Res in Commercio 10/2010

download Res in Commercio 10/2010

of 24

Transcript of Res in Commercio 10/2010

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    1/24

    padziernik 2010(numer 8/2010)

    Res in Commercio jest miesicznikiem

    wydawanym przez Kancelari Tomczak

    i Partnerzy. Czasopismo - Biuletyn

    Informacyjny - powstao w 2002 roku

    jako wewntrzny informator monitoru-

    jcy zmiany prawa gospodarczego

    w Polsce. Nastpnie przeksztacilimy

    Biuletyn w wydawnictwo adresowa-

    ne przede wszystkim do Klientw

    Kancelarii, nadajc mu dojrza form

    graficzn. Z pocztkiem 2010 roku Kan-

    celaria zdecydowaa o wydawaniu mie-

    sicznika, ktrego treci s pogldy

    prawnikw Kancelarii powstae na tle

    prowadzonych spraw.

    Pomimo najcilej praktycznego nastawie-

    nia teksty zamieszczone w Res in Commercio

    nie s opiniami prawnymi, ktre mogyby

    by zastosowanewprost i bez dodatkowej

    weryfikacji stanu faktycznego, za pogldy

    wyraane na amach miesicznika stanowi

    jedynie stanowisko ich autorw.

    S p i s t r e c i :

    Nowy wymiar refundacji 6Joanna Ostojska

    Odwrcone role 8Katarzyna Bielat, Micha Tomczak

    Bez ochrony 11Katarzyna Kryla

    Infiltracja 13Pawe Baraski

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi (cz sma) 16Katarzyna Bielat, Inga Doowy, Wioletta Januszczyk,

    Dominika Latawiec, Marta Mianowska, Jakub Salwa, Micha Tomczak

    Streszczenia tekstw 23

    Summary 24

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    2/24

    2 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    (Prawo handlowe)

    Zmiany w ustawieo ofercie publicznej

    Na pocztku wrzenia tego roku Minister-stwo Finansw przygotowao projekt zaoedo projektu zmiany ustawy o ofercie publicz-nej i warunkach wprowadzania instrumentwfinansowych do zorganizowanego systemuobrotu oraz o spkach publicznych.

    Celem wprowadzenia zmian w istniejcejustawie jest zapewnienie peniejszej ochro-ny akcjonariuszom mniejszociowych spekpublicznych.

    Gwne zmiany polegaj na wprowadzeniuodmiennych uregulowa w zakresie instytucji

    wezwa do zapisywania si na sprzeda lubzamian akcji spek publicznych.

    Obecna regulacja przewiduje obowizekogoszenia wezwania na wszystkie pozosta-e akcje spki publicznej, gdy nabycie akcjiprzyczyni si do przekroczenia 66% oglnejliczby gosw w spce publicznej, a take

    w innych, enumeratywnie wymienionychprzypadkach, po przekroczeniu 66% oglnejliczby gosw. Z aktualnego zapisu w usta-

    wie wynika zatem, e przejcie kontroli nadspk utosamiane jest przez ustawodawcz nabyciem akcji powodujcym przekrocze-nie progu 66% oglnej liczby gosw.

    Ustawa w obecnym ksztacie przewiduje take obowizek ogoszenia wezwania,w przypadku, gdy nabycie akcji spowodujeprzekroczenie progu 33% oglnej liczbygosw w spce publicznej lub w innych,enumeratywnie wyliczonych przypadkach,po przekroczeniu progu 33% w spce.

    W tym jednak przypadku, istnieje obowizekogoszenia wezwania do zapisywania si nasprzeda lub zamian akcji w liczbie, ktraspowoduje osignicie 66% w spce alboobowizek zbycia akcji w liczbie powoduj-cej osignicie nie wicej ni 33% w oglnejliczbie gosw w spce publicznej.

    Nowelizacja ustawy ma powyszy schematzmieni, tym samym zmienisposb przej-mowania kontroli nad spkami publicznymi.Obecnie istniejca bowiem konstrukcjapowoduje marginalizacj interesw akcjo-nariuszy mniejszociowych, ktrych prawodo sprzeday posiadanych akcji, przy obec-nej konstrukcji przepisw i funkcjonujcejpraktyce, jest znacznie ograniczane. Wyni-kiem obecnego stanu rzeczy jest praktykapolegajca na wnoszeniu przez podmiotzamierzajcy zby znaczny pakiet akcji doutworzonej spki celowej aportu w postaciakcji spki publicznej (np. stanowicych65,9 % oglnej liczby gosw), a nastpnie

    zbycie wszystkich udziaw w spce celowejna rzecz podmiotu, ktre chce naby znacznypakiet akcji spki publicznej. W ten sposbdochodzi do poredniego nabycia znaczne-go pakietu akcji, w wyniku ktrego powstajeobowizek ogoszenia wezwania nastp-

    czego na akcje stanowice zaledwie 0,1 %oglnej liczby gosw. Oznacza to, e zapisyzoone przez pozostaych akcjonariuszy w odpowiedzi na wezwanie, objte sznaczn redukcj.W zwizku z tym, nowelizacja przewiduje,

    e wezwania obowizkowe bd mogyby ogaszane tylko na wszystkie pozostaeakcje spki publicznej i bdzie to dotyczyosytuacji, w ktrej dojdzie do przekroczenia33 1/3 % oglnej liczby gosw w spcepublicznej. Obowizek ogoszenia wezwa-nia, w przypadku przekroczenia 33 1/3 %oglnej liczby gosw, ciy bdzie na ak-cjonariuszu lub podmiocie, ktry porednionabdzie akcje. Bdzie on zobowizany doogoszenia wezwania w terminie 3 miesicyod przekroczenia progu 33 1/3% oglnejliczby gosw, chyba e w tym terminiejego udzia w oglnej liczbie gosw ulegbyzmniejszeniu do nie wicej ni 33 1/3 %oglnej liczby gosw.A zatem wedug nowelizacji, progiem prze-

    jcia kontroli nad spk, bdzie ju 33 1/3% oglnej liczby gosw. Przekroczenie tegoprogu zobowizywa bdzie do obowizkuogoszenia wezwania na wszystkie pozostaeakcje tej spki. To za bdzie uniemoliwiaostosowanie tzw. cichego przejcia kontrolinad spkami publicznymi.

    Zmiany wykazane powyej bd miayprzyczyni si do zwikszenia przejrzystociregulacji w zakresie przejmowania spek pu-blicznych oraz zwikszenia zakresu ochronyuczestnikw polskiego rynku kapitaowego.Zmiany maj na celu take wprowadzenieuregulowa podobnych do obowizujcych

    w krajach Unii Europejskiej.

    (Prawo cywilne)

    Projekt ustawy o sp-dzielniach mieszkanio-

    wych

    Grupa posw z Platformy Obywatelskiejprzygotowaa nowy projekt ustawy o sp-dzielniach mieszkaniowych. Jako gwnypowd wprowadzenia nowej regulacji po-daje si nieczytelno obecnie obowizujcej,

    wielokrotnie nowelizowanej ustawy.Proponowane modyfikacje obejmuj

    zmian nazwy spdzielczego prawa wasnociowego na spdzielcze prawo. Wraz z wejciem w ycie ustawy osobyposiadajce spdzielcze prawo stan si

    wacicielami mieszka. Nie bd przy tymmusiay podpisywa aktu notarialnego, aby

    przeksztaci swoje prawo w pen wasno.Wystarczajce bdzie zoenie w sdzie wie-czystoksigowym wniosku o zaoenie ksigidla lokalu.

    Uregulowana ma zosta rwnie kwestiastanu prawnego gruntu pod budynkiem.

    Wiele osiedli znajduje si na terenach, doktrych spdzielnie mieszkaniowe nie majtytuu prawnego. Zgodnie z projektem, poroku od wejcia w ycie nowej ustawy, sp-dzielnie bd mogy uzyska z mocy prawa

    tytu wasnoci tych gruntw, o ile wystpido sdu o wydanie postanowienia o zasie-dzeniu. Roczny termin zosta przewidziany

    w celu ochrony praw obecnych wacicieli.Uzyskaj oni czas na dochodzenie swychpraw. Jeeli nie zrobi tego w cigu roku,grunty bd mogy sta si wasnocispdzielni.

    Projekt zakada rwnie wzmocnienielokatorskiego prawa do lokalu. Miaobyono si sta ograniczonym prawem rzeczo-

    wym, dziki czemu lokale mona by byodziedziczy, sprzedawa oraz prowadziz nich egzekucj. Wyjtkiem miayby by jedynie mieszkania wybudowane ze rod-kw Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

    W projekcie przewidziano ponadto zwiza-nie czonkostwa w spdzielni mieszkaniowejz prawem do lokalu, co bez wtpienia bdziesprzyja uporzdkowaniu spraw wasnocio-

    wych.Zmianie maj ulec take zasady zarzdzania

    spdzielniami. Projekt zakada wprowadze-nie moliwoci pastwowego nadzoru naddziaalnoci rad i zarzdw spdzielnioraz niezalenego zewntrznego audytuprowadzonego przez licencjonowanychlustratorw.

    (Prawo pracy)

    Kolejna nowelizacja pra-wa pracy

    Nowe przepisy zmieni zasady liczeniawymiaru czasu pracy. Chodzi o godziny ro-bocze, ktre pracownik musi przepracowa

    w kadym tygodniu pracy. W obecnym stanieprawnym tych godzin jest mniej, w sytuacjigdy od poniedziaku do soboty wypadajwita dziki nim wszyscy pracuj krcej.

    Natomiast nowelizacja Kodeksu pracy ma

    N O T I T I A

    WIADOMOCI

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    3/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 3

    to zmieni. Zatrudnieni w tej samej firmiemog mie po zmianach rn liczb godzinroboczych, bo ich liczenie bdzie zaleao nietylko od kalendarza, ale rwnie od ustalo-nego przez pracodawc grafiku czasu pracy.Pracodawcy bd mogli ukada harmono-gram pracy tak, by sobota bya pracujca,a drugi dzie wolny (poza niedziel) z tytuuprzecitnie piciodniowego tygodnia pracy(u wikszoci pracodawcw to sobota)przypada w dniu, w ktrym i tak wypadawito. Zgodnie z nowymi przepisami takizabieg spowoduje, e dzie witeczny nieskrci czasu pracy, a pracodawca w skali rokuzaoszczdzi na wypatach za nadgodziny. Zaten czas pracownicy nie dostan bowiemdodatkowej rekompensaty. Konsekwencj

    takich zapisw jest rwnie to, e praco-dawcy nie bd, tak jak dotychczas, oddawadnia wolnego za wito, ktre przypada np.

    w woln sobot. To spowoduje, e w ciguroku dni wolnych od pracy bdzie mniej.

    Niniejszy projekt nie spotka si z apro-bat wrd pracownikw i pracodawcw.Krytycznie wypowiadaj si o nim rwnieprawnicy twierdzc, e to kolejny bubelprawny, ktry w duym stopniu zmniejszyzakres ochrony pracowniczej. W skrajnychbowiem przypadkach, jeli firmy bd szukaoszczdnoci poprzez kreatywne ukadanie

    harmonogramw czasu pracy, mog spotkasi z zarzutem dyskryminacji.

    (Prawo podatkowe)

    Faktury e-mailem lubfaksem

    Ministerstwo Finansw przygotowao pro- jekt rozporzdzenia w sprawie przesyania faktur w formie elektronicznej, zasad ichprzechowywania oraz trybu udostpnianiaorganowi podatkowemu lub organowi kon- troli skarbowej, ktre planowo ma wejw ycie w dniu 1 stycznia 2011 roku.

    Nowe rozporzdzenie ma przynierewolucj w fakturowaniu. MinisterstwoFinansw proponuje, aby faktury VAT mogyby przesyane, w tym udostpnianie, w formie elektronicznej w dowolnym for-macie elektronicznym np. w plikach PDFe-mailem lub faksem. Jedynym warunkiemzastosowania danego sposobu bdzie ichuprzednia akceptacja przez odbiorc faktur.

    Akceptacja bdzie moga by przy tym wyra-ona na pimie albo w formie elektronicznej.

    Projekt rozporzdzenia zastrzega i fakturybd mogy by przesane w formie elektro-nicznej pod warunkiem zapewnienia auten-tycznoci ich pochodzenia oraz integralnociich treci. Nie bdzie przy tym wymagane ichzabezpieczenie podpisem elektronicznym.Przez autentyczno pochodzenia projektrozporzdzenia rozumie pewno co do tosamoci dokonujcego dostawy towa-rw lub usugodawcy albo wystawcy faktury.Integralno treci zachowana jest za wtedygdy w fakturze nie mona zmieni danych,ktre powinna zawiera faktura.

    Istotne przy tym jest to, i projekt rozpo-rzdzenia wskazuje uycie bezpiecznegopodpisu elektronicznego oraz elektronicz-nego systemu wymiany danych jedyniejako sposb na zachowanie autentycznocipochodzenia oraz integralnoci treci faktur

    VAT. Tym samym, zgodnie z projektemrozporzdzenia, podmioty nie bd musiayuywa wyej wskazanych sposobw.

