Program wczesnego wykrywania i profilaktyki cukrzycy wśród ...
LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE STUDIÓW...
Transcript of LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE STUDIÓW...
1
LITERATURA
I TREŚCI PROGRAMOWE
STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
KWALIFIKACYJNYCH
„PEDAGOGIKA WCZESNEGO
WSPOMAGANIA
ROZWOJU DZIECKA”
2
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/1
Przedmiot: Pedagogika małego dziecka (1)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: dr B. Majkut-Czarnota
Cel:
Zapoznanie ze sposobami wspomagania rozwoju małego dziecka. Nabywanie umiejętności trafnego doboru i stosowania różnorodnych metod pracy opiekuńczo-wychowawczej i dydaktycznej, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych dziecka. Nabywanie umiejętności rozpoznawania, diagnozowania potrzeb intelektualnych, emocjonalnych i społecznych małego dziecka. Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Główne zasady wspomagania rozwoju dziecka: rozwijanie aktywności, stymulowanie motywacji
dziecka, zaspokajanie jego potrzeb, dążeń, kształtowanie umiejętności, nawyków, postaw –
2 godziny
2. Organizacyjne formy procesu wychowawczo-dydaktycznego: zabawa i zajęcia dowolne. Rola
zabawy i zabawek edukacyjnych we wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka – 2 godziny
3. Zajęcia organizowane i prowadzone przez nauczyciela/opiekuna: ich istota, cele, miejsce i czas;
struktura, organizacja oraz przebieg z uwzględnieniem zabawy jako podstawowej formy
działalności dziecka – 2 godziny
4. Program wczesnego wspomagania rozwoju dzieci – 2 godziny
5. Wspieranie rozwoju dzieci o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych – 2 godziny
Rygory zaliczeniowe: udział w zajęciach Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Cytowska B., Winczura B. (red.): Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka.
Kraków 2006.
Gruszczyk-Kolczyńska E. Zielińska E.: Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych
wolniej rozwijających się. Warszawa 2000.
Hurlock E.B.: Rozwój dziecka. Warszawa 1985.
Piszczek M. (red.): Diagnoza i wspomaganie rozwoju dzieci w wieku 0-5 lat oraz wspieranie ich rodzin.
Warszawa 1998.
Schaffer H. R.: Psychologia dziecka. Warszawa 2008.
3
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/2
Przedmiot: Psychologia rozwoju dziecka do 10 roku życia (2)
Forma zajęć / liczba godzin 20 w.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: dr J. Trepka-Starosta
Cel: Zapoznanie słuchaczy z problematyką teoretyczną oraz metodami badawczymi w psychologii rozwojowej dziecka do 10 roku życia.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Teorie rozwoju dziecka (4 godziny): modele poznawczo-rozwojowe, teorie uczenia się, etologia, rozwój a środowisko – podejście ekologiczne
2. Niemowlęctwo (3 godziny): rozwój prenatalny – geny a zachowanie, wrażliwość sensoryczna noworodków, rola percepcji w rozwoju ruchowym, poznawanie rzeczywistości fizycznej w okresie niemowlęctwa, poznawanie środowiska społecznego w okresie niemowlęctwa, początki rozwoju mowy.
3. Obszary rozwoju poznawczego (4 godziny) 4. Źródła różnic indywidualnych w rozwoju poznawczym (3 godziny) 5. Rozwój społeczny i rozwój osobowości (6 godziny): temperament, rodzina a przywiązanie, rozwój
moralny, zachowania prospołeczne, przyczyny nasilonej agresji, znaczenie płci we wczesnych kontaktach rówieśniczych, świadomość, tożsamość, preferencje i uprzedzenia dzieci.
Rygory zaliczeniowe: praca zaliczeniowa
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Birch A., Malim T. - Psychologia rozwojowa w zarysie.
Bryant P.E., Dolman A.M. - Psychologia rozwojowa.
Obuchowska I. -Drogi dorastania
Vasta R., Haith M.M, Miller S.A. – Psychologia dziecka.
Żebrowska M. - Psychologia rozwojowa.
4
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/3
Przedmiot: Podstawy pediatrii z uwzględnieniem neonatologii (3)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: dr K. Wojaczyńska-Stanek
Cel:
Zapoznanie się z podstawowymi zagadnieniami pediatrii- symptomatologia chorób, przebieg kliniczny, rokowanie. Problem choroby przewlekłej, postępującej, nieuleczalnej. Wpływ choroby i jej leczenia na możliwości rozwoju dziecka zarówno somatyczne jak i intelektualne.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Ocena neurorozwojowa dziecka - 2 godz.
2. Dziecko z chorobą somatyczną - 3 godz.
3. Patologia ciążowo-porodowa i jej wpływ na rozwój dziecka -2 godz.
4. Schorzenia neurologiczne u dzieci - 2 godz.
5. Niepełnosprawność ruchowa -1 godz.
Rygory zaliczeniowe: Aktywny udział w zajęciach, praca zaliczeniowa.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Wybrane zagadnienia z pediatrii. Red.: B. Koehler, E. Marszał, J. Świetliński. Katowice: ŚAM 2002,
Pediatria - podręcznik dla studentów. Red Kubicka, Kawalec, PZWL 2004
Kaciński M.: Choroby zapalne układu nerwowego u dzieci; Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2005.
Czochańska J, Szczepanik E, Pakszys M.: Zespoły padaczkowe u dzieci i młodzieży. BiFolium
Lublin 2002
5
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/4
Przedmiot: Diagnozowanie sytuacji i potrzeb dziecka (4)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin
Prowadząca: dr M. Kowalska-Kantyka
Cel: Poznanie różnych form i metod oraz rodzajów diagnozy pedagogicznej, psychologicznej, socjologicznej i medycznej
stosowanej do określenia potrzeb dziecka. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania diagnostycznego z
dzieckiem w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
Tematyka wykładów:
1. Pojęcie diagnozy – konteksty definicyjne 2. Specyfika, cele i oczekiwania w diagnostyce małego dziecka. 3. Warunki badania małego dziecka. 4. Metody stosowane w rozpoznawaniu potrzeb małego dziecka. 5. Zasady opisu i interpretacji wyników badań małego dziecka
Tematyka ćwiczeń:
1. Znaczenie diagnozy rozwojowej w ocenie sytuacji i potrzeb rozwoju psychomotorycznego małego dziecka
2. Znaczenie kontroli rozwoju fizycznego określenie prawidłowego i nieprawidłowego rozwoju dziecka
3. Metody kontroli i diagnozy rozwoju psychomotorycznego. 4. Znaczenie diagnozy w ocenie sytuacji i potrzeb dziecka niepełnosprawnego 5. Znaczenie diagnozy sytuacji małego dziecka w rodzinie do określenia jego potrzeb
Rygory zaliczeniowe: Przygotowanie warsztatów i prezentacji.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Bogdanowicz M., (1986) Psychologia kliniczna dziecka wieku przedszkolnego
Cytowska B. Winczura B.(red) (2006): Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne
i terapeutyczne
John-Borys M. (red) (1997): Wybrane metody diagnozowania i prognozowania rozwoju dziecka do lat
trzech.
