Zespół Szkół Mechanicznych Elektrycznych i Elektronicznych

w Toruniu

Tematy z języka polskiego na część ustną

egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

LITERATURA

1. Przedstaw różne wizje przyszłości w literaturze science-fiction w wybranych utworach polskich i obcych.

2. Totalitaryzm jako doświadczenie człowieka XX wieku. Odwołując się do wybranych dzieł literackich, przedstaw różnorodność artystycznych konwencji, nastrojów, poetyk.

3. Między realizmem a kreacją. Romantyczne poematy o miłości. Na wybranych przykładach literackich z epoki, dokonaj analizy problemu.

4. Jednostka a zbiorowość. Przedstaw różne literackie ujęcia problemu na wybranych przykładach.

5. Świat fantastyczny w literaturze. Przedstaw trzy różne jego ujęcia tego tematu.

6. Groteska jako kategoria estetyczna w literaturze XX wieku i je funkcje. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie.

7. Różne ujęcia przestrzeni zaświatów w wybranych utworach literackich. Przedstaw sposoby kształtowania tej przestrzeni i jej funkcje.

8. Obraz miasta w literaturze. Przedstaw różne sposoby kreowania tej przestrzeni i jej funkcjonowanie w wybranych utworach.

9. Utopie i antyutopie. W jaki sposób literatura wpisuje się w nurt poszukiwań społeczeństwa doskonałego? Przeanalizuj wybrane utwory.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 2 -

10. Główne pytania i lęki egzystencjalne współczesnego człowieka. Omów wykorzystując wybrane teksty literackie.

11. Autobiografizm w literaturze współczesnej. Przeanalizuj sposoby i cele wykorzystania własnej biografii twórcy w wybranych tekstach.

12. Różne odmiany komizmu i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literatury staropolskiej.

13. Poeci przeklęci, kaskaderzy literatury. Przedstaw ich miejsce i role w rozwoju literatury, odwołując się do twórczości dwóch wybranych autorów.

14. Scharakteryzuj odmiany klasycyzmu – powołaj się na twórczość pisarzy różnych epok (np. Kochanowski, Krasicki, Staff, Herbert).

15. Zbadaj, jakie znaczenie obyczajowi, ceremonii, tradycji przypisuje literatura. Przedstaw wyniki swych przemyśleń.

16. Polski inteligent jako bohater literacki dzieł XIX i/lub XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.

17. Dialog z tradycja romantyczna w literaturze: pozytywizmu, modernizmu i następnych epok. Omów zagadnienie odwołując się do wybranej epoki.

18. Obraz kraju lat dziecinnych. Przedstaw i określ funkcje motywu na wybranych przykładach literackich.

19. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Rozwiń temat w oparciu o przykłady z różnych epok literackich.

20. Zbadaj różne sposoby oddziaływanie romantyzmu na literaturę następnych epok.

21. Przedstaw różne obrazy prowincji w literaturze i określ ich funkcje w wybranych utworach.

22. Przedstaw różne kreacje i sposoby funkcjonowania bohaterów komicznych na wybranych przykładach literatury XIX i XX wieku.

23. Bohater romantyczny – literackie polemiki ze wzorem. Porównaj różne kreacje z tego kręgu problemowego na wybranych przykładach.

24. Zbadaj role cytatu i motta, aforyzmu literackiego i zaprezentuj na wybranych przykładach.

25. Polacy w satyrze i karykaturze literatury dawnej i współczesnej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje.

26. Motyw wędrówki i jej funkcja w literaturze współczesnej. Przedstaw to zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.

27. Motywy biblijne w literaturze staropolskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 3 -

28. Rewolucja społeczna jako sposób przemiany świata. Jak te idee komentuje literatura? Omów na wybranych przykładach literackich.

29. Dziedzictwo sarmackie w literaturze epok późniejszych. Zbadaj zjawisko w wybranych tekstach literackich.

30. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach literackich. Zbadaj sposoby funkcjonowania w wybranych dziełach.

