SPIS TREŒCI CZÊŒCI I · 2013-03-29 · Spis treœci 35 SPIS TREŒCI CZÊŒCI II 1. POSTÊPOWANIE...
Transcript of SPIS TREŒCI CZÊŒCI I · 2013-03-29 · Spis treœci 35 SPIS TREŒCI CZÊŒCI II 1. POSTÊPOWANIE...
3Lekarz rodzinny w systemie opieki zdrowotnej
SPIS TREŒCI CZÊŒCI I
1. LEKARZ RODZINNY W SYSTEMIE OPIEKI ZDROWOTNEJ –Jacek £uczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.1. Stan zdrowia spo³eczeñstwa polskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51.2. Czynniki warunkuj¹ce stan zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71.3. Zadania lekarza rodzinnego w systemie opieki zdrowotnej . . . . . . . . . . 91.4. Uwagi ogólne. Rola praktyk lekarzy rodzinnych w kszta³towaniu stanu
zdrowia spo³eczeñstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2. JAKOŒÆ OPIEKI W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO –Tomasz Tomasik, Adam Windak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2.1. Podstawowe pojêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172.2. Cykl poprawy jakoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182.3. Metody zapewnienia jakoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.3.1. Ci¹g³a edukacja medyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202.3.2. Przegl¹d rówieœniczo-kole¿eñski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202.3.3. Wytyczne postêpowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202.3.4. Ocena zwrotna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212.3.5. Akredytacja praktyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212.3.6. Inne metody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
3. CHARAKTERYSTYKA PRAKTYKI LEKARZA RODZINNEGO –Maciej Godycki-Æwirko, Katarzyna Kosiek, Artur Mierzecki . . . . . . . . . 23
3.1. Praktyka lekarza rodzinnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233.2. Istotne elementy warunkuj¹ce prawid³ow¹ dzia³alnoœæ praktyki . . . . . . . 24
3.2.1. Osoby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243.2.2. Rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253.2.3. Finanse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273.2.4. Informacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283.2.5. Czas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293.2.6. Opieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303.2.7. Otoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
35Spis treœci
SPIS TREŒCI CZÊŒCI II
1. POSTÊPOWANIE W NAG£YCH STANACH KR¥¯ENIOWO--ODDECHOWYCH – Wojciech Gaszyñski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
1.1. Mechanizmy zatrzymania kr¹¿enia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471.2. Wskazania do resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481.3. Zalecenia w nag³ym zatrzymaniu kr¹¿enia (NZK) . . . . . . . . . . . . . . . . . 491.4. Przyrz¹dowe udra¿nianie dróg oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491.5. Wskazania do intubacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501.6. Tlenoterapia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501.7. Farmakoterapia w resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
1.7.1. Drogi podawania leków w resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531.8. Zaburzenia przewodnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
1.8.1. Blok przedsionkowo-komorowy I stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . 541.8.2. Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia . . . . . . . . . . . . . . . . . 541.8.3. Blok przedsionkowo-komorowy III stopnia (ca³kowity) . . . . . . 55
1.9. Powik³ania masa¿u serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561.10. Algorytmy w resuscytacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561.11. Zaawansowane czynnoœci resuscytacyjne u doros³ych . . . . . . . . . . . . . 591.12. Ostra dusznoœæ krtaniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611.13. Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
2. PODSTAWOWE PROBLEMY UK£ADU KR¥¯ENIAW PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO – Jan Henryk Goch . . . . . . 71
2.1. Choroba niedokrwienna serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 712.1.1. Diagnostyka i leczenie stabilnej dusznicy bolesnej . . . . . . . . . . . . 722.1.2. Ostre zespo³y wieñcowe – diagnostyka i leczenie . . . . . . . . . . . . 732.1.3. Powik³ania ostrych zespo³ów wieñcowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
2.2. Kardiomiopatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 772.2.1. Kardiomiopatie pierwotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 772.2.2. Kardiomiopatie wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
2.3. Wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792.3.1. Wrodzone wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 792.3.2. Nabyte wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2.4. Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 862.5. Choroby osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
2.5.1. Ostre zapalenie osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872.5.2. Zaciskaj¹ce zapalenie osierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 872.5.3. Tamponada serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
36 Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II
2.6. Niewydolnoœæ serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 882.6.1. Ostra lewokomorowa niewydolnoœæ serca – obrzêk p³uc . . . . . . 892.6.2. Ostra prawokomorowa niewydolnoœæ serca . . . . . . . . . . . . . . . . . 892.6.3. Przewlek³a lewokomorowa niewydolnoœæ serca . . . . . . . . . . . . . . 892.6.4. Przewlek³a prawokomorowa niewydolnoœæ serca . . . . . . . . . . . . 902.6.5. Postêpowanie w przewlek³ej niewydolnoœci serca . . . . . . . . . . . . 90
2.7. Zaburzenia rytmu i przewodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902.7.1. Zaburzenia rytmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 902.7.2. Zaburzenia przewodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2.8. Choroby serca u kobiet w ci¹¿y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 932.9. Nadciœnienie têtnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
