Ocenianie i Spostrzeganie Ludzi Wstęp

OCENIANIE I SPOSTRZEGANIE LUDZI

PROCES „GORĄCY”PROCES „GORĄCY”

INFERENCYJNOŚĆ INFERENCYJNOŚĆ (WYCHODZENIE POZA (WYCHODZENIE POZA

ODEBRANE INFORMACJEODEBRANE INFORMACJE

TRZY SPOSOBY SPOSTRZEGANIA I OCENIANIA

LUDZI:1. SPOSTRZEGANIE INDUKCYJNE/ANALITYCZNE (ODDOLNE)

2. PASYWNY REZONANS AFEKTYWNY 3. SPOSTRZEGANIE JAKO PROCES (TENDENCYJNEGO) WERYFIKOWANIA

HIPOTEZ

Spostrzeganie analityczne: warunki występowania Silne zaangażowanie obserwatora (dążenie Silne zaangażowanie obserwatora (dążenie

do dokładnego poznania osoby)do dokładnego poznania osoby) Komfort poznawczy: czas zasobyKomfort poznawczy: czas zasoby Dostępność do danych; możliwość Dostępność do danych; możliwość

obserwacji zachowania obserwacji zachowania Słaba aktywizacja schematów Słaba aktywizacja schematów

kategorialnychkategorialnych

Pasywny rezonans: warunki występowania DANY IDENTYFIKATOR KATEGORII DANY IDENTYFIKATOR KATEGORII CECHY WYWOŁUJĄ PROTOTYP CECHY WYWOŁUJĄ PROTOTYP DANE CECHY NIEISTOTNE ZE WZGLĘDU NA DANE CECHY NIEISTOTNE ZE WZGLĘDU NA

KATEGORIĘKATEGORIĘ CECHY PASUJĄ DO KATEGORII CECHY PASUJĄ DO KATEGORII ŚWIEŻOŚĆ UPRZEDNIEJ AKTYWIZACJI ŚWIEŻOŚĆ UPRZEDNIEJ AKTYWIZACJI

KATEGORIIKATEGORII BRAK UZALEŻNIENIA OCENIAJĄCEGO OD BRAK UZALEŻNIENIA OCENIAJĄCEGO OD

OCENIANEGOOCENIANEGO NISKI STOPIEŃ KOMPLIKACJI SCHEMATU, PRESJA NISKI STOPIEŃ KOMPLIKACJI SCHEMATU, PRESJA

CZASOWACZASOWA

SPOSTRZEGANIE I OCENIANIE LUDZI

JAKO PROCES WERYFIKACJI HIPOTEZ ŁATWOŚĆ GENEROWANIA HIPOTEZ ŁATWOŚĆ GENEROWANIA HIPOTEZ

O INNYCH LUDZIACHO INNYCH LUDZIACH

DLACZEGO TAK ŁATWO DLACZEGO TAK ŁATWO GENERUJEMY HIPOTEZY O GENERUJEMY HIPOTEZY O LUDZIACH? (FUNKCJE HIPOTEZ)LUDZIACH? (FUNKCJE HIPOTEZ)

ŁATWOŚĆ GENEROWANIA HIPOTEZ O INNYCH LUDZIACH. Dlaczego?

HIPOTEZY STRUKTURUJĄ PROCES HIPOTEZY STRUKTURUJĄ PROCES POSZUKIWANIA DANYCH W POSZUKIWANIA DANYCH W OTOCZENIU BĄDŹ W PAMIĘCI OTOCZENIU BĄDŹ W PAMIĘCI PODMPODMIIOTUOTU

*POSZUKIWANIE TYLKO TYCH *POSZUKIWANIE TYLKO TYCH INFORMACJI, KTÓRE SĄ ISTOTNE ZE INFORMACJI, KTÓRE SĄ ISTOTNE ZE WZGLĘDU NA HIPOTEZĘWZGLĘDU NA HIPOTEZĘ


