Kornel Makuszyński

Humorysta o wybitnie radosnym poglądzie na

świat

jeden

z najpopularniejszy

ch pisarzy lat międzywojennychjest patronem

Szkoły Podstawowej Nr2 w Polkowicach

Kornel Makuszyński (1884-1953) pisarz, publicysta, krytyk teatralny, jeden z najpopularniejszych pisarzy dla dzieci, urodził się w Stryju, a młodość spędził we Lwowie. Tu kształcił się w gimnazjum i studiował na Uniwersytecie

im. Jana Kazimierza na Wydziale Filozoficznym. Tutaj przed I wojną światową pracował jako kierownik literacki Teatru Miejskiego. Lata wojny rzuciły Makuszyńskiego i jego pierwszą żonę, Emilię z Błażeńskich, w głąb Rosji. Zwolniony z zesłania za poręką przyjaciół powrócił do

kraju, by po kilku miesiącach pracy artystycznej w Teatrze Miejskim we Lwowie ponownie i już ostatecznie opuścić to miasto. Do roku 1918 mieszkał w Kijowie i pracował jako kierownik literacki Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej

oraz pełnił funkcję prezesa miejscowego Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy.

W okresie kijowskim powstały jego pierwsze powieści.

„Perły i wieprze” „Po mlecznej drodze” oraz zbiór baśni dla dzieci „Bardzo dziwne bajki”

W latach trzydziestych powstały najbardziej poczytne książki dla dzieci i

młodzieży: "Przygody Koziołka Matołka","O dwóch takich co ukradli księżyc", "Przyjaciel wesołego diabła", "Skrzydlaty chłopiec","Wielka brama", "Wyprawa pod psem„,"Szatan z siódmej klasy„,"List z tamtego świata".

Inne niezwykle popularne utwory dla dzieci i młodzieży:

Panna z mokrą głową(1933), Awantury i wybryki małej małpki Fiki Miki (1935), Awantura o Basię (1937), Szaleństwa panny Ewy (1957),Legendy krakowskie (1960).

Powieści Kornela Makuszyńskiego cieszą się do dziś popularnością. Świadczą o tym liczne wznowienia i ekranizacje jego

utworów.

„Szatan z siódmej klasy”

„Awantura o Basię”

„Panna z mokrą głową”

„Szaleństwa panny Ewy”

Wraz z odzyskaniem niepodległości zaczął się nowy, warszawski okres

w życiu pisarza.W Warszawie nastąpił okres żywiołowej działalności

pisarza. Swoje felietony i recenzje ogłaszał we wszystkich poczytnych w owym czasie

czasopismach, stając się jedną z najbardziej znanych postaci w polskim życiu artystyczno-towarzyskim stolicy. W roku 1926 za poemat

"Pieśń o Ojczyźnie" (1924) otrzymał Państwową Nagrodę Literacką, najwyższe wyróżnienie literackie, przyznane mu przez Ministerstwo

Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Kornel Makuszyński z żoną JaninąAleja Róż 14, Warszawa

Od roku 1934 drugim domem Makuszyńskiego

i jego żony Janiny Gluzińskiej stało się

Zakopane. Tak jak w Warszawie,

również i tutaj Kornel Makuszyński uczestniczył czynnie

w bujnym życiu artystycznym, towarzyskim i sportowym.

Tatry, Zakopane

Wprawdzie Pan Kornel nie uprawiał sportów, nie chodził po górach, ale uczestniczył i patronował wielu komitetom

organizacyjnym zawodów narciarskich, konnych, samochodowych. Swoim patronatem objął klub "Wisła„ i z jego inicjatywy najbiedniejsza młodzież góralska dostawała narty,

aby mogła ćwiczyć się w konkurencjach narciarskich. Tę piękną działalność przyjaciela dzieci przypominają dziś

dziecięce zawody narciarskie rozgrywane o memoriał Kornela Makuszyńskiego.

"Koziołek Matołek" - tak potocznie nazwany jest Memoriał Kornela Makuszyńskiego organizowany co roku w Zakopanem. Jest to impreza sportowa dla

najmłodszych organizowana przez klub AZS Zakopane od 1948 roku. Dzieci w wieku 4 - 9 lat z całej Polski, jak również z innych państw biorą udział w zawodach

narciarskich. Walczą ze sobą w poszczególnych konkurencjach tj. w skokach, w biegach

i w zjazdach narciarskich. Wszystkim zawodnikom towarzyszy i kibicuje Koziołek Matołek.

Początkowo zawody odbywały się jednego dnia, gdzie brało udział ok. 150 zawodników. Obecnie z roku na

rok przybywa chętnych do wzięcia udziału we wspólnej zabawie i rywalizacji, na dzień dzisiejszy jest

to ok. 800 osób, dlatego zawody odbywają się dwa dni.