    Projekt rozporzdzenia zmienia take za-sady przechowywania faktur. Podmioty bdmogy przechowywa faktury w podziale naokresy rozliczeniowe w dowolny sposbzapewniajcy autentyczno pochodzenia,integralno treci i czytelno faktur orazatwe odszukanie oraz bezzwoczny dostporganu podatkowego lub organu kontroli

    N O T I T I A

    WIADOMOCI

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    4/24

    4 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    skarbowej do faktur. Ponadto podmioty niebd musiay przetrzymywa faktur w kraju.

    Jeli zapewni do nich dostp online, fakturybd mogy by przechowywane w innymkraju UE.

    (Postpowanie egzekucyjne)

    W celu przypieszenia

    Samorzd Komornikw Sdowych zapro-ponowa Ministerstwu Sprawiedliwoci szeregmodyfikacji majcych na celu przypieszenieegzekucji komorniczej. Projekt przedstawionyprzez komornikw jest odpowiedzi na kie-rowane przeciwko nim zarzuty nadmiernegoprzecigania egzekucji. Komornicy tumacz,e dugi czas trwania egzekucji jest spowodo-wany niedostosowaniem przestarzaych roz-wiza prawnych do obecnych warunkw.

    Z propozycji przedstawionych przez Samo-rzd Komornikw Sdowych wynika midzyinnymi dopuszczalno zaspokojenia kolejne-go wierzyciela dopiero w sytuacji, gdy zosta-nie w caoci spacony wierzyciel przed nim.

    Jeeli majtek dunika nie jest wystarczajcy,wierzyciele, ktrzy zgosili si pniej nie bdmieli adnych szans na zaspokojenie.

    Obecnie dugi s zaspokajane w kolej-noci wynikajcej z ich przynalenoci dookrelonej kategorii. W pierwszej kolejnocizaspokajane s nalenoci alimentacyjne, wdrugiej - nalenoci za prac za trzy miesicedo wysokoci najniszej pensji, w trzeciej

    - nalenoci zabezpieczone hipotek itd. Wprzypadku gdy cignita przez komornikasuma nie jest wystarczajca dla zaspokojenia wcaoci wszystkich wierzytelnoci nalecychdo tej samej kategorii, zostaj one spaconestosunkowo. W przypadku przyjcia rozwi-zania zaproponowanego przez komornikwpierwsi w kolejnoci wierzyciele zostalibyzaspokojeni w caoci, natomiast pozostalimusieliby czeka, a komornikowi uda siznale dodatkowe pienidze.

    Kolejn zmian proponowan przezkomornikw jest likwidacja tzw. przybiciaw toku egzekucji z nieruchomoci (art. 987Kodeksu postpowania cywilnego). Ten etapzosta przez komornikw uznany za zbdny.Projekt przewiduje rwnie skatalogowanieczynnoci podlegajcych skargom na czynnokomornika (art. 767 Kodeksu postpowaniacywilnego). Ponadto komornicy postuluj mo-dyfikacj procedury wyjawienia majtku, ktraobecnie toczy si przed sdem. Miaaby onanalee do zakresu dziaalnoci komornikw.

    ORZECZNICTWO

    (Prawo cywilne)

    Dziedziczenie majtkwponiemieckich

    Dnia 15 lipca 2010 roku Sd Najwyszywyda wyrok, w ktrym zwrci uwag na fakt, i nieruchomoci pozostawione w Pol-sce przez osoby, ktre zrzeky si polskiegoobywatelstwa, wyjedajc z Polski w latachosiemdziesitych XX wieku, nie podlegajdziedziczeniu.

    Stan faktyczny sprawy by nastpujcy:Margarita i Albert Reisch byli wacicielaminieruchomoci poonej na Mazurach.

    W roku 1981 opucili oni Polsk, zrzekajc siobywatelstwa polskiego, natomiast na terenieRzeszy odnowione zostao ich obywatelstwoniemieckie. Dzieci przesiedlecw sprzedaynieruchomo olsztyskiej spce. Nie mo-go jednak doj do sprzeday, poniewasprzedajcy nie byli wacicielami nierucho-moci, co jest skutkiem wczesnych regulacjiprawnych.

    Zgodnie bowiem z art. 39 ustawy z dnia14 lipca 1961 roku o gospodarce terenamiw miastach i osiedlach (Dz. U. z dnia 21 lip-ca 1961 roku): nieruchomoci stanowicezgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) dekretu z dnia8 marca 1946 r. o majtkach opuszczonychi poniemieckich (Dz. U. Nr 13, poz. 87 z p-niejszymi zmianami) wasno osb, ktrym

    wobec uzyskania przez nie stwierdzenia na-rodowoci polskiej suyo obywatelstwo pol-skie, przechodz z samego prawa na wasnoPastwa, jeeli osoby te w zwizku z wyjaz-dem z kraju utraciy lub utrac obywatelstwopolskie. Osoby te trac prawo rozporzdzanianieruchomoci z dniem, w ktrym zoyy

    waciwym organom polski dowd osobistyi otrzymay dokument podry uprawniajcydo wyjazdu za granic.

    Powysze oznacza, e po zrzeczeniu siobywatelstwa polskiego przez pastwa Mar-garit i Alberta Reisch, nieruchomo z mocyprawa staa si wasnoci Skarbu Pastwa,ergo nie mogy jej odziedziczy ich dzieci,co w efekcie oznacza, e nieruchomo niemoga zosta przez nie sprzedana na rzecz

    wspomnianej olsztyskiej spki.Nie ma przy tym znaczenia fakt, e w 2006

    roku przeprowadzone zostao postpowaniespadkowe przez Sd Rejonowy w Olsztynie,ktry orzek, e dzieci przesiedlecwodziedziczyy majtek po swoich rodzicach.Natomiast dokonany w 2007 roku wpis

    w ksidze wieczystej, potwierdzajcy wa-sno, ma jedynie charakter konstytutywny,nie mg wic decydowa o tym, czy dzie-ciom przesiedlecw przysuguje wasno

    wspomnianej nieruchomoci.Sd Rejonowy, wydajc wyrok w przed-

    miotowej sprawie, nie uwzgldni decyzji wojewody warmisko-mazurskiego, ktrastwierdzaa utrat obywatelstwa polskiegoprzez emigrujcego, co skutkowao prze-padkiem majtku.

    Sd Najwyszy uzna ten fakt za istotn wadw interpretacji stanu prawnego.

    Nadto, w wyroku stwierdzi, e spka,ktra nabya nieruchomo, wykazaa si z

    wiar, gdy nie dooya naleytej starannocii nie sprawdzia, czy stan w ksidze wieczystejjest zgodny z faktycznym stanem rzeczy.

    W konsekwencji Sd Najwyszy uchylizaskarony przez Skarb Pastwa wyrok, na-kazujc Sdowi Okrgowemu w Olsztynieponowne rozpoznanie sprawy.

    (Prawo podatkowe)

    Podatniku podpisz si

    Wojewdzki Sd Administracyjnyw Gdasku w wyroku z dnia 22 wrzenia2010 roku stwierdzi, e niezoenie podpisupod zgoszeniem nabycia spadku w UrzdzieSkarbowym jest rwnoznaczne z niedoko-naniem takiego zgoszenia (sygn. akt I SA/Gd384/10).

    Orzeczenie zapado w nastpujcymstanie faktycznym:

    Podatnik, w 2007 roku, otrzyma wrazz siostr spadek obejmujcy midzy innymicz domu i dziak. Postanowienie SduRejonowego o stwierdzeniu nabycia spadkuuprawomocnio si w dniu 14 wrzenia 2007roku.

    W dniu 11 padziernika 2007 roku sio-stra podatnika zoya w Urzdzie Skarbowymzgoszenie nabycia wasnoci rzeczy lub prawmajtkowych dotyczce jej brata. Druk zgo-szenia, w miejscu przeznaczonym na podpisspadkobiercy, nie zosta wypeniony. Poniej,zgodnie z sugesti urzdnika, siostra podatnikaumiecia adnotacj: Podpis niemoliwy, prze-bywa za granic w niedugim czasie doczy

    podpisany egzemplarz.

    Po powrocie do kraju, w lipcu 2009roku, podatnik stawi si w Urzdzie celemuzupenienia brakujcego podpisu urzdnikuniemoliwi mu jednak uzupenienie formu-larza w tym zakresie Naczelnik UrzduSkarbowego ustali ju bowiem istnienie zobo-wizania do uiszczenia podatku od spadkwi darowizn. Podatnik wnis odwoanie do

    v i l l a s e n t e n c e s

    orzeczenia sdowe

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    5/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 5

    Dyrektora Izby Skarbowej, ktry zmieni jedy-nie wysoko naoonego podatku. Podatnikzaskary decyzj do Wojewdzkiego SduAdministracyjnego, ktry skarg oddali.

    Wojewdzki Sd Administracyjny przypo-mnia, e zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 Ustawy

    z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spad-kw i darowizn czonkowie najbliszej rodzi-ny s zwolnieni z tego podatku, o ile zo

    w przepisanym czasie, w Urzdzie Skarbo-wym, zgoszenie nabycia wasnoci rzeczylub praw majtkowych na urzdowym for-mularzu. W przedstawionym stanie faktycz-nym termin ten wynosi miesic (obecnie 6miesicy).

    W wyroku wskazano, e zwolnienieprzewidziane w art. 4a przywoywanej wy-ej Ustawy ma charakter warunkowy i zaleywycznie od odpowiedniego zachowania sispadkobiercy, ktry powinien w tym zakresiedochowa naleytej starannoci. Zoenieprzez podatnika nie podpisanego zgoszeniao nabyciu jest rwnoznaczne z niedokona-niem zgoszenia. Sd podkreli, i przedmio-

    towe zgoszenie nie stanowi wszczcia post-powania a wycznie owiadczenie nabywcya jego nieskuteczne zoenie powoduje utratprawa do zwolnienia od podatku.

    (Prawo handlowe)

    Szerokie uprawnieniasyndyka

    Sd Najwyszy w orzeczeniu z dnia 16wrzenia 2010 roku (sygn. III CZP 56/10)rozstrzygn o uprawnieniu syndyka docignicia uzupeniajcych wpat na pokryciekapitau zakadowego od akcjonariuszy spkiw upadoci. Wanym aspektem rozstrzyganejsprawy by rwnie fakt, i termin patnoci ustanowiony w uchwale o podwyszeniukapitau - uzupeniajcych wpat nie upynprzed dat ogoszenia upadoci obejmujcejlikwidacj majtku spki. Dodatkowo akcjo-nariusze nie zostali wezwani do uzupenienia

    wkadw przez likwidatora zgodnie z art. 471Kodeksu Spek Handlowych. Norma art. 471Kodeksu nakazuje likwidatorom wezwanieakcjonariuszy do uzupenienia wkadw wprzypadku, gdy kapitau zakadowego niepokryto cakowicie co jest dopuszczalnew przypadku spki akcyjnej, a majtek spkinie wystarcza na pokrycie jej zobowiza.

    Mimo braku wezwania akcjonariuszy douzupeniania wkadw zgodnie z art. 471Kodeksu, oraz mimo tego, e termin patno-ci wpat uzupeniajcych nie upyn przedogoszeniem upadoci Sd Najwyszy orzek,i syndyk masy upadoci ma legitymacj do

    cignicia od akcjonariuszy upadej spkiwpat na pokrycie kapitau zakadowego.

    (Prawo cywilne)

    Przedawnienie roszczespki z ograniczon od-powiedzialnoci

    W rozstrzygniciu z dnia 16 wrzenia 2010roku (sygn. III CZP 44/10) Sd Najwyszyrozstrzygn wtpliwo dotyczc terminuprzedawnienia roszcze przedsibiorcy,

    w tym przypadku spki z ograniczon

    odpowiedzialnoci. Roszczenie dotyczyowynagrodzenia za bezumowne korzystaniez nieruchomoci spki przez nieruchomoprzebiegay linie przesyowe nalece do in-nego podmiotu.

    Sd zadecydowa, e roszczenie takie

    przedawni si w terminie trzech lat. Prze-pisem w ktrym uregulowane s terminyprzedawnienia jest art. 118 Kodeksu Cywil-nego. Zgodnie z nim, z zastrzeeniem, eprzepis szczeglny nie wprowadza odrbnychrozwiza, roszczenia o wiadczenia okreso-

    we oraz roszczenia zwizane z dziaalnocigospodarcz przedawniaj si z upywem trzech lat. Natomiast w pozostaych przy-padkach z upywem lat dziesiciu.

    v i l l a s e n t e n c e s

    orzeczenia sdowe

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    6/24

    6 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    W dniu 9 wrzenia 2010 roku Ministerstwo

    Zdrowia opublikowao na swojej stronie

    internetowej projekt Ustawy o refundacji lekw,

    rodkw spoywczych specjalnego przeznaczenia

    ywieniowego oraz wyrobw medycznych (dalej jako Ustawa refundacyjna lub Ustawa).

    Tego samego dnia projekt zosta przekazany do

    uzgodnie resortowych i spoecznych.

    Zmiany, zmiany, zmiany

    Projekt jest rewolucyjny. Przewiduje midzy innymi stosowaniesztywnych cen i mary, w wyniku czego, niezalenie od etapu obrotu,lek bdzie mia urzdowo ustalon cen, co w zasadzie uniemoliwistosowanie rabatw czy bonifikat.

    Projekt wprowadza rwnie nowy, 3-procentowy podatek, ktregopatnikiem bdzie wnioskodawca (przedsibiorca), ktry uzyska de-cyzj o wpisaniu produktu na list lekw refundowanych.

