Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów

WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO

DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

STOPIEŃ SZKOLNY – 07.11. 2014 r.

1. Test konkursowy zawiera 26 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie

masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.

2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.

3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.

4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego, zadań typu prawda-fałsz

oraz zadań na dobieranie wybierz jedną, poprawną odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem,

np.:

A B C D

Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem

B , po czym skreśl właściwą literę, np.:

A B C D

5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją.

6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się

z innymi uczestnikami konkursu.

7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.

8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.

9. Brudnopis dołączony do testu nie podlega ocenie.

X

X X X

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

2 z 12

Tekst I

Zbigniew Herbert

Pudełko zwane wyobraźnią

Zastukaj palcem w ścianę

z dębowego klocka

wyskoczy

kukułka

wywoła drzewa

jedno i drugie

aż stanie

las

zaświstaj cienko -

a pobiegnie rzeka

mocna nić

która zwiąże góry z dolinami

Chrząknij znacząco -

oto miasto

z jedną wieżą

szczerbatym murem

i domkami żółtymi

jak kostki do gry

teraz

zamknij oczy

spadnie śnieg

zgasi

zielone płomyki drzew

wieżę czerwoną

pod śniegiem

jest noc

z błyszczącym zegarem na szczycie

sową krajobrazu

Zadanie 1. (1 p.)

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli

jest fałszywe.

Tytuł wyraża główną myśl utworu. P F

Podmiotem lirycznym w wierszu jest zegar. P F

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

3 z 12

Zadanie 2. (2 p.)

Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami z wiersza.

Polecenie podmiotu

lirycznego

Wywołane obrazy

pojawi się miasto, wieża, szczerbate mury, żółte domki

zamknij oczy

Zadanie 3. (1 p.)

W tabeli podano przykłady środków poetyckich występujących w wierszu.

Zaznacz T (tak) lub N (nie) w zależności od tego, czy poprawnie określono ich

role w utworze.

Środek poetycki i przykład Rola w utworze

epitet: szczerbate mury podkreśla, uwydatnia cechę

opisywanego przedmiotu T N

porównanie: domkami żółtymi

jak kostki do gry nadaje przedmiotom cechy istot żywych T N

Zadanie 4. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Podmiot liryczny radzi czytelnikowi

A. zdrzemnąć się.

B. pójść na spacer.

C. włączyć telewizor.

D. zanurzyć się w marzeniach.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

4 z 12

Zadanie 5. (2 p.)

Wykorzystaj pomysł poety zawarty w wierszu i wymyśl jeden własny sposób

przeniesienia się w świat wyobraźni. Opisz w 2-3 zdaniach obraz, który zobaczyłeś.

Pamiętaj o poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….

Tekst II

Joanna Kulmowa

List do Andersena

Ja dziękuję panu

panie Janie Christianie

za to bardzo dziecinne bajanie.

Za kominiarczyka co się kochał w pasterce.

Za słowika —

że miał żywe serce.

Za szkiełka Królowej Śniegu.

I za smutny los żołnierza cynowego.

Za księżniczkę na ziarnku grochu.

Za cień

który trwa przy mnie wszędzie.

I za każde brzydkie kaczątko

co wie teraz

że łabędziem

będzie.

Zadanie 6. (1 p.)

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli

jest fałszywe.

Podmiotem lirycznym w wierszu jest czytelnik

Baśni Andersena. P F

Wypowiedź podmiotu lirycznego jest skierowana

do bohaterów Baśni. P F

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

5 z 12

Zadanie 7. (3 p.)

Uzupełnij tabelę brakującymi informacjami.

Tytuł Główni bohaterowie

(przynajmniej dwóch) Tematyka

Pasterka i kominiarczyk

Historia o porcelanowych figurkach,

które czują, myślą i przeżywają

dramatyczne przygody.

cesarz Chin,

prawdziwy słowik,

sztuczny słowik

Długa i niebezpieczna podróż Gerdy

w poszukiwaniu Kaya, który trafił do

Królowej Śniegu po tym, jak w jego

oku i sercu znalazły się odłamki

czarodziejskiego lustra.

