Pozytywne emocje w pracy

Aleksandra BujaczInstytut Psychologii UAM

aleksandra.bujacz@amu.edu.pl

organizacja

jednostka

Wyniki eksperymentu

zadanie trudne zadanie łatwe

emocje pozytywne 14,5 16,7

emocje negatywne 6,5 9,8

zaangażowanie 18 18

organizacja

dobre samopoczucie

satysfakcja

radość

wspieranie rozwoju

poziom przeciętny

złe samopoczucie

choroba

czynniki higieny

leczenie patologii

skutkiprzyczynysatysfakcja

z pracy

organizacja

korelaty

z pracy

przyczyny wzrostu satysfakcji:

� wsparcie organizacyjne 66%

� złożoność pracy 65%

� informacja zwrotna 65%

organizacja

� informacja zwrotna 65%

� wsparcie lidera 65%

� dopasowanie do organizacji 65%

� autonomia 60%

� znaczenie zadania 40%

100%

66%

organizacja

wsparcie organizacyjne satysfakcja z pracy

przyczyny spadku satysfakcji:

� niejasność roli 37%

� konflikt praca-życie osobiste 37%

� przeszkody organizacyjne 39%

organizacja

� przeszkody organizacyjne 39%

� konflikt roli 40%

� konflikt interpersonalny 43%

100%

organizacja

37%

niejasność roli satysfakcja z pracy

skutki wzrostu satysfakcji:

� efektywność pracy 55%

� OCB (zachowania obywatelskie) 55%

organizacja

100%

55%

organizacja

55%

efektywność pracysatysfakcja z pracy

skutki spadku satysfakcji:

� chęć odejścia z pracy 73%

� zachowania kontrproduktywne 59%

� odejście z pracy 53%

organizacja

� odejście z pracy 53%

� absencja 54%

zarządzanie pracą

73%

0%

chęć odejścia z pracysatysfakcja z pracy

Pracownik mający wysoką satysfakcję ze swojej pracy jest o…

20% bardziej zadowolony ze swojego przełożonego

17% bardziej wierzy, że jest traktowany sprawiedliwie

16% bardziej zadowolony z oferowanych możliwości awansu

15% bardziej przywiązany do organizacji

organizacja

15% bardziej przywiązany do organizacji

14% bardziej zadowolony ze swoich zarobków

13% bardziej zadowolony ze swoich współpracowników

w porównaniu do pracownika o niskiej satysfakcji z pracy

Pracownik mający niską satysfakcję ze swojej pracy jest o…

20% bardziej zmęczony emocjonalnie

14% bardziej sfrustrowany

13% bardziej depresyjny

12% bardziej spięty w pracy

organizacja

12% bardziej spięty w pracy

12% mniej zadowolony ze swojego życia

w porównaniu do pracownika o wysokiej satysfakcji z pracy

10 – 25%

orientacja emocjonalna

Satysfakcja z

pracy

Teza: szczęśliwy pracownik to efektywny pracownik.

Co tu można popsuć…?

jednostka

Teza: szczęśliwy pracownik to efektywny pracownik.

satysfakcja efektywność

jednostka

wątpliwość metodologiczna

satysfakcjaefektywność

Model Flanagana

im mniejsza różnica, tym wyższa satysfakcja

jednostka

ważne potrzeby stopień zaspokojenia

Teza: szczęśliwy pracownik to efektywny pracownik.

wątpliwość teoretyczna

jednostka

moja obecna praca

(job)

praca generalnie

(work)

satysfakcja z kariery

zawodowej

(career satisfaction)

satysfakcja z

satysfakcja z pracy

(job satisfaction)

zaangażowanie w pracę

organizacja

satysfakcja z

posiadanego zawodu

(work satisfaction)

subiektywna ważność

pracy

(work importance)

zaangażowanie w pracę

(job engagement)

przywiązanie do pracy

(job involvement)

przywiązanie do organizacji

(organizational

commitment)

Parasolowość pojęcia satysfakcja

różne funkcje emocji

radość, satysfakcja zaangażowanie, zainteresowanie

jednostka

� utrzymanie status quo

� celebracja osiągniętego celu

� dążenie do zmiany

� przygotowanie się do zmiany

endorfiny dopamina

wysokie

umiejętności

FLOW

strefa dyskomfortu

jednostka

wysokie

wymagania

Koncepcja: Functional Well-Being (FWB)

łatwe sytuacje satysfakcjaradość

jednostka

trudne sytuacje satysfakcjazainteresowanie

najistotniejsze dla rozwoju umiejętności są te czynności, które są najmniej przyjemne

jednostka

HedoniaEudajmonia

droga łatwa i przyjemna

maksymalizowanie przyjemności

wymagająca droga

przestrzeganie zasad i uczenie się

przyjemność warunkowa

jednostka

regulacja emocjonalna w FWB

wartościowa informacja zwrotna

możliwość powtarzania i poprawiania błędów

odpowiedni poziom trudności

dobrze zdefiniowane zadanie

chęć, motywacja zaangażowanie radość satysfakcja

CEL

możliwość powtarzania i poprawiania błędów

jak można pomóc w tym procesie?

wnioski

regulacja emocjonalna w FWB

� satysfakcja pojawia się, gdy osiągamy cel lub utrzymujemy status quo

� zaangażowanie służy wzmacnianiu procesu osiągania celu

� zainteresowanie pozwala na odejście od status quo i uczenie się

� satysfakcja z pracy ma istotne znaczenie w kształtowaniu postawy wobec pracy

� satysfakcja z pracy wynika zarówno z czynników organizacyjnych, jak i indywidualnych

� satysfakcja w ok. 20% zależy od indywidualnej orientacji emocjonalnej

� orientacja emocjonalna może być hedonistyczna lub eudajmoniczna

� osoby o orientacji hedonistycznej mają problem z odraczaniem gratyfikacji

� uczenie się i radzenie sobie ze zmianami jest możliwe wtedy, kiedy akceptujemy

początkowy dyskomfort

� proces uczenia się i osiągania celi można wspierać poprzez informację zwrotną,

umożliwienie prób, jasne określenie celu i odpowiedni poziom jego trudności

Literatura polska:

Psychologia pozytywna w praktyce / red. nauk. P. Alex Linley, Stephen Joseph, red. nauk. wyd. pol. Janusz Czapiński ; przekł. Aleksandra

Jaworska-Surma. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

Psychologia pozytywna : nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka / red. nauk. Janusz Czapiński ; [tł. Joanna Kowalczewska et al.].

Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, 2004.

Psychologia pozytywna : nauka o szczęściu i ludzkich siłach / Alan Carr ; przekł. Zbigniew A. Królicki ; [konsultacja nauk. Helena Sęk ; red. nauk.

Łukasz Kaczmarek]. Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo, cop. 2009.

Psychologia pozytywna / Ewa Trzebińska. Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, cop. 2008.

Brzezińska, A., Stolarska, M., & Zielińska, J. (2001). Poczucie jakości życia w okresie wczesnej, średniej i późnej dorosłości. In K. Appelt & J.

Wojciechowska (Eds.), Zadania i role społeczne w okresie dorosłości. (pp. 103-126). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.

(w artykule wyniki badań oparte o model Flanagana)

Literatura anglojęzyczna:

Ryan, R. M., Huta, V., & Deci, E. L. (2006). Living well: a self-determination theory perspective on eudaimonia. Journal of Happiness Studies, 9(1),

139-170.

Connolly, J. J., & Viswesvaran, C. (2000). The role of affectivity in job satisfaction: a meta-analysis. Personality and Individual Differences, 29, 265-

281.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2006). Hedonia, eudaimonia, and well-being: an introduction. Journal of Happiness Studies, 9(1), 1-11.

Hallberg, U. E., & Schaufeli, W. B. (2006). “Same Same” But Different? European Psychologist, 11(2), 119-127.

Llorente, R. M., & Macias, E. F. (2005). Job satisfaction as an indicator of the quality of work. Journal of Socio-Economics, 34(5), 656-673.

Sousa-Poza, a. (2000). Well-being at work: a cross-national analysis of the levels and determinants of job satisfaction. Journal of Socio-Economics,

29(6), 517-538.

Bowling, N., & Hammond, G. (2008). A meta-analytic examination of the construct validity of the Michigan Organizational Assessment

Questionnaire Job Satisfaction Subscale. Journal of Vocational Behavior, 73(1), 63-77.

Kinicki, A. J., Mckee-Ryan, F. M., Schriesheim, C. A., & Carson, K. P. (2002). Assessing the Construct Validity of the Job Descriptive Index : A Review

and Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology, 87(1), 14 -32.

Vittersø, J., Søholt, Y., Hetland, A., Thoresen, I. A., & Røysamb, E. (2009). Was Hercules Happy? Some Answers from a Functional Model of Human

Well-being. Social Indicators Research, 95(1), 1-18.