Sano zdrowe zwierzeta 2 2016

1Zdrowe ZwierzętaVIII - IX 2015Labacsil® najlepszy na świecie zakiszacz do traw

Białko chronione By-Pass dla krów

ISSN

208

0-08

27

Magazyn Nowoczesnego Hodowcy

Nr 2 kwiecień - maj 2016

ZdroweZwierzęta

www.sano.pl

Sano poleca na okres odsadzeniowy nowe, ulepszone Babsy Forte®, które zawiera między innymi działający bakteriostatycznie chroniony siarczan miedzi oraz stabilizujące przewód pokarmowy probiotyki.

Babsy Forte® z chronionymi mikroelementami i probiotykami. Podawać prosiętom do woli (ad libitum) od 1 do 21 dnia po odsadzeniu.

ForteForte

Najskuteczniejszy starter odsadzeniowy

3Zdrowe ZwierzętaIV-V 2016

Specjalność Sano - dobre produkty Niezliczona ilość ofert dla hodowców coraz bardziej utrudnia podjęcie właściwej decyzji zakupowej. Nieocenieni w takim momencie są doradcy, na których można polegać. Sano od ponad 20 lat pracuje na zaufanie hodowców. Sano Agrar Institut to poligon doświadczalny dla nowych produktów i nowoczesnych koncepcji hodowlanych. Tu powstało wiele innowacyjnych pasz, obecnie Lactoma By-Pass® i Protamilk By-Pass®.

Podstawą sukcesu w hodowli jest prawidłowe żywienie, a podstawą żywienia są pasze objętościowe. Aby dobrze je przygotować Sano oferuje sprawdzone dodatki kiszonkarskie Labacsil Bakterie® i Labacsil Acid®. Zamawiając Labacsil w promocyjnej przedsprzedaży otrzymają Państwo nie tylko lepszą cenę, ale i odroczony termin płatności.

Wiemy jak ważne w żywieniu bydła jest prawidłowe przygotowanie dawki TMR. Przez ponad 10 lat dostarczyliśmy Państwu 3000 wozów paszowych! Mamy w tej materii ogromne doświadczenie. Teraz można wóz paszowy Sano nabyć na wyjątkowych warunkach. Wprowadziliśmy program 200+ lub 5% opustu. Odbierzemy również stary, dowolnej marki, sprawny wóz paszowy bez względu na wiek i zużycie aż za 6000 zł!

Dziękujemy wszystkim hodowcom za liczne uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez Sano. Zainteresowanie stoiskiem Sano na targach Ferma 2016 w Łodzi przeszło nasze najśmielsze oczekiwania. To wszystko utwierdza nas w przekonaniu, że doceniają Państwo naszą pracę, doświadczenie i innowacyjność.

Mimo trudnego czasu dla hodowli jesteśmy optymistami, czego i Państwu życzymy. Razem pokonamy ten kryzys, tak jak nie raz pokonywaliśmy wcześniejsze.

1Zdrowe ZwierzętaVIII - IX 2015Labacsil® najlepszy na świecie zakiszacz do traw

Białko chronione By-Pass dla krów

ISSN

208

0-08

27

Magazyn Nowoczesnego Hodowcy

Nr 2 kwiecień - maj 2016

ZdroweZwierzęta

Wydawca: Sano – Nowoczesne Żywienie Zwierząt Sp. z o.o.ul. Lipowa 10, 64-541 Sękowotel. (61) 29 41 100, fax (61) 29 19 655 e-mail: [email protected], www.sano.pl

Prezes: Bernhard WaldingerProkurent: Joanna GeigerRedakcja: dr Ryszard KujawiakNakład: 62.000 egz.

Przygotowanie graficzne i skład: Tomasz PrzymusińskiDruk: Top-Druk s.c., Bolechowo, ul. Obornicka 1 62-005 Owińska, tel./fax (61) 870 58 [email protected]

© Sano - Nowoczesne Żywienie Zwierząt Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Magazyn Nowoczesnego Hodowcy nr 2 (79) kwiecień - maj 2016 ISSN 2080-0827

Paweł Bortackidyrektor regionalny

IV-V 2016Zdrowe Zwierzęta4

Spis treściSano informuje

Naród nie głupi – tej reklamy nie kupi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-7

Pasze białkowe w żywieniu zwierząt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-9

12 .778 kg mleka – rekordowa wydajność krów w Sano Agrar Institut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10-12

Konkursy Sano - cenne nagrody do zdobycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

Doświadczenia z Sano Agrar InstitutKiszonki – podstawa żywienia krów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14-15

Średnia wydajność krów w Polsce objętych kontrolą użytkowości za 2015 rok wyniosła 7 .771 kg mleka . W Sano Agrar Institut od 1 .262 krow uzyskano wydajność 12 .778 kg mleka, czyli o 5 .007 kg więcej niż średnia krajowa .

Kiszenie jest jednym z najlepszych i najtańszych sposobów konserwacji pasz, stąd udział kiszonek w żywieniu zwierząt z roku na rok rośnie . Wysokiej jakości kiszonki z kukurydzy i z traw powinny stanowić podstawę żywienia krów .

10

14

6

8

Rośliny zmodyfikowane genetycznie nadal wzbudzają wiele kontrowersji, mimo że zostały wyhodowane już ponad 30 lat temu . W reklamach próbuje się zachęcać konsumentów do kupowania żywności bez GMO .

Podstawowymi komponentami białkowymi stosowanymi w żywieniu zwierząt w Polsce są śruty poekstrakcyjne: sojowa i rzepakowa . Rzadziej stosowane są inne pasze białkowe, takie jak wywar suszony (DDGS), śruta słonecznikowa, czy nasiona roślin strączkowych .


16-19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass® - nowe pasze dla krów

20-23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zapobieganie chorobom metabolicznym krów

Żywienie trzody chlewnej24-25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Babsy Forte® – najlepsza pasza na odsadzenie

Technika TMR26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Artykuły techniczne

Wraz z rosnącą wydajnością coraz większą uwagę poświęca się chorobom metabolicznym krów, głównie po to, aby zapobiegać stratom jakie mogą powodować .

Aby krowy produkowały dużo mleka bez szkody dla organizmu i zdrowia, muszą otrzymywać w pełni zbilansowaną dawkę . Protamilk By-Pass® uzupełnia dawkę w białko oraz we wszystkie potrzebne witaminy i związki mineralne, Lactoma By-Pass® dodatkowo jeszcze w energię .

Prosięta są odsadzane najczęściej w wieku 4 tygodni i powinny ten etap przejść łagodnie, co nie zawsze ze względu na stres i zmianę warunków środowiskowych jest łatwe . Babsy Forte® to najbardziej odpowiednia dla nich pasza .

Przedstawiamy hodowców, którzy ostatnio zakupili wozy paszowe Sano TMR Profi i inne urządzenia techniczne, w celu zwiększenia wydajności krów oraz zapewnienia lepszej zdrowotności . Sano oferuje nie tylko wysokiej jakości pasze, ale także niezawodny sprzęt techniczny .

16

20

24

26

NOWOŚĆ


zdarzają się też inne modyfikacje, jak np. większa zawartość skrobi w ziem-niakach przemysłowych Amflora wyhodowanych przez firmę BASF. Z kolei w dalekiej Australii powstała zmodyfikowana pszenica o większej zawartości skrobi i lepszym wykorzy-staniu azotu. Natomiast aby złagodzić skutki niedoboru witaminy A u milionów mieszkańców Azji i Afryki, opracowano genetycznie modyfikowaną odmianę ryżu, do której wprowadzono dwa geny do biosyntezy beta-karotenu. Pierwsza odmiana Złotego Ryżu została uzyskana już w 1998 roku, to do dzisiaj m.in. wskutek protestów

Modyfikacje genetyczne doty-czą najczęściej roślin, które dostają jedynie niewielką

część genów z innych organizmów, co powoduje, że powstają ich nowe wła-ściwości. Często wszczepia się geny odporne na działanie herbicydów, czy nawet owadów.

Korzystne modyfikacjeW ciągu pierwszych lat badań po-wstało kilka modyfikacji genetycznych dotyczących roślin uprawnych, takich jak soja, kukurydza, ryż, bawełna oraz tytoń, pomidory i ziemniaki. Najczę-ściej, bo aż w 2/3 modyfikacje dotyczą odporności na herbicydy. Ale czasami

Sano informuje

organizacji Greenpeace nie jest powszechnie uprawiana, mimo że mogłaby uratować życie i zdrowie tysięcy, jeżeli nie milionów ludzi.

Polska - polityka i realiaPolska zajmuje jedno z najbardziej konserwatywnych stanowisk w spra-wie GMO w Europie. Z jednej strony chcielibyśmy mieć zdrową żywność bez GMO i ekologiczną, bez żadnej chemii, a z drugiej strony być znaczą-cym producentem żywności. Rada Ministrów w marcu 2006 roku ogłosiła, że Polska ma być strefą wolną od organizmów zmodyfikowanych gene-tycznie. Idea może szczytna, ale trudna do realizacji.