Dzielny ołowiany

żołnierz

ołowiany żołnierz,

tancerka

Księżniczka na ziarnku

grochu

Historia cienia pewnego uczonego,

który uwolnił się od swego właściciela

i zyskał nad nim przewagę.

brzydkie kaczątko,

kaczka, kaczęta

Zadanie 8. (2 p.)

Utwórz wyrazy pokrewne od rzeczownika śnieg.

Słowa pokrewne:

rzeczownik – ………………………………

czasownik – ………………………………..

przymiotnik – ………………………………

przysłówek – ………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

6 z 12

Tekst III

Do ogrodu przyszło kilkoro małych dzieci, które rzucały chleb i ziarnka do wody,

najmniejsze z nich zawołało:

– Przybył nowy łabędź! – a inne dzieci wołały razem z nim: – Tak, zjawił się nowy! –

i klaskały w ręce, i kręciły się w kółko, a potem pobiegły do swych rodziców i razem rzucali

do wody chleb i ciastka, a wszyscy wołali:

– Ten nowy jest najładniejszy. Taki młody i piękny!

A stare łabędzie pochyliły przed nim głowy.

Wtedy ptak poczuł się zmieszany z radości: schował głowę pod skrzydła i sam nie

wiedział, co się z nim dzieje; był zbyt szczęśliwy, ale wcale nie dumny, gdyż dobre serce

nie bywa nigdy pyszne; myślał o tym, jak go prześladowano i wyszydzano, i słuchał, jak

wszyscy teraz mówili, że jest najpiękniejszym ze wszystkich pięknych ptaków. Bzy

pochylały swe gałęzie nad powierzchnią wody, a słońce grzało mocno i rozkosznie; wtedy

zaszumiały skrzydła młodego łabędzia, podniosła się smukła jego szyja i zawołał z głębi

serca:

– Nawet nie marzyłem o takim szczęściu wówczas, kiedy byłem tylko brzydkim

kaczątkiem! Hans Christian Andersen, Baśnie, Warszawa 1985.

Zadanie 9. (1 p.)

Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–2.

We fragmencie baśni Brzydkie kaczątko występuje narracja

A. pierwszoosobowa,

ponieważ

1. narrator ma nieograniczoną wiedzę na

temat bohaterów i wydarzeń.

B. trzecioosobowa, 2. narrator jest jednym z bohaterów i bierze

udział w wydarzeniach.

Zadanie 10. (1 p.)

O co zapytałbyś łabędzia, obserwując jego zachowanie opisane w wyróżnionym

fragmencie baśni?

…………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 11. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Stare łabędzie pochyliły głowy przed nowym łabędziem na znak

A. poddaństwa, hołdu, tchórzostwa.

B. pokory, uznania, złośliwości.

C. czci, zależności, pogardy.

D. hołdu, czci, uznania.

Zadanie 12. (1 p.)

Poniżej podane są dwa słownikowe znaczenia wyrazu pyszny.

pyszny 1. pełen pychy, zarozumiały, wyniosły, dumny

2. bardzo dobry, doskonały, świetny, wspaniały, znakomity

We fragmencie …był zbyt szczęśliwy, ale wcale nie dumny, gdyż dobre serce nie bywa nigdy

pyszne; użyto słowa pyszny w znaczeniu (wpisz 1. lub 2.) ……….

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

7 z 12

Zadanie 13. (1 p.)

Do sposobów stopniowania (1, 2, 3) przyporządkuj odpowiedni przymiotnik (A, B, C),

a następnie do każdego z tych przymiotników dobierz po jednym antonimie spośród

podanych (I, II, III).

Sposób

stopniowania

Przymiotnik Antonim

1. stopniowanie proste

(regularne)

2. stopniowanie

opisowe

3. stopniowanie

nieregularne

A. piękny

B. dobry

C. zmieszany

I. pewny siebie

II. brzydki

III. zły

Wskaż właściwe przyporządkowanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.

