Blogi w bibliotekach

Joanna Kulikjoanna.kulik@chorzow.wsb.pl

Biblioteka Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu

Wydział Zamiejscowy w Chorzowie

V Forum Młodych Bibliotekarzy, 8-10 września 2010 r., Lublin

Blog - definicja ang. weblog, blog strona internetowa, zawierająca określoną liczbę

odrębnych, samodzielnych, uporządkowanych chronologicznie wpisów, których twórcą jest sam właściciel.

forma: pamiętnik, gazeta, strona typu „What’s New” lub zbiór linków odsyłających do innych stron www.

prowadzony przez jedną osobę lub grupę uprawnionych osób.

aktualizowany kilka razy dziennie lub kilka razy w ciągu tygodnia, a nawet miesiąca.

umożliwiają interaktywność między autorem oraz publicznością – publikowanie komentarzy [Blog, 2010a] [Derfert-Wolf, 2007], [Fichter, 2003], [Singh; Shahid, 2006]

Blog – słownik

blogosfera (ang. blogoshpere) obejmuje wszystko co związane jest z blogami i czynnościami z nimi powiązanymi,

blogowanie (ang. blogging) – czynność prowadzenia blogów,

bloger (ang. blogger) – osoba prowadząca bloga, blogrolling – czynność przenoszenia się

(odwiedzania) z jednego do drugiego bloga, blogstorm lub blogswamp – zjawisko występujące,

gdy w blogosferze pojawia się duża aktywność, informacji i opinii na określony temat [Fichter, 2003], [Singh; Shahid,

2006]

Blog – po raz pierwszy strona www utworzona przez Tima Berners-Lee (

http://info.cern.ch). Wykorzystywał ją do wskazania stron internetowych, gdy te pojawiły się po raz pierwszy w sieci.

strona „What’s New?” Mosaic, działająca w latach 1993-1996, zawierała linki do najnowszych i najciekawszych stron www w tym czasie. [Reichardt; Harder, 2005]

pierwszym biblioblogiem był „Librarians’ Site du Jour”Jenny’ego Levine’a.

po raz pierwszy terminu weblog użył Jorn Barger. Na stronie internetowej „Robot Wisdom” rozpoczął umieszczanie wpisów, które zawierały linki do interesujących artykułów. Słowo weblog powstało z połączenia wyrazów web oraz log.

później Peter Merholz zastosował wyraz blog, rozbijając termin weblog na „we blog” czyli „my blogujemy” [Blog, 2010], [Reichardt; Harder, 2005]

Typologia blogów – kryterium treściowe 1 blogi tekstowe (newsowe, poradnikowe, pamiętnikowe,

książkowe), fotoblogi – jego podstawową treść stanowią zdjęcia, np. Fotolog.pl

(http://www.fotolog.pl/) audioblogi – składają się z nagrań dźwiękowych. Jak je tworzyć

można zobaczyć m. in. w serwisie Hipcast (http://www.audioblog.com/)

videoblogi lub vlogi – zasadniczą treść stanowią pliki filmowe. Przykładem tego typu bloga jest strona internetowa Rocketboom (http://www.rocketboom.com)

linklog, czyli blog składający się z kolekcji linków, które autor serwisu uważa za interesujące. Przykładem tego typu serwisu jest Methodology and Philosophy of Information Science (http://methodologyphilosophyinfoscience.blogspot.com/2009/11/information-behavior-uzytkownicy_16.html) , blog prowadzony przez dr Sabinę Cisek z Uniwersytetu Jagiellońskiego [Definicja, 2008], [Urbanowicz, 2007]

Typologia blogów – kryterium treściowe 2 comicsblogs lub webcomics, czyli blogi komiksowe.

