Ryzyko stopy procentowej (1)

ZARZĄDZANIE ZARZĄDZANIE RYZYKIEM STÓP RYZYKIEM STÓP

PROCENTOWYCHPROCENTOWYCH

Stopa procentowaStopa procentowa

Koszt pożyczenia pieniędzyKoszt pożyczenia pieniędzy

Wartość pieniądza w czasie wyrażona Wartość pieniądza w czasie wyrażona w procentach w stosunku rocznymw procentach w stosunku rocznym

Stopa procentowa na rynku Stopa procentowa na rynku międzybankowym wyrażona jest w postacimiędzybankowym wyrażona jest w postaci

Kursu kupnaKursu kupna – gotowość przyjęcia – gotowość przyjęcia depozytówdepozytów

Kursu sprzedażyKursu sprzedaży – gotowość – gotowość udzielania kredytówudzielania kredytów

K.S. > K.K. dla stopy procentowejK.S. > K.K. dla stopy procentowej K.S. < K.K. dla stopy dyskontowejK.S. < K.K. dla stopy dyskontowej

K.S. – K.K. = marża bankowaK.S. – K.K. = marża bankowa

Stopy na rynku międzybankowymStopy na rynku międzybankowym

Kwotowanie - określanie stóp na Kwotowanie - określanie stóp na rynku międzybankowym rynku międzybankowym

BOR (Banking Offered Rate) – kredyt BOR (Banking Offered Rate) – kredyt BID (Banking Interesed Rate) – BID (Banking Interesed Rate) –

depozytdepozyt WIBOR, WIBID – w WarszawieWIBOR, WIBID – w Warszawie LIBOR, LIBID – w Londynie LIBOR, LIBID – w Londynie EURIBOR, EURIBID – rynek europejski EURIBOR, EURIBID – rynek europejski

Stopy międzybankowe ustalane są Stopy międzybankowe ustalane są w trzech obszarachw trzech obszarach

Przedmiotowym – depozyty i kredytyPrzedmiotowym – depozyty i kredyty Terminowym – O/N, T/N, 1W – 1YTerminowym – O/N, T/N, 1W – 1Y Walutowym:Walutowym:- Wibor, Wibid – w złotychWibor, Wibid – w złotych- Euribor, Euribid – w euroEuribor, Euribid – w euro- Libor, Libid – w: funtach, dolarach Libor, Libid – w: funtach, dolarach amer., frankach szw., amer., frankach szw., euro, jenacheuro, jenach

Pojęcie ryzyka stopy procentowejPojęcie ryzyka stopy procentowej

Niebezpieczeństwo negatywnego Niebezpieczeństwo negatywnego wpływu zmiany rynkowej stopy wpływu zmiany rynkowej stopy procentowej (RSP) na sytuację procentowej (RSP) na sytuację finansową bankufinansową banku

Może dotyczyć: Może dotyczyć: • pozycji bilansowychpozycji bilansowych• pozycji pozabilansowychpozycji pozabilansowych

Rodzaje ryzyka stopy procentowejRodzaje ryzyka stopy procentowej

Stałej stopy procentowejStałej stopy procentowej

Zmiennej stopy procentowejZmiennej stopy procentowej

DYNAMIKA MARŻY DYNAMIKA MARŻY ODSETKOWEJODSETKOWEJ

Stała stopa procentowa – stawka procentowa, która nie ulega zmianie aż Stała stopa procentowa – stawka procentowa, która nie ulega zmianie aż

do nadejścia terminu płatnoścido nadejścia terminu płatności

Zmienna stopa procentowa – stawka procentowa, która przed upływem Zmienna stopa procentowa – stawka procentowa, która przed upływem terminu płatności ulega zmianie wraz ze zmianą:terminu płatności ulega zmianie wraz ze zmianą:

- warunków rynkowych (automatyczne przeszacowanie wynikające ze warunków rynkowych (automatyczne przeszacowanie wynikające ze wzrostu inflacji)wzrostu inflacji)

- stóp procentowych banku centralnegostóp procentowych banku centralnego

Ryzyko stopy zmiennejRyzyko stopy zmiennej Ryzyko utraty klientów (wzrost ceny Ryzyko utraty klientów (wzrost ceny

kredytów, zbyt niskie oprocentowanie kredytów, zbyt niskie oprocentowanie depozytów)depozytów)

