Rynek kapitałowy w Polsce...Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z...
17
Rynek kapitałowy w Polsce Warszawa, październik 2015 r.
Transcript of Rynek kapitałowy w Polsce...Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z...
Rynek kapitałowy w Polsce
Warszawa, październik 2015 r.
2
Rynek Liczba kontraktów
2014 Liczba kontraktów
IH 2015
EUREX 75,74 79,43
Euronext 9,82 8,32
NASDAQ OMX Nordic 6,98 6,36
Spanish Exchanges (BME) 4,22 3,39
ATHEX Derivatives Market 1,74 1,43
Oslo Børs 0,89 0,66
GPW 0,54 0,37
Budapest Stock Exchange 0,07 0,04
Source: FESE, Electronic Order Book
Udział w rynku instrumentów pochodnych (%) Udział w obrotach na rynku akcji (%)
MTF
GPW
CEE
Source: FESE, Electronic Order Book
Rynek 2014 IH 2015
BATS Chi-X Europe 19,55 22,02
London Stock Exchange Group 20,74 19,10
Euronext 14,62 14,60
Deutsche Börse 11 10,91 Turquoise 8,48 7,65
BME (Spanish Exchanges) 8,25 7,23
SIX Swiss Exchange 5,97 7,16
NASDAQ Nordics & Baltics 5,41 5,23
Borsa Istanbul 2,95 2,89
Oslo Børs 1,11 0,95
Equiduct 0,45 0,50
GPW 0,49 0,37
CEESEG - Vienna 0,15 0,23
Athens Exchange 0,27 0,16
CEESEG - Budapest 0,06 0,06
CEESEG - Prague 0,06 0,05
Bucharest Stock Exchange 0,01 0,01
Ljubljana 0,006 0,003
Bulgarian Stock Exchange 0,003 0,001
Bratislava Stock Exchange 0,001 0
Rynki kapitałowe w Europie
Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z rozwiniętymi giełdami w Europie. Region CEE odpowiada za niecały procent obrotów na europejskich rynkach akcji, zaś sama GPW – za 0,37 proc.
3 Źródło: FESE, 30 września 2015
GPW vs. najważniejsze rynki kapitałowe w Europie (1)
3 640
1 064 907 815
634
270 257 214
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
3 500
4 000
BME (SpanishExchanges)
Euronext Warsaw StockExchange
NASDAQ Nordics& Baltics
Deutsche Börse SIX SwissExchange
Borsa Istanbul Oslo Børs
Liczba spółek
2 831 806
1 409 511 1 305 510 1 049 442
739 502
171 655 158 977 135 352
0
500 000
1 000 000
1 500 000
2 000 000
2 500 000
3 000 000
Euronext Deutsche Börse SIX SwissExchange
NASDAQ Nordics& Baltics
BME (SpanishExchanges)
Oslo Børs Borsa Istanbul Warsaw StockExchange
Kapitalizacja giełd (mln EUR)
4 Źródło: FESE, 30 września 2015
GPW vs. najważniejsze rynki kapitałowe w Europie (2)
55
38
25
10 8 5
1 0 0
10
20
30
40
50
60
NASDAQ Nordics& Baltics
Euronext Warsaw StockExchange
BME (SpanishExchanges)
Deutsche Börse Oslo Børs Borsa Istanbul SIX SwissExchange
Liczba debiutów (I-IX 2015)
157 279
120 706
75 566
60 058 53 117
16 908 6 417 4 058
0
45 000
90 000
135 000
180 000
Euronext Deutsche Börse SIX SwissExchange
BME (SpanishExchanges)
NASDAQ Nordics& Baltics
Borsa Istanbul Oslo Børs Warsaw StockExchange
Wartość obrotów (mln EUR)
Rynki kapitałowe w Europie: kapitalizacja giełd vs. PKB
5
Źródło: Komisja Europejska, 2015
Trendy na GPW w Warszawie (1)
6 Źródło: GPW
14 720 554 15 556 794
11 336 327
12 622 831
9 485 163
0
4 000 000
8 000 000
12 000 000
16 000 000
2010 2011 2012 2013 2014
234 288
268 138
202 880
256 146 232 865
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
2010 2011 2012 2013 2014
Wartość obrotów na Rynku Głównym (mln PLN) Wolumen obrotów na rynku terminowym (szt.)