Karwowska-Struczyk M. Hajnicz W.: (1998): Obserwacja w poznaniu dziecka
Kielin J.: (2002): Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek
specjalistycznych.
6
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/5
Przedmiot: Podstawy pedagogiki specjalnej (5)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w.; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin
Prowadząca: dr K. Moczia
Cel:
Zapoznanie słuchaczy z wiadomościami z zakresu pedagogiki specjalnej w tym: z podstawowymi
pojęciami, przedmiotem, celami i zadaniami. Zapoznanie słuchaczy z dorobkiem metodycznym z
zakresu kształcenia osób niepełnosprawnych w systemie segregacyjnym i integracyjnym.
Ukształtowanie postawy nauczyciela - wychowawcy akceptującego osoby niepełnosprawne jako
pełnoprawnych członków placówek ogólnodostępnych i integracyjnych. Wdrażanie do współpracy ze
środowiskiem lokalnym w celu eliminowania uprzedzeń psychicznych i emocjonalnych wobec dzieci
niepełnosprawnych.
Treści:
1. Pedagogika specjalna jako nauka. Zakres i przedmiot zainteresowań pedagogiki specjalnej.
Związek pedagogiki specjalnej z innymi naukami (2 godziny).
2. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej i jej czołowi przedstawiciele. Rys historyczny pedagogiki
specjalnej (4 godziny)
3. Pojęcie, kierunki i zasady procesu rewalidacji. Inne terminy stosowane w pedagogice
specjalnej: zdrowie, choroba, norma, specjalne potrzeby edukacyjne (2 godziny)
4. Współczesne tendencje w pedagogice specjalnej. System kształcenia osób
niepełnosprawnych w Polsce (2 godziny).
Rygory zaliczeniowe:
Obecność na zajęciach, egzamin pisemny (test).
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Maciarz, A.: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Podręczny słownik terminów. Zielona Góra 1995.
Dykcik W. (red): Pedagogika specjalna. Poznań 2006.
Sękowska Z.: Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa 1998.
Szczepanik R.: Elementy pedagogiki specjalnej. Łódź 2007.
Vasek S., Stankowski A.: Zarys pedagogiki specjalnej. Katowice 2006.
7
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/6
Przedmiot: Oligofrenopedagogika (6)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w., ćw. 10; semestr 1; forma zaliczenia: egzamin
Prowadzący: dr D. Dziuba
Cel:
Celem przedmiotu jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę z zakresu edukacji i rehabilitacji osób
z intelektualną niepełnosprawnością. Osiągnięcie umiejętność posługiwania się terminologią,
klasyfikacjami i charakterystykami stosowanymi w obszarze wspomagania rozwoju osób
niepełnosprawnych intelektualnie. Poznanie podstaw teoretycznych oddziaływań stosowanych
w oligofrenopedagogice.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Upośledzenie umysłowe – przegląd koncepcji, definicji, podstawowe pojęcia i klasyfikacje. (2h)
2. Charakterystyka rozwoju dziecka niepełnosprawnego. Etiologia. Diagnoza i profilaktyka. (2h)
3. Reakcje otoczenia na niepełnosprawność. (2h)
4. System kształcenia osób z intelektualną niepełnosprawnością w Polsce. (2h)
5. Cele i zasady kształcenia. Modele rehabilitacji. (2h)
Rygory zaliczeniowe: Egzamin pisemny
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Kościelska M.; Oblicza upośledzenia. Warszawa; 1995; PWN
Gustavsson A. i Zakrzewska-Manterys red. ; Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa,
1997, Żak
Zeidler W. red. Wybrane problemy psychologiczne i ortopedagogiczne.Gdańsk 2007, GWP
Wyczesany J.(1999). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Wybrane zagadnienia.
Kulesza E.M. Rozwój poznawczy dzieci z lekkim i umiarkowanym stopniem upośledzenia umysłowego
– diagnoza i wspomaganie. Studia empiryczne. Warszawa 2004, APS
8
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/7
Przedmiot: Profilaktyka z elementami poradnictwa i wczesnej interwencji (7)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr A. Radzioch-Dzienis
Cel: Poszerzenie wiedzy na temat profilaktyki zaburzeń rozwojowych małego dziecka. Rozwój
umiejętności pracy z rodzicami (opiekunami) małego dziecka niepełnosprawnego. Doskonalenie
umiejętności w zakresie interpretacji opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
oraz organizowania wczesnej interwencji pedagogicznej.
Treści:
1. Profilaktyka zaburzeń rozwojowych dziecka do 7 roku życia.
2. Profilaktyka zaburzeń zachowania dziecka w wieku przedszkolnym .
3. Praca z rodziną (opiekunami) małego dziecka niepełnosprawnego.
4. Poradnictwo psychologiczno- pedagogiczne.
5. Wczesna interwencja pedagogiczna.
Rygory zaliczeniowe:
Aktywny udział w ćwiczeniach. Wykazanie się umiejętnościami w zakresie interpretacji opinii
o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz organizowania wczesnej interwencji
pedagogicznej.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Brzezińska A. I.: Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk 2005.
Piszczek M.: Dziecko, którego rozwój emocjonalno-poznawczy nie przekracza pierwszego roku
życia. Warszawa2006.
Piszczek M.: Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia. Warszawa 2007.
Obuchowska I. : Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa 1991.
Cytowska B., Winczura B.: Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka.
Kraków 2006.
9
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/8
Przedmiot: Wybrane zagadnienia z psychiatrii (8)
Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: lek. A. Lamparska-Warchalska
Cel:
Znajomość podstawowych problemów zaburzeń psychicznych u dzieci, umiejętność wczesnego wykrywania nieprawidłowości rozwojowych bądź psychopatologii i skierowanie do specjalistycznej opieki, znajomość zasad pracy i stymulacji rozwoju dziecka z różnymi problemami psychicznymi.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Zaburzenia rozwojowe i emocjonalne we wczesnym dzieciństwie. Wpływ czynników
biologicznych i środowiskowych na rozwój dziecka.
2. Całościowe zaburzenia rozwoju – rodzaje, przyczyny, objawy kliniczne, przebieg, rokowanie.
3. Nerwice dziecięce – charakterystyka poszczególnych zespołów psychopatologicznych.
4. Dzieci z zaburzeniami zachowania i zespołami hiperkinetycznymi, możliwości pomocy.
5. Metody terapii. Postępowanie z dzieckiem z zaburzeniami psychicznymi – ujęcie
interdyscyplinarne.
