rok 2018 za namiRELACJE

wmuzeumwolontariat

NOTATKI WSPOMNIENIA

2 AD HOC „Strings” AD HOC „Strings” AD HOC „Strings” AD HOC „Strings” Before Katowice JazzArt Festiwal 2018 Before Katowice JazzArt Festiwal 2018 Before Katowice JazzArt Festiwal 2018

2 Ferie w muzeum Ferie w muzeum Ferie w muzeum Ferie w muzeum Ferie w muzeum

3 Targi turystyki GLOBalnie Targi turystyki GLOBalnie Targi turystyki GLOBalnie

3 GLOBALnie po sąsiedzku GLOBALnie po sąsiedzku GLOBALnie po sąsiedzku

4 Noc Muzeów 2018 Noc Muzeów 2018 Noc Muzeów 2018 Noc Muzeów 2018 Noc Muzeów 2018

5 Industriada 2018 Industriada 2018 Industriada 2018 Industriada 2018

6 Muzeum bez granic Muzeum bez granic Muzeum bez granic

6 Muzeum Śląskie na Śląskich Targach Książki 2018 Muzeum Śląskie na Śląskich Targach Książki 2018

7 Warsztaty „Młoda pracownia” w Muzeum Śląskim Warsztaty „Młoda pracownia” w Muzeum Śląskim

fot.

Mic

ha

ł Ję

drz

ejo

wsk

i

2

Ferie w muzeumW ramach akcji edukacyjnej ,,Ferie w Muzeum” w Muzeum Śląskim przez dwa tygodnie odbywały s ię zajęc ia d la najmłodszych (przeważnie uczniów szkół podstawowych). Z w i e d z a n i e e k s p o z y c j i muzealnych zostało połączone z warsztatami kreatywnymi, podczas których uczestnicy tworzyli plastyczne kolaże. Przy u ż y c i u m a t e r i a ł ó w p r o m o c y j n y c h M u z e u m Śląskiego, a także tradycyjnych kredek, pisaków, papierów kolorowych i własnej wyobraźni dzieci przedstawiły eksponaty muzealne, które wywarły na nich największe wrażenie.

Pracownicy Muzeum oraz wolontariusze mieli za zadanie nadzorować pracę swoich podopiecznych, służyć radą i pomocą, m.in. wycinać obrazki i zdjęcia z kolorowych broszur. D z i e c i m i a ł y n i e z w y k l e kreatywne pomysły, obiekty, które uznali za najciekawsze,

o k a z a ł y s i ę w y j ą t k o w o zróżnicowane – zaczynając od wieży widokowej i wystawy o Górnym Śląsku, kończąc na ruchomych schodach, sklepiku muzealnym czy bramkach bezpieczeństwa.

B i o r ą c p o d u w a g ę zaangażowanie uczestników i fakt, że wszystkie możliwe t e r m i n y z a j ę ć b y ł y zarezerwowane, można zacząć planować kolejną edycję.

fot. Michał Jędrzejowski

AD HOC „Strings”Before Katowice JazzArt Festiwal 2018

10 marca 2018 roku w naszym muzeum odbyło się wydarzenie będące nie lada gratką dla miłośników jazzu. Na muzeal-

nej scenie polski trębacz Tomasz Dąbrowsk i w raz z j apońsk im i muzykam i : pianistą Hiroshim Minami,

kontrabasistą Hiroshim Tsuboi i perkusistą Hirokim Chibą zaprezentowali wspólny projekt AD HOC „Strings”. Koncert był zapowiedzią katowickiego JazzArt Festivalu, który miał m ie j sce w dn iach 26 -30 kwietnia br. Ideą festiwalu jest uczczenie Międzynarodowego D n i a J a z z u U N E S C O .