926
1 068
815
1 037 935
0
200
400
600
800
1000
1200
2010 2011 2012 2013 2014
Średnie dzienne obroty na Rynku Głównym (mln PLN)
Patrząc na dane dotyczące obrotów na GPW obserwujemy stagnację na przestrzeni ostatnich 5 lat.
Wyraźnie spada natomiast wolumen obrotów na rynku terminowym.
Wprowadzenie FTT drastycznie zmniejszy niewielkie (w skali europejskiej) obroty i wolumeny transakcji na rynku pochodnych.
Trendy na GPW w Warszawie (2)
7 Źródło: GPW
Wartość IPO (mln PLN) Wartość SPO (mln PLN)
15 457
8 507
3 438
5 135
1 311
0
4 500
9 000
13 500
18 000
2010 2011 2012 2013 2014
22 583
3 485 3 890 2 602 3 245
0
5000
10000
15000
20000
25000
2010 2011 2012 2013 2014
Giełda jest jednym z kluczowych mechanizmów finansowania rozwoju przedsiębiorstw. W latach 2010-2014 wartość pozyskanych z GPW środków wyniosła blisko 70 mld PLN, z czego z ofert pierwotnych (nowe spółki) firmy pozyskały 33,8 mld PLN, a przedsiębiorstwa już notowane pozyskały blisko 36 md PLN.
Słabnąca pozycja rynku kapitałowego powoduje zmniejszenie roli tego relatywnie taniego mechanizmu finansowania przedsiębiorstw – spółki z rynku pozyskują coraz mniej funduszy.
Dalsze osłabienie roli rynku kapitałowego wyeliminuje jedno z istotnych źródeł finansowania rozwoju gospodarki, w tym zwłaszcza młodych, innowacyjnych spółek, nie mających szans na bankowe kredyty.
Aktywność UE w zakresie projektów legislacyjnych
8
W obszarze rynku finansowego projekty legislacyjne i nowe regulacje obejmują wszystkie aspekty jego funkcjonowania, dotyczące:
Instytucji infrastruktury post-transakcyjnej:
• CCP – EMIR, MIFID/MIFIR, rozporządzenie nt. zasad uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji CCP (Legislation on the recovery and resolution of central counterparties);
• CSD – CSDR (Regulation on improving securities settlement in the European Union and on central securities depositories (CSDs);
• repozytoria transakcji – EMIR;
• agencje nadające kody LEI – FSB Recommendation (A Global Legal Entity Identifier for Financial Markets).
Organizatorów obrotu i firm inwestycyjnych: MIFID II/MIFIR, SSR.
Instytucji kredytowych: CRD/CRR, unia bankowa – w tym zasady uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji banków (Recovery and Resolution for Banks).
Zarządzających aktywami: AIFMD, UCITS V, MMF.
Skutek:
Wzrost kosztów funkcjonowania instytucji infrastruktury rynków finansowych, prowadzący do zmniejszenia profilu ryzyka (wyższe wymogi kapitałowe i ostrożnościowe).
Pełne otwarcie na konkurencję, skala działalności kluczowa dla generowania przyszłych zysków. Instytucje infrastruktury post-transakcyjnej stają się kluczowe dla zapewnienia stabilności systemów finansowych.
Nowa inicjatywa KE – UNIA RYNKÓW KAPITAŁOWYCH Planowany termin: 2019
Unijne regulacje – konieczność dostosowań
9
W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy Grupa KDPW otrzymała dwie bardzo istotne decyzje organów nadzorczych, które potwierdzają zgodność jej usług z Rozporządzeniem EMIR:
autoryzacja izby rozliczeniowej KDPW_CCP (decyzja KNF na podstawie opinii międzynarodowego Kolegium);
rejestracja Repozytorium Transakcji w KDPW (KDPW_TR) (decyzja ESMA). W trakcie realizacji:
Rozszerzenie autoryzacji KDPW_CCP o rozliczenia w EUR; Przygotowanie do autoryzacji KDPW jako CSD na gruncie CSDR (decyzja KNF).