Modyfikacje genetyczne pozwalają zaoszczędzić na środkach ochrony roślin, co powoduje, że soi konwen-cjonalnej, jako mniej opłacalnej w uprawie, jest mniej na rynku. Liczne badania naukowe, wykonywane w wielu krajach na zwierzętach, w tym również w Instytucie Zootechniki w Krakowie przy współpracy Państwo-wego Instytutu Weterynaryjnego w Puławach, wykazały, że modyfikacja roślin nie ma wpływu na jakość i war-tość pokarmową tych roślin, ani też nie zmieniała zdrowotności zwierząt i jakości artykułów zwierzęcych. Modyfikacje nie przechodzą również do mikroorganizmów bytujących w żwaczu krów.

Do 1 stycznia 2017 roku mamy możliwość stosowania pasz z nasion genetycznie modyfikowanych do żywienia zwierząt. Co dalej – nie wiadomo.

Badania wykazały, że modyfikacje genetyczne dokonane w roślinach nie przechodzą do organizmu zwierzęcego.

Naród nie głupi – tej reklamy nie kupi Rośliny zmodyfikowane genetycznie nadal wzbudzają wiele kontrowersji, mimo że zostały wyhodowane już ponad 30 lat temu. W reklamach próbuje się zachęcać konsumentów do kupowania żywności bez GMO.

Większość uprawianej soi jest wskutek modyfikacji genetycznej odporna na substancje chwastobójcze.


Nie bójmy się GMOW ponad 1.800 pracach naukowych nie stwierdzono szkodliwego wpływu modyfikacji GMO na zdrowie ludzi, zwierząt, czy negatywnego wpływu na środowisko. Obawy stosowania pasz z udziałem roślin GMO mają bardziej podłoże po-lityczne, koniunkturalne niż naukowe. Nie da się bez uszczerbku dla wydaj-ności i ekonomiki produkcji całkowicie zrezygnować z pasz z udziałem GMO w żywieniu zwierząt.

To jedynie politycy twierdzą, że można całkowicie zastąpić śrutę sojową kra-jowymi paszami białkowymi. Niestety nie jest to prawda, gdyby tak było, nikt nie stosowałby śruty sojowej. Efekt zakazu stosowania roślin GMO w żywieniu zwierząt może być taki, że polskie rolnictwo przestanie być konkurencyjne w Europie i będziemy zmuszeni importować żywność z kra-jów, gdzie produkcja ze względu na zastosowanie chociażby tańszej śruty sojowej GMO będzie bardziej opłacal-na. Natomiast w samych produktach zwierzęcych (mięso, jaja, przetwory

Sano informuje

Większość uprawianej soi jest genetycznie zmodyfikowana. Stąd importowana poekstrakcyjna śruta sojowa pochodzi głównie ze zmodyfikowanej soi.

mleczne) nie jesteśmy w stanie w ża-den sposób stwierdzić, czy zwierzęta zjadały pasze GMO. Będziemy wówczas prawdziwie ekologicznym krajem, przy-najmniej jeżeli chodzi o środowisko, bo znikną fermy świń, drobiu, a może nawet bydła. A setki tysięcy rolników będzie bez pracy i nie dość, że nie bę-dzie miało co robić, to zapewne też nie

będzie miało co jeść. Miejmy nadzieję, że do takiej sytuacji nigdy nie dojdzie.

W żywności nie ma GMO Wszystkie artykuły spożywcze są w EU wolne od GMO. Dodatkowe oznacze-nie na nich, że są bez GMO wprowadza w błąd konsumenta, bo sugeruje, że te, które takiej informacji nie posiadają, mogą mieć GMO.

Dobrze byłoby pokazać, że Polacy to nie jest ciemny naród, jak się niektó-rym wydaje, i nie będzie w zakupach preferował artykułów z takim napisem. Sprawy oznakowania artykułów z GMO regulują przepisy prawne UE. W przypadku producentów pasz muszą oni zawsze umieszczać infor-mację, jeżeli materiał paszowy lub mieszanka paszowa zawiera organi-zmy zmodyfikowane genetycznie. Wówczas na każdej etykiecie umiesz-czona jest informacja dla odbiorców „Ten produkt zawiera organizmy zmo-dyfikowane genetycznie”. A chodzi tu jedynie o śrutę sojowa, bo innych surowców modyfikowanych gene-tycznie przemysł paszowy w Polsce nie stosuje. (rk)

Jeśli zwierzęta jedzą rośliny modyfikowane genetycznie a nie ma to żadnego wpływu na ich zdrowie, to tym bardziej na zdrowie człowieka.

Skoro modyfikacje dokonane w roślinach nie przechodzą do organizmu zwierzęcego, to mięso, mleko i jaja są zawsze wolne od GMO.

Najczęściej, bo aż w 2/3 modyfikacje genetyczne dotyczą odporności na herbicydy, stąd przy uprawie modyfikowanej soi, bawełny i kukurydzy ich zużycie jest mniejsze.

Napis „Bez GMO” na artykułach spożywczych ze zdrową żywnością ma niewiele wspólnego. To tylko tani chwyt reklamowy.

PRODUKT NATURALNY


może jednak w pewnym stopniu załagodzić głęboki deficyt białka pa-szowego, spowodowany dodatkowo wprowadzonym wcześniej przez UE całkowicie nieracjonalnym zakazem stosowania mączek zwierzęcych w ży-wieniu świń i drobiu, czyli zwierząt wszystkożernych.

Mimo, że wielu polityków chciało by całkowicie za-stąpić importowaną śrutę

sojową, krajowymi roślinami strącz-kowymi, to niestety nie da się tego zrobić całkowicie, bez ujemnego wpływu na zdrowotność zwierząt i opłacalność produkcji. Ale można to z powodzeniem zrobić częściowo.Śruta rzepakowa, słonecznikowa, wywar i nasiona krajowych roślin strączko-wych posiadają niższą zawartość białka i aminokwasów, niższą strawność oraz więcej substancji antyżywieniowych niż śruta sojowa. Stosowanie nasion strączkowych w żywieniu zwierząt

Sano informuje

Rzepak – niedoceniana „soja północy”W wielu przypadkach importowana śruta sojowa może być częściowo lub całkowicie zastąpiona przez śrutę rze-pakową. Po wprowadzeniu do uprawy podwójnie ulepszonych odmian rze-paku zawierających niewielkie ilości kwasu erukowego i glukozynolanów śruta rzepakowa stała się w pełni war-tościową paszą białkową dla zwierząt. Stąd też czasami śruta rzepakowa nazywana jest „soją pólnocy”. Białko rzepakowe charakteryzuje się wysoką wartością biologiczną, niewiele niż-szą niż białko śruty sojowej. Sano od

Pasze białkowe w żywieniu zwierzątPodstawowymi komponentami białkowymi stosowanymi w żywieniu zwierząt w Polsce są śruty poekstrakcyjne: sojowa i rzepakowa. Rzadziej stosowane są inne pasze białkowe, takie jak wywar suszony (DDGS), śruta słonecznikowa, czy nasiona roślin strączkowych.

W żywieniu zwierząt można śrutę sojową w wielu przypadkach częściowo zastąpić śrutą rzepakową i nasionami krajowych roślin strączkowych.


samego początku powszechnie obok śruty sojowej stosuje w wielu re-cepturach także śrutę rzepakową, a w przypadku bydła korzysta także z wywaru zbożowego i szybko dostęp-nego źródła azotu jakim jest mocznik paszowy.

Śruta rzepakowa w porównaniu ze śrutą sojową posiada więcej metioni-ny. Jednak, ze względu na zawartość substancji antyżywieniowych śruta rzepakowa może być stosowana tylko w ograniczonym stopniu w żywieniu zwierząt.

Wywar zbożowy dla starszych zwierzątSuszony wywar zbożowy często na-zywany DDGS od angielskich słów Distillers Dried Grains and Solubles po-zostaje jako odpad po produkcji etanolu z różnych surowców paszowych takich jak kukurydza, pszenica, żyto i inne. Przy fermentacji zbóż powstaje etanol, dwutlenek węgla i część stała w postaci wywaru. Technologią zagospodarowa-nia wywaru jest jego zagęszczanie przez ultrawirowanie, sączenie a następnie su-szenie i wykorzystanie na cele paszowe. DDGS w stosunku do poekstrakcyjnej śruty sojowej zawiera tylko 60 % białka i tylko 30 % lizyny, przy czym strawnej tylko 16 %.

Sano informuje

Na podstawie licznych badań prze-prowadzonych w USA można przyjąć, że graniczne, bezpieczne zawartości DDGS, nie powodujące pogorszenia wyników produkcyjnych w mieszan-kach paszowych wynoszą: brojlery – 10 %, nioski i indyki – 15 %, warchla-ki – 5 %, tuczniki – 20 %, lochy – 15 %, krowy – 20 %, opasy – 25 %.

