Spis treści - MT Biznes · 2018-10-22 · twarze_polskiego_biznesu_sklad_04.indd 39 2016-04-21...

Dla tych, którzy siedzą na kamieniu już któryś dzień i zastanawiają się:

„Jak ja właściwie chcę, aby to moje życie wyglądało?”

twarze_polskiego_biznesu_sklad_04.indd 5 2016-04-21 09:11:57

Spis treści

Jak powstała ta książka ...................................................... 9

Dziesięć bezcennych kapitałów, o których nauczyłam się w trakcie pracy nad książką ...... 24

Podziękowania ................................................................. 25

„Na kawie” z dr Ireną Eris ............................................... 29

„Na kawie” z Wojciechem Krukiem ................................. 61

„Na kawie” z Teresą Mokrysz .......................................... 87

„Na kawie” z Piotrem Voelkelem ................................... 111

„Na kawie” z Solange Olszewską .................................. 137

„Na kawie” z Rafałem Brzoską ...................................... 159

„Na kawie” z Joanną Klimas .......................................... 179

„Na kawie” z Michałem Czekalskim i Łukaszem Olkiem ........................................................ 201

„Na kawie” z prof. Andrzejem Jackiem Blikle ............... 225

„Na kawie” z dr Joanną Heidtman ................................. 247


„Na kawie” z Irena Eris


--

-

-

-

--

-

¯


ZDOBYWANIE WIEDZY

DBANIE PLANOWANIE


¯

¯


35

Joanna Rubin: Zawsze była Pani taka przedsiębiorcza?Irena Eris: W dzieciństwie raczej nie. Moja kreatywność zwiększała się z pewnością dzięki zabawom z rówieś-nikami, na podwórku. Wciąż wymyślaliśmy, jak będzie-my spędzać czas, w co będziemy grać… Wyobraźnia działała!Z dzieciństwa zapadły mi w pamięć słowa rodziców: „Jesteś dziewczynką i powinnaś się uczyć”. A to wszyst-ko po to, abym była w przyszłości niezależna i mogła się przede wszystkim sama utrzymać – bez względu na to, jak moje losy się potoczą. Rodzice nosili w sobie pamięć o tym, jak wojny zmieniały społeczeństwo. Widzieli, jak ludzkie losy potrafi ą być okrutne – choćby dlatego, że naznaczała je śmierć. Obserwowali kobiety, których mężowie ginęli na wojnie, a te, które nie miały odpo-wiedniego wykształcenia, pozostawały bezradne, bez możliwości samodzielnego utrzymania się. To były cięż-kie czasy, stąd tym bardziej trafi ały do mnie ich słowa. Uczyłam się chętnie, może dlatego, że z przyswajaniem sobie wiedzy nie miałam większych trudności.


36

Twarze polskiego biznesu

Rodzice Panią wspierali?Stworzyli mi jak najlepsze możliwości i warunki do roz-woju. Pomagali mi poznawać świat, zdobywać nowe umiejętności. Rozwijać się. Uczyli mnie jeździć na łyż-wach czy nartach. Zaszczepili we mnie pasję czytania, chęć chodzenia do teatru. Dzięki nim skończyłam szko-łę muzyczną, grałam na fortepianie. Otworzyłam się na piękno i sztukę, osłuchałam z muzyką, która jednak nie okazała się moim powołaniem.

Co bardziej Pani w duszy grało?Zazdrościłam koleżankom, które były w harcerstwie. Tam spotykano się na zbiórkach i coś się działo. A ja mu-siałam ćwiczyć na pianinie po dwie godziny dziennie. Miałam trochę tego dosyć. Nie mogłam się doczekać końca szkoły. I przyszedł taki dzień! Rodzice, widząc mój brak entuzjazmu, nie naciskali, bym kontynuowała edukację w tym kierunku. Jestem im wdzięczna, że sza-nując moje wybory, umożliwili mi poszukiwanie włas-nej drogi.

Fortepian, harcerstwo? To skąd ostatecznie doktorat z farmacji?