A. 1AI, 2CIII, 3BII

B. 1AII, 2CI, 3BIII

C. 3AIII, 1BI, 2CII

D. 1AIII, 2BII, 3CI

Tekst IV

Józef Ratajczak

Legenda

Taką legendę mi pokaż,

co siedzi wciąż

w jamie smoka

i kryje się w kopcu Kraka.

To jest legenda na plakat.

Taką legendę mi przyślij,

co skacze z Wandą

do Wisły

i mieszka

w Mysiej Wieży.

Taką legendę chcę przeżyć.

Bo takie legendy uczą:

Śpiący Rycerze

się zbudzą,

Piast przyjdzie

i Kościuszko.

To są legendy nad łóżko.

Malować je i powiesić.

Niech zawsze nad nami płyną

w pieśni.

A potem w szkolnym zeszycie

napisać je sobie,

jak życie.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

8 z 12

Zadanie 14. (1 p.)

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli

jest fałszywe.

Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do

adresata wiersza, ponieważ używa czasowników

pokaż, przyślij.

P F

Legenda Józefa Ratajczaka jest wierszem

stroficznym. P F

Zadanie 15. (1 p.)

Wyjaśnij, jak rozumiesz ostatnią zwrotkę wiersza? Odpowiedz w 1-2 zdaniach.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………

Zadanie 16. (1 p.)

Uzupełnij podane niżej reguły ortograficzne, podając po jednym odpowiednim

przykładzie z wiersza Józefa Ratajczaka Legenda.

Wielką literą piszemy:

1. Imiona, np. ………………………… i nazwiska ludzi, np. ……………………… .

2. Przydomki, pseudonimy i przezwiska ludzi, np. ……………………………….. .

3. Nazwy geograficzne, np. ………………………… .

Zadanie 17. (1 p.)

Przeczytaj tekst, a następnie dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź

spośród podanych.

„Nagle z wody wynurzyła się przecudna postać. Była to dziewica nadziemskiej urody;

w świetle miesięcznym widać ją było doskonale. Miała długie kruczoczarne włosy,

pierścieniami spływające na białą, jak z marmuru wyrzeźbioną szyję; szafirowe jej oczy,

wzniesione ku pełni, patrzyły dziwnie przejmująco i smutno, a ozdobiona lekkim rumieńcem

twarzyczka takim tchnęła czarodziejskim urokiem, że przyglądającym się jej rybakom, aż

serca zamarły ze wzruszenia.”

Powyższy fragment legendy Syrena to

A. opowiadanie o wydarzeniach.

B. opis postaci rzeczywistej.

C. opis postaci literackiej.

D. opis krajobrazu.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

9 z 12

Zadanie 18. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Legendą nazywamy

A. opowieść związaną z wierzeniami religijnymi lub historycznymi, zawierającą

elementy fantastyczne i cudowne.

B. utwór epicki niewielkich rozmiarów pisany prozą, polegający na relacjonowaniu

wydarzeń przez narratora.

C. opowiadanie o wierzeniach danej społeczności, zwłaszcza dawnej, archaicznej,

wyjaśniające np. powstanie świata.

D. utwór o treści fantastycznej, w którym dobro zwycięża zło, a czas i miejsce nie są

dokładnie określone.

Tekst V

Żył na wyspie Krecie, na wygnaniu, z dala od Aten, swej ojczyzny, wielki rzeźbiarz,

budowniczy i mistrz sztuk wszelakich – Dedal.

Wyspą tą rządził podówczas król Minos. Jego żona, Pazyfae, urodziła potwornego

bykoczłowieka – Minotaurosa. Okryty wstydem Minos, pragnąc ukryć syna Pazyfai przed

światem i uchronić swoich poddanych przed napaściami nigdy niesytego krwi potwora,

zwrócił się o pomoc do Dedala.

Wielki budowniczy wzniósł wtedy sławną w całym świecie budowlę, zwaną

Labiryntem i tam w najdalszej części gmachu zamieszkał Minotauros, odcięty od wyjścia

tysiącem zakrętów i ślepych korytarzy. Król obsypał Dedala wspaniałymi darami.