Rygory zaliczeniowe:
Aktywny udział w zajęciach, znajomość podstawowych zagadnień psychiatrii wieku rozwojowego.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Aleksandrowicz J. W.: Psychoterapia medyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
Borkowska A. R., Domańska Ł.: Neuropsychologia kliniczna dziecka. Wydawnictwo Naukowe PWN
Warszawa 2006.
Namysłowska I.: Psychiatria dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2005.
Popielarska A., Popielarska M.: Psychiatria wieku rozwojowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszwa 2000.
Wolańczyk T., Komender J.: Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
10
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 1/9
Przedmiot: Podstawy prawne kształcenia, rehabilitacji i zabezpieczenia społecznego dzieci o różnych
potrzebach edukacyjnych (9)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 1; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr I. Kapczyńska
Cel: Celem tego przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z wiedzą z zakresu funkcjonowania polskiego systemu edukacyjnego, systemu pomocy społecznej oraz współczesnych trendów i koncepcji w zarządzaniu tymi obszarami. Ponadto uzupełnienie wiedzy z zakresu prawa oświatowego i rozwijanie umiejętności jego stosowania.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Struktura systemu edukacji i systemu pomocy społecznej – 2 godziny.
2. Wybrane zagadnienia prawne:
• prawo oświatowe, obowiązujące ustawy i akty wykonawcze,
• rozwiązania prawne oraz regulacje dotyczące funkcjonowania szkół i placówek
kształcenia specjalnego oraz ośrodków prowadzonych przez organizacje
pozarządowe – 4 godziny.
3. Rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb jej udzielania – 2 godziny.
4. Prawa uczniów niepełnosprawnych w polskim systemie edukacji – 1 godzina.
5. Udział organizacji pozarządowych w edukacji i rewalidacji dzieci i młodzieży o specjalnych
potrzebach edukacyjnych – 1 godzina.
Rygory zaliczeniowe: Obecność i aktywny udział w ćwiczeniach.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz ustawa
z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą – Józef Pielachowski, Poznań 2004 r.
Wspomaganie rozwoju dziecka w środowisku przedszkolnym, CMPPP oraz Rzecznik Praw Dziecka,
Warszawa 2004 r.
Konwencja o prawach dziecka, Rzecznik Praw Dziecka, Warszawa 2004 r.
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki
w szkole, MENiS, Warszawa 2005 r.
11
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/1
Przedmiot: Pielęgnacja i opieka dziecka (1)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 20; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr U. Macioł-Kisiel
Cel:
Zapoznanie z zagadnieniami dotyczącymi opieki i pielęgnacji małego dziecka jako teoretycznej
refleksji i praktyki w zakresie ingerencji w jego rozwój i wychowanie. Zaznajomienie z problematyką
monitorowania i stymulacji rozwoju dziecka oraz zasad zaspakajania jego potrzeb
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Charakterystyka poszczególnych okresów rozwojowych dziecka. 2. Metody kontroli i oceny rozwoju fizycznego dziecka. 3. Hierarchia potrzeb biopsychospołecznych małego dziecka. 4. Podstawowe czynności pielęgnacyjne dzieci. 5. Żywienie małego dziecka. 6. Komunikacja z dzieckiem. 7. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. 8. Choroby wieku dziecięcego. Profilaktyka szczepień ochronnych. 9. Problemy wychowawcze i sposoby ich rozwiązywania. 10. Dziecko specjalnej troski w rodzinie.
Rygory zaliczeniowe:
Aktywny udział w zajęciach. Prowadzenie ćwiczeń w formie symulacji metodycznej. Opracowanie programu profilaktycznego wspomagającego rozwój dziecka.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Eisnberg A., Murkoff H. E., Hathaway S. DE.: Pierwszy rok życia dziecka. Poznań 2002. Eisnberg A., Murkoff H. E., Hathaway S. DE.: Drugi rok życia dziecka. Poznań 2002. Dziak A., Dziak M.: Pierwsza pomoc. Warszawa 1994. Jaczewski A.: Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania. Warszawa 2001. Kielar-Turska M.: Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata. Warszawa 1992. Papierkowski A. (red.): Choroby wieku dziecięcego. Warszawa 1990.
12
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/2
Przedmiot: Podstawy terapii psychopedagogicznej (2)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: dr M. Kowalska-Kantyka
Cel: Zapoznanie się z najważniejszymi pojęciami ora koncepcjami pedagogiki terapeutycznej. Poznanie form terapii
psychologicznej, pedagogicznej oraz logopedycznej i innej specjalistycznej niezbędnej do opracowania programu
korekcyjnego dziecka z zaburzeniami. Opanowanie podstawowych umiejętności postępowania terapeutycznego z
dzieckiem. Zapoznanie się z formami współpracy i pomocy rodzinie. Wykorzystanie środków dydaktycznych najczęściej
stosowanych w diagnostyce i w terapii w pedagogice terapeutycznej przez różnych specjalistów.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Najczęstsze przyczyny powstawania i rodzaje zaburzeń u dzieci – klasyfikacja medyczna. 2. Wybrane metody terapii oraz możliwości ich zastosowania u dzieci. 3. Zasady współpracy z rodzicami dziecka niepełnosprawnego. 4. Zasady opracowywania programów terapeutycznych i sposoby ich realizacji.
Rygory zaliczeniowe:
Przygotowanie prezentacji na określony temat. Przeprowadzenie warsztatów terapeutycznych.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Kaja B., (1998) Zarys terapii dziecka
Maas V., (1998) Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii Integracji Sensorycznej
Skorek E. (pod red): (2005): Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycja zajęć. T I i II
Skorek M., (2004) Terapia pedagogiczna TII. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć
Krajewska K. A.,(2005) Skarbiec nauczyciela terapeuty (na bazie własnych doświadczeń z pracy
terapeutycznej), czyli od programu do realizacji – propozycje rozwiązań pracy terapeutycznej
prowadzonej z dziećmi w wieku przedszkolnym o specyficznych potrzebach edukacyjnych.
13
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/3
Przedmiot: Logopedia z elementami oligofrenologopedii (3)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 20; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: dr I. Polewczyk
Cel:
Zapoznanie studentów z prawidłowościami rozwoju mowy oraz z zagadnieniem opóźnionego rozwoju mowy. Zaznajomienie się z podstawowymi zaburzeniami mowy a w szczególności zaburzeniami dotyczącymi dzieci. Zapoznanie z metodami stymulującymi rozwój mowy dziecka.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Rozwój mowy dziecka w aspekcie fonetycznymi fonologicznym. Opóźniony rozwój mowy – specyficzny i niespecyficzny. (3 godz.)
2. Klasyfikacje wad mowy – klasyfikacja przyczynowa I. Styczek. (2 godz.) 3. Dyslalia – definicje, objawy, rodzaje i przyczyny. Podział dyslalii w oparciu o kryterium
przyczynowe i objawowe. Formy realizacji dźwięków w dyslalii wg Kanii. Film – przegląd wad artykulacyjnych (5 godz.)