Konieczność spisania na straty części Konieczność spisania na straty części należności w wyniku utraty przez klientów należności w wyniku utraty przez klientów zdolności do ich spłatyzdolności do ich spłaty

Zagrożenie niewielkieZagrożenie niewielkie Zmiana stóp przez bank centralny Zmiana stóp przez bank centralny

wykorzystywana do zwiększania marżywykorzystywana do zwiększania marży

Ryzyko stopy stałejRyzyko stopy stałej

Ryzyko niedopasowania terminów Ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania stóp procentowychprzeszacowania stóp procentowych

Tworzy się luka czasowaTworzy się luka czasowa

Ryzyko zmniejszenia różnicy między Ryzyko zmniejszenia różnicy między odsetkami otrzymanymi a zapłaconymiodsetkami otrzymanymi a zapłaconymi

Czynniki ryzyka zmiennej stopy Czynniki ryzyka zmiennej stopy procentowej procentowej

Struktura aktywówStruktura aktywów Struktura pasywówStruktura pasywów Różnica między oprocentowaniem aktywów i Różnica między oprocentowaniem aktywów i

pasywów pasywów Wielkość i rodzaj lukiWielkość i rodzaj luki Kierunek i poziom zmiany stóp procentowych Kierunek i poziom zmiany stóp procentowych

banku centralnegobanku centralnego

Zarządzanie ryzykiem stopy Zarządzanie ryzykiem stopy procentowejprocentowej

Analiza luki – metoda GAPAnaliza luki – metoda GAP

Analiza czasu trwania - duration Analiza czasu trwania - duration

Sterowanie lukąSterowanie luką obejmuje obejmuje koordynowanie wszystkich kategorii koordynowanie wszystkich kategorii bilansowych w taki sposób, by bilansowych w taki sposób, by maksymalnie zwiększyć wartość maksymalnie zwiększyć wartość majątku akcjonariuszy.majątku akcjonariuszy.

W praktyce sterowanie luką W praktyce sterowanie luką koncentruje się przede wszystkim na koncentruje się przede wszystkim na zależności między aktywami o zależności między aktywami o zmiennych stopach procentowych i zmiennych stopach procentowych i pasywami o zmiennych stopach pasywami o zmiennych stopach procentowych. procentowych.

pozycja luki zerowejpozycja luki zerowej

Aktywa o Aktywa o zmiennych stopach zmiennych stopach

procentowychprocentowych

Zobowiązania o Zobowiązania o zmiennych stopach zmiennych stopach


Aktywa o stałych Aktywa o stałych stopach stopach


Zobowiązania o Zobowiązania o stałych stopach stałych stopach procentowychprocentowych

pozycja luki dodatniejpozycja luki dodatniej

Aktywa o Aktywa o zmiennych zmiennych

stopach stopach procentowychprocentowych

Aktywa o Aktywa o stałych stopach stałych stopach procentowychprocentowych

Zobowiązania o Zobowiązania o zmiennych zmiennych


Zobowiązania o Zobowiązania o stałych stopach stałych stopach procentowychprocentowych

pozycja luki ujemnejpozycja luki ujemnej

Aktywa o Aktywa o zmiennych zmiennych


Aktywa o Aktywa o stałych stałych stopach stopach


Zobowiązania Zobowiązania o zmiennych o zmiennych


Zobowiązania Zobowiązania o stałych o stałych stopach stopach


Analiza lukiAnaliza luki

Różnica między aktywami i Różnica między aktywami i pasywami, których przeszacowanie pasywami, których przeszacowanie odbywa się w różnym terminieodbywa się w różnym terminie

Luki czasowe powstają w sytuacji Luki czasowe powstają w sytuacji niedopasowania tych terminówniedopasowania tych terminów

Zarządzanie luką polega na:Zarządzanie luką polega na: niedopuszczeniu do tego, aby różnica niedopuszczeniu do tego, aby różnica

między oprocentowaniem pasywów i między oprocentowaniem pasywów i aktywów nie zmniejszyła się aktywów nie zmniejszyła się nadmiernienadmiernie

wykorzystaniu sytuacji rynkowej tak, wykorzystaniu sytuacji rynkowej tak,

aby luka była jak największa i w aby luka była jak największa i w odpowiednim kierunkuodpowiednim kierunku

SYTUACJA 1SYTUACJA 1WSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ ZMIENNĄ STOPĘ PROCENTOWĄWSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ ZMIENNĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

