STAN ŚRODOWISKA W WOJ. ŚLĄSKIM

Klasa 2a L.O.

Ociepa Ewa

1.Specjalne obszary ochrony ptaków na terenie województwa śląskiego.

W Polsce istnieje kilkanaście obszarów mających na celu ochronę ptaków:

Jeleśnia (żywiecki, woj. śląskie) Milówka (żywiecki, woj. śląskie) Radziechowy-Wieprz (żywiecki, woj. śląskie) Rajcza (żywiecki, woj. śląskie) Świnna (żywiecki, woj. śląskie) Ujsoły (żywiecki, woj. śląskie) Węgierska Górka (żywiecki, woj. śląskie)Żywiec (żywiecki, woj. śląskie)

Ochraniają one głównie takie gatunki ptaków jak:

-jarząbek-głuszec -puchacz sóweczka -zimorodek -dzięcioł białogrzbiety -dzięcioł czarny -dzięcioł średni -dzięcioł zielonosiwy -dzięcioł trójpalczasty -gąsiorek

Główne zagrożenia stanowią transgraniczne zanieczyszczenia powietrza oraz pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych.

Dzięcioł czarny :

W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Wymaga ochrony czynnej . W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową wprowadzone są następujące zakazy: zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania żywych zwierząt, posiadania zwierząt martwych lub ich części, niszczenie siedlisk i ostoi, wybieranie, posiadanie oraz przechowywanie jaj i inne.

Puchacz sóweczka:

W Polsce objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. Wg rozporządzenia Ministra Środowiska wymaga ochrony czynnej. Wokół gniazd puchaczy obowiązuje strefa ochronna: przez cały rok w promieniu do 200 m, a okresowo (od 1 stycznia do 31 lipca) w promieniu do 500 m od gniazda. Dzięki ustanowieniu ochrony tego ptaka w Europie Zachodniej i Środkowej notowany jest powolny wzrost jego liczebności

Jarząbek

W Polsce gatunek łowny od 1 września do 30 listopada.

W krajach uprzemysłowionych i o rolnictwie wysoko-towarowym, podobnie jak u cietrzewi, odnotowuje się ciągły spadek populacji jarząbka. W wyniku tego procesu dochodzi do izolacji poszczególnych grup tych ptaków, co przyczynia się do stopniowego wymierania jarząbków w określonych regionach.

GąsiorekGąsiorek nie jest zagrożony wyginięciem (LC – Least Concern). Na

terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. W Europie liczebność maleje, najprawdopodobniej z powodu zmian klimatu i intensyfikacji rolnictwa, przez co maleje liczba owadów. Europejska populacja szacowana jest 2,5-6,6 mln par, z czego najliczniej występuje w Bułgarii, Rumunii i Rosji; populacja wynosi tam więcej niż milion par. Gąsiorek odnotowany jest w 96 obszarach IBA (ang. Important Bird Areas). Gąsiorka chroni się w Polsce poprzez:

zabezpieczenie gniazd niszczonych przez pasące się bydło, obsadzanie miedz krzewami ciernistymi (głóg, dzika róża i tarnina)

ustawianie w pobliżu żerowisk dzierzby specjalnych tyczek wykorzystywanych przez ptaki do czatowania

wykaszanie łąk w pobliżu gniazd (wysokie trawy utrudniają polowanie)

2. Tabela. Specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 w woj. podkarpackim zaproponowane przez Wojewódzki Zespół w ramach prac WZS (Shadow List 2008)

1.

Dolina Jasiołki

274,55

Gminy: Jasło, Jedlicze i Tarnowiec

Propozycja WZS

WZS – właczenie do Wisłoki z Dopływami

2.

Dolna Wisłoka z Dopływami

230 ha

Gminy: Borowa, Czarna, Dębica, Gawłuszowice, Jodłowa, Mielec, Ostrów, Pilzno, Przecław, Ropczyce, Sędziszów Małopolski, Wielopole Skrzyńskie i Żyraków

Propozycja WZS

WZS – akceptacja ze znakiem zapytania

3.