31. Wpływ cenzury na literaturę i życie literackie. Omów temat na wybranych przykładach.

32. Bunt przeciw tradycji – jego formy i znaczenie. Omów temat w oparciu o przykłady literackie.

33. Przemiany powieści w literaturze XX wieku. Dokonaj analizy i zaprezentuj to zjawisko.

34. Literackie wizje kresów, małe ojczyzny w wybranych tekstach literackich. 35. Przedstaw funkcjonowanie motywu fatum w wybranych utworach

literackich. 36. Omów absurd, parodie, karykaturę jako sposób mówienia o świecie w

twórczości wybranego pisarza (np. Gombrowicza, Witkacego, Gałczyńskiego, Mrożka lub innych).

37. Bohater dotknięty szaleństwem w literaturze. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok.

38. Katastrofizm jako jeden ze sposobów mówienia o niepokojach człowieka. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok.

39. Przedstaw różne zapisy doświadczenia komunizmu w literaturze. Odwołaj się do wybranych utworów współczesnych.

40. Przedstaw na wybranych przykładach różne sposoby kreowania postaci nauczyciela – mistrza w literaturze.

41. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw na wybranych przykładach.

42. Literackie sposoby kreacji postaci matki. Omów zagadnienie na przykładach literackich z różnych epok.

43. Przedstaw różne formy manifestacji buntu romantycznego w wybranych utworach.

44. Literackie spojrzenia na powstania (np. listopadowe, styczniowe, warszawskie). Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich.

45. Postać i mit Odyseusza – heroizacja i deheroizacja. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych przykładach.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 4 -

46. Postacie historyczne jako bohaterowie literatury. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych przykładach.

47. Porównaj literackie portrety artysty na przykładzie utworów z różnych epok.

48. Świat natury w literaturze: renesansu, sentymentalizmu, romantyzmu, modernizmu. Porównaj dwa wybrane sposoby jego prezentacji.

49. Przedstaw na wybranych przykładach inspiracje biblijne w literaturze XIX i/lub XX wieku oraz określ ich funkcje.

50. Młodość i wiek dojrzały. Przedstaw różne ujęcia motywu. 51. Bohater literacki w poszukiwaniu miejsca i sensu w życiu. Rozwiń temat,

analizując wybrane przykłady literackie. 52. Tajemnica i zagadka jako zasada kompozycyjna dzieła literackiego. Omów

zagadnienie na wybranych przykładach. 53. Symbolika żywiołów. Interpretując wybrane teksty poetyckie, zwróć

uwagę na wieloznaczność tych samych elementów natury. 54. Bohaterowie z "kainowym piętnem". Omów wpływ popełnionej zbrodni na

życie wybranych postaci literackich i ich bliskich. 55. Bohaterowie literaccy jako autorzy pamiętników, dzienników, listów.

Scharakteryzuj i porównaj wybrane kreacje ich osobowości. 56. Różne spojrzenia na obyczaje szlacheckie w twórczości wybranych poetów

i pisarzy. Przedstaw je, wykorzystując wybrane utwory. 57. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze – omów sposoby ich

przedstawiania i funkcje, odnosząc się do wybranych utworów. 58. Literackie przetworzenie mitu o Prometeuszu. Omów je na wybranych

przykładach. 59. Różne ujęcia motywu kata i ofiary. Przedstaw temat na podstawie

wybranych utworów z różnych epok. 60. Kulinaria w literaturze. Omów funkcje tego motywu w wybranych

utworach literackich (np. M. Rej, A. Mickiewicz, H. Sienkiewicz). 61. Życie jako teatr. Różne ujęcia tego motywu w wybranych utworach

literackich. 62. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych

przykładach dzieł literatury dawnej (lub) i współczesnej. 63. Postęp techniczny kontra tradycja. Przedstaw ten problem na przykładzie

wybranych utworów literackich. 64. Mezalianse w literaturze. Wyjaśnij, co skłania bohaterów do takich

wyborów i oceń ich konsekwencje.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 5 -

65. Kontynuacja tradycji romantycznych w wybranych utworach późniejszych epok.

66. Sprawa narodowa w dramacie romantycznym i młodopolskim. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

67. Uzasadnij znaczenie słów Adama Asnyka „Każda epoka ma swe własne cele”. Odwołaj się do literatury dwóch wybranych epok.

