PORÓD

POŁÓG

HIGIENA i ZAGROŻENIA CIĄŻY

PORÓD

Poród (również rozwiązanie, narodziny) - zakończenie ciąży. W wyniku porodu organizm potomny (noworodek) przemieszczany jest z macicy matki do środowiska zewnętrznego. Za początek porodu uważa się moment wystąpienia regularnych bolesnych skurczów macicy, którym towarzyszą zmiany zachodzące w szyjce macicy, głównie jej skrócenie i rozwarcie.

Klasyczny przebieg porodu podzielić można na trzy fazy: fazę rozwierania fazę wydalania

fazę łożyskową.

Faza I (rozwierania)

W typowym przebiegu poród zaczyna się od delikatnych skurczów mięśni macicy. Pierwsze skurcze pojawiają się cyklicznie i dość regularnie - co około 10–30 minut i trwają ok. 40 sekund każdy. Czasami już na tym etapie dochodzi do przerwania błon płodowych i wypłynięcia przez szyjkę macicy płynu owodniowego, jednak zwykle na tym etapie błony płodowe pozostają nienaruszone. Zachodzą też różne zmiany w psychice kobiety. Niektóre mamy odczuwają euforię i radość, inne złość, strach, albo zniechęcenie. Stopniowo skurcze coraz bardziej się nasilają i stają się częstsze, powodując coraz większy ból. Zazwyczaj, choć nie zawsze, pod koniec pierwszego etapu pojawiają się one co dwie minuty i trwają przez 70–90 sekund. Najprostszym sposobem przyspieszania pierwszego etapu, zazwyczaj najdłuższego w całym procesie porodowym, jest utrzymywanie kobiety w ruchu tak długo jak długo jest ona jeszcze w stanie chodzić. Ruch ten polega zwykle na spacerowaniu, ćwiczeniach rozciągających na piłce lekarskiej, trenowaniu oddechu potrzebnego przy drugim etapie porodu.

Faza rozwierana może trwać - w przypadku pierwszego porodu ok. 8 – 18 godzin. Przy kolejnych czas ten skraca się do 6 – 12 godzin.

Faza II (wydalania)

Nazywana jest także okresem wypierania i zaczyna się w chwili, gdy szyjka macicy już jest w pełni rozwarta. Etap ten jest najbardziej bolesny i niebezpieczny dla matki i dziecka. Dziecko jest wypychane z brzucha matki przez kanał rodny, poprzez zarówno skurcze macicy jak i bardzo silne wypychające ruchy przepony (zwane popularnie parciem). W tej fazie porodu kobieta odczuwa nagły przypływ sił, które i tak szybko zostaną wykorzystane przy coraz silniejszych skurczach partych. Zazwyczaj dziecko wychodzi z brzucha najpierw głową. Czasami jednak zdarza się nieprawidłowe ułożenie płodu i jako pierwsze na świecie pojawiają się stopy lub pośladki noworodka. W Polsce nieprawidłowe ułożenie płodu często jest natychmiastowym wskazaniem do cięcia cesarskiego. Obecnie jednak uważa się, że w wielu przypadkach poród nieprawidłowo ułożonego dziecka jest całkowicie możliwy w normalny sposób. Faza ta kończy się w momencie urodzenia dziecka i trwa zazwyczaj od 1 do 1,5 godziny przy pierwszym porodzie. Przy kolejnym może trwać 30 minut lub mniej.

Faza III (łożyskowa)

Ostatnia faza porodu rozpoczyna się z chwilą przecięcia pępowiny i trwa od 10 do 30 minut. Następuje wówczas poród łożyska i błon płodowych. Zjawisko to następuje w 5 - 15 minut po urodzeniu się dziecka. Ból i zmęczenie zastępuje w tym czasie poczucie spełnienia. Kobieta odczuwa potrzebę niewielkiego parcia. Pod wpływem bezbolesnych skurczów, równie bezboleśnie rodzi się

łożysko. Bardzo ważne jest, aby organizm wydalił całe łożysko, gdyż fragmenty pozostające w macicy po porodzie mogą powodować krwotoki i infekcje. Dlatego położna zawsze sprawdza, czy wydalone łożysko jest kompletne.

POŁÓG

Połóg to naturalny okres poporodowy. Zaczyna się po wydaleniu łożyska i trwa 6-8 tygodni po porodzie. W tym okresie dochodzi do cofania się zmian, które wystąpiły w organizmie kobiety podczas ciąży i porodu. W całym organizmie proces ten może trwać nawet do pół roku. W tym czasie organizm nie tylko regeneruje się i wraca do stanu sprzed ciąży i porodu, ale także podejmuje nowe funkcje związane z karmieniem dziecka.