SYTUACJA 2SYTUACJA 2WSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ STAŁĄ STOPĘ PROCENTOWĄWSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ STAŁĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

SYTUACJA 3SYTUACJA 3WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE, WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE,

A PASYWÓW ZMIENNEA PASYWÓW ZMIENNE

SYTUACJA 4SYTUACJA 4WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA ZMIENNE OPROCENTOWANIE, WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA ZMIENNE OPROCENTOWANIE,

A PASYWÓW STAŁEA PASYWÓW STAŁE

SYTUACJA 5SYTUACJA 5WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE, WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE,

A PASYWÓW ZMIENNEA PASYWÓW ZMIENNE

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI OPROCENTOWANIAANALIZA WRAŻLIWOŚCI OPROCENTOWANIA

BILANS – STRUKTURA PODSTAWOWABILANS – STRUKTURA PODSTAWOWA Stopa zmiennaStopa zmienna Stopa stałaStopa stała ŁącznaŁączna

Aktywa dochodoweAktywa dochodowe 50.000.000 zł50.000.000 zł 50.000.000 zł50.000.000 zł 100.000.000 zł100.000.000 zł

Zmiana w aktywachZmiana w aktywach 00 00 00

Aktywa łącznieAktywa łącznie 50.000.000 zł50.000.000 zł 50.000.000 zł50.000.000 zł 100.000.000 zł100.000.000 zł

ZobowiązaniaZobowiązania 50.000.000 zł50.000.000 zł 50.000.000 zł50.000.000 zł 100.000.000 zł100.000.000 zł

Zmiana w zobowiązaniachZmiana w zobowiązaniach 00 00 00

Zobowiązania łącznieZobowiązania łącznie 50.000.000 zł50.000.000 zł 50.000.000 zł50.000.000 zł 100.000.000 zł100.000.000 zł

LukaLuka 0 0 00 00

Stopa na aktywachStopa na aktywach 12%12% 10%10% --

Stopa na zobowiązaniachStopa na zobowiązaniach 9%9% 7%7% --

Stopa na nowych aktywachStopa na nowych aktywach 00 00 --

Stopa na nowych Stopa na nowych zobowiązaniachzobowiązaniach

00 00 --

Dochody odsetkoweDochody odsetkowe 6.000.000 zł6.000.000 zł 5.000.000 zł5.000.000 zł 11.000.000 zł11.000.000 zł

Koszty odsetkoweKoszty odsetkowe 4.500.000 zł4.500.000 zł 3.500.000 zł3.500.000 zł 8.000.000 zł8.000.000 zł

Zysk odsetkowy nettoZysk odsetkowy netto 1.500.000 zł1.500.000 zł 1.500.000 zł1.500.000 zł 3.000.000 zł3.000.000 zł

Stawka otrzymanaStawka otrzymana 12%12% 10%10% 11%11%

Stawka płaconaStawka płacona 9%9% 7%7% 8%8%

Rozpiętość procentowaRozpiętość procentowa 3%3% 3%3% 3%3%

Różne strategie zarządzania Różne strategie zarządzania aktywami i zobowiązaniamiaktywami i zobowiązaniami

Faza niskiej stopyFaza niskiej stopy Zweryfikować linie kredytoweZweryfikować linie kredytowe Wydłużyć terminy płatności zasobów Wydłużyć terminy płatności zasobów

finansowychfinansowych Skrócić terminy płatności inwestycjiSkrócić terminy płatności inwestycji Zwiększyć zadłużenie długoterminoweZwiększyć zadłużenie długoterminowe Ograniczyć kredyty o stałej stopie Ograniczyć kredyty o stałej stopie

procentowejprocentowej Zweryfikować politykę kalkulacji cenZweryfikować politykę kalkulacji cen Sprzedać inwestycjeSprzedać inwestycje