Autoryzacje i rejestracja – korzyści dla rynku: Zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa rynku instytucji infrastruktury. Podniesienie wiarygodności i zaufania do polskiego rynku przez inwestorów
zagranicznych. Uzyskanie międzynarodowego paszportu do świadczenia usług na terenie UE. Brak wdrożenia odpowiednich usług na krajowym rynku (np. repozytorium, izba
rozliczeniowa, rozliczanie derywatów OTC) wymusiłby konieczność korzystania z oferty zagranicznych podmiotów: Usługi dostosowane do specyfiki polskiego rynku (dostęp, wymogi wobec
uczestników, koszty, komplementarność usług w ramach grupy); Redukcja ryzyk: kredytowego i systemowego, związanych z zawieraniem i
rozliczaniem transakcji pochodnych rynku pozagiełdowego.
Struktura oszczędności gospodarstw domowych w Polsce
10
11
11%
72%
5%
35%
33%
10%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Ubezpieczenia i funduszeemerytalne*
Gotówka i depozytybankowe
Akcje i obligacje
Źródło: Komisja Europejska, NBP, za 2012 * Bez OFE
Oszczędności gospodarstw domowych w UE vs. PL
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 08.2015
Serie1 853 333 908 926 996 565 1 028 962 1 132 602 1 477 419 1 497 609 1 508 519 1 503 490 1 429 676 1 430 973
0
200 000
400 000
600 000
800 000
1 000 000
1 200 000
1 400 000
1 600 000
Liczba rachunków papierów wartościowych
2000 2005 2010 I H2015
instytucjonalni 22% 33% 34% 37%
indywidualni 50% 26% 19% 12%
zagraniczni 28% 41% 47% 51%
28% 41% 47% 51%
50% 26% 19% 12%
22% 33% 34% 37%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Struktura inwestorów - akcje RG (%)
2005 2010 I H2015
zagraniczni 71 691 193 286 104 420
indywidualni 46 188 80 647 25 052
instytucjonalni 57 420 139 781 74 367
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
Struktura inwestorów - akcje RG - dane wartościowo (mln PLN)
Struktura inwestorów na rynkach GPW (1)
I H 2014 II H2014 I H2015
zagraniczni 6 11 2
indywidualni 446 611 572
instytucjonalni 1 130 1 145 889
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
Struktura inwestorów - obligacje - dane wartościowo (mln PLN)
2005 2010 I H2015
zagraniczni 585154 3743213 1197630
indywidualni 8045804 13563414 3625870
instytucjonalni 2109467 9920881 3155860
02000000400000060000008000000
10000000120000001400000016000000
Struktura inwestorów - kontrakty - dane wartościowo (szt)
2000 2005 2010 I H2015
instytucjonalni 13 20 36 40
indywidualni 85 75 50 45
zagraniczni 2 5 14 15
2 5 14 15
85 75 50 45
13 20 36 40
0
20
40
60
80
100
120
Struktura inwestorów - kontrakty (%)
I H 2014 II H2014 I H2015
instytucjonalni 72 65 61
indywidualni 28 34 39
zagraniczni 0 1 0
0 1 0 28 34 39
72 65 61
0
20
40
60
80
100
120
Struktura inwestorów - obligacje (%)
Struktura inwestorów na rynkach GPW (2)
Wnioski (1)
14
Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z rozwiniętymi giełdami w Europie. Region CEE odpowiada za niecały procent obrotów na europejskich rynkach akcji, zaś sama GPW – za 0,37 proc.
Polski rynek od kilku lat już jest pogrążony w stagnacji o czym świadczą relatywnie niskie obroty, spadające wolumeny obrotu na rynku terminowym, spadająca wartość IPO i SPO – narzędzi finansowania rozwoju gospodarczego.
Dalsze osłabienie giełdy spowoduje obniżenie płynności, co potęguje ryzyko kryzysu i spekulacyjnych ataków międzynarodowych grup finansowych, grożąc stabilności i bezpieczeństwu systemu finansowego państwa.
Ograniczenie finansowania przedsiębiorstw przez rynek kapitałowy spowoduje, że będą się one opierały na finansowaniu poprzez banki, w większości należące do zagranicznych grup kapitałowych, a nie rodzimym kapitale.
