Stan polskiej gospodarki żywnościowejStan polskiej gospodarki żywnościowej

po wejściu do Unii Europejskiejpo wejściu do Unii Europejskiej

12 - 13 grudzień 2005, Warszawa 12 - 13 grudzień 2005, Warszawa

prof. dr hab. Roman UrbanZakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego

Zakres oceny stanuZakres oceny stanupolskiej gospodarki żywnościowejpolskiej gospodarki żywnościowej

po wejściu do UEpo wejściu do UE1. Produkcja rolnicza

2. Produkcja przemysłu spożywczego

3. Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi

4. Ceny w sektorze żywnościowym

5. Efekty cenowo-dochodowe w gospodarce żywnościowej

6. Inwestycje w rolnictwie i przemyśle spożywczym

7. Konkluzje – ocena stanu gospodarki po 1,5 roku od wejścia do UE

Wskaźniki rozwoju produkcji rolnictwaWskaźniki rozwoju produkcji rolnictwa(przyrost w % rocznie) w cenach stałych(przyrost w % rocznie) w cenach stałych

Produkcja globalna7,3

-0,8-0,6 -3,6

-4

-2

0

2

4

6

8

średnio2000- -2002

2003 2004 2005*

Produkcja końcowa

1,72,5

7,0

-1,0

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

średnio2000-

-2002

2003 2004 2005*

Produkcja towarowa

0,8

5,2

3,2

1,0

0

1

2

3

4

5

6

średnio2000-

-2002

2003 2004 2005*

* Szacunek na podstawie danych zawartych w raportach rynkowych IERiGŻ-PIB.

Produkcja rolnictwaProdukcja rolnictwa Główne produkty 2000-2002 2003/04 2004/05 2005/06a

Zbiory głównych ziemiopłodówZbiory głównych ziemiopłodówZboża (mln ton) 25,4 23,4 29,6 26,2Rzepak (tys. ton) 992 793 1 633 1 434Buraki cukrowe (mln ton) 12,6 11,7 12,5 11,0Ziemniaki (mln ton) 19,7 13,7 14,0 11,0Warzywa (mln ton) 5,4 5,1 5,6 5,2Owoce (mln ton) 2,9 3,3 3,5 2,9Produkcja zwierzęcaProdukcja zwierzęcaMleko (mld l) 11,8 11,5 11,5 11,6Mięso (tys. ton) 2 944 3 301 3 216 3 488Żywiec wieprzowy (tys. ton) 2 506 2 684 2 469 2 660Żywiec wołowy (tys. ton) 573 612 609 625Drób rzeźny (tys. ton) 987 1 267 1 391 1 559

a produkcja rolnicza według nieostatecznych danych GUS, a produkcja zwierzęca według prognoz IERiGŻ-PIB.

Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2001-2004, Mały Rocznik Statystyczny GUS 2005 oraz Raporty rynkowe IERiGŻ-PIB.

Tempo wzrostu przemysłowej produkcji żywności,Tempo wzrostu przemysłowej produkcji żywności,

napojów i wyrobów tytoniowych (w % rocznie)napojów i wyrobów tytoniowych (w % rocznie)

1,5

7,7

5,1

5,9

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

2000-2002 2003 2004 2005 I-IX

Źródło: GUS.

Wskaźniki zmian produkcji sprzedanejWskaźniki zmian produkcji sprzedanejproducentów żywności i napojówproducentów żywności i napojów

(w %, w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego)(w %, w stosunku do tego samego okresu roku poprzedniego)

-4-2

02

46

810

1214

1618

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

2004 2005 2005/2003

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów GUS publikowanych w Biuletynach Statystycznych 2004 i 2005.