2.9.1. Nadciœnienie têtnicze pierwotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 942.9.2. Nadciœnienie têtnicze wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 962.9.3. Leczenie nadciœnienia têtniczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
3. WYBRANE CHOROBY UK£ADU ODDECHOWEGO –Miros³aw Szmidt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
3.1. Ostra niewydolnoœæ oddechowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1073.2. Zespó³ ostrej niewydolnoœci oddechowej typu doros³ych (ARDS) . . . . 1083.3. Choroby dróg oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
3.3.1. Ostre zapalenie tchawicy i oskrzeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1093.4. Zapalenia p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
3.4.1. Pozaszpitalne zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1103.4.2. Szpitalne zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1113.4.3. Zach³ystowe zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1113.4.4. Zapalenie p³uc u osób z obni¿on¹ odpornoœci¹ . . . . . . . . . . . . . 112
3.5. Astma oskrzelowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1123.6. Typy astmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
3.6.1. Astma aspirynowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1143.6.2. Astma wysi³kowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1153.6.3. Astma zawodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
3.7. Przewlek³a obturacyjna choroba p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1153.8. Choroby œródmi¹¿szowe p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
3.8.1. Samoistne œródmi¹¿szowe zapalenie p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1183.9. GruŸlica p³uc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
3.9.1. GruŸlica p³uc pierwotna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1193.9.2. GruŸlica popierwotna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
3.10. Krwawienia z uk³adu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1213.11. Rak p³uca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1223.12. Choroby op³ucnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1253.13. Odma op³ucnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1263.14. Opieka nad chorym z przewlek³¹ niewydolnoœci¹ oddechow¹ . . . . . . . . 126
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
4. ZARYS CHORÓB UK£ADU POKARMOWEGO I PODSTAWYFARMAKOLOGII KLINICZNEJ – Józef Drzewoski . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
4.1. Choroba refluksowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1294.2. Choroba wrzodowa ¿o³¹dka i dwunastnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1314.3. Dyspepsja niewrzodowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1324.4. Choroba trzewna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1334.5. Zespó³ jelita nadwra¿liwego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
37Spis treœci
4.6. Nieswoiste zapalenia jelit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1354.6.1. Wrzodziej¹ce zapalenie jelita grubego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
4.7. Choroba Leœniowskiego–Crohna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1374.8. Kamica pêcherzyka ¿ó³ciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1384.9. Zapalenie pêcherzyka ¿ó³ciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1394.10. Zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
4.10.1. Ostre zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1404.10.2. Przewlek³e zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
4.11. Rak gruczo³owy ¿o³¹dka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1434.12. Podstawy farmakologii klinicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
5. PROBLEMY ENDOKRYNOLOGII I CHORÓB METABOLICZNYCHW PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
5.1. Choroby podwzgórza i przysadki – Andrzej Lewiñski . . . . . . . . . . . . . . . 1535.1.1. Choroby podwzgórza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1535.1.2. Niedoczynnoœæ przysadki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1545.1.3. Moczówka prosta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1555.1.4. Guzy przysadki czynne hormonalnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
5.2. Choroby tarczycy – Andrzej Lewiñski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1575.2.1. Wole nietoksyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1575.2.2. Niedoczynnoœæ tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1605.2.3. Nadczynnoœæ tarczycy i tyreotoksykoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1625.2.4. Zapalenia tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1645.2.5. Nowotwory tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
5.3. Profilaktyka jodowa – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1675.3.1. Mierniki niedoboru jodu w badaniach populacyjnych . . . . . . . . . 1675.3.2. Profilaktyka jodowa w Polsce i jej pozytywne efekty . . . . . . . . . . 167
5.4. Choroby przytarczyc – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1685.4.1. Pierwotna nadczynnoœæ przytarczyc (P-HPT) . . . . . . . . . . . . . . . . 1695.4.2. Wtórna nadczynnoœæ przytarczyc (S-HPT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1695.4.3. Trzeciorzêdowa nadczynnoœæ przytarczyc (T-HPT) . . . . . . . . . . . 1705.4.4. Rzekoma nadczynnoœæ przytarczyc (pseudo-HPT) . . . . . . . . . . . . 1705.4.5. Prze³om hiperkalcemiczny (crisis hypercalcaemica) . . . . . . . . . . 1705.4.6. Niedoczynnoœæ przytarczyc (hipo-PT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1705.4.7. Rzekoma niedoczynnoœæ przytarczyc (rzekoma hipo-PT) . . . . . . 1715.4.8. Rzekomo-rzekoma niedoczynnoœæ przytarczyc (wrodzona osteo-
dystrofia Albrighta) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1725.5. Osteoporoza – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1725.6. Choroby nadnerczy – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