4. Badanie mowy i wymowy –rodzaje testów. Słuch fonologiczny i fonetyczny (wytłumaczenie pojęć) – rodzaje testów. (4 godz.)
5. Terapia dyslalii – metody i etapy pracy logoterapeutycznej .Ćwiczenia ortofoniczne – film. Konstruowanie zajęć profilaktycznych i korekcyjnych z wykorzystaniem ćwiczeń ortofonicznych. (6 godz.)
Rygory zaliczeniowe:
Przeprowadzenie badania mowy u dziecka z próbą diagnozy.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1987.
Jastrzębowska J.: Podstawy wiedzy o logopedii. Opole 1995.
Rocławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1991.
Rodak H., Terapia dziecka z wadą wymowy, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa1994.
Sachajska E., Uczymy poprawnej wymowy, WSiP, Warszawa1981.
14
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/4
Przedmiot: Stymulacja psychoruchowa dziecka (4)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 20; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr Z. Malec
Cel:
Zapoznanie studentów z rozwojem psychoruchowym dziecka i możliwościami stymulacji.
Treści:
1. Rozwój psychoruchowy dziecka w ontogenezie – etapy rozwoju. Ruch jako biologiczny stymulator
prawidłowego rozwoju dziecka.
2. Motoryczność – wartości i jej rozwój.
3. Przyczyny zaburzeń rozwojowych i ich klasyfikacja.
4. Stymulacja poprzez ćwiczenia i zabawy usprawniające koordynację ruchową oraz wzrokowo –
ruchowo – słuchową.
5. Zabawy i ćwiczenia usprawniające orientacje przestrzenną. Stymulacja uwagi i pamięci.
6. Zadania i zabawy stymulujące sprawności manualne dziecka (malowanie, rysowanie, lepienie
i wydzieranie).
7. Praca z dzieckiem o lekkim upośledzeniu umysłowym z zaburzeniem wzorku, słuchu i mowy.
8. Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci o obniżonej sprawności umysłowej, kształtowanie
umiejętności zachowań prospołecznych.
9. Zaburzenia integracji sensorycznej (zespół nadpobudliwości psychoruchowej – ADHD, zespół
Aapargera, autyzm).
10. Dziecięce porażenia mózgowe. Patogeneza i klasyfikacja. Stymulacja i wspomaganie dziecka.
Rygory zaliczeniowe:
Znajomość wybranych sposobów stymulacji psychoruchowej dziecka zdrowego i zaburzonego.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Karwat – Napierała I., Trempała J. (red.): Psychologia rozwoju człowieka. T. 2 Warszawa 2000.
Pileccy W. i J. (red.): Stymulacja psychoruchowego dziecka o obnizonej sprawności umysłowej.
Kraków 2004.
Gowin Emmos P., Anderson M.: Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej. Warszawa 2007.
Munden A., Arcelus J.: ADHD – nadpobudliwość ruchowa. Warszawa 2008.
Czajkowska I., Herda H.: Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole. Warszawa 1998.
15
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/5
Przedmiot: Muzyka w stymulacji rozwoju dziecka (5)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 20; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadzący: dr hab. M. Kisiel
Cel:
Zapoznanie słuchaczy z różnorodnym repertuarem wokalnym, muzycznym i tanecznym niezbędnym
w pracy z dzieckiem. Nabywanie umiejętności twórczego opracowywania piosenek, fragmentów
muzyki artystycznej i popularnej za pomocą ruchu, gestu, technik plastycznych. Nabycie umiejętności
wykorzystania muzyki dla celów edukacyjnych, profilaktycznych i terapeutycznych w pracy z dziećmi.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci. 2. Uwrażliwienie dziecka na różne elementy muzyki. 3. Kształcenie i rozwijanie inwencji twórczej w kontakcie dziecka ze śpiewem, muzyką i ruchem. 4. Kryteria doboru repertuaru muzycznego w pracy z dzieckiem. 5. Elementy profilaktyki i muzykoterapii dziecięcej. 6. Ćwiczenia z zakresu techniki ruchu: korektywne, zapobiegające wadliwej postawie, odprężające.
Ćwiczenia rozwijające sprawność i estetykę ruchu w pozycji siedzącej, stojącej i w przestrzeni. 7. Zapoznanie z repertuarem pieśniarskim realizowanym w pracy z dziećmi o różnych potrzebach
edukacyjnych. 8. Gry i zabawy przy muzyce i do muzyki (zabawy z piosenką, zabawy taneczne itp.). 9. Pedagogika zabawy: tańce integracyjne, tańce dla grupy, zabawy z muzyką ruchem i dźwiękiem,
taniec twórczy, pantomima, tańce charakterystyczne, ludowe i narodowe. 10. Aktywne słuchanie muzyki według B. Strauss. Rytmika E. Jaques-Dalcroze’a. Uzmuzykalnienie
dzieci wg C. Orffa i E.E. Gordona.
Rygory zaliczeniowe:
Aktywny udział w zajęciach, prowadzenie ćwiczeń w symulacji metodycznej, opracowanie ćwiczeń umuzykalniających i muzyczno-rytmicznych w grupie dziecięcej.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Kisiel M.: Pedagogiczno-dydaktyczne aspekty wykorzystania muzyki w stymulacji rozwoju dziecka.
Dąbrowa Górnicza 2007.
Klöppel R., Vliex S.: Rytmika w wychowaniu i terapii. Warszawa 1995.
Krzyżowska T.: Zabawy z piosenką. Katowice 1995.
Ławrowska R.: Rytm, muzyka, taniec w edukacji. Kraków 2005.
Stadnicka J.: Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową. Warszawa 1998.
16
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/6
Przedmiot: Plastyka w stymulacji rozwoju małego dziecka (6)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: dr B. Mazepa-Domagała
Cel:
Studenci mają posiąść podstawowe wiadomości z zakresu sztuk plastycznych i arteterapii oraz
umiejętności pozwalające im na dokonywanie trafnego doboru metod, form pracy z dzieckiem i
interpretację merytoryczną podstawowych haseł pracy terapeutycznej z dzieckiem wymagającym
wsparcia.
Treści :
1. Program przedmiotu zakłada kształtowanie umiejętności w zakresie kreowania obrazu
i kształtu oraz konstruowania zabaw z wykorzystaniem form przestrzennych.
2. Rodzaje sztuk plastycznych - Przekaz i technika. 3. Techniki rozwijania obrazu. 4. Środki wyrazu artystycznego. 5. Rozpoznawanie i tworzenie różnych typów przekazów wizualnych.
Rygory zaliczeniowe:
- aktywne uczestnictwo w zajęciach; - wykazanie się znajomością literatury specjalistycznej określonej w programie nauczania; - tworzenie warsztatu pracy nauczyciela – gromadzenie pomocy do zajęć plastycznych. Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Garda-Łukaszewska J., Szperkowski T.: Współtworzenie – zajęcia plastyczne z osobami
upośledzonymi umysłowo. WSiP, Warszawa 1997.