W wyspecjalizowanym serwisie blogowym tylko dla internetowych komiksów Webcomics Nation (http://www.webcomicsnation.com/) przedstawiane są prace twórców webcomics,

sketchblog – blog rysunkowy prowadzony przez profesjonalnych rysowników i artystów, np. Fightcomics (http://www.flightcomics.com/),

mikroblogi – dziennik internetowy, którego głównym nośnikiem informacji są krótkie, jednozdaniowe wpisy. Do serwisów oferujących usługę mikroblogowania należą: Twitter (http://www.twitter.com) , Jaiku (http://www.jaiku.com/) , Plurk (http://www.plurk.com/) czy polskie Spinacz (http://spinacz.pl/) , Flaker (http://flaker.pl/) , Blip (http://blip.pl/) oraz Pinger (http://www.pinger.pl/) [Urbanowicz, 2007]

Typologia blogów – rodzaj urządzenia

blogi tradycyjne, redagowane przy użyciu komputera

moblogi, redagowane za pomocą urządzeń przenośnych: telefonów komórkowych i palmtopów. Do ich założenia zachęca m. in. firma Nokia na swoim serwisie MoBlog.pl (http://www.moblog.pl/) [Urbanowicz, 2007]

Typologia blogów – inne formy

splgi są zakładane przez internetowe roboty, które spamują w celu polepszenia notowań jakiejś marki w rankingu PageRank Google [Spam, 2009]

flog to trefny blog. Np. francuski koncern Vichy wymyślił dziewczynę o imieniu Claire do prowadzenia Journal de ma peau: mon blog sur PeelMicroAbrasion des Laboratoires Vichy [Fake, 2010], [Flog, 2009]

Strategia projektowania bloga

zbadanie potencjału instytucji do blogowania, określenie rodzaju wykorzystywanego bloga, dedykowanie zasobów, określenie częstotliwości wpisów, określenie modelu reakcji, określenie sposobów promocji, określenie mierników skuteczności [Mazurek, 2008, s. 48-80]

Badanie potencjału blogowania

Polega na znalezieniu odpowiedzi na kilka pytań: czy w naszej instytucji jest miejsce na blog i w jakim zakresie

można go stosować? czy będziemy w stanie na bieżąco tworzyć nowe, ciekawe i

interesujące dla naszych czytelników treści? czy wśród pracowników biblioteki są osoby, które poradzą sobie

z uzupełnianiem wpisów do bloga? czy pracownicy posiadają wiedzę i doświadczenie w zakresie

tworzenia bloga? czy inne biblioteki lub instytucje kultury prowadzą blogi, a jeśli

taki to w jaki sposób?

Efektem jest podsumowanie zawierające takie punkty jak: cel postanowiony przed blogiem, osoby odpowiedzialne za jego tworzenie i zarządzanie, regulamin bloga, oczekiwane rezultaty, szacowane koszty, podział obowiązków i zadań, wersja testowa, promocja bloga oraz wskazanie ewentualnych zagrożeń.

Określenie rodzaju wykorzystywanego bloga

trudne zadanie ze względu na wielowątkowość tematyczną blogów oraz różnorodność celów osiąganych za ich pomocą

Dedykowanie zasobów

określenie czy dokonywanie wpisów do bloga mieści się w zakresie obowiązków danego pracownika i jakie z tego tytułu przysługują mu korzyści

Aktualizacja bloga

praktyka pokazuje, że wpisy powinny ukazywać się 1-2 razy ciągu tygodnia

zbyt częste aktualizowanie serwisu może spowodować, że internauta nie będzie w stanie ich przeczytać

zbyt duża częstotliwość wpisów nie zawsze idzie w parze z ich jakością

Określenie sposobu odpowiadania i reagowania na komentarze

autoryzacja komentarzy przed ich upublicznieniem odpowiedź na komentarz zawiera takie elementy

jak: podziękowanie za komentarz, przyznanie, że sprawa poruszana przez internautę jest istotna z danego punktu widzenia, odpowiedzenia na postawione pytania lub wskazanie czasu, po którym udzielimy odpowiedzi.

prowadzący bloga powinien być otwarty na kontynuowanie dialogu i nie odpowiadać standardowymi formułkami i formalnymi komunikatami

Negatywne komentarze

jeśli spełnia on warunki regulaminu bloga, to administrator ma obowiązek go opublikować

gdy na blogu pojawi się negatywny komentarz nacechowany emocjonalnie, administrator nie powinien bać się opublikować go. Odpowiedź powinna być konkretna, uprzejma i spokojna. W ten sposób może udać się załagodzić konflikt