Fort Grochowce

5,83

Gmina Przemyśl

Propozycja WZS

WZS – włączenie do Ostoi Przemyskiej (akceptacja)

4.

Golesz

260,85

Gminy: Kołaczyce i Jasło

Propozycja WZS

WZS – akceptacja 

5.

Kościół w Dydni

198,01

Gmina Dydnia

Propozycja WZS

WZS – akceptacja

6.

Kościół w Nowosielcach

0,28

Gmina Zarszyn

Propozycja WZS

WZS – akceptacja

7.

Kościół w Równem

1,36

Gmina Dukla

Propozycja WZS

WZS – akceptacja, II kategoria

8.

Kościół w Skalniku

350,62

Gmina Nowy Żmigród

Propozycja WZS

WZS – akceptacja

9.

Las Hrabeński w Besku

125,60

Gmina Besko

Propozycja WZS

WZS - akceptacja

10.

Las Niegłowicki

30,76

Gmina Jasło

Propozycja WZS

WZS - akceptacja

11.

Lasy Leżajskie

2 967,47

Gminy: Leżajsk, Nowa Sarzyna, Rakszawa i Sokołów Małopolski

Propozycja WZS

WZS - akceptacja

12.

Lasy Sieniawskie

24 632,3

Gminy: Adamówka, Oleszyce, Sieniawa, Stary Dzików i Wiązownica

Propozycja WZS

WZS – akceptacja ze znakiem zapytania

13.

Łąki między Klimkówką i Ladzinem

50,14

Gmina Rymanów

Propozycja WZS

WZS - akceptacja

14.

Łąki nad Młynówką

51,02

Gminy: Jasło i Skołyszyn

Propozycja WZS

WZS – akceptacja

15.Ląki nad Wojkówką9,62Gmina Krościenko WyżnePropozycja WZSWZS – akceptacja16.Łąki rajgrasowe w Jaćmierzu174,45Gmina ZarszynPropozycja WZSWZS – akceptacja17.Łąki w Komborni13,14Gmina Krościenko WyżnePropozycja WZSWZS – akceptacja18.Mrowle Łąki294,08Gminy: Głogów Małopolski, Świlcza

i TrzebowniskoPropozycja WZSWZS – akceptacja19Osuwiska w Lipowicy14,88Gmina DuklaPropozycja WZSWZS – akceptacja 20Sanisko w Bykowcach58,3Gmina SanokPropozycja WZSWZS – akceptacja  

21.

Starodub w Pełkiniach

609,94

Gminy: Jarosław, Przeworsk, Tryńcza

Propozycja WZS

WZS - akceptacja

22.

Widacz k. Targowisk

95,00

Gmina Miejsce Piastowe

Propozycja WZS

WZS akceptacja

23.

Winna Góra w Miejscu Piastowym

3,17

Gmina Miejsce Piastowe

Propozycja WZS

WZS – akceptacja

 

24.

Wola Dębowiecka – Józefów

95,73

Gminy: Dębowiec i Osiek Jasielski

Propozycja WZS

WZS - akceptacja

25.

Minokąt

144,79

 

Gmina Narol

Propozycja WZS w Lublinie

26.

Uroczyska Roztocza Wschodniego

3 427,75

 

Gminy: Horyniec i Narol

Propozycja WZS w Lublinie

Razem 26 proponowanych przez WZS SOOS Natura 2000

ponad 30 000 ha

 

3.Specjalne obszary ochrony siedlisk. Poczesna koło Częstochowy.