68. Praca jako miernik wartości człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.

69. Obraz młodzieży polskiej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.

70. Różnorodność poglądów filozoficznych w poezji polskiej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich.

71. Motyw wesela w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 72. Obraz rzeczywistości międzywojennej w wybranych utworach literackich. 73. Sens i przemijanie życia. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych

utworów literackich. 74. Kariera i klęska jako elementy składowe losów ludzkich. Omów

zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 75. Twórcza i destrukcyjna rola miłości w życiu człowieka. Omów

zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 76. Uniwersalne wartości utworów polskich laureatów literackiej Nagrody

Nobla. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 77. Rola poezji w życiu narodu. Przedstaw to zagadnienie, odwołując się do

przykładów z literatury dwóch wybranych epok. 78. Motyw winy i kary w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na

podstawie wybranych utworów. 79. Cierpienie jako element kontekstu biograficznego, źródło i temat twórczości

literackiej. Omów na wybranych przykładach. 80. Motyw domu i bezdomności w literaturze. Omów zagadnienie na

wybranych przykładach. 81. Dedal i Ikar jako dwa symbole określonych postaw. Przedstaw kreacje

bohaterów literatury polskiej i obcej ilustrujące te postawy. 82. Źródła tragizmu bohatera dramatu antycznego, szekspirowskiego i

romantycznego. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.

83. Walka z mitami i wadami narodowymi w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 6 -

84. Motyw podróży w czasie i przestrzeni. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych utworów literackich.

85. Obraz życia rodzinnego w wybranych utworach literackich. 86. Polemiki, spory, prowokacje –starcia pokoleń literackich. Omów na

przykładach wybranych utworów. 87. Omów wpływ wojny na ludzką psychikę i moralność. Odwołaj się do

wybranych utworów literackich.. 88. Zaprezentuj różnorodne wizerunki Boga w wybranych utworach

literackich z różnych epok. 89. Różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice. Przedstaw

zagadnienie na podstawie analizy wybranych utworów. 90. Wizerunek uwodzicielki w utworach literackich z różnych epok. Omów na

wybranych przykładach. 91. Obraz wojny w twórczości K. K. Baczyńskiego. Omów na wybranych

przykładach. 92. Uzależnienia jako problem społeczny i temat literacki. Odwołaj się do

wybranych utworów i oceń ich funkcję w uświadamianiu zagrożeń.

ZWIAZKI MIEDZY LITERATURA A INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI

1. Postaci fantastyczne (np. smoki, czarownice, demony, wampiry, diabły, anioły) w literaturze, sztuce, filmie. Z czego wynikają i czemu służą różnice sposobie przedstawiania postaci fantastycznych w wybranych dziełach kultury.

2. Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim i w innych dziedzinach kultury. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

3. Wizerunek Żyda w tekstach kultury XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych przykładach (np. literatura, film, teatr, sztuki plastyczne).

4. Zmysłowość i erotyzm w literaturze i sztuce. Na wybranych przykładach przedstaw kulturowe wizje związane z tymi motywami.

5. Między kulturą wysoką a niską - motywy wampiryczne. Zbadaj i porównaj sposób ich funkcjonowania na wybranych przykładach.

6. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. Zbadaj funkcje stosowania tej estetyki.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 7 -

7. Dlaczego znowu Mickiewicz? Scharakteryzuj i porównaj wybrane przez siebie sceniczne interpretacje „Dziadów” z ich romantycznym pierwowzorem.