    Ustawa przewiduje take tzw. negatywne przesanki refundacyjne,w wyniku spenienia ktrych lek nie bdzie mg by objty refundacj w ten sposb refundowany nie bdzie midzy innymi lek, rodekspoywczy specjalnego przeznaczenia czy wyrb medyczny stoso-wany w stanach klinicznych, w ktrych moliwe jest zastpienie goprzez zmian stylu ycia pacjenta.

    Ustawa refundacyjna wprowadza rwnie odpowiedzialno leka-rza, ktry zawar umow upowaniajc do wystawiania recept naprodukty refundowane, za popenione bdy bdzie on zobowi-zany do zwrotu Narodowemu Funduszowi Zdrowia rwnowartocinienalenej refundacji w przypadku wypisania recepty nieuzasadnionej

    wzgldami medycznymi lub niezgodnej z uprawnieniami wiadcze-niobiorcy.W projekcie zastosowano rwnie nowe kryteria uchylania decyzji

    refundacyjnych a take przewidziano kary pienine midzy innymiza stosowanie innych cen i mary ni przewidziane Ustaw oraz zaniedotrzymanie, zawartych w decyzji o przyznaniu refundacji, in-strumentw dotyczcych dzielenia ryzyka, o ktrych bdzie mowaw dalszej czci.

    Co istotne, projekt zmienia sposb i mechanizm ustalania listylekw refundowanych w wietle Ustawy refundacyjnej wykazlekw refundowanych wprowadzany bdzie nie jak dotd w drodzerozporzdzenia a obwieszczenia, a jego wydanie poprzedzone zo-stanie postpowaniami administracyjnymi, koczcymi si wydaniemdecyzji.

    Koniec z rozporzdzeniami

    Dotychczas lista lekw refundowanych ustalana bya moc rozpo-rzdzenia ministra waciwego do spraw zdrowia (dalej jako Minister

    Zdrowia). Ustawa refundacyjna przewiduje w tym zakresie istotnzmian.W obecnym stanie prawnym pierwszym etapem procedury refun-

    dacyjnej jest zoenie wniosku do Ministra Zdrowia. Wniosek takipodlega formalnej kontroli urzdu a nastpnie przekazywany jestdo Zespou do Spraw Gospodarki Lekami, wzgldnie do AgencjiOceny Technologii Medycznych. Stanowiska obu instytucji nie majcharakteru wicego a stanowi dla Ministra Zdrowia jedynie opinio charakterze doradczym. Wykaz lekw refundowanych publikujesi w formie rozporzdzenia i tym samym uzaleniony jest on odprzebiegu procedury legislacyjnej.Wedug projektu Ustawy refundacyjnej procedura legislacyjna zo-

    staje zastpiona procedur administracyjn. Procedur t wszczynazoenie wniosku do Ministra Zdrowia, ktry wniosek ten przekazujedo Agencji Oceny Technologii Medycznych w celu przeprowadzeniaanalizy weryfikacyjnej, Radzie Przejrzystoci w celu przedstawieniastanowiska oraz Prezesowi Agencji Oceny Technologii Medycznych

    w celu przygotowania rekomendacji. Wniosek, analiza, stanowiskooraz rekomendacja s nastpnie przekazywane do Komisji Eko-nomicznej w celu przeprowadzenia negocjacji warunkw objciarefundacj.

    Przed wydaniem decyzji wnioskodawca zobowizany zostaje mocUstawy do sporzdzenia aktu notarialnego, w ktrym poddaje siegzekucji w zakresie sumy pieninej obejmujcej midzy innymipodatek z tytuu objcia refundacj.

    J o a n n a O s t o j s k a

    Nowy wymiar refundacji

    p h a r m a c e u t i c a l l e x

    Prawo farmaceutyczne

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    7/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 7

    Minister Zdrowia, koczc procedur rozpatrzenia wniosku,wydawa bdzie decyzj, podlegajc procedurze administracyjnejokrelonej w Kodeksie postpowania administracyjnego. W przy-padku decyzji negatywnej wnioskodawca bdzie mia wic prawowystpi z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, a w raziewydania kolejnej decyzji negatywnej, prawo do zaskarenia jej dosdu administracyjnego.

    Decyzja o objciu refundacj bdzie decyzj terminow, wydawanna okres nie krtszy ni dwa lata i nie duszy ni pi lat. Po upywie terminu, na ktry decyzja zostanie wydana przedsibiorca bdziezmuszony do ponownego zoenia wniosku o objcie refundacj.

    Obwieszczenie

    Ogoszenie wykazu lekw refundowanych nastpowa bdzie,wedug Ustawy refundacyjnej, w formie obwieszczenia. Z uwagina przyjcie procedury administracyjnej, prowadzcej w kadym

    wypadku do wydania decyzji, bezcelowe stao si wydawanie roz-porzdzenia. Rozporzdzenie takie zawsze stanowioby bowiemwykaz wydanych decyzji, std prowadzenie uzgodnie resortowychi konsultacji spoecznych, koniecznych w przypadku procedury legi-slacyjnej, byoby zbdne.

    rodowiska prawnicze od dawna krytycznie odnosiy si do przyjtejprocedury ogaszania listy lekw refundowanych. Wydanie rozporz-dzenia zwykle wie si bowiem z czasochonn procedur legislacyjnzmuszajc koncerny farmaceutyczne do dugotrwaego oczekiwaniana objcie refundacj. Ustawa refundacyjna zaoenia te zmienia, co,jak naley przypuszcza, znacznie usprawni i przyspieszy proces wy-czekiwania na umieszczenie produktu w wykazie.

    Obwieszczenie ma by, w zamierzeniu, ogaszane co najmniejraz na dwa miesice. Bdzie ono obejmowa wycznie jedn listproduktw refundowanych a nie, jak dotd, kilka. Obwieszczeniema zawiera take informacj na temat urzdowej ceny zbytu orazstopnia refundacji.

    Cena sztywna

    Ustawa refundacyjna wprowadza istotne novum na rynku farmaceu-tycznym, ktre znaczco wpynie na funkcjonowanie tego sektora.W projekcie pojawiaj si bowiem regulacje dotyczce urzdowoustalanych cen sztywnych i mary.

    Cena urzdowo ustalana, okrelona w ustawie jako urzdowa cenazbytu dotyczy bdzie relacji producent (przedsibiorca) nabywca(hurtownia) a okrela j bdzie Minister Zdrowia. Ustawa refunda-cyjna przewiduje rwnie sztywn mar hurtow rwn 5 procentw relacji hurtownia nabywca detaliczny oraz sztywn, majc cha-rakter degresywny, mar detaliczn w relacji sprzedawca detaliczny konsument.

    Wprowadzenie regulacji dotyczcych cen i mary sztywnychuniemoliwi stosowanie w obrocie niszych cen, rabatw i bonifikat

    w rodzaju lek za zotwk, co pod rzdami obowizujcych prze-pisw jest szeroko wykorzystywane aktualne przepisy przewidujbowiem wycznie cen maksymaln. Tym samym, ceny lekwi innych wyrobw bd takie same we wszystkich aptekach.

    Nowy podatek

    Ustawa refundacyjna wprowadza nieznany dotd podatek. Jegowysoko ustalono na 3 procent wartoci przychodu uzyskanegow danym roku kalendarzowym z tytuu objcia refundacj. Zobowi-zanym do zapaty podatku bdzie wycznie wnioskodawca ubiegajcysi o objcie refundacj a obowizek podatkowy stanie si aktualnyw przypadku wydania pozytywnej decyzji co do umieszczenia pro-duktu w wykazie lekw refundowanych.Wyliczenia nalenego podatku dokonywa ma, w wietle Ustawy,

    Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia. Informacja o wysokocipodatku ma by nastpnie przekazywana do Prezesa Agencji Oceny

    Technologii Medycznych, ktry kierowa bdzie do zobowizanegostosowne wezwanie do zapaty. Podatek powinien by, wedug Usta-

    wy, uiszczony w terminie 30 dni od dnia otrzymania przedmiotowegowezwania.

    Ustawa nie wskazuje w jakiej formie ma nastpi wyliczenie podatku,nie wiadomo wic czy nastpuje ono w drodze decyzji administra-cyjnej, ktrej rozstrzygnicie wnioskodawca mgby podway na

    drodze procedury administracyjnej. Kwesti niejasn pozostaje wicmoliwo (lub jej brak) kwestionowania wysokoci wyliczonegopodatku. Pewnym jest jednak, e ciar podatkowy ponoszonybdzie wycznie przez koncerny farmaceutyczne, gdy, z uwagi nazastosowane w Ustawie ceny sztywne, producenci nie bd mogliuzyskiwa rekompensaty naoonego podatku w drodze podwy-szenia ceny produktu.

    Podzia ryzyka

    Ustawa refundacyjna forsuje koncepcj, z powodzeniem stosowanju zreszt w Europie, tzw. umw o podzia ryzyka. Narodowy Fun-dusz Zdrowia, co do zasady zawsze ponoszcy ryzyko (wynikajce

    w szczeglnoci z niemonoci przewidzenia jak czsto refundowa-ny lek bdzie stosowany) w zwizku z objciem produktu refun-dacj, bdzie mg cz tego ryzyka przenie na ubiegajcego sio objcie refundacj. W wietle Ustawy podzia ryzyka nastpowamoe w dwojaki sposb bd poprzez warunki przewidziane

    w samej decyzji o objciu refundacj, bd te w drodze stosowaniasystemupayback, opierajcego si na zwrocie nadwyki uzyskanejprzez podmioty, ktrych produkty objto refundacj.

    Ustawa refundacyjna wskazuje, w art. 10, przykadowo, na trzyinstrumenty dzielenia ryzyka. Nastpowa moe ono w drodzeuzalenienia wielkoci przychodu wnioskodawcy od uzyskiwanychefektw zdrowotnych, uzalenienia wysokoci ceny urzdowej od

    wielkoci obrotu lekiem lub od zapewnienia przez wnioskodawcdostaw produktu po obnionej cenie.W obecnym stanie prawnym wielokrotnie spotykano si z sytuacj,

    w ktrej, w wyniku dziaa marketingowych koncernw, produkt byprzepisywany przez lekarzy znacznie czciej ni si tego spodziewa-no, co znaczco podwyszao koszty jego refundacji. System paybacksytuacji tej bdzie nie tyle zapobiega, co rekompensowa Narodowe-mu Funduszowi Zdrowia jej skutki. O ile mechanizmy podziau ryzykanie bd indywidualnie wynegocjowane i ujte w decyzji, stosowanebd zasady ustawowe, o ktrych poniej.

    Projekt Ustawy przewiduje, e cakowity budet na refundacjwynosi nie wicej ni 17 proc. sumy przewidzianej w planie finan-sowym Narodowego Funduszu Zdrowia na finansowanie wiadczegwarantowanych. W sytuacji, w ktrej budet ten zostanie przekro-czony, podmiot, ktry uzyska decyzj o objciu refundacj bdziemia obowizek zwrci Funduszowi kwot proporcjonaln do udziaukosztw refundacji produktu w tym przekroczeniu.

    Zamiast konkluzji

    Przedstawione powyej problemy przedstawiaj jedynie w zarysieto, co niesie ze sob Ustawa refundacyjna. Spodziewa si naley,e jeeli wejdzie ona w ycie, obrci o 180 stopni dotychczasowpolityk przedsibiorcw sektora farmaceutycznego.

    [email protected]

    prawnik, zawodowo interesuje si prawem

    cywilnym, swoj specjalizacj buduje w zakresie

    prawa medycznego i farmaceutycznego.

    p h a r m a c e u t i c a l l e x

    Prawo farmaceutyczne

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    8/24

    8 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    Odwrconerole

    K a t a r z y n a B i e l a t

    M i c h a To m c z a k

    Zjawiskiem charakterystycznym dla coraz wikszej liczby wielkomiejskich inwestycjibudowlanych i jednoczenie wielce uciliwym dla inwestorw jest oprotestowywanie pozwolena budow. Oprotestowa moe kady, kto jest wacicielem, uytkownikiem wieczystym lubzarzdc nieruchomoci znajdujcej si w obszarze oddziaywania inwestycji.

    Protesty te bardzo czsto podejmowane smala fide. Ich jedynym motywem bywa intencjawyudzenia odszkodowania od inwestora. Intencja ta opiera si na zaoeniu, e po pierwszeinwestora sta na pacenie za brak protestw, po drugie protesty, nawet jeeli zupenieniezasadne, w kadym przypadku mog opni postpowanie administracyjne czy todotyczce uwarunkowa rodowiskowych, warunkw zabudowy czy te samego pozwoleniana budow.

    Mona wrcz zauway, e jest ju grupa prawnikw, ktra zajmuje si w istocie rzeczy nie

    tylko ochron interesw zagroonych przez inwestycje, lecz wrcz kreowaniem roszczei protestw na tle powstajcych inwestycji.

    Niepewno, czy te czsto niekompetencja organw administracji wydajcych decyzje,ktre i tak zawsze wol opni ni przyspieszy proces decyzyjny, sprzyja oczywicie tymdwuznacznym protestom i podnoszonym roszczeniom.