Faza przejściowa - rosnącaFaza przejściowa - rosnąca

Skracać terminy płatności zasobów finansowychSkracać terminy płatności zasobów finansowych Wydłużać terminy płatności inwestycjiWydłużać terminy płatności inwestycji Rozszerzać kredyty o stałych stopach Rozszerzać kredyty o stałych stopach

procentowychprocentowych Pozyskiwać inwestycjePozyskiwać inwestycje

Faza wysokiej stopyFaza wysokiej stopy

Uzupełnić linie kredytoweUzupełnić linie kredytowe Skrócić terminy płatności zasobów finansowychSkrócić terminy płatności zasobów finansowych Wydłużyć terminy płatności inwestycjiWydłużyć terminy płatności inwestycji Podwyższyć jakość inwestycjiPodwyższyć jakość inwestycji Rozszerzyć kredyty o stałej stopie procentowejRozszerzyć kredyty o stałej stopie procentowej Zaplanować sprzedaż inwestycjiZaplanować sprzedaż inwestycji Pozyskać inwestycjePozyskać inwestycje

Faza przejściowa - spadającaFaza przejściowa - spadająca

Wydłużać terminy płatności zasobów finansowychWydłużać terminy płatności zasobów finansowych Skracać terminy płatności inwestycjiSkracać terminy płatności inwestycji Ograniczać kredyty o stałych stopach Ograniczać kredyty o stałych stopach

procentowychprocentowych Sprzedawać inwestycjeSprzedawać inwestycje

Źródła pochodzenia i Źródła pochodzenia i sposoby wykorzystania sposoby wykorzystania zasobów finansowychzasobów finansowych

Rok 2005Rok 2005 Rok 2006Rok 2006Stopa Stopa zmiennazmienna

Stopa Stopa stałastała

Stopa Stopa zerowazerowa

łączniełącznie Stopa Stopa zmiennazmienna

Stopa Stopa stałastała

Stopa Stopa zerowazerowa

łączniełącznie

Sposoby wykorzystaniaSposoby wykorzystania

KredytyKredytyPortfel papierów Portfel papierów wartościowychwartościowychInwestycje krótkoterminoweInwestycje krótkoterminoweGotówka i inne aktywaGotówka i inne aktywaAKTYWA RAZEMAKTYWA RAZEM

Żródła pochodzeniaŻródła pochodzenia

Środki nie oprocentowaneŚrodki nie oprocentowaneDepozyty terminoweDepozyty terminoweŚrodki pożyczoneŚrodki pożyczoneInne zobowiązania i kapitał Inne zobowiązania i kapitał akcyjnyakcyjnyPASYWA RAZEMPASYWA RAZEM

Luka zasobów finansowychLuka zasobów finansowych

50.876.20050.876.20015.241.20015.241.200

7.394.0007.394.0000.000.00

73.511.40073.511.400

174.882.400174.882.40053.508.80053.508.800

0,000,000,000,00

228.391.200228.391.200

0.000.000.000.00

0.000.0061.120.40061.120.400

61.120.40061.120.400

225.758.600225.758.60068.750.00068.750.000

7.394.0007.394.00061.120.40061.120.400

363.023.000363.023.000

55.015.60055.015.60019.189.00019.189.000

4.785.4004.785.4000.000.00

78.990.00078.990.000

154.838.000154.838.00049.093.20049.093.200

0.000.000.000.00

203.931.200203.931.200

0.000.000.000.00

0.000.0046.560.20046.560.200

46.560.00046.560.000

209.853.600209.853.60068.282.60068.282.600

4.785.4004.785.40046.560.20046.560.200

329.481.400329.481.400

0.000.00112.884.800112.884.800

11.469.40011.469.400

0.000.00

125.354.200125.354.200

--50.842.80050.842.800

0.000.00108.901.000108.901.000

0.000.00

74.816.00074.816.000

116.382.600116.382.600

112.008.600112.008.600

77.662.00077.662.0000.000.000.000.00

44.624.20044.624.200

122.286.200122.286.200

61.165.80061.165.800

77.662.00077.662.000221.785.800221.785.800

11.469.40011.469.400

52.105.80052.105.800

363.023.000363.023.000

0.000.00

0.000.00102.711.800102.711.800

11.900.00011.900.000

0.000.00

114.611.800114.611.800

35.621.80035.621.800

0.000.00105.998.000105.998.000

0.000.00

7.428.8007.428.800

113.416.800113.416.800

90.514.40090.514.400

68.169.80068.169.8000.000.000.000.00

33.283.00033.283.000

101.452.800101.452.800

--54.892.00054.892.000

68.169.80068.169.800208.699.800208.699.800

11.900.00011.900.000

40.711.80040.711.800

329.481.400329.481.400

0.000.00

Współczynnik luki zasobówWspółczynnik luki zasobów

Aktywa o zmiennych Aktywa o zmiennych stopach do aktywów stopach do aktywów dochodowychdochodowych

