NORMA_ZAKLADOWA.pdf

NORMA ZAKŁADOWA

I część SZYBY ZESPOLONE

II część SZYBY SPECJALNE

III część KATALOG FIGUR

Wydanie 4

kwiecień 2007

©Copyright by PRESS GLASS SA® IV/2007/PL

2/68

SPIS TREŚCI I część SZYBY ZESPOLONE

1. Wstęp

1.1 Przedmiot normy 1.2 Określenia

2. Oznaczenia

2.1 Sposób oznaczenia budowy szyby 2.2 Przykładowe oznaczenia na ramce dystansowej

3. Wymagania

3.1 Trwałość szyby zespolonej 3.2 Kształt i wymiary szyb zespolonych 3.3 Materiał 3.4 Wykonanie 3.5 Oznakowanie CE i etykietowanie

4. Pakowanie, przechowywanie i transport

4.1 Pakowanie 4.2 Przechowywanie 4.3 Transport

5. Badania

5.1 Badania i kontrola 5.2 Opis badań 5.3 Ocena wizualna 5.4 Cechy fizyczne wyłączone z oceny 5.5 Mycie i czyszczenie szkła

II część SZYBY SPECJALNE

1. Możliwości techniczne urządzeń do obróbki szkła w PRESS GLASS SA

1.1 Obróbka krawędzi 1.2 Wiercenie otworów 1.3 Nanoszenie emalii na szkło 1.4 Hartowanie szkła płaskiego 1.5 Gięcie i hartowanie 1.6 Wygrzewanie termiczne szkła hartowanego (Heat Soak Test) wg PN-EN 14179-1 1.7 Znakowanie szyb hartowanych wygrzewanych termicznie (HST)


3/68

2. Szyby bezpieczne hartowane

2.1 Własności szkła hartowanego płaskiego i giętego 2.2 Szyby hartowane z sitodrukiem, emaliowane 2.3 Szyby bezpieczne hartowane silikonowane powłoką Opaci-Coat 2.4 Wymiary i tolerancje dla szyb hartowanych płaskich i giętych zgodnie z normą PN-EN

12150-1 2.5 Znakowanie szyb hartowanych 2.6 Badania szyb hartowanych 2.7 Dopuszczalne wady w szybach hartowanych 2.8 Inne własności szyb hartowanych 2.9 Szyby hartowane do zastosowań meblowych

3. Szkło warstwowe

3.1 Definicje wg PN-EN ISO 12543-1, PN-EN 357 3.2 Dopuszczalne odchyłki wymiarów pojedynczych szyb warstwowych łączonych litą cienką

powłoką lub żywicą (wg PN-EN ISO 12543-5) 3.3 Dopuszczalne wady szyb 3.4 Oznaczenie szyb ochronnych wg PN-EN 356 3.5 Oznaczenie szyb ognioodpornych wg PN-EN 357 3.6 Oznaczenie i znakowanie szyb płaskich wg PN-EN 12600

4. Inne szyby specjalne

4.1 Szyby klejone silikonem, szyby strukturalne. 4.2 Szyby półhartowane

5. Zakładowa Kontrola Produkcji

III część KATALOG FIGUR

Bibliografia


4/68

I część – SZYBY ZESPOLONE

1. Wstęp

1.1 Przedmiot normy

1.1.1. Szyby zespolone

Izolacyjna szyba zespolona (IGU)

Zespół składający się co najmniej z dwóch tafli szkła, oddzielonych jedną lub kilkoma ramkami

dystansowymi, hermetycznie uszczelniony wzdłuż obrzeża, mechanicznie stabilny i trwały.

Głównym przeznaczeniem izolacyjnych szyb zespolonych jest instalowanie ich w oknach,

drzwiach, ścianach osłonowych, dachach i ścianach działowych, w których występują

zabezpieczenia obrzeży przed bezpośrednim promieniowaniem ultrafioletowym.

W przypadku braku zabezpieczenia obrzeży przed bezpośrednim promieniowaniem

ultrafioletowym, takim jak w systemach oszkleń strukturalnych, zaleca się stosowanie

dodatkowych europejskich warunków technicznych.

Rys.1 Schemat budowy szyby jednokomorowej i dwukomorowej.

strona zewnętrzna

strona wewnętrzna

strona wewnętrzna

strona zewnętrzna

adsorbent pary wodnej (sito molekularne)

szyba jednokomorowa szyba dwukomorowa 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6

uszczelnienie wewnętrzne

uszczelnienie zewnętrzne

(polisulfid, poliuretan lub silikon)

szkło

butyl

ramka dystansowa


5/68

1.2 Określenia

1.2.1 Grubość nominalna szyby zespolonej jednokomorowej – suma grubości poszczególnych

szyb i szerokości ramki dystansowej.

1.2.2 Grubość nominalna szyby zespolonej dwukomorowej –suma grubości poszczególnych

szyb i szerokości ramek dystansowych.

Uwaga: Odchyłki grubości szyb zespolonych w stosunku do grubości nominalnej określa Tabela nr

1 Normy Zakładowej.

2. Oznaczenia

2.1 Sposób oznaczenia budowy szyby

Szyby zespolone są oznaczane z podaniem następujących danych :

a) grubości szkieł i ich nazw,

b) szerokości ramki ( ramek ),

c) wymiarów : szerokości i wysokości.

2.2 Przykładowe oznaczenia na ramce dystansowej

a) Szyba jednokomorowa ze szkieł o jednakowej grubości 4mm, z ramką dystansową szerokości

16mm, wypełniona argonem, wykonana przez Press-Glas dnia 15.03.2007 o godzinie 12:15, numer

zamówienia Z/2453/2007 pozycja 1, zgodnie z normą PN-EN 1279.

PN-EN 1279 PRESS-GLAS SA 2007/03/15 12:15 Z/2453/2007 p.1 Float 4mm

hart./16/Thermofloat 4mm Ar

b) Szyba dwukomorowa ze szkła float oraz thermofloat o jednakowej grubości 4mm i ramek

dystansowych o jednakowej szerokości 6mm, wykonana przez Press-Glas dnia 19.03.2007 o godzinie

9:54, numer zamówienia Z/2260/2007 pozycja 39, zgodnie z normą PN-EN 1279.

PN-EN 1279 PRESS-GLAS SA 2007/03/19 09:54 Z/2260/07 P.39 Float 4mm/6/ Float

4mm/6/Thermofloat 4mm


6/68

3. Wymagania

3.1 Trwałość szyby zespolonej Trwałość szyby zespolonej jest zapewniona poprzez spełnienie następujących warunków:

− wskaźnik przenikania wilgoci, wartość I, będzie zgodny z wymaganiami EN 1279-2,

− wytrzymałość uszczelnienia obrzeża będzie spełniać wymagania EN 1279-4,

− proces produkcyjny będzie uwzględniał wymagania EN 1279-6,

− zalecenia podane w rozdziale 4.4 i w załączniku B, EN 1279-5 będą spełnione,

− a w przypadku izolacyjnych szyb zespolonych wypełnionych gazem, wymaganie dotyczące

szybkości ubytku gazu będzie zgodne z EN 1279-3.

Uwaga: W przypadku zastosowania w szybie zespolonej dwukomorowej dwóch szyb ze szkła niskoemisyjnego (np. na pozycjach 2 i 4 lub 3 i 5 –wg Rys1), ze względu na obciążenie termiczne środkowa szyba powinna być hartowana lub mieć zeszlifowane krawędzie.

3.2 Kształt i wymiary szyb zespolonych

W przypadku izolacyjnych szyb zespolonych o kształcie prostokąta, należy podać najpierw wymiar

szerokości, a następnie wymiar wysokości. Wymiary należy podać w pełnych milimetrach.

Dopuszcza się, po uzgodnieniu między producentem i odbiorcą, produkcję szyb zespolonych o

innych kształtach niż prostokątne. Każdorazowo należy określić wszystkie wymiary zgodnie z

Katalogiem Figur zawartym w III części Normy. W przypadku braku możliwości określenia

któregokolwiek wymiaru w figurze, należy dostarczyć szablon wielkości 1 : 1 wykonany z twardej

tektury lub sklejki. Krawędziami szyb są zewnętrzne krawędzie szablonu. W przypadku szyb

zespolonych wykonanych na podstawie szablonu dopuszcza się tolerancje wymiarów ± 2 mm.

Szablony są przechowywane przez okres 30 dni od daty produkcji szyb. Reklamacje dotyczące

wymiarów szyb, po tym okresie nie będą uwzględniane.

Uwaga1: W przypadku braku informacji przy wykonywaniu szyb o kształtach innych niż

prostokątne, przyjmujemy założenie, że figura przedstawia szybę widzianą z wnętrza

pomieszczenia (dotyczy firm produkujących stolarkę pcv i drewnianą).


7/68

Uwaga 2: Jeżeli w zamówieniach zawierających szkło ornamentowe nie określono sposobu

ułożenia wzoru ornamentu, wówczas standardowo zakładamy, iż ma on być ułożony wzdłuż

wymiaru, który jest wysokością szyby w zamówieniu.

Uwaga 3: W przypadku wystąpienia szkieł refleksyjnych, należy określić w zamówieniu

usytuowanie powłoki refleksyjnej w szybie zespolonej (pozycja wg rys.1)

Szyby zespolone mogą być wykonane ze szkieł monolitycznych oraz szkieł warstwowych o różnych

grubościach, oddzielonych ramką dystansową.

Grubość szyby zespolonej nie powinna odbiegać od grubości nominalnej uzgodnionej między

producentem a odbiorcą o więcej niż odchyłki zawarte w Tabeli nr1 (Tablica 3 – wg EN 1279-1).

Tabela nr 1 - Odchyłki grubości szyb zespolonych w stosunku do grubości nominalnej

Pierwsza szyba Druga szyba IGU tolerancja grubości

a) Szkło odprężone 1) Szkło odprężone ± 1,0mm

b) Szkło odprężone Szkło hartowane lub wzmocnione 2) ± 1,5mm

c) Szkło odprężone Szkło klejone (warstwowe) 3)

Grubość ≤ 6 mm i całkowita grubość ≤12 mm ± 1,0mm

w innych przypadkach ± 1,5mm

d)Szkło odprężone Szkło wzorzyste ± 1,5mm

e)Szkło hartowane lub wzmocnione Szkło hartowane lub wzmocnione ± 1,5mm

f)Szkło hartowane lub wzmocnione Kompozyt szkło/tworzywa sztuczne 4) ± 1,5mm

g)Szkło hartowane lub wzmocnione Szkło wzorzyste ± 1,5mm

h) Kompozyt szkło/tworzywa sztuczne Kompozyt szkło/tworzywa sztuczne ± 1,5mm

i) Kompozyt szkło/tworzywa sztuczne Szkło wzorzyste ± 1,5mm

1) Grubości tafli są określane wartościami nominalnymi

2) Termicznie hartowane szkło bezpieczne, termicznie wzmacniane szkło lub chemicznie wzmacniane szkło


8/68

3) Szkło warstwowe lub bezpieczne szkło warstwowe składające się z dwóch odprężonych płyt szkieł float (każda o

maksymalnej grubości 12mm), i międzywarstwy z płyty tworzywa sztucznego. W przypadku innych

zespołów szkła warstwowego lub bezpiecznego szkła warstwowego, patrz EN ISO 12543-5, a następnie

zastosować zasady obliczania podane w 5.3.3 wg normy EN 1279-1.

4) Kompozyty szkło /tworzywa sztuczne są ze szkła warstwowego zawierającego co najmniej jedną płytę

plastycznego tworzywa oszkleniowego, patrz EN ISO 12543-1.