-SKRÓCENIE PROCESU/CZASU -SKRÓCENIE PROCESU/CZASU OCENIANIA/SPOSTRZEGANIA OCENIANIA/SPOSTRZEGANIA (SZCZEGÓLNIE GDY DANE ZGODNE Z (SZCZEGÓLNIE GDY DANE ZGODNE Z HIPOTEZĄ)HIPOTEZĄ)

-UŁATWIAJĄ RADZENIE SOBIE Z -UŁATWIAJĄ RADZENIE SOBIE Z NADMIAREM NAPŁYWAJĄCEJ NADMIAREM NAPŁYWAJĄCEJ INFORMACJI (IGNOROWANIE DANYCH NIE INFORMACJI (IGNOROWANIE DANYCH NIE PASUJĄCYCH DO HIPOTEZ)PASUJĄCYCH DO HIPOTEZ)


SŁUŻĄ JAKO INTELEKTUALNE SŁUŻĄ JAKO INTELEKTUALNE NARZĘDZIE UJEDNOZNACZNIANIA I NARZĘDZIE UJEDNOZNACZNIANIA I INTERPRETACJI NAPŁYWAJĄCYCH INTERPRETACJI NAPŁYWAJĄCYCH INFORMACJI (ASYMILOWANIE INFORMACJI (ASYMILOWANIE ZNACZENIA DANYCH DO TREŚCI ZNACZENIA DANYCH DO TREŚCI HIPOTEZY)HIPOTEZY)


-UŁATWIAJĄ DECYDOWANIE O WIARYGODNOŚCI -UŁATWIAJĄ DECYDOWANIE O WIARYGODNOŚCI DANYCH (AKCEPTOWANIE DANYCH DANYCH (AKCEPTOWANIE DANYCH PRAWDOPODOBNYCH, A ODRZUCANIE PRAWDOPODOBNYCH, A ODRZUCANIE NIEPRAWDOPODOBNYCH)NIEPRAWDOPODOBNYCH)

-POZWALAJĄ UZYSKAĆ DANE, KTÓRE W -POZWALAJĄ UZYSKAĆ DANE, KTÓRE W OGÓLE NIE POJAWIŁYBY SIĘ, GDYBY OGÓLE NIE POJAWIŁYBY SIĘ, GDYBY OBSERWATTOR NIE SFORMUŁOWAŁ WCZEŚNIEJ OBSERWATTOR NIE SFORMUŁOWAŁ WCZEŚNIEJ

HIPOTEZY (SAMOSPEŁNIAJĄCE SIĘ PROROCTWOHIPOTEZY (SAMOSPEŁNIAJĄCE SIĘ PROROCTWO))


GENERALNIE: HIPOTEZY UŁATWIAJĄ, GENERALNIE: HIPOTEZY UŁATWIAJĄ, UPRASZCZAJĄ, „EKONOMIZUJĄ” UPRASZCZAJĄ, „EKONOMIZUJĄ” PROCES POZNAWANIA I OCENIANIA PROCES POZNAWANIA I OCENIANIA LUDZI.LUDZI.

ŹRÓDŁA HIPOTEZ O INNYCH LUDZIACH

1. POCZĄTKOWA INFORMACJA O OSOBIE1. POCZĄTKOWA INFORMACJA O OSOBIE 2. POPRZEDNIO WYKSZTAŁCONA 2. POPRZEDNIO WYKSZTAŁCONA

POSTAWA WOBEC OSOBY OCENIANIEJPOSTAWA WOBEC OSOBY OCENIANIEJ 3. STEREOTYPY, KATEGORIE I „TEORIE” 3. STEREOTYPY, KATEGORIE I „TEORIE”

