JESSICA Województwo Śląskie · 2017-12-11 · C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w...

C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w . c c i n s t i t u t e . p l

Studium możliwości wdrożenia JESSICA – Województwo Śląskie

Katowice ul. Karłowicza 13

Tel: 32 730 2510, 32 730 2509, 32 730 2511

Fax: 32 730 2512, [email protected]

Dokument zrealizowany na zlecenie

Europejskiego Banku Inwestycyjnego

C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e

Strona 2

Oświadczenie

Niniejszy raport uwzględnia instrukcje i wskazówki naszego Klienta – Europejskiego Banku

Inwestycyjnego i w związku z tym nie jest on przeznaczony dla osób trzecich. Zrzekamy się

odpowiedzialności z tytułu używania niniejszego raportu przez osoby trzecie.

Niniejszy dokument został opracowany przy finansowym wsparciu Unii Europejskiej. Opinie wyrażone

w dokumencie nie mogą byd traktowane, jako odzwierciedlenie oficjalnych opinii Unii Europejskiej.

City Consulting Institute Sp. z o.o.


Strona 3

Spis treści

1. Analiza rynku projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego ........................ 14

1.1. Projekty rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego ....................... 14

1.1.1. Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych ........................................................ 14

1.1.2. Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych ....................................................... 15

1.1.3. Uwarunkowania formalne konieczne do wdrażania projektów rewitalizacyjnych ....... 16

1.1.4. Dostępnośd środków na działania rewitalizacyjne ........................................................ 18

1.1.5. Charakterystyka zrealizowanych projektów .................................................................. 19

1.1.6. Wnioski dla wdrożenia JESSICA ..................................................................................... 33

1.2. Możliwości realizacji projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL ............................... 34

1.2.1. Zakres kwalifikowalności projektów .............................................................................. 34

1.2.1.1. Uwarunkowania formalne ..................................................................................... 34

1.2.1.2. Kwalifikowalnośd wydatków.................................................................................. 34

1.2.1.3. Beneficjenci ........................................................................................................... 36

1.2.2. Analiza kryteriów wyboru projektów i wskaźników rezultatów w odniesieniu do

JESSICA 37

1.2.3. Wykaz potencjalnych, najważniejszych projektów planowanych do realizacji w latach

2010-2013...................................................................................................................................... 46

1.2.4. Wykaz najważniejszych projektów realizowanych w procedurze pozakonkursowej ... 49


1.3. Analiza dokumentów strategicznych gmin pod względem planowanych działao

rewitalizacyjnych ............................................................................................................................... 53

1.3.1. Lokalne Programy Rewitalizacji ..................................................................................... 53

1.3.2. Wieloletnie Plany Inwestycyjne ..................................................................................... 58


1.4. Wskazanie i ocena potencjalnych projektów możliwych do finansowania w ramach JESSICA

63

1.4.1. Projekty zgłoszone w procedurze badania sondażowego ............................................. 63


Strona 4

1.4.2. Pozostałe, potencjalne projekty .................................................................................... 69

1.4.3. Ocena zainteresowania potencjalnych beneficjentów odnawialnymi instrumentami

finansowymi .................................................................................................................................. 70

1.5. Analiza SWOT dla wdrożenia JESSICA .................................................................................... 70

1.6. Podsumowanie wniosków dla wdrożenia JESSICA ................................................................ 72

2. Uwarunkowania finansowe i społeczno-gospodarcze dla wdrożenia JESSICA ............................. 73

2.1. Istniejące instrumenty finansowe dla działao rewitalizacyjnych .......................................... 73

2.2. Skutki budżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej ......................................................... 84

2.2.1. Wariant 0 – z zastosowaniem mechanizmu dotacyjnego RPO WSL , bez realizacji

JESSICA 85

2.2.2. Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 1 - 1

UDF ze środków RPO WSL ............................................................................................................. 88

2.2.3. Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 2 – 1

UDF ze środków RPO WSL i udziałowców (JST) ............................................................................ 94

2.2.4. Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 3 – HF,

2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych) ...................... 101

2.2.5. Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 4–

HF/EBI), < 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych) ..... 109

2.3. Efekty pozabudżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej ............................................... 118

2.4. Optymalizacja efektów wdrożenia JESSICA poprzez zastosowanie PPP ............................. 119

2.5. Podsumowanie, wnioski dla wdrożenia JESSICA ................................................................. 126

3. Możliwości instytucjonalne wdrożenia JESSICA .......................................................................... 128

3.1. Opis potencjalnych stron, zainteresowanych wzięciem udziału w inicjatywie JESSICA ...... 128

3.1.1. Administracja publiczna .............................................................................................. 128

3.1.2. Instytucje publiczne ..................................................................................................... 132

3.1.3. Instytucje sektora finansów ........................................................................................ 136

3.1.4. Instytucje prywatne ..................................................................................................... 140

3.2. Analiza zdolności i woli sektora publicznego i prywatnego do realizacji projektów

rewitalizacyjnych finansowanych w ramach JESSICA ...................................................................... 146


Strona 5

3.2.1 Wnioski dotyczące woli udziału poszczególnych podmiotów w projektach z udziałem

JESSICA, oraz ich udziału strukturze instytucjonalnej Programu. ............................................... 149

3.3. Analiza modeli instytucjonalnych funkcjonowania mechanizmu ....................................... 152

3.3.1 Możliwe struktury organizacji funduszy JESSICA ......................................................... 152

3.3.2. Analiza możliwości utworzenia HF .............................................................................. 155

3.3.2.1. Fundusze Powiernicze (HF) podstawowe zadania............................................... 162

3.3.2.2. Korzyści wynikające z powołania HF.................................................................... 163

3.3.2.3. Potencjalne podmioty tworzące HF .................................................................... 164

3.3.3. Analiza możliwości utworzenia UDF ............................................................................ 169

3.3.3.1. Modele biznesowe działania UDF........................................................................ 173

3.3.3.2. UDF działający jako instytucja pożyczkowo-poręczeniowa ................................. 174

3.3.3.3. UDF działający jako inwestor kapitałowy ............................................................ 174

3.3.4. Model HF/UDF ............................................................................................................. 175

3.3.4.1. Uwarunkowania korzyści i wady zastosowania pełnego modelu funkcjonowania

JESSICA. 175

3.3.5. Model oparty wyłącznie o jeden UDF ......................................................................... 177

3.3.5.1. Uwarunkowania i korzyści z utworzenia jednego UDF ........................................ 177

3.3.5.2. Instytucje mogące tworzyd jeden UDF ................................................................ 177

3.3.6. Model instytucjonalny a możliwośd finansowania projektów .................................... 180

3.3.6.1. Model oparty o jeden UDF .................................................................................. 180

3.3.6.2. Model oparty o HF i 2 UDF .................................................................................. 180

3.3.6.3. Model oparty o HF i większą liczbę UDF .............................................................. 180

3.3.6.4. Udział EBI a możliwośd finansowania projektów ................................................ 181

3.3.7. Model instytucjonalny, a możliwośd udziału podmiotów ........................................... 181




3.3.7.4. Udział EBI a możliwośd udziału podmiotów ........................................................ 181


Strona 6

3.3.8. Model a możliwośd realizacji przedsięwzięd w PPP .................................................... 182




3.3.8.4. Udział EBI a możliwośd realizacji przedsięwzięd PPP ........................................... 182

3.4. Porównanie i rekomendacja modeli instytucjonalnych wdrożenia mechanizmu ............... 183

3.4.1. Ocena korzyści i wad wynikających z powierzenia funkcji HF EBI ............................... 187

3.4.2. Rekomendacja dla województwa śląskiego ................................................................ 188

3.4.2.1. Rekomendacja dotycząca utworzenia Funduszu Holdingowego ........................ 188

3.4.2.2. Rekomendacja dotycząca liczby i modelu biznesowego UDF ............................. 190

3.4.2.3. Rekomendacja dotycząca zmian organizacyjnych w funkcji czasu. ..................... 190

4. Strategia wdrożenia JESSICA na obszarze województwa śląskiego ............................................ 193

4.1. Zalecenia co do możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA na Śląsku w perspektywie krótko-,

średnio- i długoterminowej ............................................................................................................. 193

4.2. Metodologia wdrażania mechanizmu ................................................................................. 194

4.3. Kalendarium wdrożenia nowej struktury ............................................................................ 195

4.4. Analiza potencjalnego ryzyka dla Instytucji Zarządzającej .................................................. 196

4.4.1. Ryzyka związane ze zobowiązaniami finansowymi wynikającymi z RPO WSL ............ 196

4.4.2. Ryzyka związane z zagadnieniami pomocy publicznej i trwałości projektów ............. 199

4.5. Rekomendacje ..................................................................................................................... 201


Strona 7

Spis tablic

Tablica: Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych na obszarze Województwa Śląskiego do

2008r. .................................................................................................................................................... 14

Tabela: Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych .................................................................. 15

Tablica: Formalne uwarunkowania wdrażania projektów rewitalizacyjnych ....................................... 17

Tablica: Podstawowe ograniczenia formalne wpływające na przyjęte kierunki rozwoju rewitalizacji . 18

Tablica: Dostępnośd środków na działania rewitalizacyjne................................................................... 19

Tabela: Projektu rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego .......................... 21

Tabela: Podstawowe typy projektów .................................................................................................... 35

Tablica: Beneficjenci projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL ............................................... 36

Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 1, 2 i 3. .......................................................................... 37

Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 4. ................................................................................... 38



Tabela: Wskaźniki produktu i rezultatu. (w wersji finalnej tablica będzie włączona do listy

załączników). ......................................................................................................................................... 39

Tabela. Najważniejsze potencjalne projekty rewitalizacyjne na lata 2010-2013. ................................. 47

Tabela: Lista projektów w ramach procedury pozakonkursowej.......................................................... 50

Tablica: Model planowania strategicznego ........................................................................................... 55

Tablica: Proces budżetowania JST ......................................................................................................... 60

Tabela. Lista potencjalnych projektów JESSICA zgłoszonych w badaniach sondażowych. ................... 64

Tablica: Ocena wybranych projektów ................................................................................................... 67

Tabela. Analiza SWOT dla możliwości finansowanie projektów z programu JESSICA .......................... 71

Tabela. Przedmiot kredytowania ze środków EBI na rozwój regionalny. ............................................. 76

Tabela. Maksymalna wysokośd finansowego wsparcia z FD. ................................................................ 79

Tablica. Zestawienie celu, kwoty, okresu kredytowania oraz oprocentowania kredytów udzielanych w

ramach Programu TBS. .......................................................................................................................... 83

Tabela: Założenia do analizy – W0 ........................................................................................................ 85

Tabela. Przepływy finansowe dla mechanizmu dotacyjnego RPO WSL w mln PLN – W0. ................... 87


Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 1 w mln PLN – W1. ........................................................... 90


Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 2 w mln PLN – W2. ........................................................... 97


Strona 8

Tabela: Założenia do analizy – W3 ...................................................................................................... 101

Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 3 w mln PLN – W3. ......................................................... 104

Tabela: Założenia do analizy – W4 ...................................................................................................... 109

Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 4 w mln PLN – W4. ......................................................... 113

Tablica: Zadania stanowiące przedmiot partnerskiego przedsięwzięcia ............................................ 119

Tablica: Wnioski wynikające z wykorzystania PPP .............................................................................. 123

Tablica: Czynniki krytyczne PPP dla JESSICA ........................................................................................ 124

Tablica: Możliwości współpracy w ramach PPP przy udziale JESSICA ................................................. 125

Tabela. Potencjalne zaangażowanie jednostek administracji publicznej w JESSICA ........................... 128

Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji publicznych. .............................................. 132

Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora finansów. ..................................... 136

Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora prywatnego. ................................. 140

Tabela. Analiza zdolności i woli instytucji do realizacji projektów finansowanych w ramach projektu

JESSICA ................................................................................................................................................. 147

Tabela: Udział podmiotów na poziomie projektów ............................................................................ 148

Tabela: Zainteresowanie udziałem w projekcie JESSICA. .................................................................... 149

Tablica: Model HF(EBI)+UDF ............................................................................................................... 152

Tablica: Model HF + UDF ..................................................................................................................... 153

Tablica: Model UDF ............................................................................................................................. 154

Tabela: Wybór operatora HF w trybie ustawy prawo zamówieo publicznych.................................... 161

Tabela: Powierzenie zarządzania funduszem HF Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu ............. 161

Tabela: Fundusz Górnośląski S.A.– zalety i wady ................................................................................ 164

Tabela: EBI – zalety i wady .................................................................................................................. 165

Tabela. Zalety i wady zastosowania pełnego modelu JESSICA. ........................................................... 176

Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych. ................................................... 183

Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych – aspekt finansowy .................... 184

Tabela. Analiza wad i zalet wybranych modeli organizacyjnych. ........................................................ 185

Tablica: Model organizacyjny z udziałem HF. ...................................................................................... 191

Tablica: Rekomendacje dla JESSICA ..................................................................................................... 192

Tablica: Główne problemy zidentyfikowane w obszarze możliwości wdrożenia JESSICA .................. 194


Strona 9

Definicje i skróty

BGK Bank Gospodarstwa Krajowego

CEB Bank Rozwoju Rady Europy (Council of Europe Development Bank)

Doradca City Consulting Institute Sp. z o.o.