Tabela nr 2. Orientacyjne maksymalne powierzchnie dla szyb zespolonych*.

Grubość szyby

Maksymalna powierzchnia

(m2)

Maksymalna długość boku

(mm)

Minimalny odstęp między szybami

(mm)

Maksymalny stosunek

boków

Przykład opisu zestawu

3 1,5 1500 9 12 16

1:6 3-9-3 3-12-3 3-16-3

4 2,00 2,50 3,35 3,35

2000 2500 2500 2500

6 9

12 16

1:6 4-6-4 4-9-4

4-12-4 4-16-4

5 2,50 3,50 5,00 5,00

2500 3000 3300 3300

6 9

12 16

1:10 5-6-5 5-9-5

5-12-5 5-16-5

6 3,00 4,50 7,00 7,00

3000 3000 3500 3500

6 9

12 16

1:10 6-6-6 6-9-6

6-12-6 6-16-6

8 4,00 6,00 8,75

10,00

3000 3000 3500 5000

6 9

12 16

1:10 8-6-8 8-9-8

8-12-8 8-16-8

10 13,50 5000 16 1:10 10-16-10

� maksymalna długość drugiego boku szyby, ze względów produkcyjnych jest ograniczona do

2700 mm,

� przy stosowaniu w szybie zespolonej szkła o różnych grubościach, powierzchnię ogranicza

zawsze szyba o mniejszej grubości,

� przy przeliczaniu grubości szkła warstwowego na grubość szyby float stosuje się współczynnik

0,63,

� stosowane są ramki dystansowe o szerokości powyżej 16mm, którym odpowiadają dane z


9/68

tabeli takie same jak dla odstępu między szybami 16mm.

* Zamieszczone w tabeli maksymalne wymiary produkowanych szyb zespolonych mają

zastosowanie przy spełnieniu następujących warunków:

1 – szklenie pionowe,

2 – wysokość szklenia 0 ÷ 8 m ponad powierzchnię gruntu,

3 – klinowanie na czterech bokach,

4 – nie dotyczy szklenia narożników budynków,

5 – przyjęto średnie obciążenie wiatrem w Polsce.

W przypadku niespełnienia któregokolwiek z wyżej wymienionych warunków, zamawiający musi

podać niezbędne informacje o zastosowaniu szyby i sposobie oszklenia w celu obliczenia grubości i

rodzaju szkła do konkretnych warunków.

Tabela nr 3. Skuteczność uszczelnienia szyb zespolonych wg PN-EN 1279 Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne.

Zastosowanie do: Skuteczność uszczelnienia: Obowiązująca

metoda:

Wymaganie:

Przenikanie pary wodnej PN-EN 1279-2 Zgodnie z PN-EN 1279-2 Wszystkie systemy IGU

Adhezja szczeliwa do szkła PN-EN 1279-4 Zgodnie z PN-EN 1279-4

Szybkość ubytku gazu

PN-EN 1279-3 Zgodnie z PN-EN 1279-3 IGU wypełnione gazem:

- koncentracja gazu Poddać zakładowej kontroli

produkcji według PN-EN

1279-6

Zgodnie z PN-EN 1279-6,

Załącznik A.3


10/68

3.3 Materiał

3.3.1 Szkło.

Rodzaj i jakość szkła uzgadnia się miedzy producentem i odbiorcą przed przystąpieniem do

wykonywania zlecenia. W zespoleniach stosuje się:

a) podstawowe wyroby ze szkła według EN 572-1:

• szkło float wg EN 572-2 • szkło zbrojone polerowane według EN 572-3 • szkło płaskie ciągnione według EN 572-4 • wzorzyste szkło walcowane według EN 572-5 • wzorzyste szkło zbrojone wg EN 572-6

b) podstawowe wyroby ze szkła specjalnego:

• szkło borokrzemianowe według EN 1748-1-1 • tworzywa szklano-krystaliczne według EN 1748-2-1 • szkło krzemianowe z tlenkami metali ziem alkalicznych według prEN 14178-1

c) szkła przetworzone:

• termicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe według EN 1863-1 • termicznie hartowane szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe według EN 12150-1 • termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe według

prEN 14179-1 • chemicznie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe według EN 12337-1 • termicznie hartowane bezpieczne szkło borokrzemianowe według EN 13024-1 • termicznie hartowane bezpieczne szkło krzemianowe z tlenkami metali ziem alkalicznych według

prEN 14321-1szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe według EN 12543 –1,-2,-3 • szkło powlekane według EN 1096-1 • szkło o obrabianej powierzchni (np. piaskowane, wytrawiane kwasem)

d) lub inne szkła przetworzone, np. kompozyt szkło-tworzywo sztuczne, składające się co najmniej

z jednego wyrobu szklanego podstawowego lub przetworzonego podanego wyżej oraz co najmniej z jednej warstwy płyt tworzywa sztucznego,

e) lub inne szkła objęte lub nie, europejskimi specyfikacjami.

Tafle szklane, przetworzone lub nie, mogą być:

- przezroczyste, przejrzyste lub nieprzezroczyste

- bezbarwne lub barwne


11/68

3.3.2 Pozostałe materiały potrzebne do wykonania szyb zespolonych powinny zapewnić jakość

wyrobu zgodną z wymaganiami normy EN 1279 - 1÷6.

3.4 Wykonanie

Technologia wykonania szyb ma zapewnić odpowiednią ich jakość. Odstępstwa wymiarowe

wynikają z tolerancji pracy maszyn i urządzeń.

W szybach jednokomorowych ze szkła float dopuszcza się przesunięcie szyb względem siebie do

1mm. W szybach dwukomorowych dopuszcza się przesunięcie szyb względem siebie do 1mm, a

szyb skrajnych do 2mm. W przypadku stosowania szkła hartowanego, bezpiecznego czy innego

specjalnego, o ile brak dwustronnych uzgodnień stosuje się odchyłki wymiarowe podane w Tabeli

nr 4.


12/68

Tabela nr 4 -Odchyłki długości i szerokości szyb zespolonych

Wszystkie szyby ze szkła "float" i/lub z ciągnionego szkła płaskiego

Odchyłki długości i szerokości

Wymiar boku ≤3m

grubość boku ≤ 6 mm

± 2mm

grubość boku > 6 mm ± 3mm Wymiar boku >3m grubość boku ≤ 6 mm ± 3mm

grubość boku > 6 mm ± 4mm W przypadku uszczelnienia niezależnie od długości i grubości + 1mm

szkło-szkło -2mm

Co najmniej jedna szyba ze szkła hartowanego

Wymiar boku ≤3m

niezależnie od grubości

± 3mm

Wymiar boku >3m niezależnie od grubości ± 4mm

Co najmniej jedna szyba ze szkła walcowanego

grubość szkła walcowanego ≤ 10 mm

± 4mm

grubość szkła walcowanego > 10 mm +8mm -4mm

Co najmniej jedna szyba ze szkła klejonego (warstwowego)

Wymiar boku ≤1,5m

całkowita grubość szyby klejonej

± 3mm

≤ 16mm całkowita grubość szyby klejonej ± 4mm > 16mm Wymiar boku >1,5m całkowita grubość szyby klejonej ± 4mm Wymiar boku ≤2,5m ≤ 16mm całkowita grubość szyby klejonej ± 5mm > 16mm Wymiar boku >2,5m całkowita grubość szyby klejonej ± 5mm

≤ 16mm całkowita grubość szyby klejonej ± 6mm > 16mm

W przestrzeni między szybami mogą być trwale zamontowane:

• elementy dekoracyjne (tzw. szprosy międzyszybowe).

W celu zapewnienia odstępu pomiędzy szprosem, a szybami (≥ 2 mm na stronę) stosowane są

przezroczyste przekładki dystansowe tzw. bumpony*.

Wskutek niekorzystnych wpływów otoczenia, przy szprosach mogą okresowo powstawać drgania.

Ograniczeniu drgań oraz ograniczeniu tworzenia się mostka termicznego służą właśnie bumpony,

przyklejone w miejscach krzyżowania szprosów.

Wzrost temperatury może powodować zwiększanie długości szprosów a co za tym idzie


13/68

nieznaczne odchylenia kształtu. Widoczny materiał surowy i nieznaczne odbarwienia w obrębie

cięcia, uwarunkowane są procesem wytwarzania.

Ilość i rozmieszczenie bumponów zależy od ilości i długości pól szprosów i pozostaje w gestii

producenta,

• elementy dzielące szybę zespoloną na mniejsze pola poprzez zastosowanie tzw. szprosów

wiedeńskich (duplex).

Zastosowanie szprosów wiedeńskich o szerokościach innych niż w aktualnej ofercie każdorazowo

należy uzgodnić.

Szprosy wiedeńskie należy stosować w przestrzeni międzyszybowej, pozostawiając min. 2 mm

odstępu po każdej stronie pomiędzy szprosem, a szybą. W przypadku wykonywania łuków, szpros

wiedeński tworzą dwie ramki dystansowe o minimalnym promieniu gięcia R ≥ 70 mm .

W przypadku naklejania szprosów zewnętrznych na szybę należy pamiętać o stosowaniu

odpowiedniego spoiwa (zalecany jest miękki silikon pogodowy), który skleja szybę ze szprosem

zewnętrznym zapewniając odstęp min. 4 mm.

Rys. 2 Wykonanie szprosów wewnętrznych i zewnętrznych

W przypadku stosowania szprosów międzyszybowych istnieje możliwość:

� wykonania pól łukowych, przy czym należy uwzględnić minimalny promień gięcia, który

wynosi odpowiednio:

- dla szprosu o szerokości 8 mm - R ≥ 80 mm (tylko łuk)**

- dla szprosu o szerokości 18 mm - R ≥ 170 mm,

- dla szprosu o szerokości 26 mm - R ≥ 200 mm,

- szpros o szerokości 45 mm nie może być gięty,

min 2 mm


14/68

� wykonania kombinacji łączenia szerokości szprosów

* W przypadku ramek dystansowych szerszych niż 18 mm nie stosuje się bumponów ( nie zaleca się stosowania szprosów

dla odstępów między szybami większych niż 18 mm) .

** Należy pamiętać, iż szpros 8mm jest łączony za pomocą nakładek i w przypadku połączenia łuku z odcinkiem prostym,

promień gięcia powinien wynosić R ≥ 160 mm .

Tabela nr 5 Przykłady kombinacji łączenia szprosów międzyszybowych

Rys. 3 Przykład łączenia

� wykonania kombinacji łączenia szprosów giętych pod różnym kątem,

� wykonania łączenia szprosów pod różnym kątem (przykłady rozwiązań zamieszczone są w

ofercie szprosów),

Szpros

bazowy 8 mm 18 mm 26 mm 45 mm Maksymalne w ymiary pola (mm)

8 mm X _ _ _ 700 x 70 0

18 mm_ X X _ 1 200 x 70 0

26 mm_ X X _ 1 200 x 70 0

45 mm_

X X X 1 200 x 12 00

UWAGA: W przypadku szprosów typu DUPLEX (szpros wiedeński) maksymalny dopuszczalny wymiar pola nie może przekraczać 1200 mm


15/68

3.4.1 Wymiarowanie rozmieszczenia szprosów:

� od krawędzi szyby do osi szprosa ( w przypadku podania rozmieszczenia w milimetrach),

� od wewnętrznej krawędzi ramki dystansowej do osi szprosa ( w przypadku podania podziału

ułamkowego).