8. Ważne postacie historyczne w literaturze i sztuce. Porównaj funkcje tych samych postaci w wybranych dziełach.

9. Symboliczne obrazy śmierci. Odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł sztuki, zbadaj różne sposoby i funkcje wykorzystania tej symboliki.

10. Powroty do średniowiecza we współczesnej kulturze (film, muzyka, literatura). Określ sens tych poszukiwań artystycznych, odwołując się do wybranych przykładów.

11. Portret powstańca w literaturze i sztuce. Porównaj różne kreacje. 12. Motyw przemijania (vanitas) i jego rola w literaturze i sztuce. Zaprezentuj

na wybranych przykładach. 13. Groteska jako kategoria estetyczna w literaturze i sztuce XX wieku.

Scharakteryzuj te konwencje, odwołując się do wybranych dzieł. 14. Przedstaw reportaż jako gatunek realizowany w różnych dziedzinach (np.

literatura, film, telewizja, publicystyka). 15. Zbadaj barokowe rozumienie piękna w sztuce i poezji. Przedstaw

zagadnienie na wybranych przykładach. 16. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np.

malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 17. Realizm w powieści i malarstwie XIX wieku. Przedstaw reguły konwencji,

analizując wybrane dzieła. 18. Różne sposoby prezentacji kobiety w literaturze i malarstwie XX wieku.

Porównaj wybrane ujęcia. 19. Postać błazna w literaturze i malarstwie. Przedstaw zagadnienie,

odwołując się do wybranych przykładów. 20. Motywy zwierzęce w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych

przykładach. Przedstaw sposoby ich ukazywania i funkcje. 21. Filmowe i/lub teatralne adaptacje wielkich dzieł literatury romantycznej.

Przedstaw, na czym polega reinterpretacja literackiego pierwowzoru. 22. Porównaj kreacje i funkcje tych samych postaci biblijnych w wybranych

dziełach literatury i sztuki. 23. Warszawa XIX i XX wieku. Omów na przykładach dzieł literackich i

malarskich.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 8 -

24. Różne sposoby mówienia o II wojnie światowej w literaturze i filmie. Zaprezentuj na wybranych przykładach odmienności form artystycznych, konwencji i nastrojów.

25. Interpretacje historii w malarstwie i literaturze. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do dzieł wybranej epoki

26. Przedstaw różne sposoby ujęcia i bogactwo znaczeń motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przeanalizuj wybrane dzieła..

27. Komiks i jego rola w kulturze. Zaprezentuj zjawisko na wybranych przykładach.

28. Media i teatr. Przedstaw te relacje na przykładach wybranych współczesnych spektakli teatralnych.

29. Obraz żydowskich miast i miasteczek. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury.

30. Motyw Madonny w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady.

31. Różnorodność ujęć motywu wędrówki w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła.

32. Przedstaw związki liryki z muzyką w wybranych epokach lub wybranych utworach różnych epok.

33. Ład i harmonia – podstawowe pojęcia literatury i sztuki renesansu. Przeanalizuj wybrane dzieła.

34. Przedstaw odmienne ujęcia postaci Chrystusa w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach.

35. Różne sposoby ukształtowania i funkcjonowania motywu tańca w literaturze i sztuce różnych epok. Przeanalizuj na wybranych przykładach.

36. Symbol jako sposób mówienia o rzeczach trudnych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach różnych epok.

37. Zbadaj zjawisko kiczu, analizując przykłady z różnych dziedzin sztuki (w tym literatury).

38. Biografie artystów jako temat literacki i/lub filmowy. Odwołując się do wybranych dzieł, zbadaj różne ujęcia tego zagadnienia i jego wymowę.

39. Morze jako temat literacki i filmowy. Zaprezentuj zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła.

40. Twórczość Stanisława Wyspiańskiego inspiracja dla poszukiwań artystycznych. Omów temat na wybranych przykładach (np. literatura, film, teatr, sztuki plastyczne).