Miałam przyjemność być małą częścią tego wydarzenia i zasilić skromną, bo sześcio-osobową, grupkę wolontariuszy pomagających w organizacji koncertu. Do naszych zadań należała obsługa uczestników koncertu bezpośrednio przed wydarzeniem – witanie coraz liczniej przybywających gości, kierowanie ich do odpowiedniej sali i udzielanie niezbędnych

Natalia Zmarzlik

fot. Michał Jędrzejowski

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

3

informacji. Wraz z wybiciem godz iny 19 .00 i s ta r tem koncertu zakończyła się nasza praca. Co nie znaczy, że zakończył się nasz pobyt w muzeum – każdy wolontariusz mógł dołączyć do publiczności i w y s ł u c h a ć k o n c e r t u .Te n w o l o n t a r i a t d a ł m i możliwość przeżycia nowego

muzycznego doświadczenia. Na co dzień słucham zupełnie i n n e j m u z y k i – m e t a l symfoniczny z jazzem raczej nie mają zbyt wiele wspólnego – dlatego, przyznając z ręką na sercu, w innych okolicznoś-ciach raczej nie wybrałabym się na ten koncert. A przez to nawet nie byłabym świadoma, co

straciłam, bo mimo, że są to dla mnie obce klimaty, występ wywarł na mnie ogromne wrażenie i cieszę się, że za pośrednictwem wolontariatu mogłam wziąć udział w tym wydarzeniu.

Targi turystyki GLOBalnie

W piątek 23 marca 2018 roku w Katowicach, a dokładniej w Międzynarodowym Centrum Kongresowym, miały miejsce Targi Turystyki GLOBalnie. Było to pierwsze takie wydarzenie w którym miałam okazję brać udział. W MCK-u, w którym wcześniej bywałam jedynie na koncertach, pomagałam w organizacji stoiska Muzeum Śląskiego. W czym można pomagać i co w ogóle wspólnego mają MŚ i turystyka? Też się na początku zdziwiłam, ale kto może wiedzieć więcej o historii Śląska niż właśnie ludzie tam pracujący?

Do moich głównych zadań należało dbanie o kącik dla najmłodszych: przyklejanie z nimi puzzli czy też pomoc przy kolorowankach. Byliśmy jednym z niewielu stoisk, przy których gromadziły się całe rodziny i wspólnie próbowały rozwiązać te łamigłówki. Bardzo miło też się na to wszystko patrzyło z boku. Oczywiście miałyśmy też chwilę, żeby wszystko przejść i zobaczyć, co przygotowali inni. Być może w przyszłym roku też pojawię się na podobnym wydarzeniu, ale już teraz jako zwiedzający, żeby móc sobie porównać, jak to wygląda również z tej drugiej strony.

Julia Dunajewska

P i e r w s z y w e e k e n d w i o s n y o t w o r z y ł y w Katowicach 24. Międzynarodowe Targi Turystyki GLOBalnie. W gronie wystawców nie mogło zabraknąć Muzeum Śląskiego, które świetnie wpisuje się w ideę podróżowania – oswajania się z tym, co nie do końca poznane, odkrywania nowego i budowania mostów między piękną tradycją i śmiałą nowoczesnością. Stoisko MŚ wzbudzało zainteresowanie najmłodszych odwiedzających, a to za sprawą wielkoforma-towych puzzli stworzonych na bazie archiwalnych fotografii oraz utrzymanych w duchu śląskiej tradycji gier planszowych i karcianych. Dorobek wydawniczy Muzeum przyciągał z kolei spojrzenia nieco starszych uczestników targów. Zaglądali do nas miłośnicy architektury, sztuki i historii. Zawitały i członkinie słynnego zespołu z Koszęcina. Był też czas na krótką prezentację w eterze: od wstępu do ślonskiej godki po sąsiedzkie zaproszenie do zwiedzania MŚ.

GLOBalnie po sąsiedzku

Dominika Odias

Alan Rymarczyk

fot.

Ra

fał W

yrw

ich

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

Noc Muzeów 2018W maju tego roku już po raz drugi miałam okazję wziąć udział w Nocy Muzeów jako w o l o n t a r i u s z k a . N a t o wydarzenie chyba zawsze c z e k a m n a j b a r d z i e j , b o najwięcej się wokół niego dzieje, można poznać przy tym naprawdę świetnych ludzi. Jako że jestem już bardziej doświad-czona stażem niż Ci, którzy chcieli nam pomóc pierwszy raz, nasza koordynatorka zaproponowała mnie i kilku innym uczestnikom stanowisko lidera. Byliśmy podzieleni na

kilka grup i koordynowaliśmy n a s z y c h w o l o n t a r i u s z y (nieskromnie powiem, że moja grupa miała jedno z trud-niejszych zadań podczas tego wydarzenia, ale dziewczyny dały radę w stu procentach).