Promocja bloga

stopki wiadomości e-mail, adres bloga w opisie komunikatora internetowego, przesyłanie informacji o uruchomieniu bloga

znajomym na płaszczyźnie zawodowej i prywatnej, informowanie o uruchomieniu bloga na stronie

głównej instytucji lub w postaci „wyskakujących okienek”,

plakaty i afisze w bibliotece, ulotki, zakładki z adresem www bloga, informacja o prowadzeniu bloga w informatorze, i inne

Określenie mierników skuteczności podjętych działań

liczba internautów odwiedzających stronę bloga, np. z zastosowaniem systemów typu Gemius Traffic, Stat 24. Otrzymujemy informacje o liczbie odwiedzających bloga, ich geolokalizacji, dane na temat ich lojalności oraz czasie wizyty. liczba przekierowań na stronę instytucji ze strony bloga,

pozycjonowanie bloga w wyszukiwarkach, liczba odnośników do strony bloga, liczba i jakość komentarzy pod wpisami do bloga, liczba i rodzaj oficjalnych komentarzy na temat

bloga

Wybór narzędzia

Główni „gracze” na polskim rynku wg badań Gemius S.A. z 2009

BlogOnet, Blox, Blogger, Bloog, WordPress [Polski, 2009]

Funkcjonalność narzędzi do tworzenia blogów automatyczne archiwizowanie wpisów – dzienne, tygodniowe,

miesięczne, tworzenie kategorii, wyszukiwanie w archiwum starszych postów, narzędzia społecznościowe, np. komentowanie wpisów, listy subskrypcyjne, RSS – przesyłanie nagłówków postów do ogólnodostępnych

agregatorów blogów, design, czyli tworzenie bloga za pomocą gotowych wzorców, które

można modyfikować, indeksowanie wpisów za pomocą słów kluczowych (tagów), blogrolling - tworzenie wykazów linków do ulubionych blogów autora, tworzenie wykazów linków do innych stron internetowych z możliwością

wyświetlania według kategorii, ping - automatyczne powiadamianie wyszukiwarek blogów o nowym

wpisie, trackback - śledzenie linków do danego postu w innych blogach [Derfert-

Wolf, 2007], [Fichter, 2003], [Mazurek, 2008, s. 29-33]

Wygląd bloga nagłówek: widoczny tytuł oraz krótka charakterystyka treści publikowanych na

blogu. pod nagłówkiem tytuł postu, który należy dodatkowo wyróżnić graficznie, np.

przy użyciu innej czcionki niż reszta tekstu pod tytułem wprowadzono streszczenie, którego zadaniem jest pozwolenie

odwiedzającemu stronę na ocenę czy jest zainteresowany treścią posta. część zasadnicza, czyli treść artykułu, a w stopce powinien znaleźć się podpis

autora oraz data publikacji. pod wpisem zarezerwowano miejsce dla działu „Co piszą autorzy innych

blogów?”. Zawiera on fragmenty artykułów dostarczone za pomocą funkcji trackback.

dział z komentarzami: liczba komentarzy umieszczonych pod każdym z artykułów, możliwość subskrypcji kanału RSS, formularz pozwalającym na dodawanie komentarzy.

po lewej stronie szablonu zaprojektowano miejsce dla przeglądarki oraz grupy odnośników prowadzących do innych części strony lub postów powiązanych z tematyką artykułu

po prawej stronie szablonu znajdują się odnośniki prowadzące do poszczególnych kategorii bloga, odsyłacze do następnego i poprzedniego postu

w widocznym i łatwym do odnalezienia miejscu, np. u samej góry prawego panelu bocznego, powinien znaleźć się przycisk „subskrybuj” [Hoekman, 2010, s. 180-187]

Dlaczego bibliotekarze powinni blogować?

jesteś stale na bieżąco w swojej dziedzinie, blog może być orędownikiem zmian w

środowisku, ale również powodować zmiany w postrzeganiu bibliotek przez innych czytelników,

blogi tworzą wspólnotę, jesteś niepowtarzalny i obalasz stereotypy na

temat bibliotekarzy, pisz również dla siebie, pisanie bloga jest łatwe i… nie ma

usprawiedliwienia [Schwartz, 2010]

Źródła agregujące informacje z blogów

Blogging Libraries Wiki (http://www.blogwithoutalibrary.net/links/)

Google Blog Serach (http://blogsearch.google.com/)

Library Weblogs (http://www.libdex.com/weblogs.html)