EBI Europejski Bank Inwestycyjny

EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

HF Fundusz Powierniczy – (ang. holding fund).

IW Instytucja Wdrażająca

IZ Instytucja zarządzająca regionalnym programem operacyjnym

JESSICA Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas – (wspólne europejskie

wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich)

KE Komisja Europejska

KFM Krajowy Fundusz Mieszkaniowy

LPR Lokalny Program Rewitalizacji, Lokalny Plan Rewitalizacji

MRR Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

PPP Partnerstwo publiczno-prywatne

PRS Program Rozwoju Subregionów Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013.

Raport Niniejszy raport przygotowany zgodnie z umową o usługi doradcze zawartą z EBI

Region Województwo śląskie

RPO Regionalny Program Operacyjny

RPO WSL Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego

UDF Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich – ang. Urban Development Fund

UMWSL Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

ZIPROM Zintegrowany Plan Rozwoju Obszarów Miejskich

ZPORR Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego


Strona 10

Wstęp

Studium możliwości wdrożenia JESSICA w Województwie Śląskim zostało opracowane przez zespół

ekspertów City Consulting Institute Sp. z o.o. na zlecenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Dokument opracowano w odniesieniu do realiów regionalnych podejmując współpracę ze wszystkimi

samorządami województwa śląskiego.

Przeprowadzenie badao analitycznych było możliwe dzięki dużemu zaangażowaniu pracowników

Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

Struktura dokumentu obejmuje cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym przedstawiono

charakterystykę śląskiego rynku projektów rewitalizacyjnych, zarówno w odniesieniu do

uwarunkowao historycznych, jak i obecnych. W rozdziale drugim scharakteryzowano finansowe i

gospodarcze czynniki JESSICA. Rozdział trzeci został poświęcony analizie uwarunkowao

instytucjonalnych, dotyczących wdrożenia JESSICA. W rozdziale czwartym podsumowano wyniki

analiz i wskazano rozwiązania optymalne dla wdrożenia instrumentu.

JESSICA jest szansą na dalszy dynamiczny rozwój regionu. Możliwośd finansowania projektów poprzez

instrumenty odnawialne jest bardzo dobrze postrzegana zarówno przez samorządy, jak i przez

przedsiębiorców. JESSICA może stad się szansą na rozwój partnerstw publiczno-prywatnych oraz

czynnikiem, umożliwiającym realizację ciekawych projektów inwestycyjnych.

Mateusz Górka

Prezes Zarządu

City Consulting Institute Sp. z o.o.


Strona 11

Podsumowanie wyników raportu

Rozdział Podsumowanie

Analiza rynku

projektów

rewitalizacyjnych

na obszarze

województwa

śląskiego

Rynek projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego został

ukształtowany przede wszystkim przez wytyczne formalne Zintegrowanego

Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Beneficjenci *w przeważającej

większości gminy+, którzy chcieli pozyskad dotację dostosowywali swoje

projekty, a następnie Lokalne Programy Rewitalizacji przede wszystkim do

wytycznych. W efekcie, większośd projektów stanowiły działania

niedochodowe, ograniczające się do wizualnego i funkcjonalnego

zagospodarowania centrów miast, rzadziej budynków lub obszarów

poprzemysłowych.

Najciekawsze projekty rewitalizacyjne były realizowane przede wszystkim ze

środków własnych inwestorów.

W chwili obecnej wytyczne formalne dotyczące rewitalizacji są liberalne i

pozwalają na kwalifikowalnośd większości projektów, jednakże zwraca się

uwagę na fakt, iż w systemie dotacyjnym nadal konieczne jest obliczanie luki

finansowej, co w efekcie może prowadzid do dofinansowania na

najkorzystniejszych warunkach projektów niedochodowych, a zatem

zbliżonych do tych, jakie były realizowane w ramach ZPORR.

Dla projektów realizowanych w ramach JESSICA nie jest konieczne obliczanie

luki finansowej, co w dużej mierze przekłada się na ich atrakcyjnośd.

Aktualne wytyczne dotyczące rewitalizacji zawarte w RPO WSL oraz URPO WSL

są spójne z założeniami JESSICA. Nie ma zatem konieczności wprowadzania

zmian w obszarze kwalifikowalności, typów projektów oraz wskaźników

produktów i rezultatów.

Uwarunkowania

finansowe i

społeczno-

gospodarcze dla

wdrożenia JESSICA

Analiza finansowo-ekonomiczna możliwych wariantów wdrożenia JESSICA

została wykonana w oparciu o następujące kryteria:

Dane pozyskane od potencjalnych beneficjentów (możliwośd

zaangażowania w JESSICA, uwarunkowania instytucjonalne i

finansowe udziału w UDF)

Założenia wskaźnikowe, wynikające z analizy dotychczas wykonanych

dokumentów dotyczących JESSICA


Strona 12


W wyniku analizy wariantów dotyczących realizacji inicjatywy JESSICA w

Województwie Śląskim można stwierdzid, że realizacja wariantu: HF +

minimum >2 UDF + udziałowcy (JST, banki) jest wariantem najbardziej

optymalnym. Istnienie większej liczby UDF wywołuje tzw. efekt dźwigni,

polegający na zdolności przyciągania sektora publicznego (JST) i prywatnego

(banki) w celu wnoszenia udziałów/wkładów do funduszy UDF. Powiększenie

zasobów finansowych JESSICA wiąże się z kolei z możliwością realizacji

większej liczby projektów oraz ciągłego powiększania wartości UDF (m.in.

poprzez przychody finansowe z tytułu odsetek).

Możliwości

instytucjonalne

wdrożenia JESSICA

Analiza uwarunkowao instytucjonalnych została przeprowadzona w

odniesieniu do istniejących przepisów prawa krajowego, wspólnotowego, a

także ustaleo międzyresortowych, dotyczących mechanizmów finansowych

zbliżonych do JESSICA.

Na etapie analiz wzięto pod uwagę wszystkie podmioty, których udział w

JESSICA byłby możliwy z finansowego i instytucjonalnego punktu widzenia.

Przeprowadzona analiza jednoznacznie wykazała, iż na obecnym etapie

przygotowania instytucjonalnego i merytorycznego, oraz z uwagi na czas

pozostały do kooca perspektywy 2007-2013, jedynym rozwiązaniem,

mogącym znacząco wpłynąd na rozwój regionu jest przyjecie modelu, opartego

na podziale instytucjonalnym HF i UDF. Z uwagi na radykalne ograniczenie

możliwości wystąpienia ryzyk dla Urzędu Marszałkowskiego, rekomenduje się

oparcie instytucji HF na strukturach EBI.

Po roku 2013 należy rozważyd sens dalszego funkcjonowania HF, bądź też

przejęcia funkcji HF przed podmiot lokalny.

Strategia

wdrożenia JESSICA

na obszarze

województwa

śląskiego

Sprawne wdrożenie JESSICA wymaga następujących działao:

Powołanie HF w ramach EBI (brak konieczności stosowania procedury

zamówieo publicznych oraz doświadczenie EBI, a także bardzo

korzystne uwarunkowania finansowe i doświadczenie innych krajów w

tym obszarze są wystarczającą rekomendacją dla takiego rozwiązania

instytucjonalnego).

Powołanie początkowo dwóch UDF (finansowego i inwestycyjnego)

Przygotowanie potencjalnych beneficjentów w następujących

obszarach:


Strona 13


o Informacyjnym (wiedza na temat JESSICA jest wciąż mała,

istnieje koniecznośd przeprowadzenia szkoleo i kampanii

informacyjnej).

o Techniczno-merytorycznym (najbardziej problematycznym

czynnikiem wydaje się fakt braku Zintegrowanych Planów

Rozwoju Obszarów Miejskich, które są niezbędne z punktu

widzenia oceny systemowego podejścia do problemu

rewitalizacji i wykazania wpływu realizacji poszczególnych

projektów na inne działania, planowane do wdrożenia na

danym obszarze. Specyfika JESSICA wymaga także

przygotowania w obszarze PPP, istnieje zatem koniecznośd

przyjęcia Planów Wdrażania PPP, jako dokumentów

ułatwiających procedurę zawierania umów w ramach PPP i w

stopniu znaczącym usprawniających sam proces wdrażania

instrumentu).

Wdrożenia systemu aplikacji w ramach JESSICA, a także określenie

działao kontrolnych i sprawozdawczych.

Wnioski koocowe Odnawialne instrumenty finansowe są czynnikiem oczekiwanym przez rynek.

Większośd projektów rewitalizacyjnych, ze względu na uwarunkowania

związane z pozyskaniem dotacji UE na ich współfinansowanie, ma charakter

niekomercyjny i nie jest rozwojowa. Istnieje koniecznośd realizacji zadao

inwestycyjnych, które staną się lokalnymi czynnikami rozwojowymi w obszarze

rewitalizacji.

Ilośd potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz stopieo zaawansowania w

obszarze przygotowania dokumentacji technicznych jest bardzo dobry,

jednakże problemem jest przygotowanie prawno-merytoryczne potencjalnych

beneficjentów.

Istnieje koniecznośd przeprowadzenia szkoleo dotyczących JESSICA, a przede

wszystkim powszechnego przygotowania Zintegrowanych Planów Rozwoju

Obszarów Miejskich, a także Planów Wdrażania PPP jako dokumentów

strategicznych, umożliwiających sprawną realizację projektów.


Strona 14

Raport właściwy

1. Analiza rynku projektów rewitalizacyjnych na obszarze

województwa śląskiego

1.1. Projekty rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa

śląskiego

1.1.1. Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych

Proces rewitalizacji obszarów zdegradowanych na obszarze Województwa Śląskiego jest silnie

związany z możliwością aplikowania o dotacje unijne w ramach Zintegrowanego Programu

Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, zatem może byd określony w ramie czasowej 2004 – 2006r.

Wszelkie wcześniejsze starania samorządów w tym obszarze nie miały charakteru procesowego i były

klasycznymi działaniami inwestycyjnymi, wynikającymi z doraźnych potrzeb lub też planów rozwoju

innych, niż Lokalne Programy Rewitalizacji.