OBSERWATORAOBSERWATORA

4. 4. WŁASNE STANY OBSERWATORAWŁASNE STANY OBSERWATORA

POCZĄTKOWA INFORMACJA O OSOBIE ATRAKCYJNOŚĆ FIZYCZNA (PIĘKNE ATRAKCYJNOŚĆ FIZYCZNA (PIĘKNE

JEST DOBREJEST DOBRE)),, PŁEĆ, PŁEĆ, POWIĘKSZONE POWIĘKSZONE ŹRENICE, POWITANIE BRWIAMI, ŹRENICE, POWITANIE BRWIAMI, SYGNAŁY WYWOŁAWCZE SYGNAŁY WYWOŁAWCZE SCHEMATÓW I KATEGORII –STRÓJ, SCHEMATÓW I KATEGORII –STRÓJ, REKWIZYT,EFEKT PIERWSZEŃSTWA)REKWIZYT,EFEKT PIERWSZEŃSTWA)

POPRZEDNIO WYKSZTAŁCONA

POSTAWA WOBEC OSOBY OCENIANIEJ ŚWIADOME PROCESY WNIOSKOWANIA ŚWIADOME PROCESY WNIOSKOWANIA

„WYPROWADZONEGO” Z POSTAW„WYPROWADZONEGO” Z POSTAW (nie lubię (nie lubię go\jej bo jest….go\jej bo jest….;; uwielbiam bo…. a więc….) uwielbiam bo…. a więc….)

AUTOMATYCZNE I NIEŚWIADOME AUTOMATYCZNE I NIEŚWIADOME OZNAKOWANIE AFEKTYW NE (FAZIO – W OZNAKOWANIE AFEKTYW NE (FAZIO – W PRZYPADKU POSTAW SILNYCH SAMO PRZYPADKU POSTAW SILNYCH SAMO POJAWIENIE SIĘ OBIEKTU POSTAWY POJAWIENIE SIĘ OBIEKTU POSTAWY POWODUJE AUTOMATYCZNĄ AKTYWIZACJĘ POWODUJE AUTOMATYCZNĄ AKTYWIZACJĘ SKOJARZONEJ Z NIM REAKCJI SKOJARZONEJ Z NIM REAKCJI AFEKTYWNEJ...AFEKTYWNEJ...

STEREOTYPY, KATEGORIE I „TEORIE”

OBSERWATORA

STARSZE TEORIE TRAKTOWAŁY STEREOTYPY JAKO STARSZE TEORIE TRAKTOWAŁY STEREOTYPY JAKO ŹRÓDŁO GOTOWYCH I OSTATECZ NYCH WNIOSKÓW NA ŹRÓDŁO GOTOWYCH I OSTATECZ NYCH WNIOSKÓW NA TEMAT CECH JEDNOSTKI (NP. ADORNO, ROKEACH)TEMAT CECH JEDNOSTKI (NP. ADORNO, ROKEACH)

WSPÓŁCZEŚNIE AKCENTUJE SIĘ, ŻE STEREOTYPY SĄ WSPÓŁCZEŚNIE AKCENTUJE SIĘ, ŻE STEREOTYPY SĄ ŹRÓDŁEM JEDYNIE SUBIEKTYWNIE PRAWDOPODOBNYCH ŹRÓDŁEM JEDYNIE SUBIEKTYWNIE PRAWDOPODOBNYCH HIPOTEZ NA TEMAT TEGO JAKA OKAŻE SIĘ JEDNOSTKA HIPOTEZ NA TEMAT TEGO JAKA OKAŻE SIĘ JEDNOSTKA (TEORIA DWUFAZOWEGO ODDZIAŁYWANIA STEREOTYPU (TEORIA DWUFAZOWEGO ODDZIAŁYWANIA STEREOTYPU NA SPOSTRZEGANIE)NA SPOSTRZEGANIE)