    Na wnoszonych protestach trac miasta, gdy ich rozwj jest skutecznie hamowany. Jednaknajwikszy uszczerbek ponosz inwestorzy, gdy opnienia w realizowaniu inwestycji rodz

    po ich stronie wymiern szkod.

    c o n s t r u c t i o n i s l e x

    Prawo budowlane

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    9/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 9

    Przymiot strony

    Tak zwane oprotestowywanie inwestycji polega w szczeglnocina skadaniu odwoa od decyzji o pozwoleniu na budow danegoobiektu budowlanego, a nastpnie na zaskaraniu ich do sdu admini-stracyjnego przez wacicieli (uytkownikw wieczystych, zarzdcw)nieruchomoci znajdujcych si w obszarze oddziaywania planowanejinwestycji.

    Zwykle s to waciciele nieruchomoci bezporednio ssiadujcychz inwestycj. Przymiot strony moe jednak przysugiwa rwnie wa-cicielowi nieruchomoci nie bdcej ssiedni, ale zarazem tak, ktradoznaje jakiegokolwiek uszczerbku w zwizku z inwestycj bdcprzedmiotem protestu. Na przykad wskutek odcicia od dostpu dowiata dziennego.

    Nie mona si dziwi zatem, e ju w fazie uznania poszczeglnegopodmiotu czy osoby za stron rozgrywa si istotna cz sporu natle niezasadnego protestu. Poniewa jednak stron postpowaniamona by uznanym w kadej fazie postpowania wydaje si, e

    w poszczeglnych przypadkach nie ley w interesie inwestora zwal-czanie dopuszczenia strony we wczeniejszej fazie postpowania gdyatwiejsze jest podjcie tych dziaa, o ktrych piszemy w dalszej czcitekstu.

    Czynna obrona

    Poszczeglne osoby, powoujc si na utrat wiata soneczne-go, haas podczas budowy czy zwikszony ruch pojazdw ktrew wielu wypadkach s argumentami faszywymi, nieodpowiadajcymirzeczywistoci i bezzasadnymi blokuj inwestycje, liczc na uzyskanierekompensaty pieninej lub dziaajc ze zwykej zoliwoci.

    Inwestorzy, obawiajc si negatywnych konsekwencji nieterminowejbudowy, czsto zgadzaj si na warunki stawiane przez skarcych, pa-cc im stosowne odszkodowanie w zamian za zaprzestanie protestu.Zaskarone pozwolenie na budow w wietle obecnej polityki kredyto-wej uniemoliwia bowiem uzyskanie finansowania planowanej budowyi przez to odsuwa w czasie moment zrealizowania inwestycji.

    Istniej jednak moliwoci obrony interesw inwestorw. Cel tenrealizuje powdztwo inwestora przeciwko protestujcym o stosow-ne odszkodowanie. Oczywicie konsekwentne wdroenie narzdziobrony interesw inwestorw w tym zakresie wymaga spenieniakilku warunkw, w tym rwnie zmiany podejcia sdw do pojciabezprawnoci. Nie mniej jednak podjcie czynnej obrony przed bez-podstawnymi daniami wydaje si by jedyn rozsdn taktyk.Aby powdztwo inwestora byo skuteczne, musi on udowodni

    trzy klasyczne elementy zwizane z dochodzeniem odszkodowania:poniesion szkod, dziaanie skarcego, z ktrego szkoda wynika orazzwizek przyczynowy pomidzy tym dziaaniem a szkod.

    Szkod bdc wynikiem przeduajcego si postpowania opozwolenie na budow jest przede wszystkim koszt utrzymanianieruchomoci przez okres od zaskarenia decyzji do ostatecznegozakoczenia postpowania. Biorc pod uwag, e okres ten moetrwa nawet kilka lat, wysoko szkody moe by ogromna. Dziaaniempowodujcym szkod, jest zoenie odwoania przez protestujcych.Pomidzy dziaaniem protestujcych a szkod inwestora istnieje bezwtpienia zwizek przyczynowy.

    Oprcz wyej opisanych elementw, konieczne jest dodatkowowykazanie, e dziaanie skarcego byo zawinione i bezprawne.

    Bezprawno

    Podstawowy dylemat zwizany z czynn obron inwestora podjtw takiej sprawie wida, by tak rzec, goym okiem. Jest nim bez-prawno dziaa podejmowanych przez protestujcych. Dziaania

    protestujcych ubrane s bowiem w formalne czynnoci zwizane zpostpowaniem administracyjnym. Strona, ktra je podejmuje, zawszebdzie skonna twierdzi, e dziaa w granicach prawa i broni jedynieswojego interesu, nawet jeeli go ostatecznie le rozumie. A przeciedecyzje ostateczne podejmuje organ administracji, wic poszczeglnyuczestnik postpowania, choby podnoszcy skrajnie absurdalne za-rzuty, nie czuje si odpowiedzialny za nic.Takie rozumowanie opiera si, naszym zdaniem, na ograniczonym

    i nie odpowiadajcym wspczesnym wymogom, pojciu bezpraw-noci.

    Art. 28 ust. 2 ustawy Prawo budowlane

    Stronami w postpowaniu w sprawie pozwoleniana budow s: inwestor oraz waciciele, uytkow-nicy wieczyci lub zarzdcy nieruchomoci znajdu-

    jcych si w obszarze oddziaywania obiektu.

    c o n s t r u c t i o n i s l e x

    Prawo budowlane

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    10/24

    1 0 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    Bezprawne bowiem jest na pewno uzalenianie odstpienia odwnoszenia odwoania od stosownej rekompensaty ze strony inwe-stora. Takie propozycje wystpuj ze strony protestujcych wzgldnieczsto, cho maj one posta czsto zawoalowan wanie po to,by unikn zarzutu bezprawnoci. Protestujcy formuuje pewnegorodzaju roszczenie. Nastpnie proponuje inwestorowi zrzeczeniesi owego roszczenia za okrelon kwot. Zrzeczenie si roszczenia jest oczywicie prawem strony i trudno przypisa takiemu daniuznamiona bezprawnoci. Natomiast w takim przypadku problemprzenosi si na kwesti, czy to roszczenie, za ktrego zrzeczenie sidano zapaty, w ogle istniao.

    Bezprawne jest take uywanie przez protestujcych argumentwjawnie nieprawdziwych czy te nie majcych znaczenia dla sprawy,czyli dziaanie wbrew zasadzie uczciwego postpowania czy dobrymobyczajom.

    Innymi sowy konieczne jest przekonanie sdu o tym, e stronaobejmowaa swoj wiadomoci nieprawdziwo czy te zupenniezasadno podnoszonych argumentw. Ocena ta naszym zdaniembdzie musiaa dotyczy kadego indywidualnego przypadku pod k-tem stanu wiadomoci strony oraz/lub jej penomocnika.

    Efekt pirotechniczny

    Inwestor powinien potraktowa powanie ryzyko zwizane z opro-testowywaniem decyzji budowlanej i od pocztku w miar moliwociprzygotowywa si do kontrakcji. Oznacza to moe koniecznostaego dokumentowania spraw dotyczcych protestujcych, stworze-nia odpowiedniej dokumentacji technicznej i prawnej majcej na celu

    wykazanie cakowitej bezzasadnoci podnoszonych protestw i rosz-cze. Wreszcie kwesti o kluczowym znaczeniu bdzie metodyczne imatematyczne wykazanie szkody poniesionej przez inwestora.

    Naley te wspomnie o tym, co mona nazwa efektem skali: jestto argument nieco dwuznaczny, bo inwestor moe go wykorzysty-wa zarwno wtedy, gdy dziaa w dobrej jak wwczas, gdy dziaaw zej wierze, lecz tu zakadamy, e mamy do czynienia z inwestoremuczciwym i przyzwoitym.

    Ot wytoczenie powdztwa bdzie bardzo czsto zupenie zasad-nicz niedogodnoci dla protestujcego, z ktr to ewentualnoci,nawiasem mwic, nie bdzie on si od samego pocztku swojego

    wystpienia liczy. Duy inwestor bdzie w stanie przeprowadziprzygotowanie do procesu oraz sam proces na odpowiednim pozio-mie, zmuszajc protestujcego do obrony, na ktr w poszczeglnychprzypadkach nie bdzie go sta.

    Zapewne, dobrze jest to uwiadomi przeciwnikowi ju na bardzowczesnym etapie postpowania. Wskutek tego w wielu przypadkachwnoszenie powdztwa do sdu prawdopodobnie nie okae si ko-nieczne. Jeli pozew zostanie poprzedzony kierowanymi na bieco

    wezwaniami do zapaty, wykazujcymi aktualn wysoko szkodyponiesionej w wyniku dziaa skarcego oraz nieprawdziwo jego

    argumentw, jest bardzo moliwe, e w obawie przed obowizkiemzapaty skarcy zaprzestanie wnoszenia kolejnych odwoa i tymsamym podstawowy cel inwestora zostanie osignity w stosunko-wo krtkim czasie. Owe wezwania bd miay efekt petardy, ktrejprzeciwnik si wystraszy.

    Inn kwesti jeszcze jest rola penomocnikw reprezentujcych pro-testujcego. Ten ukad bardzo czsto opiera si na inicjatywie prawnika,

    ktry reprezentuje klienta, ktry zgodzi si prowadzi spr w zamianza cz dochodzonego roszczenia. Innymi sowy jest to jeszczejeden ukad odwrcony w stosunku do standardowego: to prawnikproponuje klientowi wystpienie z roszczeniem, gwarantujc muponiekd cakowite bezpieczestwo i szans na dochd.

    Moe si wic okaza, e ryzyko tego pozornie nieryzykowanegoprzedsiwzicia trzeba uwiadomi w pierwszej kolejnoci temu, ktryupowani prawnika, cho nie by inicjatorem sporu. Moe si onokaza sabszym ogniwem protestu.

    Przejcie inicjatywy

    Tego rodzaju praktycznych kwestii do rozwaenia pozostaje wicej.Istot dziaania jednak winno by przejcie przez inwestora inicjatywy co w gruncie rzeczy odpowiada potocznemu wyobraeniu na temat,kto w tej sprawie jest dobrym a kto zym bohaterem bajki.

    Niezaleenie od powszechnej niechci do znaczcych inwestycjiowe protesty rzadko kiedy bowiem maj dalej idce uzasadnienieni to, e nam si to nie podoba. Za protestami nie stoj zwykleracje i suszno, za bardzo czsto inwestycja zostaje uznana za oka-zj do wyudzenia pienidzy od inwestora, bo go na to sta. Tenrodzaj premedytacji wymaga w odpowiedzi podobnej premedytacjiinwestora, ktry powinien od samego pocztku zbiera dowody nabezprawno dziaania protestujcych i podejmowanie tych dziaajedynie w zamiarze uzyskania wymuszonych korzyci.

    Takie postpowanie bdzie niestety konieczne tak dugo, jak dugopraworzdno systemu nie bdzie chronia w rwnym stopniu in-westora co jego protestujcych ssiadw.

    [email protected]

    prawnik, aplikant adwokacki przy Okrgowej

    Radzie Adwokackiej w Warszawie, zajmujca

    si prawem korporacyjnym, a take

    specjalizujca si w prawie farmaceutycznym,

    pomimo krtkiego stau zawodowego

    wspautor kilku publikacji powstaych

    w Kancelarii.

    [email protected]

    adwokat, partner w w Kancelarii Tomczak

    & Partnerzy. Wspautor licznych publikacji

    z zakresu prawa korporacyjnego, w tym

    w zakresie prawa transakcji kapitaowych.

    c o n s t r u c t i o n i s l e x

    Prawo budowlane

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    11/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 1 1

    K a t a r z y n a K r y l a

    Bez ochrony

    W polskim prawie przyja si zasada, zgodnie z ktr kompensacja uszczerbkw

    o charakterze niematerialnym nie jest objta ogln zasad naprawienia szkody wyraon

    w art. 361 2 Kodeksu cywilnego (dalej jako Kodeks). Oznacza to, e przyznanie

    zadouczynienia pieninego za szkod niemajtkow jest dopuszczalne jedynie

    w sytuacjach wyranie przewidzianych w przepisach prawnych. Ustawodawca

    przewidzia w ramach Kodeksu moliwo dochodzenia zadouczynienia

    w trzech przypadkach usankcjonowanych w art. 445, art. 446 4 oraz art. 448. Przepisem

    o najszerszym zakresie zastosowania jest art. 448 Kodeksu stanowicy o dopuszczalnoci

    dania zasdzenia zadouczynienia pieninego w sytuacji naruszenia dbr osobistych

    podmiotu uprawnionego.

    Przesanki dochodzenia zadouczynienia pieninego

    Dla uruchomienia ochrony przewidzianej w art. 448 Kodeksu ko-nieczne jest spenienie trzech przesanek, jakimi s: naruszenie dobraosobistego, powstanie krzywdy bdcej jego skutkiem oraz zwizekprzyczynowy midzy naruszeniem dobra osobistego a krzywd.

    Naruszenie dobra osobistego

    Podstawowym warunkiem dochodzenia zadouczynienia pieni-nego jest naruszenie dobra osobistego. Za dobro osobiste uznajesi niemajtkow warto zwizan z czowiekiem (i odpowiednioz osob prawn), niezbywaln i niedziedziczn, przysugujc jedyniejej pierwotnemu podmiotowi oraz uznan powszechnie w spoecze-stwie. Zgodnie z pogldem dominujcym zarwno w literaturze jak i

    w orzecznictwie przyznanie zadouczynienia pieninego jest mo-liwe jedynie w razie zawinionego naruszenia dobra osobistego. Przyj-muje si przy tym, e kady stopie zawinienia sprawcy usprawiedliwiazasdzenie zadouczynienia, a do granic culpa levissima.

