PR-owcy i digital influencerzy – co sądzą o sobie nawzajem - raport z ogólnopolskiego badania...

PR-owcy i digital influencerzy– co sądzą o sobie nawzajemWyniki ogólnopolskiego badania

Organizatorzy badania

Komu Komunikacja to projekt przygotowany

z myślą o praktykach PR, którzy chcą poszerzać

swoją wiedzę, dzielić się doświadczeniami,

dyskutować z ludźmi z branży i słuchać

ekspertów. Comiesięczne, bezpłatne spotkania

dotyczą różnej tematyki i organizowane są od

marca 2014 roku w niecodziennych miejscach

Krakowa.

www.KomuKomunikacja.pl

Szanowni Państwo,

z prawdziwą przyjemnością oddajemy w Państwa ręce wyniki pierwszego ogólnopolskiego badania

relacji PR-owców i digital influencerów przeprowadzonego w ramach projektu Komu Komunikacja.

Badanie będzie powtarzane co rok, dzięki czemu będziemy mogli zaobserwować, jak współpraca

tych grup zawodowych zmienia się w czasie i w którym kierunku ewoluuje.

To drugie badanie przygotowane w ramach akcji Komu Komunikacja. W marcu 2015 roku

zbadaliśmy relacje między PR-owcami a dziennikarzami. Tym razem pochyliliśmy się nad współpracą

branży public relations z digital influencerami, zdajemy sobie bowiem sprawę z tego, że media

społecznościowe i platformy blogowe stają się coraz ważniejszym kanałem komunikacji

w codziennym życiu i w biznesie. Jednak współpraca między twórcami treści

w tych mediach a PR-owcami wciąż jest często poligonem doświadczalnym, a nie przynoszącym

obopólne korzyści działaniem biznesowym. Postanowiliśmy zatem zbadać oczekiwania obu grup,

które pozwolą wyciągnąć wnioski na przyszłość i zdefiniować dobre praktyki w zakresie współpracy.

Wyniki badań opatrzone zostały komentarzami ekspertów, którzy zinterpretowali dane liczbowe

i odnieśli je do swoich doświadczeń.

Zapraszamy do lektury!

Magdalena Grochala i Łukasz Majewski

Komu Komunikacja

Wraz z rozwojem mediów społecznościowych i platform blogowych

specjaliści do spraw komunikacji dostali do rąk nowe narzędzia

kontaktu z pożądaną przez nich grupą odbiorców. Nowe możliwości

to także nowe wyzwania. PR-owcy stanęli przed koniecznością

nawiązania relacji – także, a może przede wszystkim biznesowych

– z digital influencerami. Twórcy treści w Internecie działający na

platformach społecznościowych musieli natomiast udowodnić swoją

wartość i przekonać drugą stronę, że ich działania są skuteczne,

mierzalne i przynoszą oczekiwane efekty.

Choć PR-owcy i digital influencerzy współpracują ze sobą już od kilku

lat, dla wielu z nich zasady tych wspólnych działań wciąż są niejasne.

Często obu grupom brakuje wzajemnego zrozumienia

i poszanowania celów. Profesjonalne podejście, jasne określenie

oczekiwań i możliwości, odpowiednie docenienie pracy włożonej

w działania powinny pomóc we wzmocnieniu relacji, które

zaowocuje wieloma efektywnymi akcjami przynoszącymi korzyści obu

stronom.

Komentarze autorów

Magdalena Grochala

Choć nie wszyscy chcą w to uwierzyć, współpraca między PR-owcami

a digital influencerami to biznes. Pamiętać muszą o tym obie strony.

Co to oznacza? DI oferując swoje usługi, powinni zapewnić jak

najwyższą jakość i zadbać także o formalną stronę współpracy. PR-owcy

i przedstawiciele marek natomiast nie mogą zapominać, że za dobrze

wykonaną pracę należy się odpowiednie wynagrodzenie. Truizm?

Niekoniecznie. Wyniki naszego badania wskazują, że niezrozumienie tej

reguły rodzi nieporozumienia i trudną do zaakceptowania rozbieżność

między oczekiwaniami a rzeczywistością. Jakość współpracy marek

z twórcami treści w social mediach i na platformach blogowych można,

a właściwie nawet trzeba poprawić. Nie wolno się na siebie obrażać,

pamiętajmy bowiem, że na tym polu stawiamy dopiero pierwsze kroki

i to od nas zależy, jak ta współpraca będzie wyglądać w przyszłości.

Ankietowani i komentujący wskazali elementy powodujące konflikty,

powiedzieli, co w tej współpracy dziś nie jest doskonałe, co boli obie

strony. To od nas wszystkich zaangażowanych w komunikację na linii

PR-owiec – digital influencer zależy, czy wyciągniemy z tej lekcji

konstruktywne wnioski.

Komentarze autorów

Łukasz Majewski

Metodologia

Badanie zrealizowane przez Komu Komunikacja we współpracy merytorycznej z Between the Signs przeprowadzono w terminie od 2.11. do 4.12.2015 r. na próbie N=77 digital influencerów (blogerów, vlogerów, twórców treści w Internecie działających na platformach społecznościowych) i N=82 PR-owców.

Celem badania było poznanie oczekiwań obu grup zawodowych i zdefiniowanie dobrych praktyk, które powinny rządzić ich współpracą.

Warunkiem wzięcia udziału w badaniu była deklaracja przynależności do jednej z badanych grup zawodowych i aktywna współpraca z drugą z analizowanych grup.

Techniką zastosowaną w badaniu były ankiety internetowe.

Badanie zostało uzupełnione komentarzami ekspertów reprezentujących obie badane grupy zawodowe.

Partner merytoryczy

Between the Signs zajmują się badaniami semiotycznymi dla marketingu. Mają prawie dziesięcioletnie doświadczenie w badaniach i marketingu. Pomysłów i inspiracji szukają w antropologii, socjologii i psychologii, którymi od lat zajmują się naukowo

i z których korzystają w projektach realizowanych dla klientów. Mają na swoim koncie projekty semiotyczne dla różnych marek: od sieci handlowych, przez firmy farmaceutyczne, po instytucje finansowe.

