NHEF 2012/13 Warszawa - szkoła ponadgimnazjalna

szkołaponadgimnazjalna

12/13 rok

szko

lny

patronat Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego,Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej oraz Mazowieckiego Kuratora Oświaty

kino muranów, stacja falenicawarszawa

popierają nas

Kiedy w 1955 roku odbierałem w Cannes Srebrną Palmę, dziennikarze zapytali mnie o ulubiony film. Odpowiedziałem, że podejrzewam, iż jest to Złoty wiek Luisa Buñuela. Mogłem jedynie podejrzewać – nie miałem możliwości zobaczenia go w Polsce. Zorganizowano wtedy prywatny seans – moje osobiste spotkanie z klasyką kina. Dziś młodzi widzowie mają zupełnie inne szanse. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej prezentują zarówno klasykę, jak i najciekawsze filmy współczesne. To propozycja nie tylko dla przyszłych reżyserów, lecz także dla tych wszystkich, którzy wierzą w magię kina.

Andrzej Wajda

Projekt Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej, realizowany z powodzeniem w wielu miastach w Polsce, świetnie spełnia misję edukacji młodej widowni. Projekcje kinowe filmów z całego świata, warsztaty filmowe dla uczniów i pedagogiczne dla nauczycieli stanowią doskonałe uzupełnienie Filmoteki Szkolnej. Program ten zainicjował Polski Instytut Sztuki Filmowej, od 2009 roku obejmuje on wszystkie szkoły ponadpodstawowe w kraju. Cieszę się, że udało się nawiązać współpracę i stworzyć program Filmoteka Szkolna – Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej. Kino jest bowiem najlepszym miejscem odbioru sztuki filmowej. Zazdroszczę uczniom, że mają taką szansę na spotkania z mądrym filmem, a nauczycielom, że mogą kształtować wrażliwość i świadomość artystyczną swoich podopiecznych.

Agnieszka OdorowiczDyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej

Przez wiele lat szkoły uczymy się czytać teksty drukowane, po czym w życiu dojrzałym najczęściej korzystamy z przekazów audio-wizualnych. Ich lektura wymaga osobnej edukacji. Nie można być dzisiaj analfabetą filmowym.

Krzysztof Zanussi

Przed każdym nowym filmem zapominam wszystko, co wiedziałem wcześniej. Ze strachu. Na plan wchodzę przerażony, ale... ufny.Wierzę w dobre serce filmu. I film – jak dobry nauczyciel – zwykle oddaje tę wiarę. W kilka dni uczy mnie wszystkiego od nowa. A potem ten refleks, odbity od ekranu, rozmnaża się na tysiące mniejszych nauk. Tak rozmawiamy ze sobą – film, ja i Ty. Echo tej rozmowy może być potężne i ponieść się daleko...

Jan Jakub Kolski

Film powinien być jak najlepszy prezent. Musi być wymarzoną i zarazem cudowną niespodzianką. Bardzo ważne jest, aby dzieci poznawały film w dobrej atmosferze. W miejscu, które lubią i z ludźmi, którym ufają. By mogły dzielić się radością i niepokojem. Fantastyczną cechą widowni dziecięcej jest to, że odbierają film jako zbiorowość. Chcą dzielić się emocjami. Stąd ważne są inicjatywy, które pozwalają dzieciom wspólnie i w przyjaznym miejscu oglądać dobre filmy.

Andrzej Maleszka

Nie ukrywajmy. Widownią kina dzisiaj w Polsce jest młodzież. To jest ich forum informacji o świecie, o kondycji człowieka, wyborach moralnych.Muszą przyjść na to spotkanie z filmem przygotowani. Muszą się do-wiedzieć i przeżyć jak o tym świecie myśleli wielcy artyści kina. Muszą się nauczyć z ekranem dyskutować, a nie tylko przed nim wypoczywać. Dlatego tak bardzo wierzę w celowość programu Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej i przyjąłem funkcję Ambasadora tego programu.

Jerzy Stuhr

okiem kuratoraCelem przedsięwzięcia jest popularyzacja edukacji filmowej, doskonalenie warsztatu pracy osób pracujących z dziećmi i młodzieżąw zakresie wykorzystania filmu jako jednego ze środków dydaktycznych, wykształcenie wśród uczniów postaw tolerancji wobec odmienności oraz otwartości na różnorodność kulturową.

Mariusz Dobijańskiw z. Mazowieckiego Kuratora Oświaty

2

ekran na świat

zapisy

Bieżąca edycja projektu Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej w Warszawie będzie wyjątkowa. Po raz pierwszy mamy przyjemność zaprosić uczniów i nauczycieli do dwóch kin równolegle. Kino Muranów pozostaje naszym głównym centrum edukacyjnym, jednak wybrane cykle będzie można oglądać również w Stacji Falenica – kinie niedawno nominowanym do nagrody Wdechy 2010 w kategorii miejsce roku przyznawanej przez redakcję Gazety Co Jest Grane.

Projekt Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej nieustannie się rozwija, by jak najlepiej odpowiadać na potrzeby uczniów i nauczycieli. W 2012 roku został laureatem Nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategorii „edukacja młodego widza”, która jest przyznawana przez niezależne grono specjalistów. Jest to dla nas nie tylko powód do radości, lecz przede wszystkim potwierdzenie, że nasze wysiłki są zasadne i mają sens, znajdują uznanie wśród osób niezwiązanych z naszym projektem. Tym goręcej zapraszamy Państwa do współpracy!

Bieżąca edycja 2012/13 będzie realizowana w 32 miastach w Polsce. Oznacza to, że weźmie w niej udział około 3 tysięcy nauczycieli i 50 tysięcy uczniów. Pokazanych w jej ramach zostanie około 200 tytułów na ponad 2200 seansach. Patronatem objął ją Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Minister Edukacji Narodowej oraz Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Nauczyciele mogą wybierać cykle dopasowane do grupy wiekowej swoich uczniów. Każdy cykl obejmuje dziewięć comiesięcznych seansów odpowiednio wyselekcjonowanych tytułów. Przed projekcjami

uczniowie wysłuchują prelekcji, a po filmie mogą wziąć udział w dyskusji albo warsztatach i konkursach plastycznych. Opiekunowie otrzymują dodatkowo materiały o filmie i scenariusze lekcji. Tematyka cyklijest bardzo różnorodna – część spotkań poświęconajest zagadnieniom filmoznawczym i audiowizualnym, część – zagadnieniom kulturowym i społecznym.Projekt Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej pozwala na realizację różnych elementów podstawy programowej.

Wszystkie filmy wybrane do projektu i oglądane na dużym ekranie w niepowtarzalnej atmosferze kina niezmiennie od wielu lat stanowią swego rodzaju okno na to, co być może nieznane – inny świat, jego mieszkańców, ich zwyczaje, emocje i uczucia. Zapraszamy do wyjrzenia przez nie!

Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej to nie tylko regularne spotkania w kinie, lecz także warsztaty dla nauczycieli podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu, sobotnie spotkania dla nauczycieli z cyklu Psychologia w kinie, przygotowany wspólnie z Narodowym Instytutem Audiowizualnym internetowy pakiet lekcji filmowych EKRAN 2.0 oraz zestaw scenariuszy Nowe media w Twojej szkole. Uczniowie natomiast mogą spróbować swoich sił jako twórcy, biorąc udział w projekcie Film na horyzoncie. W zeszłym roku w jego ramach powstało ponad 25 filmów krótkometrażowych.

Do wszystkich współpracujących z nami kin zapraszamy oczywiście przez cały rok!

Nauczyciele mogą zgłaszać uczniów do projektu Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej do 30 września 2012 roku. Formularz zgłoszeniowy wraz z regulaminem uczestnictwa dostępny jest na stronie programu: www.nhef.pl w zakładce Edukacja filmowa.

W tym roku mogą Państwo wypełnić formularz on-line, logując się wcześniej na stronie www.nhef.pl.

Jest to najwygodniejsza i najszybsza forma zgłoszenia się do projektu, dlatego namawiamy do jej wykorzystania.

Pozostaje też oczywiście opcja pobrania formularza ze strony i przesłania go po wypełnieniu faksem do kina. Numery faksów znajdują się w treści formularzy.

3

o cykluŚwiat „zmniejsza się” z roku na rok. Coraz łatwiejsze staje się komunikowanie czy odwiedzanie odległych miejsc. Granice tracą na znaczeniu. Młody człowiek jest nie tylko Polakiem. Czuje się również Europejczykiem czy mieszkańcem globalnej wioski. Może z łatwością kontaktować się z ludźmi z całego świata. Jego decyzją pozostaje, gdzie chce się uczyć, pracować i żyć. Jednak, aby w pełni funkcjonować w takiej rzeczywistości należy nauczyć się oswajania inności i międzykulturowej empatii. Cykl obejmuje zagadnienia związane z funkcjonowaniem w wielokulturowym świecie. Tytuły zostały dobrane tak, by poruszyć pojęcia z zakresu podstawy programowej,

a jednocześnie – dzięki współczesnej tematyce – zilustrować zagadnienia takie jak tożsamość, etniczność czy poszanowanie innej kultury.

poziom trudnościFilmy prezentowane w tym cyklu przeznaczone są dla uczniów, którzy są już wstępnie przygotowani do dyskusji o zagadnieniach związanych z wielokulturowością. Historie obejrzane w kinie mogą być środkiem dydaktycznym, który w zrozumiały dla nich sposób przedstawi z perspektywy bohaterów problemy odnalezienia się w obcej kulturze, funkcjonowania w globalnym świecie, tolerancji dla odmienności etnicznej czy narodowościowej.

szkoła ponadgimnazjalna

wielokulturowośćw filmie

Przykładowe zagadnienia z prelekcjiprzed filmem Na krawędzi nieba

Temat: Izolacja i asymilacja kulturowa1. Typologia spotkań kulturowych (izolacja, konfrontacja, asymilacja).