Tolerancja rozmieszczenia szprosów wynosi maksimum 2 mm od wymiarów nominalnych.

3.4.2 Ramka dystansowa Stosuje się ramki dystansowe gięte w narożach (łączone na bokach w maksimum 4 miejscach) lub

ramki cięte.

Przerwa w łączeniu ramek nie może być większa niż 1 mm.

3.5 Oznakowanie CE i etykietowanie

Symbol oznakowania CE jest umieszczony na naklejonej etykiecie (gdy nie jest to możliwe,

wówczas na opakowaniu lub w załączonych dokumentach handlowych np. dowodzie

dostawy). Oznakowaniu CE towarzyszy informacja o adresie strony internetowej

zawierającej właściwości/charakterystyki wyrobu zgodnie z wymaganiami normy.

4. Pakowanie, przechowywanie i transport

4.1 Pakowanie

Szyby zespolone powinny być ustawione na stojakach. Standardowo do przewozu szyb

zespolonych stosuje się stojaki metalowe typu L lub A. Podstawa stojaka z bokami powinna

tworzyć kąt prosty. Wszystkie części metalowe stojaka, które stykają się z szybami zespolonymi

powinny być wyłożone gumą, lub innym materiałem amortyzującym. Szyby zespolone ustawiane

na stojakach powinny być zabezpieczone taśmami przed przesuwaniem się. Między szybami

należy stosować przekładki korkowe, tekturowe lub drewniane.


16/68

Inne opakowania należy ustalić między odbiorcą i dostawcą.

4.2. Przechowywanie

Szyby zespolone powinny być przechowywane w pomieszczeniach krytych, suchych,

przewiewnych, zabezpieczonych przed opadami atmosferycznymi oraz bezpośrednim

promieniowaniem słonecznym, o temperaturze nie przekraczającej 40oC.

Za wady powstałe w wyniku złego przechowywania dostawca nie ponosi odpowiedzialności.

4.3. Transport

W większości przypadków transport realizowany jest przez własne specjalistyczne zestawy

samochodów ciężarowych, przystosowane do przewożenia szkła. Rozładunek stojaków ze szkłem z

samochodu jest przeprowadzany przez odbiorcę.

Odbiorca jest odpowiedzialny za prawidłowy przebieg rozładunku.

Odbiór własny odbywa się na życzenie i ryzyko odbiorcy (w zakresie stłuczek

i uszkodzeń szkła podczas transportu).


17/68

5. Badania

5.1 Badania i kontrola izolacyjnych szyb zespolonych obejmują:

5.1.1 Badania okresowe

− Okresowe, o niskiej częstotliwości badania i kontrole są częścią procedury kontroli produkcji i

są wykonywane przez stronę trzecią jako część nadzoru nad produkcją .

− Po przeprowadzeniu inspekcji zakładowej kontroli produkcji przez stronę trzecią

częstotliwość początkowa badań okresowych powinna być raz na rok, o ile nie zmieniono

istotnych materiałów do produkcji szyb zespolonych. Jeżeli zmieniono istotny materiał (wg

EN 1279-1), to badanie okresowe należy powtórzyć. Gdy badanie to zbiegnie się z przyszłym

badaniem okresowym, powtórzenie tego badania nie jest konieczne.

Zakres badań okresowych:

− Zgodność geometrii uszczelnienia z opisem systemu wg PN-EN 1279-6

− Współczynnik przenikania wilgoci wg PN-EN 1279-2

− Szybkość ubytku gazu wg PN-EN 1279-3

5.1.2 Zakładową kontrolę produkcji

Prowadzona kontrola polega na:

− kontroli dostaw,

− monitorowaniu procesu wytwarzania,

− kontroli końcowej wg Planu badań szyb zespolonych.


18/68

5.2 Opis badań

5.2.1 Sprawdzanie kształtu i wymiarów należy wykonać za pomocą odpowiednich przymiarów

lub sprawdzianów. Sprawdzanie szerokości i długości odbywa się za pomocą miary zwijanej,

sprawdzanie grubości za pomocą suwmiarki lub mikrometru.

5.2.2 Sposób sprawdzania szkła.

Sprawdzanie jakości szkła i wykonania szyb zespolonych polega na oględzinach prowadzonych

okiem nieuzbrojonym w warunkach naturalnego oświetlenia na tle matowego, czarnego ekranu

lub w świetle przechodzącym i /lub odbitym w zależności od zastosowanego szkła w zespoleniu i

odpowiadającej mu specyfikacji technicznej (np. normy). Wady niewidoczne z odległości

określonej w danej normie nie są kwalifikowane jako wady.

5.3 Ocena wizualna

Oceny szyb zespolonych dokonuje się zgodnie z tabelą nr 6.

Tabela nr 6 Dopuszczalne wady w szybach zespolonych

5.4 Cechy fizyczne wyłączone z oceny :

do 1,0 m2 od 1,0 do 2,0 m2 powyżej 2,0 m2

1Wady punktowe

w postaci wtrąceń ciał obcychniedopuszczalne niedopuszczalne niedopuszczalne

2

Wady punktowe i liniowe

w postaci pęcherzy:

- pęcherze pękające

i otwarte

- pęcherze zamknięte

niedopuszczalne

dopuszczalne 2 szt.

o wymiarze max.2 mm

w pasie brzeżnym

dopuszczalne o wymiarze do 3

mm, nieskupione*

niedopuszczalne

dopuszczalne 3 szt.

o wymiarze max.2 mm

w pasie brzeżnym


mm, nieskupione*

niedopuszczalne

dopuszczalne 5 szt.

o wymiarze max.2 mm

w pasie brzeżnym


mm, nieskupione*

3 Wady liniowe w postaci rys

dopuszczalne

o łącznej długości do

40 mm i maksymalnej długości

pojedynczej rysy do 15 mm

w pasie brzeżnym

dopuszczalne rysy pojedyncze

o długości do 20 mm*

dopuszczalne




w pasie brzeżnym



dopuszczalne




w pasie brzeżnym



4Wady w postaci wyszczerbień

i odprysków przy krawędziach

dopuszczalne pojedyncze

o najwiekszym wymiarze do

3,0 mm*


o najwiekszym wymiarze do 3,0

mm*


o najwiekszym wymiarze do

3,0 mm*

Pas brzeżny o szerokości 20 mm

Występowanie wad w szybie zespolonej o powierzchni:Lp Nazwa wady

UWAGA 1: * nie dotyczy szyb zespolonych przeznaczonych do szklenia strukturalnego.


19/68

- interferencja,

- efekt przy stosowaniu podwójnych szyb,

- kondensacja pary wodnej na powierzchniach zewnętrznych szyb,

- zwilżalność szkła izolacyjnego wskutek wilgoci,

- odchylenia barwy,

- pęknięcia szyb stwierdzone później niż w dniu dostawy.

Wyjaśnienie pojęć:

5.4.1 Interferencja

Zjawisko interferencji światła zwane prążkami Brewstera pojawia się w szybach zespolonych

wówczas :

- gdy są one wykonane ze szkieł o bardzo małej różnicy grubości, mieszczącej się w przedziale

od 400 do 700 nm, tj. długości składowych fal światła białego.

Stosowane w szybach zespolonych szkło float charakteryzuje się minimalnymi różnicami grubości,

co stanowi jego wielką zaletę. Zastosowanie szkła float do budowy szyby zespolonej może

prowadzić do powstania niepożądanego zjawiska interferencji światła. W szkle ciągnionym,

produkowanym metodą Pittsburgh, różnice grubości są znacznie większe niż w szkle float, dlatego

przy zastosowaniu go w szybie zespolonej prążki Brewstera praktycznie nie występują,oraz gdy

równocześnie obie tafle znajdują się względem siebie pod niewielkim kątem, tj. gdy różnica

równoległości tafli jest rzędu od 400 do 700nm.

Różnica ta w praktyce jest niezauważalna i nie wpływa na właściwości użytkowe szyby zespolonej.

Przy zaistnieniu obu opisanych wyżej warunków, następuje interferencja światła, widoczna w

postaci szerokich plam, pasów lub pierścieni, rozmieszczonych w różnych miejscach na

powierzchni szyby zespolonej. Zjawisko to jest bardziej widoczne przy oglądaniu szyby pod kątem.

Nie może ono być traktowane jako wada i nie może podlegać reklamacji.


20/68

5.4.2. Efekt przy stosowaniu podwójnych szyb

Szkło izolacyjne ma zamkniętą objętość gazu / powietrza, którego stan ustalany jest przez ciśnienie

powietrza atmosferycznego, wysokość miejsca wytwarzania ponad zerowym poziomem

odniesienia ( NN ) oraz przez temperaturę powietrza w czasie i miejscu produkcji.

Przy budowie szkła izolacyjnego na innych wysokościach, przy zmianie temperatur i odchyleniach

barometrycznych powietrza ( wysokie i niskie ciśnienie ) powstają nieuchronnie wklęsłe i wypukłe

wygięcia pojedynczych szyb i tym samym optyczne zniekształcenia. Również wielokrotne odbicia

zwierciadlane mogą występować na powierzchniach szkła izolacyjnego. Wzmocnione odbicia

zwierciadlane mogą być rozpoznane jeżeli np. tło oszklenia jest ciemne lub jeżeli szyby są

powlekane. Zjawisko to jest fizyczną prawidłowością wszystkich jednostek szkła izolacyjnego.


21/68

5.4.3. Kondensacja na powierzchniach zewnętrznych szyb

Woda kondensacyjna tworzy się, gdy wilgotne powietrze graniczy z powierzchniami o

odpowiednio niższej temperaturze, oziębia się do stanu nasycenia, po czym następuje skraplanie

się nadmiaru wilgoci na tych powierzchniach. Na szybach izolacyjnych może występować zjawisko

kondensacji pary wodnej na jej zewnętrznej powierzchni ( od zewnątrz pomieszczenia).

Przyczyna tego zjawiska jest następująca:

- szyba zewnętrzna stanowi zimną, uwarunkowaną atmosferycznie płaszczyznę, na której przy

odpowiednio wysokiej wilgotności, może tworzyć się kondensat. Przyczyna tych zimnych,

zewnętrznych powierzchni, tkwi właśnie w dobrej ciepłochronności szyb izolacyjnych (niskie

wartości współczynnika przenikania ciepła U ). Z pomieszczenia przedostaje się na zewnątrz tylko

niewielka ilość ciepła, wobec czego szyba zewnętrzna posiada niską temperaturę.

Efekt kondensacyjny na zewnętrznych powierzchniach szyby ze szkła izolacyjnego jest zjawiskiem

uwarunkowanym przez właściwości fizyczne samego szkła oraz istniejące warunki atmosferyczne

(niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza). Całkowite wyeliminowanie tego zjawiska nie

jest możliwe, z uwagi na to, że szyba zewnętrzna poddawana jest zmiennym warunkom

atmosferycznym.

Reasumując, efekt kondensacyjny w żadnym wypadku nie świadczy o wadliwości, ale

raczej potwierdza wysoką jakość szkła izolacyjnego.

Kondensacja pary wodnej na zewnętrznej powierzchni szyby, ale od wewnątrz pomieszczenia,

występuje najczęściej w pomieszczeniach o dużej wilgotności i niedostatecznej wentylacji.

Występowanie zaparowania na szybie nie jest wadą a jedynie zjawiskiem fizycznym.