Kaja B.: Zarys terapii dziecka. WSP, Bydgoszcz 1998.
Kida J.: Sztuka a świat dziecka. WSiP, Rzeszów 1996.
Olechnowicz H.: Dziecko własnym terapeutą. WSiP, Warszawa 1995.
Piszczek M.: Terapia zabawą, terapia przez sztukę. CMPPP MEN, Warszawa 1997.
17
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/7
Przedmiot: Literatura dziecięca (7)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr H. Hetmańczyk
Cel: Poznanie głównych tendencji rozwojowych literatury dziecięcej i możliwości wprowadzenia
dziecka w kulturę literacką. Rozwijanie umiejętności dostrzegania zmieniających się potrzeb
czytelniczych dziecka i specyficznego odbioru literatury. Zdobycie umiejętności wprowadzania dzieci
w świat wartości estetycznych oraz pobudzania ich twórczej aktywności słownej.
Treści:
1. Literatura dziecięca i jej wyznaczniki. Odbiór dzieła literackiego przez dziecko.
2. Książkowe i pozaksiążkowe formy upowszechniania literatury dziecięcej .
3. Kryteria oceny i analizy utworów dziecięcych .
4. Terapeutyczne i psychoedukacyjne wartości tekstów literackich .
5. Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci. Metody i sposoby prowadzenia zajęć
z książką. .
Rygory zaliczeniowe:
• Systematyczne przygotowywanie się do ćwiczeń z podanej literatury.
• Aktywność w trakcie ćwiczeń.
• Możliwa jedna nieuzasadniona nieobecność na ćwiczeniach. Każda następna będzie
wymagała zaliczenia na indywidualnych konsultacjach.
• Opracowanie i zaprezentowanie scenariusza zajęć w oparciu o wybrany tekst literacki.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Adamczykowa Z., Literatura dla dzieci : funkcje, kategorie, gatunki. Warszawa 2001.
Bęczkowska K., Wartości w świecie dziecka we współczesnej literaturze dla dzieci. Kielce 2000.
Cysewski K., O literaturze dla dzieci i młodzieży. Olsztyn 2001.
Pacławski J., Kątny M., Literatura dla dzieci i młodzieży. Kielce 1995.
Waksmund R., Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej: (tematy, gatunki, konteksty).
Wrocław 2000.
18
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/8
Przedmiot: Aktywne metody i formy pracy z dzieckiem (8)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr H. Hetmańczyk
Cel: Zaznajomienie z pojęciem pracy metodami i formami aktywizującymi. Teoretyczne i praktyczne
przybliżenie współcześnie stosowanych metod i form pracy z dzieckiem. Szczególny nacisk położony
będzie na umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce pedagogicznej.
Treści:
1. Metody integracyjne oraz ułatwiające wejście w grupę - elementy pedagogiki zabawy .
2. Metody relaksacyjne w pracy z dzieckiem - techniki relaksacyjne Jacobsona, H. Wintreberta,
J. Schultza i A. Polender, wierszyki na masażyki oraz inne ćwiczenia relaksacyjne .
3. Metody i formy muzyczno-ruchowe rozwijające aktywność twórczą małego dziecka -
metoda ekspresji ruchowej Carla Orffa, metoda gimnastyki rytmicznej A. M. Kniessów,
metoda gimnastyki ekspresyjnej R. Labana, Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki
Sherborne .
4. Metody i formy parateatralne w pracy z dzieckiem - techniki zamiany ról, teatrzyk palcowy,
kukiełkowy i wyboru oraz elementy dramy edukacyjnej i stosowanej .
5. Aktywne metody wprowadzenia elementów czytania i pisania u małych dzieci - metoda
zabawowej nauki czytania Glena Domana, metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz,
metoda wprowadzenia w świat pisma Ireny Majchrzak .
Rygory zaliczeniowe:
• Systematyczne przygotowywanie się do ćwiczeń z podanej literatury.
• Aktywność w trakcie ćwiczeń.
• Możliwa jedna nieuzasadniona nieobecność na ćwiczeniach. Każda następna będzie
wymagała zaliczenia na indywidualnych konsultacjach.
• Opracowanie i zaprezentowanie scenariusza zajęć w oparciu o wybraną metodę pracy
z dzieckiem.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Bogdanowicz M., Kasica A., Ruch rozwijający dla wszystkich. Efektywność metody Weroniki
Sherborne. Gdańsk 2003.
Doman G., Doman J., Jak nauczyć małe dziecko czytać. Bydgoszcz 1992.
Kalwitzki S., Poczuj ciepłe promienie słońca: podróże w wyobraźni i zabawy w ciszy na każdy dzień.
Kielce 2006.
Kędzior – Niczyporuk E. (red.), Wprowadzenie do pedagogiki zabawy. Lublin 1998.
Królica M., Drama i happening w edukacji przedszkolnej. Kraków 2006.
19
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/9
Przedmiot: Podstawy rewalidacji dzieci niepełnosprawnych(9)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr J. Godawa
Cel:
Zapoznanie z podstawowymi terminami dotyczącymi rewalidacji, przegląd metod wykorzystywanych
w rewalidacji, zapoznanie z zasadami projektowania zajęć rewalidacyjnych.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Główne kierunki oddziaływań rewalidacyjnych. (1h)
2. Przegląd podstawowych metod stosowanych w rewalidacji. (2h)
3. Organizacja zajęć rewalidacyjnych i pracy terapeutycznej. (1h)
4. Projektowanie zajęć. (2h)
5. Prowadzenie zajęć rewalidacyjnych- warsztat (4h)
Rygory zaliczeniowe:
Obecność na zajęciach, przeprowadzenie zajęć warsztatowych.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Grochmal-Bach B.: Wychowanie i terapia w rewalidacji dzieci i młodzieży, Impuls Kraków2001.
Kosakowski C.: Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej. Wyd. Akapit, Toruń 2003.
Karolak W.: Arteterapia w medycynie i edukacji. Wyd. WSHE Łódź 2008
Kosmowska B.: Dzisiaj się bawimy. Rewalidacja indywidualna scenariusze zajęć. WSIP
Warszawa 1999.
Zabłocki J. : Wprowadzenie do rewalidacji. Wyd. Adam Marszałek, Toruń 1998.
20
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 2/10
Przedmiot: Reedukacja dzieci z trudnościami w nauce (10)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 2; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: Dr I. Polewczyk
Cel: zapoznanie studentów z najczęstszymi problemami w nauce oraz metodami wspierającymi rozwój czytania, pisania i umiejętności matematycznych.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Rewalidacja w zakresie czytania - metoda symultaniczno-sekwencyjna J. Cieszyńskiej, metoda 18
struktur wyrazowych, metoda globalna, glottodydaktyka. (4 godz.)