Problem imigracji pierwszego i drugiego pokolenia – poziom znajomości języka, rozumienia kultury, kompetencje społeczne.

2. Zjawisko enklawy kulturowej.3. Sytuacja mniejszości tureckiej w Niemczech. Niemcy jako kraj

o największym odsetku imigrantów pochodzenia tureckiego w Europie. Konfrontacja mentalności tureckiej i europejskiej. Polityka państw europejskich wobec imigrantów.

4. Co jest lepsze – izolacja czy asymilacja? Czy możliwa jest całkowita asymilacja w kontekście różnic kulturowych? Granice tolerancji i wolności osobistej. Tygiel kulturowy bez integracji – konsekwencje, rola stereotypów.

5. Najważniejsze informacje o filmie. Sylwetka twórcza Fatiha Akina – niemieckiego reżysera o tureckim pochodzeniu.

Na krawędzi niebareż. F. AkinNiemcy, Turcja, Włochy 2007, 122’

Każde zagadnienie omawiane w trakcie prelekcji multimedialnej może być dodatkowo pogłębione na zajęciach szkolnych. Służą do tego opracowane specjalnie na potrzeby projektu materiały dydaktyczne.

Współczesna kultura i rozwój techniki zamieniły świat w globalną wioskę.Jej mieszkańcy muszą umieć odnaleźć się w tyglu narodowości, kultur i obyczajów.

szkoła ponadgimnazjalna wielokulturowość w filmie wersja 1

UWAGA

Cykl jest realizowany w kinie Muranów i Stacji Falenica.

4

spotkanie tytuł filmu temat zajęć i opis filmu

1pa

ździ

erni

k Polowanie na królikireż. P. NoyceAustralia, W. Brytania 2002, 94’

Relatywizm kulturowyJeszcze czterdzieści lat temu rząd australijski w ramach swojej polityki izolował aborygeńskie dzieci od rodziców, aby integrować je z białymi mieszkańcami kraju. Film opowiada o kolonialnym okrucień-stwie, które wynika z braku relatywizmu kulturowego.

2 listo

pad Klasa

reż. L. CantetFrancja 2008, 128’

Społeczeństwo wielokulturoweNagrodzona Złotą Palmą w Cannes filmowa opowieść o umie-jętności odnalezienia się w wielokulturowej społeczności. Na przykładzie uczniów paryskiej szkoły – Francuzów i imigrantów – pokazuje problemy związane z wzajemną akceptacją, poszanowa-niem odmienności i porozumieniem.

3 grud

zień

Vasermilreż. M. SalmonaIzrael 2007, 93’

Naród wieloetnicznyOpowieść o nastolatkach żyjących w izraelskim Beer Szewa. Łączy ich religia i obywatelstwo, dzieli natomiast pochodzenie i związana z nim przynależność etniczna. Szansą na pokonanie różnic staje się dla nich wspólna pasja.

4 styc

zeń Hotel Rwanda

reż. T. GeorgeKanada, W. Brytania, Włochy,RPA 2004, 121’

Konflikt na tle etnicznymHistoria Paula Rusesabahina, który podczas konfliktu etnicznego w Rwandzie udzielił schronienia uchodźcom, ratując ich od rzezi, na którą reszta świata pozostała obojętna. Film oparty na faktach, obrazujący konflikt plemion Tutsi i Hutu oraz brak zaangażowania ze strony międzynarodowej misji pokojowej.

5 luty Na krawędzi nieba

reż. F. AkinNiemcy, Turcja, Włochy 2007, 122’

Izolacja i asymilacja kulturowaWielowątkowa opowieść o tureckiej mniejszości w jednym z niemiec-kich miast. Niektórzy jej przedstawiciele doskonale zasymilowali się z obcą kulturą, nie tracąc przy tym niczego ze swojej tożsamości. Inni – muszą żyć w prawie całkowitej izolacji, walcząc o lepszy los.

6 mar

zec Spotkanie

reż. T. McCarthyUSA 2007, 108’

Prawa imigrantaZnużony codziennością wykładowca akademicki przez przypadek wynajmuje swoje nowojorskie mieszkanie Tarekowi i Zainab – niele-galnym imigrantom. Przyjaźń z nimi wyrywa go z rutyny codzienności. Wkrótce stanie się również powodem do walki o pozostanie w kraju Tareka, aresztowanego przez urząd deportacyjny.

7

kwie

cień

Ostatni Nomadzireż. R. de la FuenteHiszpania 2006, 87’

Wspólny językTxalaparta to baskijski instrument; aby na nim zagrać potrzeba zawsze dwóch muzyków. To z nim bohaterowie filmu udają się w podróż śladami Nomadów, odkrywając nieznane sobie wcześniej kultury. Nawiązują kontakt z innymi dzięki muzyce, która okazuje się wspólnym językiem wszystkich ludzi.

8 maj Combat girls. Krew i honor

reż. D. F. WnendtNiemcy 2011, 103’

Przełamywanie uprzedzeńMarisa ma dwadzieścia lat i nienawidzi obcokrajowców. Zachowuje się agresywnie i prowokująco, nie szanuje nikogo poza członkami gangu neonazistów, do którego należy. Pewnego dnia poznaje afgańskiego uchodźcę i od tego momentu jej wyobrażenie o świecie zaczyna powoli się zmieniać. Czeka ją jednak spore niebezpieczeń-stwo ze strony jej niedawnych przyjaciół.

9

czer

wie

c Między słowamireż. S. CopollaUSA 2003, 102’

Dialog międzykulturowyTokio ukazane z perspektywy amerykańskich turystów; oboje z zupełnie innych powodów znaleźli się w mieście pełnym nieznanych symboli i obyczajów. Wzruszająca i jednocześnie zabawna historia o przyjaźni dwojga ludzi chcących uporać się z poczuciem wyobcowa-nia i szukających tego, co zagubione między słowami.

5

o cykluKino współczesne coraz częściej i odważniej podejmuje tematy egzystencjalne, społeczne i cywilizacyjne. Stawia pytania o kondycję człowieka w nowoczesnym świecie, o jego miejsce w systemie, który sam stworzył i o relacje międzyludzkie. Wybrane tytuły cyklu Trudne tematy stanowią punkt wyjścia do dyskusji o tym, z czym nastolatek spotyka się na co dzień w szkole, wśród znajomych lub co dociera do niego ze świata mediów. Przybliżają mu perspektywy, których być może nie zna, a których poznanie pozwoli mu lepiej ukształtować własną wrażliwość i wypracować mocniejszą postawę moralną. Filmy w tym cyklu dotykają najbardziej palących

problemów współczesności. Odzierają one istotę rzeczy ze stereotypów i tłumaczą ją na wyrazistych przykładach, pozostając jednocześnie z daleka od epatowania okrucieństwem czy erotyką.

poziom trudnościCykl adresowany jest do młodych ludzi, którzy w sposób otwarty i dojrzały starają się poznawać prawdę o otaczającej ich rzeczywistości. Ma on uwrażliwić młodego człowieka na los innych, pomoc mu zrozumieć złożoność świata i ludzkiej natury, kształtować u niego postawę poznawczą i umiejętność obrony własnych przekonań, a przede wszystkim skłonić do dyskusji.


trudne tematy

Przykładowe zagadnienia z prelekcjiprzed filmem China blue

Temat: Prawa człowieka1. Co oznacza i z czym się wiąże dobra marka odzieżowa? Elitarność,

przynależność do bogatszej grupy społecznej, określony sposób życia.2. Jaką drogę przebyły dżinsy, zanim trafiły na półki w sklepach?

Prezentacja procesu wytwórczego od etapu zbierania bawełny w krajach najuboższych, przez etap produkcji po sprzedaż.

3. Dlaczego produkcja i sprzedaż zlokalizowane są na dwóch końcach świata? Produkcja w krajach rozwijających się jest dużo tańsza, ponieważ pracownicy otrzymują tam kilkadziesiąt razy mniejsze wynagrodzenie niż w Europie.

4. Co oznacza i z czym się wiąże dobra marka odzieżowa dla młodych ludzi w Chinach? Praca po kilkanaście godzin dziennie bez wolnych dni w tygodniu, niskie i niepewne wynagrodzenie.

5. Informacje o filmie i reżyserze.

China bluereż. M. X. PeledUSA 2005, 86’


Problem przemocy wśród młodzieży, braku realnej tolerancji dla odmienności narodowościowej, religijnej, rasowej i seksualnej czy wyzysku najbiedniejszych to przedmiot rozważań coraz większej liczby artystów. Wiele filmów traktujete problemy w sposób bezpośredni i bezpretensjonalny.

szkoła ponadgimnazjalna trudne tematy wersja 1

UWAGA


6


1pa

ździ

erni

k Fanatykreż. H. BeanUSA 2001, 98’

*zwycięzca plebiscytupubliczności NHEF /

KsenofobiaMłody chłopak żydowskiego pochodzenia nie akceptuje swojej toż-samości. Z czasem jego antysemityzm przeradza się w chorobliwą nienawiść rasową i narodowościową. Jak walczyć z nietolerancją?

