Strona 1

Program nauczania zajęć technicznych – „Rysunek techniczny”

Cele kształcenia – wymagania ogólne zajęć technicznych

Rysunek techniczny

Jacek Odolczyk

Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie

Strona 2

Spis treści

1. Wstęp .......................................................................................................................... 3

2. Cele kształcenia – wymagania ogólne ........................................................................ 3

3. Treści nauczania – wymagania szczegółowe .............................................................. 4

4. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela ................................................ 6

5.Uwagi o realizacji programu ...................................................................................... 12

6.Ewaluacja osiągnięć uczniów .................................................................................... 13

Strona 3

1. Wstęp

Program został opracowany zgodnie z wytycznymi Podstawy programowej

kształcenia ogólnego podpisanej przez Minister Edukacji Narodowej w grudniu 2008

roku i wchodzącej w życie z dniem 15 stycznia 2009 roku/DzU nr 4 z 15 stycznia

2009, poz. 17/jako element Reformy Oświaty, oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 roku w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole

programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania

do użytku szkolnego podręczników ogłoszonego w Dzienniku Ustaw nr 89. poz 730.

2. PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU ZAJĘCIA TECHNICZNE

Cele kształcenia– wymagania ogólne

I. Rozpoznawanie urządzeń technicznych i rozumienie zasad ich działania.

II. Opracowywanie koncepcji rozwiązań typowych problemów technicznych oraz

przykładowych rozwiązań konstrukcyjnych.

III. Planowanie pracy o różnym stopniu złożoności, przy różnych formach

organizacyjnych pracy.

IV. Bezpieczne posługiwanie się narzędziami i przyrządami.

Strona 4

3. Treści nauczania– wymagania szczegółowe

Uczeń:

1. Rozpoznaje rodzaje rysunku i rozumie potrzebę stosowania rysunku technicznego:

a) zna możliwości wykorzystania rysunku do przedstawiania wielkości, kształtu i rozwiązań konstrukcyjnych rzeczywistych urządzeń technicznych dla celów sportowych, szkoleniowych lub wystawienniczych;

b) wykonuje pomiary i weryfikuje rozwiązania modelowe w odniesieniu do rozwiązań rzeczywistych – wyjaśnia konieczność stosowania skali w rysunku technicznym.

2. Zna materiały i przyrządy rysunkowe oraz ich zastosowanie:

a) umie dobrać rodzaj ołówka do kreślonej linii, zna rodzaje linii i ich zastosowanie

b) umie ustawić arkusz papierowy i elektroniczny (w programie komputerowym) stosownie do rozmiaru i skali wykonywanego rysunku, zna znormalizowane nazwy i wymiary arkuszy rysunkowych.

3. Potrafi przedstawić przedmiot za pomocą rzutu prostokątnego, przekroju i wymiarowania.

a) wykonuje arkusze rysunkowe i opisem w tabliczce rysunkowej

b) potrafi opisać rysunek pismem technicznym stosując symbole obowiązujące w technice (rysunku technicznym).

4. Rozróżnia rzuty aksonometryczne i potrafi je wykonać:

a) wykonuje rysunki w dimetrii ukośnej na podstawie rysunku w rzutach prostokątnych

b) wykonuje rysunki w izometrii ukośnej na podstawie rysunku w rzutach prostokątnych

5. Opracowuje pomysły (koncepcje) rozwiązań typowych problemów technicznych pojawiających się w rysunku technicznym:

a) rysuje za pomocą przyrządów kreślarskich modle i porównuje ich ustawienie dla lepszego zobrazowania przedmiotu na rysunku

b) wykonuje koncepcje co do skali i ustawienia modeli do ich przedstawienia w formie szkiców technicznych.