Rośliny strączkowe mogą uzupełniać dawkęWykorzystanie nasion roślin strączko-wych w żywieniu zwierząt z powodu niskiej wydajności z hektara i zawod-ności w plonowaniu uprawy, a także zawartości związków antyżywienio-wych jest niewielkie i wynosi ok. 200 tys. ton. Dla porównania: śruty sojowej zużywamy 1,8 mln ton, a rzepakowej

0,8 mln ton. Wartość pokarmową ro-ślin strączkowych obniżają zawarte substancje antyżywieniowe, takie jak inhibitory proteaz, taniny, hemagluty-niny i alkaloidy.

Związki te mają często właściwości toksyczne i gorzki smak, co sprawia, że są one przez zwierzęta niechętnie zjadane oraz mogą powodować zabu-rzenia trawienne i nerwowe. (rk)

Sano z powodzeniem w większości receptur obok śruty sojowej stosuje także śrutę rzepakową.

Zaletą roślin strączkowych jest duże zróżnicowanie wymagań glebowych, co powoduje, że w każdym rejonie Polski można uprawiać, któryś z gatunków tych roślin.

Prof. dr hab. Eugeniusz R. Grela, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Krajowe pasze białkowe powinny być częściej stosowane

W żywieniu zwierząt, szczególnie tych najmłodszych, nie można całkowicie zastąpić poekstrakcyjnej śruty sojowej innymi krajowymi paszami białkowymi, co wcale nie znaczy, że nie powinny być one szerzej stosowane. W Polsce mamy odmiany rzepaku o niskiej zawartości glukozynolanów (ITC i VOT), które jak wykazały doświadczenia, stosowane w odpowiednich ilościach nie mają negatywnego wpływu na zdrowie i produkcyjność zwierząt. Również uprawiane są odmiany roślin bobowatych (dawniej strączkowych) z ograniczoną ilością substancji antyżywieniowych, co predysponuje je do szerszego zastosowania w mieszankach i/lub dawkach pokarmowych dla zwierząt.

Zawartość składników pokarmowych w paszach białkowych (g).

Cecha Śruta sojowa

Śruta rzepakowa

Wywarzbożowy Groch Peluszka Bobik Łubin

żółty

Białko 460 340 300 220 220 270 380Lizyna 28,1 17,5 7,5 16,3 15,5 16,5 19,2Metionina 6,4 7,4 5,9 2,3 2,0 2,1 3,1Tłuszcz 12 22 62 13 12 14 48Włókno 35 11,7 89 59 58 78 135EM MJ 13,6 11,0 8,8 13,7 13,6 13,0 14,8NEL MJ 7,6 6,5 6,0 7,5 7,6 7,6 7,9

Sano informuje


55 % ocenianych obór i 45 % ocenia-nych krów. Tylko 15 % gospodarstw posiada powyżej 50 krów, ale znajdu-je się w nich 44 % pogłowia. Średnia stada pod oceną to 35,9 krów, a wy-dajność wyniosła 7.771 kg, czyli była o 189 kg wyższa niż rok wcześniej.

Kontrola użytkowości w 2015 roku prowadzona była w pra-wie 21 tys. obór i objęła 753,6

tys. krów, co stanowi 34 % pogłowia, które liczy 2,279 mln sztuk. Dominu-ją w ocenie gospodarstwa rodzinne wielkości 20-50 krów, które stanowią

Sano informuje

Najczęściej, w 70 % oceniane są krowy metodą AT4, kiedy próbki do badań pobierane są raz w miesiącu i tylko raz dziennie. Tylko 26 % krów ocenia-nych jest bardziej dokładną metodą A4, w której próbki do badań pobiera-ne są raz w miesiącu z każdego doju. Najmniej, bo 4 % krów ocenianych jest metodą A8, gdy próbki pobierane są z doju rannego i wieczornego, ale co dwa miesiące. Ocena z jednego doju jest mniej wiarygodna, a prowa-dzona raz na dwa miesiące powoduje zbyt późną reakcję na to, co się dzieje w stadzie. Ale lepiej mieć jakikolwiek wynik niż żaden.

12.778 kg mleka od 1262 krów rekordowa wydajność w Sano Agrar Institut Średnia wydajność krów w Polsce objętych kontrolą użyt-kowości za 2015 rok wyniosła 7.771 kg mleka. W Sano Agrar Institut od 1.262 krow uzyskano wydajność 12.778 kg mleka, czyli o 5.007 kg więcej niż średnia krajowa.

Bardzo pozytywny jest fakt, że przybywa stad z wydajnością powyżej 10.000 kg.

Struktura ocenianych gospodarstwWielkość < 10 10-20 20-50 50-150 150-300 300-500 500-1000 >1000Obór, tys. 0,9 4,9 10,9 2,9 0,282 0,092 0,044 0,008

% 5 25 55 13 1,4 0,5 0,2 0,04Krów, tys. 6,7 73,8 336,9 213,2 58,0 34,4 27,7 9,1

% 1 10 45 28 8 5 4 1

Sano informuje


Na zachodzie bez większych zmianOd lat najwyższą wydajność wykazują krowy w zachodniej Polsce. Po raz drugi najwyższą wydajność 8.684 kg zanoto-wano w woj. dolnośląskim, gdzie pod oceną było 219 obór o średniej obsa-dzie 78 krów. W następnych sześciu województwach przekroczono 8.000 kg mleka: lubuskie - 8.632 kg, opolskie - 8.464 kg, wielkopolskie – 8.458 kg, śląskie – 8.334 kg, zachodniopomor-skie – 8.201 kg i kujawsko-pomorskie

Sano informuje

– 8.071 kg. A więc najlepsze woje-wództwa w Polsce pod względem wydajności krów znajdują się na tere-nie działania Regionu Oceny Poznań.

Na szczególną uwagę zasługuje wo-jewództwo wielkopolskie, które przy

tak wysokiej wydajności posiada naj-więcej, bo aż ponad 142 tys. krów pod oceną. Najniższą wydajność 5.782 kg mleka zanotowano w woj. małopol-skim, a najmniej 6,1 tys. ocenianych krów było w woj. świętokrzyskim.

Najlepsi i najwięksi hodowcy są w WielkopolsceWielkopolska to kraina mlekiem (i miodem) płynąca. Nie tylko posia-da najwięcej krów znajdujących się pod kontrolą użytkowości, ale także

Najwyższą wydajność krów notuje się w Zachodniej Polsce. Aż siedem województw przekroczyło 8.000 kg.

PODLASKIE

POMORSKIE

WARMIŃSKO-MAZURSKIE

DOLNOŚLĄSKIE

ilość krów pod oceną w tys.

Wydajność krów w kg

Liczba obór

MAŁOPOLSKIE

LUBUSKIE

OPOLSKIE

WIELKOPOLSKIE

ŚLĄSKIE

ZACHODNIOPOMORSKIE

KUJAWSKO-POMORSKIE

LUBELSKIE

ŁÓDZKIE

PODKARPACKIE

ŚWIĘTOKRZYSKIE

MAZOWIECKIE

17,0 8.684

20.969

753,6

7.771

Polska

8.464

219

7,3

8.632

933.512

22,2320

142,5

8.458

332 15,1

8.334

300 17,3 8.201

1.718 62,3

8.071

1.20435,2

7.627

3.883141,0

7.513

1.478 41,7

7.481

1.041 33,0 7.458

4.004 130,5

7.422

1.55764,4 7.422

280 6,1 7.211

324 6,8

5.986704 11,1 5.782

Wydajności ocenianych krów w 2015 roku z podziałem województwa

Sano informuje


największe i najlepsze gospodarstwa mleczne znajdują się głównie w Wiel-kopolsce. Wspaniałą wydajność 15.059 kg mleka od 25 krów uzyskała w tym roku Elż-bieta Mazurek z Ostrobudek, która tym samym zbliżyła się do sławetnego re-kordu 15.569 kg Elżbiety Kandulskiej z Borzysławia. Drugą najwyższą wydajność 14.356 kg od 80 krów uzyskał Robert Neneman z Wełnicy. W sumie aż 9 najlepszych hodowców, a więc prawie 50 %

Hodowcy o najwyższej wydajności krów w 2015 roku

Lp Hodowca Wojewódz. Liczba krów

Wydajność (kg)

Tłuszcz(%)

Białko(%)

Tł+biał. (kg)

Do 20 krów1. Małgorzata i Sylwester Pszczoła lubelskie 16 14.104 3,70 3,60 1.0302. Janusz Jakielski warmińsko-mazurskie 10 12.672 3,76 3,44 9133. Grzegorz Czajkowski podlaskie 19 12.014 3,70 3,29 840

20-50 krów1. Elżbieta Mazurek wielkopolskie 25 15.059 3,79 3,31 1.0702. Urszula i Eugeniusz Majewscy pomorskie 31 14.137 2,87 3,34 8783. Janusz Pietrzak wielkopolskie 34 13.719 3,71 3,42 978

50-150 krów1. Robert Neneman wielkopolskie 80 14.356 4,53 3,27 1.1192. Małgorzata Dusznik lubelskie 80 13.811 3,09 3,41 8983. Dariusz Nasiłowski mazowieckie 93 13.270 3,79 3,39 953

150-300 krów1. OHZ Kamieniec Ząbkowicki dolnośląskie 297 13.191 3,70 3,22 9132. Działpol Sp. z o.o. wielkopolskie 248 12.527 3,80 3,30 8893. Andrzej i Anna Jaworowicz wielkopolskie 269 12.192 3,52 3,30 831

300-500 krów1. OHZ Osięciny kujawsko-pomorskie 300 12.948 3,92 3,29 9342. Janusz Przydrożny lubuskie 443 12.828 3,88 3,27 9183. HZZ Żołędnica wielkopolskie 423 12.603 3,57 3,35 872

500-1.000 krów1. Adam Pietruszyński warmińsko-mazurskie 596 12.190 3,78 3,26 8582. RKS Bądecz wielkopolskie 748 11.628 3,80 3,38 8353. SK Dobrzyniewo kujawsko-pomorskie 550 11.523 4,06 3,21 838

>1.000 krów1. KR Szestno warmińsko-mazurskie 1.094 13.508 3,42 3,18 8922. Sano Agrar Institut wielkopolskie 1.262 12.778 3,41 3,25 8513. Tadeusz Lisiecki wielkopolskie 1.093 11.250 3,80 3,34 804

pochodzi z Wielkopolski, w tym rów-nież największa ferma Sano Agrar Institut.