W średniej szkole lubiłam biologię. Z zaciekawieniem oglądałam fi lmy i czytałam książki przyrodnicze. Osta-tecznie jednak zdecydowałam się zdawać na studia medyczne. I tu doświadczyłam pierwszego życiowe-go rozczarowania i zderzenia z parytetami. (śmiech) Wówczas na medycynę przyjmowano po 50 procent mężczyzn i kobiet. Niestety, dziewcząt zdawało dużo


37

„Na kawie” z Ireną Eris

więcej. Chłopcy dostawali się z najniższą oceną, dziew-czyny walczyły o ułamki punktów, mając dobre wyniki. Mimo wysokiej punktacji końcowej niestety się nie do-stałam. To był dla mnie trudny okres. Maturę zdałam z wyróżnieniem, do życia podchodziłam poważnie i od-powiedzialnie, a tu taka nieoczekiwana sytuacja. Byłam załamana, a moje poczucie porażki było uzasadnione. To były takie czasy, że jeśli ktoś nie dostał się na stu-dia, praktycznie zamykała się przed nim jedyna droga do zdobycia wyższego wykształcenia. Dzisiaj funkcjonu-ją płatne uczelnie i stanowią jakąś alternatywę dla tych państwowych.

Denerwowała się Pani o swoją przyszłość?Studia to było takie moje „być albo nie być”. Nie wyob-rażałam sobie, że mogę nie mieć wyższego wykształce-nia. Zresztą wciąż słyszałam od rówieśników: „Kto jak kto, ale ty na pewno się dostaniesz!”. A ja nie zosta-łam przyjęta… Szok i wielkie rozczarowanie, połączone z niepewnością, co dalej.

Był jakiś plan B?Nie było żadnego. Wiedziałam tylko, że będę zdawać na medycynę za rok. W międzyczasie okazało się, że na farmacji zostało jeszcze dziesięć wolnych miejsc i stwierdziłam, że można byłoby spróbować tam swo-ich sił. Farmacja nie była moim celem, ale nie chciałam zmarnować roku na czekanie. Zaczęłam studia i wtedy cały ten farmaceutyczny świat tak mnie zafascynował, że medycyna wyleciała mi zupełnie z głowy.


38


Co właściwie Panią tak zafascynowało?Zupełnie nie zdawałam sobie wtedy sprawy, jak ciekawe przedmioty obejmuje ten kierunek. Studiowałam ana-tomię, patofi zjologię, biologię, farmakologię, toksyko-logię, technologię, botanikę, farmakognozję, analitykę i wiele innych. Były to trudne interdyscyplinarne studia, ale dające olbrzymią wiedzę o człowieku, jego budowie, zachodzących w organizmie procesach i sposobach oddziaływanie na nie. Spędziłam pięć lat w książkach, w pracowniach, na ćwiczeniach. Czułam, że znalazłam swoje miejsce. Dziś walczę ze stereotypowym myśle-niem, że po farmacji zostaje się „inteligentnym sprze-dawcą”. Praca w aptece to jedna z możliwości, wyma-gająca wielkiej wiedzy i odpowiedzialności. Ale poza tym to kierunek niezwykle rozległy, stwarzający możli-wości w rozmaitych branżach – chociażby, na przykład, kosmetycznej.

Porażkę zamieniła Pani w sukces.Porażki są częścią naszego życia. Czasami świadomie potrafi my przekuć je w sukces, a czasami to właśnie ży-cie pokazuje nam, że nasze obawy nie były do końca uzasadnione. Napotykając na swojej drodze trudności, staramy się znaleźć nowe kierunki, inne drogi – prowa-dzące do upragnionego celu. Tak było i u mnie. Dramat młodej dziewczyny, związany z przymusowym wyborem innego kierunku studiów, otworzył jej oczy na nowe obszary i możliwości. To było swoistego rodzaju wyko-rzystanie okazji – szansy, jaką dawał mi wówczas los. Myślę, że nie bez znaczenia była moja ambicja.