5.6.1. Nadczynnoœæ kory nadnerczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1735.6.2. Niedoczynnoœæ kory nadnerczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1745.6.3. Rdzeñ nadnerczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
5.7. Hiperlipidemie – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1765.8. Oty³oœæ – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1775.9. Zespó³ metaboliczny – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1795.10. Cukrzyca – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1795.11. Dna moczanowa – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1845.12. Menopauza – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1865.13. Zespó³ policystycznych jajników (PCOS) – Katarzyna Cypryk . . . . . . . . 1875.14. J¹dro – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
5.14.1. Hipogonadyzm pierwotny (hipergonadotropowy) u mê¿czyzn 1875.14.2. Hipogonadyzm wtórny (hipogonadotropowy) u mê¿czyzn . . . 1885.14.3. Wnêtrostwo (kryptorchizm) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
38 Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II
5.15. Enterohormony – Ewa Sewerynek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1885.16. Szyszynka – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1895.17. Zespo³y mnogiej gruczolakowatoœci wewn¹trzwydzielniczej i autoim-5.17. munologiczne zespo³y niedoczynnoœci wielogruczo³owej –5.17. Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1905.18. Choroby endokrynologiczne a ci¹¿a – Ma³gorzata Karbownik . . . . . . . . 1915.18. 5.18.1. Cukrzyca a ci¹¿a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1915.18. 5.18.2. Choroby tarczycy a ci¹¿a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1915.18. 5.18.3. Guzy przysadki u kobiet ciê¿arnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1945.18. 5.18.4. Zespó³ Sheehana (martwica poporodowa przysadki) . . . . . . . . 1945.18. 5.18.5. Rak piersi a ci¹¿a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
6. WYBRANE PROBLEMY PEDIATRYCZNE W PRAKTYCE LEKARZARODZINNEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
6.1. Problemy okresu noworodkowego – Urszula Godula-Stuglik . . . . . . . . . . 1956.1.1. ¯ó³taczka okresu noworodkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1956.1.2. Noworodek matki chorej na cukrzycê – embriopatia i fetopatia cu-
krzycowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1976.1.3. Zmiany skórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1986.1.4. Problemy gastroenterologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1996.1.5. Choroby narz¹du wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2016.1.6. Wrodzony krêcz szyi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2036.1.7. Badania przesiewowe u noworodków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
6.2. Rozwój psychofizyczny dzieci – Krystyna W¹sowska-Królikowska,6.3. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
6.2.1. Okresy rozwoju psychofizycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2076.2.2. Monitorowanie rozwoju i stanu zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
6.3. Choroby uk³adu oddechowego – Krystyna W¹sowska-Królikowska,6.3. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
6.3.1. Odrêbnoœci uk³adu oddechowego u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . 2116.3.2. Ostre zaka¿enia uk³adu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2116.3.3. Zaka¿enia dolnych dróg oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2136.3.4. Przewlek³e choroby uk³adu oddechowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
6.4. Choroby uk³adu kr¹¿enia – Maria ¯y³a-Frycz, Jacek Bia³kowski . . . . . . . . 2176.4.1. Podejrzenie wrodzonej wady serca u dziecka . . . . . . . . . . . . . . . 2176.4.2. Przewodozale¿ne wady serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2226.4.3. Bakteryjne zapalenie wsierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
6.5. Choroby uk³adu pokarmowego – Krystyna W¹sowska-Królikowska,6.3. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
6.5.1. Biegunka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2256.5.2. Alergia pokarmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2266.5.3. Celiakia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2266.5.4. Wymioty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2276.5.5. Choroba refluksowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2276.5.6. Bóle brzucha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2286.5.7. Zapalenie b³ony œluzowej ¿o³¹dka i dwunastnicy oraz choroba
wrzodowa ¿o³¹dka i dwunastnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2286.5.8. Zaburzenia czynnoœciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2286.5.9. Zaparcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2296.5.10. ¯ó³taczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2296.5.11. Niewydolnoœæ w¹troby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2306.5.12. Nieswoiste zapalenia jelit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2306.5.13. Zapalenie trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
39Spis treœci
6.6. Choroby uk³adu krwiotwórczego – Krystyna W¹sowska-Królikowska,6.10. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2336.10. 6.6.1. Niedokrwistoœæ (anemia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2336.10. 6.6.2. Skazy krwotoczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2346.10. 6.6.3. Choroby nowotworowe uk³adu krwiotwórczego . . . . . . . . . . . . 2376.10. 6.6.4. Limfadenopatia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2386.7. Choroby nerek i dróg moczowych – Urszula Godula-Stuglik . . . . . . . . 2396.10. 6.7.1. Bia³komocz (proteinuria) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2396.10. 6.7.2. Bia³komocz izolowany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2396.10. 6.7.3. Krwinkomocz i krwiomocz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2406.10. 6.7.4. Zaka¿enia uk³adu moczowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2416.10. 6.7.5. Moczenie nocne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2456.8. Choroby uk³adu nerwowego – Urszula Godula-Stuglik . . . . . . . . . . . . . . 2476.10. 6.8.1. Upoœledzenie umys³owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2476.10. 6.8.2. Bóle g³owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2486.10. 6.8.3. Mózgowe pora¿enie dzieciêce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2516.10. 6.8.4. Drgawki u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2536.9. Choroby uwarunkowane genetycznie – Krystyna W¹sowska-Królikowska,6.10. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2566.10. Choroby metaboliczne – Krystyna W¹sowska-Królikowska,6.10. Ewa Toporowska-Kowalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