5.4.4. Zwilżalność szkła izolacyjnego wskutek wilgoci

Zwilżalność powierzchni szkła na zewnętrznej stronie szkła izolacyjnego może być różna w

zależności np. od odcisków rolek i palców, etykietek, papieru, ssawek próżniowych, pozostałości

materiałów uszczelniających, środków gładzących lub ślizgowych. Przy wilgotnych powierzchniach

szkła wskutek tworzenia się nalotu, deszczu lub wody, różna zwilżalność może być widoczna w

postaci wyraźnych plam, teoretycznie o większej przeźroczystości.


22/68

5.4.5 Odchylenia barwy

Szkło float nominalnie bezbarwne w rzeczywistości posiada odcień zielony lub niebieskozielony.

Jest on spowodowany zawartością jonów żelaza wprowadzanych do zestawu szklarskiego z

surowcami, przez rozpuszczające się materiały ogniotrwałe i z innych źródeł.

Odcień szkła zależy od Fe 2+ / Fe 3+( stosunek ilości jonów dwuwartościowych i trójwartościowych

żelaza), mogą wystąpić różnice w szkłach float poszczególnych producentów.

Taki odcień szkła jest naturalną cechą szkła float.

Dodatkowo odcień szkłu bezbarwnemu nadają powłoki ( warstwy tlenków metali na powierzchni

szkła dzięki którym ma specjalne własności np. powłoki niskoemisyjne).

Widziany odcień szkła zależy od rodzaju powłoki, grubości szkła, oświetlenia, kąta patrzenia na

powierzchnię szyby.

5.4.6 Pękanie szkła

Szkło jest ciałem stałym bezpostaciowym, posiada znikome naprężenia wewnętrzne, dzięki czemu

daje się ciąć i obrabiać. Jest ciałem jednorodnym twardym i kruchym. Pęknięciom ulega na skutek

działania termicznych lub mechanicznych czynników zewnętrznych. Tego typu pęknięcia szkła

powstałe po dostarczeniu szyb do klienta nie są ujęte w gwarancji i nie mogą być podstawą do

reklamowania szyb.

W celu zwiększenia odporności szkła na pęknięcia wywołane obciążeniami termicznymi czy

mechanicznymi, szkło można poddać procesowi hartowania.


23/68

5.5 Mycie i czyszczenie szkła • Powierzchnia szkła powinna być regularnie myta w zależności od stopnia zabrudzenia.

• Zabrudzeń stałych, takich jak zaprawa cementowa, nie wolno usuwać na sucho.

W tym celu powierzchnię szyby należy obficie zwilżyć czystą wodą w celu odmoczenia i zmycia

twardych i ostrych cząstek.

• Tłuszcz i pozostałości mas uszczelniających należy usunąć np. spirytusem lub izopropanolem,

a następnie spłukać obficie wodą.

• Zabrudzenia na powłokach silikonowych OPACI – COAT można zmywać wyłącznie wodą.

• Do czyszczenia powłok refleksyjnych, znajdujących się na pozycji 1 nie należy używać

jakichkolwiek substancji żrących i alkalicznych (fluor, chlor), ani proszków czyszczących, gdyż

mogą one uszkodzić powłokę.

Mycie powinno odbywać się z użyciem zwykłych detergentów , a do usuwania zabrudzeń w

postaci tłustych plam można użyć np. acetonu, przestrzegając zasad stosowania tych środków *.

Za wady szkła powstałe na skutek nieprawidłowego mycia, czy używania niewłaściwych środków

myjących oraz wpływu zanieczyszczeń zewnętrznych (atmosferycznych i innych) dostawca szyb

nie odpowiada.

*Producenci szkła refleksyjnego zalecają stosowanie do czyszczenia powłoki refleksyjnej zawiesiny zawierającej tlenek

ceru ( 50÷160 g /l wody).


24/68

II część – SZYBY SPECJALNE

1. Możliwości techniczne urządzeń do obróbki szkła w PRESS GLASS SA 1.1. Obróbka krawędzi

1.1.1. Szlifowanie i polerowanie krawędzi szkła:

szlif ołówkowy (trapezowy) – wykonywany przy pomocy tarcz diamentowych

- krawędź szlifowana – matowy szlif na całej krawędzi

- krawędź polerowana – błyszcząca krawędź

- kąt szlifowania i polerowana dla szlifu ołówkowego - α= 45 o

szlifowanie i polerowanie pod różnymi kątami

kształty szlifowanych i polerowanych szyb – wielokąty o krawędziach prostych

(np. trójkąty, trapezy, prostokąty)

– Grubość szkła: 2 ÷ 19 mm

– Minimalny format szkła: 100 x 200 mm

Maksymalny format szkła: 2700 x 5000 mm

α

T Tmin = 2 mm α = 0 ÷ 60° długość boku z fazą maks. 2000mm


25/68

1.1.2. Stępianie krawędzi

krawędź stępiana – zatępione ostre krawędzie szkła przy pomocy szlifierki pasowej.

Tego typu obróbkę krawędzi wykonuje się przed procesem hartowania w celu zwiększenia

wytrzymałości szkła na pęknięcia podczas procesu hartowania.

kształty stępianych szyb każdy kształt

– grubość szkła 3÷8 mm

1.2. Wiercenie otworów:

– Minimalna grubość szkła: 3 mm

– Maksymalna grubość szkła wiercenie z obu głowicami: 38 mm

– Maksymalna grubość szkła wiercenie z górną głowicą: 50 mm

– Minimalna średnica wiercenia: 3 mm

– Maksymalna średnica wiercenia z obu głowicami: 130 mm

– Maksymalna średnica wiercenia z górną głowicą: 200 mm

1.3. Nanoszenie emalii na szkło:

1. Metodą sitodruku (zwłaszcza do wykonań elementów przeziernych): – Grubość szkła: 2,85 ÷ 19 mm

– Maksymalne wielkości tafli:

3,9 mm i grubsze 1500 x 3000 mm

2,85 mm do 3,8 mm 1100 x 2200 mm


26/68

2. Metodą walca Burkle (zwłaszcza do wykonań elementów nieprzeziernych):

– Minimalny wymiar - jeden z boków musi być większy lub równy 400 mm

– Maksymalny wymiar:

– Grubość szkła: 2,85 ÷ 19 mm


4,8 mm i grubsze 1600x 4000 mm

3,9 mm do 4,7 mm 1600 x 3000 mm

2,85 mm do 3,8 mm 1100 x 2200 mm

1.4. Hartowanie szkła płaskiego – Grubość szkła: 2,85 ÷ 19 mm


4,8 mm i grubsze 2440 x 6000 mm

3,9 mm do 4,7 mm 2440 x 3000 mm

2,85 mm do 3,8 mm 1100 x 2200 mm

– Minimalny wymiar tafli: 100 x 250 mm

– Hartowanie kierunkowe: Stosuje się w celu uzyskania jednego

kierunku odbicia rolek z pieca

hartowniczego na całej fasadzie

budynku, czy w innym zastosowaniu

w celu poprawienia względów

estetycznych i harmonii oszklenia.

a) według wysokości H oznacza, że

rolki pieca będą prostopadłe do

wymiaru H

b) według szerokości B

oznacza, że rolki pieca będą

prostopadłe do wymiaru B.

B(szerokość)

H(w

yso

kość)

2440

(a)

H(wysokość)

2440

(b)

B(s

zero

kość)


27/68

Nie jest możliwe zahartowanie kierunkowe szyby, której wymiar B lub H ze względu na kierunek

przekracza szerokość pieca (2440 mm).

Taki przypadek upoważnia do hartowania danej szyby w innym kierunku niż wszystkie pozostałe w

zleceniu bez dodatkowych uzgodnień z odbiorcą.

W celu wykonania hartowania kierunkowego każdorazowo w zamówieniu powinien być

określony przez odbiorcę sposób hartowania ze względu na kierunkowość. Brak określenia

upoważnia do hartowania bez uwzględniania kierunkowości.

1.5 Gięcie i hartowanie Tabela nr 7

Minimalny promień gięcia

[mm]

Grubość szkła

[mm]

Minimalne wymiary tafli

[mm]*

Maksymalne wymiary tafli

[mm]*

450 4 – 8 200 x 350 1000 x 2440

1000 5 – 8 300 x 600 2440 x 3660

1500 10 – 12 300 x 600 2440 x 3660

2000 15 – 19 300 x 600 2440 x 3660

* Podane wymiary dotyczą szkła płaskiego przeznaczonego do gięcia. Pogrubienie oraz podkreślenie wskazują bok szkła, który może zostać

poddany gięciu.

1.6 Wygrzewanie termiczne szkła hartowanego ( Heat Soak Test ) wg PN-EN 14179-1 – Grubość szkła: 3,8 ÷ 19 mm


- dla usługi 2500 x 5000 mm

- dla własnej produkcji :

• 3,8 – 4,7 2440 x 3000 mm

• 4,8 i grubsze 2440 x 5000 mm

– Minimalny wymiar tafli: jeden z boków musi być

większy lub równy 400 mm

– ”Heat Soak Test” – stanowi dodatkowe badanie szyb mające na celu wyeliminowanie tzw.

„samoistnych pęknięć” szyb zamontowanych na fasadzie budynku. Tego typu pęknięcia są

spowodowane wtrąceniami siarczku niklu w strukturze szkła. Przeprowadzenie tego badania


28/68

wymaga dodatkowego zlecenia w uzgodnieniu pomiędzy dostawca a odbiorcą.

Test ten pozwala wyeliminować szyby posiadające wtrącenia NiS o krytycznej wielkości

powodujące kumulacje naprężeń rozciągających i pękanie szkła.

1.7 Znakowanie szyb hartowanych wygrzewanych termicznie (HST)

Zgodnie z normą PN-EN 14179-1 punkt 12 szyby hartowane wygrzewane termicznie powinny być

oznakowane w sposób czytelny i trwały (nadruk, wytrawienie, piaskowanie). Oznakowanie

powinno zawierać następujące informacje:

-nazwę lub znak firmowy producenta

-numer normy PN-EN 14179-1

2. Szyby bezpieczne hartowane :

- płaskie,

- gięte

- płaskie lub gięte emaliowane.

Definicje :

Szyba bezpieczna hartowana - szyba poddana obróbce termicznej lub chemicznej w celu

wytworzenia naprężeń powodujących wzrost wytrzymałości mechanicznej oraz pękających w

wyniku udaru lub przeciążenia w sposób bezpieczny. Może być płaska lub wygięta o zadanym

promieniu.

Szyba bezpieczna hartowana emaliowana – szyba hartowana, której jedna z powierzchni co

najmniej w 50% pokryta jest szkliwem niskotopliwym (emalią). Może być płaska lub gięta.


29/68

2.1. Własności szkła hartowanego płaskiego i giętego.

Szkło hartowane charakteryzuje się podwyższoną wytrzymałością mechaniczną i termiczną oraz

szczególnym sposobem pękania przy rozbiciu na drobne nie kaleczące odłamki, przez co uważane

jest za bezpieczne.

Zwiększoną wytrzymałość mechaniczną i termiczną szkła hartowanego tłumaczy się jako wynik

określonego rozkładu naprężeń termicznych w płycie szklanej, w której przy symetrycznym,

jednorodnym ochładzaniu uzyskuje się taki układ naprężeń, gdzie warstwy zewnętrzne stanowią

strefę naprężeń ściskających, warstwy wewnętrzne strefę naprężeń rozciągających.