2. Rewalidacja w zakresie pisania – stymulowanie sprawności grafomotorycznej dziecka – metoda
Tymichovej, metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz. (2 godz)
3. Rewalidacja w zakresie umiejętności matematycznych dziecka - rozwijanie orientacji
przestrzennej, klasyfikacji, pojęcia liczby i działań matematycznych, operacyjnego rozumowania i innych. (4 godz)
Rygory zaliczeniowe:
Aktywny udział w zajęciach – zajęcia o charakterze warsztatowym.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu, WSiP, Warszawa 1989.
Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole, WSiP, Warszawa 1989.
Grałowska K., Jastrząb J., Mickiewicz J., Wojak J., Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu, Toruń 1996.
Gruszczyk – Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP,
Warszwa 1997.
Gruszczyk – Kolczyńska E., Dziecięca matematyka, WSiP, Warszawa 1997.
21
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/1
Przedmiot: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami sensorycznymi (1)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: Dr I. Sosnowska-Wieczorek
Cel: Zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami z zakresu tyflopedagogiki oraz surdopedagogiki , ich dorobkiem, a także perspektywami rozwoju. Przedstawienie regionalnych i lokalnych ośrodków leczniczych, rehabilitacyjnych oraz opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjnych. Kształcenie praktycznych kompetencji w różnych aspektach pracy z dzieckiem z zaburzeniami sensorycznymi (wzroku, słuchu). Ukształtowanie właściwych oddziaływań nauczycieli-terapeutów do podopiecznych wymagających specyficznej opieki od chwili wykrycia nieprawidłowości.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Tyflopedagogika, surdopedagogika- konteksty definicyjne, przedmiot, podmiot oddziaływań, cele i zadania, klasyfikacje osób z wadami wzroku i słuchu, psychospołeczne konsekwencje i zagrożenia rozwoju dzieci z zaburzeniami sensorycznymi (2 godziny)
2. Ważniejsze teorie i mechanizmy intensywnego wspomagania rozwoju małych dzieci, rozwój zdolności widzenia i słyszenia, etiologia zaburzeń w rozwoju zdolności widzenia i słyszenia (2 godziny)
3. Znaczenie wczesnej rewalidacji w zakresie niepełnosprawności wzroku i słuchu, diagnozowanie, profilaktyka; wybrane metody terapii (stymulacji i usprawniania), sposoby komunikacji alternatywnej, wykorzystanie elektroakustyki i techniki w surdopedagogice i tyflopedagogice (2 godziny)
4. Formy pracy oraz specyficzne uwarunkowania w zakresie wczesnego wspomagania dzieci z niepełnosprawnością wzroku i słuchu oraz ich rodzin. Rola ośrodków wczesnej interwencji, specyfika pracy nauczyciela domowego (2godziny)
5. Pedagogika dzieci głuchoniewidomych- definicja, klasyfikacje, charakterystyka niepełnosprawności sprzężonej-wzroku i słuchu; formy organizacyjne edukacji dzieci głuchoniewidomych, możliwości wczesnego wspomagania rozwoju dzieci głuchoniewidomych (2 godziny)
Rygory zaliczeniowe: Obecność i aktywność na zajęciach, kolokwium.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Dykcik W. (red): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań 2005. Eckert U. (red.): Wybrane zagadnienia z surdopedagogiki. WSPS, Warszawa 1998. Lowe A.: Wychowanie słuchowe. PWN, Warszawa 1995. Majewski T.: Rehabilitacja oraz edukacja osób głuchoniewidomych. TPG i PZN, Warszawa 1995. Pilecki J., Kozłowski M. (red.): Rehabilitacja oraz edukacja dzieci i młodzieży z dysfunkcjami narządu wzroku. Wyd. Edukacyjne, Kraków 1999. Walthes R.: Tyflopedagogika. GWP, Gdańsk 2007.
22
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/2
Przedmiot: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami umysłowymi (2)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: mgr M. Niemiec
Cel:
• Wprowadzenie w problematykę wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
• Omówienie systemu pomocy psychologiczno – pedagogicznej oferowanej dziecku i jego rodzinie
• Zapoznanie z metodami pracy wspierającymi rozwój dzieci zaburzeniami umysłowymi
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Rola poradnictwa psychologiczno – pedagogicznego w systemie opieki nad dzieckiem
niepełnosprawnym intelektualnie i jego rodziną. /2 godz./
2. Warunki i zadania wczesnego wspomagania rozwoju. /2 godz./
3. Przepisy prawa oświatowego. /2 godz./
4. Wielospecjalistyczna diagnoza heurystyczna i weryfikacyjna jako warunek skuteczności
oddziaływań terapeutycznych. Rola skoordynowanych działań teamu specjalistów
pracujących z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie. /2 godz./
5. Konstruowanie indywidualnych programów terapeutycznych. /2 godz./
Rygory zaliczeniowe: aktywny udział w zajęciach.
Literatura:
Baran J. (1996): Terapia zabawą czyli usprawnianie psychoruchowe dziecka z zespołem mózgowego
porażenia dziecięcego, Warszawa, MEN.
Grabowska G, Bigda G. (1984): Poradnik metodyczny do pracy z dziećmi sześcioletnimi w zakresie
przygotowania do nauki szkolnej, Słupsk, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Hellbrügge T. (1995): Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa, Kraków, Antykwa.
Rocławski B (1998): Opieka logopedyczna od poczęcia, Gdańsk, Glottispol, Biblioteka Logopedyczna.
Żebrowska M. (1972): Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa, PWN.
23
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/3
Przedmiot: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami somatycznymi i ruchowymi (3)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 10; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: Mgr M. Niemiec
Cel:
Zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami pedagogiki leczniczej, jej dorobkiem i perspektywami rozwoju. Przedstawienie regionalnych i lokalnych ośrodków leczniczych, rehabilitacyjnych oraz opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjnych. Kształcenie kompetencji w różnych aspektach pracy z dzieckiem z zaburzeniami somatycznymi i ruchowymi. Ukształtowanie właściwych oddziaływań nauczycieli-terapeutów do podopiecznych wymagających specyficznej opieki od chwili wykrycia nieprawidłowości.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Pojęcie choroby przewlekłej, zaburzeń somatycznych i ruchowych. Niepełnosprawność
wieloraka. Psychopedagogiczne konsekwencje i zagrożenia rozwoju dzieci chorych,
niepełnosprawnych ruchowo i somatycznie (2 godziny).
2. Współczesne tendencje w hospitalizacji i rehabilitacji osób przewlekle chorych. Podstawy
kształcenia i terapii dzieci chorych i nie w pełni sprawnych ruchowo w polskim systemie
szkolnictwa. (2 godziny).
3. Sprzęt ułatwiający funkcjonowanie społeczne osób niepełnosprawnych ruchowo i chorych
somatycznie (2 godziny).