7. PODSTAWOWE CHOROBY REUMATYCZNE W PRAKTYCELEKARZA RODZINNEGO – Irena Zimmermann-Górska . . . . . . . . . . . . . 263
7.1. Choroba zwyrodnieniowa stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2637.2. Reumatoidalne zapalenie stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2657.3. Choroby uk³adowe tkanki ³¹cznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268
7.3.1. Toczeñ rumieniowaty uk³adowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2687.3.2. Zespó³ antyfosfolipidowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2697.3.3. Twardzina uk³adowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2697.3.4. Zapalenie wielomiêœniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2707.3.5. Zapalenia naczyñ po³¹czone z martwic¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2717.3.6. Zespó³ Sjögrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2727.3.7. Rumieñ guzowaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273
7.4. Spondyloartropatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2737.4.1. Zesztywniaj¹ce zapalenie stawów krêgos³upa . . . . . . . . . . . . . . . 2747.4.2. Reaktywne zapalenia stawów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
7.5. Zapalenia stawów wywo³ane przez kryszta³y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2787.5.1. Dna moczanowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
7.6. „Reumatyzm” tkanek miêkkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2817.6.1. Zapalenie tkanek w okolicy rêki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2817.6.2. Zapalenie oko³ostawowe ³okcia („³okieæ tenisisty”) . . . . . . . . . . . 2827.6.3. Zespó³ bolesnego barku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2827.6.4. Zapalenie tkanek w okolicy stawu kolanowego . . . . . . . . . . . . . . 2837.6.5. Zapalenie tkanek w okolicy stawu skokowego i stopy . . . . . . . . 2837.6.6. Fibromialgia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
8. WYBRANE PROBLEMY PO£O¯NICZO-GINEKOLOGICZNE –Teresa Pajszczyk-Kieszkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
8.1. Krwawienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2878.1.1. Krwawienia fizjologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2888.1.2. Poronienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
40 Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II
8.1.3. 0Ci¹¿a ektopowa (graviditas extrauterina) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2918.1.4. 0£o¿ysko przoduj¹ce (placenta praevia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2928.1.5. 0£o¿ysko przedwczeœnie oddzielone – prawid³owo usadowione
(ablatio placentae praecox) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2938.1.6. 0Krwawienia w III okresie porodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2948.1.7. 0Krwawienia w po³ogu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2958.1.8. 0Krwawienia w okresie noworodkowym i niemowlêcym . . . . . . 2968.1.9. Krwawienia w okresie dzieciêcym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2968.1.10. Krwawienie w okresie pokwitania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2968.1.11. Krwawienia w okresie rozrodczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2978.1.12. Krwawienie w okresie menopauzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2998.1.13. Nowotwory z³oœliwe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
8.2. Bóle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . `3008.2.1. Bóle w okresie noworodkowym i dzieciêcym . . . . . . . . . . . . . . . 3008.2.2. Bóle w okresie pokwitania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3008.2.3. Bóle w okresie rozrodczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3018.2.4. Bóle w okresie pomenopauzalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
8.3. Up³awy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3028.3.1. Up³awy w okresie noworodkowym i niemowlêcym . . . . . . . . . . 3038.3.2. Up³awy w okresie dzieciêcym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3038.3.3. Up³awy w okresie dojrzewania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3038.3.4. Up³awy w okresie rozrodczym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3048.3.5. Up³awy w okresie pomenopauzalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304
8.4. Patologia ci¹¿y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3048.5. Stany nagl¹ce w po³o¿nictwie i ginekologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307
9. WA¯NIEJSZE ZAGADNIENIA DOTYCZ¥CE CHIRURGII,Z UWZGLÊDNIENIEM URAZÓW – Bogdan Modzelewski,Ryszard Markert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
9.1. Podstawowe wiadomoœci dotycz¹ce urazów g³owy, uk³adu kostno--stawowego i narz¹dów wewnêtrznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3099.1.1. Zwichniêcia i z³amania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3099.1.2. Zespó³ zmia¿d¿enia i zgniecenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3109.1.3. Z³amania koœci czaszki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3109.1.4. Wstrz¹œnienie mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3119.1.5. Z³amania krêgos³upa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3119.1.6. Urazy klatki piersiowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3129.1.7. Odma pourazowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3139.1.8. Obra¿enia jamy brzusznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314