OSOBA -----OSOBA -----KATEGORYZOWANA PRZEZ STEREOTYP-KATEGORYZOWANA PRZEZ STEREOTYP-

HIPOTEZA,WSTĘPNE OCZEKIWANIAHIPOTEZA,WSTĘPNE OCZEKIWANIASPRAWDZANIE W SPRAWDZANIE W OPARCIU O ZINDYWIDUALIZOWANE DANE O OSOBIE (NP. OPARCIU O ZINDYWIDUALIZOWANE DANE O OSOBIE (NP. OBSERWACJĘ JEJ ZACHOWANIA)OBSERWACJĘ JEJ ZACHOWANIA)WYDANIE SĄDU/OCENYWYDANIE SĄDU/OCENY

STEREOTYPY, KATEGORIE I „TEORIE” OBSERWATORA

OSOBA -----OSOBA -----KATEGORYZOWANA PRZEZ KATEGORYZOWANA PRZEZ STEREOTYPSTEREOTYP („poznaniak”) („poznaniak”) --HIPOTEZA,WSTĘPNE OCZEKIWANIAHIPOTEZA,WSTĘPNE OCZEKIWANIA (poznaniak jest skąpy, więc pewnie kupi najtańsze (poznaniak jest skąpy, więc pewnie kupi najtańsze danie)danie)SPRAWDZANIE W OPARCIU O SPRAWDZANIE W OPARCIU O ZINDYWIDUALIZOWANE DANE O OSOBIE ZINDYWIDUALIZOWANE DANE O OSOBIE (NP. OBSERWACJĘ JEJ ZACHOWANIA(NP. OBSERWACJĘ JEJ ZACHOWANIA – no i – no i kupił „małe frytki”kupił „małe frytki”))WYDANIE SĄDU/OCENYWYDANIE SĄDU/OCENY (skąpiec)(skąpiec)

STEREOTYPY, KATEGORIE I „TEORIE” OBSERWATORA

ZDROWOROZSĄDKOWE „TEORIE” ZDROWOROZSĄDKOWE „TEORIE” WYJAŚNIAJĄCE; SAMO WYJAŚNIANIE WYJAŚNIAJĄCE; SAMO WYJAŚNIANIE DOWOLNEGO ZDARZENIA CZYNI JE DOWOLNEGO ZDARZENIA CZYNI JE BARDZIEJ PRAWDOPODOBNYM, TAKŻE BARDZIEJ PRAWDOPODOBNYM, TAKŻE WTEDY, GDY IDZIE O ZDARZENIE Z ŻYCIA WTEDY, GDY IDZIE O ZDARZENIE Z ŻYCIA

SAMEJ OSOBY WYJAŚNIAJĄCEJSAMEJ OSOBY WYJAŚNIAJĄCEJ

STAN UMYSŁU, NASTRÓJ (źródło wstępnych

hipotez wartościujących,

Nastrój, stan emocjonalny, samopoczucie Nastrój, stan emocjonalny, samopoczucie itp. bywa wstępną hipotezą ewaluatywnąitp. bywa wstępną hipotezą ewaluatywną

WPŁYW HIPOTEZY NA POSZUKIWANIE

INFORMACJI „„WPADKA” M. S NYDERAWPADKA” M. S NYDERA STRATEGIA DIAGNOSTYCZNOŚCISTRATEGIA DIAGNOSTYCZNOŚCI

(Y. TROPE)(Y. TROPE)

KONCEPCJA J. RODIN

POSZUKIWANIE W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI POSZUKIWANIE W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI INFORMACJI NEGATYWNYCH, A POTEM INFORMACJI NEGATYWNYCH, A POTEM POZYTYWNYCH (KRYTERIA NIELUBIENIA I POZYTYWNYCH (KRYTERIA NIELUBIENIA I LUBIENIA; USTOSUNKOWANIA NEGATYWNE LUBIENIA; USTOSUNKOWANIA NEGATYWNE POWSTAJĄ SZYBKO I MAJĄ ZAMKNIĘTY, POWSTAJĄ SZYBKO I MAJĄ ZAMKNIĘTY, NIEODWOŁALNY CHARAKTERNIEODWOŁALNY CHARAKTER