Rynek kapitałowy obciążony jest dodatkowymi kosztami wynikającymi z wprowadzania równolegle wielu przepisów na poziomie Unii Europejskiej, obejmujących praktycznie wszystkie jego segmenty. Część z nich wymusza przeprowadzenie europejskich autoryzacji i rejestracji usług, co również generuje dodatkowe koszty.
Polacy wciąż mało aktywnie uczestniczą w rynku kapitałowym. Dominującą pozycją w strukturze oszczędności obywateli są depozyty bankowe. Dalsze osłabienie rynku spowoduje jeszcze mniejszy ich udział w obrotach na GPW. W porównaniu ze średnią unijną Polacy dwukrotnie mniej oszczędności lokują w akcjach i obligacjach.
Komisja Europejska szacuje, że po wprowadzeniu podatku FTT nastąpi ok. 15% spadek obrotów na rynku akcji i 90% na rynku derywatów w skali europejskiej. Efekt FTT w Polsce byłby znacznie bardziej niekorzystny: biorąc pod uwagę strukturę polskiego rynku kapitałowego (ponad 50% obrotu w Polsce jest generowane przez instytucje zagraniczne) szacuje się, w zależności od scenariusza, ok. 25% - 50% spadek obrotów na rynku akcji i 80% na rynku derywatów.
Wnioski (2)
15
Podatek FTT obowiązuje tylko w 3 z 28 krajów Unii Europejskiej.
Gigantycznie wzrosną koszty zawierania transakcji na polskiej giełdzie – od kilkuset nawet do ponad tysiąca procent.
Spowoduje to natychmiastowy transfer kapitału z polskiego rynku na rynki zagraniczne, przez co polskie firmy poszukujące relatywnie taniego kapitału na rozwój – zwłaszcza małe i średnie, decydujące o sile naszej gospodarki – nie będą w stanie zdobyć finansowania na dalszą ekspansję i tworzenie nowych miejsc pracy.
Alternatywą zostanie rynek bankowy, co spowoduje jeszcze większe uzależnienie gospodarki od sektora bankowego, a w konsekwencji gospodarka będzie bardziej podatna na kryzysy bankowe.
Polska to największa w Europie Środkowo-Wschodniej rzesza inwestorów indywidualnych, lokujących swoje oszczędności bezpośrednio lub za pośrednictwem TFI w akcjach polskich firm notowanych na giełdzie. Wprowadzenie podatku FTT spowoduje odpływ polskich inwestorów indywidualnych na zagraniczne rynki i finansowane rozwoju przedsiębiorstw w innych krajach polskimi oszczędnościami.
Krach giełdowy może zagrażać stabilności spółek notowanych na GPW (ponad 900), zatrudniających ok. 800 tys. osób, a także zwiększyć ryzyko wrogich przejęć polskich firm np. przez zagraniczną konkurencję.
Wpływy z podatku FTT są relatywnie niskie w stosunku do potencjalnych kosztów. Podatek może wręcz negatywnie oddziaływać na budżet państwa, bo potencjalne osłabienie wzrostu gospodarczego, będące efektem tego podatku, może zredukować wpływy z innych danin (podatków CIT, VAT).
Istnieje obawa, że instytucje finansowe przerzucą dodatkowe koszty na finalnych konsumentów (wyższe prowizje maklerskie, większe opłaty za przeprowadzenie emisji akcji).
Osoby opiniotwórcze
16
Paweł Tamborski – Prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Email: [email protected], tel. 22-537-77-11 Wiesław Rozłucki – Prezes Rady Giełdy, były wieloletni Prezes GPW Email: [email protected] Iwona Sroka – Prezes Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz KDPW_CCP Email: [email protected], tel. 22-537-93-53 Waldemar Markiewicz – Prezes Izby Domów Maklerskich Email: [email protected], tel. 22-579-87-00 Mirosław Kachniewski – Prezes Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych Email: [email protected], tel. 22-826-26-89 Marcin Dyl - Prezes Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami Email: [email protected], tel. 22-537-76-30 Jarosław Dominiak – Prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych Email: [email protected], tel. 77-332-95-60