Kornel Makuszyński zmarł 31 lipca 1953 roku. Pochowany został na Cmentarzu

Zasłużonych. Cmentarz ten zwany jest w góralskiej gwarze od nazwiska fundatora, Jana

Pęksy, Pęksowym Brzyzkiem.

Zakopane pojawiło się w twórczości Makuszyńskiego już w latach

dwudziestych; Jego felietony drukowała warszawska

i zakopiańska prasa. Pan Kornel od początku lubił Zakopane, a Zakopane odwzajemniło się i w roku 1931 nadało pisarzowi tytuł

Honorowego Obywatela.

Zakopane, lata 30-te XX w.

MUZEUM KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO mieści się w willi "Opolanka",

gdzie państwo Makuszyńscy mieszkali w czasie niemal corocznych letnich i zimowych pobytów w Zakopanem,

a po drugiej wojnie osiedlili się na stałe.

Muzeum powstało w roku 1966 ze zbiorów ofiarowanych społeczeństwu przez

Janinę Gluzińską-Makuszyńską (1896-1972) wdowę po pisarzu.

To, co dzisiaj znajduje się w Muzeum, jest zaledwie cząstką dorobku pisarza - kolekcjonera dzieł sztuki

i przyjaciela wielu wybitnych artystów. Wiele cennych przedmiotów oraz duża biblioteka

Makuszyńskich zostały zniszczone w czasie II wojny w Warszawie.

Muzeum w "Opolance" to cztery pokoje dawnego

mieszkania państwa Makuszyńskich.

Zbiory Muzeum obejmują księgozbiór złożony z kolejnych

wydań utworów Makuszyńskiego, piśmiennictwa historyczno-

literackiego o jego twórczości oraz literatury pamiętnikarskiej. Archiwum pisarza to nie tylko

rękopisy samego Makuszyńskiego,

ale i bogaty zbiór listów od wybitnych literatów, malarzy,

muzyków, ludzi teatru, uczonych, polityków, a także obfita

korespondencja od czytelników. Archiwum

uzupełniają wycinki prasowe i zbiór fotografii.

Słynne cytaty wypowiedziane przez naszego patrona:

„Radość wielkim jest mędrcem, bo radość stworzyła słońce i

świat. Smutek niczego nie urodzi”.

„Nie byłoby radości bez smutku”.

„Stracony jest każdy dzień bez

uśmiechu”.

„Uśmiech to pół pocałunku”.

Inni tak wspominają Makuszyńskiego i jego twórczość:

„Młodość pokazał jako czas bez grzechu, blisko Boga. Jest w młodości i szaleństwo i nierozumne zachowania –

ale nie ma zła. I wszystko, co wówczas się przeżywa zanurzone jest w czystej radości.”.

Krystyna Heska-Kwaśniewicz

„Był radosny i promienny, uczył kochania bliźnich,

dobroć przedkładał nad wszystko, walczył o godność człowieka,

a zło leczył dobrocią i uśmiechem”. Pola Kuleczka

„Nie sposób było go nie lubić ani wejść z nim w konflikty.

Był bezgranicznie pogodny i ustępliwy”Antoni Słonimski

 

 

Makuszyński większość swojej twórczości pisarskiej poświęcił najmłodszym, jego praca literacka i działalność

była walką o uśmiech dziecka. W swoich czytelnikach wyrabiał

poczucie humoru i zachęcał do zastanowienia się nad wartością etyczną czynów ludzkich. Zaciekawiał, bawił,

ale i uczył, przemycając w swych książkach problemy wychowawcze i wartości

patriotyczne.

Jego twórczość dla dzieci i dorosłych przepojona jest ogromnym ciepłem i zrozumieniem dla drugiego

człowieka. Na kartach swoich powieści ukazuje bohaterów, którzy kierując się w życiu współczuciem dla pokrzywdzonych,

jak również wiarą w trwałe związki przyjaźni, zawsze wierni są zasadom moralnym i przekonaniu, że w każdym

ludzkim sercu mieści się wiele dobra.

Panie Kornelu ,nasz Przyjacielu,Takich jak Ty, świat zna niewieluDałeś nam uśmiech, dobre snyMy za to wszystko dziękujemy Ci.

Do prezentacji wykorzystano informacje z następujących stron:

1. pl.shvoong.com/books/biography/1649873-kornel-makuszyński

2. zakopane.z-ne.pl/s,doc,pol,zakopane,22101,1,1301.html - 47k

3. www.lwow.com.pl/naszdziennik/makuszynski.html - 15k

4. www.petlaczasu.pl/kornel/a00000091 - 19k 5. pl.wikiquote.org/wiki/Kornel_Makuszyński - 19k