Ocena Osi Leader

Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju

Obszarów Wiejskich przygotowała Wspólne

Ramy Monitorowania i Oceny Programu

Rozwoju Obszarów Wiejskich zgodnie z art. 80

Rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005

Pytania oceniające wg tych wytycznych dla Osi

Leader dotyczą głównie wartości dodanej

Podobnie istotne dla LGD wydaje się być 19

pytań do celów horyzontalnych: zmiany

klimatu, równość mężczyzn i kobiet,

modernizacja sektora rolnego itp.

Pytania oceniające do Działania

Wdrażanie LSR (1)

1. W jakim stopniu podejście

LEADER przyczyniło się do

poprawy zarządzania na

obszarach wiejskich?

2. W jakim stopniu podejście

LEADER przyczyniło się do

mobilizowania endogenicznego

potencjału rozwoju obszarów

wiejskich?

3. W jakim stopniu podejście

LEADER przyczyniło się do

wprowadzenia podejść

wielosektorowych i do

promowania współpracy celem

wdrożenia programów rozwoju

obszarów wiejskich?

4. W jakim stopniu podejście LEADER

przyczyniło się do priorytetów osi 1-

3?

Pytania oceniające do Działania

Wdrażanie LSR (2)

Sieci LGD w Polsce

i w Europie

Krzysztof Kwatera,Przedstawiciel LGD

w Grupie Roboczej ds. KSOW

Podstawy i historia

Współpraca i sieciowanie LGD to jedna z siedmiu cech podejścia Leader; czasem Sieciowanie to z jedna z ośmiu cech

W Programie Leader+ w UE realizowano 3 Działania:

◦ Realizacja strategii

◦ Projekty współpracy

◦ Sieciowanie

W Polsce w ramach Schematu II PPL+

realizowano 3 Działania łącznie

Sieciowanie LGD w okresie

2007-2013 Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich –

skupia wszystkich partnerów na wsi

LGD mają jako jedyna grupa

podmiotów wydzielone działanie

(szkolenia

i spotkania)

Podkomitet ds. Leadera w ramach

Europejskiej Sieci Wiejskiej

„Ustawowe” miejsce w Komitecie

i Podkomitecie dla ELARD

Po co tworzą się sieci LGD?

Dla lepszej wymiany doświadczeń, dla uczenia się od siebie, nie tylko od ekspertów

Dla większej siły oddziaływania własnego głosu wobec instytucji zarządzających (wdrożeniowych)

Dla jednej reprezentacji wobec innych

Dla łatwiejszego znajdowania partnerów do wspólnych projektów – „narzędzia” w Internecie są bezosobowe, a ważne są kontakty osobiste

Dla organizowania sobie pomocy, której nie dają inni, a której nie możemy pozyskać tylko dla siebie indywidualnie

Sieci regionalne LGD w Polsce

(1) Sieci regionalne LGD tworzyły się

w Polsce od 2005 roku

Sieci są we wszystkich województwach

5 sieci to osoby prawne (związki

stowarzyszeń): małopolskie,

wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie,

mazowieckie, 2 są w trakcie

formalizacji (pomorskie, podlaskie)

W sieciach jest 278 LGD (82,7%

wszystkich LGD w Polsce)

Sieci regionalne LGD w Polsce

(2)

Polska - 83%

100%

100%

65%

80%

95%

82%

26%

100%

100%

100%

100%100%

100%100%

61%

100%

Formalne

Nieformalne

Są m.in. w następujących krajach (ELARD):

Sieci krajowe LGD

1. Francja (28),

2. Grecja (40),

3. Czechy (108),

4. Węgry (20),

5. Hiszpania (222)

6. Finlandia (55),

7. Łotwa (24),

8. Portugalia (53),

9. Irlandia (24)

10. Słowenia

W nawiasie ilość członków

W Polsce nie ma formalnej sieci krajowej

Grupa Tematyczna ds. podejścia Leader

jest powoływana i zarządzana przez Ministra

oraz skupia też przedstawicieli UM i ARiMR

Porozumienie o współpracy

w Mikołajkach 13 X 2009 r. (1)