Więcej: www.badaniasemiotyczne.pl

Jak mówią o sobie:

Badamy kontekst kulturowy, w którym funkcjonują marki i produkty. Pokazujemy, jakie mechanizmy rządzą myśleniem klientów i komunikacją marketingową. Badania semiotyczne wyjaśniają przyczyny sukcesów i porażek kampanii promocyjnych marek (własnych i konkurencyjnych). Są ważną wskazówką w pozycjonowaniu i repozycjonowaniu marek oraz planowaniu nowych kampanii. Nie tylko „mówią, jak jest”, ale także pokazują kierunki dalszych działań. Dla naszych klientów przygotowujemy, zgodne z ich bieżącymi potrzebami, badania semiotyczne obejmujące m.in. analizę kontekstu kulturowego, w którym funkcjonują proponowane przez klientów produkty, semiotyczną analizę komunikacji własnej marki i semiotyczną analizę komunikacji branży. Badania semiotyczne są przydatne każdemu, kto szuka nowych, niestandardowych pomysłów strategicznych i kreatywnych.

media/marketing/PRIT/nowe technologieuroda/modakultura/rozrywkahandel oraz przemysł spożywczy (ex aequo)

Reprezentowane branże / poruszane tematy

lifestyleżycie i społeczeństwokuchnia oraz kultura i sztuka (ex aequo)podróże

PR-owcy

digital influencerzy (DI)

Prezentacja pięciu najczęściej wskazywanych branż i tematów. Możliwość wielokrotnego wyboru.

Badana grupa ogółem

43% digital influencerów współpracuje z markami 1-2 lata

37% PR-owców współpracuje z digital influencerami 3-5 lat, a 32% – 1-2 lata

Okiem eksperta

Badanie dotyczące wzajemnych relacji digital

influencerów i profesjonalistów PR jest kolejną

próbą przyjrzenia się mechanizmom relacji

biznesowych w mediach społecznościowych.

Do tej pory koncentrowano się głównie na

blogerach czy vlogerach, natomiast przez

ostatnie kilka lat znaczenie kanałów

transmedialnych znacznie wzrosło. Używając

dziś pojęcia „digital influencer”, mamy na

myśli osobę korzystającą ze zróżnicowanych

narzędzi social media, dopasowanych

do specyfiki swojego odbiorcy. Wprawdzie

w Polsce największe znaczenie zasięgowe ma

kilka z nich: Facebook, YouTube, Instagram,

Snapchat, Vine, Twitter, LinkedIn czy platforma

własnego bloga, jednak skuteczność

komunikacyjną osiąga się poprzez efektywne

wykorzystanie specyfiki treści w każdym z nich.

Badanie należy traktować przede wszystkim

w wymiarze jakościowym, a nie ilościowym.

Kluczem była również aktywność badanych

osób, natomiast grupa digital influencerów

została dobrana głównie z osób w kategorii

lifestyle, życie i społeczeństwo, kuchnia czy

podróże.

Grupa PR-owców i DI współpracuje ze sobą

stosunkowo krótko, najczęściej od 2-3 lat.

Większość pracuje w dużych miastach, ich

wiek nie przekracza 35 lat, a liczba projektów,

w których zawodowo obie strony brały udział,

nie przekracza 3-4. Zasadniczym kryterium

wyboru DI do projektu jest jego dopasowanie

do grupy docelowej, zasięg i dopasowanie

treści do specyfiki marki. Główną stroną

inicjująca kontakty biznesowe są PR-owcy.

Tradycyjną formą kontaktu jest poczta

elektroniczna. Najbardziej pożądanym

charakterem współpracy DI jest zostanie

ambasadorem wybranej marki, chociaż

PR-owcy preferują tutaj raczej recenzowanie

produktów lub artykuły sponsorowane

i konkursy. Obie strony wystawiają własnej

współpracy ocenę na poziomie 3,5 w skali 1-5.

Główne zarzuty, jakie PR-owcy stawiają digital

influencerom, to przede wszystkim

podstawowe standardy profesjonalne, z kolei

DI bardzo nie podoba się oczekiwanie

współpracy bez wynagrodzenia czy

niejasności związane z realizacją konkretnego

projektu.

Reasumując, efektywność wzajemnej

współpracy obu grup oceniona została na 3,4

w skali 1-5 w zakresie mierzalności efektów, jak

i ich adekwatności do budżetu. Zasadniczym

celem, do jakiego dążą PR-owcy, jest

osiąganie zasięgów, a na drugim miejscu

stawiane jest zaangażowanie. Perspektywy

współpracy obu grup wydają się bardzo

dobre. Wymagają bardzo solidnego

dopracowania na poziomie projektów

operacyjnych oraz zrozumienia specyfiki

działania digital influencera i niezamieniania

go np. w półdarmowy słup ogłoszeniowy.

Jacek Kotarbiński

Ekonomista, ekspert marketingu

i innowacji, autor bloga kotarbinski.com

Ankietowani PR-owcy

reprezentuje firmy37%

60% pracuje w agencjach PR/reklamowych

88% pracuje w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców

71% jest w wieku 26-35 lat, a 12% w wieku 19-25

95% ma wykształcenie wyższe, a 4% – średnie

Ankietowani digital influencerzy

62% mieszka w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców

56% jest w wieku 26-35 lat, a 26% w wieku 19-25

77% ma wykształcenie wyższe, a 19% – średnie

Okiem eksperta

Najważniejsze dla mnie jest rozumienie

współpracy na linii firma-youtuber jako

zupełnie nowego modelu na rynku.

Stosowanie praktyki znanej np. z obsługi

fanpage’a, tradycyjnych kampanii

reklamowych w telewizji czy reklam

outdoorowych nie sprawdzi się

i spowoduje problemy. Zaufanie do

twórcy powinno dotyczyć m.in. długości

czasu, w którym obecny jest produkt

w materiale, w których momentach jest

pokazywany, tematyki produkcji, w której

lokowanie będzie najbardziej adekwatne

i odpowiadające na założenia briefu.

Firma powinna pamiętać, że na YouTube

widzimy zarówno głosy, jak i komentarze,

dlatego bardzo łatwo zobaczyć, jak

materiał przyjęli widzowie i tym samym jak

cienka jest granica miedzy udanym

lokowaniem a dziwną, niezrozumiałą

produkcją.

Ważne jest utrzymanie atrakcyjności

odcinka mimo pewnych oczywistych

kompromisów wynikających ze

współpracy. Łatwo jest w toku

przygotowania projektu zgodzić się

wspólnie na coś, co po wielu

poprawkach i przekształceniach traci

feeling lekkiego zabawnego „filmiku”.

Argumenty o sprzedaniu się twórcy

pomijam, bo wbrew powszechnej opinii

nie jest to problem – tym nie warto się

przejmować, bo to raczej złośliwe

komentarze, które nie wpływają

negatywnie na odbiór odcinka.

Oczywiście im dłuższy czas od zielonego

światła na współpracę i zaplanowanego

terminu publikacji, tym mniej sytuacji

zapalnych. Sugeruję też słuchać twórców

nie tylko przy samym odcinku, ale także

przy działaniach wspierających, np. przy

działaniach aktywizujących społeczność.