Tablica: Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych na obszarze Województwa Śląskiego do

2008r.

dotacje

•ZPORR

•RPO

•MF EOG

•Środki ministerialne

•kontrakty wojewódzkie

kredyty

•banki komercyjne

•EBI

środki własne

•całkowite finansowanie własne

•współfinansowanie


Strona 15

1.1.2. Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych

Ogólne zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych ujęto w poniższym zestawieniu:

Tabela: Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych

Dotacje Źródło Ogólne zasady współfinansowania

ZPORR Ogólne warunki realizacji projektów zakładały następujący udział

finansowania:

75% EFRR

10% budżet Paostwa

15% wkład własny beneficjenta (w tym kredyty).

MF EOG W przypadku województwa śląskiego w ramach MF EOG zostały

zrealizowane dwa projekty pozostające w obszarze rewitalizacji:

Rewitalizacja kompleksu Starego Zamku i Parku Habsburgów

Ochrona i konserwacja cieszyoskiego dziedzictwa

piśmienniczego

Ogólne warunki realizacji projektów zakładały następujący udział

finansowania:

do 85% udział Darczyoców


RPO WSL Ogólne warunki realizacji projektów zakładały następujący udział

finansowania:

85% EFRR


W ramach RPO WSL *ze względu na uwarunkowania związane ze

wstrzymaniem procedury konkursowej oraz trwającym naborem

wniosków aplikacyjnych w ramach Programów Rozwojów

Subregionów Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013] w chwili

obecnej trwa realizacja pierwszych projektów.

Pozostałe Częśd projektów była realizowana w ramach kontraktów

wojewódzkich oraz środków właściwych ministerstw. Beneficjenci

korzystali ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, wspomagając

finansowanie projektów w obszarze termomodernizacji

i infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.


Strona 16

Wybrane projekty były realizowane również w ramach INTERREG 3A.

Kredyty Finansowanie projektów z wykorzystaniem kredytów występowało w przypadku

większości projektów. Wynikało to z następujących przesłanek:

Konieczności dofinansowania wkładu własnego beneficjenta *dbałośd

o zapewnienie płynności finansowej realizacji inwestycji w przypadku systemu

refundacji]

Konieczności sfinansowania różnic pomiędzy kwotą wnioskowaną,

a rzeczywistym kosztem projektu *czas oceny wniosków był stosunkowo długi

i nastąpiły w tym czasie różnice kursowe, a także wzrosła większośd cen i usług+

Częśd beneficjentów finansowała projekty rewitalizacyjne wyłącznie w oparciu o kredyty

*dotyczyło to głównie dochodowych projektów realizowanych przez spółki miejskie lub

prywatnych przedsiębiorców+

Środki

własne

Częściowe finansowanie projektów ze środków własnych następowało w przypadku

wszystkich projektów współfinansowanych ze środków UE. Poziom udziału własnego

w finansowaniu projektów realizowanych przy współudziale kredytów był podyktowany

warunkami umów z bankami. Projekty finansowane wyłącznie z własnych środków

beneficjentów były realizowane sporadycznie, jednakże – jak to miało miejsce

w przypadku strategicznych projektów drogowych na odcinku Bytomia – częśd

samorządów podejmowała takie decyzje.

W odniesieniu do przedstawionego powyżej zestawienia zaznacza się, iż większośd projektów

rewitalizacyjnych zrealizowanych na obszarze województwa została dofinansowana ze środków UE

*ZPORR+. Ograniczenia wynikające z możliwości aplikowania o środki ZPORR wpłynęły na charakter

projektów i w praktyce wyznaczyły kierunki rewitalizacji, kontynuowane przez szereg samorządów

w latach kolejnych.

1.1.3. Uwarunkowania formalne konieczne do wdrażania projektów

rewitalizacyjnych

Determinantem rozpoczęcia realizacji projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa

śląskiego była niewątpliwie możliwośd otrzymania dotacji w ramach Zintegrowanego Programu

Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z zapisami i wymaganiami zawartymi w Uzupełnieniu


Strona 17

Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na lata 2004-20061 oraz Podręcznika

Rewitalizacji2 w celu spełnienia formalnych warunków aplikowania o środki na realizację inwestycji

konieczne było przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji. Ogólny zakres Lokalnego Programu

Rewitalizacji został określony w załączniku do ZPORR.

Pierwsze Lokalne Programy Rewitalizacji były sporządzone przede wszystkim w celu spełnienia

wymagao formalnych. Nierzadko były to opracowania przygotowane w oparciu o minimalne kryteria

kwalifikowalności i opierały się o wskazanie zadao inwestycyjnych będących przedmiotem wniosków

aplikacyjnych. Taki stan rzeczy przyczynił się do sytuacji, w której wiele samorządów postrzega

Lokalny Program Rewitalizacji jako dokument strategiczny o niskim znaczeniu funkcjonalnym, nie zaś

jako ważny dokument planistyczny, determinujący rozwój obszarów zdegradowanych.

Tablica: Formalne uwarunkowania wdrażania projektów rewitalizacyjnych

1 Uzupełnienie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (załącznik do rozporządzenia Ministra

Gospodarki i Pracy z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie przyjęcia Uzupełnienia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, Dz. U. Nr 200, Poz. 2051)

2 Podręcznik Rewitalizacji, Zasady, procedury i metody działania współczesnych procesów rewitalizacji, 2003, GTZ Gesellschaft für Technische Zuzammenarbeit i Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, Warszawa.

Wniosek aplikacyjny

Wniosek aplikacyjny wraz ze studium wykonalności i załącznikami (w tym LPR) stanowił dokument umożliwiający aplikowanie o dotację w ramach ZPORR.

Dokumenty strategiczne

Przygotowanie dokumentacji strategicznej miało na celu przede wszystkim spełnienie kryteriów formalnych. W wielu przypadkach Gminy dostosowywały LPR do zapisów projektu technicznego, a

także wyniku analiz, zawartych w studiach wykonalności.

Dokumentacja techniczna, pozwolenia

dokumentacja techniczna oraz pozwolenia na budowę stanowiły podstawę do wnioskowania w ramach ZPORR, w efekcie dofinansowywane były te projekty, które zostały uprzednio zaplanowane, a

następnie wpisane w wymagane strategie.


Strona 18

Przedstawiony na powyższym schemacie proces wstępnego wdrażania projektów rewitalizacyjnych

był charakterystyczny dla większości gmin Województwa Śląskiego, aplikujących o środki w ramach

ZPORR.

Sprowadzenie Lokalnego Programu Rewitalizacji do roli załącznika wymaganego na formalnym etapie

oceny projektów powoduje, iż LPR są realizowane w izolacji od procedur planistycznych. Dokument

ma zatem charakter planu rozwoju, jednakże zawarte w nim działania nie muszą byd w żaden sposób

(oprócz lokalizacyjnego) zintegrowane ze sobą.

Tablica: Podstawowe ograniczenia formalne wpływające na przyjęte kierunki rozwoju rewitalizacji

1.1.4. Dostępność środków na działania rewitalizacyjne

Środki na działania rewitalizacyjne dla projektów realizowanych na obszarze województwa śląskiego

były i są mocno ograniczone. W praktyce możliwa jest realizacja projektów jedynie w dwóch

podstawowych formach, mających swoje mocne i słabe strony.

•obszar na którym jest realizowany projekt powinien stanowid własnośd beneficjenta

prawo własności

•projekty z założenia nie powinny byd dochodowe

•brak możliwości realizacji projektów w ramach PPP (błędy legislacyjne)

dochodowośd projektów

•projekty zlokalizowane wyłączenie w obszarze miast

•tereny poprzemysłowe

•tereny powojskowe lokalizacja

•niewielka pula środków w stosunku do potrzeb

•ograniczanie zakresu/ wartości projektu w celu zwiększenia szans na uzyskanie dotacji

ograniczenia finansowe


Strona 19

Tablica: Dostępnośd środków na działania rewitalizacyjne

Większośd projektów zrealizowanych na obszarze województwa śląskiego była zgłoszona w ramach

procedur konkursowych ZPORR. Jedynie niewielka ich częśd, które nie zostały wybrane do

dofinansowania, została zrealizowana przez beneficjentów z innych środków. Świadczy to o tym, iż

w rzeczywistości na obszarze województwa śląskiego nie ma wypracowanych innych niż dotacyjne

mechanizmów finansowania i współfinansowania projektów rewitalizacyjnych.

1.1.5. Charakterystyka zrealizowanych projektów

Charakter zrealizowanych projektów rewitalizacyjnych w dużej mierze podyktowany jest

następującymi czynnikami:

Wytyczne ZPORR

Wytyczne RPO WSL

Informacje zawarte w podręcznikach opisujących zasady przygotowania programów

rewitalizacji.

Projekty rewitalizacyjne realizowane na obszarze województwa można zasadniczo podzielid na trzy

podstawowe grupy3:

3 Podziału dokonano w zależności od ilości realizowanych projektów

dotacja

•możliwośd sfinansowania ze środków zewnętrznych do 85% wartości projektu;

•skomplikowana procedura wnioskowania, rozliczania, monitorowania;

•koniecznośd utrzymania trwałości projektu;

•koniecznośd realizacji założeo wskaźnikowych;

•koniecznośd udziału w procedurze konkursowej *liczba złożonych wniosków kilkakrotnie przewyższa pulę dostępnych środków+;

finansowanie własne/ kredyty

•możliwośd finansowania dowolnych projektów;

•finansowanie projektów dochodowych;

•prosty system rozliczenia projektu;


Strona 20

Projekty innowacyjne, designerskie wynikające z określonych stratrgii

zintegrowanych działao prowadzących do określonego celu (gospodarczego,

społecznego i ekonomicznego)

Projekty tworzone w oparciu o wytyczne ZPORR, RPO WSL, w sposób dający możliwośd

uzyskania możliwie najlepszej oceny merytorycznej

Projekty inwestycyjne pierwotnie nie zwiazane z obszarem rewitalizacji, jednakże

wpisujące się w Lokalne Programy Rewitalizacji


Tabela: Projektu rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego

Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania

Bielsko Biała

Bielska Starówka Bielsko Biała

środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Bieruo, gmina Remont i rozbudowa

infrastruktury społecznej w

Bieruniu przy ulicy Rynek 15

Bieruo, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Bieruo, gmina Budowa kładki dla pieszych w

ciągu ścieżki zdrowia na Grobli w

Bieruniu

Bieruo, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Bieruosko-Lędzioski

powiat

Adaptacja budynku przy ul.

Lędzioskiej 24 na Inkubator

Przedsiębiorczości oraz

Organizacji Pozarządowych

Bieruosko-Lędzioski powiat środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Bytom, miasto Adaptacja budynku na potrzeby

Politechniki Śląskiej w Bytomiu

Bytom, miasto środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Bytom, miasto Rewitalizacja gmachu głównego

Miejskiej Biblioteki Publicznej w

Bytomiu

Bytom, miasto środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Bytom Rewitalizacja Rynku w Bytomiu Bytom, miasto Budżet gminy, w tym obligacje gminne, Fundusz dla

Śląska

Bytom Utworzenie Bytomskiego Parku

Przemysłowego

Projekt Bytomskiego Parku

Przemysłowego powstał na mocy

1.3 SPO-WKP


Strona 22


porozumienia podpisanego 9 lipca

2004 r. przez Górnośląską Agencję

Przekształceo Przedsiębiorstw SA

w Katowicach, Gminę Bytom, Spółkę

"Orzeł Biały" SA, Przedsiębiorstwo

Usług Mechanicznych PUMECH-Orzeł

Sp. Z o.o. w Bytomiu, oraz Spółkę

Restrukturyzacji Kopalo SA

w Katowicach. Uczestnikami

w projekcie byli ponadto: Fundacja

Partnerstwo dla Środowiska oraz

Związek Pracodawców Miasta

Bytomia.