USTOSUNKOWANIA POZYTYWNE POWSTAJĄ USTOSUNKOWANIA POZYTYWNE POWSTAJĄ WOLNO I SĄ BARDZIEJ OTWARTE NA DALSZE WOLNO I SĄ BARDZIEJ OTWARTE NA DALSZE ZMIANY, PRZEDE WSZYSTKIM NA ZMIANY, PRZEDE WSZYSTKIM NA „ODWOŁANIE” I ZMIANĘ ZNAKU.„ODWOŁANIE” I ZMIANĘ ZNAKU. (wyniki (wyniki Czapińskiego)Czapińskiego)

Hipoteza Rodin wyniki Czapiński Pierwsze pytanie o cechy pozytywne o negatywne późniejPierwsze pytanie o cechy pozytywne o negatywne później Po negatywnej inf. zwr. pytania o cechy negatywne pojawia się Po negatywnej inf. zwr. pytania o cechy negatywne pojawia się

wcześniej niż po pozyt. inf. zwr.wcześniej niż po pozyt. inf. zwr. Więcej pytań o cechy pozyt niż negat Więcej pytań o cechy pozyt niż negat Przy pozyt sprz zwr pytań o cechy pozyt więcej niż pytań o cechy Przy pozyt sprz zwr pytań o cechy pozyt więcej niż pytań o cechy

negatnegat Liczba pytań o cechy negat (generalnie mało) niezależna od inf Liczba pytań o cechy negat (generalnie mało) niezależna od inf

zwrotnejzwrotnej Proces poszukiwania informacji (liczba pytań) kończył się Proces poszukiwania informacji (liczba pytań) kończył się

szybciej przy negat inf. zwrotnej niż przy pozyt inf zwrszybciej przy negat inf. zwrotnej niż przy pozyt inf zwr

STRATEGIA ZGODNOŚCI:

BADANIA WOJCISZKE I WSP HIPOTEZA OPARTA NA WYGLĄDZIE HIPOTEZA OPARTA NA WYGLĄDZIE

FIZYCZNYM STEROWAŁA ZBIERANIEM FIZYCZNYM STEROWAŁA ZBIERANIEM DANYCH GŁÓWNIE W PIERWSZEJ FAZIE DANYCH GŁÓWNIE W PIERWSZEJ FAZIE PROCESU SPOSTRZEGANIA/OCENIANIAPROCESU SPOSTRZEGANIA/OCENIANIA (lubiana czy nielubiana w klasie?)(lubiana czy nielubiana w klasie?), W FAZIE , W FAZIE DRUGIEJ ZBIERANIEM DANYCH DRUGIEJ ZBIERANIEM DANYCH STEROWAŁY NATOMIAST INFORMACJE STEROWAŁY NATOMIAST INFORMACJE ZWROTNE OTRZYMYWANE W FAZIE ZWROTNE OTRZYMYWANE W FAZIE PIERWSZEJ:PIERWSZEJ:

INNE KONCEPCJE I WYNIKI: WOJCISZKE I WSP CZYLI NA POCZĄTKU OBSERWATORZY CZYLI NA POCZĄTKU OBSERWATORZY

ŁADNEJ DZIEWCZYNY BARDZIEJ ŁADNEJ DZIEWCZYNY BARDZIEJ INTERESOWALI SIĘ JEJ CECHAMI INTERESOWALI SIĘ JEJ CECHAMI POZYTYWNYMI NIŻ NEGATYWNYMI (I POZYTYWNYMI NIŻ NEGATYWNYMI (I ODWROTNIE), IM POZYTYWNIEJSZE BYŁY ODWROTNIE), IM POZYTYWNIEJSZE BYŁY INFORMACJE ZWROTNE TYM SILNIEJ INFORMACJE ZWROTNE TYM SILNIEJ BADANI INTERESOWALI SIĘ CECHAMI BADANI INTERESOWALI SIĘ CECHAMI POZYTYWNYMI (I NA ODWRÓT).POZYTYWNYMI (I NA ODWRÓT).