2 listo

pad C.R.A.Z.Y.

reż. J. M. ValleeKanada 2005, 125’

HomoseksualizmChłopak wychowywany w tradycyjnej rodzinie pewnego dnia wyzna-je, że jest gejem. C.R.A.Z.Y. to film opowiadający o próbie określenia siebie w świecie pełnym stereotypów oraz o potrzebie akceptacji.

3 grud

zień Wymyk

reż. G. ZglińskiPolska 2011, 85’

OdpowiedzialnośćBrutalny napad, którego ofiarą jest Jerzy, a niemym świadkiem jego brat Albert, to początek historii o winie i karze, wyrzutach sumienia i konse-kwencjach decyzji, które podejmujemy. Realistyczny obraz rodzinnych relacji, które zostają zburzone przez tragedię i wzajemne oskarżenia.

4 styc

zeń China blue

reż. M. X. PeledUSA 2005, 86’

Prawa człowiekaDokument o chińskich nastolatkach, które zaczynają pracę w fabryce ubrań. Wstrząsające zestawienie młodzieńczych ideałów z brutalną rzeczywistością wyzyskiwania pracowników i łamania ich podstawowych praw. Dokument, który powinien obejrzeć każdy, ponieważ każdy z nas kupił przynajmniej kilka rzeczy made in China.

5 luty Berlin Calling

reż. H. StohrNiemcy 2008, 100’

UzależnieniePopularny DJ, intensywnie pracujący nad kolejną płytą, wspomaga się narkotykami. Nałóg przejmuje kontrolę nad jego życiem zawo-dowym i prywatnym. Wkrótce fatalne konsekwencje uzależnienia stają się odczuwalne dla niego i jego najbliższych.

6 mar

zec Ja, też!

reż. A. Pastor, A. NaharroHiszpania 2009, 105’

UpośledzenieBezpretensjonalny obraz dojrzewania do samodzielności. Daniel to 34-latek z zespołem Downa, który usiłuje udowodnić rodzinie i przyjaciołom, że upośledzenie nie musi oznaczać braku niezależ-ności. Jak pomagać, by nie ograniczać?

7

kwie

cień XXY

reż. L. PuenzoArgentyna 2007, 91’

Poszukiwanie tożsamościAlex ma 15 lat. Pytania, które sobie zadaje są o wiele trudniejsze niżte, z którymi borykają się inne nastolatki. Jako hermafrodyta musizadecydować o swojej płci. Czy młody człowiek może żyć w zgodzie ze sobą? Jaki wpływ ma na niego otoczenie?

8 maj Nietykalni

reż. O. Nakache, E. ToledanoFrancja 2011, 112’

NiepełnosprawnośćPhillipe jest bogatym arystokratą i mieszka w najdroższej dzielnicy Paryża. Jest całkowicie sparaliżowany i musi zatrudnić nowego pie-lęgniarza. Wybór pada na Drissa, który właśnie wyszedł z więzienia i stara się o zasiłek. Zderzenie dwóch różnych światów obfituje w wiele zabawnych sytuacji. Czy poruszanie się na wózku musi oznaczać wykluczenie? Jak go uniknąć?

9

czer

wie

c Zakazane owocereż. D. KarukoskiFinlandia, Szwecja 2009, 102’

Wkraczanie w dorosłośćDwie nastolatki wychowane w zamkniętej, tradycyjnej społeczności na skandynawskiej prowincji, mimo zakazu rodzin, postanawiają wy-ruszyć na podbój „wielkiego świata”. Są ciekawe wszelkich nowości, chcą spróbować „zakazanych owoców” dorosłego, wielkomiejskiego życia. Wkroczenie w dorosłość przyniesie im zarówno radość, jak i wiele rozczarowań.

7

o cykluCykl Kino współczesne to zestaw filmów o olbrzymich walorach estetycznych i artystycznych, ale niestety dość małej popularności, ograniczonej głównie skromnym budżetem przeznaczonym na akcje promocyjne. W jego skład wchodzą nie tylko interesujące fabuły, lecz także zaangażowane społecznie dokumenty, które gościły na ekranach najlepszych kin w Polsce. Dzięki nim młody widz może zapoznać się z ambitnym kinem niszowym i zyskać wiedzę o alternatywie dla wielkich superprodukcji. Będzie ona niezbędna do kształtowania świadomej i krytycznej postawy wobec propozycji współczesnego kina. Filmy

z tego cyklu pozwalają przyjąć różnorodne perspektywy patrzenia na rzeczywistość, podejmują tematy zarówno naszej własnej, jak i obcej nam kultury.

Poziom trudnościCykl ten, dzięki swojej przystępności, adresowany jest do wszystkich uczniów szkół ponadgimnazjalnych.Ma on uświadomić im, że nie muszą bezkrytycznie godzić się na oglądanie tych filmów, które są w ofercie największych multipleksów, lecz mogą, przeszukując repertuar kina, dokonywać wyborów i w ten sposób kształtować własny gust.


kino współczesne

Przykładowe zagadnienia z prelekcjiprzed filmem Tlen

Temat: Każdy potrzebuje tlenu1. Informacje o Iwanie Wyrypajewie – jednym z najodważniejszych

i najbardziej znanych na świecie buntowników współczesnego teatru rosyjskiego.

2. Tlen – filmowa adaptacja dramatu teatralnego.3. Forma i treść filmu (szaleństwo jako „metoda” twórcza, poszukiwanie

granic i nowego języka, szaleństwo estetyczne).4. Synkretyzm sztuk (teatr, film, muzyka).5. Współczesny dekalog młodych: 10 przykazań – 10 teledysków –

Wyrypajew jako „kaznodzieja” multikulturowy.

Tlenreż. I. WyrypajewRosja 2009, 75’


Najlepsze i najbardziej wartościowe filmy ostatnich lat powstały przy użyciu minimalnych nakładów finansowych i maksymalnych środków wyrazu. Ich mocną stroną nie jest nachalna promocja, lecz ciekawe i niepowtarzalne ujęcie tematu oraz nowatorska realizacja.

szkoła ponadgimnazjalna kino współczesne wersja 1

UWAGA


8


1pa

ździ

erni

k W lepszym świeciereż. S. BierDania 2010, 113’

Konflikt wartościChristian po śmierci matki przeprowadza się z ojcem do Danii. Elias przeżywa separację rodziców i częste wyjazdy ojca, który pracuje w afrykańskim szpi-talu. Kiedy chłopcy zasiądą razem w szkolnej ławie, losy ich oraz ich rodzin splotą się nieodwracalnie. Christian i Elias przekroczą barierę oddzielającą dziecięcą niewinność od świadomości swoich czynów i konieczności pono-szenia konsekwencji własnych decyzji. Punktem odniesienia stanie się dla nich świat dorosłych – rodziców, którzy w codziennym życiu nieświadomie zacierają granicę między czernią i bielą.

2 listo

pad Pożegnania

reż. Y. TakitaJaponia 2008, 130’

Pożegnanie ze światemDaigo Kobayashi traci posadę wiolonczelisty w tokijskiej orkiestrze i powraca w rodzinne strony. Odpowiada na ofertę pracy, lecz wkrótce dowiaduje się, że wbrew wcześniejszym oczekiwaniom, jego nowe zajęcie nie będzie etatem w biurze podróży… Pożegnania, nagrodzone Oscarem dla najlepszego za-granicznego filmu, to kino, które wzrusza i bawi do łez, a przede wszystkim pokazuje, czym są radość i piękno życia.

3 grud

zień Wojna w twoim telefonie

reż. F. Piasecki PoulsenDania 2010, 82’

Pusty świat marketinguFilm w bezpośredni sposób konfrontuje ideologie i wartości deklarowane przez znane światowe marki oraz ich zastosowanie w praktyce. Na przykła-dzie telefonu komórkowego pokazano kreowanie własnego wizerunku przez znaną korporację oraz fałsz, który się pod nim kryje.

4 styc

zeń Zero

reż. P. BorowskiPolska 2009, 110’

Samotność w metropoliiHistoria, w której przecinają się drogi wielu osób, a każda ich decyzja będzie mia-ła konsekwencje nie tylko dla nich samych. Reżyser, wykorzystując popularne w kinie światowym wzorce narracyjne, opowiada o przypadkowości ludzkiego losu i braku szczęścia w królestwie szkła i betonu. Otrzeźwiające spojrzenie z góry na zagubionych i samotnych w kilkumilionowym mieście bohaterów.

5 luty Tlen

reż. I. WyrypajewRosja 2009, 75’

Każdy potrzebuje tlenuFilmowa wersja sztuki Iwana Wyrypajewa, jednego z najpopularniejszych rosyjskich dramaturgów współczesnych. Film bawiący się estetyką, bliższy teledyskowi niż filmowi fabularnemu, częściowo animowany, stylizowany na interaktywną stronę internetową, a w warstwie treściowej silnie metafizyczny.