Naprężenia ściskające w powierzchniowych warstwach szkła umożliwiają przyłożenie obciążenia

zginającego znacznie większego niż w przypadku szkła normalnie odprężonego poprzez

skompensowanie naprężeń rozciągających i zmniejszenie w ten sposób wypadkowego

naprężenia lokalnego. Średnie naprężenie niszczące dla szkła hartowanego przewyższa

kilkakrotnie wytrzymałość zwykłego szkła. Zmniejszone zostaje również zjawisko statycznego

zmęczenia szkła. Przez superpozycję naprężeń osiąga się zmniejszenie niebezpiecznego

największego naprężenia rozrywającego, limitującego wytrzymałość szkła.

Rys. 4. Układ naprężeń występujących w szybie hartowanej

W stanie zahartowania defekty powierzchniowe nie mogą się rozprzestrzeniać poprzez

zewnętrzna strefę, znajdującą się pod naprężeniem ściskającym.

2t strefa naprężeń ściskających

6t strefa naprężeń rozciągających

2t strefa naprężeń ściskających


30/68

Po przekroczeniu wytrzymałości mechanicznej, szkło hartowane pęka na drobne i nieostre

odłamki, przez co zaliczane jest do szkieł bezpiecznych. Szkło hartowane termicznie ma szerokie

zastosowanie w budownictwie, meblach, sprzęcie AGD (zastosowane w kuchenkach dzięki

wysokiej odporności termicznej), przemyśle motoryzacyjnym, komunikacji kolejowej, lotniczej,

okrętowej, przemyśle transportowym i wielu innych gałęziach gospodarki.

Hartowaniu termicznemu można poddawać szkło float bezbarwne, barwione w masie, szkło z

powłokami „twardymi” i niektóre rodzaje szkła z powłokami „miękkimi” (taką możliwość zawsze

ustala producent szkła), szkło płaskie ciągnione oraz szkło walcowane.

Firma PRESS GLASS SA posiada możliwość wykonania hartowania szkła płaskiego oraz gięcia i

hartowania szkła. Dzięki temu istnieje możliwość hartowania :

- dla szkła płaskiego - wszystkich tych rodzajów szkieł

- dla gięcia szkła i hartowania - szkieł float bezbarwnych, barwionych w masie, szkieł z powłokami

twardymi oraz niektórych szkieł z powłokami specjalnymi.

2.2. Szyby hartowane z sitodrukiem, emaliowane

Jedną z metod nanoszenia emalii na szkło jest sitodruk.

Emalia ceramiczna stosowana do sitodruku podczas hartowania szyb wtapia się w ich

powierzchnię tworząc trwałą powłokę.

W przypadku pokrycia sitodrukiem powierzchni szyby większej niż 50% mówimy o szkle

emaliowanym. Sitodruk może być również naniesiony tylko na części szyby wyznaczonej

dowolnym wzorem tworząc dekoracyjną szybę przezierną.

Dzięki istnieniu całej palety barw emalii oraz różnych rodzajów emalii ceramicznych kryjących i

transparentnych np. dających efekt satynowania możliwości dekorowania szyb hartowanych są

bardzo szerokie. Rzeczywisty kolor emalii można określić oglądając wypaloną próbkę na szkle.

Odcień szkła wpływa znacznie na ostateczny kolor emalii.

Szkło emaliowane, podobnie jak szkło hartowane jest szkłem bezpiecznym.


31/68

W przypadku szyb nieprzeziernych ocenę wizualną przeprowadza się ustawiając je na ciemnym tle

(wtedy efekt tzw. „rozgwieżdżonego nieba” – powstający podczas wypalania emalii w procesie

hartowania nie jest widoczny i w żaden sposób nie zmniejsza jakości i walorów estetycznych szkła

emaliowanego). Powierzchnię emaliowaną ocenia się patrząc poprzez szkło.

Wady niewidoczne z odległości określonej w normie odpowiedniej dla danego szkła nie są

kwalifikowane jako wady.

2.3. Szyby bezpieczne hartowane silikonowane powłoką Opaci-Coat

Tego rodzaju szyby mają przede wszystkim zastosowanie na fasadach budynków w pasach

nieprzeziernych. Oprócz wymagań dotyczących szkła hartowanego istotny dla tych szyb jest stan

powierzchni silikonowanej.

Ocenę wizualną takich szyb przeprowadza się podobnie jak szkło emaliowane ustawiając je na

ciemnym tle – (wtedy smugi i prześwity – wrażenie „rozgwieżdżonego nieba” nie są widoczne)*.

Powłokę ocenia się patrząc poprzez szkło. Wszelkie wady powłoki niewidoczne z odległości 1 m

uważa się za dopuszczalne.

Na powłokach silikonowych Opaci-Coat nie należy stosować żadnych klejów ani taśm klejących.

Uszczelki lub inne materiały mające kontakt z powłoką muszą uzyskać pozytywne wyniki o braku

wzajemnych reakcji chemicznych.

* Zarówno emalie jak i powłoki Opaci-Coat nie są absolutnie nieprzepuszczalne dla światła.


32/68

2.4. Wymiary i tolerancje dla szyb hartowanych płaskich i giętych zgodnie z normą PN-

EN 12150-1

2.4.1. Grubość szkła dla szyb płaskich hartowanych i giętych hartowanych

Tabela nr 8.

Grubość znamionowa i tolerancje grubości szkieł przeznaczonych do hartowania

Tolerancje grubości dla poszczególnych rodzajów szkła

[mm]

Grubość nominalna

d

ciągnione szkło płaskie szkło ornamentowe szkło float

4 ± 0,2 ± 0,5 ± 0,2

5 ± 0,3 ± 0,5 ± 0,2

6 ± 0,3 ± 0,5 ± 0,2

8 ± 0,4 ± 0,8 ± 0,3

10 ± 0,5 ± 1,0 ± 0,3

12 ± 0,6 nie produkowane ± 0,3

15 nie produkowane nie produkowane ± 0,5

19 nie produkowane nie produkowane ± 1,0

Wymiary szyb hartowanych są wyznaczone przez możliwości technologiczne urządzeń obróbki

wstępnej oraz możliwości pieca hartowniczego.

33/68

2.4.2. Tolerancje wymiarów szkła.

2.4.2.1 Szyby hartowane płaskie

2.4.2.1.1 Tolerancje wymiarów szkła długości H, szerokości B, prostokątności dla szyb

hartowanych płaskich.

Rys.5: Tolerancje dla wymiarów szyb prostokątnych płaskich

B – szerokość szyby, H – długość szyby

Tabela nr 9

Tolerancje szerokości B i długości H (PN-EN 12150-1) dla szyb hartowanych płaskich

Tolerancja, t [mm] Wymiary nominalne boku, B

lub H grubość znamionowa

d ≤ 12

grubość znamionowa

d > 12

≤ 2000 ± 2,5 ± 3,0

2000 3000 ± 4,0 ± 5,0

Uwaga: Zastosowanie mniejszych tolerancji wymaga dodatkowych uzgodnień między

dostawca a odbiorcą.


34/68

2.4.2.1.2 Prostoliniowość dla szyb hartowanych płaskich

W procesie hartowania nie jest możliwe wytworzenie szyby o prostoliniowości szkła

odprężonego (nie hartowanego). Odchylenie od prostoliniowości zależy od grubości, rozmiarów,

stosunku boków szyby.

W pewnych tolerancjach dopuszcza się:

– wypukłość całkowitą

– wypukłość lokalną

Rys. 6: Przedstawienie całkowitej i lokalnej wypukłości szyby

Wypukłość całkowita może być kompensowana przez ramy i listwy przyszybowe.

1-2. wypukłość całkowita pomiar wykonuje się wzdłuż krawędzi

szyby B lub H i po przekątnej

wynik podaje się w % długości boku

3-4. wypukłość lokalna

pomiar wykonuje się na odcinkach 300 mm

w odległości 25 mm od krawędzi wzdłuż

boków

wynik podaje się w mm/300 mm


35/68

Tabela nr 10

Wartości dopuszczalnej wypukłości całkowitej i lokalnej.

Rodzaj szkła Wypukłość

wg PN–EN 12150 –1

całkowita lokalna

float 0,003 mm/mm 0,5 mm/300 mm

Inne rodzaje szkła-ciągnione, walcowane 0,004 mm/mm 0,5 mm/300 mm

Uwaga: Zastosowanie mniejszych tolerancji wymaga dodatkowych uzgodnień między

dostawcą a odbiorcą.

2.4.2.2. Szyby gięte hartowane

2.4.2.2.1 Tolerancje wymiarów dla szyb giętych hartowanych

Podstawowe parametry ( Rys. 7 ) :

- długość formatki - L

- długość zewnętrzna łuku - B

- promień zewnętrzny łuku - RZ

- promień wewnętrzny łuku - Rw

- wysokość promienia - H

- cięciwa - C

- kąt gięcia - α

- grubość szkła - d

- obróbka krawędzi – szlifowanie lub polerowanie

Rys.7

36/68

Tabela nr 11

Tolerancje długości formatki dla szyb giętych hartowanych.

Tolerancja, t [mm] Wymiary nominalne długości

formatki

L [ mm ]


d ≤ 12


d > 12

≤ 2000 ± 2,5 ± 3,0

2000 3000 ± 4,0 ± 5,0

Tabela nr 12

Tolerancje długości zewnętrznej łuku B formatki dla szyb giętych hartowanych.

Tolerancja*, t [mm]


d ≤ 12


d > 12

± 3 mm/m (nie mniej niż ± 3mm) ± 5,0 mm/m (nie mniej niż ± 5mm)

Tabela nr 13

Tolerancje długości dla parametrów: RZ, Rw, H, C dla szyb giętych hartowanych

Tolerancja*, t [mm]


d ≤ 12


d > 12

± 3 mm/m (nie mniej niż ± 3mm) ± 4 mm/m (nie mniej niż ± 4mm)

* Wymiary wyprodukowanej szyby giętej nie powinny być większe niż wymiary wyznaczonego łuku będącego wynikiem

powiększenia nominalnych wymiarów o tolerancje t , ani mniejsze niż wymiary wyznaczonego łuku pomniejszonego o

tolerancje t.


37/68

2.4.2.2.2 Prostoliniowość dla szyb giętych hartowanych.

Podstawowe parametry :

- wypukłość lokalna

- wypukłość całkowita

- uskok

Tabela nr 14

Wartości dopuszczalnej wypukłości całkowitej, lokalnej i uskoku.

Grubość szkła Tolerancje prostoliniowości, t [mm]

lokalna całkowita* uskok**

d ≤ 10 3mm/300mm 3mm/m 8mm

d > 10 3mm/300mm 4mm/m 10mm

* nie mniej niż 3 mm ** nie mniej niż 8 mm

2.4.3 Otwory w szkle płaskim przeznaczonym do hartowania

( dla szkła giętego hartowanego konieczne są indywidualne ustalenia dotyczące możliwości wykonania otworów i ich tolerancji ).

Otwory wiercone

Średnica otworów wierconych

Średnica otworu nie może być mniejsza niż grubość szkła, min φ 3mm.

Rozmieszczenie otworów wierconych

Ze względów technologicznych procesu hartowania istnieją ograniczenia położenia otworów w

odniesieniu do krawędzi szyby, odległości od naroża szyby, również położenia otworów względem

siebie (PN – EN 12150 –1).

Ograniczenia zależą od:

– nominalnej grubości szkła – d

– wymiarów boków – B,H

– średnicy otworu – φ

– kształtu szyby

– liczby otworów


38/68

Poniżej wymienione są występujące zazwyczaj ograniczenia usytuowania otworów, przy czym

ograniczenia te są ważne dla szyb z maksymalnie czterema otworami.

W przypadku większej ilości otworów konieczne są uzgodnienia między dostawcą a odbiorcą.

a) Odległość a krawędzi otworu wierconego od krawędzi szkła nie powinna być mniejsza niż 2d.