6. Opracowuje szczegółowe rozwiązania konstrukcyjne budowanego (sklejanego) modelu:

a) dobiera materiały na podstawie wymagań konstrukcyjnych modelu;

7. Umie zaplanować wykonanie prac rysunkowych o różnym stopniu złożoności, przy różnych formach organizacyjnych pracy:

a) przestrzega zasad organizacji pracy w pracowni rysunku technicznego i w pracowni komputerowej ;

b) zna zasady opisywania, katalogowania i przechowywania arkuszy rysunkowych i plików komputerowych.

Strona 5

8. Bezpiecznie posługuje się przyrządami kreślarskimi:

a) posługuje się linijką, cyrklem, ekierką, ołówkiem, temperówką itp.

b) posługuje się programami komputerowymi wspomagającymi wykonanie rysunku technicznego.

9. Zna zasady rozwiązań problemów utylizacji materiałów biurowych i dokumentacji technicznej

a) wie jak segregować śmiecie powstające w trakcie wykonywania rysunku technicznego.

b) zna znaczenie wykorzystania materiałów wtórnych dla ochrony środowiska

Cele kształcenia

1. Nabycie przez ucznia umiejętności czytania dokumentacji technicznej

2. Nabycie przez ucznia sporządzania prostej dokumentacji technicznej (rysunku

technicznego)

3. Nabycie nawyku posługiwania się symbolami technicznymi

4. Nabycie umiejętności wykonywania pisma technicznego

5. Rozwijanie wyobraźni przestrzennej, nabycie umiejętności przedstawienia

przedmiotu w rzucie prostokątnym

6. Wyrobienie nawyku staranności i dokładności w pracy, zwłaszcza wykonywanej na

arkuszu rysunkowym.

7. Rozwijanie aktywności poznawczej ucznia

8. Nabycie umiejętności posługiwania się nowymi technikami sporządzania rysunku

technicznego za pomocą programów komputerowych.

Cele wychowawcze

1. Rozwijanie zainteresowania myślą techniczną

2. Rozwijanie dokładności i staranności podczas wykonywania rysunków

3. Kształtowanie wytrwałości, cierpliwości, rzetelności, staranności podczas

wykonywania różnego rodzaju zadań.

4. Kształtowanie przekonania że trening czyni mistrza.

5. Kształtowanie odpowiedzialności za siebie (przygotowanie przyborów do pracy,

oddawanie prac w terminie, korzystanie z pomocy nauczyciela lub kolegi).