Sano Dairy Farm – największa oceniana ferma krów mlecznych w Polsce Sano Agrar Institut 6 lat działalno-ści zamyka rekordową wydajnością 12.778 kg mleka (wzrost o 643 kg) od 1.262 krów. Warto podkreślić, że wynik ten został uzyskany przy peł-nej 12 miesięcznej ocenie metodą

A4, czyli próbki były pobierane 3 razy w ciągu dnia. Ponieważ wyniki oce-ny są potrzebne m.in. do kontroli żywienia, nie było przerwy wakacyj-nej, kiedy to wydajność była o 3 kg niższa niż w pozostałych miesiącach. Ponadto tę bardzo wysoką wydaj-ność wypracowano przy kolejnym zwiększeniu pogłowia, a więc przy znacznym udziale pierwiastek, co dobrze rokuje na przyszły rok, kiedy w stadzie dominować będą bardziej wydajne wieloródki. (rk)

Sano informuje


Cenne nagrody do zdobycia

W konkursie Sano mogą wziąć udział wszyscy producenci żywca wieprzowego, którzy w 2015 roku odstawili tuczniki do zakładów mięsnych prowadzących ocenę mięsności. Aby wziąć udział w konkursie należy wypełnić kupon zgłoszeniowy i załączyć ksero-kopie z wynikami mięsności. Dla laureatów konkursu przewidziano następujące nagrody w postaci Protamino Premium Forte®. Laureaci krajowi: 1 miejsce – 1.000 kg, 2 miejsce – 750 kg, 3 miejsce – 500 kg. Laureaci wojewódzcy: 1 miejsce – 250 kg, 2 miejsce – 150 kg, 3 miejsce – 100 kg.

W konkursie mogą wziąć wszyscy producenci mleka, którzy w 2014 i w 2015 roku prowadzili kontrolę użytkowości mlecznej krów. Aby wziąć udział w konkursie należy wypełnić kupon zgłoszeniowy i załączyć kserokopie z wynikami oceny mleka. Dla laureatów kon-kursu przewidziano następujące nagrody w postaci specjalistycznej paszy Sano Protamilk Complete®. Laureaci krajowi: 1 miejsce – 1.000 kg, 2 miejsce – 750 kg, 3 miejsce – 500 kg. Laureaci wojewódzcy:1 miejsce – 250 kg, 2 miejsce – 150 kg, 3 miejsce – 100 kg.

Najbardziej mięsna świnia w 2015 roku

Najwyższy wzrost wydajności krów w ciągu roku

✁

✁

Kupon konkursowy: Najbardziej mięsna świnia w 2015 roku

Kupon konkursowy: Największy wzrost wydajności krów w ciągu roku

Imię i nazwisko: .................................................................................................................................... Tel.: ....................................................

Miejscowość .................................................................................................................. Kod poczt.: ...........................................................

Poczta: ..................................................................................................................... Województwo: ...........................................................

Data: ................................ Podpis: .............................................

Liczba sprzedawanych tuczników rocznie: .............................. sztuk Mięsność:.......................% Zakład mięsny: ..........................................................

Tuczniki żywione na mieszankach paszowych: .......................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................

Imię i nazwisko: ............................................................................................................................................................... Tel.: ..............................................................

Miejscowość ......................................................................................................................................... Kod poczt.: ......................................................................

Poczta:.............................................................................................................................................. Województwo: ......................................................................

Data:........................................ Podpis: ......................................................

Liczba krów w 2014 roku .............................................. Wydajność krów w 2014 roku: ..................................................kg mleka

Liczba krów w 2015 roku ............................................... Wydajność krów w 2015 roku: ..................................................kg mleka

Różnica ....................................................................................................kg mleka

Jakie dodatki paszowe otrzymują krowy: ..................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................

Termin nadsyłania kuponów do 30 maja 2016.Uwaga: Kupon ważny wyłącznie z kserokopią wyników

Termin nadsyłania kuponów do 30 maja 2016.Uwaga: Kupon ważny wyłącznie z kserokopią wyników

Nawet

1000 kg do wygrania

1000 kg

może być Twoje!

Sano Agrar Institut


paszowe i najlepsi specjaliści nie po-mogą osiągnąć dobrych wyników. Hodowcy czasami nie przykłada-ją się za bardzo przy zakiszaniu, bo uważają, że tak zwane „cudowne dodatki” zniwelują ich błędy. Nic bar-dziej błędnego. Gorzkiego smaku kwasu masłowego nic nie zamieni w przyjemny dla podniebienia kwas

Wiedza, doświadczenie, ale przede wszystkim eko-nomika przemawiają za

zakiszaniem pasz. Stąd z roku na rok rośnie udział kiszonek w żywieniu krów i opasów oraz poprawia się też ich jakość. To od jakości kiszonek za-leży jaką wydajność krowy uzyskają. Stąd jedne gospodarstwa mają 12 tys. kg mleka, a inne zaledwie 6. tys., czy-li o połowę mniej. Jeżeli kiszonki będą dobrej jakości, to uzyskanie wysokiej wydajności krów, czy dużych przyro-stów u opasów jest stosunkowo łatwe. Natomiast jeżeli jakość kiszonek bę-dzie zła, to nawet najlepsze dodatki

mlekowy, a z odrażającego zapachu nie powstaną przyjemne dla nosa olej-ki eteryczne.

Kiszonki z traw zamiast siana i zielonkiObecnie, poza górskimi terenami, nie opłaca się robić siana. Zrobienie do-brej jakości siana jest bowiem sztuką, która niestety rzadko się udaje. Często deszcze przeszkadzają zebrać trawę na kiszonkę, a co dopiero, kiedy potrzeba kilka dni więcej, aby ją dosuszyć na siano. A jeżeli spadnie deszcz w trak-cie robienia siana, to zebrana pasza posiada niewiele wyższą wartość

Kiszonki – podstawa żywienia krówKiszenie jest jednym z najlepszych i najtańszych sposobów konserwacji pasz, stąd udział kiszonek w żywieniu zwierząt z roku na rok rośnie. Wysokiej jakości kiszonki z kukurydzy i z traw powinny stanowić podstawę żywienia krów.

Największe rezerwy dla zwiększenia wydajności i zdrowotności zwierząt mamy w podniesieniu jakości kiszonek.

Dobrze ubita kiszonka z aplikowanymi w silosie preparatami Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie® idealnie się przechowuje i stanowi doskonałą paszę dla krów na cały rok.

Sano Agrar Institut


Janusz Łabaszczuk, dyrektor regionalny Sano

Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie® – nie ma lepszej inwestycji

Obserwuję, że z roku na rok jakość kiszonek poprawia się, w czym zasługa głównie samych hodowców, którzy mają coraz więcej doświadczenia oraz stosowanych przez nich preparatów do zakiszania Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie®. Nie ma lepszej inwestycji niż zakup tych preparatów, który często zwraca się nawet 10-krotnie. Mamy coraz więcej gospodarstw, które potrafią zrobić bardzo dobre kiszonki i dzięki temu wydajność krów ponad 10.000 kg nie jest dla nich już tylko marzeniem.

pokarmową niż słoma, nie wspomi-nając przy tym o grzybach, pleśniach, czy mikotoksynach. Tak samo, jak nie-jedna stodoła, czy poddasze spłonęło, gdy zebrane siano nie było do końca dosuszone.

Aby nie stracić cennych składników pokarmowych z traw, najlepszym wyj-ściem jest zrobienie kiszonki. Dobrej kiszonki z zastosowaniem preparatów do zakiszania Labacsil Bakterie® i Labacsil Acid®.