Widzowie na YouTube są bardzo leniwi

(wygodni?) i nawet najbardziej wymyślne

nagrody nie zachęcają do jednego

kliknięcia, a co dopiero do wypełniania

skomplikowanych formularzy. Aha, i warto

też pokazać scenariusz działowi

prawnemu PRZED zaakceptowaniem go.

Oczywiście koniec końców najważniejsza

jest intuicja i doświadczenie. Polski rynek

współpracy z markami na YouTube jest

bardzo rozwinięty, zarówno na tle Europy,

jak i USA.

Robert Pasut

AbstrachujeTV

100%

92%

80%

52%

42%

34%

31%

27%

12%

Social media, w których działa digital influencer

Facebook

Instagram

platforma blogowa

Twitter

YouTube

Snapchat

Google Plus

Pinterest

LinkedIn

Okiem eksperta

Wyniki badania niewątpliwie wskazują na to, że w ciągu ostatnich 2 lat rynek digital

influencerów dojrzał. Można zauważyć zarówno zmiany podejścia agencji reklamowych,

PR-owych, jak i samych influencerów do tematu współpracy z markami.

Oczywisty okazał się fakt komercjalizacji. Influencerzy nie ukrywają preferowanego

sposobu rozliczenia – gotówki. Natomiast PR-owcy, mimo preferencji barterów, coraz

częściej zdają sobie sprawę z potęgi DI i nie ukrywają faktu współpracy płatnej.

Zmieniła się też rola poszczególnych social mediów. Instagram stał się jedną

z ważniejszych platform publikacji i działań digital influencerów. W raporcie znajduje się

już ponad platformami blogowymi. Oznacza to, że twórcy częściej aktywni są ze swoim

kontentem (recenzjami, zdjęciami, konkursami) na Instagramie niż na innych platformach

social mediowych. Marki nie mogą zapomnieć o roli tego narzędzia w strategiach

komunikacji.

Największym problemem w pracy z influencerami może być ocena efektów vs nakłady

finansowe, co jest dość jasne w przypadku oczekiwań marketerów i działań płatnych.

Natomiast wraz ze wzrostem popularności Instagramai innych mediów socialowych

następuje rozwój narzędzi analitycznych, które dają coraz większe możliwości

monitoringu i kontroli kosztów.

Dzięki temu na rynku mogły powstać zautomatyzowane rozwiązania, takie jak np.

indaHash, które pozwalają zarówno zarobić influencerom–Instagramerom,

jak i wyciągnąć mierzalne korzyści dla marek.

Marta Zarosa

Head of Communication & Sales

indaHash

Dotychczasowa współpraca

58%

17%

8%

17%

1-10

11-20

21-30

31-

Liczba firm, z którymi dotychczas współpracował digital influencer

Liczba kampanii zrealizowanych przez PR-owców z digital influencerami

48%

33%

11%

8%

0-3

4-7

8-11

12-

Okiem eksperta

Wyniki badania pokazują, że

współpraca influencerów z markami to

już nie egzotyczna ciekawostka, ale

coraz bardziej naturalny sposób

komunikacji. To cieszy, bo o wartości

tego typu działań – przy dostrzeganiu

ich specyfiki i złożoności – mówiłem także i ja od kilku lat. Warto tu zwrócić

uwagę na dwie kwestie, które

interesująco uwypukliły się

w niniejszym raporcie. Pierwsza, to

liczba firm, z którymi współpracowali

influencerzy. Niemal połowa

pracowała z więcej niż dziesięcioma,

a rekordziści (ale jednocześnie niemal

co piąty!) z ponad trzydziestoma.

42% deklaruje przy tym, że z markami współpracuje od 1-2 lat. Pokazuje to

niezwykłe rozdrobnienie tematów

i branż obecnych w kanałach

influencerów. Trzeba tu zapytać, czy

umieszczanie komunikatu w takim

natłoku to dobry pomysł – zarówno

z perspektywy marketera, jak

i blogera? W moim przekonaniu

w pierwszym przypadku grozi to

utopieniem przekazu w powodzi treści

od Sasa do lasa (np. pomiędzy kinem,

ekspresem, mydłem a serwisem

muzycznym), w drugim zaś bardzo

utrudnia budowanie wizerunku influencera jako osoby wiarygodnej,

przesuwając go nieuchronnie

w kierunku komiwojażera. Z tym wiąże

się sprawa druga, tj. wskazywanie przez

PR-owców testów i recenzji jako

głównych form współpracy.

W kontekście pierwszego punktu trzeba

zastanowić się, czy efekty takich

działań doraźnych, obliczonych na

efekt tu i teraz nie będą psuły „rynku” w przyszłości. Moim zdaniem lepiej jest

traktować kanał, jakim jest współpraca,

jako miejsce do wspólnego

opowiadania historii niż gazetkę

reklamową.

Tomasz Sulewski

Kierownik ds. projektów korporacyjnych

Orange Polska

Gdzie PR-owcy szukają digital influencerów do współpracy

Internet77%

55% rankingi, raporty (np. Hash.fm)

37%

22%

19%

17%

13%

konkursy typu „Blog roku”

rekomendacje agencji

platformy zrzeszające (np. LifeTube, Epicmakers)

opinie znajomych

wydarzenia (np. Blog Forum Gdańsk, OVF)

Możliwość wyboru maksymalnie trzech odpowiedzi. Nie sumuje się do 100%.

11% branżowe case studies

Okiem eksperta

Raport pokazuje, że wciąż jest małe zrozumienie zasad współpracy oraz korzyści,

jakie może ona nieść ze sobą dla promowanych marek. Jako blogerka

współpracuję z wieloma agencjami PR. Najczęstszą formą współpracy są posty

sponsorowane. Niejednokrotnie odmawiam współpracy, ponieważ PR-owcy lub

właściciele firm proponują współpracę, nie zaznajomiwszy się nawet z tematyką

mojego bloga, traktują platformy blogowe jako tablice reklamowe do umieszczania

linków i banerów. Blogi, owszem, służą również promocji marek, ale przede wszystkim

są osobistymi stronami, które powinny być spójne, gdyż tylko dzięki temu są

wiarygodne. Wiele firm PR nie rozumie, jak wiele pracy wymaga prowadzenie

platformy blogowej i że umieszczanie na niej reklam powinno być płatne zgodnie

z wyznaczonym przez blogera cennikiem. Publikacja reklamy w gazecie drukowanej

niejednokrotnie ma wyższy koszt niż publikacja na blogu. Należy pamiętać, że raz

zamieszczona na blogu reklama zostaje tam na zawsze, dzięki czemu klienci

docierają do firm nawet przez archiwalne wpisy. Coraz więcej jest konferencji dla DI

poświęconych blogowaniu i dobrym praktykom współpracy między PR-owcami

a digital influencerami. Mam nadzieję, że z drugiej strony również istnieją podobne

szkolenia. Rola reklamy na blogach będzie rosnąć, gdyż są one doskonale

targetowane i docierają do tych odbiorców, którzy są pożądani przez marki.