6 mar

zec Moja łódź podwodna

reż. R. AyoadeUSA, Wielka Brytania, 2010, 97

Świat hipsteraNasycony niezwykłymi efektami wizualnymi, ciekawą kolorystyką i muzyką indie filmowy pamiętnik brytyjskiego nastolatka, przepełniony nostalgią, a zarazem ironicznym poczuciem humoru. Opowieść o dojrzewaniu, pierwszej miłości i pierwszym razie, rozczarowaniach i różnicach pokoleniowych.

7

kwie

cień Droga na drugą stronę

reż. A. DamianPolska, Rumunia 2011, 72’

Kafka w XXI wiekuOparta na faktach, niezwykła pod względem wizualnym, pełnometrażowa ani-macja rekonstruuje historię niesłusznie skazanego obywatela Rumunii, który w krakowskim więzieniu rozpoczął protest głodowy. Film pokazuje świat, w którym role społeczne i procedury są w stanie zastąpić człowieczeństwo.

8 maj Wyjście przez sklep

z pamiątkamireż. BanksyUSA, W. Brytania 2010, 87’

Granice współczesnej sztukiDokumentalna prowokacja Banksy’ego – jednej z najważniejszych postaci street artu, a jednocześnie artysty, o którym nic nie wiadomo na pewno. Film nie rozjaśni tej wielkiej tajemnicy, nie ma też takich aspiracji. Jest za to ironicznym komenta-rzem dotyczącym współczesnej sztuki i sposobu jej promocji. Przykład ożywczego zamieszania, jakie Banksy wprowadza w kinie, na ulicy i w naszych głowach.

9

czer

wie

c Bracia Karamazowreż. P. ZelenkaCzechy, Polska 2008, 110’

Nietypowa adaptacjaAkcja tocząca się równolegle na dwóch płaszczyznach: festiwalu teatralnego, na który przybywa grupa praskich aktorów i wewnątrz świata przedstawionego adaptacji Braci Karamazow. Niezwykle udane i wyważone połączenie czeskiego poczucia humoru z powagą i głębią powieści Fiodora Dostojewskiego.

9

o cykluCykl ten ma nieco inny charakter niż pozostałe. Najważniejszy element spotkań to wykłady, które omawiają okoliczności narodzin kina, pokazują pierwsze próby pracy z kamerą oraz kierunki, w jakich rozwijała się kinematografia w późniejszych latach. Przybliżają również najważniejsze założenia szkół filmowych oraz wskazują wpływ największych nurtów artystycznych na sztukę filmową.

poziom trudnościJest to cykl wymagający od uczniów szczególnej uwagi i zaangażowania. Skierowany jest do tych, którzy chcą zgłębić historię X Muzy, poszukać w kinie współczesnym odniesień do początków sztuki filmowej oraz zapoznać się z przemianami i momentami dla kina przełomowymi. Z powodu mnogości informacji zawartych w części wykładowej, prelekcje mają wymiar dwóch godzin lekcyjnych.


historia kina

Przykładowe zagadnieniaz wykładu nr

Temat: Narodziny kina1. Prehistoria kina, czyli pierwsze spotkanie człowieka

ze złudzeniem ruchu.2. Laterna magica i camera obscura jako prototypy kamery i projektora.3. Zabawki optyczne z XIX wieku – zasada bezwładności widzenia.4. Fotografia jako podstawowy nośnik filmu.5. Dokonania braci Lumière – kto jest prawdziwym wynalazcą kina?6. Kino atrakcji i pierwsze filmy fabularne.

Malowidła z Lascaux

Wykłady z historii kina, wsparte licznymi przykładami najważniejszych filmów, stanowią obowiązkowy punkt programu edukacji filmowej. Teoria filmu, początki kinematografii i rozwój języka filmowego to niezbędne elementy wiedzy ogólnej.

szkoła ponadgimnazjalna historia kina wersja 1

UWAGA

Cykl jest realizowanywyłącznie w kinie Muranów.Zajęcia podzielone są na dwie części: wykład (90’) + film (czas podany w tabeli)

10

spotkanie tytuł filmu temat wykładu

1pa

ździ

erni

k Zestaw krótkometrażowychfilmów niemychłączny czas: 60’

-Narodziny kina: prehistoria kina, kino jako wynalazek, kino atrakcji, pierwsze filmy fabularne.

2 listo

pad Gorączka złota

reż. Ch. ChaplinUSA 1925, 72’

-Kino nieme – złota era komedii: narodziny Hollywood, slapstick, dojrzała komedia niema.

3 grud

zień Portier z Hotelu Atlantic

reż. F. W. MurnauNiemcy 1924, 88’

-Kino nieme w Europie: ekspresjonizm niemiecki, szkoła montażu, przełom dźwiękowy.

4 styc

zeń Pół żartem, pół serio

reż. B. WilderUSA 1959, 120’

-Kino klasyczne – Hollywood: amerykańskie kino klasyczne,styl zerowy, system studyjny, kino gatunków.

5 luty Tam, gdzie rosną poziomki

reż. I. BergmanSzwecja 1957, 91’

-Kino klasyczne – Europa: formuła europejskiego filmu arty-stycznego, pierwsze pokolenie mistrzów, autor w filmie.

6 mar

zec Czterysta batów

reż. F. TruffautFrancja 1959, 93’

-Nowa fala zalewa kino: neorealizm, Nowa Fala we Francjii w Anglii, narodziny kina współczesnego.

7 kwie

cień Zestaw filmów

krótkometrażowychłączny czas: 60’

Awangarda: kino abstrakcyjne, dadaizm, surrealizm, okres klasyczny i współczesne nawiązania.

8 maj Hair

reż. M. FormanUSA, RFN 1979, 121’

Kino lat .: kontrkultura i jej dzieci, kino polityczne, nowe Hollywood, gatunki i autorzy.

9

czer

wie

c Sin Cityreż. R. Rodriguez, F. Miller,Q. TarantinoUSA 2005, 124’

Kino i technologia: wpływ telewizji, kino nowej przygody, współczesne blockbustery, efekty specjalne, kino cyfrowe, demokratyzacja kultury filmowej.

11

o cykluZajęcia zaczynają się – inaczej niż w innych cyklach – od projekcji. Po niej widzowie biorą udział w wykładzie ilustrowanym prezentacją multimedialną, dzięki któremu dowiadują się, jak można interpretować obejrzany przed chwilą film oraz jakich narzędzi warto używać do analizy tekstów kultury. Zaproponowane tematy z powodzeniem znajdują zastosowanie podczas omawiania innych filmów, jak również dzieł literackich, malarskich czy sztuk teatralnych.

poziom trudnościCykl wymaga od uczniów uwagi i zaangażowania. Prezentowane filmy są bardzo atrakcyjne dla młodych widzów, jednak tylko uważne ich oglądanie gwarantuje późniejsze odczytanie treści zawartych zarówno w fabule, jak i w formie. Wiedza zdobyta na tych zajęciach pozwala w sposób bardziej świadomy uczestniczyć w kolejnych seansach filmowych.


analiza filmu

Przykładowe zagadnienia z zajęćpo filmie Motyl i skafander

Temat: Perspektywa widzenia1. Narracja subiektywna i strumień świadomości – świat widziany

oczami sparaliżowanego bohatera (świat „realny” a marzenia, wspomnienia, fantazje).

2. Teoria widzenia. Widzimy tylko to, co wiemy czy wiemy tylko to, co jesteśmy w stanie zobaczyć? Co może dać zmiana perspektywy? Świat jest bardziej skomplikowany niż nasze prawdy o nim.

3. Unieruchomiony punkt widzenia jako sposób poznania, źródło poczucia humoru i oryginalności myślenia. Znaczenie tytułu (skafander jako ograniczenie, motyl jako wolność myślenia, wyobraźnia, pamięć).

4. Walka z ograniczeniem jako źródło siły. Narodziny samoświadomości bohatera: akceptacja samego siebie, nabieranie dystansu do świata, rodząca się potrzeba komunikacji, rozliczenie z przeszłością. Alternatywna droga do samorealizacji. Powrót do świata żywych, pokonywanie nieprzekraczalnej bariery swojego ciała.

5. Fakty dotyczące powstania książki Jeana-Dominique’a Baubiego. Dokument literacki a film Juliana Schnabla.

Motyl i skafanderreż. J. SchnabelFrancja, USA 2007, 112’

Analityczny i krytyczny odbiór filmów jest umiejętnością,która nie służy jedynie edukacji filmowej. Jest też podstawą do zmiany sposobu patrzenia na kulturę, której jesteśmy częścią, do rozpatrywania każdego jej elementu w sposób świadomy. Odczytywanie symboli, znaczeń, kontekstów jest w bowiem w gruncie rzeczy zdolnością pozwalającą zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość.

szkoła ponadgimnazjalna analiza filmu wersja 1

UWAGA

Cykl jest realizowanywyłącznie w kinie Muranów.Analiza filmów odbywać się będziepo projekcjach filmowych!

12

spotkanie tytuł filmu temat zajęć

1pa

ździ

erni

k Powrótreż. A. ZwiagincewRosja 2003, 105’

SymbolOjciec marnotrawny – przypowieść o łagodności i okrucieństwie.

2 listo

pad Labirynt Fauna

reż. G. del ToroHiszpania, Meksyk, USA2006, 112’

MitLabirynt wyobraźni – rola mitu w porządkowaniui oswajaniu rzeczywistości.