Cenna kiszonka z kukurydzyDo niewątpliwych zalet kukurydzy, oprócz dużej zawartości energii, na-leży bardzo dobra jej smakowitość i brak substancji antyżywieniowych. Powoduje to, że coraz więcej się jej uprawia i jest coraz szerzej stosowana

w żywieniu wszystkich gatunków zwie-rząt. W żywieniu krów kukurydza posiada dodatkowo olbrzymią zaletę, dostarcza bardzo dużo białka użytecznego, które jest sumą białka ogólnego rośliny i biał-ka mikroorganizmów. Po przejściu do jelita mikroorganizmy obumierają i sa-me stają się źródłem cennego białka. Z tych powodów kukurydza jest coraz częściej stosowana w żywieniu prze-żuwaczy, zarówno w postaci kiszonki z całych roślin, jak i ziarna w mieszan-kach treściwych. Z 1 ha uprawianej kukurydzy można zebrać 7-10 ton su-chego ziarna, co wystarcza na produkcję 15-20 tys. litrów mleka od krowy.

Sano Agrar Institut – najlepsze kiszonkiAby uzyskać wysokiej jakości kiszonkę, trzeba zacząć od podstaw, a więc od jakości surowca, jego dobrego ugnie-cenia, przykrycia oraz zastosowania preparatów do zakiszania Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie®. Jak jest to ważne może świadczyć przykład otwartej nie-dawno w Sano Agrar Institut 5-letniej kiszonki z kukurydzy z 2011 roku. Jej jakość i wartość pokarmowa niewie-le ustępowała bardzo dobrej kiszonce zrobionej w ubiegłym roku. Wysoka jakość utrzymująca się przez tyle lat to głównie efekt zastosowania doskona-łych preparatów do zakiszania Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie®.

Sano Agrar Institut pokazuje jak moż-na zrobić bardzo dobre kiszonki. Na pewno tak dobrze ugniecionych i przy-krytych kiszonek nie ma nikt w Polsce, ani w Europie. A dobre ugniecenie sprzy-ja większej stabilności kiszonek. Aby kiszonki było można lepiej ugnieść su-cha masa nie powinna przekraczać 40 %. Ale nawet w sytuacji, jak w ubiegłym ro-ku, gdy trzeba było zakisić bardziej suchy surowiec użycie ciężkiej 28 tonowej ma-szyny do podgarniania i ugniatania oraz solidnej dawki Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie® spowodowało, że powstała bardzo smaczna kiszonka, której nieco niższą wartość pokarmową było można łatwo uzupełnić paszą Lactoma®.

Przy słabej kiszonce wykorzystanie pozostałych komponentów, w tym paszy treściwej spada. Spleśniała, czy zawierająca alkohol kiszonka będzie zatruwała wątrobę powodując przy tym spadek wydajności, pogorszenie zdrowotności oraz powstawanie wielu problemów w rozrodzie. (rk)

Zastosowanie preparatów Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie® pozwala uzyskać kiszonki najwyższej jakości.

Każdą kiszonkę należy spróbować, jeżeli nam smakuje, będzie też sma-kowała zwierzętom.

Z dobrej jakości kiszonki krowy mogą wyprodukować do 20 kg mleka dziennie, a ze słabej kiszonki będzie to zaledwie kilka litrów i dodatkowo będzie ona psuła całą dawkę.


ważniejsze jest sprawdzenie efektów żywienia w oborze. Bo na próżno będzie Aby dawka była zbilansowana,

należy pokryć zapotrzebowa-nie krów odpowiednią ilością

pasz. Zaczyna się od wyliczenia daw-ki, a później należy sprawdzić, jak taka dawka działa w oborze. Do zbilanso-wania dawki można użyć komputera, ale nie zawsze jest to konieczne. Dużo

liczenie ilości pasz z dwoma miejscami po przecinku, gdy jakość pasz i ich sto-pień wymieszania pozostawiają wiele do życzenia lub gdy w oborze brakuje wody, świeżego powietrza, światła i le-gowisk. Tylko w dobrych warunkach środowiskowych krowy mogą mieć wysoką wydajność.

Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass® - nowe pasze dla krówAby krowy produkowały dużo mleka bez szkody dla organizmu i zdrowia, muszą otrzymywać w pełni zbilansowaną dawkę. Protamilk By-Pass uzupełnia dawkę w białko oraz we wszystkie potrzebne witaminy i związki mineralne, Lactoma By-Pass dodatkowo jeszcze w energię.

To zwierzęta, a nie komputer i analizy decydują o tym, czy dawka jest dobra.

Sano Agrar Institut


Sano Agrar Institut

Żywienie różnicuje wydajność Główną przyczyną olbrzymich różnic w wydajności krów jest żywienie oraz warunki utrzymania. Krowy rasy HF ma-ją potencjał genetyczny na wydajność kilkunastu tysięcy litrów mleka, wiec każdy hodowca powinien mieć wydaj-ność ponad 10.000 l mleka. A jeżeli tyle nie ma, to znaczy, że gdzieś popełnia błędy. W żywieniu krów można wy-różnić 6 etapów powstawania dawki i każdy z nich należy sprawdzić, gdzie są popełniane błędy. Bo niestety nie da się postawić znaku równości miedzy dawką obliczoną a wykorzystaną.

Skoro najlepsi hodowcy w Polsce uzyskują już wydajność krów ponad 15.000 kg mleka, a największe fermy liczące ponad 1.000 krów 13.000 kg, to dlaczego tak wielu hodowców ma wydajność poniżej średniej dla krów ocenianych, która wynosi aktualnie 7.771 kg mleka?

Białko – ważny składnik w dawce Krowy w laktacji w zależności od wydajności powinny mieć 15-18 % białka ogólnego w suchej masie daw-ki. Krowy zasuszone potrzebują mniej białka, 12-13 %. Aby sprawdzić, ile jest białka w dawce można wykonać ana-lizę, która ma tę wadę, że oddaje tylko stan chwilowy, a pasze się zmieniają. W dodatku analiza kosztuje i za wyni-kami trzeba czekać z reguły 2 tygodnie, a wtedy możemy już mówić o histo-rii żywienia. Dlatego lepiej prowadzić kontrolę użytkowości i wnikliwie pa-trzeć na raporty wynikowe, z których wiele rzeczy można się dowiedzieć. Szczególnie raporty RW-1i RW-11 wiele mówią o żywieniu w oborze. Na podstawie zawartości mocznika w mleku, można ocenić, czy dawka za-wiera odpowiednią ilość białka.

Sano za optymalną uważa zawar-tość mocznika w mleku pomiędzy 200 mg a 250 mg w 1 l. Jeżeli jest mniej to znaczy, że występuje nie-dobór białka w dawce i będzie to skutkowało uruchomieniem rezerw z własnego organizmu. Wówczas krowa chudnie, spada jej wydajność i pogarsza się płodność, a pod koniec laktacji będzie się zatuczać. Jeżeli nie uzupełnimy białka w dawce, to skoń-czy się brakowaniem takiej krowy ze stada, gdyż niewłaściwe, niezbilan-sowane żywienie będzie prowadziło

To, że jedne stada mają wydajność 6.000 l, a drugie 12.000 l mleka wynika głównie z różnic w żywieniu.

Aby dobrze żywić krowy należy prowadzić kontrolę użytkowości.Raporty RW-1 pozwalają ocenić żywienie w oborze.

Kompletny koncentrat białkowy

dla bydła

n znacznie zwiększa wydajność

n podnosi zawartość białka i tłuszczu w mleku

n zapobiega ketozie i spadkowi kondycji

n podnosi odporność - mniej komórek somatycznych

n korzystnie wpływa na zdrowotność racic

n zapewnia cykliczne ruje i wysoką płodność

www.sano.pl

Nowość!

Sano Agrar Institut


do zaburzeń w rozrodzie. Ruje będą słabo widoczne, pokrycia mało sku-teczne, krowy będą mieć trudności z donoszeniem ciąży. Aby tego unik-nąć należy uzupełnić białko w dawce. Najlepiej do tego nadaje się specjal-na pasza Protamilk By-Pass®, która dobrze uzupełnia dawkę nie tylko w białko, ale także w cukry, witaminy i związki mineralne.

Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass® – wszystkie składniki dla krówWysoka produkcja mleka wymaga dostarczenia w paszy nie tylko odpo-wiedniej ilości białka zawierającego niezbędne aminokwasy, szczególnie metioninę i lizynę. Tylko część białka mogą dostarczyć mikroorganizmy, znaczna część musi pochodzić też

z paszy, która będzie rozkładalna dopiero w jelicie cienkim i będzie źródłem niezbędnych aminokwa-sów. Takie zadanie spełnia Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass®, które dostarczają białko o różnym stopniu rozkładu w żwaczu, aminokwasy, cukry będące pożywką dla bakterii żwacza oraz wszystkie niezbędne wi-taminy i związki mineralne.

Krowy i jałówki powinny otrzymywać w pełni zbilansowaną i o odpowiedniej strukturze dawkę TMR.