Maria Podobińska-TulejaAutorka bloga prostewnetrze.pl

Kryteria wyboru digital influencera do współpracy

68% grupa docelowa, do której trafia DI

55% zasięg/popularność DI

49% dopasowanie do charakteru marki/produktu/usługi

40% tematy podejmowane przez DI

28% koszty współpracy

24% osobowość i styl DI

12% język komunikacji DI

8% social media, z których korzysta DI


Okiem eksperta

Pierwsza rzecz, która jest dla mnie zaskakująca w raporcie, to kryteria doboru

influencerów do kampanii. 68% ankietowanych wskazało grupę docelową, do jakiej

dociera dany twórca, jako istotny parametr. Niby dużo, ale to oznacza, że

przynajmniej 32% ankietowanych (blisko 1/3) uznało, że to kryterium jest nieistotne.

A przecież właśnie dlatego staramy się dopasować wizerunek twórcy do marki, aby

zachować pewną spójność w komunikacji. Jeśli pomijamy ten aspekt, to tak

jakbyśmy wychodzili z założenia, że ta spójność jest nieistotna, a komunikację marki

motoryzacyjnej można prowadzić do odbiorcy w wieku gimnazjalnym.

Co ciekawe zasięg (popularność) twórcy okazała się ważniejsza niż jego

dopasowanie do charakteru marki czy produktu. Osobiście wychodzę z założenia,

że jednak to dopasowanie jest zdecydowanie istotniejsze niż zasięg danego blogera

czy vlogera. Te zasięgi, którymi operujemy na blogach, a nawet na dużej większości

kanałów YouTube, to nie są zasięgi, które można brać pod uwagę jako wynik

prowadzonych kampanii. To są liczby zdecydowanie zbyt małe, aby mogły

stanowić samodzielny efekt całej kampanii. Dlatego też najczęściej poszukujemy

ludzi pasujących do marki, tworzących fajne treści docierające do wybranej grupy

konsumentów. A zasięg? A zasięg jest wynikiem promocji dobrej treści. To już praca

działu mediowego, aby z zaplanowanego budżetu wycisnąć maksymalną

efektywność, jak najwięcej odtworzeń, wejść na stronę artykułu etc.

Paweł LipiecInfluencer Relations Lead

VML Poland

Kto się najczęściej kontaktuje z digital influencerem

(wskazania DI)

przedstawiciel agencji PR-owej/reklamowej/socialmedia/kontentowej56%

PR-owiec/rzecznik prasowy/pracownik działu PR firmy13%

brand manager/pracownik działu marketingu firmy22%

nie wiem6%

Możliwość wyboru jednej odpowiedzi.

Okiem ekspertaAnalizując wyniki tego badania, zadałem sobie pytanie: Czy i kiedy brand

influencerzy staną się dla reklamodawców równorzędnym – do mediów

above the line – kanałem komunikacji marketingowej?

Charakterystyczne, że z digital influencerami kontaktują się aż w 56%

agencje PR-owe, zaś brand managerowie tylko w 22%. Świadczy to o tym,

że influencerzy są ciągle traktowani jako „medium dodatkowe”.

W przeciwnym bowiem przypadku byliby briefowani bezpośrednio przez

brand managerów albo przez AGENCJE REKLAMOWE. Z tego wniosek, że

reklamodawcy oraz agencje reklamowe nie traktują jeszcze brand

influencerów jako kanału komunikacji marketingowej równie ważnego jak

media above the line (telewizja, radio, prasa, kino, outdoor).

Pocieszającym dowodem na aspirowanie influencerów do roli medium

(kanału komunikacji marketingowej) jest fakt, że aż 92% z nich spodziewa

się za swoje usługi wynagrodzenia finansowego – a tylko 11% z nich

„oczekuje, że kampania nie zostanie oznaczona jako sponsorowana”.

Jestem przekonany, że – prędzej czy później – działania komunikacyjne

online uzyskają status kolejnego, bardzo efektywnego zresztą medium

reklamowego i w związku z tym wszystkie regulacje prawne będą zmierzały

do wyraźnego oznaczenia tekstów sponsorowanych jako advertoriali.

W momencie, kiedy tak się stanie, runie mit tzw. content marketingu

(bardziej lub mniej świadomej próby oszukiwania widza lub czytelnika –

poprzez „wciskanie” mu niby-obiektywnych, a jednak opłacanych,

niepodpisanych treści) i zostanie przywrócona właściwa ranga tekstów

sponsorowanych oraz advertoriali.

Grzegorz Kiszluk

Redaktor naczelny

„Brief”

Czy digital influencerzy inicjują kontakty z PR-owcami?

w ocenie PR-owców (po lewej) / w ocenie digital influencerów (po prawej)


4% 0%tak, kilka razy w tygodniu

25% 21%tak, kilka razy w miesiącu

39% 36%tak, kilka razy w roku / rzadziej

32% 43%nie

Formy kontaktu z digital influencerami wybierane

przez PR-owca

e-mail

telefon

social media

bezpośrednie spotkania

branżowe eventy

poczta tradycyjna (list, paczka)

93%

55%

45%

21%

15%

11%


Preferowane przez digital influencerów formy kontaktu

z PR-owcami

e-mail

social media

bezpośrednie spotkania

telefon

branżowe eventy

poczta tradycyjna (list, paczka)

90%

36%

32%

29%

19%

9%Możliwość wyboru maksymalnie trzech odpowiedzi. Nie sumuje się do 100%.

Liczba zapytań trafiająca do digital influencerów

od PR-owców (miesięcznie)

75%

13%

7%

5%

1-10

11-20

21-30

31-

Okiem eksperta

Zacznę od podejścia i jakości współpracy

– to fundamenty. Wyniki – bez zaskoczeń.

Odwołam się do kwestii

fundamentalnych: PR-owców

współpracujących z tzw. digital

influencerami najbardziej irytuje

niewywiązywanie się z terminów

i zobowiązań. Z kolei DI oczekiwanie

współpracy bez wynagrodzenia. To

według mnie kwintesencja, gdyż

odpowiedź na niemal każde kolejne

pytanie wyglądałoby inaczej, gdyby

rozwiązać te dwie kwestie sporne. Gdyby

wynagrodzenie było założeniem

współpracy oby stron – PR-owcy nie

narzekaliby na jakość współpracy. To są

bardzo ważne kwestie do wypracowania

w kolejnych latach. Niestety, ale

w świecie wpływu wszystko kręci się wokół

pieniędzy i – mówiąc wprost – nie ma nic

za darmo. Nawet u digital influencera lub

zwłaszcza u niego.