3 grud

zień Motyl i skafander

reż. J. SchnabelFrancja, USA 2007, 112’

Perspektywa widzeniaKsiążka „wymrugana” powieką i jej filmowa adaptacja.Czy zmiana optyki wpływa na świadomość?

4 styc

zeń Gran Torino

reż. C. EastwoodAustralia, USA 2008, 116’

Bohater-ikonaBrudny Harry na emeryturze – budowanie ekranowego wizerunku w Gran Torino.

5 luty Control

reż. A. CorbijnUSA, Japonia, W. Brytania,Australia 2007, 121’

Demitologizacja ikonyBiografia kultowego muzyka w kontrze do jego legendy ukształtowanej przez media i fanów.

6 mar

zec Walc z Baszirem

reż. A. FolmanAustralia, Belgia, Finlandia,Francja, Niemcy, Szwajcaria,USA, Izrael 2008, 90’

Innowacja formyŚledztwo i amnezja. Animowany dokument jakonowa forma wyrazu. Poszukiwanie prawdy jednostkoweji historycznej.

7

kwie

cień Erratum

reż. M. LechkiPolska 2010, 90’

Terapia w kinieFilmowy powrót do korzeni jako sposób przedstawienia uniwersalnych problemów egzystencjalnych. Konformizm i konsumpcja dorosłości kontra bunt i marzenia młodości. Międzypokoleniowe schematy i problemy komunikacyjne.

8 maj Poważny człowiek

reż. E. i J. CoenUSA, W. Brytania, Francja2009, 105’

W poszukiwaniu znaczeńApokalipsa według braci Coen – między fizyką kwantową a kabałą. O konstruowaniu znaczeń w filmie.

9

czer

wie

c Tulpanreż. S. DworcewojNiemcy, Kazachstan, Polska,Rosja, Szwajcaria 2008, 100’

Obserwacja codziennościBaczna obserwacja pozornie prostego świata ujawniająca jego sens i piękno.

13

o cykluCykl Filmowe arcydzieła stanowi zbiór, który jest subiektywnym przeglądem kina artystycznego (autorskiego). To filmy pochodzące nie tylko z różnych okresów kinematografii, lecz także z różnych części świata. Ich złożoność i głęboka metaforyka pozwalają odczytać na wiele sposobów sens ukryty niekiedy pod postacią mniej lub bardziej skomplikowanej fabuły. Głównym tematem wielu tego typu dzieł jest przede wszystkim człowiek i jego natura. Filmy z cyklu stawiają pytania o sprawy najważniejsze, ostateczne. Pojawiają się w nich, ujęte z możliwie największą subtelnością, motywy śmierci i miłości. Najważniejszy staje się tu bohater,

postawiony często w sytuacji bez wyjścia, targany emocjami, postawiony wobec wyboru między uczuciami a powinnościami.

poziom trudnościTen cykl skierowany jest przede wszystkim do uczniów, którzy są już przygotowani na odbiór kina artystycznego. Raczej nie dla tych, którzy zaczynają swoją przygodę z kinem. Widzowie Filmowych arcydzieł będą mieli niepowtarzalną okazję, by zapoznać się z ważnymi tytułami w historii kina, które zdobyły uznanie zarówno wymagającej publiczności, jak i krytyków.


filmowe arcydzieła

Przykładowe zagadnienia z prelekcjiprzed filmem Obywatel Kane

Temat: Nowatorstwo formy1. Przełom w sposobie opowiadania o obecności człowieka w świecie

za pośrednictwem filmowych środków wyrazu.2. Polifoniczny charakter obrazu filmowego – swoboda w sposobie

percepcji i odbioru.3. Głębia ostrości obrazu, głębia przestrzeni dźwiękowej.4. Operowanie czernią i bielą, polem widzenia kamery, pokazywanie

upływu czasu.Obywatel Kanereż. O. WellesUSA 1941, 119’


W historii kina nie brakuje filmów ponadczasowych, które zostały określone przez krytyków mianem arcydzieł. Opierając się próbie czasu i przemawiając ponad różnicami kulturowymi do niezliczonej liczby odbiorców, udowodniły swój uniwersalizm.

szkoła ponadgimnazjalna filmowe arcydzieła wersja 1

UWAGA

Cykl jest realizowanywyłącznie w kinie Muranów.

14


1pa

ździ

erni

k Dyktatorreż. Ch. ChaplinUSA 1940, 126’

Film a ideologiaPrześmiewcza a zarazem tragiczna satyra na nazistowskie Niemcy opowiedziana przez mistrza kina niemego. Charlie Chaplin kreuje w filmie dwie role: autorytarnego władcy i prześladowanego Żyda. Dyktator, mimo komediowej formy i serii gagów, jest przede wszyst-kim głosem sprzeciwu wobec okropieństw wojny i chorej dyktatury.

2 listo

pad Obywatel Kane

reż. O. WellesUSA 1941, 119’

Nowatorstwo formyHistoria życia bogatego magnata prasowego. Jeden z najważniej-szych filmów w historii kina i źródło inspiracji również dla dzisiej-szych twórców. Nowatorstwo formy i rozwiązania, z których do dziś korzystają filmowcy, świadczą o tym, że Orson Welles stworzył jeden z najważniejszych filmów w historii kinematografii.

3 grud

zień Człowiek z marmuru

reż. A. WajdaPolska 1976, 156’

Poszukiwanie prawdyAgnieszka, początkująca reżyserka, postanawia nakręcić film o dawnym przodowniku pracy, Mateuszu Birkucie, którego sława skończyła się nagle w latach 50. Rozpoczyna prywatne śledztwo mające wyjaśnić upadek jego mitu. Czy uda jej się odnaleźć prawdę?

4 styc

zeń Siódma pieczęć


Rzeczy ostateczneOsadzony w średniowieczu moralitet jednego z najsłynniejszych twórców kina. Filmowe rozważania o ludzkiej egzystencji. Czy uzy-skanie odpowiedzi na pytania o istotę życia jest możliwe?

5 luty Powiększenie

reż. M. AntonioniW. Brytania,Włochy 1966, 110’

Zagadnienie prawdyNiezadowolony z życia i zblazowany fotograf przypadkiem rejestruje na zdjęciu scenę morderstwa. Czy kamera może uchwycić obiek-tywną prawdę?

6 mar

zec Pies andaluzyjski

Francja 1929, 13’Dyskretny urok burżuazjiFrancja 1972, 100’reż. L. Buňuel

Surrealizm w filmieOdrzucenie wszystkiego, co racjonalne i konwencjonalne na rzecz absurdu i poetyki onirycznej. Jak przełożyć na język filmowy surre-alistyczne wizje?

7

kwie

cień Grek Zorba

reż. M. KakogiannisGrecja, USA, W. Brytania1964, 142’

Grecki sposób na życieFilm na podstawie powieści Nikosa Kazantzakisa. Przebywający na Krecie Anglik poznaje leciwego Zorbę. Co wyniknie ze spotkania dwóch odmiennych sposobów postrzegania świata?

8 maj Amadeusz

reż. M. FormanUSA 1984, 160’

Mozart w punckowej peruceForman demitologizuje w swym filmie postać genialnego kompo-zytora, pozwalając mu zejść z piedestału. Mądry i dowcipny obraz konfliktu między artystą a rzemieślnikiem. Zderzenie miłości, nienawiści, podziwu, zazdrości i pogardy.

9

czer

wie

c Jak zostać królemreż. T. HooperAustralia, USA, W. Brytania2010, 118’

Czy istnieje przepis na filmowe arcydzieło?Wykorzystując film Toma Hoopera, który zdobył wiele nagród, w tym cztery Oscary, uczniowie zastanowią się nad definicją arcy-dzieła. Czy filmowe nagrody, medialna popularność i sukces w box office są wyznacznikami arcydzielności? A może filmy takie jak Obywatel Kane czy Powiększenie już dziś nie powstają?UWAGA: wykład po projekcji filmu.

15

W klasie I naszą wędrówkę rozpoczynamy od świata starożytnego, a kończymy w wieku XVIII, obrazujemy więc czasy nieutrwalone na fotografii czy taśmie filmowej, dostępne jednak widzom dzięki wyobraźni twórców i technice kinowego medium. Wskrzeszonym na ekranie epokom i problemom: średniowiecznych rycerzy (Siódma

pieczęć), niderlandzkich malarzy (Dziewczyna z perłą), czy XVIII-wiecznych genialnych jednostek (Pachnidło, Amadeusz) towarzyszą dzieła komentujące przeszłość i jej uniwersalne wartości z perspektywy XX wieku (Grek Zorba, Dekalog, Jabłka Adama, Powrót, H.).


między tekstami kultury– klasa I

Przykładowe zagadnienia z prelekcjiprzed filmem Siódma pieczęć

Temat: Średniowiecze1. Wyjaśnienie tytułu przez odwołanie się do fragmentu Apokalipsy św. Jana.2. Reinterpretacja średniowiecznych motywów: memento mori i danse

macabre; krucjat; wędrówki rycerza i jego giermka; pochodów biczowników i kazań wędrownych kaznodziejów (zalecane fragmenty z Jesieni średniowiecza Johana Huizingi).

