Polska Rama Kwalifikacji

Instytut Badań Edukacyjnych

Beata Balińska

w ramach projektu „Opracowanie założeń merytorycznych i

instytucjonalnych wdrażania KRK oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla

uczenia się przez całe życie”

Priorytet III poddziałanie 3.4.1 PO KL

Konieczność uczenia się

przez całe życie

Globalizacja

Zmiany technologiczne

Zmiany demograficzne

Zmiany na rynku pracy

Perspektywa uczenia się przez całe

życie

Perspektywa uczenia się przez całe życie bazuje na

założeniach:

równorzędności uczenia się w różnych formach,

miejscach i okresach życia;

identyfikacji, ocenie i uznawaniu efektów uczenia

się niezależnie od formy, miejsca i czasu;

proces uczenia się trwa od pierwszych do ostatnich

lat życia

Dorośli Polacy po

zakończeniu szkoły

kształcą się dwukrotnie

rzadziej niż mieszkańcy

innych krajów europejskich.

W Unii Europejskiej w 2009 roku wśród

osób w wieku 25-64 lata

dokształcało się 9,3%

W Danii, Finlandii Szwecji

oraz Szwajcarii i Wielkiej Brytanii

– ponad 20%

W Polsce – mniej niż 5 %

Bariery w uczeniu się przez całe życie w

Polsce

1. związane z motywacją jednostek

2. związane z obszarem edukacji formalnej

3. związane z rynkiem szkoleń (edukacja pozaformalna)

4. systemowe i instytucjonalne

5. prawne

6. finansowe

Definicja Europejskiej Ramy Kwalifikacji

Europejska Rama Kwalifikacji (ERK), to przyjęty w UE

układ odniesienia umożliwiający porównywanie

kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach.

W ERK wyróżniono osiem poziomów kwalifikacji

określonych za pomocą wymagań dotyczących efektów

uczenia się.

(zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/C

111/01/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie

ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się

przez całe życie)

ERK – system odniesienia systemów

krajowych Irlandia

Poziom 10

Poziom 9

Poziom 8

Poziom 7

Poziom 6

Poziom 5

Poziom 4

Poziom 3

Poziom 2

Poziom 1

ERK Poziom 8

ERK Poziom 7

ERK Poziom 6

ERK Poziom 5

ERK Poziom 4

ERK Poziom 3

ERK Poziom 2

ERK Poziom 1

Malta

Poziom 8

Poziom 7

Poziom 6

Poziom 5

Poziom 4

Poziom 3

Poziom 2

Poziom 1

ERK aktualnie w Europie

Cedefop monitoruje proces tworzenia

i wprowadzania 38 KRK w 34 krajach

(27 państw członkowskich EU oraz Republika

Macedonii, Chorwacja, Czarnogóra, Islandia,

Liechtenstein, Norwegia i Turcja).

Szwajcaria prowadzi prace nad KRK i planuje włączyć

się w działania europejskie w tym zakresie w 2012

roku.

ERK aktualnie w Europie

Do końca 2011 roku 12 krajów planowało powiązanie

kwalifikacji swojego kraju z ERK. Belgia (Flandria),

Czechy, Dania, Estonia, Francja, Holandia, Irlandia,

Litwa, Łotwa, Malta, Portugalia i Wielka Brytania

(Anglia/Irlandia Północna, Szkocja, Walia).

Włączanie poziomów ERK do krajowych świadectw i

dyplomów rozpocznie się w 2012 roku.

Budowa krajowego systemu kwalifikacji

Polska, tak jak inne kraje Unii Europejskiej, zmienia

podejście do edukacji, wzmacnia powiązania

pomiędzy edukacją a rynkiem pracy, wspiera

mobilność pracowników i uelastycznia proces

pozyskiwania kwalifikacji

Polska Rama Kwalifikacji umożliwi łatwy,

nieskrępowany rozwój zawodowy i osobisty na

dowolnym etapie życia

Uczenie się przez całe życie jest niezbędnym

elementem strategii indywidualnego sukcesu

Polska Rama Kwalifikacji (PRK)

Opis wzajemnych relacji między kwalifikacjami,

integrujący różne krajowe podsystemy kwalifikacji,

służący większej przejrzystości, dostępności i jakości

kwalifikacji, stworzony dla potrzeb rynku pracy i

społeczeństwa obywatelskiego.

W szczególności, zawiera on opis hierarchii poziomów

kwalifikacji – każda kwalifikacja jest umieszczona na

jednym z tych poziomów. Każdemu z tych poziomów

przyporządkowany jest odpowiadający mu poziom w

Europejskiej Ramie Kwalifikacji.