Zaskoczyła mnie deklaracja PR-owców

dotycząca stałej współpracy z DI. Aż 37%

współpracuje razem od 3 do 5 lat.

To bardzo długo, biorąc pod uwagę

dynamikę i zmiany trendów w Internecie!

Wniosek jest prosty: DI dokładają

wszelkich starań, by druga strona była

zadowolona. Naturalnie łączą pasję

z biznesem. O ile jest to biznes, a nie

próba wykorzystania DI poprzez ofertę

w stylu „konia trojańskiego”.

Tym, co mnie zaniepokoiło, jest fakt, że

obie strony preferują kontakt mailowy.

U PR-owców telefon jest na drugim

miejscu; u DI zaś – daleko w tyle. Nie

byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie

fakt, że komunikacja tego typu może

nie być precyzyjna. Strony się nie widzą,

nie słyszą – to zwiększa ryzyko

nieporozumienia, co za tym idzie –

wpadki. Rozumiem jednak, że nie zawsze

można się spotkać, ale skoro ma się

smartfona… Można przez niego

rozmawiać.

Dlatego sugerowałbym stronom każde

rozwiązanie przyczyniające się do

poprawy jakości relacji. To stopniowe

odbudowywanie zaufania w środowisku

i tworzenie lepszej oferty – z korzyścią dla

każdego, kto ma z nią coś wspólnego.

Mikołaj Nowak

Ekspert ds. social media, trener

i doradca strategiczny

Zgodność otrzymywanych przez digital influencerów

propozycji z tematyką jego bloga/vloga

26%

18%

22%

34%

1-25

26-50

51-75

76-

Preferowana forma współpracy

PR-owcy (po lewej) vs digital influencerzy (po prawej)

49% 53%bycie ambasadorem marki

69% 47%test, recenzja produktu/usługi

21% 40%artykuł sponsorowany

52% 38%konkurs

35% 31%product placement

7% 29%sponsoring projektów DI

41% 18%akcje specjalne

41% 16%zaproszenia na event marki

5% 8%reklama, display (banner, billboard)


7% 4%kupony rabatowe/zniżki

Okiem eksperta

Z wyników wyłania się obraz pewnej ułomności współpracy PR-owców

§z influencerami i ich wzajemne niezrozumienie. Jak można zauważyć na

wykresie dotyczącym preferowanej formy współpracy, w jednym panuje

zgoda: żadna ze stron nie jest specjalnie zainteresowana tradycyjnymi

formami reklamy ani rozdawnictwem kuponów. Influencerzy preferują to,

co przynosi dochód (artykuł sponsorowany, sponsoring), PR-owcy zaś

– co naturalne – nie przepadają za tymi narzędziami. Public relations to

w końcu wpływanie na opinię publiczną przez inspirowanie do pisania

o marce, a nie płacenie za to.

Wraz z nowymi obszarami działań, które zagarnia public relations, nie do

utrzymania na dłuższą metę będzie mit o bezkosztowej dystrybucji

wyważonego przekazu. Za dystrybucję trzeba płacić.

Bliscy zgody są jedni i drudzy, gdy chodzi o product placement

i ambasadorowanie marce. Ten pierwszy to najłatwiejsza do realizacji forma

zamieszczenia informacji produktowej we właściwym kontekście.

Co więcej, doświadczenia z vlogerami pokazują, że można to robić w sposób

ciekawy, inspirujący i nienachalny. Z kolei bycie ambasadorem marki dodaje

influencerowi splendoru – ale choć obie strony są zainteresowane tą formą

współpracy, jest to rozwiązanie dla nielicznych. Ma ono sens tylko powyżej

pewnego zasięgu lub przy szczególnych uzdolnieniach influencera.

Jest wiele do zrobienia dla poprawy wzajemnych relacji. PR-owcy muszą

zrozumieć, że za usługi reklamowe się płaci, influencerzy – że biznes to

poważna sprawa.

Jacek Szlak

Redaktor naczelny

Marketing przy Kawie

Ocena współpracy wystawiona przez

PR-owców (po lewej) i digital influencerów (po prawej)

Wyniki prezentowane na skali 1-5, gdzie 1 oznacza słabo, a 5 – bardzo dobrze.

32% 39%3

40% 44%4

11% 8%5

3,4 3,5średnia

Trója, siadaj! Brzmi znajomo? Takie słowa słyszało się w szkole, kiedy dostawało się ocenę „dostateczną” – trochę lepiej niż źle, ale jeszcze nie dobrze. Analizując wyniki badań, można zobaczyć, że większość z nich oscyluje w granicach liczby 3 (w skali 1-5) lub w okolicach 50%. Można zatem

odnieść wrażenie, że współpraca PR-owców z digital influencerami kształtuje się na poziomie dostatecznym. Czy na pewno? Niekoniecznie.Święta trójca – Facebook, Instagram i blog. Podstawowe narzędzia pracy DI. Z nich też chcą korzystać PR-owcy. Gwarancja zasięgu jednak nie wystarczy. Razi mnie niepokojąca stagnacja LinkedIna. Pomimo iż platforma nie osiąga zakładanych

wyników finansowych, jest kopalnią wiedzy i kontaktów. To doskonały powód, by korzystać z tego narzędzia. Nie dziwi mnie natomiast, że PR-owcy nie korzystają z usług platform zrzeszających DI. Myślę, że to wina naszej mentalności. Po co angażować pośredników? Dogadam się sam… Zapomina się jednak o całym zapleczu marketingowym platform oraz

możliwościach crossowaniadziałań z innymi DI. Wierzę, że ta forma współpracy będzie się rozwijać; głównie na linii agencje –platformy.Istotny problem, który definiuję, to brak profesjonalizacji wśród DI. Jeśli influencerzychcą zarabiać prawdziwe pieniądze

(PR-owcy często chcą je im dać), napotykają na tak podstawowy problem jak niechęć do podpisywania umowy. Owszem, podpisuje się ją często na tzw. czas wojny, ale konkretne oczekiwania obu stron sformalizowane odpowiednim dokumentem chronią interesy każdego z podmiotów.Dwie kolejne zaskakujące sprawy – DI deklarują, że to oni inicjują współpracę.

Powiem szczerze, że jeszcze mi się to nie zdarzyło. Druga troska, która mnie trapi, dotyczy formy kontaktu: e-mail. Gdy poznaję kogoś, z kim sporo korespondowałem, zawsze mówię: „cieszę się, że nareszcie nie cyfrowo”. W realu mogę stwierdzić, na jaką formę komunikacji mogę sobie pozwolić. Szanuję – i co ważniejsze –polecam spotkania bezpośrednie.

90% PR-owcówdeklaruje chęć współpracy z DI – to dobrze. Oznacza to, że rynek dopiero się rozwija. Dużo jednak pracy oraz… nauki zarówno przed nami, PR-owcami, jak i DI.

Okiem eksperta

Michał Zalewski

Rzecznik Centrum Kongresowego

ICE Kraków i Krakowskiego Biura

Festiwalowego

niewywiązywanie się z terminów i zobowiązań 44%oczekiwanie dodatkowych korzyści materialnych 37%

niedotrzymywanie obietnic 27%brak merytorycznego przygotowania24%

niejasna oferta 23%

zmiana zasad współpracy już w jej trakcie19%brak elastyczności w kwestii rozliczeń finansowych 12%

niechęć do formalizowania warunków współpracy22%


PR-owców irytuje…

Okiem eksperta

Badania zamieszczone w raporcie pokazują, jak silnym i wyraźnym trendem

w komunikacji marki jest content marketing z wykorzystaniem digital

infuencerów. Widać to zarówno w planach PR-owców (90% z nich planuje

nawiązać współpracę z DI), jak i w odchodzeniu od tradycyjnie rozumianej

reklamy (tylko 5% PR-owców i 7% DI wskazało tę formę współpracy jako

preferowaną). Na pierwszym miejscu jest więc twórca i jego zaangażowana

widownia, dobry pomysł na współpracę i interesujący content.

Warto, żeby, podążając za tym trendem, PR-owcy dobrze rozumieli, że cała

współpraca z digital influencerami powinna być oparta na modelu win-win-

win. Ważny jest zarówno interes marki, twórcy, jak i jego widowni. Tylko 7%

PR-owców i prawie 1/3 DI wskazała finansowanie projektów twórców jako

preferowaną formę współpracy. To duża różnica, która sygnalizuje, że marki

jeszcze nie do końca zrozumiały, że najłatwiej jest zrealizować projekt spójny

z kanałem influencera i dotrzeć do jego grupy docelowej, pomagając mu

w tym, co robi najlepiej – realizowaniu swojej pasji.

W raporcie widać również, że we współpracy na linii PR-owiec-influencer

nadal dobrze sprawdzają się pośrednicy, tacy jak sieci MCN czy

wyspecjalizowane agencje. Dzięki nim udaje się uniknąć większości

irytujących obie strony kwestii (przekraczanie terminów, niedotrzymywanie

ustaleń; lub z drugiej strony niezrozumienie specyfiki działalności DI i niejasne

wymagania) i skupić się na trójstronnie korzystnej współpracy.

Paweł Stano

Dyrektor operacyjny

LifeTube

oczekiwanie współpracy bez wynagrodzenia 72%niejasne zapytanie o współpracę50%

niezrozumienie roli i specyfiki działania DI29%

oczekiwanie publikacji jedynie o pozytywnym wydźwięku20%

zmiana zasad współpracy już w jej trakcie 16%

oczekiwanie, że kampania zostanie przeprowadzona zgodnie z planem przygotowanym przez PR-owca 10%

brak elastyczności w kwestii rozliczeń finansowych 9%

oczekiwanie, że kampania nie zostanie oznaczona jako sponsorowana12%

Digital influencerów irytuje…


Okiem eksperta

Raport pokazuje większość niuansów współpracy pomiędzy

specjalistami ds. PR a influencerami. Cieszę się, że nareszcie

zasięg jest na drugim miejscu, jeśli chodzi o kryterium wyboru

influencera, bo moim zdaniem zdecydowanie ważniejsza

jest grupa docelowa, do której on trafia. Wiąże się to mocno

z oceną efektywności takiej kooperacji – na mniejszej grupie

łatwiej zobaczyć jej wymierne efekty. To, co pomogłoby

obu stronom, to jasne i sformalizowane standardy

współpracy, wtedy slajd „co irytuje” nie miałby racji bytu.

Monika JurczykOsa Osobista Stylistka

utrata kontroli nad przekazem dotyczącym marki3,00

nieznajomość metod mierzenia efektów współpracy2,96

nieznajomość metod współpracy ze strony DI2,93

narażenie marki/produktu/usługi na negatywne opinie 2,82

brak możliwości jednoznacznego określenia kosztów współpracy 2,71

nieznajomość DI, brak pewności, z którym nawiązać współpracę2,56

Wyniki prezentowane na skali 1-5, gdzie 1 oznacza zupełnie się nie obawiam, a 5 – zdecydowanie się obawiam.

Obawy PR-owców dotyczące współpracy

z digital influencerami

Obawy PR-owców dotyczące współpracy z digital

influencerami (analiza czynnikowa)

Kluczowymi wymiarami analizy czynnikowej w badanej próbie PR-owców są: utrata kontroli nad przekazem

dotyczącym marki (składowa 1) oraz nieznajomość digital influencerów, brak pewności, z którym nawiązać

współpracę (składowa 2).

Okiem eksperta

Zagłębiłam się w raport i przyznaję, że wiele zjawisk i sytuacji w nim

zawartych było mi wcześniej znanych. Zwróciłam więc uwagę na kilka

spraw, które wywołały moje zdziwienie oraz dały mi do myślenia.

Po wielu latach doświadczenia i rozwoju branży PR-owcy nadal uważają

barter i bezgotówkowe rozliczenia za preferowaną metodę zapłaty

twórcom za ich działania. Z raportu wynika, że w branży DI jest zupełnie

odwrotnie – preferowane jest wynagrodzenie pieniężne. Wniosek z tego

może być taki, że branża nauczyła się cenić swoją pracę, natomiast

PR-owcy jeszcze tego nie zauważyli lub nie zaakceptowali.

To bezpośrednio nawiązuje do tematu zawartego w raporcie,

dotyczącego obaw PR-owców i marek – najczęściej wymieniają

niewywiązywanie się z terminów i zobowiązań.

Może to oznaczać, że wynagrodzenie ma realny wpływ na przebieg

współpracy, a oferowanie barterów lub bezgotówkowych ofert może

pogłębiać ten stan. Warto, aby PR-owcy i przedstawiciele marek

zrewidowali poprzednie doświadczenia i zobaczyli, czy istnieje zależność

między jakością współpracy a formą i poziomem wynagrodzenia dla

twórców.

Wiele marek obawia się współpracy z influencerami ze względu na

niejasne zasady działania. Dla mnie największym priorytetem jest, aby

marka czuła się komfortowo, a szczegóły współpracy były ustalone już na

wstępie. Staram się, aby wszystko było jasne, żeby nie było żadnego

zaskoczenia, bo w końcu gramy do tej samej bramki.

Ewa Red Lipstick Monster

Preferowane metody rozliczenia

PR-owcy (po lewej) vs digital influencerzy (po prawej)

42% 92%pieniądze

58% 8%barter/współpraca bezgotówkowa


Okiem eksperta

Kilka tygodni temu otrzymałam

intrygującą propozycję współpracy.

Osoba reprezentująca dużą instytucję

państwową zaoferowała, abym wygłosiła

prelekcję na branżowej konferencji,

a następnie rozliczyła się z organizatorem

w barterze poprzez objęcie wydarzenia

patronatem Fashion PR Girl. Przyznam, że

zaimponowała mi ta propozycja. Do dziś

nie wiem, co jej autor miał na myśli.

Jako PR-owiec i blogerka jestem po

dwóch stronach barykady. I już mówię,

dlaczego zgoda między PR-owcami

a blogosferą jest w wielu przypadkach

niemożliwa. Po pierwsze, PR-owcy gardzą

blogerami. Wzdrygają się na samą myśl

o współpracy z nimi. Zamiast

utalentowanych ludzi widzą bandę

wariatów z nierealnymi stawkami.

Co czuje PR-owiec, który miesięcznie na

etacie zarabia 5 tysięcy zł, a blogerowi

płaci tyle za jedno zlecenie? Domyślcie

się sami. Druga kwestia – za PR-owcem

stoi klient, a ten mówi: chcemy

współpracować z influencerami, ale nie

mamy na to kasy. I wtedy PR-owiec

wspina się na wyżyny dyplomacji, aby

w delikatny sposób zapytać blogera, czy

jest szansa, żeby produkt jednak

wylądował na blogu. Influencer

w odpowiedzi się obraża, bo PR-owiec

reprezentuje dużą firmę, więc influencer

myśli sobie: „Na pewno mają pieniądze,

tylko nie chcą ich na mnie wydać”...

Mogłabym tak w nieskończoność, ale

w zamian krótko: drodzy bracia PR-owcy

i influencerzy, komunikujmy się! Mówmy

do siebie szczerze, szanujmy swoją pracę

i czas, odpisujmy na maile w terminie,

dotrzymujmy słowa. To nie są zasady

czarnej magii, a zwykłe reguły

prowadzenia i reprezentowania biznesu

we współczesnym świecie! Trochę mniej

matactwa i ściemniania, a w przyszłym

roku może uda nam się ocenić siebie

nawzajem na trochę lepiej niż trzy plus.

Tego sobie i Wam życzę!

Olka KaźmierczakZałożycielka akademii Fashion PR Talks,

autorka FashionPRGirl.pl

dotarcie do odpowiedniej grupy docelowej84%

wiarygodność przekazywanych treści – rekomendacja DI49%

większe zaangażowanie odbiorców 43%dystrybucja brandowego kontentu poza kanałami własnymi marki

i klasycznymi reklamami41%

świeże spojrzenie na produkt/markę/usługę 30%

Możliwość wyboru maksymalnie trzech odpowiedzi.

Nie sumuje się do 100%.

Korzyści ze współpracy z digital influencerami

w ocenie PR-owców

Okiem eksperta

Wyniki raportu raczej mnie nie zaskakują – w dobrym tego słowa znaczeniu. Moje

dotychczasowe doświadczenie we współpracy z polskimi digital influencerami pokazuje,

że są to dążący do profesjonalizmu kreatywni ludzie, którzy nauczyli się zarabiać na

swojej ponadprzeciętności. Próbują połączyć ważne składowe każdej współpracy

– wiarygodność swojego kanału z celem PR-owca, którym zawsze jest jak najlepsze

zaprezentowanie produktu, marki czy firmy, którą reprezentuje. Doskonale

odzwierciedlają to podane przez DI powody odrzucenia współpracy czy kwestie, które

ich irytują – w tym 29% dla niezrozumienia roli i specyfiki działania DI.

Raport potwierdza moje podejrzenia co do preferowanej przez DI formy rozliczenia

współpracy. Ponad 90% z nich deklaruje chęć zarobku finansowego, co jest jak

najbardziej zrozumiałe – jest to ich codzienna praca. Sądzę, że przyzwyczajony do

współpracy barterowej polski rynek zaczyna się otwierać także i na tę formę rozliczenia.

Ciekawe zagadnienie to wysokie miejsca dla kwestii obawy utraty kontroli nad

przekazem o marce (po stronie PR-owca) i oczekiwanie publikacji jedynie o pozytywnym

wydźwięku (rzecz, która irytuje DI). Wizerunek brandu to dla PR-owca rzecz święta – nie

ma co do tego wątpliwości. Podejrzewam jednak, że marka, która odważy się być

zaprezentowana na blogu czy vloguw, nazwijmy to, „nieszablonowy” sposób

odbiegający od wszystkich kampanii „produkt-bloger”, do których jesteśmy

przyzwyczajeni – może nas na tym etapie wyłącznie zachwycić, także odwagą.

Paulina Stefańczuk Specjalista ds. PR i komunikacji

Marketing Investment Group

temat i marka nie pasują do mojego bloga/vloga27%

nie odpowiada mi sposób rozliczenia zaproponowany przez PR-owca27%

nie odpowiada mi dana marka/produkt/usługa 21%

nie odpowiada mi narzucanie wizji współpracy przez PR-owca17%


Powody odmowy współpracy z PR-owcami

deklarowane przez digital influencerów

Okiem eksperta

Współpraca PR-owców z twórcami jest dopiero na początku drogi. Mam wrażenie,

że obecnie nawzajem bacznie się obserwujemy i badamy – co druga strona może

zaproponować, co można z takiej współpracy wynieść.

Temat formy wynagrodzenia to już chyba klasyka. E-maile z propozycjami bardzo

często są tak ułożone, że nie można wywnioskować, czy pieniądze w ogóle

wchodzą w grę. Prośba do jednej i drugiej strony – grajmy w otwarte karty! Nie ma

się czego wstydzić w żądaniu ani proponowaniu zapłaty za usługi. Czasy „filmu za

spodnie” już minęły.

Najbardziej cenię współpracę z PR-owcami, którzy są na bieżąco z twórczością DI,

rozumieją formy, humor, społeczność i nie chcą na siłę wcisnąć nam swojego

produktu, a jedynie wpasować się w kontent. Za to brawo i dzięki! A że wymaga to

czasem obejrzenia wszystkich odcinków – współczuję.

Coraz popularniejszą formą współpracy są umowy długoterminowe – ze względu na

trend w branży lub wymagania twórców. Nie mogę się wypowiadać za wszystkich,

ale podejrzewam, że dla obu stron to wygodniejsze rozwiązanie niż

„jednostrzałówka” (np. świadomość widza o marce, z którą współpracuje twórca,

jest wtedy zdecydowanie wyższa). Przykładem niech będzie współpraca Reeboka

z twórcami i sportowcami.

Jako jeden z przedstawicieli strony DI jestem bardzo zadowolony z trendów na rynku

i z końcowej obietnicy 90% PR-owców – zapraszamy do współpracy!