9.2. Oparzenia i odmro¿enia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3159.3. Krwotoki wewnêtrzne i zewnêtrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3169.4. Rozlane zapalenie otrzewnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3189.5. Kamica ¿ó³ciowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3199.6. Zaopatrywanie ran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3219.7. Choroby naczyñ obwodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
9.7.1. Choroby têtnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3219.7.2. Zator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3229.7.3. Têtniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3229.7.4. Choroby przewlek³e têtnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3229.7.5. Choroby ¿y³ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3239.7.6. ¯ylaki koñczyn dolnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
9.8. Choroby odbytnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3249.8.1. Zapalenie b³ony œluzowej kana³u odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324
41Spis treœci
9.8.2. Szczelina odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3249.8.3. Przetoka odbytnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3259.8.4. ¯ylaki odbytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3259.8.5. Wypadanie odbytnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
9.9. Przepukliny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3269.10. Zmiany zapalne skóry i tkanki podskórnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326
9.10.1. Ropowica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3279.10.2. Czyrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3279.10.3. Zastrza³ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3289.10.4. Zanokcica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3289.10.5. Ropowica rêki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3299.10.6. Zapalenie gruczo³ów potowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3299.10.7. Ropne zapalenie sutka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3299.10.8. Stopa cukrzycowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3309.10.9. Ropieñ oko³oodbytniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330
10. PROBLEMY UROLOGICZNE W PRAKTYCE LEKARZARODZINNEGO – Andrzej Prelich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
10.1. Krwiomocz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33110.2. Kolka nerkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33210.3. Ropomocz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33310.4. Zatrzymanie moczu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33310.5. Wodonercze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33410.6. Nowotwory nerek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33410.7. Nowotwory pêcherza moczowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33510.8. Nowotwór gruczo³u krokowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33510.9. Nowotwór j¹dra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33610.10. £agodny rozrost gruczo³u krokowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33610.11. Stulejka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33710.12. Spodziectwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33810.13. Wnêtrostwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33810.14. Kamica moczowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
11. ZARYS CHORÓB UK£ADU MOCZOWEGO – Feliks Kacprzyk . . . . . 341
11.1. Ostra i przewlek³a niewydolnoœæ nerek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34111.2. Ostre i przewlek³e zaka¿enia uk³adu moczowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 34311.3. Œródmi¹¿szowe i k³êbuszkowe zapalenia nerek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34511.4. Nefropatie wtórne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34711.5. Zespó³ nerczycowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34811.6. Tubulopatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
12. WYBRANE PROBLEMY PSYCHIATRYCZNE –Jolanta Rabe-Jab³oñska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
12.1. Uzale¿nienie od alkoholu i substancji psychoaktywnych . . . . . . . . . . . 35312.1. 12.1.1. Uzale¿nienie od alkoholu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35312.1. 12.1.2. Uzale¿nienie od substancji psychoaktywnych . . . . . . . . . . . . . . 35512.2. Zaburzenia nerwicowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35912.3. Zaburzenia schizofreniczne i urojeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36212.1. 12.3.1. Zaburzenia schizofreniczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36212.1. 12.3.2. Zaburzenia afektywne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
42 Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II
12.4. Zaburzenia psychiczne spowodowane stanem somatycznym . . . . . . . 36712.5. Upoœledzenie umys³owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36712.6. Zaburzenia osobowoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36912.7. Zaburzenia od¿ywiania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
12.7.1. Jad³owstrêt psychiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37012.7.2. Bulimia psychiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370
12.8. Zasady farmakoterapii i psychoterapii zaburzeñ psychicznych . . . . . . 37112.9. Zaburzenia psychospo³eczne w nastêpstwie zaburzeñ funkcjonowania12.10. rodziny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37212.10. Zaburzenia psychiczne o pod³o¿u organicznym wraz z zaburzenia-12.10. mi œwiadomoœci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37212.11. Zaburzenia psychiczne przebiegaj¹ce z otêpieniem . . . . . . . . . . . . . . . 373