Polska Rama Kwalifikacji

to możliwość zdobywania

dyplomów, certyfikatów,

świadectw

bez względu na:

• formę kształcenia

(w szkole,

poza szkołą)

• czas kształcenia

edukacja formalna – szkoły, uczelnie, inne instytucje

kształcące

edukacja pozaformalna

– szkolenia, staże, kursy

uczenie się nieformalne

– w pracy, życiu codziennym,

z książek, internetu,

od znajomych

Efekty uczenia się - definicje

W Polskiej Ramie Kwalifikacji efekty uczenia się,

podobnie jak w Europejskiej Ramie Kwalifikacji,

podzielono na trzy następujące grupy:

wiedza

umiejętności

kompetencje społeczne

Efekty uczenia się - definicje

Wiedza - zbiór uzasadnionych sądów (opisów faktów,

teorii oraz zasad postępowania) będących wynikiem

poznawczej działalności człowieka.

W kontekście Europejskiej Ramy Kwalifikacji wiedzę

opisuje się jako teoretyczną lub faktograficzną.

Umiejętności – zdolność do stosowania wiedzy i

korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i

rozwiązywania problemów.

W kontekście ERK umiejętności określa się jako

umysłowe (kognitywne - obejmujące myślenie

logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne

(związane ze sprawnością i korzystaniem z metod,

materiałów, narzędzi i instrumentów).

Efekty uczenia się - definicje

Kompetencje społeczne – udowodniona (w pracy,

nauce oraz w rozwoju osobistym) zdolność

stosowania posiadanej wiedzy i umiejętności z

uwzględnieniem zinternalizowanego

(uwewnętrznionego) systemu wartości.

Dla potrzeb ERK te kompetencje określa się bazując

na kategoriach odpowiedzialności i autonomii.

Efekty uczenia się - definicje

Polska Rama Kwalifikacji (PRK)

Poziomy w Polskiej Ramie Kwalifikacji

1 2 3 4 5 6 7 8 ERK Stopień meta

1 2 3 4 5 6 7 8 PRK uniwersalne Deskryptory generyczne

I stopień gen.

PRK Deskryptory generyczne

II stopień gen.

Właściwe

dla edukacji

ogólnej

Właściwe dla

szkolnictwa

wyższego

Właściwe

dla edukacji

zawodowej

Deskryptory właściwe dla edukacji

zawodowej

1 2 3 4 5 6 7 8 PRK

Deskryptory generyczne

właściwe dla edukacji

zawodowej

II stopień gen.

PRK Deskryptory generyczne

właściwe dla edukacji

zawodowej

III stopień gen.

Podstawa

programowa

(G/NG)

Sektorowe

ramy

kwalifikacji

Określone na szczeblu

centralnym

(ustawa/rozporządzenie)

Określone na szczeblu sektorów

Standardy wymagań dla danej kwalifikacji

Programy

szkoleń

(e.pozaform)

Rodzaje kwalifikacji

Kwalifikacje pełne i kwalifikacje cząstkowe

Kryterium wyróżnienia - objętość kwalifikacji

Kwalifikacje złożone i kwalifikacje składowe

Kryterium wyróżnienia - możliwość podziału

efektów uczenia się na oddzielnie

potwierdzane mniejsze zestawy (moduły)

Co przygotowujemy?

Założenia systemu kwalifikacji w Polsce, w tym projekt ramy kwalifikacji

projekt raportu referencyjnego, w którym opisany zostanie sposób, w jaki

PRK odnosi się do Europejskiej Ramy Kwalifikacji,

projekt instytucji ds. krajowego systemu kwalifikacji w tym:

Standardy zapewniania jakości kwalifikacji,

Standardy walidowania kompetencji uzyskanych na drodze formalnej,

pozaformalnej i nieformalnej,

System akumulacji i przenoszenia zaliczonych osiągnięć,

Zasady przypisywania kwalifikacji do poziomów w PRK

Portal Polskiej Ramy Kwalifikacji, będący źródłem informacji o tym, jakie

kwalifikacje na jakim poziomie są w Polsce dostępne i jak je można uzyskać

Krajowy Rejestr Kwalifikacji

Polska Rama Kwalifikacji – nasze

podejście Badania naukowe, których

wyniki mają dostarczyć

niezbędnej wiedzy do

zaprojektowania spójnego

systemu kwalifikacji w Polsce

Debata społeczna, która pozwala

na uwzględnienie stanowiska

uczestników systemu kwalifikacji

i skorzystanie z ich doświadczeń

Wiedza ekspertów, zarówno

krajowych, jak i

międzynarodowych

System kwalifikacji, w tym

Polska Rama Kwalifikacji

Wiedza ekspercka

Badania

Debata

Badania w ramach projektu KRK

Zaplanowane w projekcie badania służyć mają uzyskaniu wiedzy

na temat aktualnej sytuacji w obszarach:

Edukacji formalnej (w tym edukacji ogólnej,

zawodowej, szkolnictwa wyższego)

Edukacji pozaformalnej

Nieformalnego uczenia się

Walidacji efektów uczenia się

Zapewniania jakości kwalifikacji

Wiedza zdobyta na tej podstawie będzie służyć budowaniu krajowego

systemu kwalifikacji

Debata społeczna

Prowadzona jest debata społeczna nad modelem Polskiej Ramy

Kwalifikacji. Pierwszy etap debaty odbywał się od lutego do

połowy czerwca 2011 r., drugi zaczął się w listopadzie 2011 r.

W debacie uczestniczą przedstawiciele:

• administracji publicznej

• organizacji pracowników i pracodawców

• instytucji rynku pracy, w tym agencji zatrudnienia

• instytucji oferujących pomoc oraz wsparcie edukacyjne i

szkoleniowe osobom poszukującym pracy

• nauczycieli, wykładowców, trenerów

Konsultacje społeczne trwają, a postęp prac jest stale prezentowany

na seminariach, konferencjach i innych spotkaniach z

interesariuszami.

Krajowy rejestr kwalifikacji - założenia

Zawiera informacje na temat dostępnych w Polsce kwalifikacji:

poziom w PRK

rodzaj/kategoria kwalifikacji

instytucje, które mają prawo nadawać daną kwalifikację

wymagania dla danej kwalifikacji dotyczące efektów uczenia się

sposób ich walidowania

Wpisanie do rejestru równocześnie oznacza przypisanie tej

kwalifikacji do poziomu w PRK

Wpisanie do rejestru odbywa się po merytorycznej ocenie

zasadności włączenia danej kwalifikacji do rejestru

Wszelkie zaświadczenia i dyplomy nie wpisane do krajowego rejestru

kwalifikacji będą funkcjonowały na dotychczasowych „przedsystemowych”

zasadach

Walidacja

Kwalifikacje pełne

Nadają wyłącznie instytucje działające na podstawie ustaw

o oświacie i szkolnictwie wyższym

Te instytucje nadają kwalifikacje nie tylko osobom, które

uczestniczyły w prowadzonych przez nie programach nauczania

prowadzących do kwalifikacji, ale także osobom które nabyły

wymagane kompetencje w inny sposób

Kwalifikacje cząstkowe

Nadają instytucje działające na podstawie ustaw o oświacie

i szkolnictwie wyższym (między innymi kwalifikacje w zawodach

szkolnych)

Nadają instytucje wskazane w krajowym rejestrze kwalifikacji jako

uprawnione do nadawania określonej kwalifikacji cząstkowej

PRK szansą i wyzwaniem

dla szkolnictwa zawodowego

Doradztwo dla ludzi młodych wchodzących na

rynek pracy

Przygotowanie młodych ludzi do odniesienia

sukcesu w życiu zawodowym wyzwaniem dla

Europy

Źródło: Cedefop, Saloniki,1 .03.2011

Na drodze do niezależności i dorosłości młodzież podejmuje

ważne kroki usamodzielniając się:

Wybór właściwej ścieżki uczenia się

Znalezienie i utrzymanie zatrudnienia

Reagowanie na szybkie zmiany w świecie, które wpływają na ich

życie osobiste i zawodowe

Projekty z Danii i Słowenii, efekty:

Zapobieganie wykluczeniu społecznemu młodzieży

Powrót młodzieży do edukacji

Skuteczne wejście

na rynek pracy

Projekt Start-Up Café (Uniwersytet Leuven, Belgia)

wspieranie przedsiębiorczości

Dobre praktyki w innych krajach

www.kwalifikacje.org.pl

Znajdź nas na Facebooku

Projekt systemowy „Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych

wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji

dla uczenia się przez całe życie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego

Instytut Badań Edukacyjnych

Biuro Projektu Krajowych Ram Kwalifikacji

ul. Górczewska 8, 01-180 Warszawa

tel.: (22) 241 71 70, e-mail: krkbiuro@ibe.edu.pl