Maciej „Wapniak” Wapiński

Mierzalność efektów

współpracy z DI

3,4

Wyniki prezentowane na skali 1-5, gdzie 1 oznacza – efekty są zdecydowanie niemierzalne, a 5 – efekty są zdecydowanie mierzalne.

Wyniki prezentowane na skali 1-5, gdzie 1 oznacza – efekty były zdecydowanie niewarte nakładów, a 5 – efekty były zdecydowanie warte nakładów.

Adekwatność nakładów

do efektów

3,4

W opinii PR-owców

Okiem eksperta

Badanie świetnie wydobywa najważniejsze konflikty pomiędzy grupą

reprezentującą PR a influencerami. O ile różnic wzajemnych

oczekiwań spodziewałem się, o tyle zaskoczyły mnie dwie drobniejsze

obserwacje. Po pierwsze wymarzona przez influencerów rola

ambasadorów. Okazało się, że w niej widzieliby się najchętniej.

Czy to oznacza, że długotrwałe relacje z firmą cenią bardziej niż

krótkie, dochodowe projekty? A może „ambasadorstwo” to po prostu

synonim dłuższej współpracy i większego dochodu z projektu

realizowanego z marką? Interesujące, bo kryje się w tym według mnie

założenie, że „ambasadorstwo” nie jest wynikiem fascynacji marką,

jakiejś wyjątkowej sympatii do niej influencera. Niestety, jeśli tak, dla

marki przedstawia ono wówczas wartość wyłącznie zasięgową, jaką

ma mało wiarygodny komunikat, i łatwo da się przeliczyć, używając

wskaźników mediowych.

Po drugie zaskakująca jest niska ocena (niewiele ponad 3 w skali

od 1 do 5) mierzalności wyników działań prowadzonych z digital

influencerami. Nie mam pojęcia dlaczego. Wyniki kampanii na

blogach czy z zaangażowaniem YouTuberów są przecież łatwe do

pomiaru i oceny. Tym bardziej że najczęściej wskazywanym przez

PR-owców celem działań był zasięg, a więc wielkość stosunkowo

łatwa do oceny.

Norbert KilenThink Kong, agencja social media

Oczekiwane efekty współpracy

(w opinii PR-owca)

55% zwiększenie zasięgu komunikatu dotyczącego marki

23% podniesienie zaangażowania konsumentów

12% konwersja


9% wzrost wiarygodności marki

Plany nawiązania współpracy z digital influencerami

w ciągu najbliższych dwóch lat

90%TAK

10%NIE

Możliwość wyboru jednej odpowiedzi. Sumuje się do 100%.

Okiem eksperta

Wyniki badania nie są dla mnie zaskakujące. Agencje PR coraz częściej

decydują się na współpracę z digital influencerami, bo widzą siłę

społeczności, które otaczają twórców internetowych. Z kolei sami twórcy

szukają atrakcyjnych sposobów na monetyzację swojej pracy. Trendy

rynkowe wskazują, że tych wspólnych działań będzie coraz więcej. Do tej

pory wiodącym modelem współpracy były jednorazowe działania

promocyjne, artykuły sponsorowane itp. Teraz na znaczeniu

i popularności zyskują wieloetapowe projekty, które wymagają większego

nakładu środków z obu stron, ale dają również znacznie większe korzyści.

Dzięki takim projektom powstają treści nie tylko bardzo zasięgowe, ale

przede wszystkim ponadczasowe, które spełniają najważniejszą potrzebę:

jakości.

Nadal brakuje stałej praktyki publikowania case studies z realizowanych

przez agencje PR i digital influencerów projektów, co byłoby świetnym

narzędziem do wspólnej nauki jakości oraz kopalnią wiedzy na temat

zasad dobrej współpracy. Świetną okazją do wymiany doświadczeń

i budowania relacji jest też współudział w wydarzeniach branżowych.

Jak pokazują wyniki badania, wciąż jest wiele do zrobienia w tym

zakresie. Mam nadzieję, że to się zmieni. Wszyscy na tym zyskamy.

Anna PiwowarczykManager ds. komunikacji

w społecznościach

Stowarzyszenie WIOSNA

Partnerzy

Serdecznie dziękujemy LifeTube, Polskiemu Stowarzyszeniu Public Relations oraz Związkowi Firm Public Relations za wsparcie i pomoc w dotarciu do ankietowanych oraz za rozprzestrzenianie informacji o badaniu w ramach projektu Komu Komunikacja.

Współpraca

Serdecznie dziękujemy Studiu Projektowemu Magentime za przygotowanie materiałów graficznych związanych z badaniem oraz infografiki.

PR-owcy i dziennikarze – co sądzą o sobie nawzajemWyniki ogólnopolskiego badania

Kliknij po poprzedni raportbit.ly/KKMR2015

Źródła zdjęć

Slajd nr 1: https://www.flickr.com/photos/dimitratzanos/5838302809Slajd nr 9: https://www.flickr.com/photos/31246066@N04/20828422290/Slajd nr 11: https://www.flickr.com/photos/engine9/16098538205Slajd nr 12: https://www.flickr.com/photos/iamjanosik/14286545284Slajd nr 14: https://www.flickr.com/photos/jasonahowie/7910370882Slajd nr 18: https://www.flickr.com/photos/andyhud/3430921373/Slajd nr 22: https://www.flickr.com/photos/conversely/1258089658Slajdy nr 25 i 26: https://www.flickr.com/photos/creationslookdivine/2610076028Slajd nr 27: https://www.flickr.com/photos/ross_elliott/4576205622Slajd nr 29: https://www.flickr.com/photos/torstenreimer/7156784461Slajd nr 30: https://www.flickr.com/photos/csessums/4541322899/Slajd nr 32: https://www.flickr.com/photos/teegardin/6093701123Slajd nr 41: https://www.flickr.com/photos/dierkschaefer/2961565820Slajd nr 43: https://www.flickr.com/photos/kwl/7519089196Slajd nr 45: https://www.flickr.com/photos/fliegender/24302889Slajd nr 49: https://www.flickr.com/photos/abhi_ryan/2476059942Slajd nr 50: https://www.flickr.com/photos/alles-banane/6522946617Slajd nr 54: https://www.flickr.com/photos/doug88888/5810565435SSlajd nr 56: https://www.flickr.com/photos/marcwathieu/297958144

Public RELATIONS dziś

Magdalena Grochalatel.: 509 754 055

Łukasz Majewskitel.: 604 628 074

e-mail: [email protected]

PR-owcy i digital influencerzy – co sądzą o sobie nawzajem - raport z ogólnopolskiego badania...

Marketing

Transcript of PR-owcy i digital influencerzy – co sądzą o sobie nawzajem - raport z ogólnopolskiego badania...