Sano – kontrola dawki

Dawka obliczona

Dawka wymieszana

Dawka podana

Dawka pobrana

Dawka strawiona

Dawka wykorzystana

Wydajność Kondycja Rozród Zdrowotność Opłacalność

Podstawą żywienia przeżuwaczy są dobrej jakości kiszonki, które należy uzupełnić paszami treściwymi oraz związkami mineralnymi i witaminami. Pasze treściwe muszą być najwyższej jakości, by mogły w pełni zbilansować dawkę. Sano przygotowało specjalne pasze bez śruty sojowej Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass®, które zwiększają wydajność, poprawiają płodność i zdrowotność krów. Łatwe stosowanie i zbilansowany skład powoduje, że sukces hodowcy jest gwarantowany.

dr Ryszard Kujawiak, Sano Agrar Institut

Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass® zawierają 3 różne komponenty biał-kowe o różnej szybkości rozkładu w żwaczu krów, idealne dla specyfiki trawienia przeżuwaczy.

Śruta rzepakowa chroniona posiada 85 % nierozkładającego się w żwa-czu białka, które drogą pomostową (by-pass) trafia z dużą zawartością

Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass® – dobrze uzupełniają dawki

Protamilk By-Pass® i Lactoma By-Pass® to w pełni zbilansowane pasze dla krów bez śruty sojowej, zapewniające wysoką wydajność i zdrowotność.

Najbardziej odpowiednia dla krów jest dawka TMR zawierająca wszystkie dobrze ze sobą wymieszane składniki pokarmowe, w tym również pasze Lactoma® lub Protamilk®.

metioniny i innych aminokwasów do jelita cienkiego, gdzie jest dalej trawione i wchłaniane. Zwykła śruta rzepakowa jest rozkładalna w żwaczu w średnim stopniu, natomiast mocz-nik paszowy jest rozkładany całkowicie i jest źródłem szybko dostępnego azo-tu w żwaczu, a szybko dostępnej energii dostarczają cukry.Lactoma By-Pass® oprócz krajowych komponentów białkowych zawiera także 4 zboża krajowe: pszenicę, kuku-rydzę, pszenżyto i żyto. Bogaty skład witaminowy i mineralny zwiększa wy-dajność, zdrowotność i płodność krów. Nie pozostaje nic innego, jak te pasze zastosować, aby się o tym samemu przekonać. (rk)

Kompletna pasza energetyczno-białkowa

dla bydła

n znacznie zwiększa wydajność

n podnosi zawartość białka i tłuszczu w mleku

n zapobiega ketozie i spadkowi kondycji

n podnosi odporność - mniej komórek somatycznych

n korzystnie wpływa na zdrowotność racic

n zapewnia cykliczne ruje i wysoką płodność

Sano Agrar Institut


Nowość!

www.sano.pl


wydajnych mamy więcej do stracenia niż przy krowach o niższej wydajności. Gdy krowa daje 20 l mleka i wskutek Zapobieganie chorobom zawsze

jest bardziej efektywne niż le-czenie. Przy krowach wysoko

choroby wydajność spadnie o 20 %, to stracimy 4 l mleka dziennie. Nato-miast kiedy doimy 50 l, to 20 % spadek wydajności spowoduje już utratę 10 l mleka dziennie. Przy wyższej wy-dajności straty w całej laktacji mogą wynieść nawet kilka tysięcy litrów mle-ka. Wraz ze wzrastającą wydajnością ryzyko wystąpienia chorób metabo-licznych się zwiększa. Nie oznacza to jednak, że trzeba ograniczać wydaj-ność. Wręcz przeciwnie, należy dążyć do jak najwyższej wydajności, a przy tym tak żywić krowy, aby nie musiały produkować mleka kosztem swojego organizmu i zdrowia.

W stadach o niskiej wydajności z reguły występuje więcej chorób me-tabolicznych niż w stadach o wysokiej wydajności. Niska wydajność wynika na ogół z faktu, że krowy chorują i są niewłaściwie żywione.

Żywienie – klucz do zdrowiaKluczem do zdrowia jest dobrze zbi-lansowana dawka TMR wykonana z wysokiej jakości pasz. Prawidłowo bi-lansując, oceniając i korygując dawkę pokarmową w oborze można w wielu przypadkach zapobiec lub znacznie ograniczyć występowanie chorób metabolicznych, takich jak zaleganie poporodowe, zatrzymanie łożyska, ketoza, kwasica, zasadowica, obrzęk wymienia, wzdęcia, przemieszczenie trawieńca i tężyczka.

Porażenie i zaleganie poporodowe Główną przyczyną zalegania jest niedobór wapnia, pierwiastka nie-zbędnego dla prawidłowej pracy mięśni, co powoduje porażenie (go-rączkę poporodową), czego efektem jest zaleganie. Dzieje się tak, ponieważ

Wraz z rosnącą wydajnością coraz większą uwagę poświęca się chorobom metabolicznym krów, głównie po to, aby zapobiegać stratom jakie mogą powodować.

Tylko zdrowe krowy mogą być wysoko wydajne. Niska wydajność wynika głównie z niewłaściwego żywienia.

Zapobieganie chorobom metabolicznym krów

Sano Agrar Institut


Prenata 300 Forte® lub mieszanki Prela 1,5 Forte® przez cały okres zasuszania oraz Lac power® na początku laktacji skutecznie zabezpiecza przed zalega-niem poporodowym. Krowy zarówno w laktacji, a szczególnie w okresie zasu-szania, nie powinny dostawać lizawek.

Zatrzymanie łożyska i metritisKiedy łożysko nie odchodzi ciągu 24 godzin po porodzie, to krowy mają później większe problemy z inwolucją macicy i są bardziej podatne na za-palenia macicy (metritis). Żywienie paszami bogatymi w witaminę E i se-len oraz duże dawki energii i białka mogą przyczynić się do wzmocnienia układu immunologicznego. Wskazane jest również, aby miedź i cynk podawa-ne w premiksach na początku laktacji

wraz z wydajnością wzrasta wydalanie wapnia. Krowa produkująca 10 kg sia-ry wydziela 10 razy więcej wapnia niż posiada w całej ilości krwi. Jeżeli me-chanizm uruchamiania rezerw wapnia znajdujących się w kościach zostanie zapoczątkowany dopiero po wycie-leniu, to szybko wystąpi jego deficyt. Zalegania zdarzają się głównie w pierw-szych trzech dniach po porodzie, przy czym ponad połowa przypadków ma miejsce już w pierwszym dniu. Zalega-nie najczęściej dotyczy starszych krów, gdyż wraz z wiekiem maleje strawność wapnia. Krowy pierwiastki rzadko za-legają po porodzie, a z kolejną ciążą ryzyko to wzrasta.

Niedobór wapnia powoduje zmniej-szenie ruchliwości mięśni gładkich, czego następstwem jest mniejsze pobranie paszy i występowanie prze-mieszczeń trawieńca. Zaleganie jest przyczyną wielu innych chorób. Zbyt małe pobranie paszy prowadzi do ketozy oraz do zatrzymania łożyska. Ponadto z powodu zaburzonej go-spodarki wapniowej opóźniona jest inwolucja macicy i częściej występuje endometritis, co powoduje wydłuże-nie okresu międzywycieleniowego.

Stosowanie premiksu Prenata 300 Forte® lub mieszanki Prela 1,5 Forte® w okresie zasuszania oraz Lac power® na począ†ku laktacji dobrze zabezpiecza przed zaleganiem krów.

Podawanie krowom zasuszonym Prela 1,5 Forte ® przez cały okres zasuszania oraz mieszanki Lac power® na początku laktacji skutecznie chroni przed zaleganiami.

Sano Agrar Institut

Wskutek osłabionej kurczliwości mięśni zwieracza strzyków częściej dochodzi do zapaleń gruczołu mlekowego. Nie-których krów mimo podjętego leczenia nie daje się uratować.

Zapobieganie zaleganiom poporodowymNajlepszą metodą zapobiegania zaleganiom poporodowym jest od-powienio wysoka zawartość Ca (0,8 %) i P (0,3 %) w dawce oraz zmiana bi-lansu kationowo-anionowego dawki dla krów zasuszonych (DCAD od -100 meq do +100 meq), co powoduje lek-kie zakwaszenie organizmu i lepsze uwalnianie wapnia z kości. W tym celu stosuje się specjalne premiksy lub pa-sze zawierające sole anionowe. Doświadczenia w Sano Agrar Insti-tut dowiodły, że stosowanie premiksu

Aby uniknąć problemów zdrowotnych należy przestrzegać 3 podstawowych zasad w żywieniu krów:1. Wszystkiepaszepodawanekrowompowinnybyćzesobą

dobrze wymieszane w dawce TMR.

2.Każdykomponentpowinienbyćpodawanykrowomcodziennie przez 365 dni w roku.

3.Paszaiwodamusząbyćdostępneprzezcałyczas24hnadobę.