Bytom Utworzenie ośrodka Dolomity

Sportowa Dolina

Dolomity Sportowa Dolina Projekt „Modernizacja wyposażenia

przedsiębiorstwa w celu poprawy jakości

świadczonych usług, wprowadzenia nowych usług

oraz zwiększenia sprzedaży” współfinansowany w

50 % w ramach Krajowego Funduszu Dotacji

Inwestycyjnych – Phare 2002.

Projekt „Orderman – wirtualne zamówienia”

współfinansowany w 50 % w ramach programu

SPOWKP Działanie 2.1 Wzrost Konkurencyjności

małych i średnich przedsiębiorstw poprzez

doradztwo.

Projekt „Planowanie Inwestycyjne – kompleks


Strona 23


basenów w Dolomitach Sportowej Dolinie”

współfinansowany w 50 % w ramach programu

SPOWKP Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności


doradztwo.

Projekt „Opracowanie dokumentacji technicznej

dla budowy ośrodka narciarskiego w Sosnowcu”

współfinansowany w 50 % w ramach projektu

SPOWKP Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności


doradztwo.

Projekt „Wysoka jakośd usług Dolomitów

Sportowej Doliny poprzez zastosowanie

nowoczesnych technologii” współfinansowany w 50

% w ramach Funduszu Dotacji Inwestycyjnych –

Phare 2003.

Bytom Rewitalizacja Placu Jana III

Sobieskiego w Bytomiu

Bytom budżet miasta, budżet paostwa, środki

Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Bytom Adaptacja budynku na potrzeby

Polsko-Japooskiej Wyższej Szkoły

Technik Komputerowych w

Bytomiu

Wyższa Szkoła Technik

Komputerowych

Projekt finansowany ze środków Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach

działania 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna

oraz ze środków własnych Uczelni

Bytom Przebudowa Domu Pomocy

Społecznej dla Dorosłych

w Bytomiu z przystosowaniem do

Dom Pomocy Społecznej budżet miasta, PFRON, Gminny Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej


Strona 24


standaryzacji

Bytom Utworzenie Centrum Kariery

Zawodowej w Bytomiu

Centrum Kariery Zawodowej Budżet miasta, Marszałek Województwa Śląskiego

– „Fundusz na Rzecz Rozwoju Infrastruktury

Lokalnej Skierowanej na Rozwój Przedsiębiorczości

– Komponent Dotacje Inwestycyjne” w ramach

„Programu Łagodzenia Skutków Restrukturyzacji

Górnictwa”

Bytom Przebudowa ulic

Świętochłowickiej i Łagiewnickiej

w Bytomiu

Bytom budżet gminy

Bytom Obwodnica Pn. Aglomeracji

Górnośląskiej

Bytom

Chorzów, miasto Rewitalizacja zespołu akwenów

przemysłowych Amelung

w Chorzowie

Chorzów, miasto budżet miasta, budżet paostwa, środki

Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego -

ZPORR

Cieszyn, miasto Rewitalizacja nieruchomości

poprzemysłowej przy ul. Wałowej

4 w Cieszynie z przeznaczeniem

na Centrum Edukacji Socjalnej

Cieszyn, miasto budżet miasta, budżet paostwa, środki

Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego -

ZPORR

Czechowice - Dziedzice Zagospodarowanie terenu przy

osiedlu Północ w Czechowicach-

Dziedzicach

Czechowice - Dziedzice Budżet gminy, Środki RPO WSL

Czeladź, miasto Rewitalizacja czeladzkiej Czeladź, miasto 69,66% - Europejski Fundusz Rozwoju


Strona 25


średniowiecznej starówki - etap I

(infrastruktura)

Regionalnego, 10% - budżet paostwa

Częstochowa, miasto i

gmina

Rewaloryzacja Parków

Podjasnogórskich

w Częstochowie - Park im.

Stanisława Staszica, Park im. 3

Maja

Częstochowa, miasto i gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne


gmina

Przebudowa ul. Berka Joselewicza Częstochowa, miasto i gmina budżet miasta Częstochowy


gmina

Przebudowa i rozbudowa

istniejącego budynku

„Konduktorowni PKP” z

przeznaczeniem na obiekt

użyteczności publicznej - Galerię

Sztuki Współczesnej

Stowarzyszenie Zachęta Budżet miasta


gmina

Przebudowa i remont budynków

Pawilonu Wystawowego B

i Muzeum Kopalnictwa. Park

Staszica, ul. 7 Kamienic,

Częstochowa

Muzeum Częstochowskie Budżet miasta


gmina

Remont odtworzeniowy wraz z

przebudową i modernizacją

budynku zabytkowego przy Alei

Najświętszej Maryi Panny 24

Gmina Częstochowa - ZGM TBS Sp. z

o.o.

Budżet miasta


Strona 26


w Częstochowie


gmina

Modernizacja i adaptacja

zabytkowego obiektu dawnego

Domu Duchowieostwa

Prawosławnego tzw „Popówki”

usytuowanego przy Alei

Najświętszej Maryi Panny 47,

(obecnie Muzeum

Pielgrzymowania)

Muzeum Częstochowskie budżet miasta

Gliwice, muzeum Rewitalizacja Zamku

Piastowskiego - utworzenie

Centrum Informacji Kulturalnej i

Edukacji Regionalnej

Gliwice, Muzeum środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Gliwice Renowacja poprzemysłowej

strefy Nowe Gliwice

PHARE 2003 Spójnośd Społeczno – Gospodarcza,

budżet Miasta Gliwice

Gliwice Rewitalizacja Radiostacji Gmina Gliwice budżet miasta

Gliwice Rozbudowa sieci dróg

rowerowych na terenie miasta

Gliwice

Gmina Gliwice budżet miasta

Gliwice Termomodernizacja Gliwickiego

Teatru Muzycznego

Teatr Muzyczny Budżet miasta oraz środki Wojewódzkiego

Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Jastrzębie Zdrój Modernizacja obiektów w parku budżet miasta


Strona 27


Zdrojowym – Adaptacja obiektu

„Łazienki I” na potrzeby

Uniwersytetu Śląskiego

Jastrzębie Zdrój Modernizacja obiektów w Parku

Zdrojowym – Adaptacja budynku

„Masnówka” na bibliotekę oraz

przebudowa fontanny

w Jastrzębiu Zdroju

Gmina Jastrzębie Zdrój, Uniwersytet

Śląski

budżet miasta

Jastrzębie Zdrój Adaptacja budynku szpitala

chirurgicznego na siedzibę Sądu

Rejonowego w Jastrzębiu Zdroju

Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju budżet miasta

Jastrzębie Zdrój Modernizacja basenu przy ul.

Witczaka w Jastrzębiu Zdroju

Gmina Jastrzębie Zdrój budżet miasta

Katowice Adaptacja budynku

powojskowego przy ul.

Koszarowej 17 dla potrzeb ASP

w Katowicach

Akademia Sztuk Pięknych w

Katowicach


własne

Katowice Międzynarodowe Centrum

Kongresowe w Katowicach

Miasto Katowice RPO WSL i budżet Miasta Katowice

Katowice Nowa Siedziba Muzeum Śląskiego

w Katowicach

Muzeum Śląskie w Katowicach Samorząd województwa śląskiego

Katowice Serce Nikiszowca. Rewitalizacja

budynku Muzeum Historii

Muzeum Historii Katowic środki EFRR, środki budżetu Miasta Katowice


Strona 28


Katowic przy ul. Rymarskiej 4

Katowice Galeria Szyb Wilson Galeria Szyb Wilson Środki własne i pozyskane, w tym dotacje Miasta

Katowice

Kłobuck Zagospodarowanie Rynku im.

Jana Pawła II w Kłobucku wraz z

przyległym otoczeniem

Kłobuck RPO WSL (PRS) i budżet miasta

Łaziska Górne Rewitalizacja Zabytkowego

Ratusza w Łaziskach Górnych

Gmina Łaziska Górne Środki własne, WFOŚ i GW w Katowicach

Łaziska Górne Budowa hali sportowej przy ul.

Ogrodowej w Łaziskach Górnych

Gmina Łaziska Górne Dotacja Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach

środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej

Łaziska Górne Budowa Ośrodka Rekreacyjno -

Sportowego "Żabka"

Gmina Łaziska Górne Program Łagodzenia w Regionie Śląskim skutków

Restrukturyzacji Zatrudnienia w Górnictwie Węgla

Kamiennego, Fundusz na Rzecz Polski Południowej,

środki własne

Marklowice, gmina Rewitalizacja obszaru

poprzemysłowego - Tropikalna

Wyspa - Etap I

Marklowice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Mierzęcice, gmina Modernizacja układu

transportowego

i uporządkowanie gospodarki

wodno-ściekowej terenów

powojskowych

Mierzęcice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Mikołów Rewitalizacja terenu Gmina Mikołów Program Łagodzenia w Regionie Śląskim Skutków


Strona 29


poprzemysłowego- budowa krytej

pływalni i układu

komunikacyjnego w Mikołowie

Restrukturyzacji Zatrudnienia w Górnictwie Węgla

Kamiennego, środki Funduszu Rozwoju Kultury

Fizycznej Ministerstwa Sportu oraz środki własne

Gminy Mikołów

Mikołów Rozbudowa Centrum Edukacji

Przyrodniczej i Ekologicznej

Śląskiego Ogrodu Botanicznego

w Mikołowie

Śląski Ogród Botaniczny RPO WSL (5.5) oraz środki własne Gminy Mikołów

Muzeum Górnośląskie,

Bytom

Rewitalizacja budynków Muzeum

Górnośląskiego w Bytomiu

Muzeum Górnośląskie środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Ożarowice, gmina PROP na terenie Gminy

Ożarowice – I etap: Budowa dróg

ul. Transportowa i tzw. Nowa

oraz sieci wodociągowej

Ożarowice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Ożarowice, gmina PROP Ożarowice - II etap: drogi

wewn., uzbrojenie terenu

i adaptacja koszarowca na

potrzeby MŚP

Ożarowice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Pszczyna, gmina Rewitalizacja pszczyoskiej

starówki poprzez poprawę

funkcjonalności układu

komunikacyjnego

Pszczyna, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Ruda Śląska, miasto Budowa Centrum Handlowo –

Wystawowo – Kulturalnego

Miasto Ruda Śląska Dotacja z Funduszu na Rzecz Rozwoju Infrastruktury

Lokalnej Skierowanej na Rozwój Przedsiębiorczości


Strona 30


w Rudzie Śląskiej Wirku –

zadaszenie targowiska i budowa

masztu reklamowego

- Komponent Dotacje Inwestycyjne oraz środki

z budżetu miasta

Ruda Śląska, miasto Budownictwo komunalne na

terenie miasta

Ruda Śląska, miasto środki z budżetu miasta

Ruda Śląska, miasto Adaptacja segmentu bud. w

Rudzie Śląskiej przy ul.

