NIEDOKRWISTOŚCI W NIEDOKRWISTOŚCI W CIĄŻYCIĄŻY

Krystyna Lange-KoniorKrystyna Lange-KoniorKatedra i Klinika Położnictwa i Perinatologii PAMKatedra i Klinika Położnictwa i Perinatologii PAM

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIdefinicja, podziałydefinicja, podziały

Def. Stan obniżenia wartości hemoglobiny w jednostce objętości Def. Stan obniżenia wartości hemoglobiny w jednostce objętości

krwi poniżej wartości ustalonej jako prawidłowa z krwi poniżej wartości ustalonej jako prawidłowa z uwzględnie- uwzględnie-

niem wieku i płci badanego (g%)niem wieku i płci badanego (g%)

Ciężka < 6,0 g%Ciężka < 6,0 g%

Umiarkowana 6,0-10,0 g%Umiarkowana 6,0-10,0 g%

Łagodna >10,0 g%Łagodna >10,0 g%

Z niedoboru żelaza Niedobarwliwa MCH < 28pg Z niedoboru żelaza Niedobarwliwa MCH < 28pg ((↓Fe)↓Fe)

megaloblastyczna Normobarwliwa MCH 28 - 32pgmegaloblastyczna Normobarwliwa MCH 28 - 32pg

hemolityczna Nadbarwliwa MCH > 32pghemolityczna Nadbarwliwa MCH > 32pg

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIdefinicja, podziałydefinicja, podziały

Sideropeniczna: Sideropeniczna: ↓↓ poziom Fe w surowicy poziom Fe w surowicy

(niedobór żelaza) ↑(niedobór żelaza) ↑ CZWŻ CZWŻ

Ferrytyna w surowicy < 12ug/mlFerrytyna w surowicy < 12ug/ml

Megaloblastyczna: megalocyty w rozmazie, makrocytyMegaloblastyczna: megalocyty w rozmazie, makrocyty

(niedobór Folianów) (niedobór Folianów) granulocyty z nadmierną granulocyty z nadmierną

segmentacją jądrasegmentacją jądra

Hemolityczna: Hemolityczna: ↑↑ retykulocytów retykulocytów

↓↓ haptoglobinyhaptoglobiny

↑↑ bil. Wolnej, wzmożona bil. Wolnej, wzmożona erytropoezaerytropoeza

Aplastyczna: pancytopeniaAplastyczna: pancytopenia

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Częstość: 30 – 70 %Częstość: 30 – 70 %

w tym z niedoboru żelaza: 95 %w tym z niedoboru żelaza: 95 %

zwiększone zapotrzebowanie żelazazwiększone zapotrzebowanie żelaza

zaburzenia wchłaniania żelazazaburzenia wchłaniania żelaza

utrata żelaza (krwawienia przewlekłe i ostre)utrata żelaza (krwawienia przewlekłe i ostre)

zaburzenia gospodarki żelaza (procesy zapalne, zaburzenia gospodarki żelaza (procesy zapalne,

choroby nerek)choroby nerek)

hydremia ciążowa (zwiększenie objętości osoczahydremia ciążowa (zwiększenie objętości osocza

w stosunku do objętości RBC)w stosunku do objętości RBC)

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Ciąża – wzrost zapotrzebowania na FeCiąża – wzrost zapotrzebowania na Fe

Matka (wytworzenie hemoglobiny, Matka (wytworzenie hemoglobiny, powiększenie masy mięśniowej macicypowiększenie masy mięśniowej macicy

Budowa łożyskaBudowa łożyska

Zapotrzebowanie płodu (połowa całego Zapotrzebowanie płodu (połowa całego wzrostu zapotrzebowania w ciąży) wzrostu zapotrzebowania w ciąży)

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Bilans Bilans FeFe w okresie ciąży, porodu, połogu w okresie ciąży, porodu, połogu

wzrost macicy - 50mgwzrost macicy - 50mg

łożysko - 75mgłożysko - 75mg

wzrost ilości RBC u matki - 300mgwzrost ilości RBC u matki - 300mg

tkanki płodu - 200mgtkanki płodu - 200mg

utrata krwi podczas porodu - 200mgutrata krwi podczas porodu - 200mg

laktacja - 150mglaktacja - 150mg

brak miesiączki podczas laktacji - 400mgbrak miesiączki podczas laktacji - 400mg

SUMA - 575MGSUMA - 575MG

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Dzienne zapotrzebowanie na Fe w ciążyDzienne zapotrzebowanie na Fe w ciąży

I trym. 3-4 mgI trym. 3-4 mg

II trym. 7-8 mgII trym. 7-8 mg

III trym. 12-15 mgIII trym. 12-15 mg

Ciąża wymaga dostarczenia dodatkowo 700-1200 mg żelaza,Ciąża wymaga dostarczenia dodatkowo 700-1200 mg żelaza,

z czego 200-300 mg ulega przesunięciu do płodu.z czego 200-300 mg ulega przesunięciu do płodu.