    Krzywda

    Samo naruszenie dobra osobistego nie stanowi wystarczajcej pod-stawy do przyznania zadouczynienia pieninego, jeeli nie wiesi z powstaniem krzywdy bdcej jego skutkiem. Pod pojciemkrzywdy naley rozumie uszczerbek w sferze interesw niema- jtkowych uprawnionego, obejmujcy negatywne konsekwencjepsychiczne i fizyczne. Uzalenienie dopuszczalnoci dochodzeniazadouczynienia pieninego od wystpienia krzywdy jest zwizane

    Art. 448. Kodeksu cywilnego

    W razie naruszenia dobra osobistego sd moe

    przyzna temu, czyje dobro osobiste zostao naru-

    szone, odpowiedni sum tytuem zadouczynie-

    nia pieninego za doznan krzywd lub na jego

    danie zasdzi odpowiedni sum pienin na

    wskazany przez niego cel spoeczny, niezalenie odinnych rodkw potrzebnych do usunicia skutkw

    naruszenia. Przepis art. 445 3 stosuje si.

    l e x c i v i l i s

    Prawo cywilne

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    12/24

    1 2 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    z funkcj majtkowej ochrony dbr osobistych. Zadouczynieniepeni funkcj kompensacyjn. Jego celem jest wyrwnanie ponie-sionej przez poszkodowanego szkody i doprowadzenie do takiegostanu, jaki by istnia gdyby zdarzenie wywoujce szkod w oglenie nastpio. Przeliczenie uszczerbku niemajtkowego na pienidzei pene wyrwnanie go zapat nie jest oczywicie moliwe. Krzywdajest wartoci niemierzaln. Mona j jedynie oszacowa z mniej-sz lub wiksz doz dokadnoci. Ponadto mona wyrni takiekategorie uszczerbkw niemajtkowych, ktrych nie jest w staniezagodzi adna rekompensata finansowa. Dlatego te w przypadkukrzywdy nie mona mwi o penej kompensacji. Moe ona byjedynie odpowiednia w mniejszym lub wikszym stopniu. Funkcjakompensacyjna jest charakterystyczna dla obu roszcze z art. 448Kodeksu, a wic take dla zapaty odpowiedniej sumy na wskazanyprzez poszkodowanego cel spoeczny.

    Zwizek przyczynowy

    Midzy zachowaniem si sprawcy naruszenia dobra osobistegoa powstaniem krzywdy musi zachodzi adekwatny zwizek przy-czynowy. Bez wtpienia zwizek przyczynowy powinien zachodzirwnie midzy zachowaniem si sprawcy naruszenia a naruszeniemdobra osobistego. Zwizek przyczynowy wyznacza zakres zdarze, zaktre sprawca naruszenia dobra osobistego ponosi odpowiedzialno.Zgodnie z artykuem 361 1 Kodeksu sprawca ponosi odpowiedzial-no tylko za normalne nastpstwa dziaania lub zaniechania, z kt-rego szkoda wynika. Odpowiada on zatem tylko za takie nastpstwaswojego dziaania, ktre zwikszaj prawdopodobiestwo wystpieniazdarzenia, z ktrym ustawa czy obowizek odszkodowawczy.

    Podmiotowy zakres zastosowania art. 448 Kodeksu

    Dopuszczalno wystpienia z roszczeniem z art. 448 zarwnoprzeciw osobie fizycznej, jak i przeciw osobie prawnej jest kwestibezsporn. Wtpliwoci budzi natomiast moliwo zasdzenia za-douczynienia pieninego na rzecz osoby prawnej.

    U rde zagadnienia ley zasadno konstruowania pojcia krzywdaosoby prawnej. Problemy wynikaj std, e zarwno osoba prawnajak i jej dobra osobiste stanowi fikcj prawn, w zwizku z czym niesposb mwi o negatywnych odczuciach osoby prawnej zwiza-nych z naruszeniem jej dbr osobistych. W rzeczywistoci jedynymmiernikiem konsekwencji naruszenia pozostaje miernik ekonomiczny.Ujemne doznania psychiczne bdce nastpstwem naruszenia dbrosobistych osb prawnych dotycz w istocie osb fizycznych, bd-cych ich czonkami, te jednak, jako porednio poszkodowane, niemog w takim wypadku wystpi z roszczeniem o zadouczynienieza naruszenie swoich dbr osobistych.

    Naruszenie prawa niemajtkowego osoby prawnej jest immanentniezwizane z wyrzdzeniem szkody majtkowej, nie pociga natomiastskutkw w sferze psychiki osoby prawnej. Warto tu przywoawyrok Sdu Apelacyjnego w Krakowie z 28 wrzenia 1998 roku,w ktrym sd przyj, e krzywda, o ktrej mowa w art. 448 Ko-deksu, stanowi uszczerbek niemajtkowy w postaci cierpie fizycznych

    i psychicznych w nastpstwie naruszenia dobra osobistego. Taki stan jest

    inherentnie zwizany z waciwociami naturalnymi czowieka, moe

    zatem wystpowa tylko u osb fizycznych. Przepisy za o ochronie dbr

    osobistych osb fizycznych stosuje si odpowiednio do osb prawnych

    (art. 43 Kodeksu); skoro krzywda (we wskazanym wyej znaczeniu) nie

    moe aktualizowa si u osb prawnych i nie da si sensownie wskaza

    analogicznego do krzywdy stanu osoby prawnej, nakaz tylko odpowied-

    niego stosowania przepisw k.c. o dobrach osobistych osb fizycznychprowadzi w rozwaanym wypadku do oceny, i osobom prawnym nie

    przysuguje roszczenie o zadouczynienie pienine.

    W wietle przytoczonych argumentw konstruowanie pojciakrzywda osoby prawnej zdaje si by nieuzasadnione, przesank zaprzewidzianego w art. 448 Kodeksu roszczenia jest przecie nie tylkonaruszenie dobra osobistego, ale i wystpienie krzywdy bdcej jegoskutkiem. Prowadzi to do generalnej konkluzji, i zasdzenie zado-uczynienia pieninego na rzecz osoby prawnej jest wykluczone.

    Nie sposb nie zauway, e takie rozwizanie musi prowadzi dosytuacji, w ktrej dobra osobiste osb prawnych bd podlegay sab-szej ochronie ni analogiczne dobra osobiste osb fizycznych. Czyngodzcy w dobro osobiste osoby fizycznej (np. pomwienie)bdziepociga obowizek zapaty zadouczynienia przez sprawc, podczasgdy ten sam czyn skierowany przeciw osobie prawnej nie bdzie sta-nowi podstawy do wysuwania roszczenia z art. 448 Kodeksu Trzebajednak pamita, e zadouczynienie ma na celu przede wszystkimkompensacj doznanej szkody niemajtkowej, natomiast elementyprewencyjne i represyjne s jedynie jego refleksem ubocznym.

    Konkluzja

    W konkluzji naley uzna, e przyznanie osobom prawnym mo-liwoci dania zadouczynienia za doznan krzywd podwaaobyrol funkcji kompensacyjnej przewidzianego w art. 448 Kodeksu rosz-czenia. Osoby prawne, jako twory spoeczne, nie doznaj ujemnychprzey psychicznych, ktre mogyby by agodzone wiadczeniamipieninymi. Pejoratywne odczucia zwizane z naruszeniem dobraosobistego wyraaj si przede wszystkim w negatywnym wpywiena interes majtkowy osoby prawnej.Krzywda osoby prawnej jest konstrukcj sztuczn. Zadouczynie-

    nie pienine przyznane w zwizku z naruszeniem dbr osobistychosoby prawnej suyoby w rzeczywistoci ochronie jej obiektywnierozumianych interesw, a nie zapewnieniu satysfakcji moralnej

    w zwizku z doznan krzywd, jak ma to miejsce w przypadkuosb fizycznych. W tym kontekcie przyznanie osobom prawnymmoliwoci wystpowania z roszczeniem z art. 448 Kodeksu mija siz podstawowym celem instytucji zadouczynienia pieninego.

    [email protected]

    Katarzyna Kryla ukoczya studia na

    Wydzialne Prawa i Administracji Uniwersytetu

    Warszawskiego. Prac magisterk

    napisaa na temat przesankek zasdzenia

    zadouczynienia pieninego. Odbya praktyki

    w Kancelarii Tomczak & Partnerzy we wrzeniu

    i padzierniku 2010 roku.

    l e X c i v i l i s

    Prawo cywilne

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    13/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 1 3

    P a w e B a r a s k i

    Infiltracja

    Jak daleko moe posun si pracodawcaw kontrolowaniu swojego pracownika?

    Wyniki bada wskazuj jednoznacznie, eponad poowa pracodawcw przegldaskrzynk e-mail swoich podwadnych. Dziejesi tak nie tylko w Polsce, ale i w innychpastwach Unii Europejskiej. Rwnoleglepracodawcy stosuj take inne formy kontrolipracownikw, w postaci chociaby rejestracji

    treci rozmw telefonicznych, przegldanychstron internetowych czy obserwacji miejscapracy przy uyciu kamer.

    Zjawiska te nie s jednoczenie przedmiotemadnej kompleksowej regulacji prawnej, conaturalnie powoduje due rozbienoci

    w interpretacji kwestii dowolnoci dziaapodejmowanych w tym zakresie. Niniejszy

    artyku ma na celu przyblienie podstawowychzagadnie dotyczcych problematykimonitoringu pracownikw oraz zobrazowanienajwaniejszych pogldw wystpujcych w tymprzedmiocie.

    Monitoring i inwigilacja

    Denie pracodawcw do zwikszania wydajnoci pracy implikujepotrzeb eliminacji w ramach zatrudnienia zjawisk tzw. kradzieyczasu a wic zachowa pracownikw niezwizanych z obowizkamisubowymi a wystpujcych w obrbie czasu pracy. Z tego te wy-nika pragnienie cisego kontrolowania poczyna podwadnych, ktreuskuteczniane jest w drodze stosowania rnych form monitoringu

    w miejscu pracy. W zwizku z brakiem ustawowej definicji, naley

    w tym zakresie skorzysta z dorobku doktryny. Monitoring definiowa-ny jest jako czynnoci przedsiwzite w celu gromadzenia informacjio pracownikach. Moe on polega na obserwacji bezporedniej pod-

    wadnych lub na uyciu w tym celu urzdze elektronicznych.Kontrola dziaalnoci pracownika przyjmuje posta rejestracji danych

    dotyczcych rozmw telefonicznych wykonywanych przez pracow-nika czy analizy zawartoci subowej skrzynki poczty elektronicznej,

    w tym treci wysyanych oraz odbieranych wiadomoci. Nierzadkozbierane s take informacje dotyczce aktywnoci pracownikaw Internecie, takie jak adres stron, ktre odwiedza, wpisywane dowyszukiwarek sowa kluczowe lub czas korzystania z sieci. Monitorin-giem jest te klasyczna obserwacja pracownikw przy uyciu kamer.Do zakresu omawianych zagadnie mona take zaliczy ustalaniemiejsca aktualnego pobytu podwadnego przy uyciu jego telefonukomrkowego (tzw. geolokacja) oraz rne sposoby prowadzeniaewidencji czasu pracy.

    Monitoring dzielony jest przez doktryn najczciej na cigy (syste-matic) i sporadyczny (occasional).Criterium divisionis w tym przypadku

    jest czas trwania obserwacji, zakres podmiotowy i jej cel. Zbliony dopowyszego jest inny podzia, wedug ktrego wyrnia si monitoringproaktywny bdcy dziaaniem prewencyjnym i podejmowanym

    w celu oceny wydajnoci pracy (co si rzeczy musi czy si z cigo-ci jego stosowania), oraz reaktywny bdcy wynikiem uzyskaniaprzez pracodawc informacji o niewaciwym zachowaniu pracownika(gdzie zaoeniem jest incydentalno obserwacji).

    Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez firmClearswift, a 1 godzin dziennie powica statystycz-ny pracownik na obsug subowego konta e-mailw celach niezwizanych z prac. W raporcie wykazanotake, e ponad 1/3 pracownikw nie przestrzega zasadochrony poufnoci informacji firmowych podczas uy-wania konta e-mail. Inne badania wskazuj, e w Polscekontroli skrzynki poczty elektronicznej dokonuje 67 %pracodawcw (we Francji 71 %, w Wielkiej Brytanii62 %). Zadania zwizane z monitoringiem zajmuj

    natomiast przecitnie co najmniej 20 % czasu pracypracownikw dziaw IT (badania Florida Institute ofTechnology).

    o p u s l e x

    Prawo pracy

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    14/24

    1 4 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    Dobra naruszane i chronione

    Brak w polskim systemie prawnym regulacji dotyczcej stricte mo-nitoringu miejsca pracy. Wobec niewystpowania jednolitej instytucjiprawnej w tym zakresie, zasadnym bdzie opisanie zagadnie bezpo-rednio z ni powizanych. Trzeba zaznaczy, e kwestie, ktrych do-tyczy monitoring, rozsiane s po caym systemie prawa. Problematykaniniejszego opracowania wchodzi bowiem w zakres zarwno prawa

    pracy, jak i prawa cywilnego, administracyjnego oraz karnego.Jako podstaw zasadnoci stosowania monitoringu w miejscu pracywskazuje si przede wszystkim interes pracodawcy. Jest on dobremprawnym, uregulowanym i chronionym gwnie w przepisach usta-wy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U.z 1998 roku Nr 21, poz. 94, z pn. zm.).W art. 94 Kodeksu pracy wymienione zostay przykadowe obo-

    wizki pracodawcy. Zgodnie z tym przepisem (pkt 2) pracodawcaodpowiada m.in. za organizacj pracy. Ma on przy tym dba o pene

    wykorzystanie czasu pracy, przy uwzgldnieniu jej wysokiej wydajnocii jakoci.Taki sposb ujcia tej problematyki w Kodeksie pracy powoduje na-

    turaln ch uzyskania przez pracodawc potwierdzenia wypenianiaprzez podwadnych dyspozycji wskazanego przepisu. Potwierdzenie takie moe on uzyska wanie poprzez kontrol zachowa pra-cownikw w zakadzie pracy. Rwnolegle za naoone zostay napracownikw, w art. 100, obowizki (przede wszystkim sumiennegoi starannego wykonywania pracy), ktrych niewypenianie wykazanemoe by wanie poprzez zastosowanie monitoringu.