41. Literatura i sztuki plastyczne w służbie ideologii. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 9 -

42. Porównaj obraz miasta w „Lalce” B. Prusa i malarstwie braci Gierymskich. 43. Przedstaw sposoby przedstawiania Bożego Narodzenia w różnych

dziedzinach sztuki (także literaturze). 44. Sztuki plastyczne inspiracją dla poezji współczesnej (np. S. Dali „Płonąca

żyrafa - S. Grochowiak „Płonąca żyrafa”, P. Breughel „Upadek Ikara” - S. Grochowiak „Ikar”). Zinterpretuj temat na podstawie analizy porównawczej dwóch dzieł.

45. Polska pieśń narodowa. Omów jej odmiany, funkcje i związki z dziejami narodowymi.

46. "Malowanie światła, powietrza i mgły" - impresjonizm w malarstwie i literaturze.

47. Wieś w powieści Reymonta - wieś na obrazach Chełmońskiego. Przedstaw podobieństwa i różnice, posługując się wybranymi fragmentami i dziełami malarskimi.

48. Kreacja gangstera w literaturze i filmie XX wieku. Omów na wybranych przykładach.

49. Literackie i filmowe wizje przyszłości w literaturze i filmie. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.

50. Motyw krzywdy społecznej w literaturze i malarstwie. Zinterpretuj zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła.

51. Portrety kobiet w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

52. Obrazy naturalistyczne i ich funkcja artystyczna. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich.

53. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.

54. Rozdwojenie osobowości jako temat literacki i filmowy. Omów na wybranych przykładach.

55. Rola wychowawcy w życiu młodego człowieka. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich i filmowych.

56. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw środki artystyczne charakterystyczne dla tej konwencji i ich rolę.

57. Mitologia jako źródło inspiracji dla twórców literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.

58. Motyw wsi polskiej w literaturze i malarstwie. Porównaj wybrane dzieła. 59. Wizerunek Boga w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych

tematach.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 10 -

60. Różne ujęcia motywu anioła w literaturze i sztuce. 61. Obraz Syberii w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 62. Gry komputerowe a literatura - podobieństwa i różnice w sposobie

prezentacji fabuły. Zbadaj zagadnienia na kilku wybranych przez siebie przykładach.

63. Sposób mówienia o historii w literaturze, filmie i publicystyce. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.

64. Przedstaw motyw matki cierpiącej w literaturze i sztuce na wybranych przykładach.

JEZYK

1. Język wyznań miłosnych. Zbadaj, w jaki sposób zakochani wyrażali swoje uczucia (na wybranym materiale literackim i/lub filmowym).

2. Dokonaj analizy języka współczesnych polityków na wybranym przykładzie (lub przykładach) i zgromadzonym przez siebie materiale.

3. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.

4. Język komentarzy sportowych – scharakteryzuj zjawisko z uwzględnieniem funkcji języka i stylu wypowiedzi.

5. Przedstaw pochodzenie i budowę słowotwórcza nazw miejscowych Twojego regionu.

6. Język jako jeden ze sposobów charakterystyki bohatera. Przedstaw zjawisko na wybranych przykładach.

7. Co decyduje o popularności imion? Analizując wybrane przykłady, wskaż i przedstaw czynniki wpływające na modę imienną w przeszłości i współcześnie.

8. Retoryka współczesnych przemówień politycznych. Dokonaj analizy dwu wybranych mówców na zgromadzonym przez siebie materiale.

9. Język Internetu. Zbadaj zjawisko, dokonując analizy na zgromadzonym przez siebie materiale.

10. Dialog, debata, spór. Przeanalizuj i ocen jakość języka używanego podczas współczesnych dyskusji przez polityków i publicystów.

11. Język a płeć. Omawiając problem uwzględnij perspektywy historycznoliterackie, lingwistyczne, feministyczne.

12. Troska o język narodowy dawniej i dziś. Omawiając problem, uwzględnij szanse rozwoju i zagrożenia języka.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 11 -

13. Awans polszczyzny potocznej w literaturze współczesnej. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów.

14. Subkultury młodzieżowe i ich język. Rozważ zależność miedzy wizją świata określonej grupy a językiem charakterystycznym dla środowiska.