Wyniki: liczba zadanych pytań i końcowe ustosunkowanie hipotezahipoteza

negatywna- pozytywna+negatywna- pozytywna+

Inf. zwrotnaInf. zwrotna

Negat 5,81(-2,07) 6,28(-1,36)Negat 5,81(-2,07) 6,28(-1,36)

Dwuzn. 6,33(-0,29) 6,78(1,79)Dwuzn. 6,33(-0,29) 6,78(1,79)

Pozytywna 7,55(1,32) 5.85(3,04)Pozytywna 7,55(1,32) 5.85(3,04)

WPŁYW HIPOTEZ NA ANALIZĘ DANYCH I ANALIZY

DANYCH NA HIPOTEZY RÓŻNICE W PRZETWARZANIU DANYCH ZGODNYCH RÓŻNICE W PRZETWARZANIU DANYCH ZGODNYCH

I SPRZECZNYCH Z HIPOTEZĄI SPRZECZNYCH Z HIPOTEZĄ

ZGODNE – WYJAŚNIANE TEORIĄ KTÓRA ZGODNE – WYJAŚNIANE TEORIĄ KTÓRA POSŁUŻYŁA DO WYTWORZENIA OCZEKIWAŃPOSŁUŻYŁA DO WYTWORZENIA OCZEKIWAŃ

NIEZGODNE – RZECZYWISTE POSZUKIWANIE NIEZGODNE – RZECZYWISTE POSZUKIWANIE WYJAŚNIEŃ W OPARCIU O DOSTĘPNE DANE I WYJAŚNIEŃ W OPARCIU O DOSTĘPNE DANE I WSPÓŁZALEŻNOŚCI MIĘDZY NIMIWSPÓŁZALEŻNOŚCI MIĘDZY NIMI

WPŁYW HIPOTEZ NA PRZETWARZANIE

DANYCH WIELOZNACZNYCH UJEDNOLICANIE NIEJASNOŚCI W UJEDNOLICANIE NIEJASNOŚCI W

KIERUNKU ZWIĘKSZENIA KIERUNKU ZWIĘKSZENIA ZGODNOŚCI Z HIPOTEZĄZGODNOŚCI Z HIPOTEZĄ

ODRZUCANIE DANYCH SPRZECZNYCH

Z HIPOTEZĄ POMNIEJSZANIE WAGI, KWESTIONOWANIE POMNIEJSZANIE WAGI, KWESTIONOWANIE

WIARYGODNOŚCI, SELEKTYWNE ZAPOMINANIE WIARYGODNOŚCI, SELEKTYWNE ZAPOMINANIE DANYCH SPRZECZNYCH, PSEUDOAKCEPTACJA DANYCH SPRZECZNYCH, PSEUDOAKCEPTACJA DANYCH SPRZECZNYCH (PRZYPISYWANIE DANYCH SPRZECZNYCH (PRZYPISYWANIE ZACHOWAŃ PRZYCZYNOM ZEWNĘTRZNYM, ZACHOWAŃ PRZYCZYNOM ZEWNĘTRZNYM, KODOWANIE JAKO „WYJĄTKÓW OD REGUŁY”, KODOWANIE JAKO „WYJĄTKÓW OD REGUŁY”, WYODRĘBNIANIE PODTYPÓW W KATEGORII, WYODRĘBNIANIE PODTYPÓW W KATEGORII, KTÓRA JEST ŹRÓDŁEM PIERWOTNEJ HIPOTEZY)KTÓRA JEST ŹRÓDŁEM PIERWOTNEJ HIPOTEZY)

WPŁYW HIPOTEZY NA WYTWARZANIE DANYCH: SAMOSPEŁNIAJĄCE SIĘ

PROROCTWO

Ocenianie i Spostrzeganie Ludzi Wstęp

Documents

Transcript of Ocenianie i Spostrzeganie Ludzi Wstęp