Kornel Makuszyński

Humorysta o wybitnie radosnym poglądzie na

świat

jeden

z najpopularniejszy

ch pisarzy lat międzywojennychjest patronem

Szkoły Podstawowej Nr2 w Polkowicach

Kornel Makuszyński (1884-1953) pisarz, publicysta, krytyk teatralny, jeden z najpopularniejszych pisarzy dla dzieci, urodził się w Stryju, a młodość spędził we Lwowie. Tu kształcił się w gimnazjum i studiował na Uniwersytecie

im. Jana Kazimierza na Wydziale Filozoficznym. Tutaj przed I wojną światową pracował jako kierownik literacki Teatru Miejskiego. Lata wojny rzuciły Makuszyńskiego i jego pierwszą żonę, Emilię z Błażeńskich, w głąb Rosji. Zwolniony z zesłania za poręką przyjaciół powrócił do

kraju, by po kilku miesiącach pracy artystycznej w Teatrze Miejskim we Lwowie ponownie i już ostatecznie opuścić to miasto. Do roku 1918 mieszkał w Kijowie i pracował jako kierownik literacki Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej

oraz pełnił funkcję prezesa miejscowego Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy.

W okresie kijowskim powstały jego pierwsze powieści.

„Perły i wieprze” „Po mlecznej drodze” oraz zbiór baśni dla dzieci „Bardzo dziwne bajki”

W latach trzydziestych powstały najbardziej poczytne książki dla dzieci i

młodzieży:

"Przygody Koziołka Matołka","O dwóch takich co ukradli księżyc", "Przyjaciel wesołego diabła", "Skrzydlaty chłopiec","Wielka brama", "Wyprawa pod psem„,"Szatan z siódmej klasy„,"List z tamtego świata".

Inne niezwykle popularne utwory dla dzieci i młodzieży:

Panna z mokrą głową(1933), Awantury i wybryki małej małpki Fiki Miki (1935), Awantura o Basię (1937), Szaleństwa panny Ewy (1957),Legendy krakowskie (1960).

Powieści Kornela Makuszyńskiego cieszą się do dziś popularnością. Świadczą o tym liczne wznowienia i ekranizacje jego

utworów.

„Szatan z siódmej klasy”

„Awantura o Basię”

„Panna z mokrą głową”

„Szaleństwa panny Ewy”

Wraz z odzyskaniem niepodległości zaczął się nowy, warszawski

okres w życiu pisarza.

W Warszawie nastąpił okres żywiołowej działalności pisarza. Swoje felietony i recenzje ogłaszał we

wszystkich poczytnych w owym czasie czasopismach, stając się jedną z najbardziej

znanych postaci w polskim życiu artystyczno-towarzyskim stolicy. W roku 1926 za poemat

"Pieśń o Ojczyźnie" (1924) otrzymał Państwową Nagrodę Literacką, najwyższe wyróżnienie literackie, przyznane mu przez Ministerstwo

Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Kornel Makuszyński z żoną JaninąAleja Róż 14, Warszawa

Od roku 1934 drugim domem Makuszyńskiego

i jego żony Janiny Gluzińskiej stało się

Zakopane.

Tak jak w Warszawie, również i tutaj

Kornel Makuszyński uczestniczył czynnie

w bujnym życiu artystycznym, towarzyskim i sportowym.

Tatry, Zakopane

Wprawdzie Pan Kornel nie uprawiał sportów, nie chodził po górach, ale uczestniczył i patronował wielu komitetom

organizacyjnym zawodów narciarskich, konnych, samochodowych. Swoim patronatem objął klub "Wisła„ i z jego inicjatywy najbiedniejsza młodzież góralska dostawała narty,

aby mogła ćwiczyć się w konkurencjach narciarskich. Tę piękną działalność przyjaciela dzieci przypominają dziś

dziecięce zawody narciarskie rozgrywane o memoriał

Kornela Makuszyńskiego.

"Koziołek Matołek" - tak potocznie nazwany jest Memoriał Kornela Makuszyńskiego organizowany co roku w Zakopanem. Jest to impreza sportowa dla

najmłodszych organizowana przez klub AZS Zakopane od 1948 roku. Dzieci w wieku 4 - 9 lat z całej Polski, jak również z innych państw biorą udział

w zawodach narciarskich. Walczą ze sobą w poszczególnych konkurencjach tj. w skokach, w

biegach i w zjazdach narciarskich. Wszystkim zawodnikom

towarzyszy i kibicuje Koziołek Matołek.Początkowo zawody odbywały się jednego dnia,

gdzie brało udział ok. 150 zawodników. Obecnie z roku na rok przybywa chętnych do wzięcia udziału

we wspólnej zabawie i rywalizacji, na dzień dzisiejszy jest to ok. 800 osób, dlatego zawody odbywają się

dwa dni.