Strefa, którą w tym roku koordynowałyśmy, to wejście do muzeum i wyjście, hol centralny i wystawa czasowa. Gdybym tej nocy miała ze sobą krokomierz, jak nic byłoby na nim z 50 tysięcy kroków, bo b iegałam sprawdzać, jak dziewczyny sobie radzą, czy

może chcą zejść na przerwę lub zmienić miejsce w którym się znajdują.

Całe wydarzenie przebiegło bardzo fajnie, miałam świetną grupę, lepsze j sob ie n ie mogłam wymarzyć i nie mogę się doczekać tego, co czeka na nas w nadchodzących latach!

Julia Dunajewska

4fo

t. J

ace

k M

ężyk

fot. Jacek Mężyk

fot. Jacek Mężyk

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

Industriada 2018Tegorocznej Industriadzie oprócz ekspozycji reliktów przemysłowej przeszłości Górnego Śląska towarzyszyły warsztaty kreatywne dla dzieci na wolnym powietrzu. Podczas kilkugodzinnej sesji odbył się plener malarski oraz kurs robienia biżuterii industrialnej – przy użyciu sznurków, wkrętek, koralików i wstążek powstały prawdziwe arcydzieła.

W p lenerze malarsk im

wzięły udział nie tylko dzieci, ale także dorośli miłośnicy sztuki, w tym kilkoro utalentowanych wolontariuszy Muzeum. Ku radości rodziców dzieci świet-nie się bawiły w czasie, gdy oni odkrywali tajniki zabytkowych pokopalnianych maszyn.

Tworzenie biżuterii okazało się wspaniałą rozrywką nie tylko dla najmłodszych, ale także dla ich opiekunów, którzy razem ze swoimi podopiecz-

nymi spędzili całe przedpo-łudn ie , rob iąc naszy jn ik i i bransoletki.

Ostatni plener malarski został odwołany z powodu nag łego pogorszen ia s ię pogody, na szczęście do tego czasu powstały prawdziwe arcydzieła, które na pewno ozdobią ściany w niejedynym domu.

Natalia Zmarzlik

5

fot. M

ichał J

ędrz

ejo

wsk

i

fot. Michał Jędrzejowski

fot. Michał Jędrzejowski

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

6

Muzeum bez granic1 1 w r z e ś n i a , w d n i u symbol icznym dla histor i i miasta, Muzeum Śląskie miało p r z y j e m n o ś ć g o ś c i ć uczes tn i ków seminar ium „Sztuka łączenia” wpisującego się w złożony projekt pod tym samym tytułem. Prelegentów i p u b l i c z n o ś ć p o ł ą c z y ł a tematyka edukacji artystycznej Głuchych, roli muzeum w tym procesie oraz sztuki Głuchych. W r a m a c h s e m i n a r i u m z a p r e z e n t o w a n o s z e r e g interesujących referatów, m.in. o edukacji włączającej dzieci, powstającej encyklopedii sztuki w polskim języku migowym czy historii osób niesłyszących w Polsce. O roli muzeum i edu-kacji artystycznej w rozwoju dzieci i dorosłych osób nie-s ł y szących opow iedz ie l i Dagmara Stanosz i Michał Justycki z Muzeum Śląskiego. Za pośrednictwem telemostuw wydarzeniu wzięli udział także eksperci z zagranicy – Ukrainy, Rosj i , Chorwacj i i Stanów Zjednoczonych. Ca-

ł o ś c i d o p e ł n i ł B y z u c h u Ferdynanda w polskim języku migowym. Wydarzenie to było j e d n ą z w i e l u i n i c j a t y w p o d e j m o w a n y c h p r z e z Muzeum Śląskie na rzecz włączania grup mniejszoś-ciowych w działalność kultural-ną i społeczną, co ważne –

otwierającą nowe przestrzenie do dyskusji oraz możliwości eksploracji wartościowego, a pozostającego nieraz w cie-n i u , d o r o b k u o s ó b n i e -słyszących.