    Skoro to pracodawca organizuje cay proces pracy, nie sposbodmwi mu prawa do kontroli jego przebiegu. Ponadto tylkopracodawca, zgodnie z art. 120 1 Kodeksu pracy, ponosi wycznodpowiedzialno wobec osb trzecich za dziaania swoich podwad-nych przy wykonywaniu przez nich obowizkw pracowniczych.Z powyszego wynika, e interes pracodawcy uzasadniajcy kontro-lowanie dziaalnoci pracownikw wywodzi mona zarwno z chcimaksymalizacji zyskw, jak i z cicych na nim obowizkw, wczniez potencjaln odpowiedzialnoci za czyny podwadnych.

    Z drugiej jednak strony pojawia si realne zagroenie dla dbr oso-bistych, zarwno kontrolowanych pracownikw, jak i osb trzecich.Monitoring skrzynki pocztowej i rejestracja rozmw telefonicznychwiza si moe z naruszeniem tajemnicy korespondencji, prywat-noci (pracownikw oraz postronnych adresatw/nadawcw wiado-moci czy rozmwcw) chronionych normami rangi konstytucyjnej(przepisy art. 47 i 49 Konstytucji RP) i ustawowej - art. 23 Kodeksucywilnego. Kada natomiast obserwacja pracownika prowadzonaprzez pracodawc rodzi ryzyko naruszenia oglnie pojtej godnocipracowniczej, uregulowanej w art. 11 (1) Kodeksie pracy.

    Nie wolno take zapomina o administracyjnoprawnej regulacji

    ochrony danych osobowych. Zgodnie bowiem z ustaw z dnia29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych, monitoringw miejscu pracy spenia wszelkie warunki, by by uznanym za przetwa-rzanie danych osobowych, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami(zgodnie z przepisem art. 7 pkt 2 tej ustawy). Natomiast za prbobejcia przepisu art. 22 (1) Kodeksu pracy uznano stosowanieczytnikw biometrycznych (siatkwka oka, odcisk palca) w ramach

    prowadzenia ewidencji czasu pracy (wyrok NSA z dnia 1 grudnia2009 r. I OSK 249/09).

    Dopuszczalno monitoringu

    W braku konkretnej regulacji ocena ewentualnego naruszenia dbrprawnych przez zastosowanie monitoringu musi odbywa si si rze-czy oddzielnie dla kadego przypadku. Takie kazuistyczne podejciejest nieuniknione z uwagi na delikatn rwnowag, jaka musi istniemidzy interesem pracodawcy a wyej wymienionymi dobrami oso-bistymi pracownikw.

    Przy badaniu zasadnoci zastosowania monitoringu w pracy na-ley zwrci uwag na kilka wanych, zasygnalizowanych poniejkwestii.

    Sprawami obserwacji pracownikw zaj si ostatnio Rzecznik PrawObywatelskich, ktry wystosowa do Ministra Pracy stosowne pismo.

    W pimie tym Rzecznik odwoa si gwnie do kwestii kontrolowaniaprzez pracodawc skrzynek poczty elektronicznej oraz zawartocikomputerw pracownikw. Potpi on szerok interpretacj art. 94Kodeksu pracy stosowan przez resort pracy, zezwalajc pracodawcyna analiz zawartoci subowej skrzynki e-mail, treci znajdujcychsi tam wiadomoci i ich udostpniania innym podwadnym. Rzecznikzasugerowa naoenie na pracodawcw obowizku kadorazowegoudzielania informacji przed zastosowaniem jednej z metod monito-rowania, w celu uprzedzenia pracownikw o monoci stosowaniatakich rodkw kontroli.

    W pimie Rzecznika powoano si na najwaniejsze jak do tej poryorzeczenie Europejskiego Trybunau Praw Czowieka w przedmiociemonitoringu w pracy, a mianowicie na wyrok z dnia 3 kwietnia 2007roku w sprawie Lynette Copland przeciwko Zjednoczonemu Krle-stwu. W orzeczeniu tym Trybuna stwierdzi, e rejestracja rozmwtelefonicznych pracownicy oraz czytanie jej prywatnej korespondencjistanowio naruszenie przez pracodawc art. 8 Europejskiej KonwencjiPraw Czowieka, chronicego midzy innymi prywatno i tajemnickorespondencji. Jednoczenie zaznaczono, e monitoring moliwy jestjedynie za pisemn (i nie wymuszon) zgod pracownika.

    W odpowiedzi na wystpienie Rzecznika Minister Pracy zaznaczyabezpodstawno uszczuplania prawa pracodawcy do biecego kon-trolowania dziaa pracownikw. Jednoczenie resort pracy wyraziopini, i pozbawienie pracodawcy prawa do stosowania monitoringupracy moe doprowadzi do bdnej oceny osigni poszczeglnychpracownikw, czego wynikiem moe by dyskryminacja chociaby

    w zakresie wynagradzania.W ocenie Minister Pracy podwadny, poprzez uycie subowej

    skrzynki pocztowej czy innych narzdzi dostarczonych przez praco-

    Art. 94. Kodeksu pracy

    Pracodawca jest obowizany w szczeglnoci:1) zaznajamia pracownikw podejmujcych pracz zakresem ich obowizkw, sposobem wykonywania

    pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podsta-wowymi uprawnieniami,2) organizowa prac w sposb zapewniajcy pe-ne wykorzystanie czasu pracy, jak rwnie osi- ganie przez pracownikw, przy wykorzystaniuich uzdolnie i kwalifikacji, wysokiej wydajnocii naleytej jakoci pracy.

    Art. 7 Ustawy o ochronie danych osobowych

    Ilekro w ustawie jest mowa o:2) przetwarzaniu danych rozumie si przez to ja-kiekolwiek operacje wykonywane na danych osobo-wych, takie jak zbieranie, utrwalanie, przechowywanie,opracowywanie, zmienianie, udostpnianie i usuwanie,a zwaszcza te, ktre wykonuje si w systemach infor-

    matycznych.

    o p u s l e x

    prawo pracy

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    15/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 1 5

    dawc w celu innym ni wykonywanie pracy, sam zrzeka si niejakow sposb dorozumiany wszelkich roszcze z tytuu naruszenia wyejwymienionych dbr. Jako argument mona by tu przytoczy normwskazan w art. 8 Kodeksu pracy, gdy prowadzenie prywatnej ko-respondencji w czasie pracy narusza prawo a przepis ten nie chroniw takiej sytuacji bdnie wykorzystywanego uprawnienia.

    Minister nie uznaa za konieczne wprowadzenia postulowanegoprzez Rzecznika zamknitego katalogu wyliczonych dziaa, jakiemgby podejmowa pracodawca w ramach organizowania procesupracy. Nie pozwoliyby na to ani rnorodno form zarzdzania, anispecyfika funkcjonowania poszczeglnych zakadw pracy. W pimiedo Rzecznika potwierdzono zasadno naoenia na pracodawcobowizku informacyjnego, jednak stwierdzajc jednoczenie, i po-

    winien by to warunek wyczny, po spenieniu ktrego dopuszcza sinieograniczony zakres obserwacji pracownikw.

    Monitoring w Unii

    W krajach Unii, podobnie jak w Polsce, nie wystpuj jednolite prze-pisy regulujce kwestie stosowania obserwacji pracownikw. W Belgiii Danii zagadnienia monitoringu regulowane s w ukadach zbiorowychpracy. Ponadto w krajach tych oraz w Austrii duy nacisk kadzie si naobowizek konsultacji zamiaru zastosowania rodkw kontroli przezpracodawc z zakadowymi organizacjami pracowniczymi. Jednocze-nie nie wolno zastpowa zgody tych organizacji indywidualnymizezwoleniami zawartymi w treci umowy o prac, co uosabia istotnrol przedstawicielstwa pracowniczego w tym przedmiocie.W wielu krajach Unii w ogle nie jest dopuszczalne zapoznawanie si

    przez pracodawc z treci prywatnych wiadomoci e-mail. Jeli chodzio rozmowy telefoniczne, to w Holandii mog by one kontrolowane

    tylko w zakresie pocze wychodzcych, we Francji za nakazany jestkadorazowy obowizek informacji o rejestracji rozmw, zarwnowobec pracownika, jak i jego rozmwcy.

    W doktrynie podkrela si, i pomimo braku wyczerpujcej regula-cji prawnej w ramach pastw Unii Europejskiej wytworzono katalogswoistych zasad prowadzenia monitoringu pracy. Przede wszystkimzwraca si uwag na wymg rzetelnej i wyczerpujcej, uprzedniejinformacji skierowanej do pracownikw i osb trzecich, dotyczcejmoliwoci prowadzenia takiej obserwacji. Jednogonie nie dopuszcza si stosowania monitoringu syste-

    matycznego. Kadorazowo bowiem naley przed zastosowaniemktrejkolwiek formy kontroli wykaza uzasadniony interes praco-dawcy wystpujcy w kadej konkretnej sytuacji. Ponadto nie ulega

    wtpliwoci, i tzw. ukryty monitoring, polegajcy na obserwacji miejsco charakterze cile osobistym (single rooms)takich jak toalety, moliwyjest tylko przy wspudziale policji i musi by uzasadniony charakteremkonkretnego przypadku. Jednoczenie na uwag zasuguje twrczadziaalno organw ochrony danych osobowych pastw Unii, ktrepublikuj rnego rodzaju kodeksy praktyki czy zbiory zasad w zakresiestosowania rodkw kontroli przez pracodawcw.

    Poza regulacjami krajowymi istotna jest te rola norm i orzecznictwatworzonych na poziomie ponadpastwowym. Najwaniejsze obecnie

    jest oczywicie wyej wspomniane orzeczenie w sprawie Lynette Co-pland, szczeglnie w zakresie ochrony prywatnej korespondencji i ko-munikowania si pracownikw. Wydana zostaa take dyrektywa unijna2002/58/WE tzw. dyrektywa o prywatnoci i cznoci elektronicznej.Zawiera ona szereg zalece kierowanych do pastw czonkowskich,dotyczcych m.in. podnoszenia poziomu ochrony danych osobistychpracownikw i ich rozmwcw.

    Cum futuro

    Po zapoznaniu si z powyszymi twierdzeniami i stworzonymi zasa-dami pracodawca nie powinien mie trudnoci, mimo braku regulacjiprawnej, z prowadzeniem nienaruszajcego praw podwadnych moni-toringu pracy. Zakadajc, e monitoring nie jest instytucj o charakterzeodmiennym od innych instytucji regulowanych przez Kodeks pracy,stosowa naley do niego wszystkie przewidziane ustaw oglnenormy ochronne, takie jak przepisy o mobbingu czy dyskryminacji.

    Najwaniejszym zagadnieniem pozostaje obowizek poinformowa-nia wszystkich zainteresowanych o zamiarze prowadzenia obserwacji,ewentualnie wprowadzenie stosownych zapisw do ukadu zbioro-

    wego pracy.Ponadto bezwzgldnie nie wolno monitorowa pomieszcze

    o cile intymnym charakterze i korespondencji o wyranie oznaczo-nym prywatnym statusie. Nie wolno jednoczenie zapomina, e topracodawca jest organizatorem procesu pracy, za mienie przekazanepracownikom suy ma w zaoeniu wycznie celom subowym.Dziaania pracownikw niezgodne z przekazanymi im zaleceniamipracodawcy nie zasuguj na ochron.

    Ograniczenia powysze dotycz wic wycznie konkretnych cechprowadzonego monitoringu, nie za oglnej dopuszczalnoci jegostosowania. Pracodawca posiada permanentne uprawnienie do kon- trolowania wykonywania zada przez podwadnych, ktre wynikaz samej natury stosunku pracy.

    [email protected]

    Pawe Baraski odby praktyki w Kancelarii

    Tomczak & Partnerzy we wrzeniu

    i padzierniku 2010 roku. Specjalizuje si

    w prawie budowlanym i administracyjnym.

    o p u s l e x

    prawo pracy

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    16/24

    1 6 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    sma ju cz naszego opracowaniapowiconego spce komandytowejstanowi kontynuacj rozdziaudotyczcego przeksztacenia spkikapitaowej w spk komandytow.Rozdzia ten, ktrego pierwotnienie przewidywalimy, zosta

    wprowadzony do ksiki na yczeniewydawnictwa ODDK, ktre publikuje

    nasze ksiki. Uzasadnieniem byoto, e skoro godzimy si na to jakmielibymy si nie godzi e spkakomandytowa jest przede wszystkim

    wehikuem korzyci podatkowych,tote w zrozumiay sposb operacjaprzeksztacenia spki kapitaowej

    w spk komandytow stajesi krlow przeksztace.