3. Inspiracje średniowiecznym malarstwem i drzeworytem (np. Śmierć na drzewie) oraz jarmarcznym widowiskiem.

4. Obecność pytań i problemów eschatologicznych – rozterki Blocka.5. Symbolika ewangeliczna: rodzina Mii i Jofa – Święta Rodzina; widzenie

Jofa – znak wybraństwa; wspólny posiłek – poziomki (święty owoc).6. Dwa modele sztuki: sztuka budząca strach przed śmiercią

i posłuszeństwo wobec władzy (świeckiej i duchownej) – freski w kościele przedstawiające taniec śmierci oraz sztuka budząca śmiech i radość życia, kpiąca z autorytetów, oswajająca grozę i cierpienie – przedstawienia wędrownych kuglarzy.

Siódma pieczęćreż. I. BergmanSzwecja 1956, 96’


Cykl dostosowany do ponadgimnazjalnej podstawy programowej języka polskiego,ale także przydatny w nauczaniu historii, WOK-u, WOS-u. Otwiera przed nauczycielami i młodzieżą nowe perspektywy szkolnej dydaktyki, poprzez włączenie filmów do programu realizowanego na lekcjach.

szkoła ponadgimnazjalna MTK 1 wersja 1

UWAGA


16


1pa

ździ

erni

k Grek Zorbareż. M. KakogiannisGrecja, USA, W. Brytania1964, 142’

StarożytnośćKonfrontacja dionizyjskiego króla życia i analfabety – Greka Zorby z apollińskim racjonalistą i pisarzem – Basilem żyjącym w kręgu Biblioteki. Poszukiwanie sensu i celu życia, wolności oraz harmonii duszy i ciała. Obrazy archaicznej Grecji.

2 listo

pad Dekalog I

reż. K. KieślowskiPolska 1989, 53’

StarożytnośćWspółczesny moralitet, pokazujący starcie skrajnego racjonalizmu i scjentyzmu z metafizyką i wiarą. Problem zawodności nauki, traktowanej jako absolut.

3 grud

zień

Jabłka Adamareż. A. T. JensenDania 2005, 96’

StarożytnośćUtrzymana w postmodernistycznej konwencji walka dobra ze złem, uposta-ciowionych w osobach prowadzącego ośrodek pastora i poddawanego reso-cjalizacji neonazisty. Problematyka teodycei i reinterpretacji Księgi Hioba.

4 styc

zeń Powrót

reż. A. ZwagincewRosja 2003, 105’

StarożytnośćPrzypowieść o rodzinie, trudnym dojrzewaniu do ojcostwa i synostwa oraz o inicjacji w dorosłość. Bogata symbolika biblijna i antyczna obecna na poziomie treści i formy.

5 luty Siódma pieczęć


ŚredniowieczeWędrówka ascetycznego rycerza i jego żywiołowego giermka po ogarniętej zarazą średniowiecznej Szwecji. Konfrontacja postaw i różnych modeli sztuki. Pytania o sens życia w obliczu nieuchronnej śmierci grającej w sza-chy i zapraszającej do tańca…

6 mar

zec H.

reż. J. KlataPolska 2006, 116’(nagranie spektaklu Teatru Wybrzeże zrealizowanew Stoczni Gdańskiej)

RenesansProwokacyjna, twórczo zaadaptowana i zaktualizowana, historia duńskiego księcia osadzona w przestrzeni Stoczni Gdańskiej i skonfrontowana ze współczesną Polską oraz jej problemami. Hamlet Klaty to wyraziciel tęsknot i pragnień młodej generacji, pragnącej zrobić coś, co nada rzeczy-wistości ciężar i sens, szukającej wartości w świecie pozorów, kłamstwa i nieprawości.

7

kwie

cień

Dziewczyna z perłąreż. P. WebberLuksemburg, W. Brytania2003, 100’

BarokTajemnica słynnego obrazu Vermeera jako punkt wyjścia do refleksji nad istotą sztuki, jej społecznym odbiorem i ekonomicznym uwikłaniem. Artysta wobec mieszczańskiego świata wartości. Przykład udanego dialogu malarstwa ze sztuką filmową.

8 maj Pachnidło

reż. T. TykwerFrancja, Hiszpania,Niemcy, USA 2006, 147’

OświecenieXVIII-wieczna Francja jako tło bestsellerowej powieści Patricka Süskinda i jej niezwykłej, od strony wizualno-dźwiękowej, adaptacji, łączącej mroczny thriller z realizmem rekonstrukcji . Zapach ma w filmie swoją barwę, kształt i melodię. Poruszające studium genialnej jednostki, która w pogoni za idealnym zapachem miłości przekracza wszelkie moralne normy, dopuszczając się serii potwornych morderstw. Interesujący obraz epoki głoszącej wielkość Człowieka i Natury oraz redefiniującej społeczno--etyczne pojęcia i zasady.

9

czer

wie

c Amadeuszreż. M. FormanUSA 1984, 160’

OświeceniePeter Shaffer – autor sztuki i Miloš Forman – reżyser nazywają swój film „fantazją zainspirowaną życiem i tajemniczą śmiercią Mozarta”. Sylwetkę XVIII-wiecznego kompozytora – „ukochanego przez Boga” (co oznacza po łacinie Amadeusz) – przedstawia nam jego śmiertelny wróg, Antonio Salieri, który w swej spowiedzi, tworzącej klamrę dzieła, próbuje przenik-nąć źródła jego geniuszu. Podziwia talent i muzykę Mozarta, nienawidzi go jako człowieka. Przejmujące studium miernoty marzącej o wielkości.

17

Kontynuacja cyklu z klasy I, ukazująca XIX stulecie w sposób pogłębiony i wieloaspektowy. Romantyczna jednostka, poszukująca wielkości w rewolucyjnym teatrze dziejów (Danton) albo zmagająca się z wewnętrznym, twórczym niepokojem, wyrażanym poprzez muzykę (Fortepian), znajdzie swe odbicie w wariantowych biografiach współczesnych bohaterów (Przypadek, Podwójne życie Weroniki), potwierdzając tym samym tezę o funkcjonowaniu „romantycznego paradygmatu człowieka w kulturze” (M. Janion). Z kolei zainteresowanie pokrytym patyną czasu pozytywizmem

pobudzą z pewnością trzy wybitne produkcje – Dług (o kapitalizmie po polsku), Bracia Karamazow (współczesne odczytanie „przeklętych problemów” Dostojewskiego) i nowość w cyklu – Po-lin.Okruchy pamięci (poruszająca emocje dokumentalna opowieść o ludziach, których już nie ma). W XX wiek wkroczymy pod rękę z „niegrzecznymi” artystami awangardy (Pies andaluzyjski spółki Dali-Buňuel), by poprzez Wajdowską Ziemię obiecaną i Dyskretny urok burżuazji lepiej zrozumieć fenomen europejskiego i polskiego burgeois.


między tekstami kultury– klasa II

Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmamiPies andaluzyjski i Dyskretny urok burżuazji

Temat: Modernizm1. Pies andaluzyjski – filmowy manifest surrealizmu (w kontekście

malarskiej twórczości S. Dalego), relacje malarstwa ze sztuką filmową i literaturą (dadaizm).

2. Związki surrealizmu z psychoanalizą.3. Satyryczny charakter Dyskretnego uroku burżuazji – pamflet

na mieszczańską moralność i kulturę (w kontekście antyfilisterskiego nurtu w modernie – por. wypowiedzi Boya w Słówkach).

Pies andaluzyjskireż. L. BuňuelFrancja 1929, 13’


Cykl dostosowany do ponadgimnazjalnej podstawy programowej języka polskiego,ale także przydatny w nauczaniu historii, WOK-u, WOS-u. Otwiera przed nauczycielami i młodzieżą nowe perspektywy szkolnej dydaktyki, poprzez filmów włączenie do programu realizowanego na lekcjach.


UWAGA


18


1pa

ździ

erni

k Dantonreż. A. WajdaFrancja, Polska,RFN 1982, 136’

RomantyzmUdana adaptacja pięcioaktowej sztuki Stanisławy Przybyszewskiej z 1929 r. pod tytułem Sprawa Dantona. Dramat francuskiej rewolucji 1789 r., ujęty w filmie w aspekcie politycznej i ideowej rywalizacji dwóch wielkich oponentów: jakobina Robespierre’a i trybuna ludu, Dantona, został przefiltrowany przez doświadczenia polskiego zrywu solidarnościowego. Trafnie obrazując sylwetki wodzów i mechani-zmy rewolucji – pozbywanie się dawnych towarzyszy walki, sprzeniewierzanie się wzniosłym hasłom liberté-égalité-fraternité – film Wajdy stanowi ciekawy kontekst dla romantycznego dramatu Z. Krasińskiego Nie-boska komedia.

2 listo

pad

Fortepianreż. J. CampionAustralia, Nowa Zelandia 1993, 121’

RomantyzmUnikający ograniczeń wiktoriańskiego romansu oraz podejmujący polemikę z przypi-sanymi kobiecie tradycyjnymi rolami społecznymi i kulturowymi film Jane Campion (wzmocniony niezwykłą oprawą muzyczną Michaela Nymana) subtelnie, a jednocze-śnie przejmująco (fenomen kobiecego kina!) obrazuje świat wrażliwości i uczuć głów-nej bohaterki. Ada, jako niemowa, szuka w muzyce formy autoekspresji i komunikacji ze światem.Dzięki niej znajduje też miłość...