Średnia zbilansowana dieta dostarcza tylko 1-2mg żelaza dziennie.Średnia zbilansowana dieta dostarcza tylko 1-2mg żelaza dziennie.

WHO zaleca profilaktyczne uzupełnienie podaży Fe w ilości 300mgWHO zaleca profilaktyczne uzupełnienie podaży Fe w ilości 300mg

siarczanu żelazowego (=60mg Fe elementarnego) przy założeniu,siarczanu żelazowego (=60mg Fe elementarnego) przy założeniu,

że tylko 10% podanego doustnie żelaza ulega wchłonięciu.że tylko 10% podanego doustnie żelaza ulega wchłonięciu.

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻY - PODZIAŁW CIĄŻY - PODZIAŁ

NiedokrwistośćNiedokrwistość

(g%hb) (g%hb)

I trym.I trym. II trym.II trym. III trym.III trym.

LekkaLekka 12-1312-13 11-1211-12 10-1110-11

ŚredniaŚrednia 11-1211-12 10-1110-11 9-109-10

Ciężka Ciężka

< 11< 11 < 10< 10 < 9< 9

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Prawidłowa zawartość KWASU FOLIOWEGO jeszcze przed Prawidłowa zawartość KWASU FOLIOWEGO jeszcze przed zajściem w ciążę zmniejsza ryzyko wystąpienia poronienia, zajściem w ciążę zmniejsza ryzyko wystąpienia poronienia, ciąży obumarłej, choroby trofoblastycznej wad rozwojowych ciąży obumarłej, choroby trofoblastycznej wad rozwojowych cewy nerwowej.cewy nerwowej.

Minimalne zapotrzebowanie na Kwas foliowy w ciąży wynosi Minimalne zapotrzebowanie na Kwas foliowy w ciąży wynosi 100100µµg/dobę.g/dobę.

Dawka zalecana wynosi 400-800 Dawka zalecana wynosi 400-800 µµg/dobęg/dobę

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

NIEDOKRWISTOŚĆNIEDOKRWISTOŚĆ

▼▼

NIEDOTLENIENIE pO2 KRWI TĘTNICZEJ NIEDOTLENIENIE pO2 KRWI TĘTNICZEJ

▼ ▼Komórki Zmiany ogólnoustrojowe PłódKomórki Zmiany ogólnoustrojowe PłódSpadek biosyntezy białek obniżenie krzepliwości zaburzeniaSpadek biosyntezy białek obniżenie krzepliwości zaburzenia

zaburzenia ilości i jakości wzrost stężenia katecholamin rozwoju płoduzaburzenia ilości i jakości wzrost stężenia katecholamin rozwoju płodu

powstających komórek wzrost syntezy prostaglandyn i popłodupowstających komórek wzrost syntezy prostaglandyn i popłodu

zaburzenia okso-redukcyjnezaburzenia okso-redukcyjne

▼ ▼

spadek zasobówspadek zasobów

energetycznychenergetycznych

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Badania diagnostyczne w niedokrwistości z niedoboru żelazaBadania diagnostyczne w niedokrwistości z niedoboru żelaza

poziom żelaza w surowicy < 60 poziom żelaza w surowicy < 60 µµg/dlg/dl

zdolność wchłaniania żelaza >300 zdolność wchłaniania żelaza >300 µµg/dlg/dl

wysycenie transferyny <15%wysycenie transferyny <15%

Ferrytyna w surowicy <12Ferrytyna w surowicy <12µµg/dlg/dl

Objawy kliniczneObjawy kliniczneczęsto bezobjawowaczęsto bezobjawowa

bladość skóry, śluzówek, znużenie, senność, objawy rzekomo-bladość skóry, śluzówek, znużenie, senność, objawy rzekomo-

nerwicowe, kruchość paznokci, łamliwość włosów, zajady w kąci-nerwicowe, kruchość paznokci, łamliwość włosów, zajady w kąci-

kach ust.kach ust.

NIEDOKRWISTOŚCINIEDOKRWISTOŚCIW CIĄŻYW CIĄŻY

Czynniki sprzyjające lub pogłębiające niedobór Czynniki sprzyjające lub pogłębiające niedobór żelazażelaza

równoczesne spożywanie produktów równoczesne spożywanie produktów mlecznychmlecznych

nudności, wymioty, osłabione łaknienienudności, wymioty, osłabione łaknienie

nietolerancja doustnych preparatów żelazanietolerancja doustnych preparatów żelaza

krwawieniakrwawienia

ciąża mnogaciąża mnoga