Rys. 8: Odległość między otworem wierconym i krawędzią szkła

b) Odległość b między krawędziami otworów nie powinna być mniejsza niż 2d.

Rys.9: Zależność między dwoma otworami wierconymi

c) Odległość c krawędzi otworu od naroża szkła nie powinna być mniejsza niż 6d.

Rys. 10: Zależność między otworem wierconym i narożem szkła (szyby)

39/68

Tolerancje dla średnic otworów wierconych

Tabela nr 15

Tolerancje dla średnic otworów wierconych

Średnica znamionowa, φ

[mm]

Tolerancje

[mm]

3 ≤ φ ≤ 20 ± 1,0

20 < φ ≤ 100 ± 2,0

φ>100 Wg uzgodnienia z producentem

Tolerancje rozmieszczenia otworów wierconych

Pomiary miejsc rozmieszczenia otworów wykonuje się w dwóch kierunkach pod kątem prostym ( x , y ) od tego samego punktu odniesienia dla wszystkich otworów do środka otworu. Rys 11 Tabela nr 16

Tolerancje rozmieszczenia otworów wierconych Tolerancja rozmieszczenia otworów wierconych [mm]

Wymiar szkła

[mm]

Nominalna grubość szkła

d ≤ 12


d > 12

≤ 2000 ± 2,5 ± 3,0

2000 3000 ± 4,0 ± 5,0

X

Y

Rys. 11


40/68

Otwory prostokątne

Wielkość otworów prostokątnych

Wielkość otworów prostokątnych nie może być większą niż trzecia część odpowiednio szerokości i

wysokości formatki szkła Rys. 12

h ≤ H / 3

c ≤ B / 3

Rozmieszczenie otworów prostokątnych

Pas ( a , b ) pomiędzy otworem prostokątnym a krawędzią szkła nie może być mniejszy niż połowa wymiaru otworu w danym kierunku. Rys.12 a ≥ h / 2 b ≥ c / 2 Naroża otworów prostokątnych muszą być zaokrąglone. Minimalny promień zaokrąglenia R = 9 mm.

Rys. 12

h

a

b c

Y

X

R

B

H

41/68

Tolerancje wykonania otworów prostokątnych

Tabela nr 17

Tolerancje wykonania otworów prostokątnych Bok otworu

[mm]

Tolerancje ( h , c )

[mm]

h lub c ± 3,0

Tolerancje rozmieszczenia otworów prostokątnych

Pomiary rozmieszczenia otworów prostokątnych wykonuje się w dwóch kierunkach pod kątem prostym od osi X i Y będącymi osiami ( punktami ) odniesienia do najbliższej krawędzi otworu prostokątnego. Tabela nr 18

Tolerancje rozmieszczenia otworów prostokątnych Tolerancja rozmieszczenia otworów prostokątnych ( a , b ) [mm]

Wymiar szkła

[mm]


d ≤ 12


d > 12

≤ 2000 ± 2,5 ± 3,0

2000 3000 ± 4,0 ± 5,0

Wycięcia na krawędzi i w narożach

Można wykonać wiele konfiguracji nacięć i wycięć. W Normie Zakładowej podane są ogólne zasady rozmieszczenia i tolerancji. Wielkość wycięć na krawędzi

Wielkość wycięć na krawędzi nie może być większą niż trzecia część odpowiednio szerokości i


c ≤ B / 3

h ≤ H / 3


42/68

Rozmieszczenie wycięć na krawędzi

Odległość pomiędzy dwoma wycięciami na krawędzi (k) musi być większa lub równa połowie szerokości większego z nich . Za szerokość wycięcia na krawędzi uznaje się wymiar mierzony równolegle do krawędzi na której jest wykonane wycięcie. k ≥ h/2 Odległość pomiędzy wycięciem na krawędzi a brzegiem tafli szkła (j) musi być większa lub równa połowie szerokości wycięcia i nie mniejsza niż 100 mm. j ≥ h/2 Naroża wewnętrzne wycięć muszą być zaokrąglone. Minimalny promień zaokrąglenia R ≥ 9mm.

Tolerancje wykonania wycięć na krawędzi

Tabela nr 19

Tolerancje wykonania wycięć na krawędzi Bok wycięcia

[mm]

Tolerancje ( h1, h2 , c1 , c2 )

[mm]

h lub c ± 3,0

Rys. 13

X

Y

j

h1 R

k

j

h2

c2

c1

B

H

43/68

Tolerancje rozmieszczenia wycięć na krawędzi

Pomiary rozmieszczenia wycięć na krawędzi wykonuje się w dwóch kierunkach pod kątem prostym od osi X i Y będącymi osiami ( punktami ) odniesienia do najbliższej krawędzi wycięcia; Rys.14

Tabela nr 20

Tolerancje rozmieszczenie wycięć na krawędzi Tolerancja rozmieszczenia wycięć na krawędzi ( a1, a2 , a3 , a4 , b1 , b2 , b3 , b4 )

[mm]

Wymiar szkła

[mm]


d ≤ 12


d > 12

≤ 2000 ± 2,5 ± 3,0

2000 3000 ± 4,0 ± 5,0

Y

X

Rys. 14 a1

a2

a3 a4

b1

b3

b2

b4


44/68

Wielkość wycięć w narożu

Wielkość wycięć w narożu nie może być większą niż trzecia część odpowiednio szerokości i


c ≤ B / 3

h ≤ H / 3

Naroża wewnętrzne wycięć muszą być zaokrąglone. Minimalny promień zaokrąglenia R ≥ 9mm.

Tolerancje wykonania wycięć w narożu

Tabela nr 21

Tolerancje wykonania wycięć w narożu Bok wycięcia

[mm]

Tolerancje ( h , c )

[mm]

h lub c ± 3,0

Y

X

Rys. 15

h

c

a

b

R

H

B

45/68

Tolerancje rozmieszczenia wycięć na krawędzi

Pomiary rozmieszczenia wycięć w narożu wykonuje się w dwóch kierunkach pod kątem prostym od osi X i Y będącymi osiami ( punktami ) odniesienia do najbliższej krawędzi wycięcia.

Tabela nr 22

Tolerancje rozmieszczenia wycięć w narożu Tolerancja rozmieszczenia wycięć w narożu ( a , b )

[mm]

Wymiar szkła

[mm]


d ≤ 12


d > 12

≤ 2000 ± 2,5 ± 3,0

2000 3000 ± 4,0 ± 5,0

Szyby modelowe

Podobnie jak w przypadku produkcji szyb zespolonych, istnieje możliwość produkowania szyb

specjalnych, ( które również mogą być zastosowane w zespoleniach) o kształtach innych niż

prostokątne.

Szczegółowe dane dotyczące tego zagadnienia zawarte są w I części Normy Zakładowej w punkcie

3.2 na str. 6 i odnoszą się również do szyb specjalnych.

2.5 Znakowanie szyb hartowanych

Zgodnie z normą PN-EN 12150-1 punkt 10 szyby hartowane powinny być oznakowane w sposób

czytelny i trwały (nadruk, wytrawienie, piaskowanie). Oznakowanie powinno zawierać następujące

informacje:

- nazwę lub znak firmowy producenta

- numer normy PN-EN 12150 –1


46/68

2.6 Badania szyb hartowanych

Badania szyb hartowanych i hartowanych emaliowanych wykonuje się zgodnie z PN-EN 12150-1.

2.6.1 Badania charakterystyk krytycznych

–Siatka spękań – w rozbitej szybie hartowanej zlicza się odłamki w wybranym kwadracie o boku

50 x 50 mm.

Badanie dało wynik pozytywny, jeżeli liczba odłamków w każdej próbce jest nie mniejsza niż podana w Tabeli nr 23, dla odpowiedniego rodzaju szkła: Tabela nr 23

Rodzaj szkła Grubość [mm] Min liczba odłamków [szt.]

3 15

4÷12 40

Float, ciągnione,

emaliowane

15÷19 30

Wzorzyste 4÷10 30

- długość odłamków szkła nie powinna przekraczać 100mm

Przykładowy obraz siatki

spękań szkła hartowanego

grubości

10 mm.

Struktura pęknięć odpowiada

wymaganiom norm

dotyczących szkła

hartowanego.


47/68

– Badanie wytrzymałości na uderzenie wahadłem (elementem z oponami) – próbie

podlegają szyby hartowane i hartowane emaliowane. Badanie wahadłem odtwarza sytuację

przypadkowego zderzenia człowieka z szybą. Wymaga się aby szyby uderzane wahadłem różnych

wysokości (zgodnie z PN-EN 12600) wytrzymały uderzenie lub pękły w sposób bezpieczny.

- Badanie wytrzymałości szyb na zginanie – wykonuje się dla szyb hartowanych i

hartowanych emaliowanych. Szyby poddaje się czteropunktowemu zginaniu wg PN-EN 1288-3.

Badana szyba powinna wytrzymać obciążenie o wartości podanej w tabeli nr 30 w zależności od

rodzaju szkła.


48/68

2.7 Dopuszczalne wady w szybach hartowanych

Tabela nr 24

Powierzchnia szyby Lp

Rodzaj wady do1,0 m2 1,0 ÷ 2,0 m2 powyżej 2,0 m2

1. Wady punktowe w postaci wtrąceń ciał obcych

niedopuszczalne niedopuszczalne niedopuszczalne

2. Pęcherze otwarte (pękające)

niedopuszczalne

niedopuszczalne niedopuszczalne

3. Pęcherze zamknięte Dopuszczalne 2 sztuki o wymiarze max 2 mm

Dopuszczalne 3 sztuki o wymiarze max 2 mm

Dopuszczalne 5 sztuk o wymiarze max 2 mm

4. Wady liniowe w postaci rys

Dopuszczalne o łącznej długości do 40 mm i grubości do 0,1 mm oraz maksymalnej długości pojedynczej rysy do 15 mm W pasie brzeżnym dopuszczalne rysy pojedyncze o długości do 20 mm*



5. Wady krawędzi Krawędź stępiana – dopuszcza się niewielkie odpryski na krawędzi pod warunkiem ich stępienia Krawędź szlifowana (matowa) – odpryski, niedoszlifowania (błyszczące miejsca) – niedopuszczalne Krawędź polerowana (błyszcząca) – matowe miejsca, odpryski –niedopuszczalne

6. Plamy, smugi Dopuszczalne, jeśli nie są widoczne z odległości określonej przez normę właściwą dla danego rodzaju szkła w warunkach oświetlenia dziennego**.

7. Wady sitodruku: – ubytki na powierzchni emaliowanej – ubytki, naddatki przy krawędzi nadruku – wygląd i jakość powierzchni emaliowanej: – kolor emalii

– dopuszcza się nie skupione o wielkości max 0,5 mm – dopuszczalne o długości max 20mm i szerokości do 1 mm

– powierzchnia emaliowana powinna być gładka, jednorodna, ewentualne niewielkie smugi i zacieki są dopuszczalne w pasie brzeżnym o szerokości ok. 20 mm. Dopuszcza się niewielką różnicę odcieni emalii niewidoczną z odległości 1 metra. – porównanie z wzorcem (wypalona próbka emalii naniesionej na określone

szkło) Ocenę wizualną szyb przeprowadza się w warunkach oświetlenia dziennego**. Szyby z powłokami ocenia się zgodnie z wytycznymi normy PN–EN 1096–1.