Sano Agrar Institut


Lek.wet. Michał Palicki, Sano Agrar InstitutDobre żywienie pomaga lekarzowi

PracującwSanoAgrarInstituitwidzęjakważnejestżywieniewzapobieganiuchorobommetabolicznym.Odpowiedniprogramżywieniaizbilansowanadawkaoznaczarównieżmniejpracydla lekarza. Stosowaniepowycieleniupójła zBoviFit®, awniektórychprzypadkach wlewów dożwaczowych ze Stimudigest® oraz wprowadzenie do dawkiLac power® niejedną krowę uratowało przed ketozą, czy brakowaniem ze stada.Podawanietychpreparatówznacznieograniczazachorowaniaiwspomagaleczenie.

były w postaci organicznej (chelatów), gdyż w tej formie są lepiej przyswajal-ne. Należy ograniczyć wszelkie bodźce stresogenne, gdyż zestresowany or-ganizm produkuje kortyzol, który negatywnie wpływa na działanie sys-temu immunologicznego.

Ketoza pierwotna i wtórnaKetoza to choroba metaboliczna związana z zaburzeniami przemian energetycznych, szczególnie w pierw-szych 60 dniach laktacji, kiedy szybko

wzrasta produkcja mleka i nie zawsze za pomocą paszy jest się w stanie po-kryć wzrastające zapotrzebowanie energetyczne krowy. Ketoza pierwot-na jest skutkiem obniżenia apetytu po porodzie, a wtórna następstwem innych zaburzeń, w wyniku których zmniejsza się pobieranie paszy. Podanie krowom pasz zawierających dużo kwasu masłowego lub z nadmia-rem łatwo strawnych węglowodanów powoduje powstanie ketozy pokar-mowej.

Zapobieganie ketozieW zapobieganiu występowania ketozy ważne jest przede wszystkim unikanie podawania pasz ketogennych, a więc kiszonek zawierających kwas masłowy oraz nadmiernych ilości pasz zawie-rających łatwo przyswajalne cukry. Należy na bieżąco kontrolować kondy-cję krów oraz poziom tłuszczu i białka w mleku. Ważna jest też systematycz-na kontrola odchodów oraz poziomu ciał ketonowych we krwi.

Stosowanie tych samych pasz w okre-sie zasuszenia i laktacji sprzyja ich lepszemu wykorzystaniu, przez co można łatwiej zapobiec ujemnemu bilansowi energii. Wyrównać ujemny bilans energii pomaga też podawanie krowom bezpośrednio po porodzie napoju wzmacniającego BoviFit®, a w dawce mieszanki Lac power®. Kiedy krowa nie ma apetytu i żwacz słabo pracuje, powinny być podawany jako wlew dożwaczowy specjalny preparat Stimudigest®. Doświadczenie prze-prowadzone w Sano Agrar Institut wykazało, że u krów otrzymujących preparat Stimudigest® nie zanotowa-no żadnego przypadku ketozy, czy przemieszczenia trawieńca, a wydaj-ność po 7 dniach była o 3,3 kg mleka, w 30 dniu o 4 kg mleka większa niż po podaniu innego preparatu.

Krow,y które nie mają apetytu po porodzie powinny dostać jako wlew dożwaczowy preparat Stimudigest®

BoviFit® podany krowie do picia od razu po porodzie dobrze wzmacnia organizm, co chroni przed ketozą i umożliwia szybki start w laktację.


Sano Agrar Institut

nduża zawartość energii poprawia bilans energetyczny

nkomponenty chroniące przed subkliniczną ketozą

nżywe drożdże zwiększają wykorzystanie pasz

nCLA sprzężony kwas linolowy obniża zawartość tłuszczu

nwitaminy i związki mineralne zwiększają zdrowotność

nbeta karoten stymuluje płodność

Chroni przed ketoząZwiększa wydajność

Poprawia bilans energetyczny dawki

W Polsce przy wydajności 7.771 kg subkliniczna ketoza występuje w po-nad 10 %, podczas gdy w Sano Agrar Institut przy wydajności 12.778 kg tyl-ko w 2%! W Sano Agrar Institut jest dodatkowo też badana zawartość kwasu betahydroksymasłowego (BHB) we krwi w 5 i 10 dniu po porodzie.

Przemieszczenie trawieńcaNajczęściej u krów występuje lewostronne przemieszczenie tra-wieńca, czemu sprzyja podawanie dużych ilości pasz treściwych i małych ilości pasz strukturalnych, szczególnie na początku laktacji.

Przemieszczenie trawieńca często jest chorobą wtórną powstałą wskutek zmniejszonego pobrania paszy przy ketozie, kulawiznach lub wskutek na-głej zmiany dawki. Na przemieszczenie trawieńca bardziej narażone są krowy zbyt mocno otłuszczone przed wycie-leniem, które po porodzie tracą apetyt i chudną. Dbanie o właściwą kondy-cję krów (BCS=3,5), podawanie tych samych pasz przed i po wycieleniu, za-pewnienie właściwej struktury dawki (min. 20 % udział cząstek o długości 4 cm) w znacznej mierze zapobiega przemieszczeniom trawieńca.

Kwasica Kwasica powodowana jest spoży-waniem nadmiernej ilości łatwo fermentujących węglowodanów, których głównym źródłem są pasze objętościowe zawierające większe ilości cukru oraz pasze treściwe zawierające skrobię. Szczególnie kwa-sicy sprzyja skarmianie większych ilości zbóż. Płyn żwacza krowy z sub-kliniczną kwasicą wykazuje pH<5,5, natomiast przy kwasicy ostrej spada poniżej 5,0. Najlepszą profilaktyką

jest stosowanie dawki TMR. Należy unikać gwałtownych zmian paszy, a szczególnie nadmiernego udziału zbóż w dawce, powyżej 3 kg na jedno karmienie. Pasze objętościowe po-winny stanowić ponad 50 % dawki. Należy też zwrócić uwagę na struktu-rę dawki. Zawartość pasz włóknistych o długości ok. 4 cm powinna wynosić 20 % dawki. Należy unikać skarmia-nia pasz nadmiernie rozdrobnionych i zmielonych oraz cukrów. Do dawki należy wprowadzić substancje bufo-rujące. Może to być wodorowęglan sodu (soda oczyszczona) w ilości 150 g na krowę dziennie.

Zasadowica żwacza Z zasadowicą mamy do czynienia przy podwyższonej wartości pH tre-ści żwacza, przy subklinicznej wartość pH wynosi >7,5, a przy klinicznej pH > 8,5. Przyczyną jest nadmiar amoniaku, który nie jest neutralizowany w wą-trobie do mocznika i dostaje się do krwi zatruwając tym samym organizm. Wywołuje ją skarmianie zbyt dużych ilości szybko rozkładanych w żwaczu pasz białkowych przy niedoborze ła-twostrawnych węglowodanów oraz niedostatecznej ilości włókna.

Zbilansowane żywienie, dawka TMR oraz umiejętne stosowanie mocznika powodują, że obecnie rzadko mamy do czynienia z zasadowicą żwacza. Tężyczka Przyczyną tężyczki może być niski po-ziom magnezu w dawce lub zaburzenia procesów trawiennych w żwaczu. Tę-życzce można zapobiegać podając w dawce premiksy Sano w ilości 10 g na 1 l produkowanego mleka. W przy-padku wypędzania krów na pastwisko należy 2 tygodnie wcześniej rozpocząć podawanie mieszanki Megasan®. (rk)

Ketoza, kwasica, zasadowica mogą być spowodowane przez złe wymieszanie dawki i segregowanie pasz.

Kontrola dawki pod względem zawartości pasz strukturalnych pomaga w zapobieganiu przemieszczeniom trawieńca.

zawiera CLA, β-karoten, żywe drożdże,

związki mineralne i witaminy

Żywienie trzody chlewnej


po urodzeniu Piglobin® z przeciwciała-mi, a następnie już od 3 dnia życia pa-szę Bonni-M Forte®. Przede wszystkim powinno się zapobiegać upadkom prosiąt w późniejszym wieku, gdyż na-kłady pracy i finansowe na ich odchów są znacznie większe.

Odsadzanie – trudny okres Odsadzenie to zawsze trudny okres w życiu prosiąt. Z jednej strony roz-stanie z matką, z drugiej zmiana wa-runków środowiskowych, zmiana

Lochy powinny być plenne, czy-li jak najwięcej prosiąt rodzić i jak najwięcej odchować. W Polsce

niestety mamy jeszcze wiele zaległo-ści w tym względzie. W krajach przo-dujących w produkcji trzody chlewnej, takich jak Dania, Holandia, czy Niem-cy odsadza się, a następnie sprzedaje o kilka prosiąt więcej niż u nas. Już nie dziwi 30 odchowanych prosiąt od lo-chy w ciągu roku. Z jednej strony ma na to wpływ lepsza genetyka, z drugiej strony bardziej stabilne warunki środo-wiskowe, a na pewno także lepsze ży-wienie. Na początku po urodzeniu nie-zwykle ważne jest to, aby prosięta jak najszybciej i jak najwięcej wypiły siary i z jak największymi siłami rozpoczę-ły nowe życie. Wiele słabszych prosiąt można uratować, kiedy dostaną zaraz

paszy i dodatkowy stres związany z łączeniem w większe grupy. Aby by-ło jak najmniej zaburzeń trawiennych po odsadzeniu, prosięta powinny być jak najwcześniej, już w pierwszych dniach życia przyzwyczajone do po-bierania paszy stałej. Bonni-M Forte® to mieszanka pełnoporcjowa prze-znaczona na pierwszy okres odcho-wu służąca do przyzwyczajania pro-siąt do trawienia.Bonni M-Forte® zaleca się podawać prosiętom już od 3 dnia życia przez cały okres ssania i jeszcze 2 dni po od-sadzeniu, wymieszane razem z pa-szą dla prosiąt odsadzonych Babsy

Babsy Forte® – najlepsza pasza na odsadzenie Prosięta są odsadzane najczęściej w wieku 4 tygodni i powinny ten etap przejść łagodnie, co nie zawsze ze względu na stres i zmianę warunków środowiskowych jest łatwe. Babsy Forte® to najbardziej odpowiednia dla nich pasza.