12.11.1. Choroba Alzheimera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37412.11.2. Otêpienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
12.12. Zasady postêpowania w stanach nag³ych w psychiatrii . . . . . . . . . . . . 37512.12.1. Pobudzenie psychoruchowe i zachowania agresywne . . . . . 37512.12.2. Farmakoterapia w ostrych psychozach . . . . . . . . . . . . . . . . . 37612.12.3. Powik³ania psychofarmakoterapii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
13. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA CHORÓB UK£ADUNERWOWEGO – Jacek Ro¿niecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
13.1. Padaczka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37913.1.1. Napady uogólnione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37913.1.2. Napady czêœciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
13.2. Choroba i zespó³ Parkinsona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38313.3. Udar mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
13.3.1. Udar niedokrwienny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38413.3.2. Udary zatokowe (lakunarne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38613.3.3. Udar krwotoczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38613.3.4. Krwotok podpajêczynówkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
13.4. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . 38813.4.1. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . 38813.4.2. Zapalenie mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
13.5. Guzy mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38913.6. Bóle g³owy (pierwotne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
13.6.1. Migrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39013.6.2. Ból g³owy typu napiêciowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39113.6.3. Klasterowy ból g³owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
13.7. Korzeniowe zespo³y bólowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39213.7.1. Rwa ramienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39213.7.2. Rwa kulszowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39313.7.3. Rwa udowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
13.8 Zespo³y otêpienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39413.9. Stwardnienie rozsiane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
14. PODSTAWY ONKOLOGII W PRAKTYCE LEKARZARODZINNEGO – Radzis³aw Kordek, Piotr Potemski . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
14.1. Czêœæ ogólna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39714.1.1. Epidemiologia nowotworów w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397
43Spis treœci
14.1.2. Profilaktyka onkologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39714.1.3. Objawy alarmowe nowotworów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 398
14.2. Czêœæ szczegó³owa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40314.2.1. Rak p³uca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40314.2.2. Rak krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40414.2.3. Rak jamy ustnej i gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40514.2.4. Rak prze³yku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40514.2.5. Rak ¿o³¹dka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40614.2.6. Rak jelita grubego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40614.2.7. Nowotwory w¹troby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40714.2.8. Rak dróg ¿ó³ciowych, pêcherzyka ¿ó³ciowego i brodawki wiêk-14.2.8. szej dwunastnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40714.2.9. Rak trzustki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40814.2.10. Rak piersi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40814.2.11. Rak szyjki macicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40914.2.12. Rak trzonu macicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40914.2.13. Rak jajnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41014.2.14. Rak nerki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41014.2.15. Rak pêcherza moczowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41114.2.16. Rak gruczo³u krokowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41114.2.17. Nowotwory j¹dra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41214.2.18. Czerniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41214.2.19. Ch³oniaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41214.2.20. Szpiczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41314.2.21. Rak tarczycy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
14.3. Zasady postêpowania z chorym w terminalnej fazie chorobynowotworowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415
15. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU CHORÓBZAKA#NYCH – Jan Kuydowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
15.1. Obowi¹zki i zadania wynikaj¹ce z Ustawy o chorobach zakaŸnychi zaka¿eniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
15.2. Grypa i zespo³y grypopodobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41815.2.1. Grypa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41815.2.2. Zespo³y grypopodobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
15.3. Choroby zakaŸne przewodu pokarmowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41915.3.1. ZakaŸne zatrucia pokarmowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41915.3.2. Zatrucie jadem kie³basianym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42015.3.3. Dur brzuszny i dury rzekome A, B, C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
15.4. Robaczyce przewodu pokarmowego spotykane w Polsce . . . . . . . . . . 42115.4.1. Owsica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42115.4.2. Glistnica i w³osog³ówczyca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42115.4.3. Tasiemczyce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422
15.5. Wirusowe zapalenie w¹troby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42215.6. Choroby odzwierzêce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