    W tym przeksztaceniu bowiemmaterializuj si korzyci podatkowespki komandytowej na tle spkiz ograniczon odpowiedzialnoci czyte na tle spki akcyjnej wanie.

    W tej czci komandytowejporuszamy trudny, by niepowiedzie dwuznaczny problemroli biegego w procedurzeprzeksztaceniowej. Naszym zdaniemrola biegego w obecnej postaci jestniepotrzebnym i uciliwym dla

    wszystkich motywowanym tradycjobcieniem i utrudnieniem procesuprzeksztaceniowego. Piszemy takeo obowizkach informacyjnychzwizanych z przeksztaceniem. Na tle tych zagadnie prezentujemy

    pakiet praktycznych zacznikw

    Spka komandytowa.

    Instrukcja obsugi

    Cz sma

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    KomentarzeRes in Commercio

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    17/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 1 7

    4.3. Badanie planu przeksztacenia przez biegegorewidenta

    4.3.1 Postpowanie w przedmiocie wyznaczenia biegego- uwago oglne

    297 Zgodnie z przepisami Kodeksu spek handlowych planprzeksztacenia powinien by zbadany przez biegegorewidenta w zakresie poprawnoci i rzetelnoci (art. 559par. 1 Kodeksu). Wniosek o wyznaczenie biegego skadaspka do sdu waciwego miejscowo dla adresu spki.

    298 O wyznaczenie biegego spka powinna wnosi wraz zezoeniem planu przeksztacenia.

    299 W toku tego postpowania podejmowane s przez sdrejestrowy nastpujce decyzje:1) sd przyjmuje plan przeksztacenia i wcza go do akt

    rejestrowych spki;2) sd wzywa strony do uiszczenia zaliczki na poczet

    wynagrodzenia biegego;3) sd wyznacza biegego i zobowizuje go do przed-

    oenia mu opinii wraz z planem przeksztaceniaw oznaczonym terminie;

    4) sd przyjmuje opini biegego w przedmiocie planuprzeksztacenia do akt rejestrowych spki oraz przy-znaje biegemu wynagrodzenie.

    4.3.2 Zaliczka na poczet wynagrodzenia biegego

    300 Zaliczka na poczet wynagrodzenia biegego pobierana jestw trybie art. 1304 par. 1 Kodeksu postpowania cywilnego,zgodnie z ktrym strona, ktra wnosi o podjcie czynnocipoczonej z wydatkami, obowizana jest uici zaliczkna ich pokrycie w wysokoci i terminie oznaczonym przezsd.

    301 W praktyce sdu rejestrowego wyksztaciy si jednakpewne odmiennoci w tej kwestii. Zobowizanie do uisz-czenia zaliczki nakadane jest pod rygorem egzekucji nieza pod rygorem pominicia czynnoci. Naley to wiza

    z faktem, e wyznaczenie biegego objte jest postpo-waniem rejestrowym, ktre ma charakter wyodrbnionyw przepisach kodeksu postpowania cywilnego, nie jestto zatem standardowa procedura cywilna.

    302 Nie ma okrelonej kwoty zaliczki na poczet wynagrodzeniaza zbadanie planu przeksztacenia. Przyjo si da odstron na ten cel od dwch do trzech tysicy zotych.

    303 Umowno caej procedury badania przez tak zwanegoniezalenego badania polega na tym, e biegymi s niemalzawsze ci biegli, ktrzy sporzdzaj rokrocznie badanieksig. Gdyby sd wyznacza biegego z zewntrz, alboco gorsza, z listy biegych sdowych, badanie mogobyprzeduy si do znacznych, godnych wspczucia roz-miarw o problemie tym piszemy jeszcze w dalszejczci rozdziau. Z tej te przyczyny najbardziej sensow-nym sposobem rozliczenia biegego zamiast uiszczaniazaliczki byoby bezporednie rozliczenie przeksztacanejspki z biegym. W przepisach Kodeksu nie ma takichzapisw, ktryby to uniemoliwiay, poniewa w Kodeksiew ogle nie ma mowy o zaliczce, tylko o okreleniu przezsd wynagrodzenia za prac biegego i zatwierdzeniujego rachunkw. Sdzimy, e faktyczna we wszystkichznanych nam przypadkach - pozycja biegego jako osobywskazywanej przez przeksztacan spk powinna po-zwoli na takie wanie zliberalizowanie obiegu pienidzyi pozostawienie rozliczenia z biegym samej spce.

    4.3.3 Osoba biegego

    304 Pojcie biegego rewidenta jest pojciem ustawowym,zawartym w ustawie z dnia 7 maja 2009 roku o biegychrewidentach i ich samorzdzie, podmiotach uprawnionychdo badania sprawozda finansowych oraz o nadzorze pu-blicznym. Zawd biegego rewidenta polega na wykony-

    waniu czynnoci rewizji finansowej. Innymi sowy zadaniebadania planu przeksztacenia powierzone by moe jedy-nie osobie wpisanej na list biegych rewidentw. Oznaczato, e badanie planu poczenia nie moe by powierzone,

    Rozdzia Czwarty

    Przeksztacenie spki kapitaowejw spk komandytow(cig dalszy rozdziau)

    K om e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz sma.

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    18/24

    1 8 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    K om e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz sma.

    na przykad rzeczoznawczy posiadajcemu status biege-go. Jest to raca i niemoliwa do zrozumienia rnicaw stosunku do przepisu dotyczcego planu poczenia(art. 502 Kodeksu), jak rwnie planu podziau (art. 537Kodeksu). wiadczy to o fakcie, e redakcja przepiswwyglda niekiedy na zupenie przypadkow.

    305 W praktyce wyznaczenie biegego na og polega nawskazaniu sdowi rejestrowemu przez przeksztacanspk osoby, ktra zostanie powoana do zbadaniaplanu przeksztacenia.

    306 Na biegego powoa mona jedynie konkretnie wska-zan osob fizyczn. Teoretycznie, zgodnie z przepisamikodeksu postpowania cywilnego, do zbadania planuprzeksztacenia mona by te wyznaczy instytut nauko-

    wy lub naukowo badawczy. Jednake z uwagi na rodzajbadania nie jest to praktykowane. Bdne natomiast jest

    wskazanie firmy, jako potencjalnego biegego, chociabypodmioty te zatrudniay lub wsppracoway z osobami,ktrym mogoby zosta powierzone zbadanie planuprzeksztacenia.

    307 Celem prawidowego wskazania sdowi rejestrowemuosoby biegego naley poda jej imi nazwisko oraz adresdo korespondencji. Zaleca si by by to adres domowybiegego nie za adres pracodawcy lub miejsca wykony-

    wania przez biegego dziaalnoci gospodarczej.308 Bez znaczenia jest okoliczno, czy osoba wskazana przez

    przeksztacan spk na potencjalnego biegego ma statusbiegego sdowego. Jednak, jak powiedziano, musi to byosoba wpisana na list biegych rewidentw.

    309 Sd rejestrowy nie bada czy osoba wskazana we wnio-sku ma niezbdne kwalifikacje do zbadania planu prze-ksztacenia. Sd rejestrowy nie jest zwizany sugesti

    wnioskodawcw dotyczc osoby biegego. Okreleniepreferowanej osoby biegego nie ma formalnego statusu

    wniosku. Dokonujc odmiennego od yczenia przekszta-canej spki wyboru biegego, sd rejestrowy formalnie niepodejmuje decyzji w przedmiocie odmowy wyznaczeniaosoby wskazanej przez wnioskodawcw. Nie jest zatemmoliwe zaskarenie decyzji w tym przedmiocie. Niemniej jednak odmowa powoania biegego rewidentazaproponowanego przez strony w praktyce zdarza siniezwykle rzadko.

    310 Naley wreszcie zauway, e przepisu Kodeksu nie wskazuj w sposb jednoznaczny zakresu opinii bie-gego co oczywicie implikuje ogromn swobod w jejformuowaniu.

    4.3.4 Wsppraca z biegym przy sporzdzaniu opinii

    311 Procedura sporzdzenia opinii nie podlega regulacjiKodeksu. Spka nie jest zobowizana do skadania do-datkowego egzemplarza planu przeksztacenia do sdurejestrowego celem przekazania go biegemu. Od chwiliwyznaczenia biegego to przeksztacan spk obciaobowizek dostarczenie mu materiaw do sporzdzeniaopinii. I tak biegy powinien otrzyma od uczestnikw

    przeksztacenia jeden oryginalny egzemplarz uzgodnione-go przez zarzd i zoonego do sdu planu przeksztacenia.Z art. 559 par. 4 Kodeksu wynika bowiem, e biegy po-winien zoy ten dokument sdowi rejestrowemu orazprzeksztacanej spce wraz ze sporzdzon przez siebieopini.

    312 Biegli zazwyczaj badaj nastpujce dokumenty:1) plan przeksztacenia;2) zaczniki do planu przeksztacenia;3) sprawozdania finansowe sporzdzone dla celw

    przeksztacenia;4) wycena spki o ile zostaa zlecona;5) sprawozdanie zarzdu uzasadniajce przeksztace-

    nie.

    4.3.5 Zakres opinii i jej wpyw na przeksztacenie

    313 Przedmiotem opinii biegego jest, jako si rzeko, po-prawno i rzetelno planu przeksztacenia (art. 559 par.1 Kodeksu). Inaczej jednak ni w przypadku poczeniai podziau spek Kodeks nie formuuje bardziej konkret-nych wymogw co do treci opinii. Mona powiedzie:cae szczcie, e biurokratyczne szalestwo przepiswdotyczcych przeksztacenia zatrzymuje si w tym miej-scu.

    314 Niniejszy rozdzia powicony jest przede wszystkim kon-kretnemu przeksztaceniu ktre ma doprowadzi wspl-nikw lub akcjonariuszy spki kapitaowej do stania si

    wsplnikami spki komandytowej. Nie jest zatem naszymcelem ani pene omwienie, ani te fundamentalna kryty-ka przepisw kodeksowych dotyczcych przeksztacenia.Nie mniej jednak nie sposb w tym miejscu nie zauway,i w stosunku do znakomitej wikszoci przeksztaceprzepisy kodeksowe dotyczce badania przeksztaceniaprzez biegego rewidenta s nadmierne i w gruncierzeczy niepotrzebne. Przeksztacanie w Kodeksie nadal,

    w dawnym stylu kodeksu handlowego, traktowane jestz namaszczeniem jakby chodzio tu o jakie zupenieniezwyke zdarzenie gospodarcze. Std rola biegegorewidenta i celowo badania planu przeksztacenia, jesttyle doniosa co niejasna i zbyteczna zarazem.

    4.3.6 Utrudnienie w procedurze przeksztacenia

    315 Nie samo wczenie biegego do procedury przekszta-ceniowej jest problemem i obcieniem owej procedury,ale jest nim uczynienie z badania planu przeksztacenia

    wymogu sine qua non procedury, bez wzgldu na wol wszystkich wsplnikw, skal przeksztacenia, jego jak to moe mie miejsce w konkretnym przypadku- oczywisto i prostot. Nawet w opartej na unijnejdyrektywie procedurze poczenia spek od pocztkuobowizywania Kodeksu przewidziane byy pewne

    wyjtki od obowizku badania, ktrych zakres z czasemuleg rozszerzeniu. Problem wic jest zapewne w tym,e procedura przeksztacenia, cho z definicji prostsza

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    19/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 1 9

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz sma.

    i mniej zagraajca komukolwiek, a zwaszcza wierzycie-lom, ni procedura poczeniowa, jest autorskim dzieemlokalnego ustawodawcy, ktry do procedury tej zastosowa

    w bardzo swoisty sposb kalk procedury poczeniowej.Kalk nieelastyczn, ortodoksyjn i bezwyjtkow.

    316 Tak oto mamy w przeksztaceniu do czynienia z sytuacj, inawet w naszym typowym, podatkowo motywowanymprzeksztaceniu spki kapitaowej w komandytow, po-mimo zgody wszystkich wsplnikw spki kapitaowej na

    wszystkie parametry przeksztacenia, nie mona uniknbadania przeksztacenia przez biegego rewidenta.

    4.3.7 Tre opinii biegego

    317 Nie ulega wtpliwoci, e w treci opinii powinno znalesi co najmniej generalne stwierdzenie dotyczce kwestiipoprawnoci i rzetelnoci.

    318 Pojciapoprawnoci i rzetelnoci nawizuj do standardwwymagany w stosunku do biegych rewidentw. Pojciepoprawnoci w ogle nie podlega adnej legalnej defini-cji. Rzetelno w odniesieniu do planu przeksztacenianaley rozumie nawizujc do art. 24 ust. 2 ustawyo rachunkowoci jako odzwierciedlanie przez pewnczynno czy dziaanie stanu rzeczywistego, cho przepisw dotyczy bezporednio ksig rachunkowych. Nadanieim normatywnego znaczenia jest bardzo trudne. Pojciepoprawnoci naley odnie do matematyczno-logicznejjakoci planu przeksztacenia, natomiast pojcie rzetelno-ci naley wiza z uwzgldnieniem w planie wszystkichistotnych okolicznoci majcych wpyw na sytuacj uczest-nikw przeksztacenia po jego dokonaniu w stosunku dosytuacji przed jego dokonaniem.