Ballestremów na Centrum

Profilaktyki

Ośrodek Terapii Uzależnieo SPZOZ i

Miejski Ośrodek Profilaktyki


własne

Rybnik, miasto Renowacja zabytkowej kamienicy

przy ul. Rynek 1 w Rybniku wraz z

adaptacją na cele gospodarcze

Rybnik, miasto, ZGM środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Rydułtowy Rydułtowskie Centrum Kultury Rydułtowy PRSZ w ramach RPO WSL poddziałanie 6.2.2.)

wkład własny beneficjenta

Siemianowice Śląskie Budowa Rynku Miejskiego Siemianowice Śląskie Budżet miasta

Siemianowice Śląskie Budowa Kompleksu Sportowego

„Siemion”

Siemianowice Śląskie Budżet miasta

Siemianowice Śląskie Modernizacja kompleksu

sportowego „Michał”

Siemianowice Śląskie, MOSiR Budżet miasta, dotacja Funduszu Rozwoju Kultury

Fizycznej

Sławków Rewitalizacja zabytkowego

centrum Sławkowa

Sławków Budżet miasta

Sławków Przeprowadzenie rewitalizacji

zabytkowej Austerii w Sławkowie

Sławków Ministerstwo Kultury, Kontrakt Wojewódzki dla

Województwa Śląskiego na rok 2004, Udział


Strona 31


Miasta Sławków

Sosnowiec, miasto Adaptacja budynku

pokopalnianego dla potrzeb

Wydziałów Politechniki Śląskiej

Politechnika Śląska środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Tarnogórski powiat Inkubator Przedsiębiorczości -

rozwój w korzystnych warunkach

Tarnogórski powiat, Inkubator

Przedsiębiorczości Sp. z o.o.


własne

Ustroo, miasto Rynek jako Salon Miasta -

rewitalizacja rynku w Ustroniu

Ustroo, miasto środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki

własne

Żywiec Odnowienie elewacji Starego

Zamku w Żywcu

Żywiec Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

Minister Kultury Środki własne Gminy Żywiec

Żywiec Rewitalizacja kompleksu Starego

Zamku i Parku Habsburgów

w Żywcu

Żywiec Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru

Gospodarczego Program Operacyjny Promesa

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Środki

własne Gminy Żywiec

Żywiec Rewitalizacja i zagospodarowanie

kulturalne kompleksu Starego

Zamku i Parku Habsburgów

w Żywcu

Żywiec Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju

Regionalnego Program Operacyjny Promesa

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Środki

własne Gminy Żywiec


Strona 32


Żywiec Ochrona dziedzictwa kulturowego

Żywca – płaszczyzną rozwoju

współpracy pomiędzy Żywiecką

Biblioteką Samorządową i

Kysucką Kniznicą w Cadcy

Żywiec Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego -

Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG IIIA Polska –

Słowacja Środki własne Gminy Żywiec


1.1.6. Wnioski dla wdrożenia JESSICA

•ze względu na koniecznośd zapewnienia kwalifikowaloności projektów oraz co najważniejsze możliwości bezproblemowej oceny formalnej, beneficjenci unikali projektów, które nie wynikały wprost z listy projektów przykładowych

•Informacja o rewitalizacji dotarła do samorządów w momencie na krótko poprzedzającym składanie wniosków aplikacyjnych. Wiele samorządów nie zdążyło przygotowad dobrych projektów.

Rynek rewitalizacji projektów innowacyjnych,

dochodowych i wynikających ze

zintegrowanych strategii miejskich w praktyce jest bardzo wąski i wymaga

znaczącego wsparcia

•Wytyczne kształtują obraz śląskiej rewitalizacji. Podstawowym celem samorządów jest uzyskanie dotacji na projekt, dopiero w przypadku braku uzyskanego wsparcia rozważane są alternatywne rozwiązania takie jak PPP, przeprojektowanie działania, możlwośd powiązania projektu z innymi działaniami realizowanymi w najbliższym otoczeniu *także przez podmioty zewnętrzne+

Problem rewitalizacji jest przedmiotowy i wynika

główie z wytycznych ZPORR i RPO. Obraz śląskiej

rewitalizacji jest obrazem wytycznych formalnych, nie zaś działao planistycznych

•Rynek oczekuje mechanizmu, który będzie umożliwiał aplikowanie w dłuższej prespektywnie czasowej [mechanizm odnawialny].

•Istnieje koniecznośd wdrażania projektów dochodowych i powiązanych logicznie i gospodarczo z innymi działaniami realizowanymi w regionie.

Rynek oczekuje mechanizmów finansowych umożliwiajacych realizację projektów dochodowych


Strona 34

1.2. Możliwości realizacji projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO

WSL

1.2.1. Zakres kwalifikowalności projektów

1.2.1.1. Uwarunkowania formalne

O ile uwarunkowania formalne związane ze ZPORR w określony sposób wyznaczyły ramy rewitalizacji

nie tylko w województwie śląskim, ale praktycznie na terenie całego kraju, o tyle wytyczne RPO WSL

były w dużej mierze oparte o uwarunkowania lokalne.

Z formalnego punktu widzenia aplikowanie o dofinansowanie projektów rewitalizacyjnych jest

podobne do tego, jakie występowało w przypadku ZPORR.

Podstawą jest wniosek aplikacyjny, którego załącznikiem jest między innymi Lokalny Program

Rewitalizacji. Zakres LPR wyznaczają załączniki do URPO WSL.

Lokalny Program Rewitalizacji, zgodnie z wytycznymi nie wprowadza pojęcia „zintegrowanych planów

miejskich”. W praktyce możliwe jest aplikowanie o środki na działania nie mające ze sobą powiązania

systemowego. Z wytycznych dotyczących przygotowania LPR nie wynikają także ścisłe procedury

wyznaczania obszarów rewitalizacji uzależnione od takich czynników jak:

poziom degradacji,

ubóstwo,

bezrobocie,

perspektywy rozwoju.

Podejście takie oznacza, iż beneficjenci z jednej strony mają dużą swobodę w wyborze projektów

rewitalizacyjnych, a sam dobór propozycji projektowych nie musi byd ograniczony bezwzględnymi

wskaźnikami wykluczającymi określone lokalizacje, z drugiej strony mogą przygotowywad LPR bez

szczegółowej analizy otoczenia.

1.2.1.2. Kwalifikowalność wydatków

Zasadnicza różnica pomiędzy ZPORR, a RPO WSL wynika z kwalifikowalności wydatków oraz typów

projektów możliwych do realizacji.

Zgodnie z zapisami Uzupełnienia RPO WSL:

Wszystkie wydatki w ramach projektu muszą byd ponoszone zgodnie z ustawą Prawo

zamówieo publicznych.

Wydatki powinny byd udokumentowane fakturami wystawianymi przez wykonawców prac

lub innymi równoważnymi dokumentami księgowymi.


Strona 35

Za kwalifikowalne mogą byd uznane wyłącznie wydatki niezbędne do realizacji projektu.

W ramach działania 6.2., poddziałania 6.2.1. i 6.2.2 do wydatków kwalifikowalnych,

wyłącznie w przypadku przyjęcia projektu do realizacji, mogą zostad zaliczone koszty zgodne

z zasadami określonymi w Krajowych Wytycznych dot. kwalifikowania wydatków w ramach

Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013

w Rozporządzeniu nr 1083/2006/WE oraz w Wytycznych w sprawie kwalifikowalności

wydatków w RPO WSL na lata 2007-2013 (załącznik nr 2 do Uszczegółowienia Regionalnego

Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2007-2013).

Tabela: Podstawowe typy projektów

Działanie Typy projektów

Działanie 6.2. Rewitalizacja

obszarów zdegradowanych

Poddziałanie 6.2.1.

Rewitalizacja - „duże

miasta”

Poddziałanie 6.2.2.

Rewitalizacja – „małe

miasta”

1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/

powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele:

gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne

i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia,

przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów

gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za

wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym).

2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa,

przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze,

edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne

wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia,

przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów

gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za

wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym).

3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa

plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych

budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne,

rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem

przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych

problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze

rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze

mieszkalnym).

4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod

działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej


Strona 36

Działanie Typy projektów

mieszkaocom.

5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu

podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych.

6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków

wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi

dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu4.

1.2.1.3. Beneficjenci5

Tablica: Beneficjenci projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL

1. Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia.

2. Podmioty, w których większośd udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu

terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia.

3. Podmioty działające na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego wybrane zgodnie

z prawem zamówieo publicznych.

4. Szkoły wyższe.

5. Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych.

6. Organizacje pozarządowe.

7. Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych, posiadające osobowośd prawną (nie

wymienione wyżej).

8. Spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe,

9. Porozumienia podmiotów wymienionych w pkt 1-8 reprezentowane przez lidera

10. Podmioty działające w oparciu o umowę/ porozumienie zgodne z zapisami ustawy

o partnerstwie publiczno – prywatnym.

4 Projekty z zakresu mieszkalnictwa muszą byd realizowane na obszarach spełniających 3 dowolnie wybrane kryteria, opisane

przy pomocy wskaźników, określonych w Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie programowania działao dotyczących mieszkalnictwa, opartych na art. 474 rozporządzenia Komisji WE nr 1828/2006

5 Zgodnie z Uzupełnieniem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2007-2013


Strona 37

1.2.2. Analiza kryteriów wyboru projektów i wskaźników rezultatów w

odniesieniu do JESSICA

Kryteria wyboru projektów przedstawia poniższe zestawienie.

Typ projektu 1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich,

łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne

i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji

istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem

budynków o charakterze mieszkalnym).

Typ projektu 2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont

obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne wraz

z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów

gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze

mieszkalnym).

Typ projektu 3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont

użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne,

turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia,

przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze

rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym).

Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 1, 2 i 3.

Lp. Kryterium Waga

1. Ilośd realizowanych celów projektu – gospodarczy, społeczny, kulturalny,

turystyczny, rekreacyjny, edukacyjny:

2 cele inne niż gospodarczy - 1p.

Gospodarczy - 2p.

Gospodarczy i inny cel - 3p.

3 cele i więcej – 4p.

4,0

2. Stopieo realizacji przez projekt priorytetów/założeo LPR 2,0

3. Innowacyjnośd zastosowanych rozwiązao w projekcie 1,5

4. Ogólnodostępnośd realizowanego projektu 1,5

5. Niwelowanie różnic w dostępie do obiektów dla osób niepełnosprawnych 1,0


Strona 38

Typ projektu 4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z

wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom.

Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 4.

Lp. Kryterium Waga

1. Dostępnośd terenu inwestycyjnego 4,0


3. Wpływ projektu na rozwój infrastruktury gospodarczej 3,0

4. Lokalizacja projektu pod kątem atrakcyjności inwestowania na danym

terenie

1,0

Typ projektu 5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu podniesienia bezpieczeostwa

w przestrzeniach publicznych.


Lp. Kryterium Waga

1. Funkcjonalnośd zastosowanych rozwiązao 5,0


3. Wspólne inicjatywy (różnych podmiotów) służące kompleksowej

ochronie obszaru wskazanego w projekcie

2,5

Typ projektu 6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych

materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu.


Lp Kryterium Waga

1. Stopieo pilności (ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania

wyrobów zawierających azbest)

4,5


3. Ilośd usuniętych wyrobów zawierających azbest 3,5


Tabela: Wskaźniki produktu i rezultatu. (w wersji finalnej tablica będzie włączona do listy załączników).

Typ wskaźnika

Wskaźnik kluczowy

(T/N)

Nazwa wskaźnika Jedn. miary

Działanie 6.2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych

Poddziałanie 6.2.1 Rewitalizacja – duże miasta

1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne

i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za

wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym)

Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych

celów

m2

Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na potrzeby działalności gospodarczej m2

Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2

Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m

Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt.

Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt.

Rezultat T Liczba osób korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby

Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby

Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt.

Rezultat N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2

Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt.

Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2

Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanych terenów wokół obiektów objętych wsparciem m2

Rezultat N Powierzchnia terenów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, które stały się dostępne na cele co najmniej 2 spośród wymienionych celów w

wyniku realizacji projektu

m2

Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt.

Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2

2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z

zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o

charakterze mieszkalnym)

Produkt N Liczba obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba wybudowanych obiektów na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.


Strona 40

Produkt N Powierzchnia wybudowanych obiektów na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2




Produkt N Powierzchnia użytkowa w budynkach poddanych przebudowie/remontowi m2

Produkt N Powierzchnia zagospodarowanych placów/terenów zielonych wokół obiektów objętych wsparciem m2

Produkt N Powierzchnia terenów przeznaczonych na małą architekturę m2

Produkt N Liczba obiektów małej architektury szt.

Produkt N Liczba miejsc parkingowych szt.

Produkt N Powierzchnia terenu przeznaczonego na plac parkingowy m2

Produkt N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2

Produkt N Długośd wybudowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m

Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m

Produkt N Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej szt.

Produkt N Liczba przebudowanych/wyremontowanych obiektów infrastruktury drogowej szt.






Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanego przyległego otoczenia m2

Rezultat N Powierzchnia zabudowanych/zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych, które stały się dostępne na co najmniej 2 spośród wymienionych celów

w wyniku realizacji projektu

m2

Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów m2

Rezultat T Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem osoby




3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne,

rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze

rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym)

Produkt N Liczba budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2


Strona 41

Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba zabudowanych „plomb” na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia zabudowanych „plomb” na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt.

Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2











Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu m2

Rezultat N Liczba osób korzystających z obiektów zabudowanych/zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych osoby



4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom

Produkt N Liczba wybudowanych obiektów szt.

Produkt N Powierzchnia wybudowanych obiektów m2

Produkt N Powierzchnia użytkowa w wybudowanych obiektach m2






Produkt N Długośd wybudowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m

Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m




Rezultat N Liczba inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu szt.

Rezultat N Powierzchnia inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu m2

Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenie objętym wsparciem szt.


Strona 42





5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu wizyjnego w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych

Produkt N Liczba zainstalowanych urządzeo monitoringu wizyjnego szt.

Produkt N Powierzchnia terenu objęta systemem monitoringu wizyjnego m2

Produkt N Liczba dzielnic objętych systemem monitoringu wizyjnego szt.

Produkt N Liczba wdrożonych systemów monitoringu wizyjnego szt.

Rezultat N Liczba przestępstw w mieście szt.

Rezultat N Ilośd osób objętych systemem monitoringu wizyjnego osoby

Rezultat N Wskaźnik wykrywalności przestępstw %

Rezultat N Liczba wykroczeo/przestępstw zarejestrowanych przez system monitoringu wizyjnego szt.

6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu

Produkt N Liczba budynków, z których usunięty został materiał zawierający azbest szt.

Produkt N Powierzchnia budynków, z których usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2

Produkt N Powierzchnia, z której usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2

Rezultat N Ilośd unieszkodliwionego azbestu/materiału zawierającego azbest Mg

Rezultat T Liczba osób mieszkających (zameldowanych) w budynkach, poddanych renowacji osoby

Działanie 6.2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych

Poddziałanie 6.2.2. Rewitalizacja – małe miasta

1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i

kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za

wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym)

Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych

celów

m2

Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na potrzeby działalności gospodarczej m2






Rezultat T Liczba osób korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby




Strona 43

Rezultat N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2



Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanych terenów wokół obiektów objętych wsparciem m2

Rezultat N Powierzchnia terenów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, które stały się dostępne na cele co najmniej 2 spośród wymienionych celów w

wyniku realizacji projektu

m2



2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z

zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków

charakterze mieszkalnym)

Produkt N Liczba obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba obiektów wybudowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów wybudowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/ wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt.

Produkt N Powierzchnia obiektów przebudowanych/ wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2

Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/ przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt.



Produkt N Powierzchnia użytkowa w budynkach poddanych przebudowie/remontowi m2

Produkt N Powierzchnia zagospodarowanych placów/terenów zielonych wokół obiektów objętych wsparciem m2

Produkt N Powierzchnia terenów przeznaczonych na małą architekturę m2

Produkt N Liczba obiektów małej architektury szt.

Produkt N Liczba miejsc parkingowych szt.

Produkt N Powierzchnia terenu przeznaczonego na plac parkingowy m2

Produkt N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2

Produkt N Długośd wybudowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m

Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m








Strona 44


Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanego przyległego otoczenia m2

Rezultat N Powierzchnia zabudowanych/ zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych, które stały się dostępne na co najmniej 2 spośród wymienionych celów

w wyniku realizacji projektu

m2

Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów m2





3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne,

rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze

rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym)

Produkt N Liczba budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba zabudowanych „plomb” na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt.

Produkt N Powierzchnia zabudowanych „plomb” na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2

Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt.

Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2












Rezultat N Liczba osób korzystających z obiektów zabudowanych/zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych osoby



4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom

Produkt N Liczba wybudowanych obiektów szt.

Produkt N Powierzchnia wybudowanych obiektów m2


Strona 45

Produkt N Powierzchnia użytkowa w wybudowanych obiektach m2






Produkt N Długośd wybudowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m

Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m




Rezultat N Liczba inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu szt.

Rezultat N Powierzchnia inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu m2

Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenie objętym wsparciem szt.





5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu wizyjnego w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych

Produkt N Liczba zainstalowanych urządzeo monitoringu wizyjnego szt.

Produkt N Powierzchnia terenu objęta systemem monitoringu wizyjnego m2

Produkt N Liczba dzielnic objętych systemem monitoringu wizyjnego szt.

Produkt N Liczba wdrożonych systemów monitoringu wizyjnego szt.

Rezultat N Liczba przestępstw w mieście szt.

Rezultat N Ilośd osób objętych systemem monitoringu wizyjnego osoby

Rezultat N Wskaźnik wykrywalności przestępstw %

Rezultat N Liczba wykroczeo/przestępstw zarejestrowanych przez system monitoringu wizyjnego szt.

6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu

Produkt N Liczba budynków, z których usunięty został materiał zawierający azbest szt.

Produkt N Powierzchnia budynków, z których usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2

Produkt N Powierzchnia, z której usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2

Rezultat N Ilośd unieszkodliwionego azbestu/materiału zawierającego azbest Mg

Rezultat T Liczba osób mieszkających (zameldowanych) w budynkach, poddanych renowacji osoby


Przedstawione kryteria wyboru projektów mają charakter ogólny i odnoszą się do projektów

niedochodowych. Dla JESSICA konieczna jest dodatkowa ocena poszerzona o następujące elementy:

Poziom dochodowości/ samofinansowania projektów (kryterium istotne z punktu widzenia

sposobu finansowania projektów w ramach JESSICA);

Zgodnośd projektu ze Zintegrowanym Planem Rozwoju Obszarów Miejskich (kryterium

istotne z punktu widzenia konieczności zachowania systemowego podejścia w procesie

realizowania zadao rewitalizacyjnych).

Wskaźniki produktu i rezultatu w przypadku przedmiotowych projektów są obszerne i pozwalają na

scharakteryzowanie potencjalnych projektów planowanych do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA.

Zmiany w tym obszarze nie wydają się konieczne, a ich implementacja mogłaby znacznie wydłużyd

proces wdrożenia JESSCIA.

1.2.3. Wykaz potencjalnych, najważniejszych projektów planowanych do

realizacji w latach 2010-20136

Na etapie przygotowania studium możliwości wdrożenia dokonano analizy potencjalnych projektów,

które są planowane do realizacji w ramach RPO WSL. Przedmiotowe projekty *wskazane w poniższym

zestawieniu+ charakterem i zakresem kwalifikowalności wpisują się w wytyczne RPO WSL w obszarze

rewitalizacji.

Profil przedstawionych projektów obejmuje działania w zakresie:

Rewitalizacji przestrzeni publicznych,

Tworzenia i modernizacji obiektów historycznych i muzealnych,

Modernizacji infrastruktury komunikacyjnej

Projekty mają charakter niekomercyjny, jednakże częśd z nich, szczególnie dotycząca modernizacji

infrastruktury sportowej, kulturalnej oraz poprzemysłowej mogłaby generowad znaczące dochody.

6 Przedmiotowy wykaz projektów sporządzono na podstawie danych przesłanych przez Gminy, jako odpowiedź na zapytanie

wystosowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego.


Strona 47

Tabela. Najważniejsze potencjalne projekty rewitalizacyjne na lata 2010-2013.

l.p. Miasto Projekt

1. BIERUO Odbudowa XVI wiecznej Grobli po Byłym Wielkim Stawie Bieruoskim

przy ul. Chemików

2. BIERUO Rewitalizacja terenu Paciorkowce w Bieruniu Nowym w kierunku

rekreacyjno - sportowym

3. BIERUO Budowa zbiornika małej retencji w Bijasowicach

4. BIERUO Tworzenie nowych ścieżek rowerowych

5. BIERUO Zagospodarowanie terenu zbiornika Łysina w Bieruniu Starym

6. BIERUO Budowa monitoringu miasta

7. BIERUO Modernizacja dróg, chodników, przebudowa sieci energetycznej i

teletechnicznej w obrębie Starówki

8. BIERUO Przebudowa i remont obiektu poprzemysłowego (po byłej mleczarni)

łącznie z adaptacją na cele gospodarcze, społeczne i kulturalne

9. BIERUO Utworzenie kompleksu społeczno – kulturalnego – Przebudowa i

remont Kino – Teatru „Jutrzenka” i budynku przy ul. Spiżowej 1

(„Maldor”)

10. BIERUO Przebudowa i remont Domu Kultury „Gama”

11. BIERUO Galeria i muzeum miasta Bieruo

12. BIERUO Przebudowa i adaptacja Sali gimnastycznej na osiedlu Homera

13. BIERUO Rewitalizacja terenu po byłej szlifierni kryształów przy ul.

Borowinowej

14. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja Parku im. Kozioła

15. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja historycznego centrum dzielnicy Wirek

16. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja terenów rekreacyjnych- Park Sobieskiego

17. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja terenów rekreacyjnych- zagospodarowanie Doliny

Achtelika

18. RUDA ŚLĄSKA Wzgórze nowych idei – rewitalizacja parku dworskiego na cele

rekreacyjno- gospodarcze (II etap) w Rudzie Śląskiej

19. RUDA ŚLĄSKA Uporządkowanie i zagospodarowanie terenów zielonych – Planty

Kochłowickie

20. RUDA ŚLĄSKA Renowacja Kościoła pw. św. Pawła wraz z wieżą widokową w centrum

miasta Ruda Śląska


Strona 48

l.p. Miasto Projekt

21. DĄBROWA

GÓRNICZA

Budowa specjalnego ośrodka szkolno – wychowawczego

z kompleksem sportowym dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych

w dąbrowie górniczej: etap i – zagospodarowanie terenu wraz z

sieciami zewnętrznymi

22. DĄBROWA

GÓRNICZA

Przebudowa zabytkowego Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie

Górniczej – dziedzictwa kulturowego Zagłębia Dąbrowskiego: Etap I –

przebudowa podjazdów, przybudówek i tarasów przy elewacjach

bocznych. Etap II – przebudowa i termomodernizacja budynku

23. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rozbudowa stadionu miejskiego DAMEL w Dąbrowie: ETAP I –