Podpisane przez

8 sieci regionalnych

LGD w Polsce

Punkt c porozumienia

mówi o określeniu

zasad utworzenia

struktury dla

reprezentacji LGD

w Polsce i zagranicą

Porozumienie o współpracy

w Mikołajkach 13 X 2009 r. (2)

W spotkaniu uczestniczył Prezes

ELARD – P. Patras, który zachęcał do

utworzenia struktury krajowej i

przystąpienia do ELARD

Konferencja 13-14 maja w

Krakowie (1) Konferencja nt. przyszłości podejścia

Leader z udziałem 60 osób z

wszystkich województw, w tym

przedstawiciele 12 Urzędów

Marszałkowskich oraz przedstawiciele

14 sieci regionalnych LGD.

W pierwszym dniu - prezentacja

stanowisk i rekomendacji dotyczących

programu Leader w przyszłym okresie

programowania.

Konferencja 13-14 maja w

Krakowie (2) W drugim dniu – propozycja

utworzenia krajowej Sieci LGD w

postaci federacji sieci regionalnych i

dyskusja w tej sprawie

Wypowiedzieli się przedstawiciele 11

sieci regionalnych:

◦ 2 glosy zdecydowanie za strukturą

formalną

◦ 6 głosów za formalną, jeśli będą

argumenty

◦ 2 za nieformalną

◦ 1 brak stanowiska

Propozycja struktury formalnej

Struktura formalna jest lepiej

postrzegana przez instytucje

publiczne jako partner do rozmowy

Struktura formalna daje jej członkom

większe poczucie współudziału

W strukturze nieformalnej jest ona

uzależniona od dobrej woli władz

organizacji prowadzącej sekretariat –

jest narażona na konflikt interesów

Związek stowarzyszeń –

„federacja” sieci regionalnych

Forma prawna znana sieciom

regionalnym

Wymaga trzech stowarzyszeń

(sekretariaty sieci nieformalnych); mogą

być założycielami podmioty prawne

Szanuje wysiłek utworzenia

dotychczasowych struktur sieci

regionalnych

Nie zmusza LGD do członkostwa w innej

strukturze

Konferencja 13-14 maja w

Krakowie – ustalenia (1) Sieci regionalne wypowiedzą się

wstępnie – zrobiły to tylko sieć śląska i

podkarpacka oraz dziś małopolska

(14 głosów za i 9 przeciw)

Przygotowana zostanie propozycja

statutu – wykonano, uwagi zgłosił tylko

FAOW

Zostanie przygotowane wystąpienie do

MRiRW o jednoznaczne stanowisko w

sprawie finansowania sieci regionalnych

- wykonano, na razie brak odpowiedzi

Konferencja 13-14 maja w

Krakowie – ustalenia (2)

Podjęte zostaną decyzje w sprawie

utworzenia sieci krajowej LGD jako

związku stowarzyszeń – do dziś nie

wykonano; przede wszystkim

potrzebna jest decyzja trzech

stowarzyszeń – koordynatorów sieci

nieformalnych; podmioty formalne

mogą być razem

z tymi stowarzyszeniami założycielami

związku

Projekt sieciujący KSOW – sieci

regionalne LGD

Projekt zarekomendowany przez

Grupę Roboczą KSOW na jej V

posiedzeniu

w Radomiu, 25-26 listopada 2010 r.

Powinno to być jedno z najbardziej

oczywistych źródeł finansowania

Projekt zakłada finansowanie:

◦ Na poziomie centralnym – 20 tys. zł

◦ Na poziomie regionalnym – min. 25 tys. zł

Projekt sieciujący KSOW – sieci

regionalne LGD – zakres

wsparcia

Finansowanie i współfinansowanie:

spotkań członków regionalnej sieci LGD

publikacji wydawanych przez sieć LGD

konferencji i seminariów

wyjazdów krajowych i zagranicznych dla

przedstawicieli sieci chcących wziąć udział

w ważnych wydarzeniach dotyczących

podejścia LEADER na arenie

ogólnopolskiej

i międzynarodowej

Kontrowersje odnośnie realizacji

projektu sieciującego Sieci LGD chcą otrzymać środki do

własnej dyspozycji, co wydaje się

zrozumiałe z punktu widzenia celów

sieci

Urzędy Marszałkowskie uważają, że

nie ma takiej możliwości, choć

podobne działania są znane (np.