Zasoby finansowe o Zasoby finansowe o zmiennych stopach do zmiennych stopach do aktywów dochodowychaktywów dochodowych

0.590.59

24.35%24.35%

41.19%41.19%

0.680.68

27.92%27.92%

40.51%40.51%

Współczynnik Współczynnik aktywa o zmiennych stopach aktywa o zmiennych stopach 350.000.000350.000.000luki zasobówluki zasobów = = = = = = 0.70.7 finansowychfinansowych zobowiązania o zmiennych stopach zobowiązania o zmiennych stopach 500.000.000500.000.000

Luka zasobówLuka zasobów aktywa o zobowiązaniaaktywa o zobowiązaniafinansowych wfinansowych w = zmiennych - o zmiennych = = zmiennych - o zmiennych = 350.000.000 – 500.000.000 = -150.000.000350.000.000 – 500.000.000 = -150.000.000wymiarze łącznymwymiarze łącznym stopach stopach stopach stopach

Aktywa o zmiennych stopach procentowychAktywa o zmiennych stopach procentowych Zobowiązania o zmiennych stopach procentowychZobowiązania o zmiennych stopach procentowychKrótkoterminowe Krótkoterminowe papiery wartościowe 150.000.000papiery wartościowe 150.000.000

RachunkiRachunkioszczędnościowe 400.000.000oszczędnościowe 400.000.000

KredytyKredytyo zmiennych stopach procentowych 200.000.000o zmiennych stopach procentowych 200.000.000

Pożyczki Pożyczki krótkoterminowe 100.000.000 krótkoterminowe 100.000.000

Łącznie 350.000.000 Łącznie 350.000.000

Łącznie 500.000.000Łącznie 500.000.000

Elastyczność oprocentowaniaElastyczność oprocentowaniaMetoda elastyczności stopy procentowej, w przeciwieństwie do Metoda elastyczności stopy procentowej, w przeciwieństwie do

metody gap, pozwala na oszacowanie ryzyka stopy metody gap, pozwala na oszacowanie ryzyka stopy procentowej, związanego z pozycjami, których procentowej, związanego z pozycjami, których dochodowość (koszt) związana jest ze zmiennymi stopami dochodowość (koszt) związana jest ze zmiennymi stopami procentowymi.procentowymi.

Elastyczność dopasowania się stóp procentowych aktywów Elastyczność dopasowania się stóp procentowych aktywów oraz pasywów do zmian rynkowej stopy procentowej oraz pasywów do zmian rynkowej stopy procentowej definiowana jest jako iloraz procentowej zmiany stopy definiowana jest jako iloraz procentowej zmiany stopy procentowej danej pozycji aktywów lub pasywów do zmiany procentowej danej pozycji aktywów lub pasywów do zmiany rynkowej stopy procentowejrynkowej stopy procentowej

Wrażliwość na zmiany stóp Wrażliwość na zmiany stóp procentowychprocentowych

Stopa procentowa aktywów i Stopa procentowa aktywów i pasywów ma tę samą elastycznośćpasywów ma tę samą elastyczność

Stopa procentowa aktywów reaguje Stopa procentowa aktywów reaguje silniej niż stopa pasywówsilniej niż stopa pasywów

Stopa procentowa pasywów reaguje Stopa procentowa pasywów reaguje silniej niż stopa aktywów silniej niż stopa aktywów

Elastyczność aktywów = elastyczność pasywówElastyczność aktywów = elastyczność pasywów

oprocentowanieoprocentowanieAktywów/pasywówAktywów/pasywów

Elastyczność aktywów > elastyczność pasywówElastyczność aktywów > elastyczność pasywów


Elastyczność aktywów < elastyczność pasywówElastyczność aktywów < elastyczność pasywów


Obligacja z 5 procentowym kuponem Obligacja z 10 procentowym kuponemObligacja z 5 procentowym kuponem Obligacja z 10 procentowym kuponem

Bieżąca wartość przy bieżąca wartość przyBieżąca wartość przy bieżąca wartość przy

ROK strumień gotówki 9% 10% 11% strumień gotówki 9% 10% 11%ROK strumień gotówki 9% 10% 11% strumień gotówki 9% 10% 11%

1 5 zł 5,585 4,545 4,505 10 zł 9,17 9,09 9,011 5 zł 5,585 4,545 4,505 10 zł 9,17 9,09 9,012 5 zł 4,21 4,135 4,06 10 zł 8,42 8,27 8,212 5 zł 4,21 4,135 4,06 10 zł 8,42 8,27 8,213 5 zł 3,86 3,755 3,655 10 zł 7,72 7,51 7,31 3 5 zł 3,86 3,755 3,655 10 zł 7,72 7,51 7,31 4 5 zł 3,54 3,415 3,295 10 zł 7,08 6,83 6, 594 5 zł 3,54 3,415 3,295 10 zł 7,08 6,83 6, 595 105 zł 68,25 65,205 62,37 110 zł 71,5 68,3 65,345 105 zł 68,25 65,205 62,37 110 zł 71,5 68,3 65,34

skumulowana bieżąca 84,45 81,06 77,89 103,89 100 94,46skumulowana bieżąca 84,45 81,06 77,89 103,89 100 94,46 wartość lub cenawartość lub cena

elastyczność oprocentowaniaelastyczność oprocentowania

10 na 9% 10 na 11%10 na 9% 10 na 11%

5% kupon - 0,42 - 0,395% kupon - 0,42 - 0,39 10% kupon - 0,39 - 0,3510% kupon - 0,39 - 0,35

Analiza okresowaAnaliza okresowa

Metoda duracjiMetoda duracji

Metoda duracji (czasu trwania) służy Metoda duracji (czasu trwania) służy analizie operacji długoterminowych. analizie operacji długoterminowych. Podstawowym założeniem jest to, że Podstawowym założeniem jest to, że wpływy z długoterminowych operacji wpływy z długoterminowych operacji są reinwestowane, więc faktyczny są reinwestowane, więc faktyczny termin zapadalności instrumentu jest termin zapadalności instrumentu jest krótszy niż nominalny.krótszy niż nominalny.

Przez Przez duracjędurację rozumie się rozumie się średnioważony okres oczekiwania na średnioważony okres oczekiwania na wpływy środków pieniężnych z wpływy środków pieniężnych z danego instrumentu finansowego.danego instrumentu finansowego.

Durację oblicza się w oparciu o Durację oblicza się w oparciu o wartość rynkową instrumentu.wartość rynkową instrumentu.

Wartość rynkowa instrumentu Wartość rynkowa instrumentu finansowego to zdyskontowana suma finansowego to zdyskontowana suma wszystkich przyszłych przepływów wszystkich przyszłych przepływów środków pieniężnych z tego środków pieniężnych z tego instrumentu do terminu jego instrumentu do terminu jego zapadalności.zapadalności.

Przyszła wartość dla okresu t:Przyszła wartość dla okresu t:FV= PV x (1+r)FV= PV x (1+r)tt

Teraźniejsza wartość: Teraźniejsza wartość: PV = ∑FV / (1+r)PV = ∑FV / (1+r)tt

gdzie:gdzie:

r – stopa dyskontowar – stopa dyskontowa

t - czast - czas

Duration to iloraz sumy wartości bieżących Duration to iloraz sumy wartości bieżących ważonych czasem oraz sumy nieważonych ważonych czasem oraz sumy nieważonych wartości bieżących.wartości bieżących.

gdzie:gdzie:n – liczba okresów do terminu n – liczba okresów do terminu

zapadalnościzapadalności

PrzykładPrzykład

Instrument finansowy na 100 zł, termin Instrument finansowy na 100 zł, termin 3 lata, oprocentowanie 10%3 lata, oprocentowanie 10%

Z wzoru na PV otrzymujemy 100 zł.Z wzoru na PV otrzymujemy 100 zł.Natomiast duration wynosi 2,74.Natomiast duration wynosi 2,74.

Z powyższych obliczeń wynika, że czas Z powyższych obliczeń wynika, że czas oczekiwania na wpływy z tego oczekiwania na wpływy z tego instrumentu wynosi około 2,7 lat.instrumentu wynosi około 2,7 lat.

Wskaźnik duration jest tym niższy, im:Wskaźnik duration jest tym niższy, im:

- wyższa jest nominalna stopa - wyższa jest nominalna stopa procentowa,procentowa,

- wyższa jest rentowność,- wyższa jest rentowność,- wcześniej rozpoczynają się płatności.- wcześniej rozpoczynają się płatności.