Alan Rymarczyk

Alan Rymarczyk

Muzeum Śląskiena Śląskich Targach Książki 2018

Z pewnością większość z nas słyszała stwierdzenie, iż ,, s tatystyczny Polak czyta w ciągu roku tylko jedną książkę” (bądź nie sięga po nią wcale). Powyższy pogląd nie pokrywa się jednak z moimi obserwac jami o toczenia . Uważam, że Polacy uwielbiają czytać książki! Należy dodać, że nie są to wyłącznie lekkie i przyjemne lektury, a często opasłe powieści o zawiłej fabule. Współcześnie bowiem zamysłem wielu pisarzy jest nawiązanie pewnej więzi z odbiorcą poprzez świadome zastosowanie konkretnych zabiegów literackich. Za ich pośrednictwem autor zaprasza czytelnika do swoistej zabawy

fot. Michał Jędrzejowski

fot. Michał Jędrzejowski

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

intelektualnej. Polacy chętnie sięgają również po reportaże, w których często poruszane są tematy trudne, kontrowersyjne, obce naszej kulturze. Naj-lepszym dowodem na ogromny wzrost poziomu czytelnictwa są Targi Książki, przyciągające z roku na rok coraz większą publiczność. Stanowią one doskonałą okazję nie tylko do nabycia danej pozycji książko-wej w promocyjnej cenie, ale również do zapoznania się z ofertami innych wydawnictw, wysłuchania wykładów cenio-nych pisarzy czy spotkania z ulubionym autorem (często z możliwością odbycia krótkiej, indywidualnej rozmowy).

W dniach 12-14 paździer-nika br. w Międzynarodowym C e n t r u m K o n g r e s o w y m w Katowicach odbyła się 4. edycja Śląskich Targów Książki, która przyciągnęła 28 tysięcy osób*. Wśród ponad 180 wy-stawców znalazło się również Muzeum Śląskie. Na sto-sunkowo n iew ie l k i e j po -wierzchni Muzeum oferowało nowości wydawnicze (Męska rzecz, Perspektywa wieku dojrzewania. Szapocznikow – Wróblewski – Wajda) czy publikacje dotyczące sztuki,

historii, kultury (wystarczy wymienić kunsztownie wydane źródło historyczne Letters on Si les ia /L is ty o Śląsku ) – wszystkie w promocyjnych cenach. Nie mogło zabraknąć książek z kategorii „Silesiana”, przybl iżających specyfikę g ó r n o ś l ą s k i e g o r e g i o n u (Wihajster do godki. Lekcje śląskiego, Szałfynster. Od ko-palni Ferdynand do Muzeum Śląskiego, Antologia. Naj-piękniejsze śląskie słowa, cykl o p o w i a d a ń d l a d z i e c i o przygodach duszka Jaroszka w przestrzeniach Muzeum Ś l ą s k i e g o ) . Te o s t a t n i e zdecydowanie cieszyły się na jw iększym za in te reso-waniem – do bestsellerów należały, jak s ię okazało s z e r o k o z n a n e w ś r ó d nabywców, książki o przygo-dach Jaroszka. Sądzę, że zakup tego typu publikacji może stanowić kolejny argument p r z e c i w k o s t w i e r d z e n i u o niskim poziomie czytelnictwa w Polsce – ludzie chętnie na-bywają pozycje intrygujące, specyficzne, gdyż ukierunko-wani są na ciągłe poznawanie otaczającej rzeczywistości, zdobywanie nowej wiedzy. Uwadze przechodniów nie

umknęły gadżety z muzealnego sklepiku – kupowano pocztówki (z reprodukcjami zbiorów Muzeum Śląskiego czy te pochodzące z wyjątkowej k o l e k c j i „ D a w n e w i d o k i Śląska”), torby i kubki.

Nie ulega wątpliwości, iż większość osób wybiera się na Targi Książki w konkretnym celu (najczęściej kupna upatrzonej pub l i kac j i czy spo tkan ia z autorem). Tym bardziej cieszy fakt, że tak wielu uczestników wydarzenia zwróciło uwagę na propozycje muzealne. Jako w o l o n t a r i u s z u z y s k a ł a m szansę obserwacj i wyżej w y m i e n i o n y c h z j a w i s k i poznania obecnych preferencji czytelniczych Polaków. Jestem dumna, iż mogłam być częścią zespołu promującego działal-ność wydawniczą i kulturalną Muzeum Śląskiego. Następna, 5. edycja Śląskich Targów K s i ą ż k i o d b ę d z i e s i ę w grudniu 2019 roku. Czekamy z niecierpliwością!

* h t t p : / /www.s laskczy ta .p l / d l a -mediow/aktualnosci /zakonczyla-s ie-czwarta-edycja-slaskich-targow-ksiazki-w-katowicach,43.html [dostęp 24.11.2018 r.]