LIBWORM Librarianship RSS Search and Current Awareness (http://www.libworm.com/)

LISZEN Library and Information Science Serach Engine (http://liszen.com/)

Typologia biblioblogów library news blogs – publikowane są wszystkie informacje związane z tematyką

bloga, marketing and promotion blogs – umieszczane są ogłoszenia i promowane

imprezy biblioteczne, materials/resources blogs – za jego pośrednictwem zwraca się uwagę na

wybrane kategorie zbiorów bibliotecznych, service oriented blogs – blogi poświęcone określonym usługom bibliotecznym, project blogs – blogi opisujące w kolejności chronologicznej np. budowę nowego

budynku biblioteki, user-specific blogs – publikowane są na nich wiadomości i informacje o

usługach bibliotecznych przeznaczonych dla poszczególnych grup użytkowników biblioteki,

association and organization blogs – publikowane są wiadomości i informacje związane z jakąś organizacją lub związkiem bibliotekarskim,

conference blogs – blogi poświęcone zagadnieniom związanym z konferencją lub innym spotkaniem,

internal blogs – blogi służące wewnętrznej komunikacji w większej jednostce organizacyjnej,

librarian’s blogs – blogi prowadzone przez bibliotekarzy [Stephens, 2006].

Źródła 1 Blog [online]. 2010 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web:

http://en.wikipedia.org/wiki/Blog. Blog [online]. 2010a [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web:

http://pl.wikipedia.org/wiki/Blog. Definicja i rodzaje blogów [online]. 2008 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w

World Wide Web: http://eredaktor.pl/teoria/definicja-i-rodzaje-blogow/. Derfert-Wolf L. (2007), Blogi i RSS dla bibliotekarzy i bibliotek. „EBIB.

Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy” [online]. 2007, nr 7 (88) [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ebib.info/2007/88/a.php?derfert.

Fake blog [online]. 2010 [dostęp: 2010-09-07]. Dostępny w World Wide Web: http://en.wikipedia.org/wiki/Fake_blog.

Fichter D. (2003), Why and How to Use Blogs to Promote Your Library’s Services. „Marketing Library Services” [online]. 2003, vol. 17, no. 6 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web: http://www.infotoday.com/MLS/nov03/fichter.shtml.

Flog [online]. 2009 [dostęp: 2010-09-07]. Dostępny w World Wide Web: http://pl.wikipedia.org/wiki/Flog.

Hoekman R. (2010), Magia interfejsu. Gliwice.

Źródła 2 Mazurek G. (2008), Blogi i wirtualne społeczności – wykorzystanie w marketingu.

Kraków. Polski Internet 2008/2009 [online]. 2009 [dostęp: 2010-09-07]. Dostępny w World

Wide Web: http://pliki.gemius.pl/Raporty/2009/02_2009_Polski_internet_2008_2009.pdf.

Reichardt R., Harder G. (2005), Weblogs: Their Use and Application in Science Technology Libraries [online]. 2005 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web: http://stlq.info/blogstl.pdf.

Schwartz G., Blogs for Libraries [online]. 2010 [dostęp: 2010-09-07]. Dostępny w World Wide Web: http://www.webjunction.org/technology/web-tools/articles/content/430713.

Singh G., Shahid S.M. (2006), Blogs as Tools for Online Information Sharing. „Library Philosophy and Practics” [online]. 2006, vol. 9, no. 1 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web: http://www.webpages.uidaho.edu/~mbolin/singh-shahid.htm.

Spam blog [online]. 2009 [dostęp: 2010-09-07]. Dostępny w World Wide Web: http://pl.wikipedia.org/wiki/Spam_blog.

Stephens M. (2006), Blogs. „Library Technology Reports” [online]. 2006, vol. 42, issue 4 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web: http://web.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=8&hid=7&sid=4d749892-673e-4d8a-b65e-1c1c0a2ab3ea%40sessionmgr10.

Urbanowicz K. (2007), 10 rodzajów blogów [online]. 2007 [dostęp: 2010-08-09]. Dostępny w World Wide Web: http://mediacafepl.blogspot.com/2007/05/10-rodzajw-blogw.html.

Dziękuję za uwagę

Prezentacja dostępna pod adresem

http://www.slideshare.net/jnnklk