15. Zbadaj neologizmy w języku potocznym i w poezji (np. Norwida, Leśmiana , Białoszewskiego, Szymborskiej lub in.).

16. Przedstaw różne sposoby realizowania funkcji impresywnej języka w tekstach literackich i pozaliterackich. Odwołaj się do wybranych przykładów.

17. Język narzędziem manipulacji. Omów problem, powołując się na wybrane przykłady literackie i pozaliterackie.

18. Zapożyczenia językowe. Omów zjawisko i ocen zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim.

19. W czym przejawia się kultura języka i brak kultury językowej? Omów zjawisko, ilustrując je przykładami.

20. Porównaj język prozy realistycznej i awangardowej, odwołując się do wybranych przykładów.

21. Zbadaj, czemu służy indywidualizacja języka postaci literackich. Zanalizuj wybrane przykłady.

22. Stylizacje literackie i ich funkcja w literaturze. Przedstaw jeden rodzaj stylizacji na wybranych przykładach.

23. Sztuka przemawiania – przeanalizuj wybrane teksty oświeceniowe i współczesne teksty prasowe lub nagrania. Wskaż wyznaczniki, zaprezentuj różnice lub podobieństwa.

24. Dialekty języka polskiego i ich miejsce we współczesnej polszczyźnie. Zbadaj i przedstaw zjawisko na wybranym materiale.

25. Zjawisko parodii językowej i jej funkcje. Omów na wybranych przykładach.

26. Pismo użytkowe (życiorys, testament, list) jako konteksty dzieła poetyckiego. Omów na wybranych przykładach.

27. Rola frazeologizmów w poezji wybranych twórców (np. Barańczak, Szymborska, Herbert lub innych).

28. Komizm słowny, gry i zabawy językiem, kalambury. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje w poezji współczesnej.

29. Język nazw instytucji, kawiarni, sklepów w twoim regionie. Zbierz materiał, określ jakie tendencje przejawiają się w tej dziedzinie nazewnictwa.

Tematy z języka polskiego na część ustną egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2014/2015

- 12 -

30. Porównaj język piosenek młodości Twoich rodziców z językiem wykonawców słuchanych przez Twoje pokolenie. Przeanalizuj wybrane teksty.

31. Językowe środki wzmacniania ekspresji wypowiedzi. Scharakteryzuj zjawisko na wybranym materiale literackim i życia codziennego.

32. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów na wybranych przykładach.

33. Na podstawie analizy środków stylistycznych przedstaw obraz władzy i systemu politycznego utrwalony w piosenkach lat 70' i 80'.

34. Dawny i współczesny język miłości. Zanalizuj i porównaj środki językowe pełniące funkcję ekspresywną w celowo dobranych erotykach współczesnych i staropolskich.

35. Przedstaw dwa różne typy stylizacji językowej i określ ich funkcje na przykładzie „Potopu” H. Sienkiewicza i „Chłopów” Wł. Reymonta.

36. Neologizmy i ich funkcje. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych utworów literackich.

37. Na przykładach wybranych tekstów reklamowych omów środki językowe o funkcji perswazyjnej.

38. Kolokwializmy w poezji i ich funkcje. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.

39. Współczesny język urzędowy. Zanalizuj środki językowe i dokonaj ich oceny pod względem poprawności.

40. Funkcje archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich z różnych epok.

41. Dialektyzacja w tekstach literackich i jej funkcje. Omów zagadnienie, zwracając uwagę na cechy fonetyczne, fleksyjne, składniowe i leksykalne wybranych tekstów.

42. Zanalizuj środki językowe charakterystyczne dla wybranej gwary środowiskowej.

43. Omów najnowsze zapożyczenia we współczesnej polszczyźnie. Oceń ich zasadność, odwołując się do przykładów.