federalizacja organizacji

pozarządowych w woj. małopolskim)

Niejednoznaczna postawa MRiRW

Dobry przykład z Irlandii

W Irlandii oddolną krajową sieć LGD wspierał irlandzki rząd, opłacając dwóch pracowników i koszty biurowe; Sieć uzyskiwała też środki z programów grantowych

Cały kraj pokryty jest LGD zarówno ze środków UE (Leader), jak również ze środków krajowych

Europejska Sieć LGD – sieć sieci LGD

Powstała w 1999 roku, obecnie zarejestrowana na nowo w 2009 r.

14 członków (ponad 600 LGD):◦ Sieci krajowe (9) – Francja (28 LGD), Grecja

(40), Czechy (108), Węgry (20), Hiszpania (222), Finlandia (55), Łotwa (24), Portugalia (53), Irlandia (24), Słowenia

◦ Sieci regionalne (3) – Toskania (8), Małopolska(32), Irlandia Północna (4?)

◦ pojedyncze LGD (2) – Szkocja, Rumunia

◦ była i pewnie będzie wkrótce Walonia (regionalna)

ELARD (1)

Działa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w Europie, szczególnie podejścia Leader

Ma dwóch reprezentantów w Komitecie Koordynacyjnym i jednego w Podkomitecie ds. osi Leader Europejskiej Sieci Rozwoju Wsi

Prezydencja trwa dwa lata (obecnie Finowie)

Biuro w Brukseli

www.elard.eu

ELARD (2)

Stowarzyszenie LGD Europy

Środkowej i Wschodniej CEE

LEADER (1)

Utworzono 1 lipca 2011 r. w Zakliczynie

Założyciele - LGD z Polski, Węgier,

Słowacji, Rumunii i Bułgarii

„Organizacja stawia sobie za cel walkę

z biurokracją dławicą program w naszych

krajach jak również zabieganie o interesy

Europy Środkowo - Wschodniej na forum

Unii Europejskiej w Brukseli”

Stowarzyszenie LGD Europy

Środkowej i Wschodniej CEE

LEADER (2)

Zarejestrowana na prawie węgierskim

Prezes – Pal Hajas (Prezes

węgierskiej sieci 20 na 96 LGD na

Węgrzech; jest tam co najmniej

jeszcze jedna sieć LGD)

Wiceprezes – Paweł Czaja (LGD

Dunajec-Biała)

…

Krajowa sieć czeska, skupiająca 112

LGD, opracowała w maju 2011

Narodowy Plan Strategiczny Leader

2014+

Plan jest propozycją podejścia Leader

w nowym okresie programowania UE

2014-2020

Podejście Leader byłoby częścią

wszystkich programów, które

realizowane są na obszarach wiejskich

Propozycja czeskich LGD dla

podejścia Leader po 2014 r. (1)

Szeroki zakres działań: opieka

społeczna, sport, edukacja, kultura i

dziedzictwo przyrodnicze,

przedsiębiorczość, transport,

infrastruktura, zdrowie, nauka itd.

Pokrycie LGD 100% obszarów

wiejskich kraju (miasta do 25 tys.

mieszk.) – powołanie ok. 40 nowych

LGD do 112 obecnych

Propozycja czeskich LGD dla

podejścia Leader po 2014 r. (2)

W programie regionalnym, gminy

poniżej 10 tys. mieszkańców

korzystałyby tylko ze środków LGD; z

innych programów limitem byłaby

kwota: 200-400 tys. Euro (poniżej

tylko przez LGD, powyżej poprzez

instytucję zarządzającą danym

programem)

Środki na mieszkańca – 1400 Euro tj.

38 razy więcej niż obecnie w Polsce

(np. 50 tys. mieszk. = 280 mln zł)

Strategia czeskich LGD dla

podejścia Leader po 2014 r. (3)

Dziękuję!

Krzysztof Kwatera,

Tel. 601 97 82 87,

E-mail: kwatera@onet.pl