Należy zrobić wszystko, aby jak najwięcej urodzonych prosiąt przeżyło.

Piglobin® 4 ml/szt. w fazie siarowej

0,5-1 kg Bonni-M Forte® w fazie ssania

10 kg Babsy Forte® w fazie poodsadzeniowej

30 kg Porky® w fazie odchowu

Prosty i skuteczny program Sano żywienia prosiąt

Żywienie trzody chlewnej


Forte®. Prosięta powinny być odsadza-ne w wieku 28 dni, ale pod warun-kiem, że ważą co najmniej 7,5 kg. Na masę ciała prosiąt przy odsadzeniu ma wpływ ilość i jakość produkowanego mleka loch oraz jakość i ilość pobranej paszy.

Dobrze żywione lochy rodzą cięższe prosięta i produkują więcej mleka, a tym samym łatwiejszy jest ich dalszy odchów. Natomiast wczesne dokar-mianie prosiąt paszą Bonni-M Forte® przyzwyczaja je do trawienia kompo-nentów roślinnych oraz dostarcza im wszystkich składników niezbędnych do dalszego rozwoju.

Babsy Forte® ze specjalnymi dodatkami na odsadzenieProsięta, aby dobrze rosły i nie mia-ły biegunek po odsadzeniu, powinny

być żywione przez 2-3 tygodnie spe-cjalną mieszanką Babsy Forte, która za-wiera delikatne komponenty pozba-wione substancji antyżywieniowych oraz specjalne dodatki paszowe sty-mulujące wzrost, rozwój oraz zdrowot-ność prosiąt. Dodatkowe zakwaszenie preparatem SanoCid® działającym także bakterio-statycznie i jako stymulator wzrostu oraz niski wskaźnik wiązania kwasów

powoduje, że Babsy Forte może być stosowane bez ograniczeń ad libitum. Otoczkowany, czyli specjalnie chro-niony siarczan miedzi skutecznie chro-ni prosięta przed kolibakteriozą okre-su okołoodsadzeniowego. Dodatek probiotyków spowodował większą stabilizację mikroflory przewodu po-karmowego, stymulację zdrowych drobnoustrojów i zahamowanie roz-woju patogenów, co dobrze zabezpie-cza prosięta przed biegunkami. Dzięki temu prosięta uzyskują wyższe przy-rosty dzienne, nie ma u nich zahamo-wania wzrostu, czy biegunek, a także lepiej wykorzystują składniki pokar-mowe zawarte w paszy.

Dlatego opłaca się zainwestować w paszę Babsy Forte® dla prosiąt. Ze względu na zawartość probio-tyków Babsy Forte® bardzo dobrze sprawdza się, podobnie jak Porky®, po stosowaniu pasz leczniczych lub przy leczeniu antybiotykowym, gdyż wyja-łowiony przewód pokarmowy powi-nien być zasiedlony dobrymi mikro-organizmami, które obydwie pasze zawierają. (rk)

Ile prosięta zjedzą paszy Bonni-M Forte®, o tyle będą cięższe przy odsadzeniu.

Babsy Forte® zawiera dobrze przyswajalne składniki i probiotyki, które korzystnie wpływają na zdrowotność, wzrost j rozwój prosiąt.

Zawsze odsadzenie było stresem dla prosiąt i dla mnie, bo zdarzały się biegunki, a czasem nawet upadki. Ale to wszystko się skończyło po zastosowaniu nowego Babsy Forte®. Zauważyłem, że obecnie Babsy Forte® jest znacznie lepsze i lepiej się sprawdza. Prosięta po odsadzeniu dobrze rosną, nie chorują, są zdrowe. Dawno nie było żadnego upadku, czy biegunki. Babsy Forte® zapewnia nie tylko bezpieczne odsadzenia, także później prosięta znacznie lepiej się odchowują.

Leszek Trzeciak, Latkowice (powiat Ostrów Wlkp.)

Babsy Forte® zapewnia dobre odsadzenia

Technika TMR


Jerzy Poliński wraz z synem Dariuszem z Brzostowa, gm. Jedwabne, woj. podlaskie, prowadzą stado o wydajności ok. 10 000 l. W celu poprawy jakości żywienia, usprawnienia pracy i dalszego wzrostu wydajności zakupili wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt 10m3.

Przemysław Koźlik, Kurowo, gmina Grodzisk Wielkopolski, stado 50 krów. Hodowca zakupił wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt 8 m3 oraz SanoFan®.

Jarosław Baron z miejscowości Konary, powiat Wągrowiec (na zdjęciu z dziećmi). Dla stada 80 opasów zakupił wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt Classic 10 m3. Pan Jarosław uważa, że wóz paszowy znacznie usprawnił pracę w gospodarstwie, szczególnie, że stado z czasem ma się zwiększyć, ponieważ w planach jest budowa nowoczesnej obory. Hodowca wcześniej posiadał wóz paszowy Sano TMR Profi Mini 5m3.

Krzysztof Zagroba, Wyszonki Wojciechy gm. Klukowo. Jest bardzo zadowolony z zakupu Sano Drenching Set, gdyż doskonale sprawdza się w podawaniu Stimudigest®, co zapobiega przemieszczeniom trawieńca.

Leszek Gorczyca, Biała, pow. płocki, stado 25 krów o wydajności 8400 l. Hodowca zakupił wentylator SanoFan®, aby w upalne dni zapewnić zwierzętom jak najlepsze warunki i zapobiec spadkowi produkcji mleka.

Małgorzata Woźniak (na zdjęciu z mężem i dziećmi) z miejscowości Czaple, powiat włocławski, gm. Lubień Kujawski korzystając z pomocy dopłat unijnych zakupiła wóz paszowy Sano TMR Profi Mini 5m3 w celu poprawy zdrowotności i podniesienia wydajności stada 30 krów dojnych.

Technika TMR


Lekarz weterynarii Mariusz Dolata z miejscowości Przygodzice, pow.Ostrów Wielkopolski, zakupił Sano Drenching Set®, by móc krowom aplikować dożwaczowo preparat Stimudigest®.

Anna i Krzysztof Szczepanek z miejscowości Szafarnia gm. Lelis pow. Ostrołęka, posiadają 50 krów mlecznych o wydajności ok. 7500 litrów mleka. Aby zwiększyć wydajność zakupili wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt Classic 12 m3.Dzięki tej maszynie czas pracy przy zadawaniu pasz objętościowych skrócił się do kilkunastu minut dziennie.

Wioletta i Mariusz Piotrowscy z miejscowości Mlewo (pow. Golub-Dobrzyń) wraz z synami Bartłomiejem, Danielem i Mariuszem prowadzą gospodarstwo specjalizujące się w hodowli krów mlecznych. W celu ułatwienia i usprawnienia zadawania paszy zakupili wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt Classic 8m3. Na zdjęciu hodowca z najmłodszym synem.

Wojciech Linka, hodowca 70 krów z Przybyszewa gmina Święciechowa, powiat Leszno kupił wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt Classic 10 m3. Na zdjęciu syn Łukasz, który stwierdził, że wóz usprawnił i poprawił jakość pracy w gospodarstwie rodzinnym.

Jacek Nowicki z miejscowości Skalmierzyce, posiada stado 30 krów o wydajności 9150 kg mleka. By poprawić żywienie i jeszcze zwiększyć wydajność zakupił wóz paszowy Sano TMR Profi Mini 5m3.

Zadowolony hodowca Marcin Urbaniak z Piotrowa w gminie Czempiń, użytkuje wóz paszowy Sano TMR Profi Kompakt Classic 8 m3, co znacznie ułatwia żywienie krów.

www.sano.pl

Labacsil Acid® i Labacsil Bakterie® to specjalna kombinacja bakterii kwasu mlekowego oraz kwasów organicznych i ich soli, które chronią kiszonki przed psuciem i stratą składników.

Kiszonka to chleb dla krów - nie może być spleśniała. Te 3 dni, gdy zakiszasz, decydują o jakości kiszonki na cały rok.

Promocyjna przedsprzedaż!Szczegóły u przedstawicieli i dealerów Sano.

Sano zdrowe zwierzeta 2 2016

Documents

Transcript of Sano zdrowe zwierzeta 2 2016