    319 Zgodzi naley si z pogldem, e opinia, jeeli mamie rzeczywicie sens, powinna dotyczy przede

    wszystkim okolicznoci, czy parametry przeksztacenianie s krzywdzce z punktu widzenia mniejszociowych

    wsplnikw. Takie pokrzywdzenie bowiem jest zawszemoliwe, skoro do przeksztacenia potrzebna jest jedynie

    wikszo dwch trzecich gosw. Inna rzecz, e kadataka uchwaa podlegaaby zaskareniu bez wzgldu na to,czy poprzedzona by bya opini biegego. No, ale tu junaley przyj za uzasadnione, e opinia biegego moenada sporowi o wartoci udziaw, a zwaszcza kwot

    wypacanych wsplnikom niewchodzcym do przekszta-cenia, ramy cywilizowane i rzeczowe.

    320 Wyznaczony przepisami zakres opinii biegego rewidentaw powizaniu z niejasnoci skutkw, jakie opinia wywo-uje stanowi najbardziej delikatny i zarazem najbardziejdwuznaczny problem postpowania przeksztaceniowe-go w ujciu Kodeksu. Mona sobie bowiem wyobrazi chocia z trudem, ale jednak sytuacj, w ktrej biegyocenia parametry przeksztacenia negatywnie. W takimprzypadku kwesti podstawow staje si zakres kompe-tencji sdu w odniesieniu do wycignicia wnioskw z taksformuowanej opinii. Innymi sowy czy w przypadkutakiej opinii biegego sd moe, powinien, czy te, by

    moe, ma obowizek odmwi zarejestrowania prze-ksztacenia spki.321 Naszym zdaniem w kadym przypadku odpowied na tak

    postawione pytanie winna by negatywna: adna opiniabiegego nie upowania sdu do odmowy rejestracji prze-ksztacenia wbrew woli wymaganej wikszoci wsplni-kw. Inna rzecz, e do wydania takich negatywnych opinii

    w rzeczywistoci dochodzi niezwykle rzadko.

    4.4. Obowizki zwizane z wzywaniem informacyjnymwsplnikw

    4.4.1 Powiadamianie wsplnikw o planowanym prze-ksztaceniu

    322 Art. 560 Kodeksu zobowizuje zarzd przeksztacanejspki do powiadomienia wsplnikw lub akcjonariuszyo planowanym przeksztaceniu.

    323 Powiadomienie o zamierzonym przeksztaceniu powinnozosta dokonane w sposb przewidziany dla zwoywaniazgromadze. Oznacza to, i w przypadku spki z ogra-niczon odpowiedzialnoci wsplnicy zostan powiado-mieni za pomoc listw poleconych lub przesyek nada-nych poczt kuriersk (art. 238 Kodeksu). W przypadku,gdy wsplnik wyrazi pisemn zgod na otrzymywaniezawiadomie poczt elektroniczn i poda adres, na kt-ry zawiadomienia maj by dokonywane, zawiadomieniemoe zosta dokonane rwnie w ten sposb.

    324 W spkach akcyjnych powiadomienie wsplnikw na-stpuje poprzez publikacj ogoszenia w Monitorze S-dowym i Gospodarczym (art. 402 Kodeksu). W sytuacji,gdy wszystkie akcje w spce s imienne, powiadomieniemoe rwnie zosta dokonane na zasadach przewidzia-nych dla spki z ograniczon odpowiedzialnoci. Pomi-jamy to specyficzne, obowizujce od sierpnia 2009 rokuzasady zwoywania zgromadze w spkach publicznych.Spka publiczna nie moe przeksztaci si w spkkomandytow nie tracc swego publicznego statusu.

    325 Wsplnicy lub akcjonariusze powinni zosta powiadomienio przeksztaceniu dwukrotnie. Pierwsze powiadomieniepowinno nastpi najpniej na miesic przed planowa-nym dniem powzicia uchway o przeksztaceniu przezzgromadzenie wsplnikw, a drugie w odstpie nie krt-szym ni dwa tygodnie od pierwszego powiadomienia.Taki efekt logiczny daje ustawienie terminw opisanychw art. 560 par. 1 w bardziej naturalnej kolejnoci, ni tozapisano w Kodeksie. Innymi sowy na przykad pierwszezawiadomienie moe mie miejsce na dwa miesiceprzed dat zgromadzenia, a drugie na miesic przedtak dat.

    326 W przypadku, gdy powiadomienie nastpuje za pomoc li-stw poleconych lub przesyek nadanych poczt kuriersk,decydujcy jest moment wysania powiadomienia. Na-

    tomiast w przypadku publikacji ogosze powiadomienieuznaje si za dokonane w dniu wydania numeru Monitora

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    20/24

    2 0 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    K om e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz sma.

    Sdowego i Gospodarczego zawierajcego ogoszeniew tym przedmiocie.327 Z uwagi na fakt, i w spce akcyjnej akcjonariusze po-

    winni zosta powiadomieni o przeksztaceniu za pomocogoszenia w Monitorze Sdowego i Gospodarczego,moliwe jest dokonanie pierwszego powiadomienia

    w ogoszeniu planu przeksztacenia. Rozwizanie tostanowi w przypadku spki akcyjnej jedyn moliwopogodzenia terminw na ogoszenie planu i powia-domienie wsplnikw bez praktycznej koniecznoci

    wczeniejszego ogoszenia planu przeksztacenia. Naleybowiem pamita, e oba powysze obowizki powinnyzosta wykonane najpniej na miesic przed planowanymdniem powzicia uchway przeksztaceniowej.1) Zawiadomienie wsplnikw lub akcjonariuszy powin-

    no zawiera co najmniej nastpujce elementy:2) istotne elementy planu przeksztacenia oraz opinii bie-

    gego, co oznacza, e zawiadomienie moe nastpitylko po zoeniu przez biegego opinii;

    3) miejsce i termin w ktrym wsplnicy lub akcjonariuszemog zapozna si z pen treci planu i zacznikw,a take opini biegego rewidenta, przy czym termin

    ten nie moe by krtszy ni dwa tygodnie przedplanowanymi dniem powzicia uchway o przekszta-ceniu;

    4) projekt uchway o przeksztaceniu oraz projektumowy lub statutu spki po przeksztaceniu, co niedotyczy przypadku, gdy zawiadomienie jest ogaszane

    w Monitorze z uwagi rzecz prosta na objtodokumentu.

    4.4.2 Wyoenie dokumentw do wgldu

    328 Zgodnie z art. 561 wsplnicy/akcjonariusze maj prawoprzeglda w lokalu spki wszystkie dokumenty zwi-zane z planem przeksztacenia, a wic sam plan, projektuchway przeksztaceniowej oraz ewentualne zmiany

    w umowie spki lub statucie, obowizkow wycenmajtku, a take sprawozdanie finansowe sporzdzonena tych samym zasadach, na jakich sporzdza si spra-

    wozdanie roczne, sporzdzone na dzie w miesicu po-przedzajcym przedoenie wsplnikom/akcjonariuszomplanu przeksztacenia.

    329 Prawo przegldania dotyczy take opinii biegego, ktraw tym momencie winna by ju nie tylko gotowa, alei zoona do sdu.

    4.4.3 Ustna informacja dla wsplnikw lub akcjonariuszy

    330 Ostatnim z obowizkw informacyjnych przed podjciemuchway jest ustne przedstawienie wsplnikom lub akcjo-nariuszom istotnych elementw treci planu przeksztace-nia, oraz opinii biegego, bezporednio przed podjciemuchway.

    331 Informacje ustne powinny zosta przekazane bezpored-

    nio przed podjciem uchway przeksztaceniowej, czylina zgromadzeniu wsplnikw lub walnym zgromadzeniu,ktrego porzdkiem obrad objte jest gosowanie nad takuchwa.

    4.4.4 Ogoszenie o przeksztaceniu

    332 Ostatnim obowizkiem informacyjnym jest obowizekogoszenia o przeksztaceniu (art. 570). Przeksztaceniedochodzi bowiem do skutku w dniu jego wpisania do re-

    jestru. Obowizek ten w przypadku spki komandytowejpowstaej z przeksztacenia spki kapitaowej spoczywa

    wszystkich wsplnikach prowadzcych sprawy spkikomandytowej.

    333 Kodeks nie ustanawia adnego terminu na dokonanieogoszenia. Kodeks nie okrela take adnych wymogwdotyczcych treci ogoszenia o przeksztaceniu. Powin-no ono jednak zawiera informacj o dokonaniu prze-ksztacenia, dane indywidualizujce przeksztacane spki(w tym numer KRS, dat wpisu do rejestru i waciwy sdrejestrowy) oraz dat wpisu przeksztacenia do rejestru.

    4.4.5 Ogoszenie o przeksztaceniu

    334 Co do zasady zgodnie z Kodeksem odpowiedzialno zawykonanie opisanych powyej obowizkw informacyj-nych ponosz osoby dziaajce za spk przeksztacan.Na gruncie analizowanego przez nas przeksztacenia spkikapitaowej w osobow bd to czonkowie zarzdu spkikapitaowej.

    335 Wyjtek od powyszej zasady wprowadza, omwiony juart. 570, zgodnie z ktrym ogoszenie o przeksztaceniuspki powinno zosta dokonane na wniosek spki prze-ksztaconej, co implikuje, e odpowiedzialno, ciy naosobach za ni dziaajcych.

    Zaczniki do czci smej:

    Zacznik nr 21 Wniosek o wyznaczenie biegego (art. 559 Ko-

    deksu)

    Zacznik nr 22 Zawiadomienie wsplnikw o zamiarze powzicia

    uchway o przeksztaceniu spki (art. 560 1 Kodeksu)

    Zacznik nr 23 Uchwaa Zgromadzenia Wsplnikw spki prze-

    ksztacanej o przeksztaceniu spki z ograniczon odpowiedzialnoci

    w spk komandytow (art. art. 562 i 563 Kodeksu)

    Zacznik nr 24 Wezwanie wsplnikw do zoenia owiadczenia

    o uczestnictwie w spce przeksztaconej (art. 564 1 Kodeksu)

    Zacznik nr 25 Pisemne owiadczenie o zamiarze uczestnictwa

    w spce przeksztaconej (art. 564 1 i 2 Kodeksu)

    Zacznik nr 26 Pisemna zgoda wsplnika przeksztacanej spki

    z ograniczon odpowiedzialnoci na penienie roli komplementariusza

    w spce komandytowej (art. 576 1 Kodeksu)

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    21/24

    R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0 | 2 1

    K om e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz sma.

    !"

    !"#

    $%%"#&'("

    !

    )#

    ##$%%

    #* (+& ( ,# -./0/%1)2 (+&

    #(##3# ##4#("

    5& 6 ! !

    (#74#+!(

    &'()!'*+,)&)-&)./).' #### (+( ,#-./0/%1)2(+& #(##3#

    ##4 #(" 5&6 (# !(#74#+!

    (!"!"#$%%"#&'("!((!#!88!"#83#

    (+&9"9:; # #!( #" "#(

    4#& #! (# 4# #((3# # !3# ( (!

    #"#

    ?3#"#7(34@#((9!4#!

    #""=(!#!8 !"#83#(+&9"9: ; # #!(##"##"

    #(#7#9&"(!(+

    ?3# "@ # (#,#" ("!"(

    G(+#C !3K4#!(+!#C "#

    :* ##">& !3K#& (+# (+ "#

    :*!"#>&

    %,"@((3K#!3K!C!3#4#(+!3#

    #&(+#(+!(!#(##4#!(#B!"#

    B#C#!+!&"#=#(

    "+#@ @ #8 #( (+#" ##4# (+

    (K #7 (& !3# ( (! # + +#@ (## 4#&

    #!

    /5##BG HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

    /#4#(G HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

    G#*

    1) B!9&"(!I

    2) B!"(+(!&L(+-5!J(+(##3#2(+&

    "!

    Zacznik nr 21 Wniosek o wyznaczenie biegego (art. 559 Ko-deksu) - 1 strona

    Zacznik nr 22 Zawiadomienie wsplnikw o zamiarze powziciauchway o przeksztaceniu spki (art. 560 1 Kodeksu) - 1 strona

    Zacznik nr 23 Uchwaa Zgromadzenia Wsplnikw spki przeksztacanej

    o przeksztaceniu spki z ograniczon odpowiedzialnoci w spk komandy-

    tow (art. art. 562 i 563 Kodeksu) - 3 strony

    ?51232121112131246:69!"

    (!#/A

    47#(/5##

    "!# (#" 4##(+ "3# :*

    ###7###7#!"#7">&:"!>47#(#/#4

    "3K !" ( "(&!" (+#+ # !#"9 (+&

    (!@(K:*!!"#7">&!"9!#Q

    !3#4#!(+

    ;(#" (!#(+ ! (!# L (+& 5!J (

    (#!(#74#+!(

  • 8/8/2019 Res in Commercio 10/2010

    22/24

    2 2 | R E S I N C O M M E R C I O | P A D Z I E R N I K 2 0 1 0

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz sma.