3 grud

zień

Przypadekreż. K. KieślowskiPolska 1981, 122’

RomantyzmZrealizowana w formule oświeceniowej powiastki filozoficznej historia Witka Długosza ukazuje trzy wersje życiorysu silnie zakotwiczonego w powojennej historii lat 1956-1980. Przypomina też wariantowość biografii romantycznej (choćby Kordiana), ewokuje wreszcie tragizm polskiego losu. Kieślowski stawia pytania o zależność życia człowieka od przypadku, o sens aktywności i możliwość kształtowania rzeczywistości.

4 styc

zeń

Podwójne życieWeronikireż. K. KieślowskiFrancja, Norwegia,Polska 1991, 98’

RomantyzmRomantyczna historia miłosna spleciona z metafizyczną zagadką podwójnego bytu tytułowej bohaterki. Opowieść o życiu, które kończy się, by znaleźć kontynuację w innym ciele i duszy. Filmowy wariant romantycznego motywu przemiany.

5 luty

Bracia Karamazowreż. P. ZelenkaCzechy, Polska 2008,110’

PozytywizmGrupa praskich aktorów przygotowuje w Nowej Hucie spektakl, oparty na motywach powieści Dostojewskiego. „Przeklęte problemy” winy i kary, miłości, zazdrości i nienawiści, wolności i konieczności przenikają się ze współczesnymi dylematami ludzi teatru. Wielka sztuka inspiruje i komentuje życie, a czasem pełni rolę swoistego katharsis dla ludzi poszukujących swego miejsca w rzeczywistości.

6 mar

zec Dług

reż. K. KrauzePolska 1999, 107’

PozytywizmParadokumentalny zapis autentycznej podwójnej zbrodni, popełnionej w 1994 roku przez młodych warszawskich biznesmenów, wywodzących się z porządnych inteli-genckich domów. Etyczne koszty transformacji ustrojowej i ekonomicznej, darwinizm społeczny oraz narodziny moralności ponowoczesnej budują kontekst tego makabrycz-nego zdarzenia. Reżyser poddaje gradacji zmienne stany bohaterów: od euforii, poprzez zdumienie, rosnący lęk, desperację, ulgę i wyrzuty sumienia. Studium zbrodni i kary.

7

kwie

cień

Po-lin.Okruchy pamięcireż. J. DylewskaPolska 2008, 82’

Pozytywizm„Po-lin” – czyli „tu się zatrzymamy” w języku jidisz – obrazuje w formie dokumentalnej przedwojenny świat kresowych miasteczek i polsko-żydowskich związków sąsiedzko--przyjacielskich, choć nie zaprzecza też bolesnym zaszłościom. Z głębi unikalnych niemych kadrów filmowych wychodzą nam na spotkanie ludzie, których już nie ma. Przyglądamy się sobie nawzajem… i staramy się ich zrozumieć dzięki komentarzom żyjących jeszcze świadków tamtej epoki.

8 maj

Pies andaluzyjskiFrancja 1929, 13’Dyskretny urokburżuazjiFrancja 1972, 100’reż. L. Buňuel

ModernizmPies andaluzyjski to filmowy manifest surrealizmu spółki Buňuel-Dali, którzy próbują odtworzyć na ekranie mechanizmy działania podświadomości, uchwycone w serii luźnych metafor i skojarzeń. Drugie dzieło przynosi ironiczno-groteskowy portret burżuazji, której specyficzny urok jest w istocie mieszanką snobizmu, konformizmu i obłudy moralnej.

9

czer

wie

c Ziemia obiecanareż. A. WajdaPolska 1975, 140’

ModernizmNominowana do Oscara adaptacja powieści Władysława S. Reymonta z 1899 roku. Epicki obraz narodzin kapitalizmu w Łodzi końca XIX stulecia, czyli ówczesnej „ziemi obiecanej”, ukazany przez pryzmat kariery trzech przyjaciół, początkujących fabrykantów: Polaka, Żyda i Niemca. Konfrontacja praw i mechanizmów brutalnej industrialnej rzeczywistości z młodzieńczymi marzeniami i ideałami, które, niestety, przegrywają w walce o pieniądze i pozycję.

19

Formuła spotkań, przygotowana specjalnie dla maturzystów i ich opiekunów, pomocna w zredagowaniu konspektu ustnej prezentacji. Proponując w zestawie tylko cztery pozycje, przedstawiamy je jako przykładowe teksty kultury, wpisane do literatury podmiotu,

a następnie argumentujące przyjętą w pracy tezę. W trakcie prelekcji zaprezentujemy unikalne konspekty i zreferujemy etapy ich powstawania, kładąc nacisk rzecz jasna na problematykę wybranego filmu.


między tekstami kultury– klasa III

Przykładowe zagadnienia z prelekcjiprzed filmem Sanatorium pod klepsydrą

Temat: Wiek XX1. Krótka prezentacja postaci i twórczości Brunona Schulza.2. Zjawisko mityzacji świata przedstawionego (mit małego żydowskiego

miasteczka – Drohobycza; mit ulicy Krokodyli – symbolu zepsucia; mit wędrówki; mit Księgi; mit Ojca; mit pierwszej miłości – Bianka).

3. Problematyka czasu, przemijania oraz nieuchronności i nieodwracalności śmierci.

4. Związki z surrealizmem i oniryzmem.Sanatorium pod klepsydrąreż. W. J. HasPolska 1973, 119’


Cykl dostosowany do ponadgimnazjalnej podstawy programowej języka polskiego,ale także przydatny w nauczaniu historii, WOK-u, WOS-u. Otwiera przed nauczycielami i młodzieżą nowe perspektywy szkolnej dydaktyki, poprzez włączenie filmów do programu realizowanego na lekcjach.


UWAGA


20


1pa

ździ

erni

k Sanatorium pod klepsydrąreż. W. J. HasPolska 1973, 119’

Wiek XXFilmowa podróż Józefa (mężczyzny-dziecka) w głąb własnej jaźni, drogą wspomnień, marzeń i snów. Adaptacja prozy Brunona Schulza, utrzymana w fantasmagoryczno-onirycznym duchu pierwowzoru, wprowadzająca jednak motywy zagłady żydowskiego świata.

2 listo

pad Popiół i diament

reż. A. WajdaPolska 1958, 95’

Wiek XXAutorska adaptacja powieści Jerzego Andrzejewskiego. Arcydzieło polskiej szkoły filmowej, obrazujące tragizm „pol-skiego losu” i dramat pokolenia Kolumbów, ujęte w perspek-tywie conradowskiej. Wybitna kreacja Zbyszka Cybulskiego w roli Maćka Chełmickiego, bogata symbolika romantyczna, inspiracje literackie i malarskie.

3 grud

zień Przesłuchanie

reż. R. BugajskiPolska 1982, 111’

Wiek XXPrzejmujące studium kata (bezwzględnego ubeckiego oficera śledczego) i jego ofiary (niewinnej, przypadkowo zaplątanej w polityczne gry, tandetnej piosenkarki, Antoniny Dziwisz). Wstrząsający obraz mechanizmów stalinowskiego terroru i przemocy, którym główna bohaterka rzuca wyzwanie, podej-mując dramatyczną walkę o swoją godność i człowieczeństwo.

4 styc

zeń Powiększenie

reż. M. AntonioniW. Brytania, Włochy1966, 110’

Wiek XXLondyn lat 60. – środowisko fotografów mody, pop-artowskie eksperymenty obok masowej produkcji, rockowe subkultury młodzieżowe, seksualna wolność i narkotyki, klimat dekaden-cji… W takiej scenerii Antonioni wypowiada się na temat sztuki, jej zdolności do pokazywania prawdy, możliwości uchwycenia świata za pomocą obiektywu aparatu. Jednocześnie snuje refleksje nad posłannictwem i odpowiedzialnością artysty, nad granicami reprodukcji i kreacji. Bohater, wzięty fotograf i symbol współczesnego artysty, cierpi na „nieznośną lekkość bytu”, przypomina narcyza, skupionego na sobie, niezdolnego do zaangażowania społecznego czy emocjonalnego. Życie od-biera naskórkowo, goniąc nieustannie za nowymi wrażeniami.

21

film na horyzoncie

warsztaty we Wrocławiu

Uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych mogą wziąć udział w kursie internetowym, którego celem jest przybliżenie informacji o procesie tworzenia filmu i pomoc w stworzeniu własnego krótkiego metrażu. Zadaniem uczestników jest nakręcenie krótkiego filmu dokumentalnego, animowanego lub fabularnego.Jego czas trwania nie powinien przekraczać 5 minut. W każdym przypadku nad uczestnikami będą czuwać doświadczeni specjaliści, którzy ocenią wyniki pracylub doradzą rozwiązania formalne. Kurs podzielony jestna trzy etapy. W pierwszym z nich wyjaśnione zostanąreguły pisania scenariusza, w drugim – zasady robienia zdjęć, natomiast w ostatnim – techniki montażu. Najlepszy film zostanie nagrodzony. Więcej informacji o rejestracjii projekcie na stronie www.nhef.pl.

podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego T-Mobile Nowe Horyzonty

W wakacje podczas MFF T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu nauczyciele z całej Polski mogą wziąć udział w przygotowanych specjalnie dla nich warsztatach filmowych. Program zajęć został pomyślany tak, by z jednej strony poruszać na poziomie ogólnym kwestie filmoznawcze,jak na przykład historia kina, analiza operatorska i montażowa czy język filmu, przybliżać kino prezentowane na festiwalu oraz szeroko pojęte zjawiska i zagadnienia audiowizualne, z drugiej zaś – zachęcać nauczycieli do kręcenia własnych filmów dokumentalnych, fabularnych i animowanych na specjalnych zajęciach z filmowcami, którzy przekazują im całą swoją wiedzę i umiejętności.