4. Specyficzne uwarunkowania w pracy z dzieckiem na podstawie wybranych zespołów
chorobowych i niepełnosprawności ruchowej m.in. zaburzenia metaboliczne,
mukowiscydoza, zaburzenia łaknienia, FAS, mózgowe porażenie dziecięce, wrodzony brak
kończyn, epilepsja, przewlekła niewydolność nerek, choroby nowotworowe i inne (4
godziny).
Rygory zaliczeniowe:
Obecność i aktywność na zajęciach. Praca zaliczeniowa na temat wybranej jednostki chorobowej.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Cytowska B. ,Winczura B. (red.): Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne. Kraków 2007. Cytowska B. ,Winczura B. (red.): Dziecko zaburzeniami w rozwoju (2006). Kraków 2006. Góralczyk, E.: Choroba dziecka w twoim życiu. Warszawa 1996. Maciarz, A.: Dziecko przewlekle chore. Opieka i wsparcie. Warszawa 2006. Pilecka,W., Majewicz, P., Zawadzki A.: Jak wspomagać psychospołeczny rozwój dzieci niepełnosprawnych somatycznie. Kraków 1999.
24
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/4
Przedmiot: Metodyka pracy z dziećmi do 10 roku życia (5)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: egzamin
Prowadząca: Dr A. Watoła
Cel: Zapoznanie z wiedzą z zakresu wychowania i nauczania dzieci do 10 roku życia w różnych środowiskach – środowiska zaniedbane, zagrożone społecznie w celu podjęcia działań niwelowania skutków tych różnic. Uświadomienie kompetencji zawodowych nauczyciela specjalności Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w aspekcie wspierania i wspomagania wychowawczej funkcji rodziny. ukazanie wpływu wczesnej edukacji dziecka na rozwój jego osobowości dalsze szanse kształcenia. Poznanie metod i form pracy wychowawczo–dydaktycznej w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci. Nabycie umiejętności stosowania różnych form wspierania i wspomagania rozwoju małego dziecka oraz jego rodziny, łącząc w sobie pracę nauczycieli, pedagogów, psychologów, logopedów, rehabilitantów i innych specjalistów zajmujących się problemami najmłodszych. Zapoznanie się z różnymi formami profilaktyki zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin): 1. Rodzina jako podstawowe środowisko wychowawcze dziecka. Jej modele, funkcje, zadania
i wpływ na rozwój dziecka i jego szanse edukacyjne. Rodzina dysfunkcyjna – zaniedbana, niewydolna wychowawczo, zagrożona społecznie. instytucje wspierające funkcjonowanie rodziny (żłobki, placówki oświatowe, instytucje opiekuńczo – wychowawcze, poradnie psychologiczno – pedagogiczne, specjalistyczne) Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 2 godz.
2. Metody i formy pracy wychowawczo – dydaktycznej stosowane w placówkach oświatowych w zakresie wspomagania indywidualnego rozwoju dziecka Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 2 godz.
3. Metody zajęć z dziećmi w obszarze edukacji : zdrowotnej, ruchowej, przyrodniczej, mowy i myślenia, umiejętności czytania i pisania, matematyki, muzyki, plastyki, techniki, komunikacji. Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 4 godz.
4. Wspomaganie procesu osiągania gotowości szkolnej poprzez ujednolicenie metod pracy placówki oświatowej i środowiska rodzinnego dziecka (zakres, metody, środki dydaktyczne. Wykład - 2 godz. Ćwiczenia - 2 godz.
5. Możliwości stosowania różnych form profilaktyki zaburzeń i nieprawidłowości rozwojowych dziecka do 10 roku życia Wykład - 2 godz.
Rygory zaliczeniowe: zaliczenie z oceną, egzamin
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Kasacova B.: Edukacja dzieci w wieku przedszkolny. Katowice 2007. Lubowiecka J.: Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa 2000. Watoła A.: Komputerowe wspomaganie procesu kształtowania gotowości szkolnej dzieci sześcioletnich. Toruń 2007. Zahorska M. (red.): Edukacja przedszkolna w Polsce – szanse i zagrożenia. Warszawa 2003. Szlendak T.: Zaniedbana piaskownica. Style wychowania małych dzieci a problem szans edukacyjnych, Warszawa 2003.
25
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/5
Przedmiot: Metodyka pracy z dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym (5)
Forma zajęć / liczba godzin ćw. 20; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: Mgr Z. Malec
Cel:
Poznanie specyfiki metod i ich praktycznych zastosowań w pracy z dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym.
Treści:
1. Metoda Weroniki Schorborne w rozwoju i terapii dziecka z zaburzeniami.
2. Arteterapia w procesie edukacji oraz pracy z dziećmi z zaburzeniami (drama, wizualizacja, terapia
przez kolory).
3. Metoda dobrego startu, komunikacja przez dotyk, paluszkowe zabawy.
4. Metoda Kniell’a, Denissona, Voity i Bobath’ów w pracy z dziećmi.
5. Zooterapia – dogoterapia i hipoterapia – i jej znaczenie.
6. Metoda Carli Hannafort. Muzykoterapia aktywna, metoda Jacobsona i Alexandra w pracy
z dziećmi o zaburzeniu rozwoju psychofizycznym.
7. Problemy edukacyjne dzieci chorych i niepełnosprawnych ruchowo. Wady postawy ciała.
8. Zasady kinezyterapii. Zagadnienia metodyczne. Usprawnianie.
9. Metody pedagogiki zabawy. Zabawy integracyjne. Baki terapeutyczne.
10. Projekty konspektów pracy wybraną metodą. Zaliczenie.
Rygory zaliczeniowe:
Znajomość metod pracy z dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Chwaszczewska J.: Spotkanie z dogoterapią. Warszawa 2006.
Gmitrowicz A., Karolak W.: Arteterapia. Łódź 2000.
Kolster B., Elbert – Paprotny A.: Poradnik fizjoterapeuty. Wrocław 2001.
Maciarz A.: Pedagogika lecznicza i jej przemiany. Warszawa 2001.
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przesnyska M.: Metoda Weronika Schornborne w terapii wspomagania
rozwoju dziecka. Warszawa 1998.
26
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/6
Przedmiot: Metodyka nauczania i wychowania dzieci upośledzonych umysłowo (6)
Forma zajęć / liczba godzin 10 w., 10 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: egzamin
Prowadzący: Dr D. Dziuba
Cel:
Celem przedmiotu jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę i umiejętności z zakresu metodyki nauczania
i wychowania dzieci z intelektualną niepełnosprawnością. Poznanie podstawowych podejść
metodycznych wykorzystywanych w odniesieniu do określonych grup wychowanków.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Proces uczenia się dzieci upośledzonych umysłowo – charakterystyka możliwości rozwojowych. (2h) 2. Podstawowe kierunki oddziaływań wychowawczych. (2h) 3. Psychoruchowe usprawnianie. Przygotowanie dziecka do nauki. Podstawowe aktywności szkolne.