15.6.1. Krêtkowica kleszczowa (borelioza z Lyme) . . . . . . . . . . . . . . . . 42315.6.2. Toksoplazmoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42415.6.3. Tularemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42415.6.4. Bruceloza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42515.6.5. Wœcieklizna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425
15.7. Anginy i mononukleoza zakaŸna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42615.7.1. Angina paciorkowcowa („ropna”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42615.7.2. B³onica gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
44 Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II
15.7.3. Angina wirusowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42615.7.4. Mononukleoza zakaŸna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
15.8. Zaka¿enie HIV i zespó³ nabytego upoœledzenia odpornoœci (AIDS) . . . 427
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
16. WYBRANE PROBLEMY TOKSYKOLOGII KLINICZNEJ –Lech Panasiuk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
16.1. Zatrucia lekami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43116.1.1. Zatrucia pochodnymi benzodiazepiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43116.1.2. Zatrucia pochodnymi kwasu barbiturowego . . . . . . . . . . . . . . 43216.1.3. Zatrucia pochodnymi fenotiazyny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43216.1.4. Zatrucia trójpierœcieniowymi lekami antydepresyjnymi . . . . . . 433
16.2. Zatrucia alkoholami i glikolami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43416.2.1. Zatrucia alkoholem etylowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43416.2.1. Zatrucia alkoholem metylowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
16.3. Zatrucia gazami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43516.3.1. Zatrucia tlenkiem wêgla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435
16.4. Zatrucia grzybami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43616.4.1. Zatrucia muchomorem sromotnikowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
16.5. Zatrucia œrodkami ochrony roœlin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43616.5.1. Zatrucia zwi¹zkami fosforoorganicznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . 436
16.6. Zatrucia œrodkami ¿r¹cymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43716.6.1. Zatrucia kwasami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43716.6.2. Zatrucia zasadami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
16.7. Zatrucia narkotykami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43916.7.1. Zatrucia amfetamin¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43916.7.2. Zatrucia morfin¹ i innymi opiatami (heroina, kodeina) . . . . . . 439
16.8. Rola lekarza rodzinnego w leczeniu ostrych zatruæ . . . . . . . . . . . . . . . . 440
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443
17. NIEKTÓRE PROBLEMY OTORYNOLARYNGOLOGII –J. Bo¿ydar Latkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
17.1. Choroby nosa i zatok przynosowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44517.1.1. Niedro¿noœæ nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44517.1.2. Czyrak przedsionka nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44517.1.3. Krwawienia z nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44617.1.4. Polipy nosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44617.1.5. Ostre zapalenie b³ony œluzowej nosa (katar) . . . . . . . . . . . . . . 44617.1.6. Ostre i przewlek³e zapalenie zatok przynosowych . . . . . . . . . . 44717.1.7. Nowotwory nosa i zatok przynosowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 448
17.2. Choroby jamy ustnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44817.2.1. Kamica œlinianek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44817.2.2. Guz mieszany œlinianki przyusznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44917.2.3. Stany przedrakowe b³ony œluzowej jamy ustnej . . . . . . . . . . . . 44917.2.4. Rak wargi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449
17.3. Choroby gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45017.3.1. Ostre i przewlek³e zapalenie b³ony œluzowej gard³a . . . . . . . . . 45017.3.2. Ostre i przewlek³e zapalenia migda³ków . . . . . . . . . . . . . . . . . 45117.3.3. Przerost migda³ków podniebiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45217.3.4. Przerost migda³ka gard³owego (trzeciego) . . . . . . . . . . . . . . . . 45217.3.5. W³ókniak m³odzieñczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45217.3.6. Rak migda³ków podniebiennych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45317.3.7. Rak czêœci nosowej gard³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453
45Spis treœci
17.4. Choroby krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45317.4.1. Ostra dusznoœæ krtaniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45317.4.2. Ostre zapalenia krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45417.4.3. Przewlek³e zapalenie krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45417.4.4. Zapalenie podg³oœniowe u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45517.4.5. Rak krtani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
17.5. Choroby ucha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45617.5.1. Czyrak przewodu s³uchowego zewnêtrznego . . . . . . . . . . . . . 45617.5.2. Woskowina i cia³a obce w przewodzie s³uchowym zewnêtrz-
nym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45617.5.3. Ostre zapalenie ucha œrodkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45617.5.4. Przewlek³e zapalenie ucha œrodkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 45717.5.5. Wysiêkowe zapalenie ucha œrodkowego u dzieci . . . . . . . . . . 45817.5.6. Choroba Méniere’a i zespo³y menierowskie . . . . . . . . . . . . . . . 45817.5.7. Otoskleroza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45917.5.8. Starcze uszkodzenia s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45917.5.9. Ostry i przewlek³y uraz akustyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45917.5.10. Najczêstsze powik³ania zapaleñ ucha œrodkowego . . . . . . . . . 460