Warsztaty łączą oba te elementy, dzięki czemu od wielu lat cieszą się dużą popularnością. Dzięki spotkaniom we Wrocławiu poszerza się grono pedagogów przekonanych o potrzebie i skuteczności edukacji filmowej, którzy włączają ją do programu nauczania i zachęcają innych do jej realizacji. Informacje o zapisach wiosną na stronie www.nhef.pl.

pokazy indywidualneSzkoły mogą w ramach projektu realizować również autorskie programy edukacji filmowej. Należy w tym celu przedstawić listę wybranych tytułów koordynatorowi w swoim kinie, który sprawdzi ich dostępność, pomoże w opracowaniu programu, dostosuje terminy i godziny projekcji do indywidualnych potrzeb danej grupy.

klub dla nauczycieli

EKRAN .

Wszyscy nauczyciele, którzy są opiekunami uczniów biorących udział w projekcie, mogą zapisać się do Klubu Filmowego dla Nauczycieli. Członkowie Klubu są upoważnieni do zniżek lub darmowych wejść na repertuarowe pokazy w kinie. Ponadto w ciągu roku odbywają się dla nich pokazy specjalne, które są nie tylko ciekawą propozycją spędzenia wolnego czasu, lecz także okazją do rozmów o filmie, nawiązania interesujących kontaktów i wymiany doświadczeń zawodowych. Dodatkowo członkowie Klubu jako pierwsi są informowani o nowych projektach edukacyjnych realizowanych w ich kinach. Deklaracje członkowskie są dostępne podczas pokazów edukacyjnych w kinie.

internetowy pakiet lekcji filmowych. włącz tryb online!

Jak atrakcyjnie przedstawić uczniom wiedzę o sztuce filmowej? W jaki sposób zilustrować zajęcia o takiej tematyce, by były zrozumiałe?

Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w najnowszym edukacyjnym projekcie Nowych Horyzontów Edukacji Filmowej oraz Narodowego Instytutu Audiowizualnego – internetowym pakiecie lekcji filmowych EKRAN 2.0.

Projekt ten jest kontynuacją wydanego w 2010 roku multimedialnego pakietu DVD Czy wierzysz w to, co widzisz? Pozytywne recenzje i zainteresowanie projektem skłoniły organizatorów do stworzenia materiałów dydaktycznych skierowanych również do uczniów szkół gimnazjalnych. Pakiet został opracowany przez nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych, ekspertów w dziedzinie filmu i edukacji filmowej, którzy proponują różnorodne i atrakcyjne formy pracy dla uczniów.

Zawiera on 28 scenariuszy lekcji i prezentacji multimedialnych (zgrupowanych w 19 blokach tematycznych) oraz około 120 fragmentów filmowych. W oparciu o komplet materiałów można prowadzić zajęcia z języka polskiego, wok-u, wos-u, historii czy godziny wychowawczej. Elektroniczna wersja pakietu lekcji filmowych obejmuje zagadnienia dotyczące m.in.: struktury i narracji filmowej, języka filmowego, zniekształceń rzeczywistości w obrazie filmowym, filmu jako źródła historycznego czy pojęcia audiowizualności.

Pakiet dostępny jest dla nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych po zalogowaniu na stronieNHEF (www.nhef.pl) lub stronie NINATEKA EDU(www.nina.gov.pl/edukacja/ninateka-edu).

wsp

ółpr

aca

22

cykl kino godzina 1 2 3 4 5 6 7 8 9szkoła ponadgimnazjalna

wielokulturowośćw filmie – grupa I

muranów : . wt

. czw

. pi

. pon

. śr

. czw

. pon

. pi

. czw

wielokulturowośćw filmie – grupa II

muranów : . śr

. pi

. śr

. pi

. czw

. pi

. wt

. pi

. pi

wielokulturowośćw filmie

stacjafalenica

:, :lub :

.pon

.czw

.pi

.pon

.śr

.wt

.pon

.czw

.pi

trudne tematygrupa I

muranów : . wt

. wt

. pon

. pi

. czw

. pon

. pi

. wt

. pon

trudne tematygrupa II

muranów : . pi

. śr

. wt

. śr

. pi

. wt

. śr

. pon

. wt

trudnetematy

stacjafalenica

:, :lub :

.pon

.czw

.wt

.pon

.czw

.śr

.wt

.pon

.czw

kino współczesnegrupa I

muranów : . śr

. pon

. pon

. pi

. pi

. czw

. pon

. wt

. wt

kino współczesnegrupa II

muranów : . pon

. czw

. śr

. pon

. czw

. śr

. pi

. pon

. czw

kinowspółczesne

stacjafalenica

:, :lub :

.pi

.śr

.czw

.pon

.pi

.wt

.śr

.pon

.czw

historiakina

muranów : . śr

. pi

. pon

. czw

. wt

. pi

. pon

. czw

. wt

analiza filmugrupa I

muranów : . pon

. śr

. wt

. czw

. śr

. pon

. pi

. czw

. śr

analiza filmugrupa II

muranów : . wt

. pon

. śr

. pi

. czw

. wt

. śr

. pi

. pon

filmowe arcydziełagrupa I

muranów : . wt

. pon

. czw

. śr

. wt

. pon

. pi

. śr

. pon

filmowe arcydziełagrupa II

muranów : . pon

. wt

. pi

. czw

. śr

. wt

. pon

. śr

. wt

między tekstami kulturyklasa I – grupa I

muranów : . czw

. śr

. pon

. pi

. wt

. śr

. czw

. pi

. wt

między tekstami kulturyklasa I – grupa II

muranów : . pi

. pon

. śr

. pi

. pon

. wt

. pi

. czw

. pon

między tekstami kulturyklasa II – grupa I

muranów : . śr

. pon

. śr

. wt

. pon

. czw

. wt

. śr

. czw

między tekstami kulturyklasa II – grupa II

muranów : . czw

. pi

. wt

. śr

. wt

. pi

. pon

. czw

. pi

między tekstami kulturyklasa III

muranów : . pi

. pon

. pi

. czw

Cena biletu dla jednego ucznia na jeden pokaz w kinie Muranów: 11 PLNCena karnetu dla jednego ucznia na wszystkie pokazy w kinie Muranów: 80 PLN (czyli ok. 8,90 PLN za pokaz)

Cena biletu dla jednego ucznia na jeden pokaz w Stacji Falenica: 12 PLNCena karnetu dla jednego ucznia na wszystkie pokazy w Stacji Falenica: 99 PLN (czyli 11 zł za pokaz)

Opiekun przed pierwszym pokazem wybiera jedną formę płatności dla całej klasy. Jeśli wybierze bilety, kupuje je co miesiąc przed pokazem dla tylu uczniów, ilu bedzie obecnych. Jeżeli wybierze karnety, wykupuje je dla wszystkich uczniów w klasie przed pierwszym pokazem.

Karnety nie podlegają zwrotowi (również w przypadku nieobecności ucznia na pokazie).Uczniowie w trudnej sytuacji materialnej (2-3 osoby z klasy) otrzymują darmowe bilety (maksymalnie 10% z grupy).Prosimy o zaznaczenie ich w formularzu zgłoszeniowym.Opiekunowie uczestniczą w spotkaniach nieodpłatnie.

23

patr

onat

med

ialn

yw

spar

cie

mec

enat

part

ner

patr

onat

projekt nowe horyzonty edukacji filmowejrealizowany jest w Białymstoku, Bolesławcu, Bydgoszczy, Częstochowie,Elblągu, Falenicy, Gdańsku, Głogowie, Jeleniej Górze, Katowicach,Kielcach, Koninie, Krakowie, Krośnie, Legnicy, Lubinie, Łodzi, Olsztynie,Opolu, Poznaniu, Radomiu, Skierniewicach, Szczecinie,Wałbrzychu, Warszawie, Wągrowcu, Wrocławiu, Wrześni,Zgorzelcu, Zielonej Górze, Żarach oraz Żyrardowie

Zrealizowano z udziałem środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

orga

niza

tor

wsp

ółor

gani

zato

r

stowarzyszenie nowe horyzonty

stowarzyszenie nowe horyzontyzamenhofa 1, 00-153 warszawawww.nhef.pl

koordynacja programu w kinie Muranów:

Karolina Śmigielt 22 530 66 53, 668 009 887, 22 530 66 46f 22 831 06 [email protected]

kino muranówgen. andersa 5, 00-147 warszawawww.muranow.gutekfilm.com.pl

koordynacja programu w Stacji Falenica:

Marta Wiktorowiczt 531 883 [email protected]

KINOkawiarnia stacja falenicapatriotów 44a, 04-912 warszawa-falenicat/f 530 882 809www.stacjafalenica.pl

NHEF 2012/13 Warszawa - szkoła ponadgimnazjalna

Documents

Transcript of NHEF 2012/13 Warszawa - szkoła ponadgimnazjalna