Umiejętności kluczowe. (2h) 4. Tworzenie planu pracy. Wyznaczanie celów. Ocenianie. Monitorowanie programu. Profile rozwojowe. (2h) 5. Metody wspomaganej edukacji. Formy i metody wyzwalania aktywności i wzmacniania poczucia własnej
wartości. Motywowanie ucznia do pracy. (2h). 6. Rozwiązania w zakresie wczesnego wychowania i rewalidacji. Formy wczesnej interwencji i wychowania
przedszkolnego. 7. Koncepcje pracy terapeutycznej i edukacyjnej szkoły specjalnej dla uczniów z umiarkowaną i znaczną
niepełnosprawnością intelektualną. Podstawa programowa. (2h) 8. Organizacja systemu kształcenia uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. (2h) 9. Metodyka pracy z uczniem na I etapie szkoły podstawowej. (2h) 10. Programy rewalidacyjno-edukacyjne dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną. System
wczesnego wspomagania. (2h)
Rygory zaliczeniowe:
Zaliczenie z oceną. Praca pisemna.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Kosakowski Cz. red. Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo. Toruń, 2001, Akapit. Sadowska S. red. Nauczanie uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Wybrane problemy teorii i praktyki. Toruń 2006, Akapit.
Pilecki J. red. Usprawnianie, wychowanie i nauczanie osób z głębszym upośledzeniem umysłowym.
WSP Kraków, 1998.
Orkisz M., Piszczek M. red. Edukacja uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym. Warszawa 2001, CMPPP MEN. Mikrut A. i Wyczesany J. Elementy metodyki nauczania początkowego dzieci upośledzonych umysłowo. WSP Kraków, 1998.
27
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/7
Przedmiot: Pomoc i wsparcie rodziców dziecka (7)
Forma zajęć / liczba godzin w. 10; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadząca: Dr K. Moczia
Cel:
Poznanie istoty poradnictwa wobec osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. Zapoznanie z ośrodkami
świadczącymi usługi terapeutyczne na rzecz osób niepełnosprawnych umysłowo. Poznanie idei grup
samopomocowych.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Formy postępowania terapeutyczno – wychowawczego (2 godziny).
2. Rodzice i rodzina jako współuczestnicy procesu rewalidacji dziecka z niepełnopsarwnością
(2 godziny).
3. Idea ruchów samopomocowych. Grupy wsparcia i sieci wsparcia dla rodzin z dzieckiem
niepełnosprawnym (2 godziny).
4. Prezentacja ośrodków wsparcia, pomocy, rehabilitacji na rzecz dzieci niepełnosprawnych i ich
rodzin w wybranych miastach (4 godziny)
Rygory zaliczeniowe:
Obecność i aktywność na zajęciach. Praca zaliczeniowa: ośrodki wsparcia, pomocy, rehabilitacji na rzecz dzieci niepełnosprawnych i ich rodzin w wybranym mieście (gminie).
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Cieszyńska J., Korendo M.: Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od
noworodka do 6 roku życia. Kraków 2007.
Cytowska B., Winczura B.: Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne
i terapeutyczne. Kraków 2006.
Kielin J.: Jak pracować z rodzicami dziecka upośledzonego. Gdańsk 2002.
Minczakiewicz E., Grzyb B., Gajewski Ł.: Elementarz dla rodziców. Dziecko ryzyka a wychowanie.
Kraków 2003.
Dykcik W., Twardowski A. (red.): Wspomaganie rozwoju i rehabilitacja dzieci z genetycznie uwarunkowanymi zespołami zaburzeń. Poznań 2004.
28
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/8
Przedmiot: Media w procesie wspomagania rozwoju dziecka (8)
Forma zajęć / liczba godzin 10 ćw.; semestr 3; forma zaliczenia: zaliczenie
Prowadzący: dr Danuta Morańska
Cel:
Celem zajęć jest analiza pedagogiczna i psychologiczna wpływu mediów na rozwój psychofizyczny dzieci młodszych.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
1. Prasa i literatura dziecięca w procesie wychowania dzieci młodszych. 2 godz.
2. Media audialne w organizacji zajęć dzieci młodszych. 2 godz.
3. Telewizja i jej wpływ na rozwój psychofizyczny dzieci młodszych. 2 godz.
4. Komputerowe wspomaganie rozwoju dzieci młodszych. 2 godz.
5. Aspekty ergonomiczne korzystania z mediów przez dzieci młodsze 2 godz.
Pedagogizacja medialna rodziców
Rygory zaliczeniowe:
Analiza oferty medialnej skierowanej do dzieci młodszych. Opracowanie projektu zajęć z dziećmi z zastosowanie mediów.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Guz S.: Dziecko a zagrożenia współczesnego świata. Wyd. Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie
Lublin 2003.
Izdebska J.: Dziecko w świecie mediów elektronicznych. Wydaw. Uniwersyteckie "Trans Humana",
Białystok 2007.
Izdebska J.: Rodzina - dziecko - telewizja: szanse wychowawcze i zagrożenia telewizji. Wyd. 2. „Trans
Humana", Białystok 2001.
Juszczyk S., Polewczyk I. (red.): Dziecko w świecie wiedzy, informacji i komunikacji.
Wyd. A. Marszałek, Toruń 2006.
Litwińska K.: Reklamy telewizyjne i ich oddziaływanie na emocje dzieci w wieku przedszkolnym.
Wyd. Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin 2004.
29
S T U D I A P O D Y P L O M O W E – K W A L I F I K A C Y J N E
Pedagogika wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Sylabus 3/9
Przedmiot: Seminarium dyplomowe (9)
Forma zajęć / liczba godzin 10 sem.; semestr 3; forma zaliczenia: egzamin dyplomowy
Prowadzący: Dr hab. M. Kisiel
Cel:
Wdrożenie słuchaczy do prowadzenia badań naukowych z zakresu pedagogiki wczesnego
wspomagania rozwoju dziecka. Doskonalenie umiejętności pisarstwa naukowego.
Treści (w rozbiciu na liczbę godzin):
Seminarium stanowi pracę naukową studenta pod kierunkiem samodzielnego pracownika
naukowego. Zajęcia prowadzone będą w cyklach tematycznych umożliwiających studentowi rozwój
indywidualnych zainteresowań w kontekście zasad prowadzenia pracy badawczej. Skutkiem
prowadzonych zajęć seminaryjnych jest napisanie pracy dyplomowej.
Rygory zaliczeniowe:
Oddanie napisanej pracy dyplomowej w wersji elektronicznej i wydrukowanej. Przystąpienie i zdanie egzaminu dyplomowego.
Literatura (5 najważniejszych pozycji):
Łobocki M.: Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków 2005.
Nowak S.: Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970.
Pilch T.: Zasady badań pedagogicznych. Warszawa 1999.
Węglińska M.: Jak pisać pracę magisterską? Kraków 1997.
Zaczyński M.: Praca badawcza nauczyciela. Warszawa 1995.