MOTYW ŚMIERCI w literaturze i sztuce wybranych epok
description
Transcript of MOTYW ŚMIERCI w literaturze i sztuce wybranych epok
MOTYW ŚMIERCI w l i t e r a t u r z e
i s z t u c e w y b r a n y c h e p o k
Śmierć
Literatura ujmuje to zjawisko jako znaczący powód cierpienia i strachu ludzkiego, a także wielką tajemnicę. Najpopularniejszy był wizerunek śmierci jako kościotrupa z kosą w reku (pojawił się w ikonografii średniowiecznej, lecz istnieje w ludzkiej świadomości do dziś).
Starożytność
Biblia • Śmierć - konsekwencja
grzechu pierworodnego
• Śmierć niewinna
Stary Testament
Nowy Testament
• Śmierć pokonana
• Śmierć ogarniająca świat w dzień Sądu Ostatecznego
„Kain i Abel” Il Tintoretto
Mitologia
• Motyw krainy śmierci• Śmierć pokonana• Śmierć – początek
nowego życia• Śmierć bohaterska• Śmierć – zemsta
„Pojedynek Achillesa z Hektorem”
„Umierający Gal” epoka hellenistyczna
Średniowiecze
„Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią”
• Śmierć – nauczycielka
(„memento mori”)
"Taniec śmierci" malarz krakowski
Bernt Notke „Taniec Śmierci”
Drzeworyty Hansa Holbeina
„Ars moriendi” XV w. ”
„Martwa natura wanitatywna” Pieter Claesz
• Śmierć – miłość
„Dzieje Tristana i Izoldy”
„Pieśń o Rolandzie”
• Śmierć – akt oddania się wasala (rycerza) pod opiekę seniora (Boga) „Śmierć Rolanda
w bitwie pod Roncevaux” ilustracja z manuskryptu
• Śmierć umożliwiająca odkrycie zasług zmarłego
„Legenda o świętym Aleksym”
„Posłuchajcie bracia miła”
• Śmierć - tragedia
„Pieta” małopolskiego malarza
Renesans
„Makbet” W. Szekspir
• Śmierć – możliwość posunięcia
się o krok
do przodu
na drodze
do władzy
„Makbet i Banko” Theodore Chasseriau
„Treny” J. Kochanowski
• Śmierć – zaburzenie naturalnego porządku świata
• Śmierć – „Niepobożna” (okrutna), ślepa siła
• Śmierć – dobroczynna siła, dająca odpoczynek, ukojenie, nagroda
„ubi sunt”
„Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki” Jan Matejko
„Opłakiwanie zmarłego Chrystusa” Mantegni
Motyw śmierci w sztuce renesansu
„Śmierć Marii” Hugo van der Goes
„Umierający jeniec” Michał Anioł
„Pieta watykańska” Michał Anioł
Dziękuję bardzo za uwagę
Małgorzata Niedziela