Dominika Węgier

Warsztaty „Młoda pracownia”w Muzeum Śląskim

Warszta ty za ty tu łowane „Młoda pracownia” odbywające s i ę w M u z e u m Ś l ą s k i m w Katowicach to bardzo w y j ą t k o w e k r e a t y w n e spotkania dla dzieci i młodzieży w wieku 10–15 lat . Jako wolontariusz miałam okazję uczestniczyć w paździer-nikowej sesji poświęconej tematowi „Martwa natura – rysunek” i tym samym zapo-znać s i ę z cha rak te rem warsztatów oraz ich głównymi celami, takimi jak rozwój sprawności manualnej, ćwicze-nie komunikacji niewerbalnej,

kształtowanie myślenia prze-strzennego oraz posługiwanie się kodem wizualnym.

Praca podzielona została przez nauczyciela prowa-dzącego na kilka etapów. Pierwszym było zapoznanie dzieci z nazwą „martwa natura” oraz pokazaniem im kilku przykładów z kolekcji Muzeum Śląskiego na zastosowanie tego tematu w malarstwie tradycyjnym oraz współczes-nym. Dziec i z wyraźnym zainteresowaniem śledziły obrazy opisywane przez panią prowadzącą, zwróciły uwagę

n a k o m p o z y c j ę , s p o s ó b łączenia barw, perspektywę i ogólny nastrój dzieła. Takie wprowadzenie było niezwykle w a ż n y m e l e m e n t e m warsztatów i bardzo mnie urzekło, gdyż już na wstępie uruchamiało ono wyobraźnię dzieci oraz przybliżało istotę konceptualnego podejścia do pracy ar tystycznej .Część p r a k t y c z n a w a r s z t a t ó w odbywała się w profesjo-nalnych warunkach, dzieci miały dostęp do sztalug, papieru oraz różnej grubości ołówków. Pracę rozpoczęliśmy

7

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

8od zapoznania się z przygo-towaną wcześniej martwą n a t u r ą – t e g o , z j a k i c h elementów się składa i na co powinniśmy zwrócić uwagę. D z i e c i b a r d z o s z y b k o i odważnie wzięły się do pracy, s t a r a n n i e z a z n a c z a j ą c p r o p o r c j e i s t a r a j ą c s i ę u c h w y c i ć p e r s p e k t y w ę . Uważnie obserwowały układ przedmiotów, ich kształty oraz strukturę.

Ko le jnym etapem by ło pogrubienie linii przedmiotów i miejsc znajdujących się w cieniu. Dzięki korektom i podpowiedziom prowadzącej dzieci szybko zrozumiały cel

takiego schematu działania, a ich szkic zaczął przybierać na wyraz is tośc i . Następnym etapem było zaznaczenie brył za pomocą świat łocienia, odkrywanie jego znaczenia i tego, jak zmienia rysunek z płaskiego na trójwymiarowy. Dzieci intensywnie szukały powiązań między tym, co wi-dzą, a tym, co rysują, starały się nie tylko odwzorować swoje spostrzeżenia, ale przede wszystkim emocje i wrażenia, patrząc na odbijające się w świetle przedmioty.

Wielką siłą tych warsztatów jest to, że uczą obserwacji o t a c z a j ą c e g o ś w i a t a ,

uwrażliwiają, kształtują styl i wyczucie światłocienia, a tak-że uczą pracy w grupie z zacho-waniem indywidualności. By-łam bardzo szczęśliwa, że mogłam wziąć udział w tym wolontariacie, dzięki niemu mo-głam nauczyć się czegoś nowe-go na temat edukacji artystycz-nej, a także uświadomić sobie, jak wielki potencjał tkwi w każ-dym dziecku, który przy odro-binie wsparcia ma szanse rozkwitać.

Sylwia Sosnowska

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia

Koordynator: Dorota Pietrzniak

Redakcja: Julia Dunajewska Dominika Odias Alan RymarczykSylwia Sosnowska Dominika Węgier Natalia Zmarzlik

Fotografie: Michał Jędrzejowski Jacek Mężyk Sylwia Sosnowska Rafał Wyrwich

Skład i grafika: Alan Rymarczyk

Wydawca: Muzeum Śląskie, ul. T. Dobrowolskiego 1, 40-205 Katowice

fot. Sylwia Sosnowska

wolontariat w muzeumrelacje. notatki. wspomnienia