39


Z czego jest Pani dumna?Z wielu rzeczy… Z tego, że udało mi się samodzielnie stworzyć idealne miejsce pracy zawodowej dla siebie sa-mej. Założyłam małe laboratorium, które na przestrze-ni lat przechodziło przez różne etapy rozwoju – wcale nie takie łatwe do przewidzenia. Wiele się działo. Zmie-niało się otoczenie, sytuacja polityczna i ekonomicz-na w naszym kraju, i wykazywanie się elastycznością w działaniu było niezwykle ważne. Tak samo jak patrze-nie w przyszłość i nieosadzanie się tu i teraz. Dziś fi rma w niczym nie przypomina małego zakładu sprzed ponad 30 lat. Działamy w różnych segmentach rynku, produ-kujemy ponad 20 milionów sztuk produktów rocznie. Nasze kosmetyki trafi ają za granicę i umacniają swoją pozycję w ponad 40 krajach. Marka Dr Irena Eris, którą budowałam na początku intuicyjnie, dziś jest najmoc-niejszą polską marką kosmetyczną na naszym bardzo przecież skonkurowanym rynku. Jest także członkiem wyjątkowo prestiżowej grupy Comité Colbert. Polki kojarzą ją z kwintesencją dobrego smaku i stylu. Stwo-rzyłam ideę holistycznego podejścia do piękna, którą uosabiają luksusowe kosmetyki, profesjonalna pielęg-nacja w naszych autorskich Kosmetycznych Instytutach oraz zrównoważony wypoczynek we własnych Hotelach SPA. Kiedy spoglądam wstecz, widzę, że warto marzyć. Bo marzenia, nawet te najśmielsze, mają szansę się spełnić… tylko trzeba im trochę pomóc. Niewątpliwie powinniśmy patrzeć w przyszłość. Wizjonerstwo, inno-wacyjność, podążanie własną drogą to elementy nie-zbędne do prowadzenia i rozwoju biznesu.


40


Ale na początku było trudno. Zaczynałam budowanie swojej fi rmy od zera, w 1983 roku. To był czas, w którym przedsiębiorczość raczej nie miała orędowników. Gospodarka w Polsce, podobnie jak w innych krajach dawnego bloku wschod-niego, była nierynkowa i zdominowana przez sektor państwowy, a zwłaszcza przez wielką państwową włas-ność. Państwo dotowało i regulowało zarówno sferę pro-dukcji, jak i konsumpcji. Czyniło to gospodarkę mało elastyczną i nieefektywną. Producenci nie kierowali się realnym popytem, lecz odgórnymi nakazami. Prywatna działalność nie była ogólnie popierana, a ludzie, którzy tworzyli coś na własną rękę, spotykali się z pejoratywną oceną. Liczyło się to, co państwowe. Własna inicjatywa była tłumiona. Druga połowa lat osiemdziesiątych przy-niosła znaczącą zmianę w kwestii postrzegania sektora prywatnego. Uchwalona przez Sejm PRL w grudniu 1988 roku tzw. ustawa Wilczka wprowadziła zasady swobodnej działalności gospodarczej. Prywatna włas-ność zaczęła nabierać znaczenia. Gospodarka plano-wa, czyli nakazowo-rozdzielcza – do tej pory hołubiona przez państwo – odchodziła do lamusa.

A z nią znikał również z półek ocet…Tak, półki zastawione octem to symbol minionej epo-ki i efekt „planowania”. Plany trzyletnie, pięcioletnie determinowały naszą rzeczywistość. Produkowało się z tzw. rozdzielnika, nie patrząc na potrzeby i oczeki-wania konsumentów. Przy pustych półkach sklepowych stały ekspedientki, które nic nie miały do roboty. Każdy


41


przecież wykonywał swój plan, za co dostawał premię. Meble kupowało się na zapisy, nierzadko stojąc tygo-dniami w kolejkach. Kafelki do łazienki były szczytem marzeń. Wszystko trzeba było wystać, załatwić lub zor-ganizować. Trudno mi wrócić do tych obrazów ówczes-nej rzeczywistości. Niestety, niewiele osób interesowało to, że zasady te nie były zdrowe, czego efektem było to, że niektórych produktów mieliśmy za mało, a innych za dużo. I jakoś „się kręciło”…

Po 1989 roku kręcić się przestało i zasady się zmieniły. Jak wyglądał wtedy biznes Pani oczami?

Przede wszystkim dostrzeżono to, że prywatny biznes nie czerpie przychodów z cudzej pracy, a przedsiębior-cza osoba jest twórcza, ciężko pracuje, tworzy nowe etaty. Płaci podatki – a dzięki temu kraj się rozwija. Nastały takie czasy, w których ludzi zaczęto zachęcać do działania, pokazywać im, że praktycznie każdy może założyć własny biznes.Przedsiębiorczość wybuchła ze zdwojoną siłą. Nagle w naszych sklepach pojawiły się ładnie opakowane kre-my, oglądane kiedyś za granicą przez szyby wystaw skle-powych albo dostępne wyłącznie w Peweksach, za dolary. Jakość tych produktów pozostawiała wiele do życzenia, ale ładnie się prezentowały, a ludzie zachłysnęli się świa-tem zza żelaznej kurtyny. Wtedy także duże koncerny uznały, że znalazły pusty obszar do zagospodarowania. Wielkie fi rmy wchodziły z olbrzymimi pieniędzmi, z re-klamami, których u nas nie było, z wyrobami, które już wcześniej były znane na świecie… Wiele polskich fi rm