Cofanie zmian ciążowych to głównie drogi rodne, inwolucja (rozwój wsteczny) mięśnia macicy, wydalanie resztek endometrium, gojenie miejsca łożyskowego. Na skutek zmian hormonalnych, skurczy połogowych zmniejsza się masa macicy z 1000 gramów do 50-70 gramów. Macica zwija się ok. 10. dnia połogu, wtedy też zamyka się kanał szyjki. Gojenie się rany jamy macicy kończy się z chwilą pokrycia nabłonkiem ok. 6 tyg. po porodzie. Objawem dokonujących się zmian w macicy są odchody połogowe: w 1.-6. dobie - krwiste, koniec 1. tyg. - brunatno-krwiste, koniec 2. tyg. - brudnożółte, koniec 3. tyg. - szarobiałe, po 4.-6. tyg. rozpoczyna się zanikanie odchodów. Urazy kanału rodnego goją się przez rychłozrost (sposób gojenia rany; brzegi rany sklejają się, odtwarza się ciągłość skóry, powstaje linijna blizna) lub ziarninowanie (w dnie rany powstaje ziarnina z wrastających naczyń krwionośnych. Ziarnina jest podłożem do regeneracji powierzchownych warstw skóry i naskórka, który narasta z brzegów rany na ziarninę) ok.7-10 dni.

W czasie połogu następują zmiany w układzie krążenia (spadek objętości krwi i czynności serca, normę osiąga się ok. 4-6 tyg.) i w układzie moczowym (istniejące rozszerzenie dróg moczowych ustępuje ok. 2 tyg. Filtracja kłębuszkowa i klirens endogennej kreatyiny wracają do normy ok. 8 tyg.)

Bardzo ważnym pojęciem związanym z połogiem jest laktacja, czyli rozpoczęcie wydzielania pokarmu przez gruczoły mleczne. Karmienie piersią jest propagowane jako najzdrowszy sposób żywienia noworodków i niemowląt. Wytwarzanie pokarmu składa się z faz: mamogeneza - przygotowanie gruczołu piersiowego do podjęcia produkcji mleka, laktogeneza -przygotowanie do wydzielania mleka, galaktopoeza - utrzymanie wydzielania mleka, galaktokineza - wydalanie mleka. Karmienie piersią przyśpiesza zwijanie mięśnia macicy. Główne znaczenie w utrzymaniu laktacji ma bodziec pochodzący z odruchu ssania oraz opróżniania piersi. Pierś wytwarza w 1.- 4. dobie siarę, od 4. doby do ok. 21. mleko przejściowe, a od 21. doby mleko dojrzałe ok. 700 ml. na dobę.

Po porodzie powrót cykli miesiączkowych jest uzależniony od ponownego sprzężenia zwrotnego między przysadką mózgową i podwzgórzem a jajnikami. Brak miesiączki w czasie karmienia to tzw. laktacyjny brak miesiączki. U większości kobiet cykle miesiączkowe pojawiają się pod koniec okresu karmienia lub po jego zaprzestaniu. U kobiet niekarmiących pierwsza miesiączka występuje w 5.-6. tyg. po porodzie.

W czasie połogu kobieta powinna pamiętać o wzmożonej higienie osobistej. Kobieta nie powinna unikać ruchu i ciągle leżeć. Wczesna aktywizacja fizyczna położnicy ma bowiem wpływ na prawidłowy przebieg połogu. Ruch po porodzie powoduje wzmożony przepływ krwi, poprawia stan mięśni i ułatwia wydzielanie odchodów połogowych. Pobudza prawidłowe funkcjonowanie jelit, ułatwia

oddawanie moczu. Jednak należy pamiętać o unikaniu długiego stania, dźwigania i dużego wysiłku fizycznego. Kobieta powinna przestrzegać odpowiedniej bogatoresztkowej diety (spożywać białko, owoce, jarzyny, produkty mleczne) oraz pić dużo płynów, które działają rozluźniająco. Dobrze, jeżeli pokarm zawiera odpowiednią ilość błonnika, który pobudza perystaltykę jelit i zapobiega powstawaniu zaparć.

Bibliografia:

www.resmedica.plwww.wikipedia.plwww.wczesniak.plwww.dzidziusiowo.plwww.ciaza.babskiesprawy.infowww.tik-tak.plwww.puellanova.pl