Eksport produktów rolno-spożywczychEksport produktów rolno-spożywczych(w mln euro)(w mln euro)

200

300

400

500

600

700

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

2003 2004 2005

Indeks nożyc cen rolnych do cen środków produkcjiIndeks nożyc cen rolnych do cen środków produkcji

(XII 2003 = 100)(XII 2003 = 100)

85

105

125

I 2004

III V VII IX XI I 2005

III V VII IX

indeks cen skupu indeks cen środków produkcji indeks nożyc cen

Indeksy cen na rynku rolno-spożywczymIndeksy cen na rynku rolno-spożywczym

(XII 2003 = 100)(XII 2003 = 100)

95

100

105

110

115

120

125

I 2004

III V VII IX XI I 2005

III V VII IX

indeks cen rolnych

indeks cen producentów żywności

indeks cen detalicznych żywności

Przyrost przychodów i wydatków pieniężnych rolnictwaPrzyrost przychodów i wydatków pieniężnych rolnictwaz działalności operacyjnej w stosunku do 2003 roku (w mld złz działalności operacyjnej w stosunku do 2003 roku (w mld zł))

Wyszczególnienie

Rok kalendarzowy1-szy rok po wejściu do UE

V 2004 – IV 20052004 2005

1. Przyrost przychodów ze sprzedaży produktów rolnych 5,9 5,4 6,2

w tym z tytułu wzrostu cen 4,7 4,1 4,8

2. Wypłacone dopłaty bezpośrednie

za rok 2004 1,7 6,0 7,7

za rok 2005 – 1,3 –

3. Dopłaty utracone -0,8 -1,3 -1,3

4. Dodatkowe wydatki na zakup środków produkcji -2,6 -5,3 -3,3

5. Saldo 4,2 6,1 9,3 Źródło: Szacunki własne.

Poprawiła się rentowność przedsiębiorstw rolnych z  -3,3% w 2003 Poprawiła się rentowność przedsiębiorstw rolnych z  -3,3% w 2003 roku do 5,6% w 2004 roku i 9,3% w roku gospodarczym 2004/05roku do 5,6% w 2004 roku i 9,3% w roku gospodarczym 2004/05..

Stan finansowy przemysłu spożywczegoStan finansowy przemysłu spożywczego

Wyszczególnienie 2003 2004I półrocze

2004 2005

Zysk netto (mld zł) 1,6 4,6 2,0 2,2

Kapitał własny (mld zł) 30,1 33,2 30,6 35,7

Środki własne w obrocie (mld zł) 5,1 6,5 5,7 8,1

Zadłużenie długoterminowe (mld zł) 4,2 5,0 4,8 4,9

Rentowność netto (w %) 1,6 3,9 3,7 3,8

Bieżąca płynność finansowa 1,19 1,22 1,22 1,31

Źródło: Niepublikowane dane GUS.

Nakłady inwestycyjne w rolnictwieNakłady inwestycyjne w rolnictwiei przemyśle spożywczym (w mld zł)i przemyśle spożywczym (w mld zł)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

2000 2001 2002 2003 2004 2005*

* szacunek na podstawie danych za 9 miesięcy.

przemysłspożywczy

rolnictwo

Źródło: Roczniki Statystyczne GUS 2001-2004.

Sektor żywnościowy jest niewątpliwie jednym Sektor żywnościowy jest niewątpliwie jednym

z głównych beneficjentów integracji Polski ze z głównych beneficjentów integracji Polski ze

strukturami UE. Po wejściu do UE:strukturami UE. Po wejściu do UE:

wzrosły dochody rolników,

większe były zyski przemysłu spożywczego,

wzrosły przychody producentów środków produkcji dla rolnictwa i firm

handlowych obsługujących sektor rolno- -spożywczy,

wysoka jest dynamika eksportu produktów rolnictwa i przemysłu spożywczego.

Obecny stan sektora żywnościowego cechuje: wyższy niż przed integracją standard techniczny, jakościowy

i sanitarny wszystkich ogniw łańcucha żywnościowego, gasnący efekt cenowy integracji łagodzi skutki wzmocnienia złotówki, utrwala nasze przewagi cenowo-kosztowe

i umożliwia dalszy wzrost eksportu, dopłaty bezpośrednie stabilizują dochody rolnictwa

i amortyzują skutki zmienności cen, fundusze strukturalne zapewniają kontynuację procesów dostosowawczych całego sektora do wymaganych standardów, upowszechnienie standardów i procedur postępowania zwiększa

bezpieczeństwo żywności i potencjał eksportowy całego sektora żywnościowego.

Zjawiska te powodują, że polski Zjawiska te powodują, że polski sektor sektor żywnościowy również w latach żywnościowy również w latach następnych następnych będzie beneficjentem integracji.będzie beneficjentem integracji.

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę