Strategia271,stategia-zarzadzania...1) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, 2) ryzyko...

Załącznik nr 9 do Uchwały nr 39/2019

Zarządu Banku Spółdzielczego w Trzebnicy

z dnia 31 lipca 2019 r.

Załącznik nr 8 do Uchwały nr 28 /2019

Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Trzebnicy

z dnia 26 sierpnia 2019 r.

Strategia

zarządzania ryzykami

w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy

Trzebnica, lipiec 2019 r.

Strategia zarządzania ryzykami w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy

Do użytku wewnętrznego 2 | S t r o n a

Spis treści:

1. Postanowienia ogólne ................................................................................................................. 3

2. Podstawowe definicje ................................................................................................................. 4

3. Istota i cel zarządzania ryzykiem .............................................................................................. 8

4. Organizacja zarządzania ryzykiem ........................................................................................ 10

5. Zasady zarządzania ryzykiem ................................................................................................. 15

6. Zasady ustalania wewnętrznych limitów ryzyka ................................................................... 18

7. Zadania priorytetowe w zakresie zarządzania ryzykiem ..................................................... 19

8. Kontrola ryzyka ........................................................................................................................ 19

9. Postanowienia końcowe ........................................................................................................... 21

Załączniki:

Załącznik nr 1 – Strategia kapitałowa

Załącznik nr 2 – Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym

Załącznik nr 3 – Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem płynności

Załącznik nr 4 – Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem stopy procentowej

Załącznik nr 5 – Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz ryzykiem

braku zgodności

Załącznik nr 6 – Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem wyniku finansowego



1. Postanowienia ogólne

§ 1.

Każda aktywność podejmowana przez Bank Spółdzielczy w Trzebnicy, zwanym dalej Bankiem, generuje

ryzyko.

§ 2.

Bank, działając w interesie swoich członków, prowadzi działalność bankową na rzecz osób fizycznych,

osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, jeżeli posiadają

zdolność prawną.

§ 3.

1. Bank w ramach oceny procesu szacowania adekwatności kapitałowej określa mapę ryzyk,

występujących w Banku w oparciu o analizę jakościowych i ilościowych kryteriów istotności ryzyk.

2. Z uwagi na charakter i zakres prowadzonej działalności, najbardziej znaczącym rodzajem ryzyka

w Banku jest ryzyko kredytowe oraz jego pochodne wymienione w Rozporządzeniu Ministra

Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu

kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału

wewnętrznego w bankach oraz Dyrektywie 2013/36 Unii Europejskiej z dnia 26.06.2013 r., zwanej

dalej Dyrektywą, tj. ryzyko koncentracji, rezydualne, ryzyko ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie

oraz detalicznych ekspozycji kredytowych.

3. Oprócz ryzyk wymienionych w ust.2 w Banku jednocześnie występują inne rodzaje ryzyka takie jak:

1) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej,

2) ryzyko operacyjne,

3) ryzyko płynności płatniczej,

4) ryzyko braku zgodności,

5) ryzyko kapitałowe, będące pochodną ww. ryzyk,

6) ryzyko wyniku finansowego,

7) ryzyko bancassurance,

8) ryzyko inwestycyjne,

9) inne ryzyka uznane przez Bank za istotne, zgodnie z „Instrukcją wyznaczania wewnętrznego

wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.

§ 4.

1. W celu ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem Bank wprowadza niniejszą regulację o nazwie

„Strategia zarządzania ryzykami w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”, zwaną w dalszej części

„Strategią”.

2. Niniejsza Strategia jest zgodna z celami strategicznymi i ogólnymi zamierzeniami Banku w zakresie

zarządzania ryzykiem, zawartymi w Strategii działania Banku.

§ 5.

1. Niniejsza Strategia określa:

1) istotę i cel zarządzania ryzykiem w Banku,

2) rolę organów nadzorczych i pracowników w procesie zarządzania ryzykiem,

3) zasady zarządzania ryzykiem,



4) zadania priorytetowe w zakresie zarządzania ryzykiem, zawarte w strategiach szczegółowych

(politykach długoterminowych), stanowiących załączniki do niniejszej Strategii,

5) zasady kontroli wewnętrznej i audytu.

2. Niniejsza Strategia pełni jednocześnie rolę strategii w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym

w rozumieniu Rekomendacji M dotyczącej zarządzania ryzykiem operacyjnym w bankach, wydanej

przez Komisję Nadzoru Finansowego.

§ 6.

Przy opracowaniu niniejszej Strategii uwzględniono wytyczne wynikające z postanowień rekomendacji

nadzorczych, postanowień prawa, w tym Ustawy Prawo bankowe, Dyrektywy 2013/36/UE oraz

Rozporządzenia 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013r. dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami

ryzyka w bankach oraz adekwatnością kapitałową. Ponadto, wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego

„Zasady ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych”.

2. Podstawowe definicje

§ 7.

Przyjęte w niniejszej Strategii pojęcia oznaczają:

1) Rada Nadzorcza – Rada Nadzorcza Banku Spółdzielczego w Trzebnicy.

2) Zarząd – Zarząd Banku Spółdzielczego w Trzebnicy.

3) Komórki monitorujące ryzyka – to w Banku Zespół ds. Zarządzania Ryzykami, oraz Zespół ds.

Sprawozdawczości.

4) Komitet Kredytowy – współuczestniczy w procesie podejmowania decyzji kredytowych poprzez

opiniowanie wniosków kredytowych.

5) Komórka ds. Kontroli i Zgodności – komórka organizacyjna Banku zajmująca się m.in.

identyfikowaniem ryzyka braku zgodności, jego monitorowaniem i podejmowaniem działań

w celu jego ograniczania oraz raportowaniem w tym zakresie; komórka ta stanowi element kontroli

wewnętrznej Banku.

6) Audyt wewnętrzny – kontrola poprawności i efektywności zarządzania ryzykami oraz

adekwatnością kapitałową sprawowana w Banku przez Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia

BPS.

7) Kontrola wewnętrzna – obejmuje w szczególności audyt wewnętrzny sprawowany przez

Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS na podstawie odrębnie zawartej umowy oraz

kontrolę na II linii obrony sprawowaną przez Bank Zrzeszający na podstawie odrębnie zawartej

umowy i zakres obowiązków Komórki ds. Kontroli i Zgodności w celu ograniczania ryzyka braku

zgodności.

8) KNF – Komisja Nadzoru Finansowego.

9) Bank Zrzeszający – Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.

10) Spółdzielnia – jednostka zarządzająca Systemem Ochrony Zrzeszenia BPS.

11) System Ochrony – Spółdzielnia Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS, utworzona przez Banki

Spółdzielcze i Bank BPS SA w celu ochrony bezpieczeństwa banków ją tworzących oraz

ograniczenia ryzyk związanych z ich działalnością.

12) Pakiet CRR /CRD IV – pakiet norm ostrożnościowych zawartych w Dyrektywie Parlamentu

Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczania

instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami



kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca

dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE oraz w Rozporządzeniu 575/2013 Parlamentu

Europejskiego i Rady (UE) z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla

instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.

13) Rozporządzenie CRR – Rozporządzenie 575/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia

26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm

inwestycyjnych.

14) Ryzyko istotne – występujące w Banku ryzyka, uznane za istotne na podstawie „Instrukcji

wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”,

wymienione w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie

systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz

szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach oraz w Pakiecie CRR/ CRD

IV.

15) Kryteria ilościowe i jakościowe uznawania ryzyk za istotne zostały określone w „Instrukcji

wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.

16) Ryzyko kredytowe – ryzyko poniesienia straty finansowej spowodowanej brakiem zdolności

klienta do obsługi długu albo odmową wypełnienia zobowiązań wynikających z umowy wobec

Banku.

Ryzyko kredytowe dotyczy wszystkich aktywów bilansowych, do których Bank ma tytuł prawny

oraz pozycji pozabilansowych. Obejmuje ono działalność kredytową oraz działalność na rynku

hurtowym (lokaty międzybankowe, dłużne papiery wartościowe itp.). Na ryzyko kredytowe

składają się również: ryzyko koncentracji, ryzyko rezydualne, ryzyko detalicznych ekspozycji

kredytowych oraz ryzyko ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie. Jest to ryzyko obejmujące:

a) ryzyko koncentracji kredytowej – zagrożenie wynikające z nadmiernych koncentracji

z tytułu ekspozycji wobec poszczególnych klientów, grup powiązanych klientów, klientów

działających w tym samym sektorze gospodarki, regionie geograficznym, prowadzących tę samą

działalność lub dokonujących obrotu tymi samymi towarami, podmiotów należących do grupy

kapitałowej banku (zarówno w ujęciu transgranicznym, jak i krajowym), ekspozycji

denominowanych w tej samej walucie lub indeksowanych do tej samej waluty, z tytułu

stosowanych technik ograniczenia ryzyka kredytowego oraz dużych pośrednich ekspozycji

kredytowych, takich jak pojedynczy wystawca zabezpieczenia, charakteryzujących się

potencjałem do generowania strat na tyle dużych, by zagrozić kondycji finansowej Banku lub

zdolności do prowadzenia podstawowej działalności lub doprowadzić do istotnej zmiany profilu

ryzyka Banku,

b) ryzyko inwestycji – ryzyko nieotrzymania planowanego zwrotu z instrumentu finansowego lub

utraty zainwestowanych środków,

c) ryzyko rezydualne – część ryzyka kredytowego wynikająca z mniejszej niż założona

skuteczności stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego.

17) Ryzyko nadmiernej dźwigni – zdefiniowane w art. 4 ust.1 pkt 94) Rozporządzenia CRR, tj.

ryzyko wynikające z podatności Banku na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej lub

warunkowej dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań

korygujących jej plan biznesowy, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty

lub spowodować konieczność korekty wyceny pozostałych aktywów.

18) Ryzyko kapitałowe – jest to ryzyko niewłaściwej struktury funduszy własnych Banku w relacji do

skali i rodzaju jego działalności lub ryzyko ewentualnych problemów Banku w pozyskaniu



dodatkowego kapitału (funduszy), w szczególności, gdy proces ten musi być przeprowadzony

szybko lub w okresie niesprzyjających warunków rynkowych.

19) Ryzyko bancassurance – oferowanie ubezpieczeń przez Bank (pośrednictwo w zawieraniu umów

ubezpieczenia lub oferowanie przystąpienia do zawartej przez Bank umowy ubezpieczenia na cudzy

rachunek) na podstawie umów zawartych pomiędzy Bankiem, a zakładem ubezpieczeń powiązane

bezpośrednio z produktem bankowym oraz niepowiązane bezpośrednio z produktem bankowym,

w tym także ubezpieczeniowych produktów o charakterze inwestycyjnym lub oszczędnościowym.

Przez bancassurance należy także rozumieć zawieranie przez Bank umów ubezpieczenia

powiązanych z produktem bankowym, w przypadku których klient Banku na podstawie odrębnej

umowy zobowiązany jest pokryć koszty ochrony ubezpieczeniowej Banku przed poszczególnymi

rodzajami ryzyka objętymi tą umową ubezpieczenia.

20) Ryzyko wyniku finansowego – ryzyko realizacji wyniku finansowego poniżej wymagań

wynikających z potrzeby prowadzenia bieżącej działalności i rozwoju, głównie w celu zapewnienia

odpowiedniego zasilenia kapitału.

21) Ryzyko walutowe – ryzyko utraty wartości aktywów, wzrostu poziomu zobowiązań lub zmiany

wyniku finansowego w rezultacie wrażliwości na zmiany kursów walut. W Banku to ryzyko nie

występuje.

22) Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej – jest to ryzyko wynikające z narażenia

aktualnego i przyszłego wyniku finansowego Banku (głównie wyniku odsetkowego) oraz

posiadanych kapitałów (funduszy) na niekorzystny wpływ zmian niezależnych od Banku

rynkowych stóp procentowych. Ryzyko to związane jest z:

a) ryzykiem niedopasowania terminów przeszacowania,

b) ryzykiem bazowym,

c) ryzykiem opcji klienta,

d) ryzykiem krzywej dochodowości.

Ryzyko opcji klienta oraz ryzyko krzywej dochodowości nie występuje w Banku. Bank nie posiada

w ofercie produktu zabezpieczającego pt. opcja oraz nie prowadzi działalności spekulacyjnej,

wykorzystującej odwrócenie krzywej dochodowości. Bank nie jest narażony na odwrócenie

krzywej dochodowości, ponieważ nie lokuje środków w aktywa o stałym oprocentowaniu na okres

dłuższy niż 12 miesięcy.

23) Ryzyko operacyjne – (zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt. 52) Rozporządzenia CRR – Bank

przyjmuje definicję, że jest to ryzyko wynikające z możliwości wystąpienia straty wynikającej

z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń

zewnętrznych, w tym również ryzyko prawne. Według definicji stosowanej w Banku ryzyko

operacyjne nie obejmuje ryzyka reputacji oraz ryzyka strategicznego. Zgodnie z wytycznymi

EUNB (CEBS) ryzyko operacyjne obejmuje także ryzyko IT (ryzyko bezpieczeństwa środowiska

teleinformatycznego) oraz ryzyko braku zgodności – Bank odrębnie zarządza ryzykiem braku

zgodności.

24) Ryzyko IT – ryzyko wynikające z niepewności związanej z prawidłowym, efektywnym

i bezpiecznym wspieraniem działalności banku przez jego środowisko teleinformatyczne

w szczególności pod pojęciem ryzyka IT należy rozumieć ryzyko związane z funkcjonowaniem

i bezpieczeństwem infrastruktury teleinformatycznej i procesów z nią związanych,

wykorzystywanej dla potrzeb działalności banku oraz do świadczenia usług dla klientów.



25) Ryzyko modelu – potencjalna strata, jaką może ponieść Bank, w wyniku decyzji, które mogły

zasadniczo opierać się na danych uzyskanych przy zastosowaniu modeli wewnętrznych,

z powodu błędów w opracowaniu, wdrażaniu lub stosowaniu takich modeli.

26) Ryzyko płynności – zagrożenie utraty zdolności do finansowania aktywów oraz terminowego

wykonania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które

można przewidzieć, powodujące konieczność poniesienia straty.

27) Ryzyko braku zgodności – skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych

oraz przyjętych standardów postępowania.

28) Ryzyko utraty reputacji – bieżące lub przyszłe ryzyko dla wyniku finansowego, funduszy

własnych lub płynności, powstałe na skutek naruszenia reputacji Banku.

29) Ryzyko strategiczne – ryzyko związane z podejmowaniem niekorzystnych lub błędnych decyzji

strategicznych, brakiem lub wadliwą realizacją przyjętej strategii oraz ze zmianami w otoczeniu

zewnętrznym i niewłaściwą reakcją na te zmiany.

30) Identyfikacja ryzyka – analiza, na podstawie zgromadzonych danych, czynników wewnętrznych

i zewnętrznych występowania ryzyka w Banku oraz stopnia ich wpływu na wynik finansowy.

Metody i procedury identyfikacji poszczególnych rodzajów ryzyka zawierają szczegółowe regulacje

wewnętrzne w zakresie zarządzania ryzykami w Banku. Proces identyfikacji ryzyka odbywa się

w formie:

a) gromadzenia, aktualizacji i przechowywania danych,

b) wykorzystania dostępnych baz danych,

c) generowania raportów dotyczących ryzyka,

d) udostępniania raportów komórkom odpowiedzialnym za analizę danych,

e) analizy i oceny czynników ryzyka na podstawie zgromadzonych danych.

31) Pomiar / szacowanie ryzyka – zasady pomiaru, analizy oraz testowania warunków skrajnych

ekspozycji na ryzyko, umożliwiające zarządzanie tym ryzykiem w skali Banku, ujęte zostały

w regulacjach wewnętrznych Banku.

32) Raportowanie ryzyka – określenie formy i terminów przekazywania wewnętrznego sprawozdania

o poziomie ryzyka, którego szczegółowość i częstotliwość sporządzania powinny być adekwatne do

rodzaju i skali ponoszonego przez Bank ryzyka. Sprawozdanie powinno być dostępne dla

właściwych pracowników Banku w czasie wystarczającym do przeprowadzenia i podjęcia

odpowiednich działań.

33) Limitowanie ryzyka – określenie zasad ustalania i weryfikacji wewnętrznych limitów oraz

wskazanie komórki lub pracowników odpowiedzialnych za ich ustalanie i weryfikowanie. Limity

ustalane są w oparciu o dane historyczne z uwzględnianiem planowanych zmian w działalności

Banku. Weryfikacja przyjętych w Banku limitów odbywa się zgodnie z „Instrukcją wyznaczania

i aktualizowania limitów wewnętrznych ograniczających poziom ryzyka w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy”. Bank w swoich procedurach określa zasady postępowania w przypadku przekroczeń

limitów, dopuszczalne sytuacje i skalę przekroczeń limitów oraz zasady ich weryfikacji.

34) Zarządzanie ryzykiem – to zorganizowany proces gromadzenia, udostępniania, analizy danych

dotyczących identyfikacji, pomiaru i szacowania, monitorowanie i kontrolowania danego rodzaju

ryzyka oraz podejmowanie na jej podstawie działań o charakterze proceduralnym, organizacyjnym i

wykonawczym, mających na celu redukowanie ryzyka do akceptowanego poziomu oraz

eliminowanie / ograniczanie negatywnych skutków ekspozycji na ryzyko. Systemy zarządzania

ryzykami, przyjęte metody i założenia w Banku podlegają okresowemu przeglądowi.



35) Kontrolowanie ryzyka – wskazanie komórki lub pracowników odpowiedzialnych za realizację

zadań związanych z zarządzaniem ryzykiem w Banku oraz za badanie zgodności działania.

36) Testy warunków skrajnych – zestaw różnych technik badawczych stosowanych głównie w celu

określenia odporności sytuacji ekonomiczno-finansowej Banku na wystąpienie wyjątkowych,

niekorzystnych, ale możliwych wydarzeń (tzw. szoków rynkowych). Efektem przeprowadzania

testów warunków skrajnych jest tworzenie scenariuszy zachowań na wypadek ich wystąpienia

(planów awaryjnych).

37) Apetyt na ryzyko – poziom ryzyka, jaki zamierza ponosić Bank. Im większa tolerancja ryzyka

Banku, tym więcej ryzyka zaakceptuje on w celu osiągnięcia korzyści finansowych ze swojej

działalności.

38) Tolerancja ryzyka –apetyt na ryzyko alokowany na poszczególne czynniki danego ryzyka.

39) Wskaźnik DtI (ang. debt to income) – wskaźnik wyrażający stosunek wydatków związanych

z obsługą zobowiązań kredytowych i zobowiązań finansowych innych niż zobowiązania kredytowe

klienta do dochodu tego klienta detalicznego.

40) Wskaźnik LtV (ang. loan to value) – wskaźnik wyrażający stosunek wartości ekspozycji

kredytowej do wartości nieruchomości, która ten kredyt zabezpiecza.

41) Konflikt interesów – znane Bankowi okoliczności w wyniku, których dochodzi, albo może dojść

do sprzeczności pomiędzy:

a) interesem Banku lub podmiotu powiązanego z Bankiem, a interesem klienta,

b) dwoma, albo więcej klientami Banku,

c) interesem podmiotu powiązanego z Bankiem, a Bankiem.

W tym przez podmiot powiązany z Bankiem rozumie się:

a) Członka Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku,

b) pracownika Banku bez względu na zajmowane w Banku stanowisko i pełnioną funkcję,

c) inny podmiot realizujący usługi na rzecz Banku na podstawie umowy zawartej z Bankiem

zgodnie z Kodeksem pracy, umowy cywilno-prawnej lub na podstawie innego stosunku

prawnego.

§ 8.

Bank Spółdzielczy w Trzebnicy nie prowadzi operacji walutowych w związku z czym uznaje ryzyko

walutowe jako nieistotne i tym samym nie wprowadza żadnych regulacji dotyczących ryzyka walutowego.

3. Istota i cel zarządzania ryzykiem

§ 9.

1. Podejmowanie ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających zagrożeniach,

poszukiwaniu form obrony przed zagrożeniami i dostosowywania działalności do zmieniających się

warunków zewnętrznych.

2. Ostrożnościowe podejmowanie ryzyka, oznacza utrzymywanie racjonalnej równowagi pomiędzy

prowadzeniem działalności przychodowej i kontrolowaniem ryzyka.

§ 10.

W Banku prowadzony jest proces identyfikacji, pomiaru, limitowania, raportowania i kontroli

podejmowanego ryzyka. Bank ocenia ryzyko wynikające z działalności planowanej do podjęcia

w przyszłości.



§ 11.

W celu realizacji procesów wymienionych w § 10 w Banku realizowane są zadania, związane z analizą

podstawowych wartości mierników charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka.

Podstawowe wskaźniki określające akceptowalny poziom poszczególnych rodzajów ryzyka są

zatwierdzane przez Radę Nadzorczą.

§ 12,

Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy:

1) dostarczanie informacji na temat ryzyka i jego profilu,

2) stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki,

3) monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka, w tym nowych norm płynnościowych,

określonych w Pakiecie CRR/CRD IV,

4) szacowanie wymogów kapitałowych na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyka, zgodnie

z Rozporządzeniem CRR.

5) analiza pokrycia wymogów kapitałowych funduszami własnymi, z uwzględnieniem buforów

kapitału (zabezpieczającego i antycyklicznego),

6) uwzględnienie efektów pomiaru ryzyka w metodach szacowania wymogów kapitałowych,

7) agregacja procesów szacowania wymogów kapitałowych z procesami zarządzania ryzykiem

w Banku,

8) raportowanie wyników oceny ryzyk oraz adekwatności kapitałowej Zarządowi oraz w sposób

syntetyczny Radzie Nadzorczej, w zakresie i terminach zgodnych z „Instrukcją System Informacji

Zarządczej w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”,

9) audyt skuteczności zarządzania ryzykiem w Banku,

10) wykorzystywanie przez Zarząd oraz Radę Nadzorczą wyników kontroli wewnętrznej i audytu do

bieżącego zarządzania oraz nadzoru nad zarządzaniem Bankiem.

§ 13.

Ograniczanie ekspozycji na ryzyko w Banku następuje poprzez:

1) opracowanie przez Zarząd i zatwierdzenie przez Radę Nadzorczą Banku oraz Walne Zgromadzenie/

Zebranie Przedstawicieli Banku, Strategii działania Banku, w której jednym z podstawowych

długoterminowych celów jest zapewnienie odpowiednich kapitałów (celów kapitałowych) na

pokrycie podejmowanych przez Bank rodzajów i wysokości ryzyka, z uwzględnieniem zapisów

zawartych w Pakiecie CRR/CRD IV. Zasady opracowania Strategii działania zawarte są w

„Instrukcji planowania i monitorowania strategii rozwoju w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”, a

także pozostałych strategii i innych regulacji wewnętrznych obowiązujących w Banku,

2) opracowanie przez Zarząd i zatwierdzenie przez Radę Nadzorczą Banku niniejszej Strategii,

zawierającej cele strategiczne i planowane działania średnio i długookresowe, umożliwiające ich

realizację w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym (ryzykiem biznesowym). Cele strategiczne,

długookresowe w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka zawierają Załączniki nr

1do 6 do niniejszej Strategii,

3) określenie zagrożeń z tytułu ryzyka podejmowanego przez Bank. Analizę profilu poszczególnych

rodzajów ryzyka zawierają szczegółowe regulacje, obowiązujące w Banku,

4) wskazanie obszarów ryzyka, wymagających modyfikacji lub uzupełnienia technicznych

i organizacyjnych instrumentów ograniczania skutków podejmowanego ryzyka,

5) opracowanie, wdrożenie, okresowy przegląd i aktualizacja wdrożonych metod zarządzania

ryzykiem w celu adaptacji do bieżących warunków zewnętrznych oraz potrzeb Banku,



6) określenie zadań i wyznaczenie stanowisk służbowych w strukturze organizacyjnej Banku,

odpowiedzialnych za realizację zadań,. System zarządzania ryzykiem, zatwierdza Rada Nadzorcza

Banku,

7) bieżąca aktualizacja szczegółowych pisemnych procedur obejmujących pomiar, limitowanie,

monitorowanie i kontrolowanie ryzyka w Banku,

8) opracowanie i bieżącą aktualizację regulacji wewnętrznych Banku, dotyczących planowanych

działań zabezpieczających w postaci planów awaryjnych i planów ciągłości działania

w sytuacjach kryzysowych,

9) organizacja systemu kontroli wewnętrznej.

4. Organizacja zarządzania ryzykiem

§ 14.

Zadania systemu zarządzania ryzykiem

Zadaniami systemu zarządzania ryzykiem są identyfikacja, pomiar lub szacowanie, kontrola oraz

monitorowanie ryzyka występującego w działalności Banku służące zapewnieniu prawidłowości procesu

wyznaczania i realizacji szczegółowych celów prowadzonej przez bank działalności.

§ 15.

1. Organizacja zarządzania ryzykiem jest oparta o podział zadań realizowany na trzech niezależnych

poziomach:

1) poziom pierwszy (pierwsza linia obrony) – zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej,

bieżące zarządzanie ryzykiem przez wszystkie jednostki i komórki organizacyjne Banku

odpowiedzialne za działalność biznesową, zapewniające właściwe stosowanie mechanizmów

kontroli ryzyka i bieżące zapewnianie zgodności działania z obowiązującymi przepisami prawa,

a także regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi;

2) poziom drugi (druga linia obrony) – którą stanowi zarządzanie ryzykiem przez pracowników na

specjalnie powoływanych do tego stanowiskach lub w komórkach organizacyjnych, niezależnie od

zarządzania ryzykiem, o którym mowa w pkt. 1, a także działalność Komórki ds. Kontroli

i Zgodności,

3) poziom trzeci (trzecia linia obrony) – którą stanowi działalność audytu wewnętrznego.

2. Na wszystkich trzech poziomach, w ramach systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli

wewnętrznej, pracownicy Banku w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych odpowiednio

stosują mechanizmy kontrolne lub niezależnie monitorują przestrzeganie mechanizmów kontrolnych.

W przypadku uczestniczenia Banku w systemie ochrony mechanizmy kontrolne na trzecim poziomie

oraz niezależne monitorowanie ich przestrzegania stosuje Spółdzielnia Systemu Ochrony Zrzeszenia

BPS.

3. Niezależność działalności poziomów polega na zachowaniu organizacyjnej niezależności

w następujących obszarach:

1) działanie drugiej linii obrony w zakresie nadzoru nad bieżącym zarządzaniem ryzykiem

w działalności operacyjnej, jest niezależne od funkcjonowania pierwszej linii obrony,

2) działanie trzeciej linii obrony, polegające na stosowaniu mechanizmów kontrolnych, lub

niezależnym monitorowaniu przestrzegania mechanizmów kontrolnych, jest niezależne od

działalności pierwszej i drugiej linii obrony.



§ 16.

1. Rada Nadzorcza i Zarząd, jako organy kolegialne dają rękojmię właściwego zarządzania ryzykiem,

ogólny skład organów Banku odzwierciedla odpowiednio szeroki zakres kompetencji (wyszkolenia,

doświadczenia) tak, aby możliwy był odpowiedni nadzór nad ryzykiem.

2. Wszyscy członkowie organów Banku poświęcają wystarczająco dużo czasu wykonywaniu swoich

funkcji w Banku, a także analizom kwestii ryzyka.

3. Organy Banku biorą czynny udział w zarządzaniu wszystkimi rodzajami istotnych ryzyk, o których

mowa w przepisach rangi ustawowej i w Rozporządzeniu CRR. Oznacza to regularne omawianie

zagadnień ryzyka na posiedzeniach organów.

4. Prezes Zarządu Banku nie może nadzorować obszaru działalności Banku stwarzającego ryzyko istotne

w działalności Banku.

5. W procesie zarządzania ryzykami w Banku uczestniczą następujące organy, jednostki i komórki

organizacyjne:

1) Rada Nadzorcza, a w jej ramach powołany przez nią Komitet Audytu,

2) Zarząd,

3) Członek Zarządu nadzorujący zarządzanie ryzykami – w Banku jest nim Prezes Zarządu,

4) Komitet Kredytowy,

5) Komórka ds. Kontroli i Zgodności,

6) Zespół ds. Zarządzania Ryzykami, w którego skład wchodzą stanowiska: „Specjalista ds. Ryzyk

Bankowych” i „Specjalista ds. Ryzyka Kredytowego i Monitoringu”, jako komórka monitorująca

ryzyka,

7) Specjalista ds. Ryzyka Kredytowego i Monitoringu oprócz funkcji wymienionych w pkt 6) realizuje

także funkcję monitoringu,

8) Zespół Windykacji i Egzekucji – w zakresie spraw znajdujących się w procesie windykacji

i restrukturyzacji,

9) Zespół ds. Sprawozdawczości – jako komórka monitorująca ryzyka w zakresie wyliczania

minimalnego wymogu kapitałowego dla ryzyka kredytowego, wyliczanie wskaźnika dźwigni oraz

odpowiada jako komórka zarządzająca za dzienną i śróddzienną płynnością i dokonuje pomiaru

nadzorczych miar płynności,

10) Audyt wewnętrzny, który jest realizowany przez Spółdzielnię System Ochrony Zrzeszenia BPS na

podstawie odrębnie zawartej umowy.

11) Kontrola wewnętrzna –na II linii obrony, która jest sprawowana przez Bank Zrzeszający na

podstawie odrębnie zawartej umowy, a na I linii przez pracowników Banku zgodnie z Planem

kontroli.

12) Pozostali pracownicy Banku.

§ 17.

1. Zadania Rady Nadzorczej, to w szczególności:

1) nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem oraz ocena jego adekwatności

i skuteczności, w tym również nadzór nad adekwatnością i skutecznością systemu zarządzania

ryzykiem operacyjnym, w tym ryzykiem systemów informatycznych i bezpieczeństwem informacji;

2) nadzór sprawowany jest w szczególności przez:

a) zatwierdzenie określonego przez Zarząd akceptowalnego ogólnego poziomu ryzyka (apetyt na

ryzyko) oraz monitorowanie jego przestrzegania,

b) zatwierdzenie przyjętej przez Zarząd strategii zarządzania ryzykiem oraz monitorowanie jej

przestrzegania;



c) nadzór nad opracowaniem, przyjęciem i wdrożeniem polityk i procedur, na podstawie których

funkcjonować ma w Banku system zarządzania ryzykiem;

d) nadzór nad wykonywaniem przez członków Zarządu obowiązków, w zakresie systemu

Zarządzania ryzykiem, w zależności od wewnętrznego podziału zadań w Zarządzie,

e) określenie zasad raportowania do Rady Nadzorczej o rodzajach i wielkości ryzyka

w działalności, po uprzednim przedstawieniu propozycji przez Zarząd, w sposób umożliwiający

nadzorowanie systemu zarządzania ryzykiem w Banku;

f) coroczną ocenę adekwatności i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem.

3) Rada Nadzorcza przyjmuje odpowiednie informacje sprawozdawcze i wyniki kontroli wewnętrznej,

na ich podstawie podejmuje decyzje o potrzebie podjęcia działań w reakcji na stwierdzone

nadmierne narażenie Banku na ryzyko, w tym o dokonaniu rewizji niniejszej Strategii.

4) Rada Nadzorcza corocznie ocenia adekwatność i skuteczność kontroli wewnętrznej w Banku w tym

w zakresie procesu zarządzania ryzykami.

5) Rada Nadzorcza nadzorując ryzyko operacyjne szczególną uwagę poświęca zagadnieniom

bezpieczeństwa informacji i systemów informatycznych, w tym:

a) zarządzaniu bezpieczeństwem środowiska teleinformatycznego oraz ciągłością działania,

b) procesowi tworzenia i aktualizacji strategii w obszarach technologii informacyjnej oraz

bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego,

c) zarządzaniu elektronicznymi kanałami dostępu,

d) współpracy z zewnętrznymi dostawcami usług w zakresie środowiska teleinformatycznego oraz

jego bezpieczeństwa,

e) zapewnieniu adekwatnej struktury organizacyjnej oraz zasobów kadrowych w obszarach

technologii informacyjnej i bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego,

f) zarządzaniu jakością danych o kluczowym znaczeniu.

2. Zadania Zarządu oraz poszczególnych jego członków i innych komórek organizacyjnych Banku

zaangażowanych w proces zarządzania ryzykami zostały wskazane w „Regulaminie organizacyjnym

Banku Spółdzielczego w Trzebnicy”. Najistotniejsze z tych zadań wskazano w następnych ustępach

niniejszego paragrafu.

3. Zadania Zarządu Banku:

1) Zarząd projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie systemu zarządzania ryzykiem, w tym

ryzykiem operacyjnym.

2) W szczególności Zarząd realizuje zadania określone w pkt. 1) poprzez:

a) określanie bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka (apetytu na ryzyko,

który następnie zatwierdza Rada Nadzorcza);

b) opracowywanie i przyjmowanie strategii zarządzania ryzykiem;

c) wprowadzanie podziału realizowanych w Banku zadań, zapewniającego niezależność

zarządzania ryzykiem na pierwszym poziomie, od zarządzania ryzykiem na drugim poziomie

w zakresie, o których mowa w § 15 niniejszej Strategii,

d) nadzorowanie zarządzania ryzykiem na pierwszym i drugim poziomie, o których mowa w § 15

niniejszej Strategii;

e) opracowywanie i akceptowanie polityk oraz zapewnianie wdrożenia procedur, na podstawie

których funkcjonować ma w Banku system zarządzania ryzykiem, zgodnie z przyjętymi

zasadami legislacji wewnętrznej oraz monitorowanie ich przestrzegania;



f) nadzorowanie wielkości i profilu ryzyka w Banku, w tym ryzyka związanego z działalnością

podmiotów zależnych,

g) ustanawianie zasad raportowania przez jednostki organizacyjne, komórki organizacyjne oraz

stanowiska organizacyjne banku o rodzajach i wielkości ryzyka w działalności, w sposób

umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka w Banku.

h) zapewnienie że system zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem operacyjnym, jest adekwatny

i skuteczny – to znaczy, że proces zarządzania tym ryzykiem dostarcza zamierzonych efektów

oraz jest realizowany w sposób poprawny i odpowiednio do profilu ryzyka na każdym etapie

procesu zarządzania ryzykiem, tj. etapach: identyfikacji, oceny, kontroli i zapobiegania,

monitorowania i raportowania, a jeśli to konieczne – Zarząd podejmuje działania celem

weryfikacji, wprowadzania niezbędnych korekt i udoskonaleń tego systemu, w tym regulacji

wewnętrznych dotyczących tego systemu,

i) podejmowanie decyzji dotyczących organizacji i działania procesów zarządzania ryzykiem

(w tym ryzykiem operacyjnym), a także organizacji i działania środowiska wewnętrznego

związanego z zarządzaniem ryzykiem. W tym zakresie Zarząd zapewnia zasoby niezbędne do

skutecznego zarządzania ryzykiem (w tym ryzykiem operacyjnym),

j) nadzór nad dokonywaniem regularnych przeglądów strategii i polityk zarządzania ryzykiem

(w tym operacyjnym) i systemu zarządzania ryzykiem, w tym zasad zarządzania tym ryzykiem,

k) Zarząd okresowo przedkłada Radzie Nadzorczej syntetyczną informację na temat profilu ryzyka

(struktury i wielkości ryzyka), na które narażony jest Bank,

l) Zarząd odpowiada za bezpieczeństwo informacji i systemów informatycznych, w związku z tym

szczególną uwagę poświęca zagadnieniom:

zarządzania bezpieczeństwem środowiska teleinformatycznego oraz ciągłości działania,

tworzenia i aktualizacji strategii w obszarach technologii informacyjnej i bezpieczeństwa

środowiska teleinformatycznego,

zarządzania elektronicznymi kanałami dostępu,

współpracy z zewnętrznymi dostawcami usług w zakresie środowiska teleinformatycznego

i jego bezpieczeństwa,

zapewnienia adekwatnej struktury organizacyjnej oraz zasobów kadrowych w obszarach

technologii informacyjnej i bezpieczeństwa środowiska teleinformatycznego,

zarządzania jakością danych o kluczowym znaczeniu.

4. Zadania Prezesa Zarządu:

1) Prezes Zarządu nadzoruje zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku.

2) Prezes Zarządu w szczególności nadzoruje bezpośrednio zarządzanie ryzykiem na drugim

poziomie, o którym mowa w § 15 niniejszej Strategii.

3) W ramach nadzoru nad zarządzaniem ryzykiem istotnym na drugim poziomie nadzoruje

działalność:

a) Zespołu ds. Zarządzania Ryzykami,

b) Komórki ds. Kontroli i Zgodności.

4) W zakresie swoich zadań związanych z nadzorem nad zarządzaniem ryzykiem istotnym Prezes

Zarządu odpowiada również za funkcjonowanie Systemu Informacji Zarządczej dostarczając

Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej kompleksowych informacji na temat ryzyka.



5. Zadania Wiceprezesa Zarządu Dyrektora Pionu Finansowo – Księgowego – w ramach nadzoru

nad zarządzaniem ryzykiem istotnym na drugim poziomie nadzoruje działalność:

1) Zespołu Windykacji i Egzekucji,

2) Zespołu Monitoringu Kredytów i Przeglądu Zabezpieczeń,

3) Zespół ds. Sprawozdawczości.

6. Zadania Komitetu Kredytowego oraz jego skład i sposób wybierania członków szczegółowo reguluje

„Regulamin Komitetu Kredytowego w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”. Podstawowe zadanie

Komitetu, to w szczególności uczestniczenie w procesie opiniowania transakcji kredytowych oraz ich

klasyfikacji pod kątem ryzyka ponoszonego przez Bank i wyrażanie w tej kwestii pisemnych opinii

w poszczególnych transakcjach kredytowych, w które zamierza zaangażować się Bank.

7. Komórka ds. Kontroli i Zgodności:

1) Zadaniem komórki jest monitorowanie zachodzących w Banku procesów w celu zapewnienia

przestrzegania zgodności w Banku – stanowi to element zarządzania na drugim poziomie.

2) Jej celem jest identyfikacja, ocena, kontrola i monitorowanie ryzyka braku zgodności w działalności

Banku w relacji do obowiązujących przepisów prawa, regulacjami wewnętrznymi standardów

rynkowych.

3) Identyfikuje ryzyko braku zgodności poprzez analizę przepisów prawa, regulacji wewnętrznych,

standardów rynkowych, a także, w razie konieczności, poprzez przeprowadzanie wewnętrznych

postępowań wyjaśniających.

4) Monitoruje poziom ryzyka braku zgodności pozostały po zastosowaniu mechanizmów kontroli

ryzyka, w szczególności poprzez przeprowadzanie testów zgodności.

5) Raportuje Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej informacje w zakresie swojego działania na temat

skali zagrożeń wynikających z ryzyka braku zgodności w Banku.

8. Komórki monitorujące ryzyka w Banku, to:

1) Zespół ds. Zarządzania Ryzykami – jego podstawowe zadania to:

a) identyfikacja wszystkich rodzajów ryzyka, na jakie narażony jest Bank oraz prawidłowe

zarządzanie nimi przez stosowne jednostki/komórki organizacyjne Banku – co stanowi element

zarządzania ryzykiem na drugim poziomie,

b) odpowiedzialność za niezależną identyfikację, ocenę, kontrolę, monitorowanie ryzyka oraz

raportowanie o ryzyku powstałym w związku z działalnością prowadzaną przez Bank,

c) monitoring mechanizmów kontrolnych stosowanych w ramach kontroli ryzyka, w tym

odpowiedzialność za opracowanie regulacji wewnętrznych w zakresie systemu zarządzania

ryzykiem, a także kontrola przestrzegania przyjętych w Banku limitów oraz przyjętego apetytu

na ryzyko,

d) w razie konieczności – wnioskowanie o usprawnienie systemu zarządzania ryzykiem oraz

przedkładanie propozycji zaradzenia naruszeniom obowiązujących w Banku polityk, procedur

i limitów w zakresie zarządzania ryzykami,

e) dostarcza Zarządowi i Radzie Nadzorczej terminowych informacji dotyczących poziomu ryzyka

w portfelu kredytowym oraz pozostałych analizowanych ryzyk uznanych w Banku za istotne.

2) Zespół Windykacji i Egzekucji jego podstawowe zadania to dostarczanie Zarządowi i Radzie

Nadzorczej niezależnych ocen jakości portfela kredytowego (na który składają się udzielone

kredyty i pożyczki) i działania systemu kontroli wewnętrznej w zakresie działalności kredytowej,



a także rozpoznawanie i dokonywanie pomiaru ryzyka w portfelu – komórka stanowi element

drugiego poziomu.

3) Zespół ds. Monitoringu Kredytów i Przeglądu Zabezpieczeń:

dokonuje okresowych przeglądów poszczególnych kredytów,

sporządza propozycje klasyfikacji należności do odpowiedniej kategorii ryzyka oraz dokonuje

ich odpowiedniej wyceny,

bada wartość przyjętych zabezpieczeń ekspozycji kredytowych,

ocenia adekwatność rezerw/odpisów na należności i przygotowanie zaleceń dotyczących ich

wysokości,

dokonuje weryfikacji dokumentacji kredytowej oraz dokumentacji zabezpieczeń.

9. Zadania audytu wewnętrznego:

1) kontrola i ocena sprawności działania systemu zarządzania ryzykiem oraz dokonywanie

regularnych przeglądów prawidłowości przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem obowiązujących

w Banku – stanowi trzeci poziom.

2) dostarczanie obiektywnej oceny adekwatności i skuteczności funkcjonującego systemu zarządzania,

w tym ocena zgodności działań wszystkich jednostek i komórek (w tym Zespołu ds. Zarządzania

Ryzykami, Komórki ds. Kontroli i Zgodności) z polityką Banku oraz innymi regulacjami

wewnętrznymi i przepisami prawa.

10. Pozostałe komórki i jednostki Banku – mają obowiązek przestrzegania zasad zarządzania

poszczególnymi rodzajami ryzyka, obowiązujących w formie wewnętrznych regulacji i zaleceń,

uczestnictwa w postępowaniu wyjaśniającym przyczyny wystąpienia zdarzeń generujących ryzyko

oraz raportowania tych zdarzeń – stanowią pierwszą linię obrony.

5. Zasady zarządzania ryzykiem

§ 18.

1. Podstawowe zasady zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka reguluje niniejsza Strategia oraz

przyjęte w Banku do stosowania Polityki, Instrukcje i regulaminy obejmujące obszary ryzyka, które

Bank uznał za istotne. Istotność poszczególnych ryzyk Bank określa na podstawie „Instrukcji

wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.

2. Bank dokonuje cyklicznej i incydentalnej (w przypadkach nagłej zmiany poziomu ryzyka)

identyfikacji istotności ryzyka obciążającego działalność.

3. Przy określaniu kryteriów uznawania danego rodzaju ryzyka za istotne uwzględniany jest wpływ

danego rodzaju ryzyka na działalność Banku, Bank wykorzystuje do tego celu:

2) dla ryzyk trudnomierzalnych – kryteria jakościowe, które zostały szczegółowo opisane

w „Instrukcji wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy”,

3) dla ryzyk mierzalnych – kryteria ilościowe, oparte o analizę danych historycznych w celu ustalenia

strat z tytułu ryzyka i określenie prawdopodobieństwa wystąpienia strat w przyszłości zgodnie

z „Instrukcją wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy” oraz niniejszą Strategią,

4) analizę danych historycznych z kresu co najmniej ostatnich 3 lat,



5) dokonywanie w każdym roku pomiaru podczas przeglądu zarządczego w terminie określonym

w „Instrukcji sporządzania informacji zarządczej w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.

4. Istotność ryzyka ocenia się przyjmując następujący system ocen:

1) „0” – brak ryzyka,

2) „1” – ryzyko bardzo niskie,

3) „2” – ryzyko niskie,

4) „3” – ryzyko średnie,

5) „4” – ryzyko wysokie,

6) „5” – ryzyko bardzo wysokie.

5. Aby ustalić ocenę należy określić wielkość, od której przyjmuje się, że ryzyko jest wysokie. Może to

być wielkość ryzyka, może być to wskaźnik wielkości ryzyka do wyniku finansowego lub funduszy

własnych. Do określenia wielkości ryzyka można również przyjąć rozwiązania stosowane

w „Instrukcji wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy”.

6. Ocenę, o której mowa w ust.4 nadaje się w zależności od wielkości ryzyka w poszczególnych latach

w stosunku do wyznaczonego limitu wewnętrznego. Wartość tę wyraża się procentowo.

7. Ocenę przypisuje się każdemu wcześniejszemu okresowi w następujący sposób:

1) w przypadku gdy ryzyko nie występowało lub występowało w niewielkim stopniu – od 0% do 20%

wykorzystania wskaźnika – przypisuje się ocenę „0”,

2) w przypadku, gdy ryzyko występowało w zakresie od 21% do 40% – przypisuje się ocenę „1”,




6) w przypadku, gdy ryzyko występowało w zakresie powyżej 100% – przypisuje się ocenę „5”.

8. Do oceny ryzyka, należy wyliczyć średnią ocen z okresów historycznych i w zależności od średniej

oceny uznać:

1) jeżeli średnia ocena wynosi od 0 do 3 – ryzyko nieistotne w działalności Banku,

2) jeżeli średnia ocena wynosi od 4 do 5 – ryzyko istotne w działalności Banku.

9. Zarząd w uzasadnionych przypadkach może odstąpić od w/w metody oceny istotności. W sytuacji,

kiedy wystąpią w Banku lub jego otoczeniu okoliczności, na podstawie których ryzyko powinno być

na bieżąco monitorowane, wówczas Zarząd może podjąć decyzję o uznaniu ryzyka za istotne bez

względu na ocenę punktową.

10. Profil ryzyka Banku określony jest w „Mapie ryzyka”, przyjętej przez Zarząd Banku i Radę Nadzorczą

odrębną Uchwałą.

§ 19.

Proces zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku obejmuje następujące działania:

1) gromadzenie informacji,

2) identyfikację i ocenę ryzyka,

3) limitowanie ryzyka,

4) pomiar i monitorowanie ryzyka,

5) raportowanie,

6) zastosowanie narzędzi redukcji ryzyka (działania zapobiegawcze).

§ 20.

Niezależne zarządzanie poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku polega na:



1) gromadzeniu informacji dotyczących ryzyka,

2) ograniczaniu ryzyka, powstającego w działalności Banku do akceptowalnego poziomu,

wykorzystując do tego celu informacje otrzymane z jednostek/komórek organizacyjnych Banku,

3) podejmowaniu działań zmierzających do ograniczenia liczby i skali występujących zagrożeń,

4) ograniczaniu/eliminowaniu negatywnych skutków ryzyka.

§ 21.

1. W niezależnym zarządzaniu poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku szczególny nacisk położony

jest na wyjaśnienie przyczyn występowania zdarzeń generujących ryzyko oraz oszacowanie ich

wpływu na efektywność działania Banku, z wykorzystaniem technik testowania warunków skrajnych.

2. Rada Nadzorcza Banku zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych.

3. Proces przeprowadzania testów warunków skrajnych w Banku przebiega według następującego

schematu:

1) przeprowadzenie testu warunków skrajnych w oparciu między innymi o szczegółowe metodyki

określone w procedurach zarządzania ryzykami i adekwatnością kapitałową przez komórkę

monitorującą ryzyka,

2) sporządzenie opisu wyników przeprowadzonych testów,

3) przekazanie informacji o wynikach przeprowadzonych testów warunków skrajnych wraz

z analizami ryzyka i/lub adekwatności kapitałowej, zgodnie z procedurami szczegółowymi,

4) opracowanie propozycji działań w przypadku wykazania wysokiej wrażliwości Banku na

wystąpienie sytuacji awaryjnej (skrajnej) przez Komórkę monitorująca ryzyka we współpracy

z komórkami merytorycznymi,

5) weryfikacja planów awaryjnych,

6) podjęcie decyzji przez Zarząd o podjęciu działań awaryjnych /uruchomieniu planu awaryjnego,

7) raportowanie wyników testów warunków skrajnych Radzie Nadzorczej, zgodnie z planem pracy

Rady Nadzorczej.

§ 22.

1. Stosowanie technik testowania warunków skrajnych pozwala na ograniczenie ryzyka zmian warunków

makroekonomicznych w działalności Banku.

2. W Banku testom warunków skrajnych poddawane są takie czynniki ryzyka jak:

1) zmiana rynkowych stóp procentowych o co najmniej 200 punktów bazowych,

2) zmiany rynkowych cen nieruchomości,

3) wycofywanie depozytów przez klientów Banku,

4) wzrost kredytów zagrożonych, wywołany pogorszeniem koniunktury na rynku, wzrostem

bezrobocia, zmianami w otoczeniu gospodarczym, czy legislacyjnym,

5) inne zmiany w otoczeniu Banku, koniunkturalne, społeczno-gospodarcze mogące mieć wpływ na

ryzyko Banku – zwłaszcza na ryzyko wyniku finansowego.

§ 23.

Wybór konkretnych technik ograniczania skutków podejmowanego przez Bank ryzyka może rodzić

konsekwencje finansowe, w związku z czym Zarząd dokonuje analizy opłacalności i podejmuje decyzje

o zastosowaniu najbardziej optymalnych rozwiązań w zakresie organizacji, automatyzacji oraz

dokumentowania procesów zarządzania ryzykiem w Banku.



6. Zasady ustalania wewnętrznych limitów ryzyka

§ 24.

W Banku obowiązują wewnętrzne limity ostrożnościowe, dostosowane do skali, profilu i złożoności

działalności Banku.

§ 25.

Ustalanie i okresowa weryfikacja wewnętrznych limitów, o których mowa w §24 niniejszej Strategii ma

na celu dywersyfikację ryzyka w Banku.

§ 26.

Szczegółowe zasady ustalania i aktualizacji wewnętrznych limitów oraz ich wysokość uchwala Zarząd

w odpowiednich procedurach wewnętrznych.

§ 27.

1. Wysokość limitów, o których mowa w §24 niniejszej Strategii jest dostosowana do akceptowanego

przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku, określonego w założeniach do Planu oraz

w Planie finansowym.

2. Podstawowe wskaźniki wyznaczające ogólny poziom ryzyka (apetyt na ryzyko) Banku to między

innymi:

1) łączny współczynnik kapitałowy,

2) współczynnik kapitałowy Tier1,

3) wskaźnik jakości kredytów,

4) wysokość utworzonych rezerw celowych na ryzyko kredytowe,

5) wynik finansowy Banku,

6) marża odsetkowa,

7) nadzorcze miary płynności,

8) wysokość funduszy własnych,

9) inne, ujęte w Strategii działania oraz w Planie finansowym Banku.

§ 28.

Analizy będące jedną z podstaw do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane w formie

pisemnej i przechowywane przez Zespół ds. Zarządzania Ryzykami.

§ 29.

1. Zarząd w wewnętrznych regulacjach określa sytuacje, w których dopuszczalne jest przekroczenie

limitów wewnętrznych, o których mowa w §24 niniejszej Strategii.

2. Zarząd określa sposób postępowania w przypadku przekroczenia limitów, o których mowa w § 24,

niniejszej Strategii, w tym działania mające na celu wyjaśnienie przyczyn przekroczenia innego niż to,

o którym mowa w ust. 1, wyeliminowanie tego przekroczenia oraz wskazanie metod i środków

mających na celu zapobieganie takim sytuacjom w przyszłości.

3. Zarząd wyznacza komórki odpowiedzialne za realizację działań wymienionych w ust.2.

§ 30.



Monitorowanie przestrzegania obowiązujących w Banku norm nadzorczych oraz limitów wewnętrznych

przeprowadza Zespół ds. Zarządzania Ryzykami.

§ 31.

Raport wykorzystania norm i limitów, o których mowa w § 30 niniejszej Strategii przedkładany jest

okresowo Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej – w cyklach czasowych ustalonych w „Instrukcji

sporządzania informacji zarządczej Banku Spółdzielczego w Trzebnicy”.

7. Zadania priorytetowe w zakresie zarządzania ryzykiem

§ 32.

1. Bank wyznacza zadania priorytetowe w celu realizacji celów strategicznych (polityk

długoterminowych) w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka oraz określonych

w planach i politykach celów średnio i krótkoterminowych.

2. Priorytetowy charakter zadań w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku

wynika z konieczności dostosowania wewnętrznych procedur oraz organizacji zarządzania Bankiem do

zmieniających się regulacji zewnętrznych.

§ 33.

Priorytetowe zadania związane z weryfikacją regulacji wewnętrznych obejmują:

1) określenie zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka

w Banku,

2) określenie limitów alokacji kapitału wewnętrznego z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka,

3) podział zadań i odpowiedzialności w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka,

zapewniający niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności

operacyjnej, z której to ryzyko wynika,

4) dostosowanie struktury organizacyjnej do wielkości i profilu prowadzonej działalności,

5) aktualizacja pisemnych polityk oraz procedur w zakresie systemu zarządzania poszczególnymi

rodzajami ryzyka, systemu kontroli wewnętrznej oraz szacowania kapitału wewnętrznego oraz

dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego,

6) stała aktualizacja systemu informacji zarządczej, ze szczególnym uwzględnieniem roli Rady

Nadzorczej Banku,

7) doskonalenie systemów informatycznych, w celu ich dostosowania do wymagań nadzorczych,

8) stałe doskonalenie metod zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka,

9) organizowanie szkoleń dla pracowników i członków Rady Nadzorczej z zakresu zarządzania

ryzykami,

10) organizacja systemu kontroli wewnętrznej.

§ 34.

Za realizację zadań priorytetowych wymienionych w §33 odpowiedzialny jest Zarząd oraz wyznaczone

komórki organizacyjne Banku.

8. Kontrola ryzyka

§ 35.



1. System kontroli wewnętrznej odgrywa strategiczną rolę dla bezpieczeństwa działania Banku i jest

istotnym elementem zarządzania ryzykiem.

2. W ramach systemu kontroli wewnętrznej Bank identyfikuje i ocenia ryzyko bankowe. Proces

efektywnej oceny ryzyka obejmuje:

1) określenie rodzaju i poziomu ryzyka, na które narażony jest Bank,

2) wyznaczenie limitów i poziomu ryzyka oraz kontrola ich przestrzegania,

3) analizę czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które mogą niekorzystnie wpłynąć na poziom

ryzyka,

4) określenie możliwości Banku w ograniczaniu skutków zaistniałych zdarzeń podwyższających

poziom ryzyka oraz w zapobieganiu wystąpienia takich zdarzeń w przyszłości,

5) wskazanie, w jakim zakresie i z jaką częstotliwością Bank powinien kontrolować określone rodzaje

ryzyka,

6) określenie, które elementy ryzyka podlegają ocenie jakościowej, a które ocenie ilościowej.

Czynności kontrolne stanowią integralną część codziennej działalności wszystkich pracowników

Banku oraz umożliwiają szybkie reakcje na zmieniające się warunki. W ramach kontroli funkcjonalnej,

instytucjonalnej oraz audytu wewnętrznego weryfikacji podlega proces realizacji wyznaczonych w tym

zakresie celów, jakość ich realizacji oraz trendy w kształtowaniu się poszczególnych poziomów ryzyk.

3. Zasady przeprowadzania kontroli ryzyka są zgodne z „Regulaminem kontroli wewnętrznej w Banku

Spółdzielczym w Trzebnicy” i powinny być uwzględnione w Planie kontroli wewnętrznej i audytu

wewnętrznego.

§ 36.

1. Każdy pracownik Banku ma obowiązek dokonywania bieżącej kontroli ryzyka na zajmowanym

stanowisku pracy.

2. Kierownicy jednostek i komórek organizacyjnych Banku mają obowiązek przeprowadzania kontroli

przestrzegania wewnętrznych regulacji Banku w zakresie poszczególnych rodzajów ryzyka przez

podległych im pracowników.

§ 37.

System kontroli ryzyka obejmuje:

1) adekwatny proces identyfikacji i oceny poszczególnych rodzajów ryzyka,

2) zasady obowiązujących w Banku strategii, polityk, procedur, instrukcji i metodologii,

3) adekwatne systemy informacji zarządczej,

4) proces regularnego przeglądu i oceny zgodności działania Banku z zasadami obowiązujących

strategii, polityk oraz procedurami.

§ 38.

Celem kontroli jest ujawnienie niedoskonałości systemu, błędów procesu zarządzania ryzykiem,

niedoskonałości procedur w obszarach ryzyka oraz proponowanie możliwych do zastosowania rozwiązań

poprawiających jakość działania systemów i procesów zarządzania ryzykiem.

§ 39.

Na podstawie sprawozdania z przeprowadzonych kontroli Zarząd Banku podejmuje decyzje odnośnie

doskonalenia jakości procedur, środków technicznych i organizacyjnych obowiązujących w Banku.



9. Postanowienia końcowe

§ 40.

1. Zarządzanie poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku powinno być zgodne z obowiązującymi

przepisami, posiadanymi uprawnieniami, niniejszą Strategią oraz obowiązującymi w Banku

regulacjami wewnętrznymi.

2. Niniejsza Strategia podlega corocznej weryfikacji, której dokonuje „Zespół ds. Ryzyk Bankowych”.

3. „Strategia zarządzania ryzykami w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy” oraz jej zmiany podlegają

zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą.

4. Postanowienia niniejszej Strategii mają zastosowanie we wszystkich jednostkach i komórkach

organizacyjnych Banku.



Załącznik nr 1

do „Strategii zarządzania ryzykami

w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”

Strategia kapitałowa

§ 1.

1. Poziom funduszy własnych Banku powinien być dostosowany (adekwatny) do skali, złożoności

i profilu ryzyka Banku.

2. Podstawowym celem strategicznym w zakresie adekwatności kapitałowej jest budowa odpowiedniego

poziomu funduszy własnych, zapewniających bezpieczeństwo zgromadzonych depozytów, przy

osiąganiu planowanego poziomu rentowności prowadzonej działalności.

Cel ten jest realizowany poprzez zarządzanie adekwatnością kapitałową obejmujące podstawowe

kierunki działań (cele pośrednie) takie jak w szczególności:

1) zwiększanie wysokości funduszy własnych,

2) zapewnienie odpowiedniego poziomu kapitałów Tier1, Tier podstawowy1 i Tier2,

3) odpowiednie kształtowanie struktury bilansu Banku w celu utrzymania planowanego poziomu

wymogów kapitałowych, dostosowanych do wymagań Rozporządzenia CRR,

4) zarządzanie ryzykiem bankowym.

Cele szczegółowe zawarte są w „Polityce kapitałowej Banku Spółdzielczego w Trzebnicy”,

stanowiącej uszczegółowienie niniejszej Strategii.

§ 2

Struktura funduszy własnych

Fundusze własne Banku wg Rozporządzenia CRR obejmują:

1) kapitał Tier1, a w nim:

a) kapitał podstawowy Tier1, który stanowią następujące pozycje po dokonaniu odliczeń:

kapitał zasobowy,

fundusz ogólnego ryzyka,

fundusz udziałowy,

niezrealizowane zyski i straty, w związku z wyceną według wartości godziwej papierów

wartościowych zakwalifikowanych przez Bank jako przeznaczone do sprzedaży, zgodnie

z Rozporządzeniem CRR,

zyski zatrzymane, czyli zyski z bieżącego okresu lub zyski roczne po potwierdzeniu

ostatecznego wyniku finansowego lub wcześniej po uzyskaniu zezwolenia KNF.

b) odliczenia od pozycji kapitału podstawowego:

wartości niematerialne i prawne,

instrumenty w kapitale podstawowym Tier1 podmiotów sektora finansowego w wysokości

przekraczającej 10% funduszy podstawowych Banku,

straty z tytułu wyceny majątku trwałego,

pomniejszenia z tytułu aktualizacji majątku trwałego,

niezrealizowane straty z tytułu wyceny papierów wartościowych zakwalifikowanych przez

Bank jako przeznaczone do sprzedaży, wyceniane według wartości godziwej.



c) kapitał dodatkowy Tier1,

2) kapitał Tier2, który stanowią następujące pozycje po dokonaniu odliczeń:

a) instrumenty kapitałowe i zobowiązania podporządkowane,

b) rezerwa na ryzyko ogólne w wysokości maksymalnie do 1,25% kwoty ekspozycji ważonych

ryzykiem kredytowym.

c) odliczenia od pozycji Tier2, czyli:

instrumenty w kapitale Tier2 podmiotów sektora finansowego w wysokości przekraczającej

10% funduszy podstawowych.

§ 3.

Poziom funduszy własnych

1. Bank jest zobowiązany utrzymywać kapitał założycielski (fundusze podstawowe pomniejszone

o fundusz ogólnego ryzyka oraz fundusz udziałowy) w wysokości nie niższej niż równowartość

1.000.000 euro, przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w dniu

sprawozdawczym.

2. Bank jest zobowiązany do utrzymywania sumy funduszy własnych Banku i dodatkowych pozycji

bilansu określonych przez KNF, na poziomie nie niższym niż wyższa z następujących wartości:

1) suma wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz wymogów

kapitałowych z tytułu przekroczenia limitów i naruszenia innych norm określonych w ustawie

Prawo bankowe, powiększonych o bufory kapitału (bezpieczeństwa i antycykliczny),

z uwzględnieniem okresów przejściowych określonych w Pakiecie CRR/CRD IV,

2) oszacowana przez Bank kwota, niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych

rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku oraz zmian otoczenia gospodarczego,

uwzględniająca przewidywany poziom ryzyka (kapitał wewnętrzny), powiększona o bufory

kapitału (bezpieczeństwa i antycykliczny) z uwzględnieniem okresów przejściowych określonych

w Pakiecie CRR/CRD IV.

3. Bank jest zobowiązany do utrzymywania łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie co

najmniej 10%, współczynnika kapitału podstawowego Tier1 na poziomie nie niższym niż 4,5% oraz

współczynnika kapitału Tier1 na poziomie nie niższym niż 9%.

4. W przypadku obniżenia łącznego współczynnika kapitałowego poniżej poziomu 10%, Bank

przeprowadza szczegółową analizę wymogów kapitałowych kształtujących poziom łącznego

współczynnika kapitałowego oraz podejmuje działania ograniczające poszczególne rodzaje ryzyka.

5. Bank jest zobowiązany do przeprowadzenia przeglądu i weryfikacji procesu szacowania i utrzymania

kapitału wewnętrznego nie rzadziej niż raz do roku, w celu zapewnienia, że proces ten jest

kompleksowy i odpowiedni do charakteru, skali i złożoności działalności Banku.

6. Niezależnie od rocznych przeglądów, proces szacowania kapitału wewnętrznego jest odpowiednio

dostosowywany w szczególności w sytuacji pojawienia się nowych rodzajów ryzyka, znaczących

zmian w strategii i planach działania oraz środowisku zewnętrznym, w którym działa Bank.

7. Bank dostosowuje strategię i politykę budowy funduszy własnych do wymagań Pakietu CRR/CRD IV.

W oparciu o analizę wyników ankiet oraz przeprowadzone symulacje Bank spełnia normy kapitałowe

określone w Pakiecie CRR/CRD IV.

8. W celu utrzymania wskaźników kapitałowych na wymaganym poziomie Bank może podejmować

następujące działania:

1) zwiększanie funduszu zasobowego z tytułu odpisu całego zysku netto za każdy poprzedni rok;

2) cykliczną analizę zasad tworzenia wymogów kapitałowych,



3) zmianę struktury aktywów pod kątem wag ryzyka,

4) zmianę struktury aktywów na bardziej dochodowe,

5) zaciągnięcie pożyczki podporządkowanej w celu zaliczenia jej do kapitału Tier2,

6) pozyskiwanie nowych członków i zwiększanie funduszu udziałowego,

7) sprzedaż części portfela kredytowego.

§ 4.

Budowa funduszy własnych

1. Podstawowe źródła zwiększania funduszy własnych Banku to przede wszystkim:

1) udziały członkowskie (z uwzględnieniem zapisów ustawy Prawo spółdzielcze),

2) wypracowany przez Bank wynik finansowy.

2. Wieloletni plan budowy funduszy własnych (cele kapitałowe, oczekiwana wielkość kapitałów, polityka

dywidendowa) Bank ujmuje w zatwierdzanej przez Radę Nadzorczą oraz uchwalanej przez Zebranie

Przedstawicieli Banku „Strategii działania Banku Spółdzielczego w Trzebnicy na lata 2019 – 2023”,

natomiast szczegółowe zamierzenia w tym zakresie ujęte są w „Polityce kapitałowej Banku

Spółdzielczego w Trzebnicy”, stanowiącej założenia do Planu finansowego.

3. W Banku dokonywane są analizy wpływu wystąpienia warunków skrajnych (spadek funduszy, wzrost

wymogów kapitałowych) na łączny współczynnik kapitałowy i na podstawie tych analiz opracowuje

się i weryfikuje plany awaryjne w zakresie adekwatności kapitałowej.

4. Bank wykorzystuje testy warunków skrajnych do określania buforu kapitału w postaci nadwyżki ponad

wymagalny minimalny współczynnik kapitałowy oraz w postaci określonych w „Polityce kapitałowej

Banku Spółdzielczego w Trzebnicy” planów awaryjnych zwiększenia funduszy własnych.

5. Bank w rocznych Planach finansowych oraz w planach perspektywicznych uwzględnia gospodarkę

funduszami własnymi, mającą na celu optymalizację wzrostu posiadanych przez Bank funduszy

własnych.

6. Strategia kształtowania funduszy własnych podlega analizie pod względem jej dostosowania do

aktualnej sytuacji Banku po zakończeniu każdego roku kalendarzowego.

7. Wieloletni plan funduszy własnych zawarty jest w „Strategii działania Banku Spółdzielczego

w Trzebnicy na lata 2019 – 2023”.

8. Bank dąży do kształtowania zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych i Bankach

w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla

bieżącej i przyszłej adekwatności kapitałowej Banku.

9. Bank w przyjmowanych Planach finansowych uwzględnia gospodarkę funduszami własnymi Banku,

mającą na celu optymalizację wzrostu posiadanych przez Bank funduszy własnych, które winny być

dostosowane do profilu ryzyka występującego realnie w Banku, z uwzględnieniem specyficznego

charakteru jego działania oraz wyliczeń dotyczących dodatkowych wymogów kapitałowych na

podstawie procedury szacowania kapitału wewnętrznego oraz oceny adekwatności kapitałowej.

§ 5.

Wymogi kapitałowe

1. Bank tworzy minimalne wymogi kapitałowe na ryzyka ujęte w Rozporządzeniu CRR.

2. Bank analizuje inne istotne rodzaje ryzyka, na które tworzy dodatkowe wymogi kapitałowe. Zasady

tworzenia wymogów kapitałowych zawiera „Instrukcja wyznaczania wewnętrznego wymogu

kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.



3. W „Polityce kapitałowej Bank Spółdzielczego w Trzebnicy” określone są limity alokacji kapitału

z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, dostosowane do skali, złożoności i poziomu ryzyka

występującego w Banku.

4. Analizie poddaje się przestrzeganie ustalonych limitów, a każde przekroczenie jest sygnalizowane

Radzie Nadzorczej wraz z informacjami na temat podjętych działań w celu uniknięcia takiej sytuacji

w przyszłości.

5. Bank dokonuje okresowego przeglądu procesu szacowania wymogów wewnętrznych. Wyniki

przeglądu są prezentowane Radzie Nadzorczej, która dokonuje oceny adekwatności kapitałowej.

6. Bank dąży do kształtowania jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych

i bankach (akcje i udziały, zobowiązania podporządkowane, dopłaty na rzecz spółek prawa

handlowego) tak, aby nie stanowiło ono jednocześnie:

1) więcej niż 10% funduszy własnych Banku,

2) 10% funduszy własnych tych podmiotów.

7. Przekroczenie limitów, o których mowa w ust. 3 wymaga przeprowadzenia dodatkowych analiz, które

winny obejmować wpływ na przestrzeganie limitów koncentracji oraz na wysokość współczynnika

kapitałowego Banku i wraz z wnioskami wymagają zatwierdzenia przez Zarząd Banku.

8. Ustalane przez Bank plany w zakresie kapitału wewnętrznego oraz poziomu wyznaczanego

wewnętrznego wymogu kapitałowego winny być dostosowane do profilu ryzyka występującego realnie

w Banku, z uwzględnieniem specyficznego charakteru jego działania.

§ 6.

Zarządzanie ryzykami

1. Bank podejmuje ryzyko na poziomie zapewniającym utrzymanie łącznego współczynnika

kapitałowego na poziomie nie niższym niż 8,00%. Jednocześnie podejmowane są działania w celu

utrzymania łącznego wskaźnika kapitałowego na poziomie minimum 14,00%, natomiast pozostałych

współczynników kapitałowych na poziomie: kapitału podstawowego Tier1 na poziomie co najmniej

4,50 % i kapitału Tier1 na poziomie co najmniej 11,00%.

2. W cyklach co najmniej rocznych Bank dokonuje weryfikacji istotności ryzyk, przyjmując kryteria

ilościowe i jakościowe.

3. Bank tworzy procedury zarządzania ryzykami istotnymi w Banku, zatwierdzane przez Zarząd Banku.

4. Procedury zawierają zapisy dotyczące przekształcania miar ryzyka na wymogi kapitałowe.

5. Bank podejmuje ryzyko odpowiednio do posiadanych funduszy własnych.

§ 7.

Długofalowe cele kapitałowe

1. Realizacja celów kapitałowych odbywa się poprzez podejmowanie decyzji kapitałowych z zakresu

struktury finansowania, podziału zysku oraz polityki dywidendowej.

2. Bank przyjmuje następujące długoterminowe cele kapitałowe:

1) dążenie do osiągnięcia poziomu funduszy własnych Banku zapewniających utrzymanie łącznego

współczynnika kapitałowego na poziomie, co najmniej 14,00%;

2) przeznaczanie 100% wypracowanego zysku rocznego netto na zwiększenie funduszy własnych

Banku;

3) Bank przeprowadza kapitałowe testy warunków skrajnych oraz opracowuje kapitałowe plany

awaryjne, opisane w „Instrukcji wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku

Spółdzielczym w Trzebnicy” i w „Polityce kapitałowej Banku Spółdzielczego w Trzebnicy”.



3. Dąży do uzyskania takiej struktury funduszu udziałowego, aby suma znaczących pakietów udziałów,

czyli pakietów przekraczających 5% funduszu udziałowego, nie przekroczyła 30% funduszu

udziałowego banku;

4. Dąży do uzyskania zaangażowania kapitałowego w akcje Banku Zrzeszającego na poziomie od

minimum 7% do maksymalnie 13% uznanego kapitału Banku;

5. Ogranicza zaangażowanie kapitałowe w kapitałowe instrumenty finansowe, które nie są kwotowane na

aktywnych rynkach do poziomu maksymalnie 95% uznanych kapitałów Banku.



Załącznik nr 2



Cele strategiczne w zakresie zarządzania

ryzykiem kredytowym

§ 1.

1. Działalność kredytowa ma podstawowe znaczenie dla stabilności funkcjonowania i dochodowości

Banku. Celem podstawowym Banku jest jego rozwój poprzez przede wszystkim stabilny wzrost

działalności kredytowej przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka kredytowego.

2. Celem strategicznym w zakresie działalności kredytowej jest budowa odpowiedniego do

posiadanych funduszy własnych bezpiecznego portfela kredytowego oraz portfela inwestycji

finansowych, zapewniającego odpowiedni poziom dochodowości.

3. Cel, o którym mowa w ust. 2 jest realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem kredytowym

obejmującym podstawowe kierunki działań (cele pośrednie):

1) budowa bezpiecznego, zdywersyfikowanego portfela kredytowego,

2) podejmowanie działań zabezpieczających w obszarze ryzyka pojedynczej transakcji oraz ryzyka

portfela,

3) dokonywanie bezpiecznych inwestycji finansowych,

4) działania organizacyjno – proceduralne.

4. Cele szczegółowe zawarte są w „Polityce zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy”, stanowiące uszczegółowienie niniejszej Strategii.

§ 2.

Budowa bezpiecznego, zdywersyfikowanego portfela kredytowego

1. Ryzyko kredytowe w Banku wynika między innymi z koncentracji, która jest efektem ograniczenia

działalności Banku do obszaru określonego w Statucie Banku, zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru

Finansowego,

2. Bank dąży do ograniczania ryzyka kredytowego oraz ryzyka koncentracji wyznaczając limity rozwoju

akcji kredytowej, w odniesieniu do branż, zabezpieczeń, produktów itp.,

3. Działalność kredytową Banku cechuje dążenie do zachowania równowagi pomiędzy dochodowością,

a bezpieczeństwem. Równowaga ta jest możliwa dzięki podejmowaniu przez Bank odpowiednich

działań zabezpieczających przed skutkami ryzyka.

§ 3.

Działania zabezpieczające

1. Działania zabezpieczające podejmowane są w dwóch podstawowych obszarach:

1) ryzyko pojedynczej transakcji,

2) ryzyko portfela.

2. Działania zabezpieczające w obszarze ryzyka pojedynczej transakcji to:

1) wdrożenie statystycznych metod oceny zdolności kredytowej dostosowanych do charakterystyki

ryzyka poszczególnych grup kredytobiorców, wykorzystujących dane statystyczne np. GUS

dotyczące minimum egzystencji lub średniego miesięcznego wynagrodzenia także dane

statystyczne pochodzące z międzybankowych baz danych,



2) wdrożenie metod ograniczających nadmierne zadłużanie się gospodarstw domowych,

kredytowanych przez Bank,

3) zatwierdzenie zasad monitorowania sytuacji ekonomiczno – finansowej oraz zabezpieczeń, ze

szczególnym uwzględnieniem zapisów Rekomendacji T oraz Rekomendacji S Komisji Nadzoru

Finansowego,

4) przeprowadzanie klasyfikacji ekspozycji kredytowych i tworzenie rezerw celowych zgodnie

z przepisami w tym względzie,

5) udzielanie pełnomocnictw do podejmowania decyzji kredytowych na podstawie systemu

kompetencji decyzyjnych obowiązujących w Banku,

6) rozdzielenie funkcji związanych z bezpośrednią obsługą klienta (gromadzenie dokumentów,

przygotowywanie danych do analiz, sporządzanie propozycji klasyfikacji na podstawie monitoringu

sytuacji klienta) od oceny ryzyka przez decydentów,

7) analiza wskaźnika LtV przy kredytach zabezpieczonych hipotecznie,

8) analiza ilościowa i jakościowa podmiotów wnioskujących o kredyt.

3. Działania zabezpieczające w obszarze ryzyka portfela to:

1) dywersyfikacja kredytów,

2) pozyskiwanie do współpracy klientów o dobrej sytuacji ekonomicznej, sprawdzonej reputacji,

dobrze współpracujących z Bankiem,

3) tworzenie, weryfikacja i analiza wykonania limitów koncentracji i dużych ekspozycji,

4) opracowanie systemu informacji zarządczej w zakresie działalności kredytowej,

5) analiza rynku, w tym rynku nieruchomości,

6) wykorzystanie baz danych, dotyczących zadłużenia gospodarstw domowych – BIK i innych,

7) ocena jakości portfela kredytowego oraz wskaźnika pokrycia rezerwami kredytów zagrożonych,

8) analiza wpływu bancassurance na ryzyko kredytowe.

4. Podział zadań i organizacja procesów zarzadzania ryzykiem kredytowym odbywa się w szczególności

poprzez realizację następujących zasad:

1) rozdzielenie obszarów operacyjnych odpowiedzialnych za sprzedaż, akceptację ryzyka, monitoring

i ograniczanie / kontrolę ryzyka,

2) rozgraniczenie odpowiedzialności co najmniej za sprzedaż i akceptację ryzyka wraz

z ograniczaniem/kontrolą ryzyka na szczeblu Zarządu,

3) formalnego nadawania i wykonywania uprawnień do akceptacji ryzyka kredytowego,

4) funkcjonowanie organów/komórek odpowiedzialnych za wydawanie opinii przy podejmowaniu

decyzji kredytowych o zwiększonym ryzyku,

5) formalnie określony proces pomiaru, oceny i ograniczania/kontroli ryzyka, obejmujący: niezależny

proces przeglądu jakości należności oraz klasyfikacji należności, system limitów wewnętrznych

i monitoringu ich przestrzegania, dokonywanie testów warunków skrajnych.

5. Nadzór nad efektywnością procesów kredytowych i jakością należności obejmuje:

1) wyznaczenie kluczowych obszarów Polityki zarządzania ryzykiem kredytowym, które będą

podlegać bezpośredniej kontroli Zarządu,

2) system kontroli wewnętrznej w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym,

3) systemu informacji zarządczej w zakresie ryzyka kredytowego,

4) regularne przeglądy, weryfikację i ocenę systemu zarządzania ryzykiem kredytowym (w tym

mechanizmy i procedury kontroli wewnętrznej) pod kątem jego skuteczności oraz adekwatności do

profilu ryzyka kredytowego Banku.



6. W zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie Bank wprowadził

„Politykę zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie w Banku

Spółdzielczym w Trzebnicy”.

§ 4.

W celu ograniczania skutków ryzyka Rada Nadzorcza Banku w niniejszej Strategii zatwierdza optymalne

wskaźniki LtV i DtI.

1) Wskaźnik LtV – zgodnie z wydaną przez KNF Rekomendacją S dotyczącą dobrych praktyk

w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi finansującymi nieruchomości oraz

zabezpieczonymi hipotecznie, jest to wskaźnik wyrażający stosunek wartości ekspozycji

kredytowej do wartości nieruchomości. Bank ustala limit optymalnego wskaźnika LtV na poziomie:

a) 80% – dla ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie na nieruchomości mieszkalnej, bez względu

na okres kredytowania.

b) 75% – dla ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie na nieruchomości komercyjnej, bez względu

na okres kredytowania.

2) Wskaźnik DtI:

a) DtI dla kredytów detalicznych zabezpieczonych hipoteką – miara pozwalająca określić, jaką

część dochodu kredytobiorca jest w stanie przeznaczyć na spłatę zadłużenia. Bank ustala limit

optymalnego zadłużenia dla kredytów zabezpieczonych hipotecznie w wysokości:

50% – dla klientów uzyskujących dochody powyżej średniego wynagrodzenia netto

w sektorze przedsiębiorstw oraz

40% – dla klientów uzyskujących dochody równe lub niższe od przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia netto w sektorze przedsiębiorstw.

b) DtI dla kredytów detalicznych (z wyłączeniem ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie) –

miara pozwalająca określić, jaką część dochodu kredytobiorca jest w stanie przeznaczyć na

spłatę zadłużenia. Bank ustala limit optymalnego zadłużenia dla kredytów detalicznych

w wysokości:

65% – dla klientów uzyskujących dochody powyżej średniego wynagrodzenia netto

w sektorze przedsiębiorstw oraz

50% – dla klientów uzyskujących dochody równe lub niższe od przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia netto w sektorze przedsiębiorstw.

§ 5.

Działania organizacyjno – proceduralne

1. Bank zapewnia niezależność funkcji pomiaru ryzyka kredytowego od działalności kredytowej poprzez

wprowadzenie zasady, że osoby opracowujące dane do analizy ryzyka kredytowego nie podejmują

decyzji kredytowych.

2. Ocenę ryzyka portfela kredytowego przygotowuje Zespół ds. Zarządzania Ryzykami.

3. Transakcje kredytowe o wartości powyżej 110.000,00 zł wymagają dodatkowo weryfikacji i opinii

Komitetu Kredytowego Banku.

4. Ryzyko kredytowe, jako najistotniejszy rodzaj ryzyka w Banku, podlega nadzorowi ze strony Prezesa

Zarządu natomiast nadzór nad działalnością kredytową sprawuje Wiceprezes Zarządu Dyrektor Pionu

Handlowego, co zapewnia rozdzielenie funkcji oceny ryzyka od działalności operacyjnej, która to

ryzyko generuje na poziomie Zarządu.

5. W Banku funkcjonują regulacje wewnętrzne obejmujące zasady zarządzania ryzykiem kredytowym,

które podlegają okresowej weryfikacji.



6. Zasady zarządzania ryzykiem kredytowym są poddawane okresowej ocenie w ramach audytu

wewnętrznego przez Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS oraz kontroli wewnętrznej na II

linii obrony sprawowanej przez Departament Audytu BPS SA, na podstawie odrębnie zawartych

umów.

7. Akceptowalny poziom ryzyka kredytowego (apetyt na ryzyko) został określony w „Strategii

działania Banku Spółdzielczego w Trzebnicy na lata 2019 – 2023”, „Polityce kapitałowej w Banku

Spółdzielczym w Trzebnicy”, a także w „Planie finansowym Banku na rok 2019”.

1) Miarą apetytu Banku na ryzyko związane z portfelem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych

hipotecznie jest:

a) maksymalny poziom wykorzystania limitów wewnętrznych koncentracji z tytułu ekspozycji

kredytowych zabezpieczonych hipotecznie,

b) maksymalny udział kredytów zabezpieczonych hipotecznie ze stwierdzoną przesłanką utraty

wartości w ekspozycjach kredytowych zabezpieczonych hipotecznie ogółem.

2) Miarą apetytu Banku na ryzyko związane z portfelem detalicznych ekspozycji kredytowych jest:

a) maksymalny poziom wykorzystania limitów wewnętrznych koncentracji z tytułu detalicznych

ekspozycji kredytowych,

b) maksymalny udział detalicznych kredytów ze stwierdzoną przesłanką utraty wartości

w detalicznych ekspozycjach kredytowych ogółem.

3) Miary lub wskaźniki pomiaru ryzyka koncentracji opierają się na wielkości ekspozycji oraz na

mierniku wrażliwym na ryzyko (kapitale wewnętrznym, aktywach ważonych ryzykiem).

6. W celu ograniczenia poziomu ryzyka kredytowego Bank wyznaczył limity wewnętrzne określone

w „Instrukcji zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.

§ 6.

Ryzyko bancassurance

1. W zakresie analizy wpływu bancassurance na ryzyko kredytowe Bank przyjął „Politykę w zakresie

bancassurance w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy” określającą podział zadań, organizację procesów

zarządzania oraz nadzór nad efektywnością procesów zarządzania ryzykiem bancassurance.

1) Realizacja celu będzie dokonywana poprzez:

a) przyjęcie oraz wdrożenie „Polityki w zakresie bancassurance w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy” zawierającej zasady zarządzania ryzykiem bancassurance”,

b) właściwy podział zadań i organizację procesów zarządzania ryzykiem bancassurance,

c) nadzór nad efektywnością procesów zarządzania ryzykiem bancassurance i poziomem ryzyka.

2) Przyjęta w Banku polityka w zakresie bancassurance obejmuje:

a) zasady wyboru i oceny współpracujących zakładów ubezpieczeń,

b) rolę Banku w procesie oferowania ubezpieczeń (model biznesowy w zakresie bancassurance),

c) produkty bankowe, które Bank zamierza oferować klientom, jako towarzyszące/powiązane

z produktem ubezpieczeniowym;

d) zasady współpracy z zakładami ubezpieczeń, w tym podział obowiązków i kompetencji

pomiędzy Bankiem, a zakładem ubezpieczeń, zasady ewentualnego pobierania przez Bank

wynagrodzenia w związku z oferowaniem ubezpieczeń,

e) zasad współpracy z klientami Banku, w tym opis minimalnego zakresu informacji

przekazywanych klientowi Banku w zależności od ryzyka ponoszonego przez klienta, specyfiki

produktu ubezpieczeniowego i kanału dystrybucji ubezpieczeń.

3) Podział zadań i organizacja procesów zarządzania ryzykiem bancassurance obejmuje następujące

zasady:



a) rozdzielenie obszarów operacyjnych odpowiedzialnych za: sprzedaż, akceptację ryzyka,

monitoring i ograniczanie/kontrolę ryzyka związanego z pełnioną przez Bank rolą w procesie

oferowania ubezpieczeń: pośrednika ubezpieczeniowego, albo ubezpieczającego.

b) rozgraniczenie odpowiedzialności, co najmniej za sprzedaż i akceptację ryzyka wraz

z ograniczaniem/kontrolą ryzyka na szczeblu Zarządu,

c) formalne zasady oferowania klientom produktów ubezpieczeniowych obejmujące

w szczególności: zasady sprzedaży, zasady ewidencji księgowej, tolerancję na ryzyko związane

z tymi produktami zgodną z apetytem na ryzyko,

d) formalnie określony proces pomiaru, oceny i ograniczania/kontroli ryzyka, obejmujący: analizę

reklamacji i skarg klientów związanych z produktami bancassurance, koncentrację

poszczególnych rodzajów produktów bancassurance utrzymywanych w banku, przestrzeganie

ustanowionych limitów, dokonywanie analizy ekonomiczno-finansowej podmiotów, z którymi

Bank współpracuje w zakresie bancassurance, analizę ryzyka przed wprowadzeniem produktów,

a także analizę ryzyka funkcjonujących produktów obejmującą odpowiednio wpływ

oferowanych produktów ubezpieczeniowych na jakość portfela kredytowego.

4) Nadzór nad efektywnością procesów bancassurance i poziomem ryzyka obejmuje:

a) wyznaczenie kluczowych obszarów „Polityki w zakresie bancassurance”, które będą podlegać

bezpośredniej kontroli Zarządu,

b) system kontroli wewnętrznej w zakresie bancassurance,

c) działanie funkcji zarządzania ryzykiem braku zgodności, w tym systematyczny monitoring

zgodności głównych procesów bancassurance z przepisami prawa oraz procedurami

wewnętrznymi,

d) systemu informacji zarządczej w zakresie bancassurance,

e) regularne przeglądy, weryfikację i ocenę bancassurance pod kątem jego skuteczności oraz

adekwatności do profilu ryzyka Banku.



Załącznik nr 3

do Strategii zarządzania ryzykami

w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy


ryzykiem płynności

§ 1.

1. Celem strategicznym Banku w zarządzaniu płynnością jest pełne zabezpieczenie jego płynności,

minimalizacja ryzyka utraty płynności przez Bank w przyszłości oraz optymalne zarządzanie

nadwyżkami środków finansowych.

2. Cel ten jest realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem płynności obejmujące podstawowe kierunki

działań (cele pośrednie) takie jak w szczególności:

1) zapewnienie odpowiedniej struktury aktywów, ze szczególnym uwzględnieniem aktywów

długoterminowych,

2) podejmowanie działań, w tym marketingowych, w celu utrzymania odpowiedniej do skali

działalności stabilnej bazy depozytowej,

3) utrzymanie nadzorczych miar płynności.

3. Cele szczegółowe zawarte są w „Polityce zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy” stanowiącej uszczegółowienie niniejszej Strategii.

§ 2.

Odpowiednia struktura aktywów

1. Realizacja niniejszej Strategii w zakresie zarządzania płynnością Banku następuje poprzez

równoczesne zarządzanie aktywami i pasywami oraz pozycjami pozabilansowymi Banku.

2. Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku ma charakter skonsolidowany i całościowy. Oznacza to

zarządzanie płynnością złotową i walutową, zarówno w odniesieniu do pozycji bilansowych jak

i pozabilansowych we wszystkich horyzontach czasowych ustalonych przez Bank i obejmuje wszystkie

komórki i jednostki organizacyjne Banku.

3. Struktura posiadanych przez Bank aktywów powinna umożliwiać elastyczne dostosowywanie się do

potrzeb płynnościowych. W tym celu Bank dywersyfikuje swoje aktywa według następujących

kryteriów:

a) płynności,

b) bezpieczeństwa,

c) rentowności.

4. Istotnym warunkiem utrzymania płynności w przyszłości jest zarządzanie płynnością długoterminową.

Bank bada strukturę pasywów długoterminowych powiązaną ze strukturą aktywów długoterminowych

i ustala limity zaangażowania w aktywa długoterminowe.

§ 3.

Budowa stabilnej bazy depozytowej

1. Bank zakłada utrzymanie dotychczasowej struktury depozytów przyjętych od klientów Banku, że

względu na fakt, że głównym źródłem finansowania aktywów Banku są depozyty podmiotów

niefinansowych.

2. Celem Banku jest wydłużenie średniego terminu wymagalności przyjmowanych depozytów, tak aby

Bank mógł otwierać, po stronie aktywnej, pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym. Bank będzie



dążył do takiego konstruowania produktów depozytowych, aby było to optymalne pod kątem ryzyka

płynności.

3. Zarządzanie bazą depozytową Banku poprzez przyjęty limit koncentracji zakłada ograniczenia

w zakresie uzależnienia od poszczególnych źródeł finansowania.

4. Bank bada zachowania rynku, w tym poziom cen w celu utrzymania konkurencyjnej oferty.

5. Bank prowadzi aktywna politykę cenową (polityka stóp procentowych) zapewniającą pozyskanie

nowych depozytów oraz utrzymywanie dotychczasowej bazy.

6. Bank prowadzi działania marketingowe, w tym działania inicjowane w ramach Zrzeszenia, opisane

w „Strategii działania Banku Spółdzielczego w Trzebnicy na lata 2019 – 2023” oraz w założeniach do

Planu finansowego, mające na celu zwiększanie bazy depozytowej.

§ 4.

Utrzymanie nadzorczych miar płynności

1. Z punktu widzenia zarządzania płynnością Banku najważniejsza jest analiza poziomu płynności

w ujęciu krótko – i średnioterminowym.

2. W celu umożliwienia dokonania pełnej oceny strukturalnej posiadanych aktywów i pasywów dokonuje

się analizy w poszczególnych przedziałach czasowych.

3. Bank ogranicza ryzyko płynności poprzez stosowanie systemu limitów oraz odpowiednie

kształtowanie struktury posiadanych aktywów i pasywów.

4. Bank dokonuje identyfikacji wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności oraz

w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia utraty płynności Bank postępuje według

określonych procedur awaryjnych.

5. Bank systematycznie bada i przestrzega nadzorczych miar płynności określonych w wymogach

nadzorczych.

6. Bank może regulować swoją płynność płatniczą także poprzez wykorzystywanie szeregu instrumentów

oferowanych przez Bank Zrzeszający oraz Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS. Po stronie

aktywnej są to przede wszystkim rachunki bieżące i lokaty terminowe, które charakteryzują się wysoką

płynnością. Po stronie pasywnej jest to kredyt w rachunku bieżącym, lokaty płynnościowe oraz inne

kredyty celowe oferowane przez Bank Zrzeszający.

7. Płynne finansowanie swoich Klientów Bank może prowadzić poprzez system współfinansowania

konsorcjalnego z Bankiem Zrzeszającym lub z innymi Bankami Spółdzielczymi.

8. Celem poprawy swojej płynności, Bank może przeprowadzać z Bankiem Zrzeszającym transakcje

sprzedaży wierzytelności.

§ 5.

Działania w celu osiągnięcia nadzorczych miar płynności,

wynikających z Pakietu CRR/CRD IV

1. W związku z wejściem w życie Pakietu CRR/CRD IV konieczne jest uzyskanie oraz utrzymanie przez

Bank właściwego poziomu wskaźnika płynności krótkoterminowej (LCR).

2. W dniu 11 października 2016 r. Spółdzielnia Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS uzyskała zgodę KNF

na odstąpienie od stosowania przepisów określonych w części szóstej Rozporządzenia CRR,

dotyczących płynności, w odniesieniu do Banków będących uczestnikami Systemu Ochrony

Zrzeszenia BPS. Wskazując jednocześnie, że Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. będzie zobowiązany

do wypełniania wymogów w tym zakresie, na podstawie skonsolidowanej sytuacji uczestników

Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS. W związku z powyższym Bank Spółdzielczy w Trzebnicy od dnia

02 listopada 2016 r. dokonuje dziennego naliczenia wskaźnika LCR i sprawozdaje jego poziom do



Banku Zrzeszającego w celu wyliczenia skonsolidowanej sytuacji uczestników Systemu Ochrony

Zrzeszenia BPS.

3. Zgodnie z zapisami Rozporządzenia CRR, Bank jest zobowiązany utrzymywać wskaźnik pokrycia

aktywów wymagających stabilnego finansowania pasywami stabilnymi (NSFR) na poziomie minimum

100%.

4. W celu osiągnięcia i utrzymania wskaźników LCR oraz NSFR Bank podejmuje następujące działania:

1) cykliczna weryfikacja metod zarządzania ryzykiem płynności,

2) dostosowywanie regulacji wewnętrznych Banku do wymagań Pakietu CRR/CRDIV,

3) zmiana struktury aktywów poprzez między innymi. zamianę części lokat międzybankowych na

papiery skarbowe cechujące się wysoką jakością i stabilnością, zgodnie z Załącznikiem nr 3 do

Rozporządzenia CRR,

4) dokonywanie koniecznych zmian w systemie informatycznym i sprawozdawczym Banku.

§ 6.

Akceptowalny poziom ryzyka płynności został określony w Strategii działania Banku.



Załącznik nr 4



Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem

stopy procentowej

§ 1.

Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest utrzymanie relacji przychodów i kosztów

odsetkowych oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian stóp procentowych,

w granicach nie zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą.

§ 2.

Cel, o którym mowa w §1 jest realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem stopy procentowej obejmujące

podstawowe kierunki działań (cele pośrednie) takie jak:

1) zapewnienie odpowiedniej struktury aktywów i pasywów oprocentowanych w celu ograniczania

ryzyka bazowego oraz ryzyka przeszacowania,

2) podejmowanie odpowiedniej polityki cenowej (w tym działań marketingowych) w celu utrzymania

odpowiedniej do skali działalności stabilnej bazy depozytowej oraz dochodowego portfela

kredytowego w celu wypracowania odpowiednich marż,

3) codzienna realizacja polityki stóp procentowej w procesie sprzedaży produktów bankowych.

§ 3.

Cele szczegółowe zawarte są w „Polityce zarządzania ryzykiem stóp procentowych w Banku

Spółdzielczym w Trzebnicy”, stanowiącej uszczegółowienie niniejszej Strategii.

§ 4.

Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oraz marżą odsetkową opiera się na:

1) analizie obecnego oraz prognozowanego kształtowania się poziomu stóp procentowych na rynku

międzybankowym,

2) analizach narażenia Banku na ryzyko stóp procentowych oraz analizach oprocentowania produktów

Banku,

3) prognozach kształtowania się przyszłego wyniku odsetkowego,

4) dostępności produktów aktywnych i pasywnych,

5) przestrzeganiu ustalonych limitów,

6) realizowaniu celów przyjętych w Strategii działania Banku.

§ 5.

Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej oraz marżą odsetkową odbywa się poprzez:

1) kształtowanie oprocentowania aktywów i pasywów,

2) wydłużanie aktywów bądź pasywów poprzez szersze zastosowanie instrumentów o stałej stopie

procentowej,

3) skracanie aktywów bądź pasywów poprzez zwiększanie udziału instrumentów o zmiennej stopie

procentowej,

4) zmianę długości zapadalności aktywów o oprocentowaniu stałym,

5) zwiększenie liczby umów z klauzulą możliwej zmiany oprocentowania,



6) zmniejszeniu lub zwiększeniu zaangażowania w aktywach mniej wrażliwych na zmiany stóp

procentowych,

7) zmianę Strategii kredytowej.

§ 6.

Kształtowanie poziomu oprocentowania produktów oferowanych przez Bank uwzględnia:

1) analizę oprocentowania produktów u konkurencji i na rynku międzybankowym,

2) wpływ zmiany oprocentowania na inne ryzyka Banku,

3) strategię działania i rozwoju Banku,

4) marże realizowane na poszczególnych produktach oferowanych przez Bank.

§ 7.

Istotnym elementem ograniczania ryzyka stopy procentowej jest zwiększanie udziału przychodów

pozaodsetkowych w przychodach ogółem między innymi poprzez sprzedaż produktów generujących

opłaty i prowizje, w tym produktów elektronicznych.

§ 8.

Podstawowe wskaźniki charakteryzujące poziom (profil) ryzyka stopy procentowej są określane

w założeniach do Planu finansowego Banku

§ 9.

Bank, w oparciu o przeprowadzane testy warunków skrajnych przeprowadza symulację wyniku

finansowego w przyszłości.

§ 10.

Bank bada wpływ istotnego wzrostu stóp procentowych na spłacalność ekspozycji kredytowych oraz

informuje klientów o wzroście ryzyka związanego ze wzrostem rynkowych stóp procentowych.

§ 11.

Akceptowalny poziom ryzyka stopy procentowej został określony w Strategii działania Banku.



Załącznik nr 5




ryzykiem operacyjnym oraz ryzykiem braku zgodności

§ 1.

Celem strategicznym w zakresie zarządzania w Banku ryzykiem operacyjnym oraz ryzykiem braku

zgodności jest ograniczanie ryzyka występowania strat operacyjnych oraz dążenie do ich

minimalizowania.

§ 2.

1. Cel , o którym mowa w §1 realizowany poprzez zarządzanie ryzykiem operacyjnym oraz ryzykiem

braku zgodności obejmującym podstawowe kierunki działań (cele pośrednie) takie jak

w szczególności:

1) określenie podstawowych procesów niezbędnych do zarządzania ryzykiem operacyjnym,

2) prowadzenie i analiza rejestru incydentów i strat z tytułu ryzyka operacyjnego (w tym zawarte są

straty z tytułu ryzyka braku zgodności),

3) opracowanie ogólnych zasad zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym zasady identyfikacji,

oceny, monitorowania, zabezpieczania i transferu ryzyka operacyjnego,

4) zarządzanie kadrami ,

5) określenie docelowego profilu ryzyka operacyjnego, uwzględniającego skalę i profil ryzyka

operacyjnego obciążającego Bank,

6) zdefiniowanie tolerancji/apetytu Banku na ryzyko operacyjne,

7) przyjęcie założeń dla systemu kontroli wewnętrznej w zakresie ryzyka operacyjnego.

2. Cele szczegółowe zawarte są polityce zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz w polityce zgodności i

polityce bezpieczeństwa informacji, stanowiących uszczegółowienie Strategii.

§ 3.

Podstawowe procesy niezbędne do zarządzania ryzykiem operacyjnym

1. Opracowanie i wdrożenie procedur zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz bezpieczeństwem Banku,

dostosowanych do przepisów zewnętrznych (miedzy innymi Rekomendacji M i D KNF),

z wykorzystaniem procedur wzorcowych Banku Zrzeszającego.

2. Okresowa weryfikacja przyjętych w Banku procedur wewnętrznych.

3. Identyfikacja i rejestracja zdarzeń ryzyka operacyjnego oraz incydentów ryzyka braku zgodności.

4. Wycena strat zdarzeń ryzyka operacyjnego.

5. Analiza zagrożeń i propozycja działań w celu ograniczania ryzyka operacyjnego.

6. Przeprowadzanie testów warunków skrajnych oraz testów ciągłości działania.

7. Raportowanie wyników analiz i ocen Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej.

8. Podejmowanie działań ograniczających ryzyko operacyjne oraz ryzyko braku zgodności.

9. Kontrola wewnętrzna.

10. Szkolenia pracowników, członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej.

§ 4.

Prowadzenie i analiza rejestru incydentów i strat

1. Rejestrowanie zdarzeń ryzyka operacyjnego oraz ryzyka braku zgodności.



2. Stałe doskonalenie procesu identyfikacji i rejestracji incydentów i strat.

3. Analiza zdarzeń zawartych w rejestrze, wyjaśnianie ich przyczyn, analiza częstotliwości

występowania.

4. Analiza strat z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka oraz możliwości ograniczania ich skutków.

5. Raportowanie skutków ryzyka operacyjnego oraz ryzyka braku zgodności do Zarządu oraz Rady

Nadzorczej zgodnie z obowiązującym w Banku systemem informacji zarządczej.

6. Podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków ww. zdarzeń, przy zachowaniu

opłacalności podejmowanych działań.

7. Organizacja procesu zarządzania ryzykami z uwzględnieniem zadań Zarządu oraz Rady Nadzorczej

Banku.

8. Organizacja systemu przepływu informacji o zmianach przepisów zewnętrznych i wewnętrznych.

9. Sporządzanie Mapy ryzyka w celu podejmowania działań zabezpieczających.

10. Wdrażanie i doskonalenie narzędzi informatycznych.

11. Utrzymanie narażenia Banku na ryzyko operacyjne na akceptowanym przez Zarząd i Radę Nadzorczą

Banku, bezpiecznym dla działania i rozwoju Banku poziomie.

§ 5.

Ogólne zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym zasady identyfikacji, oceny,

monitorowania, zabezpieczania i transferu ryzyka operacyjnego.

1. Identyfikacja zdarzeń ryzyka operacyjnego oraz incydentów ryzyka braku zgodności odbywa się na

każdym stanowisku pracy Banku w oparciu o wykaz zdarzeń zawartych w „Instrukcji zarządzania

ryzykiem operacyjnym w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”. Każdy pracownik Banku ma obowiązek

zgłaszania do przełożonego incydentów i po wyjaśnieniu przyczyn zarejestrowanie ich w rejestrze

zdarzeń ryzyka operacyjnego. Wyznaczony pracownik z Zespołu ds. Zarządzania Ryzykami jest

odpowiedzialny za prowadzenie rejestru oraz dokonuje ostatecznej klasyfikacji zdarzenia i raportuje,

zgodnie z szczegółową procedurą opisaną w „Instrukcji zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku

Spółdzielczym w Trzebnicy”.

2. Bank rejestruje wszystkie zdarzenia ryzyka operacyjnego bez względu na wysokość straty

i częstotliwość występowania.

3. Zasady wyceny kosztów finansowych i niefinansowych zdarzeń ryzyka operacyjnego i ryzyka braku

zgodności są opisane w „Instrukcji zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy”.

4. Na podstawie ustalonego w Banku algorytmu komórka odpowiedzialna za prowadzenie rejestru

zdarzeń ryzyka operacyjnego ma za zadanie oszacowanie kosztów zdarzeń, sporządzenie Mapy ryzyka

oraz raportowanie o wysokości poniesionych strat, podjętych działaniach do Zarządu i Rady

Nadzorczej Banku w ramach systemu informacji zarządczej.

5. Podejmowane działania zabezpieczające to w szczególności:

1) wdrożenie i systematyczna weryfikacja procesów zapobiegania występowaniu oraz zmniejszania

skutków ryzyka, odpowiednio do rodzaju ryzyka i jego możliwego wpływu na wynik Banku,

2) stosowanie wybranych metod ograniczania ryzyka, odpowiednio do skali działania Banku

i wielkości ryzyka.

3) działania prewencyjne, związane z identyfikacją i monitoringiem ryzyka prowadzenia operacji,

rozpoznawaniem i zapobieganiem powstawaniu zdarzeń ryzyka operacyjnego w trakcie codziennej

działalności, a także zapewnienie identyfikacji i oceny ryzyka przed podjęciem istotnych decyzji

związanych z wdrożeniem nowych produktów, procesów i systemów.



4) osłabianie i niwelowanie skutków zaszłych zdarzeń poprzez przygotowanie odpowiednich procedur

i sposobów reagowania pracowników Banku na wypadek zajścia zdarzenia ryzyka operacyjnego,

a także poprzez dokonanie przeniesienia ryzyka na inne podmioty w przypadku opłacalności

i dostępności takiej metody dla danego rodzaju ryzyka.

5) stosowanie ubezpieczeń,

6) tworzenie planów awaryjnych zachowania ciągłości działania,

7) okresowa weryfikacja obowiązujących w Banku procedur.

6. Bank stosuje następujące metody transferu ryzyka:

1) ubezpieczenia,

2) pokrycie kosztów lub strat przez pracownika winnego zaniedbań,

3) outsourcing.

Opis zasad stosowania odpowiednich form transferu ryzyka zawierania szczegółowe procedury

operacyjne Banku.

7. Ze względu na skalę i rodzaj prowadzonej działalności (bankowość detaliczna) Bank nie wyznacza

linii biznesowych oraz nie tworzy macierzy bazylejskiej ryzyka operacyjnego. Skala działalności

Banku podlegać będzie stałej ocenie przynajmniej jeden raz w roku, najpóźniej w I kwartale po

zakończonym roku obrotowym.

§ 6.

Zarządzanie kadrami

1. Zapewnienie świadomości występowania ryzyka operacyjnego obciążającego Bank na wszystkich

szczeblach zarządzania.

2. Stosowanie Zasad dobrych praktyk bankowych w relacjach z klientami.

3. Cykliczna kontrola i analiza skarg i wniosków związanych z działalnością Banku.

4. Organizacja szkoleń.

5. Kontrola wewnętrzna.

§ 7.

Docelowy profil ryzyka operacyjnego

1. Docelowy profil ryzyka operacyjnego w Banku można określić jako akceptowalny.

2. Bank zakłada tolerancję / apetyt na ryzyko operacyjne na poziomie 100% utworzonego wymogu

kapitałowego, tj. suma strat z tytułu ryzyka operacyjnego w kolejnych latach nie przekroczy 100%

utworzonego, zgodnie z zapisami Rozporządzenia CRR wymogu kapitałowego na to ryzyko.

§ 8.

Przekroczenia akceptowalnego poziomu apetytu na ryzyko

1. W przypadku przekroczenia akceptowalnego poziomu apetytu na ryzyko Bank będzie podejmował

następujące działania:

1) identyfikacja przyczyn przekroczeń,

2) określenie działań zależnych od przyczyn przekroczenia:

a) organizacyjnych,

b) proceduralnych,

c) technicznych.

3) weryfikacja planów awaryjnych oraz planów ciągłości działania,

4) modyfikacja technicznych systemów zabezpieczających,

5) weryfikacja procedur kontrolnych,

6) weryfikacja procedur operacyjnych,



7) szkolenia pracowników,

8) ocena możliwości transferu ryzyka.

2. Limitowanie ryzyka operacyjnego – wartości progowe sumy dotkliwości strat i częstość zdarzeń

– Bank wyznacza wartości progowe dla sum dotkliwości strat i częstości zdarzeń dla następujących

rodzajów i kategorii ryzyka:

3.

Rodzaj ryzyka Kategoria ryzyka

Limit w %

Dotkliwość

(% wartość w roku) Częstość

(%-ilość w roku)

Oszustwo wewnętrzne Działania nieuprawnione 0% 0%

Kradzież i oszustwo 0% 0%

Oszustwo zewnętrzne Kradzież i oszustwo 0% 3%

Bezpieczeństwo systemów 0% 60%

Zasady dotyczące zatrudnienia oraz

bezpieczeństwo w miejscu pracy

Stosunki pracownicze 20% 10%

Bezpieczeństwo środowiska pracy 5% 1%

Podziały i dyskryminacje 1% 1%

Klienci, produkty i praktyki

operacyjne

Obsługa klientów, ujawnianie

informacji o klientach,

zobowiązania względem klientów

3%

20%

Niewłaściwe praktyki biznesowe

lub rynkowe 5% 1%

Wady produktów 1% 1%

Klasyfikacja klienta i ekspozycje 1% 1%

Usługi doradcze 1% 1%

Szkody związane z aktywami

rzeczowymi

Klęski żywiołowe i inne

zdarzenia 10% 6%

Zakłócenia działalności Banku i

awarie systemów Systemy 10% 60%

Wykonywanie transakcji

Wprowadzanie do systemu,

wykonywanie, rozliczanie i

obsługa transakcji

10%

95%

Monitorowanie i

sprawozdawczość 5% 1%

Napływ i dokumentacja klientów 5% 1%

Zarządzanie rachunkami klientów 5% 1%

Kontrahenci niebędący klientami

Banku 5% 25%

Sprzedawcy i dostawcy 5% 1%

Wartości limitów wyznaczane są podczas przeglądu zarządczego w oparciu o analizę historyczną zgodnie

z zasadami określonymi w „Instrukcji wyznaczania i aktualizowania wysokości limitów wewnętrznych

ograniczających poziom ryzyka w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.



§ 9.

Założenia dla systemu kontroli wewnętrznej w zakresie ryzyka operacyjnego

1. W Banku funkcjonuje system kontroli wewnętrznej, na który składa się:

1) audyt wewnętrzny, sprawowany przez Spółdzielnię Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS na podstawie

odrębnie zawartej umowy.

2) kontrola wewnętrzna na poziomie II linii obrony sprawowana przez Departament Audytu Banku

Zrzeszającego na podstawie odrębnie zawartej umowy,

3) kontrola ryzyka braku zgodności sprawowana przez Komórkę ds. Kontroli i Zgodności.

2. Kontrola wewnętrzna jest sprawowana, jako kontrola bieżąca na każdym stanowisku, ponadto w

obszarach objętych wysokim ryzykiem operacyjnym wprowadzono zasady tzw. kontroli „na drugą

rękę”.

3. Stanowiska kasowe są obowiązkowo poddawane kontroli co najmniej raz w miesiącu.

4. Kontrolą następną jest objęte każde stanowisko, co najmniej raz w roku w ramach tzw. kontroli

kierowniczej.

5. Audyt ryzyka operacyjnego jest przeprowadzany w Banku co najmniej raz w roku.

6. Szczegółowe zasady kontroli wewnętrznej i audytu zawarte są w „Regulaminie kontroli wewnętrznej

w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy”.

7. Wymienione powyżej działania mają na celu poprawę jakości pracy Banku, co powinno się przełożyć

na wzrost pozycji konkurencyjnej Banku.



Załącznik nr 6



Cele strategiczne w zakresie zarządzania ryzykiem

wyniku finansowego

§ 1.

Podstawowym celem zarządzania ryzykiem wyniku finansowego jest:

1) doskonalenie umiejętności dotyczącej planowania wyniku finansowego Banku,

2) ocena ryzyka wyniku finansowego i wpływ produktów bankowych na to ryzyko,

3) prowadzenie działań mających na celu prawidłowe zarządzanie aktywami i pasywami w celu

ustalenia optymalnego wyniku finansowego,

4) opracowywanie Planu finansowego uwzględniającego zarządzanie wszystkimi istotnymi ryzykami

w Banku.

§ 2.

Realizacja celu, o którym mowa w §1 jest dokonywana poprzez:

1) ustalenie limitu maksymalnego odchylenia pomiędzy wartością planowaną wyniku finansowego

netto na dany rok, a zrealizowaną wartością wyniku finansowego netto w wysokości max 15%

zgodnie z „Instrukcją wyznaczania wewnętrznego wymogu kapitałowego w Banku Spółdzielczym

w Trzebnicy”.

2) przyjęcie oraz odpowiednie wdrożenie „Polityki zarządzania ryzykiem wyniku finansowego

w Banku Spółdzielczym w Trzebnicy” zawierającej zasady zarządzania ryzykiem,

3) właściwy podział zadań i organizację procesów zarządzania ryzykiem wyniku finansowego,

4) nadzór nad efektywnością procesów zarządzania ryzykiem wyniku finansowego i poziomem

ryzyka.

§ 3.

Polityka zarządzania ryzykiem wyniku finansowego obejmuje:

1) definicję ryzyka wyniku finansowego,

2) pożądany/akceptowalny poziom ryzyka wyniku finansowego

3) identyfikację zagrożeń dla wyniku finansowego,

4) ogólne zasady zarządzania ryzykiem wyniku finansowego,

5) zasady dokonywania testów warunków skrajnych,

6) organizację zarządzania ryzykiem wyniku finansowego,

7) założenia do systemu kontroli wewnętrznej,

8) zakres odpowiedzialności w procesie zarządzania ryzykiem wyniku finansowego.

§ 4.

Podział zadań i organizacja procesów zarządzania ryzykiem wyniku finansowego obejmuje następujące

zasady:

1) rozdzielenie obszarów operacyjnych odpowiedzialnych za przeprowadzanie transakcji mających

wpływ na ryzyko wyniku finansowego od odpowiedzialnych za monitorowanie i kontrolowanie

ryzyka,

2) rozdzielenie odpowiedzialności w zakresie nadzoru nad obszarami operacyjnymi odpowiedzialnymi

za przeprowadzanie transakcji mających wpływ na ryzyko wyniku finansowego oraz



odpowiedzialnych za monitorowanie i kontrolowanie ryzyka wyniku finansowego na szczeblu

Zarządu,

3) formalnie określony proces identyfikacji, pomiaru i oceny ryzyka wyniku finansowego w tym

system limitów wewnętrznych i monitoringu ich przestrzegania, dokonywanie testów warunków

skrajnych,

§ 5.

Nadzór nad efektywnością procesów zarządzania ryzykiem wyniku finansowego i poziomem ryzyka

obejmuje:

1) nadzór Zarządu nad realizacją „Polityki zarządzania ryzykiem wyniku finansowego”,

2) system kontroli wewnętrznej w zakresie zarządzania ryzyka wyniku finansowego,

3) systemu informacji zarządczej w zakresie ryzyka wyniku finansowego,

4) regularne przeglądy, weryfikację i ocenę system zarządzania ryzykiem wyniku finansowego (w tym

mechanizmów i procedur kontroli wewnętrznej) pod kątem jego skuteczności oraz adekwatności do

profilu ryzyka Banku.

Strategia271,stategia-zarzadzania...1) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, 2) ryzyko...

Documents

Transcript of Strategia271,stategia-zarzadzania...1) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, 2) ryzyko...