Strona 6

4. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela rysunku technicznego

Rozdział Czas

trwania

Temat jednostki

metodycznej

Wiedza i umiejętności Szczegółowe osiągnięcia ucznia

RYSUNEK

TECHNICZNY

I KONSTRUKCJE

ZAGADNIENIA

WSTĘPNE

11 h Rola i znaczenie rysunku

technicznego. Materiały i

przybory kreślarskie- 1 h

– poznanie roli rysunku

technicznego

-poznanie znaczenia rysunku

technicznego

-poznanie materiałów i przyborów

kreślarskich

– wie, jaka jest rola i znaczenie

rysunku technicznego

– rozumie konieczność stosowania

odpowiednich materiałów

i przyborów do rysunku

technicznego

-zna pojęcie normy,

w szczególności PN

Formaty arkuszy

rysunkowych.– 1 h - poznanie podstawowego formatu

rysunkowego i jego pochodnych

-poznanie wymiarów arkuszy

rysunkowych

-zna nazwę podstawowego

formatu rysunkowego i jego

pochodnych

-zna wymiary podstawowego

arkusza rysunkowego i potrafi

obliczyć wymiary innych

formatów

Przygotowanie arkusza do

kreślenia. Tabliczka

rysunkowa – 1 h

-poznanie zasad rysowania

obramowania arkusza, docinania

arkusza

-poznanie kształtów, wymiarów,

rodzajów tabliczki rysunkowej

-poznanie zasad wypełniania

tabliczki rysunkowej

-umie obramować arkusz

rysunkowy

-potrafi dociąć kartkę do

odpowiedniego formatu

rysunkowego

- umie narysować wg zadanego

wzorca tabliczkę rysunkową

Strona 7

Rozdział Czas

trwania

Temat jednostki

metodycznej

Wiedza i umiejętności Szczegółowe osiągnięcia ucznia

i poprawnie ją uzupełnić

Rodzaje i grubości linii

rysunkowych– 2 h

-poznanie rodzajów linii

-poznanie różnych grubości linii

i zależności między nimi

-poznanie zastosowań rodzajów

i grubości linii w rysunku

technicznym

-umie rysować poszczególne

rodzaje linii

-wykorzystuje w odpowiednich

miejscach (kreśli odpowiednią

linię) rodzaje i grubości linii

Pismo rysunkowe – 4 h -poznanie krojów pisma

technicznego

-poznanie proporcji liter pisma

technicznego

-poznanie szeregów wielkości liter

pisma technicznego w zależności

od wielkości arkusza na którym się

je zamieszcza

-poznanie wzorców liter pisma

technicznego

-poznanie właściwej kolejności

kreślenia łuków do wykonania

litery pisma technicznego

-zna kroje pisma technicznego

-zna proporcje liter pisma

technicznego

-wykonuje napisy pismem

technicznym

-uzupełnia tabliczkę rysunkową

pismem technicznym

-dobiera wielkość liter pisma

technicznego do wielkości arkusza

-dobiera wielkość liter i uzupełnia

pola tabliczki rysunkowej

-kreśli litery pisma technicznego

Podziałki rysunkowe – 1 h -poznanie pojęcia podziałki -zna pojęcie skali

Strona 8

Rozdział Czas

trwania

Temat jednostki

metodycznej

Wiedza i umiejętności Szczegółowe osiągnięcia ucznia

-poznanie typowego skalowania

powiększającego

i pomniejszającego

-poznanie zasad opisu rysunku

wykonanego w skali

-potrafi narysować przedmiot

w skali

-umie zapisać podziałkę

w tabliczce rysunkowej

Powtórzenie wiadomości –1 h

-utrwalenie wiadomości

dotyczących rysunku technicznego

-zna i stosuje wiadomości

dotyczące przygotowania

materiałów i przyrządów

do rysunku technicznego

-stosuje podstawowe zasady

rysunku technicznego

RYSUNEK

GEOMETRYCZNY

6 h Proste równoległe i proste

prostopadłe. Podział odcinka –

1 h

-poznanie, przypomnienie pojęć

proste równoległe, proste

prostopadłe;

-poznanie sposobu podziału

odcinka

-nazywa proste prostopadłe

i proste równoległe

-rysuje proste prostopadłe i proste

równoległe

-wykorzystuje proste prostopadłe

i proste równoległe do kreślenia

figur

Kreślenie różnych figur – 1 h -poznanie, przypomnienie kreślenia

różnych figur

-kreśli prostokąty, trójkąty,

kwadraty, wielokąty i figury

będące złączeniem tych figur

-kreśli okręgi

Strona 9

Rozdział Czas

trwania

Temat jednostki

metodycznej

Wiedza i umiejętności Szczegółowe osiągnięcia ucznia

Kreślenie wielokątów

foremnych – 2 h -poznanie sposobów kreślenia

wielokątów foremnych

-poznanie wielkości konta

wewnętrznego dowolnego

wielokąta foremnego

-kreśli wielokąty foremne

-wie jak obliczyć kąt wewnętrzny

wielokąta foremnego

-umie wyznaczyć, narysować kąt

potrzebny do konstrukcji

wielokąta foremnego.