Kornel Makuszyński zmarł 31 lipca 1953 roku. Pochowany został na Cmentarzu

Zasłużonych. Cmentarz ten zwany jest w góralskiej gwarze od nazwiska fundatora, Jana

Pęksy, Pęksowym Brzyzkiem.

Zakopane pojawiło się w twórczości Makuszyńskiego już w latach

dwudziestych;

Jego felietony drukowała warszawska i zakopiańska prasa. Pan Kornel od początku lubił Zakopane, a Zakopane odwzajemniło się i w roku 1931 nadało pisarzowi tytuł

Honorowego Obywatela.

Zakopane, lata 30-te XX w.

MUZEUM KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO mieści się w willi "Opolanka",

gdzie państwo Makuszyńscy mieszkali w czasie niemal corocznych letnich i zimowych pobytów w Zakopanem,

a po drugiej wojnie osiedlili się na stałe.

Muzeum powstało w roku 1966 ze zbiorów ofiarowanych społeczeństwu przez

Janinę Gluzińską-Makuszyńską (1896-1972) wdowę po pisarzu.

To, co dzisiaj znajduje się w Muzeum, jest zaledwie cząstką dorobku pisarza - kolekcjonera dzieł sztuki

i przyjaciela wielu wybitnych artystów. Wiele cennych przedmiotów oraz duża biblioteka

Makuszyńskich zostały zniszczone w czasie II wojny w Warszawie.

Muzeum w "Opolance" to cztery pokoje dawnego

mieszkania państwa Makuszyńskich.

Zbiory Muzeum obejmują księgozbiór złożony z kolejnych

wydań utworów Makuszyńskiego, piśmiennictwa historyczno-

literackiego o jego twórczości oraz literatury pamiętnikarskiej. Archiwum pisarza to nie tylko

rękopisy samego Makuszyńskiego,

ale i bogaty zbiór listów od wybitnych literatów, malarzy,

muzyków, ludzi teatru, uczonych, polityków, a także obfita

korespondencja od czytelników. Archiwum

uzupełniają wycinki prasowe i zbiór fotografii.

Słynne cytaty wypowiedziane przez naszego patrona:

„Radość wielkim jest mędrcem, bo radość stworzyła słońce i

świat. Smutek niczego nie urodzi”.

„Radość wielkim jest mędrcem, bo radość stworzyła słońce i

świat. Smutek niczego nie urodzi”.

„Nie byłoby radości bez smutku”.

„Nie byłoby radości bez smutku”.

„Stracony jest każdy dzień bez

uśmiechu”.

„Stracony jest każdy dzień bez

uśmiechu”.

„Uśmiech to pół pocałunku”.

„Uśmiech to pół pocałunku”.

Inni tak wspominają Makuszyńskiego i jego twórczość:

„Młodość pokazał jako czas bez grzechu, blisko Boga. Jest w młodości i szaleństwo i nierozumne zachowania –

ale nie ma zła. I wszystko, co wówczas się przeżywa zanurzone jest w czystej radości.”.

Krystyna Heska-Kwaśniewicz

„Był radosny i promienny, uczył kochania bliźnich,

dobroć przedkładał nad wszystko, walczył o godność człowieka,

a zło leczył dobrocią i uśmiechem”. Pola Kuleczka

„Nie sposób było go nie lubić ani wejść z nim w konflikty.

Był bezgranicznie pogodny i ustępliwy”Antoni Słonimski

 

 

Makuszyński większość swojej twórczości pisarskiej poświęcił najmłodszym, jego praca literacka i działalność

była walką o uśmiech dziecka. W swoich czytelnikach wyrabiał

poczucie humoru i zachęcał do zastanowienia się nad wartością etyczną czynów ludzkich. Zaciekawiał, bawił,

ale i uczył, przemycając w swych książkach problemy wychowawcze i wartości

patriotyczne.

Jego twórczość dla dzieci i dorosłych przepojona jest ogromnym ciepłem i zrozumieniem dla drugiego

człowieka. Na kartach swoich powieści ukazuje bohaterów, którzy kierując się w życiu współczuciem dla pokrzywdzonych,

jak również wiarą w trwałe związki przyjaźni, zawsze wierni są zasadom moralnym i przekonaniu, że w każdym

ludzkim sercu mieści się wiele dobra.

Panie Kornelu ,nasz Przyjacielu,

Takich jak Ty, świat zna niewielu

Dałeś nam uśmiech, dobre sny

My za to wszystko dziękujemy Ci.

Do prezentacji wykorzystano informacje z następujących stron:

1. pl.shvoong.com/books/biography/1649873-kornel-makuszyński

2. zakopane.z-ne.pl/s,doc,pol,zakopane,22101,1,1301.html - 47k

3. www.lwow.com.pl/naszdziennik/makuszynski.html - 15k

4. www.petlaczasu.pl/kornel/a00000091 - 19k 5. pl.wikiquote.org/wiki/Kornel_Makuszyński - 19k