W miejscowości Poczesna (Poczesna Łąkowa) koło Częstochowy występuje rozległy kompleks łąkowo-leśny na terenach po dawnej eksploatacji rud żelaza. Teren w 77% pokrywają siedliska łąkowe i zaroślowe, pozostałą część obszaru zajmują siedliska rolnicze. Szatę roślinną tworzą duże powierzchnie łąk z rzędów Arrhenatheretalia, Molinietalia, zbiorowisk szuwarowych oraz różnej wielkości słabo wykształcone zagajniki z młodym drzewostanem osikowym i brzozowym, nawiązujące warunkami siedliskowymi i składem florystycznym do lasów łęgowych i grądów.

Siedliska najwartościowszych przyrodniczo łąk trzęślicowych są wykształcone typowo i dobrze zachowane. Należy podkreślić duże bogactwo florystyczne i liczny udział wielu gatunków chronionych i rzadkich, takich jak: kosaciec syberyjski, mieczyk dachówkowaty, goryczka wąskolistna, sierpik barwierski i kukułka szerokolistna. Ogólnie łąki są zdegenerowane i w znacznym stopniu niewykaszane, z tendencją do zarastania krzewami i drzewami. Do najsłabiej wykształconych należą łąki rajgrasowe. Teren ten posiada także duże walory krajobrazowe.

4. Siedliska, Natura 2000. Przełom Warty koło Mstowa.

Obszar leży na wysokości 235 – 290 m n.p.m., obejmuje naturalny fragment doliny rzeki Warty od Mirowa do Skrzydłowa. W okolicy Jaskrowa i Skrzydlowa w dolinie występują starorzecza. Zbiorowiska roślin wodnych, ze związków Nymphaeion i Potamion, są w większości dobrze zachowane, nie zajmują jednak dużej powierzchni - do najcenniejszych należą zbiorowiska z grążelem żółtym i rdestnicą kędzierzawą. Żyją tu m.in. kumak nizinny i bóbr. W środkowej części Mirowskiego Przełomu Warty, na granicy gminy Mstów i miasta Częstochowy, znajduje się 7 ha płat subkontynentalnego lasu grądowego, w odmianie małopolskiej, o nazwie "Gąszczyk". Las leży na północnym, bardzo stromym zboczu wapiennej Przeprośnej Górki. Licznie występuje lipa szerokolistna oraz grab, buk, dąb szypułkowy i klon zwyczajny. Lipa szerokolistna osiąga tu północną granicę występowania.

W warstwie krzewów występują pojedyncze okazy trzmieliny brodawkowanej i wiciokrzewu suchodrzewu. Rośnie tu bluszcz pospolity. Runo reprezentują: groszek wiosenny, miodunka ćma, przylaszczka, wawrzynek wilczełyko, zawilec gajowy i zdrojówka rutewkolistna. Masowo rosną także: czerniec gronkowy, dąbrówka rozłogowa, gajowiec żółty, zerwa kłosowa, konwalijka dwulistna, kopytnik pospolity, marzanka wonna, perłówka zwisła, piżmaczek, podagrycznik, sałatnik leśny, szczawik zajęczy i szczyr trwały. Występują tu rośliny rzadkie i chronione, jak np.: lilia złotogłów, skrzyp zimowy, storczyki - buławnik wielkokwiatowy i kruszczyk szerokolistny; oraz gatunki górskie: przewiercień długolistny i parzydło leśne. Do osobliwości przyrodniczych należy rzadko spotykany groszek wschodniokarpacki, który ma na Gąszczyku jedno z trzech istniejących na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej stanowisk. W tej części województwa śląskiego las grądowy należy do rzadkości. Brak tutaj starych drzew.

Ptaki są reprezentowane m.in. przez łabędzia niemego, perkozka, derkacza, bąka i błotniaka stawowego.

W pobliżu Mstowa w dolinie Warty występują zbiorowiska łąkowe. Łąki trzęślicowe nie należą do najcenniejszych - z powodu zaniechania koszenia w wielu miejscach przekształciły się w turzycowiska i zbiorowiska ziołorośli z dominacją pokrzywy i trzcinnika. Dolina Warty pełni rolę korytarza ekologicznego.