Pas brzeżny o szerokości 20mm

Uwaga: * nie dotyczy szyb zespolonych przeznaczonych do szklenia strukturalnego

** oświetlenie dzienne – odpowiada równomiernie zachmurzonemu niebu przy braku bezpośredniego

światła słonecznego ( wg PN-EN 1096 – 1).


49/68

Rozmieszczenie sitodruku – tolerancje rozmieszczenia ustala się indywidualnie z klientem (na

podstawie rysunku). W przypadku, gdy nie są określone tolerancje rozmieszczenia sitodruku,

przyjmuje się tolerancje odległości sitodruku od krawędzi szlifu ± 3 mm.

Kolor emalii ustala się na podstawie wypalonej próbki emalii na określonym szkle (rodzaj szkła i

grubość). Rodzaj szkła ma wpływ na kolor emalii widzianej przez szkło, grubość szkła daje

odpowiedni odcień.

2.8 Inne własności szyb hartowanych

– Anizotropia (zjawisko powstawania tęczy) – pola naprężeń powstałe podczas hartowania

wywołują w szkle podwójne załamanie światła, które staje się widoczne w świetle

spolaryzowanym – pola naprężeń są widoczne w postaci barwnych obszarów zwanych

„polami polaryzującymi” lub „plamkami lamparta” .

„Pola polaryzujące” są widoczne na szybie obserwowanej pod niewielkim kątem również w świetle

dziennym (dobrze widać to zjawisko na hartowanych szybach samochodowych).

– „Falistość od wałków” ( „Roler Waves”) – powstają podczas hartowania szkła w piecach

poziomych – są to zniekształcenia powierzchni na skutek zetknięcia się gorącej szyby

(temperatura bliska punktowi mięknięcia) z rolkami pieca. Powstają wtedy odchylenia

prostoliniowości szkła. Zniekształcenia te są zwykle widoczne w świetle odbitym.

Przy składaniu zamówień na szyby do szklenia fasad budynków zaleca się, aby odbiorca

uwzględnił zjawisko „roler waves” i określił kierunek nakładania szyb do pieca hartowniczego

(hartowanie kierunkowe) – patrz możliwości techniczne urządzeń obróbki szkła pkt.1.4.

– „Odbicie wałków” - przy szkle, którego grubość przekracza 8 mm, mogą uwydatnić się znaki

małych odcisków („odbicie wałków”).

Wytrzymałość termiczna – właściwości termicznie hartowanego szkła pozostają nie zmienione w

temperaturze do 2500C, jak również w temperaturze poniżej 00C.

Szkło termicznie hartowane może wytrzymać szoki termiczne ok. 2000C.


50/68

2.9. Szyby hartowane do zastosowań meblowych

2.9.1. Szyby hartowane do zastosowań meblowych są termicznie hartowanymi szybami

bezpiecznymi.

Charakteryzują się zwiększoną wytrzymałością mechaniczną w porównaniu ze zwykłymi szybami

nie hartowanymi oraz tym, że pękają na drobne, nie kaleczące odłamki.

Szyby nie posiadają trwałego oznakowania.

Zamówienie na takie szyby powinno posiadać zapis informujący o zastosowaniu ich w meblach. W

innym przypadku zamówienie na szyby hartowane będzie traktowane jak zamówienie na szyby do

zastosowań budowlanych i zostanie wykonane zgodnie z p.2 cz. II Normy Zakładowej (min. szyby

zostaną oznakowane w sposób trwały).

2.9.2. Prostoliniowość

Wypukłość całkowita : max 0,003mm/mm

pomiaru dokonuje się wzdłuż krawędzi szyby i przekątnych

Wypukłość lokalna : max 0,5mm/ 300mm

pomiar wykonuje się wzdłuż krawędzi szyby w odległości 25mm od niej.

2.9.3. Badanie charakteru siatki spękań

Szybę rozbija się uderzając w punkcie znajdującym się w środku dłuższego boku szyby, w

odległości 13mm od krawędzi.

Ocena charakteru siatki spękań polega na zliczeniu ilości odłamków zawartych w kwadracie 50 x

50mm (wybiera się obszar występowania największych odłamków).


51/68

1 - obszar wyłączony z oceny : pas brzeżny o szerokości 25 mm oraz w promieniu 100 mm od

punktu uderzenia.

Interpretacja wyników wg punktu 2.6.1 niniejszej Normy.

2.9.4. Znakowanie .

Na szybach nie nanosi się trwałego znaku, natomiast stosuje się inne oznakowanie szyb /

opakowań z szybami, np. etykiety.

Informacja na temat szkła hartowanego do zastosowań meblowych zawarta jest w liście

przewozowym oraz fakturze.

2.9.5. Świadectwo badań.

Na życzenie Klienta dla konkretnego zlecenia wystawia się Świadectwo badań zawierające wyniki

badania siatki spękań.

2.9.6. Odstępstwa od podanych wyżej założeń wymagają uzgodnień z Działem Sprzedaży i

wypełnienia karty technicznej.

R=100


52/68

3. Szkło warstwowe.

3.1. Definicje wg PN–EN ISO 12543–1, PN-EN 357

Szkło warstwowe: zespół składający się z płyty szklanej połączonej z jedną lub wieloma płytami

szkła i/lub z płytą z plastycznego tworzywa oszkleniowego oraz z jedną lub wieloma

międzywarstwami.

Proces łączenia przez odpowiednie wlewanie, to proces łączenia, w którym międzywarstwę,

otrzymywana poprzez wlewanie cieczy między szkło lub płyty

plastyczne z tworzywa oszkleniowego, utwardza się chemicznie, w wyniku którego otrzymuje się

gotowy wyrób

Element oszkleniowy ognioodporny:

Element konstrukcyjny składający się z jednego wyrobu szklanego przezroczystego lub

przejrzystego lub wiekszej ich liczby, zamocowany w obudowie, uszczelniony i unieruchomiony,

łącznie ze wszystkimi specjalnymi materiałami konstrukcyjnymi, poddany klasyfikacji po

przeprowadzonych badaniach.

Szczegółowe informacje dotyczące szyb ognioodpornych produkowanych jako szyby pojedyncze

oraz wchodzące w skład szyb zespolonych zawiera Instrukcja producenta szkła ognioodpornego

Ognioodporność:

Właściwość zdefiniowana poprzez następujące określenia:

R – obciążenie powierzchni oporowej nośnej: zdolność elementu konstrukcyjnego do

przeciwstawiania się oddziaływaniu ognia na jedna powierzchnię lub więcej powierzchni przez

określony czas, bez utraty trwałości strukturalnej

E – szczelność: zdolność elementu konstrukcyjnego o funkcji rozdzielającej do wytrzymywania

ekspozycji ogniowej tylko z jednej strony, bez przenoszenia ognia na nieogniową stronę, jako

wyniku przejścia znacznej ilości płomieni lub gorących gazów ze strony ogniowej do nieogniowej i


53/68

nie spowodowanie skutkiem tego zapalenia nieogniowej strony lub jakichkolwiek przylegających

do niej materiałów.

W – zmniejszenie promieniowania; zdolność elementu konstrukcyjnego o funkcji rozdzielającej do

wytrzymywania ekspozycji ogniowej tylko z jednej strony przez określony czas, podczas gdy

zmierzone wypromieniowane ciepło przed oszkleniem jest mniejsze od wymaganego poziomu

I – izolacja: zdolność elementu konstrukcyjnego do wytrzymywania ekspozycji ogniowej tylko z

jednej strony bez przenoszenia ognia, będącego skutkiem znacznego przewodzenia ciepła ze

strony ogniowej do nieogniowej, i powodującego zapalenie powierzchni nie narażonej na

działanie ognia lub innego materiału przylegającego do tej powierzchni oraz stanowienia

dostatecznej bariery przed ciepłem, by chronić człowieka znajdującego się w pobliżu elementu

konstrukcyjnego przez okres opisany według odpowiedniej klasyfikacji.

S – dymoszczelność: zdolność elementu konstrukcyjnego do zmniejszenia przepuszczalności

gorących lub zimnych gazów, lub dymu, z jednej strony na drugą.

Klasyfikacja ognioodporności powinna odnosić się do kompletnego elementu oszkleniowego ,

który zawiera wyroby szklane, z podaniem wszystkich wymiarów i tolerancji. Klasy oznacza się

literą(-ami) przedstawiającą(-ymi) uwzględnione wymaganie(-a) funkcjonalne, po którym podaje

się czas eksploatacji, wyrażony w minutach:

R(minuty)/E(minuty)/EW(minuty)/EI(minuty)/S(minuty)

3.2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów pojedynczych szyb warstwowych łączonych litą

cienką powłoką lub żywicą (wg PN–EN ISO 12543-5)

Nominalne wymiary szerokości i długości nie powinny być większe niż opisany prostokąt będący

wynikiem powiększenia wymiaru nominalnego o górne odchylenie graniczne, ani mniejsze niż

opisany prostokąt będący wynikiem zmniejszenia o dolne odchylenie graniczne.

W przypadku szkła klejonego składającego się z szyb hartowanych, odchyłki od wymiarów należy

odnosić do szkła hartowanego.

54/68

Tolerancje wymiarów szkła: długości H, szerokości B, prostokątności –patrz Rys. 5.

Tabela nr 25

Graniczne odchylenia t szerokości B lub długości H [mm] Nominalna grubość > 8mm Nominalne wymiary

B lub H [mm] Nominalna

grubość ≤ 8mm

Każda tafla szkła o nominalnej grubości

<10mm

Co najmniej jedna tafla szkła o nominalnej grubości ≥10mm

< 1100

< 1500

< 2000

< 2500

> 2500

+ 2,0 - 2,0 + 3,0 - 2,0 + 3,0 - 2,0 + 4,5 - 2,5 + 5,0 - 3,0

+ 2,5 - 2,0 + 3,5 - 2,0 + 3,5 - 2,0 + 5,0 - 3,0 + 5,5 - 3,5

+ 3,5 - 2,5 + 4,5 - 3,0 + 5,0 - 3,5 + 6,0 - 4,0 + 6,5 - 4,5

Rys. 16 Przesunięcie

Tabela nr 26

Maksymalne przesunięcie

Nominalny wymiar B lub H (mm)

Maksymalne dopuszczalne przesunięcie d (mm)

B,H < 1000 2,00 1000 ≤ B,H < 2000 3,00 2000 ≤ B,H < 4000 4,00

B,H ≥ 4000 6,00 W przypadku szkła warstwowego ognioodpornego przyjmuje się następujące graniczne

odchylenia:

B,H ± t

55/68

Tabela nr 27

Grubość międzywarstwy Graniczne odchyłki

< 1 mm ± 0,4 mm

≥ 1 mm do < 2 mm ± 0,5 mm

≥ 2 mm do < 5 mm ± 0,6 mm

≥ 5 mm ± 1,0 mm

3.3. Dopuszczalne wady szyb.

Wady mniejsze niż 0,5 mm nie są brane pod uwagę.

Wady większe niż 3 mm nie są dopuszczalne.

Szkło warstwowe należy oglądać, ustawiwszy je w pozycji pionowej

i równoległej do matowego szarego ekranu, przy jasnym rozproszonym świetle dziennym

lub równoważnym.

Obserwator powinien znajdować się w odległości 2 m od szkła patrząc na nie prostopadle

(matowy ekran będzie po drugiej stronie szkła).