Krzywe płaskie: owal, elipsa –

2 h -poznanie pojęć owal i elipsa

-poznanie sposobów rysowania

elips i owali

-zna pojęcia owal i elipsa

-zna sposoby rysowania elipsy

i owalu

-kreśli elipsy i owale

ZASADY

RZUTOWANIA

PROSTOKĄTNEGO

9 h Pojęcie rzutu prostokątnego –

1 h

-poznanie pojęcia rzut prostokątny

-poznanie pojęć rzutowanie,

rzutnia, płaszczyzna rzutowania

-poznanie pojęć rzut z przodu

(główny), rzut z boku (rzut z lewej

strony na prawą), rzut z góry

- zna pojęcie rzut prostokątny

- zna pojęcia rzutnia, płaszczyzna

rzutowania.

- zna pojęcia, potrafi wskazać,

naszkicować rzut z przodu

(główny), rzut z boku (rzut z lewej

strony na prawą), rzut z góry

- zna pojęcia, potrafi rozłożyć

na płaszczyznę i oznaczyć trzy

płaszczyzny rzutni: I - rzutnia

pionowa zwana główna, II -

Układ rzutni – 1 h

-poznanie układu trzech rzutni

-poznanie nazw trzech płaszczyzn

rzutni: I - rzutnia pionowa zwana

główna, II - rzutnia boczna, III –

rzutnia pozioma.

Strona 10

Rozdział Czas

trwania

Temat jednostki

metodycznej

Wiedza i umiejętności Szczegółowe osiągnięcia ucznia

Rzuty punktu – 1 h -poznanie rzutowania na podstawie

rzutu punktu

rzutnia boczna, III – rzutnia

pozioma.

- rzutuje punkt w rzucie

prostokątnym

- rzutuje figury płaskie w rzucie

prostokątnym

-rzutuje wielościany w rzucie

prostokątnym

-kreśli bryły w rzucie

prostokątnym

-kreśli bryły zawierające otwory

w rzucie prostokątnym

-kreśli bryły obrotowe w rzucie

prostokątnym

-kreśli przekroje brył

-stosuje odpowiednie kreskowanie

przekroju

Rzuty figur płaskich – 1 h -poznanie rzutowania figur płaskich

Rzuty wielościanów i brył

obrotowych – 2 h -poznanie rzutowania wielościanu

-poznanie rzutowania brył

obrotowych i zawierających otwory

Proste przekroje

wielościanów – 2 h -poznanie pojęcia przekrój

-poznanie przekrojów

wielościanów

-poznanie rodzajów kreskowania

w zależności od materiału

Powtórzenie wiadomości – 1

h

-utrwalenie wiadomości

dotyczących rzutowania

prostokątnego

RZUTY

AKSONOME-

TRYCZNE

7 h

Dimetria ukośna- widomości

wstępne – 1 h

.

-poznanie pojęcia rzut

aksonometryczny

-poznanie pojęcia dimetria

-poznanie zasad dimetrii

-zna pojęcie rzut

aksonometryczny

-zna pojęcie dimetria

-kreśli graniastosłupy w dimetrii

ukośnej

Strona 11

Rozdział Czas

trwania

Temat jednostki

metodycznej

Wiedza i umiejętności Szczegółowe osiągnięcia ucznia

Bryły w dimetrii ukośnej –

ćwiczenia – 2 h

-poznanie zasad wykonywania

dimetrii ukośnej w trakcie

rysowania brył (złącz kilku

graniastosłupów)

-kreśli bryły w dimetrii ukośnej

Izometria – wiadomości

wstępne – 1 h

-poznanie zasad izometrii - zna pojecie izometria

-kreśli graniastosłupy w izometrii

Bryły w izometrii – ćwiczenia

– 2 h -poznanie zasad wykonywania

izometrii w trakcie rysowania brył

(złącz kilku graniastosłupów)

-kreśli bryły w izometrii

Perspektywa zbieżna, czołowa

i boczna – 1 godz. -poznanie pojęcia perspektywa

-rozróżnianie rysunków

z zastosowaniem perspektywy

zbieżnej, czołowej i bocznej.