Przebudowa układu komunikacyjnego wraz z budową boisk

24. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rozbudowa miejsc parkingowych oraz przebudową istniejącego

układu komunikacyjnego na osiedlu Morcinka w Dąbrowie Górniczej

25. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rozbudowa miejsc parkingowych oraz przebudową istniejącego

układu komunikacyjnego na osiedlu Sikorskiego w Dąbrowie Górniczej

26. SIEWIERZ Przebudowa płyty Rynku w Siewierzu

27. SIEWIERZ Kompleksowe prace budowlano-konserwatorskie na Zamku w

Siewierzu – etap II

28. SIEWIERZ Budowa infrastruktury aktywnych form turystyki i rekreacji „Centrum

Sportów Letnich i Wodnych Pogoria” . Budowa ścieżki rowerowej:

Zbiornik Kuźnica Warężyoska – ruiny Zamku w Siewierzu

29. SIEWIERZ Zagospodarowanie terenów na cele rekreacyjne, turystyczne i

sportowe wokół Zamku w Siewierzu

30. CIESZYN Monitoring wizyjny dla Śródmieścia Cieszyna

31. CIESZYN Rewitalizacja nieruchomości przy ul. Limanowskiego 7 w Cieszynie –

budowa parkingu publicznego

32. CIESZYN Rewitalizacja budynku dawnego przejścia granicznego przy Moście

Przyjaźni

33. STRUMIEO Rewitalizacja Zabytkowej Starówki Strumieoskiej

34. SOSNOWIEC Przebudowa obiektu pn. „MUZA” w Sosnowcu – mieście J. Kiepury,

szansą na upowszechnienie kultury

35. SOSNOWIEC Adaptacja Zamku Sieleckiego

36. SOSNOWIEC Przebudowa ul. Chemicznej dla obsługi obszaru rewitalizowanego


Strona 49

l.p. Miasto Projekt

37. SOSNOWIEC Rewitalizacja zabytkowego Parku Schoena w Sosnowcu

38. SOSNOWIEC Rewitalizacja Trójkąta Trzech Cesarzy oraz przystosowanie brzegów i

koryta rzeki Białej Przemszy do celów turystyczno-rekreacyjnych.

39. SOSNOWIEC Rewitalizacja Osiedla Rudna – etap II

40. ZAWIERCIE Rozbudowa lokalnej infrastruktury kultury na obszarze

rewitalizowanym poprzez budowę nowej siedziby Miejskiej Biblioteki

Publicznej w Zawierciu

41. Rozbudowa lokalnej infrastruktury sportowej na obszarze

rewitalizowanym poprzez unowocześnienie basenu miejskiego w

Zawierciu

42. GLIWICE Zagospodarowanie terenu wokół Radiostacji – ul. Tarnogórska

43. GLIWICE Rewitalizacja Radiostacji – Gliwice.eu

44. GLIWICE Przebudowa i rozbudowa stadionu przy ul. Okrzei w Gliwicach

45. GLIWICE Odbudowa Ruin Teatru Miejskiego

46. GLIWICE Modernizacja obiektów zarządzanych przez TUR Gliwice

(Modernizacja Kąpieliska Leśnego)

47. GLIWICE Projekt zakłada zagospodarowanie Placu Rzeźniczego w Gliwicach

wraz z budową infrastruktury towarzyszącej, poddanie renowacji

fragmentów Bramy Raciborskiej

48. GLIWICE Modernizacja skweru przy ulicy Narutowicza

49. ŁAZISKA GÓRNE Rewitalizacja ścieżek zdrowia w rejonie „Basenu Żabka” w Łaziskach

Górnych z podziałem na etapy.

50. BIELSKO-BIAŁA Rewitalizacja Bielskiej Starówki – remont konserwatorski

51. BIELSKO Rewitalizacja Bielskiej Starówki – „Zwiedzaj i wypoczywaj” – etap II

52. BIELSKO Rewitalizacja Parku Słowackiego w Bielsku-Białej

53. CZĘSTOCHOWA Modernizacja Rynku Wieluoskiego i ul. Św. Rocha

54. MYSZKÓW „Mrzygłodzki Rynek” Rewitalizacja Rynku w Myszkowie-Mrzygłodzie

jako przestrzeni publicznej miasta

1.2.4. Wykaz najważniejszych projektów realizowanych w procedurze

pozakonkursowej


Tabela: Lista projektów w ramach procedury pozakonkursowej

Lp. w

programie

Działanie/Podziałanie (nr i nazwa)

Tytuł projektu Beneficjent (lider + partnerzy)

Koszt całkowity realizacji projektu (PLN)

Wnioskowana kwota dofinansowania (PLN)

Program Rozwoju Subregionu Zachodniego

24 Poddziałanie 6.2.1. Rewitalizacja - "duże miasta"

Modernizacja hali widowiskowo-sportowej w Rybniku - Boguszowicach

Gmina Rybnik 5 571 478,57 3 999 764,47


Budowa systemu monitoringu wizyjnego w dzielnicach Miasta Rybnika - Etap II

Gmina Rybnik 2 190 631,24 1 840 000,00

26 Poddziałanie 6.2.2 Rewitalizacja – „małe miasta”

Utworzenie "Centrum Kultury i Rozrywki" w Rydułtowach

Gmina Rydułtowy 11 045 000,00 6 160 000,00


Centrum społeczno-kulturalne wraz z przestrzenią wystawienniczą

Gmina Pietrowice Wielkie

8 004 664,00 6 800 000,00


Zmiana funkcji hali widowiskowo-sportowej na centrum kulturalne i edukacyjne

Gmina Czerwionka - Leszczyny

13 508 816,00 11 480 000,00


Zagospodarowanie przestrzeni publicznej na targowisko miejskie w Czerwionce Leszczynach

Gmina Czerwionka - Leszczyny

3 764 920,00 3 200 000,00

44085509,81

33479764,47

Program Rozwoju Subregionu Południowego


Przekształcenie obszarów zdegradowanych i rozbudowa infrastruktury

technicznej na potrzeby Ośrodka Rekreacji i Sportów Wodnych

Gmina Bestwina 2 600 000,00 2 200 000,00


Kolej na przedsiębiorczośd- przebudowa dworca kolejowego w Czechowicach-

Dziedzicach

Gmina Czechowice-Dziedzice

5 002 000,00 3 900 000,00


Rewitalizacja zdegradowanego terenu po KWK Silesia

Powiat Bielski 2 488 556,00 1 900 000,00


Rewitalizacja budynków po zlikwidowanej cementowni wraz z urządzeniem terenów wokół nich

Gmina Goleszów 1 416 517,60 1 204 000,00


Centrum Miejskie INTEGRATOR"- remont konserwatorski zabytkowej kamienicy wraz z

kompleksową adaptacją wnętrz przy ul. Mickiewicza 9 w Skoczowie

Gmina Skoczów 2 924 960,00 2 456 000,00

44 Poddziałanie 6.2.2 Rewitalizacja Zabytkowej Starówki Strumieoskiej Gmina Strumieo 2 967 040,00 2 516 000,00


Strona 51

Rewitalizacja – „małe miasta”


Rewitalizacja Wielkich Domów etap I. - Centrum pod Jednym Dachem

Miasto Ustroo 2 230 701,68 1 896 000,00


Zagospodarowanie terenu przy osiedlu Północ w Czechowicach - Dziedzicach

Gmina Czechowice - Dziedzice

2 552 946,89 2 141 232,36


Rewitalizacja obszaru pod Wzgórzem Zamkowym w Cieszynie - modernizacja i rozbudowa parkingu

publicznego

Gmina Cieszyn 1 548 120,00 1 101 600,00


Rewitalizacja terenu parku z przeznaczeniem na centrum wypoczynku i rekreacji w Gminie Łękawica

Gmina Łękawica 703 031,28 565 940,18


Zagospodarowanie terenu kamieniołomu w Glince Gmina Ujsoły 620 603,33 526 209,56


Rewitalizacja poprzemysłowej infrastruktury wraz z otoczeniem na cele gospodarcze, rekreacyjno-

turystyczne i społeczne

Gmina Węgierska Górka

990 712,71 805 059,89

26045189,49

21212041,99

Programu Rozwoju Subregionu Północnego

37 Działanie 6.1 Wzmacnianie regionalnych ośrodków

wzrostu

Hala sportowa wielofunkcyjna przy ulicy Żużlowej w Częstochowie

Miasto Częstochowa 70 000 000,00 29 520 000,00


Przebudowa i remont obiektów Młodzieżowego Domu Kultury w Częstochowie - Sala Widowiskowa,

Domek Orkiestry



Remont i adaptacja budynku po Obserwatorium Astronomicznym na cele kulturalne i edukacyjne w

Częstochowie



Podczęstochowska Strefa Aktywności Gospodarczej Gmina Poczesna (lider projektu), Gmina Kamienica Polska,

Gmina Starcza, Gmina Konopiska

14 117 647,06 12 000 000,00


Zagospodarowanie Rynku im. Jana Pawła II w Kłobucku wraz z przyległym otoczeniem

Gmina Kłobuck 6 559 789,54 5 575 821,10


Przebudowa Rynku w Krzepicach jako element programu rewitalizacji staromiejskiej części miasta –

etap 1

Gmina Krzepice 2 380 708,00 2 023 601,80


Przebudowa ulicy Stary Rynek i Placu Jana Pawła II w Żarkach jako przestrzeni publicznej miasta

Gmina Żarki 2 761 000,00 2 295 000,00


Strona 52


Rewitalizacja rynku w Koziegłowach Gmina Koziegłowy 1 936 025,88 1 622 400,00


Myszkowskie Centrum Inicjatyw Gospodarczych na terenie hal fabrycznych z początku XX wieku -

Myszków, ul. Kościuszki 12

Gmina Myszków 3 025 352,20 1 193 548,88


Rewitalizacja terenów zdegradowanych po wydobyciu piasków formierskich w Gminie Niegowa

na cele rekreacyjne i turystyczne

Gmina Niegowa 783 070,92 665 610,28


"Mrzygłodzki Rynek" Rewitalizacja Rynku w Myszkowie - Mrzygłodzie jako przestrzeni publicznej

miasta"

Gmina Myszków 3 285 590,21 651 507,28

41 965 929,66

31 547 489,34

Program Rozwoju Subregionu Centralnego


Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie Miasta Chorzów

Chorzów - Miasto na prawach powiatu

1 729 411,78 1 470 000,00


Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie miasta Bytom

Miasto Bytom 1 935 940,00 1 470 000,00


Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie miasta Świętochłowice

Miasto Świętochłowice 3 526 419,77 1 353 985,95


Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie miasta Ruda Śląska

Miasto Ruda Śląska 1 729 411,78 1 470 000,00


Bezpieczne Mysłowice - monitoring wizyjny Miasta Gmina Miasto Mysłowice

1 684 490,60 1 200 000,00

suma 10 605 673,93

6 963 985,95

Suma środków na rewitalizację we wszystkich programach subregionalnych 122 702 302,9

93203281,8



1.3. Analiza dokumentów strategicznych gmin pod względem

planowanych działań rewitalizacyjnych

1.3.1. Lokalne Programy Rewitalizacji

Sporządzanie przez jednostki samorządu terytorialnego programów rewitalizacji jest elementem

wypracowania założeo i kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego

zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych, powojskowych, etc. Dokumenty te są

częścią planowania strategicznego, które polega na systematycznym, ciągłym działaniu, podczas

•ze względu na koniecznośd zapewnienia kwalifikowaloności projektów oraz co najważniejsze możliwości bezproblemowej oceny formalnej, beneficjenci unikali projektów, które nie wynikały wprost z listy projektów przykładowych

•Informacja o rewitalizacji dotarła do samorządów w momencie na krótko poprzedzającym składanie wniosków aplikacyjnych. Wiele samorządów nie zdążyło przygotowad dobrych projektów.