3.3.1 Dopuszczalne wady punktowe w polu widzenia Tabela nr 28

Wielkość wady d w [mm]

0,5<d≤1,0 1,0 < d ≤ 3,0

Wielkość szyby A

w [m2]

Dla wszystkich wielkości

A ≤ 1 1< A ≤ 2 2< A ≤ 8 A>8

Liczba dopuszczalnych

wad

2 szyby 3 szyby 4 szyby 5≥ szyb

Bez ograniczeń, jednak nie mogą występować w skupisku

1 2 3 4

2 3 4 5

1/m2 1,5/m2

2/m2 2,5/m2

1,2/m2

1,8/m2 2,4/m2 3/m2

Skupisko wad występuje wtedy, gdy cztery lub więcej wad znajduje się w odległości < 200 mm

od siebie.


56/68

Odległość ta jest zmniejszona do:

180 mm dla szkła warstwowego składającego się z trzech szyb,

150 mm dla szkła warstwowego składającego się z czterech szyb

100 mm dla szkła warstwowego składającego się z pięciu lub więcej szyb.

3.3.2 Liczba dopuszczalnych wad liniowych w polu widzenia

Tabela nr 29

Powierzchnia szyby Liczba dopuszczalnych wad o długości ≥30mm ≤ 5 m2 niedopuszczalne

5 do 8m2 1 > 8 m2 2

Wady liniowe o długości mniejszej niż 30 mm są dopuszczalne

Pęknięcia – nie dopuszcza się występowania pęknięć.

Zmarszczki i smugi – w polu widzenia nie dopuszcza się występowania zmarszczek i smug.

Wady w pasie brzeżnym

Pas brzeżny- pas wzdłuż krawędzi szyby.

Wielkość pasa brzeżnego:

w szybach o wielkości ≤ 5 m2 szerokość pasa brzeżnego wynosi 15 mm

w szybach o wielkości > 5m2 szerokość pasa brzeżnego wynosi 20 mm

W pasie brzeżnym przewidzianym do obramowania dopuszcza się pęcherzyki jeśli obszar

zapęcherzenia nie przekracza 5% powierzchni pasa brzeżnego.

W pasie brzeżnym nie przewidzianym do obramowania dopuszcza się tylko te wady, które nie są

zauważalne podczas badania.

3.4. Oznaczenie szyb ochronnych wg PN-EN 356

Zgodnie z normą PN–EN 356 punkt 12, wyroby, które spełniają wymagania tej normy, powinny

być zaopatrywane w notę dostawczą, zawierającą oznaczenie kodowe np. PN–EN 356 P1A,


57/68

zgodnie z tablicą 4 normy j.w. To samo oznaczenie może być nanoszone na wyrób ( np. na

życzenie Klienta) lub może być pominięte.

3.5. Oznaczenie szyb ognioodpornych wg PN-EN 357

Zgodnie z normą PN-EN 357 szyby ognioodporne oznacza się

literą(-ami) przedstawiającą(-ymi) uwzględnione wymaganie(-a) funkcjonalne, po którym podaje

się czas eksploatacji, wyrażony w minutach:

R(minuty)/E(minuty)/EW(minuty)/EI(minuty)/S(minuty)

3.5.1. Znakowanie szyb ognioodpornych

Na szybach ognioodpornych nanosi się trwały znak w prawym dolnym narożu w odległości ok.

30mm od krawędzi szyby.

Pojedyncze szyby do zastosowań wewnętrznych

PYROBEL

Rys.17

miejsce naniesienia trwałego znaku Wzór znaku

PYROBEL 16

EI30 PRESS GLASS

2007/01


58/68

Szyby pojedyncze do zastosowań zewnętrznych

Rys.18

Szyby zespolone z szybą ognioodporną

Rys. 19

miejsce naniesienia znaku - na szybie ognioodpornej - pozycja w szybie zespolonej #4: znak czytany na szybie ognioodpornej od wewnątrz pomieszczenia. Montaż szyb zespolonych z szybą ognioodporną w budynku należy prowadzić zgodnie z

instrukcją szklenia szyb ognioodpornych.

3.6. Oznaczenie i znakowanie szyb płaskich według PN-EN 12600

Odporność na uderzenie wahadłem (elementem z oponami) bada się dla szyb płaskich

stosowanych w budownictwie.

W zależności od rodzaju szkła, sposobu pękania na skutek uderzenia ( A-sposób pękania szkła

miejsce naniesienia znaku

Szyba warstwowa Szyba ognioodporna


59/68

odprężonego, B- sposób pękania szkła warstwowego, C- sposób pękania szkła bezpiecznego

hartowanego) oraz wysokości, z której spada element z oponami ( klasa 3 – wysokość 190mm,

klasa 2 – wysokość 450mm, klasa 1 – wysokość 1200mm) klasyfikację wyrobu szklanego –szyby

płaskiej można przedstawić następująco:

np.: 2(B)2 – oznacza 2 klasę odporności szyby warstwowej na uderzenie wahadłem

1(C)1– oznacza 1 klasę odporności szyby bezpiecznej hartowanej na uderzenie wahadłem.

W uzgodnieniu z Klientem, po uzyskaniu stosownych świadectw badań można taki znak nanosić

na szybę.

4. Inne szyby specjalne

4.1 Szyby klejone silikonem, szyby strukturalne.

Jednym z zastosowań szkła w nowoczesnej architekturze jest szklenie strukturalne. Jest to

technologia mocowania szyb do konstrukcji budynku za pomocą lepiszcza na bazie silikonu,

którym łączy się metal, szkło i inne materiały panelowe z konstrukcyjnymi elementami budynku.

Szkło stosowane do oszkleń strukturalnych podlega ocenie zgodnie z wymaganiami dla szkła w

budownictwie.

Silikonom konstrukcyjnym stosowanym w szkleniu strukturalnym stawiane są rygorystyczne

wymagania wytrzymałości i trwałości. Silikony powinny wykazywać dużą odporność na

promieniowanie UV i zmiany pogodowe.

Nacisk obciążenia wiatrem na elewację jest przenoszony przez silikonową masę uszczelniającą na

konstrukcyjne elementy budynku. Masa uszczelniająca musi utrzymywać swoją swoistą

niepodzielność i przyczepne wiązanie aby podtrzymywać panele połączone z elewacją. Tam, gdzie

jest używany wyżej opisany sposób połączenia konstrukcyjnego paneli elewacyjnych, muszą

zostać zastosowane istniejące specjalne procedury zapewniające skuteczną i prawidłową pod

względem wykonania realizację projektu.


60/68

4.2 Szyby półhartowane.

Szyby półhartowane (TVG) – wg PN-EN 1863 uzyskuje się na drodze obróbki termicznej. Ma ona na

celu zwiększenie wytrzymałości mechanicznej i termicznej szyb.

Takiej obróbce poddaje się szkło o grubości do 10 mm.

Szkło półhartowane ze względu na zwiększoną wytrzymałość na zginanie oraz sposób pękania ma

zastosowanie do łączenia warstwowego. Szyby warstwowe mogą być zastosowane jako elementy

fasadowego systemu bez-ramowego z mocowaniami punktowymi. Umiejscowienie otworów i

wycięć powinno być takie jak dla szyb hartowanych. Wszelkie obróbki szkła należy wykonywać

przed wzmacnianiem termicznym .

Można przyjąć, że szkło półhartowane ma wytrzymałość mechaniczną pomiędzy szkłem nie

hartowanym i hartowanym. Również zwiększona wytrzymałość termiczna jest istotna w przypadku

zamontowania szyb na fasadzie budynku. W przypadku pęknięć szyb (pęknięcia do krawędzi)

duże kawałki spojone lepiszczem nie odpadają od fasady budynku co zwiększa bezpieczeństwo

użytkowników.

Szyb półhartowanych nie zalicza się jednak do szyb bezpiecznych.

Tabela nr 30

Wartości wytrzymałości mechanicznej różnych rodzajów szkła (PN-EN 12150-1; PN-EN 1863-1)

Rodzaj szkła Wartości wytrzymałości

mechanicznej [N/mm2]

Float: bezbarwne barwne powlekane

120

Emaliowane float (przy rozciąganiu emaliowanej powierzchni)

75

Har

tow

ane

Szkło wzorzyste i płaskie ciągnione 90

Float: bezbarwne barwne powlekane

70

Emaliowane float (przy rozciąganiu emaliowanej powierzchni)

45

Półh

arto

wan

e

Szkło wzorzyste i płaskie ciągnione 55


61/68

5. Zakładowa Kontrola Produkcji

Kontrola jakości wyrobu przebiega zgodnie z Planem Kontroli i Badań.

Obejmuje:

samokontrolę – sprawdzanie jakości wyrobów na każdym etapie produkcji przez pracowników

produkcyjnych

kontrolę inspekcyjną – przeprowadzana przez kontrolerów na poszczególnych etapach produkcji

poprzez pobranie próby, na podstawie której sprawdza się zgodność produkowanych wyrobów.

kontrolę i badania końcowe – badana jest losowo wybrana próba z przygotowanej do wysyłki

partii szkła. W ocenie wysyłki uwzględnia się także sposób pakowania i zabezpieczenia szyb na

stojakach końcowych (opakowaniach).

Ocenę wyrobów przeprowadza się na podstawie wymagań zawartych w PN–EN 12150–1, PN–

EN1096–1, PN–EN ISO 12543–1÷6, PN–EN 356, PN-EN 357, PN-EN 12600, PN-EN 572-2, -4,-5, PN-

EN 1863-1, PN-EN 14179-1, PN-EN 1288-3.

Kontroli podlegają dostawy surowców i materiałów do produkcji, w sposób ciągły odbywa się

monitoring parametrów procesów co umożliwia wczesne reagowanie na nieprawidłowości w

procesie.


62/68

III część – KATALOG FIGUR*


63/68


64/68


65/68


66/68

* Patrz : Uwaga 1 wg punktu 3.1, części I Normy


67/68

BIBLIOGRAFIA

W niniejszej Normie wykorzystano informacje pochodzące z następujących źródeł:

– PN–EN 1279 –1÷6 - Szkło w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne

– PN–EN 12150 – 1 - Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane szkło bezpieczne sodowo-

wapniowe

– PN-EN 14179-1 - Szkło w budownictwie. Termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne

szkło sodowo-wapniowo-krzemianowe

– PN–EN 572 –1÷9 - Podstawowe wyroby ze szkła sodowo wapniowo krzemianowego

– PN–EN 1096– 1 - Szkło w budownictwie. Szkło powlekane

– PN–EN–ISO 12543–1÷6 - Szkło warstwowe i bezpieczne szkło warstwowe

– PN–EN 356 - Szyby ochronne

– PN-EN 12600 - Szkło w budownictwie. Badanie wahadłem. Udarowa metoda badania i

klasyfikacja szkła płaskiego

– PN–EN 357 - Szkło w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych

lub przejrzystych wyrobów szklanych. Klasyfikacja ognioodporności.

– PN–EN 1863-1 - Szkło w budownictwie – Cieplnie wzmocnione szkło sodowo-wapniowo-

krzemianowe – Część 1: Definicja i opis

– PN–EN 1288-3 - Szkło w budownictwie. Określenie wytrzymałości szkła na zginanie. Część 3:

Badanie na próbkach podpartych na dwóch podporach (czteropunktowe zginanie).

– Technologia szkła - praca zbiorowa


68/68

Opracował zespół:

...............................

Kierownik Działu Jakości –Tychy

Kierownik Działu Jakości –Nowa Wieś

Zatwierdził:

Wiceprezes Zarządu

Dyrektor d.s. Produkcyjno-Technicznych

Pełnomocnik Prezesa Zarządu

ds. Jakości

...........................................

NORMA_ZAKLADOWA.pdf

Documents

Transcript of NORMA_ZAKLADOWA.pdf