Lecz mimo czci i sławy, jaka go otaczała, nie był Dedal szczęśliwy. Trawiła go

tęsknota za ojczyzną. Ale Minos nie chciał wypuścić Dedala z granic swego królestwa. Wtedy

Dedal zaczął myśleć o ucieczce. Z piór ptasich sklejonych roztopionym woskiem sporządził

skrzydła dla siebie i dla swojego syna – Ikara. Przypinając synowi skrzydła do ramion, szeptał

słowa przestrogi: „Nie leć, synu, za blisko słońca, by nie rozpuścił się wosk. Nie leć też za

blisko morza, by fale nie zwilżyły ci skrzydeł.”

Unieśli się w powietrze. Ikar upojony lotem nie myślał o przestrogach mądrego ojca.

Niepomny na niebezpieczeństwo leciał coraz bliżej słońca. Lot Ikara stawał się ciężki

i nierówny jak lot zranionego ptaka. Na ten widok serce ojca ogarnął lęk. Dedal z całej mocy

bił skrzydłami powietrze, aby pospieszyć synowi z pomocą. Nie zdążył. Ikar jak kamień spadł

w dół. Zielone fale morza pochłonęły go na zawsze. Na podstawie: Wanda Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1990.

Zadanie 19. (2 p.)

Uzupełnij plan ramowy o brakujące wydarzenia. Zapisz je w formie równoważników

zdań.

1. Narodziny Minotaurosa.

2. ……………………………….

3. Pragnienie Dedala.

4. Zakaz opuszczenia Krety.

5. ………………………………..

6. Przestroga ojca.

7. …………………………………………

8. Zlekceważenie przestrogi.

9. ……………………………………….

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

10 z 12

Zadanie 20. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Powyższy tekst jest

A. baśnią.

B. legendą.

C. mitem.

D. opowiadaniem.

Zadanie 21. (1 p.)

Jak oceniasz postawę Ikara? Zaznacz literę A albo B oraz numer 1 – 2.

A. Ikar zachował się

odpowiedzialnie,

ponieważ

1. uniknął niebezpieczeństwa w czasie lotu.

B. Ikar zachował się

beztrosko, 2. zachwycił się potęgą wynalazku

i pięknymi widokami.

Zadanie 22. (1 p.)

Przyporządkuj poniższe cechy (A, B lub C) postaciom (1, 2), a następnie do każdej

z tych cech dobierz po jednym synonimie spośród podanych (I, II, III).

Postać Cecha Synonim

1. Dedal

2. Ikar

A. lekkomyślność

B. obłuda

C. rozsądek

I. dwulicowość

II. roztropność

III. nierozwaga

Wskaż właściwe przyporządkowanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.

A. 1AI, 2BIII

B. 1CII, 2AIII

C. 1BIII, 2CII

D. 1AIII, 2AI

Zadanie 23. (2 p.)

Dopasuj objaśnienia do podanych związków frazeologicznych. Wpisz do tabeli

odpowiednią cyfrę.

Związek frazeologiczny Objaśnienie

pędzić jak na skrzydłach

znajdować się pod czyimiś

skrzydłami

dodać komuś skrzydeł

podciąć komuś skrzydła

mieć skrzydła u ramion

Objaśnienia:

1. być pod czyjąś opieką

2. doznawać uczucia swobody,

radości

3. uwolnić się od czyjejś opieki

4. biec bardzo szybko, z radością,

z ochotą

5. zniszczyć czyjś zapał

6. zachęcić kogoś do działania

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

11 z 12

Zadanie 24. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Na ten widok serce ojca ogarnął lęk.

W powyższym zdaniu rolę podmiotu pełni wyraz

A. widok.

B. serce.

C. ojca.

D. lęk.

Zadanie 25. (1 p.)

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli

jest fałszywe.

Baśń, legenda i mit to gatunki liryki. P F

Elementy świata przedstawionego to między

innymi czas i miejsce akcji. P F

Zadanie 26. (8 p.)

Napisz list do Jana Christiana Andersena, w którym podziękujesz mu za jedną z jego

baśni. Uzasadnij swój wybór.

Twoja praca powinna zająć przynajmniej połowę wyznaczonego miejsca.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

12 z 12

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………..

Brudnopis (nie jest sprawdzany)

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….