Duration dla portfela papierów Duration dla portfela papierów wartościowych oblicza się wartościowych oblicza się

następująco:następująco:

gdzie:gdzie:w – liczba papierów wartościowych w portfeluw – liczba papierów wartościowych w portfeluuuii – udział i-tego papieru w portfelu, – udział i-tego papieru w portfelu,DDii – wskaźnik duration dla i-tego papieru – wskaźnik duration dla i-tego papieruDDpp – duration portfela – duration portfela

Duration wykorzystuje się również do Duration wykorzystuje się również do obliczenia wrażliwości instrumentu obliczenia wrażliwości instrumentu

finansowego (aktywów lub pasywów, finansowego (aktywów lub pasywów, papierów wartościowych, portfeli) na zmiany papierów wartościowych, portfeli) na zmiany

stopy procentowej:stopy procentowej:

Procentowa zmiana ceny instrumentu Procentowa zmiana ceny instrumentu finansowego = (-) duration x zmiana finansowego = (-) duration x zmiana rynkowej stopy procentowejrynkowej stopy procentowej

Analizę duration można przeprowadzić dla Analizę duration można przeprowadzić dla aktywów i pasywów o stałej stopie aktywów i pasywów o stałej stopie

procentowejprocentowej

ryzyko stopy procentowej = duration x ryzyko stopy procentowej = duration x zmiany stopy procentowejzmiany stopy procentowej

duration = aktywa x Dduration = aktywa x DAA – pasywa x D – pasywa x DPP

Zarządzanie luką okresuZarządzanie luką okresu

Banki zarządzając luką okresu nie chcą Banki zarządzając luką okresu nie chcą jej wyeliminować, tylko tak kreować, jej wyeliminować, tylko tak kreować, aby przyniosła im zyskiaby przyniosła im zyski

Lukę okresu można wyrazić w następujący Lukę okresu można wyrazić w następujący sposóbsposób

Luka okresu = okres aktywów – Luka okresu = okres aktywów – depozyty / aktywa razem x okres depozyty / aktywa razem x okres depozytów depozytów

Bank kreujeBank kreuje

ujemną lukę – w przypadku wzrostu ujemną lukę – w przypadku wzrostu stóp procentowychstóp procentowych

dodatnią lukę – w przypadku spadku dodatnią lukę – w przypadku spadku stóp procentowychstóp procentowych

Aby dokonać pomiaru i prawidłowo Aby dokonać pomiaru i prawidłowo zarządzać okresem aktywów i zobowiązań zarządzać okresem aktywów i zobowiązań

bank zbiera informacje o:bank zbiera informacje o:

Terminach płatnościTerminach płatności Stopach procentowychStopach procentowych Wcześniejszych płatnościachWcześniejszych płatnościach Możliwościach wcześniejszych wypłatMożliwościach wcześniejszych wypłat Możliwościach opóźnień w spłacie Możliwościach opóźnień w spłacie

kredytukredytu

Innym sposobem ochrony banku przed Innym sposobem ochrony banku przed ryzykiem stopy procentowej są instrumenty ryzykiem stopy procentowej są instrumenty

pochodne, w szczególności:pochodne, w szczególności:

ForwardForward FRAFRA

ForwardForward Forward to porozumienie między Forward to porozumienie między

dwiema stronami, w którym jedna ze dwiema stronami, w którym jedna ze stron zobowiązuje się kupić w stron zobowiązuje się kupić w przyszłości aktywa o stałym przyszłości aktywa o stałym oprocentowaniu, a druga oprocentowaniu, a druga zobowiązuje się je sprzedać.zobowiązuje się je sprzedać.

Cena jest ustalana między obiema Cena jest ustalana między obiema stronami kontraktu.stronami kontraktu.

FRAFRA FRA jest bardzo podobny do Forward, FRA jest bardzo podobny do Forward,

z wyjątkiem sposobu rozliczania.z wyjątkiem sposobu rozliczania. Forward ma bilansowy charakter Forward ma bilansowy charakter

natomiast FRA jest rozliczany jako natomiast FRA jest rozliczany jako różnica pomiędzy ceną kontraktu różnica pomiędzy ceną kontraktu FRA a bieżącą rynkową stopą FRA a bieżącą rynkową stopą procentowąprocentową

Ryzyko stopy procentowej (1)

Economy & Finance

Transcript of Ryzyko stopy procentowej (1)