17.6. Niektóre uwagi dotycz¹ce zawrotów g³owy oraz uszkodzeñ s³uchu . . 46117.6.1. Zawroty g³owy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46117.6.2. Uszkodzenia s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46217.6.3. Ró¿ne sposoby badania narz¹du s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46317.6.4. Zasady postêpowania farmakologicznego w uszkodzeniach
s³uchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46717.7. Wa¿niejsze dane o grzybicach w otorynolaryngologii . . . . . . . . . . . . . . 469
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
18. PODSTAWOWE CHOROBY DERMATOLOGICZNE –Gra¿yna Broniarczyk-Dy³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471
18.1. Zaka¿enia bakteryjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47118.1.1. Zaka¿enia gronkowcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47118.1.2. Zaka¿enia paciorkowcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47218.1.3. Mieszane zaka¿enia paciorkowcowo-gronkowcowe . . . . . . . . . 47218.1.4. Boreliozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
18.2. Choroby wirusowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47418.2.1. Opryszczka zwyk³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47418.2.2. Pó³pasiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47418.2.3. Grupa brodawek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474
18.3. Tr¹dzik pospolity i ró¿owaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47518.3.1. Tr¹dzik pospolity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47518.3.2. Tr¹dzik ró¿owaty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475
18.4. Choroby alergiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47618.4.1. Pokrzywka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47618.4.2. Atopowe zapalenie skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47618.4.3. Wyprysk kontaktowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
18.5. Grzybice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47718.6. ¯ylakowe owrzodzenia podudzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47718.7. £uszczyca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47818.8. Choroby pêcherzowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
18.8.1. Pêcherzyca zwyk³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47818.8.2. Pemfigoid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47918.8.3. Opryszczkowate zapalenie skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479
46 Medycyna rodzinna. Repetytorium. Czêœæ II
18.9. 0Nowotwory skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47918.9.1. Rak podstawnokomórkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47918.9.2. Rak kolczystokomórkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48018.9.3. Czerniak z³oœliwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
18.10. Choroby przenoszone drog¹ p³ciow¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48018.10.1. Ki³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48018.10.2. Rze¿¹czka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48118.10.3. Nierze¿¹czkowe zapalenie cewki moczowej . . . . . . . . . . . . . 481
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
19. WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU OKULISTYKI Jerzy Nawrocki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
19.1. Budowa ga³ki ocznej i podstawy badania okulistycznego . . . . . . . . . . 48319.2. Zaburzenia ustawienia i ruchomoœci ga³ek ocznych . . . . . . . . . . . . . . 483
19.2.1. Zez towarzysz¹cy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48319.2.2. Zez pora¿enny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
19.3. Choroby powiek i spojówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48519.3.1. Jêczmieñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48519.3.2. Gradówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48619.3.3. Zapalenie spojówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486
19.4. Choroby rogówki i twardówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48619.4.1. „Suche oko” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48619.4.2. Bakteryjne zapalenie rogówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48719.4.3. Zapalenie nadtwardówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
19.5. Jaskra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48719.6. Zaæma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48919.7. Odwarstwienie siatkówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49019.8. Retinopatia cukrzycowa i nadciœnieniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49019.9. „Czerwone oko” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49219.10. Wady wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49319.11. Urazy narz¹du wzroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494
19.11.1. Krwiak powiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49419.11.2. Urazy chemiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49519.11.3. Wylew podspojówkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49519.11.4. Z³amanie w obszarze koœci oczodo³u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49519.11.5. Urazy narzêdziem ostrym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 496
20.1. PROBLEMY WIEKU PODESZ£EGO – Józef Kocemba . . . . . . . . . . . . 497
20.1. Starzenie siê cz³owieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49720.1.1. Chorowanie osób starszych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500
20.2. Schorzenia geriatryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50020.2.1. Choroby o geriatrycznie odmiennym przebiegu . . . . . . . . . . . . 50320.2.2. Okreœlenie funkcjonalnej wydolnoœci seniorów . . . . . . . . . . . . 504
Pytania kontrolne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504
SKOROWIDZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 505