42


znalazło się w trudnej sytuacji, ponieważ klienci zaczęli sięgać po coś nowego, co właśnie pojawiło się na rynku. Powoli jednak wszystko zaczęło krzepnąć. Polski rynek stawał się bardziej normalny. Oczywiście trochę to trwa-ło, ale klienci dostrzegli, że nie wszystko, co jest pięknie opakowane, jest warte pożądania. Przestali oceniać wy-roby kategoriami: Wschód – Zachód, zaczęli brać pod uwagę ich jakość. W osiemdziesiątym dziewiątym roku hamulce blokujące moją świadomość rozwoju puściły. Ujrzałam inne perspektywy. Kupiłam ziemię i zainwesto-wałam w budowę własnej, nowoczesnej fi rmy, a przede wszystkim mogłam wreszcie zacząć nadążać za popytem. Otwarcie granic, z biznesowego punktu widzenia, było ogromną szansą na – między innymi – łatwy import. Tym zaczęły zajmować się np. małe fi rmy i indywidualne osoby, co było też przejawem wybuchu spontanicznej przedsiębiorczości w Polsce.

Jak widziała Pani tę spontaniczną przedsiębiorczość?Ludzie tworzyli swoje małe interesiki, np. wystawiając na ulicy łóżka polowe i sprzedając cokolwiek. Handlowali też samochodami z zagranicy, częściami do aut. To było nieuporządkowane, spontaniczne, ułomne, ale nowe. Da-wało wiedzę, nowe doświadczenia. Był to swoistego rodza-ju przyśpieszony kurs nauki biznesowych zasad, które za-częły obowiązywać w potransformacyjnej rzeczywistości. Były też koszty tej zmiany. Państwowe nierentowne fabry-ki zaczęły upadać. Problemy z tego tytułu były zauważal-ne szczególnie w mniejszych miejscowościach, czyli tam, gdzie często połowa miasteczka była zatrudniona


43


u jednego pracodawcy. Co ciekawe, okazało się wte-dy, że w trudnych chwilach to właśnie kobiety świetnie dawały sobie radę. Musiały się zorganizować, być krea-tywne – by utrzymać rodzinę. Mężczyźni nierzadko nie potrafi li udźwignąć ciężaru tej transformacji.

Kobiety świetnie sprawdzają się w małych biznesach. Mało jest ich na stanowiskach prezesa zarządu, np. w spółkach akcyjnych.

Pytanie, czy chcą w ogóle tam być. Osobną kwestią jest umożliwienie im pracy wszędzie tam, gdzie pragną pra-cować, a ich umiejętności się świetnie sprawdzają. Cho-dzi o brak dyskryminacji. Można oczywiście odgórnie ustalić, tak jak w krajach skandynawskich, procent ko-biet w biznesie, z podziałem na konkretne stanowiska. Ale wtedy też możemy osiągnąć znany efekt tzw. złotych spódniczek. Chyba nie o to przecież chodzi. Sens mają wszelkie działania, gdy zainteresowane strony wykazują szczere chęci. Nie wydaje mi się, by płeć w jakikolwiek sposób wpływała na zdolności przywódcze, tak istotne przy piastowaniu stanowisk menedżerskich. Wszystko zależy od charakteru człowieka, jego zdolności, umiejęt-ności i zaangażowania. Ludzie dzielą się nie na kobiety i mężczyzn, ale na tych mądrych i… mądrych inaczej. Na-tomiast wszyscy, bez względu na płeć, powinni mieć swo-bodę wyboru. Każdy jest indywidualnością i musi mieć możliwość decydowania o sobie. Jeśli kobieta stawia na rozwój zawodowy, to powinna mieć możliwości osią-gania sukcesów. Z kolei gdy woli poświęcić się rodzinie i dzieciom, to niech jej obowiązki nie będą umniejszane.


Spis treści - MT Biznes · 2018-10-22 · twarze_polskiego_biznesu_sklad_04.indd 39 2016-04-21...

Documents

Transcript of Spis treści - MT Biznes · 2018-10-22 · twarze_polskiego_biznesu_sklad_04.indd 39 2016-04-21...