-zna pojęcie perspektywa

-zna pojęcia perspektywy

zbieżnej, czołowej i bocznej

-szkicuje rysunek w perspektywie

zbieżnej (do jednego punktu)

Strona 12

5. Uwagi o realizacji programu

Uczniowie do lekcji muszą być wyposażeni w przybory kreślarskie. Przybory te

powinny być sprawne i dobrej jakości. Materiały do zajęć w większości przypadków

będzie przygotowywał nauczyciel. Uczniowie prowadzą zeszyt przedmiotowy

w którym notują z każdej lekcji główne zagadnienia i wiadomości do zapamiętania.

Część wiadomości uczniowie będą opracowywać na komputerze i w postaci

wydrukowanej kartki wklejać do zeszytu. Będą się też odbywać w miarę potrzeb

zajęcia w Sali komputerowej z wykorzystaniem programów do wykonywania

rysunków (nie będą to programy specjalistyczne o wysokim stopniu możliwości typu

AutoCad ale popularne, dość proste w obsłudze i na licencji typu freeware. Takie

programy będzie tę uczeń mógł użytkować w domu – rozwijając swoje

zainteresowania). Najczęściej zajęcia będą jak sama nazwa przedmiotu wskazuje

polegały na wykonaniu rysunku technicznego na arkuszu A4. Część z tych prac

będzie miała określone ramy czasowe do wykonania w ciągu jednej jednostki

lekcyjne. Inne będzie można dokończyć w domu, a część będzie taka że będzie

można dokończyć pod nadzorem nauczyciela np. na zajęciach kół zainteresowań

lub świetlicy prowadzonych przez nauczyciela przedmiotu. Co najmniej raz

w semestrze będzie sprawdzany zeszyt. Będzie też do wykonania praca manualna –

wykonanie bryły do rzutowania. Przy okazji tej pracy zostanie omówione zagadnienie

organizowania, projektowania i dokumentowania wytworów techniki.

Strona 13

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

Na początku roku szkolnego nauczyciel informuje uczniów o wymaganiach

i kryteriach. Sprawdzeniu stopnia opanowania posiadanych wiadomości,

umiejętności oraz nabytych postaw posłużą karty ćwiczeń – konkretne arkusze

rysunkowe z rysunkiem w którym stosuje się zagadnienia na omawiany temat.

Sprawdzeniu wiedzy, ale i utrwaleniu wiadomości posłużą programy komputerowe

i strony internetowe i interaktywną zawartością. Będzie taż wiedza sprawdzana

tradycyjnymi metodami – odpytywanie, kartkówka, prowadzenie zeszytu

przedmiotowego.

Metody sprawdzania osiągnięć uczniów:

test dydaktyczny

zadania rysunkowe - rysunek techniczny

test z programu komputerowego

odpowiedź pisemna

odpowiedź ustana

wykonanie przedmiotu (modelu do rzutowania)

obserwacja pracy uczniów (np. aktywności, zainteresowania, zaangażowania,

pomoc koleżeńska)

W trakcie różnego rodzaju aktywności uczniów, wykonywania zadań technicznych

należy zwrócić uwagę na:

przestrzeganie regulaminów pracowni technicznej i komputerowej

przestrzeganie przepisów BHP

aktywność, pomysłowość podczas wykonywania zadań

odpowiednie zorganizowanie miejsca nauki, przestrajanie zasad zgodnych

z wykonywanym zadaniem i miejscem jego realizacji.

korzystanie z komputerowych zasobów, programów komputerowych,

informacji z sieci i ocena ich pod względem etycznym i merytorycznym.

wykonywanie rysunków zgodnie z przyjętą konwencją (zasadami) których

najwiarygodniejszym źródłem są powszechnie stosowane normy (Polskie

Normy PN, normalizacja Unii Europejskiej)

Na ostatnich zajęciach przewidziana jest ewaluacja (ocena zajęć) prowadzona przez

uczniów. Będzie to anonimowa ankieta lub krótkie wypracowanie na temat

całorocznej pracy – również anonimowe.