Uwarunkowania formalne przyjęte na poziomie RPO WSL

Priorytet 6 odpowiadają możliwości wdrożenia JESSICA

•Wytyczne kształtują obraz śląskiej rewitalizacji. Podstawowym celem samorządów jest uzyskanie dotacji na projekt, dopiero w przypadku braku uzyskanego wsparcia rozważane są alternatywne rozwiązania takie jak PPP, przeprojektowanie działania, możlwośd powiązania projektu z innymi działaniami realizowanymi w najbliższym otoczeniu *także przez podmioty zewnętrzne+

Wdrożenie JESSICA nie wymaga zmiany wskaźników produktów i

rezultatów

•Rynek oczekuje mechanizmu, który będzie umożliwiał aplikowanie w dłuższej prespektywnie czasowej [mechanizm odnawialny].

•Istnieje koniecznośd wdrażania projektów dochodowych i powiązanych logicznie i gospodarczo z innymi działaniami realizowanymi w regionie.

Odpowiadając na rzeczywiste zapotrzebowanie samorządów w obszarze zgłoszonych projektów konieczne jest rozszerzenie listy beneficjentów o gminy wiejskie,

pozostające pod silnym oddziaływaniem większych miast


Strona 54

którego dany samorząd przewiduje i planuje przyszłośd, określa odpowiednie etapy realizacji i realne

środki do jej osiągnięcia. Efektywne planowanie strategiczne posiada następujące cechy:

pomaga samorządowi sformułowad wspólne i akceptowane przez społeczeostwo cele oraz

planowad rozwój dążąc do ich osiągnięcia,

przedstawia samorządowi cele rozwoju oraz zadania do zrealizowania, zasoby niezbędne do

realizacji celów oraz sposoby ich osiągnięcia, ,

skupia się na wykonalnych, a nie pożądanych przedsięwzięciach poprzez realistyczną ocenę

lokalnych zasobów, szans i zagrożeo.

Efektywne planowanie strategiczne wymaga także sporządzania budżetu i planowania finansowego,

np. w formie Wieloletnich Planów Inwestycyjnych. Utrzymuje ono kontrolę i wprowadza realizm

w określaniu priorytetów i ich selekcji.

Planowanie strategiczne łączy w sobie dużą liczbę małych projektów – zadao inwestycyjnych, w celu

osiągnięcia szerszych ekonomicznych celów. Planowanie strategiczne pozwala m.in. na:

uniknięcie przypadkowości w podejmowanych decyzjach,

uporządkowanie preferencji lokalnej społeczności,

usystematyzowanie i hierarchizowanie potrzeb i problemów lokalnych według ważności i ich

wykonalności.

Analiza programów rewitalizacji zatwierdzonych uchwałą przez poszczególne rady gmin (miast)

wykazała, iż dokumenty te są programami wieloletnich działao w sferze gospodarczej, społecznej

i przestrzennej, prowadzących do rewitalizacji terenu w okresie nie dłuższym niż 20 lat i obejmują

planowane działania i zadania do realizacji zazwyczaj w latach 2007 - 2013. Przyjęty horyzont czasowy

pokrywa się z programowaniem środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach

Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013.


Strona 55

Tablica: Model planowania strategicznego

Programy rewitalizacji zakładają ich aktualizację w miarę identyfikacji potrzeb, wynikających

z kierunków rozwoju danej gminy w latach następnych. Programy są dokumentami spójnymi z

wytycznymi RPO WSL lub ZPORR *w przypadku dokumentów nie zaktualizowanych+. Działania ujęte

w dokumentach, związane z rewitalizacją dotyczą nie tylko infrastruktury, ale również stworzenia

odpowiednich warunków do poprawy warunków życia społeczności lokalnej, znajdującej się na

rewitalizowanym obszarze.

Polityki, programy, plany sektorowe

Strategia rozwojuStudium uwarunkowao i

kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy

Wieloletni plan inwestycyjny

Priorytety

Budżet roczny

Wydatki inwestycyjne Wydatki operacyjne

ZadanieZadanie Zadanie Zadanie

Lokalny Program Rewtalizacji


Strona 56

Badane programy rewitalizacji umożliwiają staranie się danej gminy i jej partnerów o pozyskanie

funduszy europejskich na realizację założonych celów. Możliwośd dofinansowania inwestycji ze

źródeł zewnętrznych prowadzi do realizacji inwestycji zawartych w programie przez gminę i inne

podmioty. Zadaniem programów rewitalizacji jest więc wprowadzenie spójności i powiązanie

wszystkich działao dotyczących wyznaczonych obszarów.

Zadania z zakresu rewitalizacji w analizowanych programach są przede wszystkim inwestycjami

kwalifikującymi się do dofinansowania ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego

Województwa Śląskiego w ramach priorytetu VI. Zrównoważony rozwój miast. Otrzymanie dotacji

jest związane z koniecznością uchwalenia przez potencjalnego beneficjenta Lokalnego Programu

Rewitalizacji, zawierającego zadanie o dofinansowanie którego stara się wnioskodawca.

Programy rewitalizacji zawierają również projekty kluczowe i inwestycje w ramach programów

rozwoju subregionów. Projekty kluczowe to:

1. Budowa nowoczesnej hali widowiskowo-sportowej Podium w Gliwicach.

2. Budowa nowej siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach.

3. Wzmocnienie znaczenia Centrum Pielgrzymkowego poprzez modernizację Alei

Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie.

4. Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka.

5. Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach.

Inwestycje wynikające z programów rewitalizacji są spójne z typami projektów zawartymi

w Szczegółowym Opisie Priorytetów RPO, tj.:

Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa), przebudowa i remont istniejących

obiektów użyteczności publicznej kształtujących metropolitalny wizerunek regionu.

Tworzenie i przekształcanie reprezentacyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości

rozwiązao urbanistyczno-architektonicznych, o znaczeniu ponadregionalnym.

Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa), przebudowa i remont obiektów

infrastruktury okołoakademickiej.

Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa), przebudowa i remont obiektów

kultury, turystyki, sportu i rekreacji o znaczeniu ponadregionalnym, związanych z organizacją

międzynarodowych spotkao, kongresów, targów, wystaw, imprez sportowych

i artystycznych.


Strona 57

Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa) i przebudowa strategicznych obiektów

systemu transportu publicznego decydujących o międzynarodowych połączeniach regionu

(z wyłączeniem środków transportu).

Tworzenie i rozwój stref aktywności gospodarczej w szczególności na terenach

poprzemysłowych.

Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie

z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne

i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do

likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze

rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym).

Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów

na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne wraz

z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych

problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem

budynków o charakterze mieszkalnym).

Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych

oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne,

rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia,

przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na

obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym).

Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą,

z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom.

Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu podniesienia bezpieczeostwa

w przestrzeniach publicznych.

Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych

materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu.

Analizowane Lokalne Programy Rewitalizacji wymagają zmiany i uaktualnienia ze względu na:

brak aktualizacji LPR od zakooczenia ostatniego konkursu ze środków UE na lata 2004 – 2006

lub zatwierdzenia zadao w programach rozwoju poszczególnych subregionów województwa

śląskiego w ramach RPO WSL 2007 – 2013,

brak procedury konkursowej w okresie programowania 2007-2013 w województwie śląskim

do chwili obecnej (konkurs zawieszony do odwołania),


Strona 58

wprowadzenie nowych zadao lub zmiana istniejących podczas trwających prac nad

aktualizacją LPR przed zbliżającym się konkursem. Aktualizację poprzedza przygotowanie

dokumentacji aplikacyjnej przez potencjalnych Beneficjentów.

Aktualizacja LPR odbywa się najczęściej po przygotowaniu dokumentacji aplikacyjnej do konkursu lub

przed planowanym terminem naboru w ramach programów rozwoju danego subregionu

województwa śląskiego.

Istnieje również koniecznośd dostosowania i wprowadzenia spójności między wieloletnimi

programami inwestycyjnymi, a programami rewitalizacji dla poszczególnych samorządów. Ze względu

na wprowadzony przez IZ RPO wymóg zabezpieczenia środków finansowych na realizację zadania

dopiero na etapie podpisania umowy o dofinansowanie – mogą się pojawid przesunięcia w terminach

aktualizacji WPI przez beneficjentów (dostosowanie nazw zadania, wartości inwestycji, źródeł

i wysokości finansowania, terminów wydatkowania środków).

1.3.2. Wieloletnie Plany Inwestycyjne

Określone kompetencje jednostek samorządu terytorialnego do gromadzenia dochodów

i dokonywania wydatków mają istotny wpływ na poziom i kierunki oraz rodzaje dokonywanych

inwestycji.

Inwestycje publiczne – samorządowe – można podzielid według rodzaju, na inwestycje dotyczące:

infrastruktury społecznej (np. szkoły, domy kultury, domy opieki społecznej, szpitale,

przychodnie, itp.),

infrastruktury technicznej (np. drogi, sieci ciepłownicze, wodociągowe, kanalizacyjne,

oczyszczalnie ścieków, wysypiska śmieci oraz zakup taboru komunikacji miejskiej).

Inwestycje infrastrukturalne przyczyniają się do polepszenia warunków życia oraz prowadzenia

działalności gospodarczej, jak również mogą korzystnie wpływad na rynek pracy, przy czym

inwestycje w infrastrukturę, w tym zadania z zakresu rewitalizacji, bardziej wiążą się ze wzrostem

atrakcyjności danych obszarów dla potencjalnych inwestorów, niż inwestycje w infrastrukturę

społeczną.

Polityka inwestycyjna samorządów realizuje cele polityki społecznej i gospodarczej oraz wpływa na

poziom atrakcyjności inwestycyjnej danej jednostki. Polityka inwestycyjna jest rodzajem polityki

wydatkowej i wiąże się z jej polityką dochodową poprzez określenie możliwości wykorzystania źródeł

dochodów na realizację inwestycji publicznych oraz obsługę długu samorządu poprzez określenie


Strona 59

wykorzystanych i możliwych do wykorzystania limitów zadłużenia, zarówno tych wynikających

z ograniczeo prawnych, jak i ekonomicznych, jak również stopnia wypłacalności jednostki i jej

zdolności do obsługi długu. Polityka inwestycyjna jednostki samorządu terytorialnego polega na

świadomym i celowym wyborze:

realizowanych zadao inwestycyjnych według ustalonych kryteriów – inwestycje: nowe,

kontynuowane, modernizacyjne; rzeczowe i finansowe (w tym ustalenie rozmiarów potrzeb

inwestycyjnych oraz potencjału inwestycyjnego jednostki),

metod i źródeł finansowania wydatków inwestycyjnych (źródła bezzwrotne, np. dotacje

z funduszy Unii Europejskiej i zwrotne, np. kredyty i pożyczki), co znajduje odzwierciedlenie

w strategii rozwoju, planie rewitalizacji oraz w planowaniu wieloletnim.

Wieloletni plan inwestycyjny jest planem zamierzeo inwestycyjnych samorządu, zawierającym

zestawienie zadao inwestycyjnych do zrealizowania w perspektywie najbliższych kilku lat. Powstaje

w wyniku procesu decyzyjnego wyboru strategicznych kierunków inwestowania w dłuższym okresie

czasu. Jego celem jest osiągnięcie rozwoju społeczno - gospodarczego.

Bazą do tworzenia wieloletnich planów inwestycyjnych są średnioterminowe i długoterminowe

prognozy budżetowe – z uwzględnieniem dopuszczalnego poziomu zadłużenia i kosztów jego obsługi.

Prognozy te są podstawowym narzędziem integracji dochodów budżetowych z wydatkami.

Do najważniejszych celów długookresowej polityki inwestycyjnej samorządów należą przede

wszystkim, zgodnie z zadaniami ustawowymi:

poprawa infrastruktury drogowej, transport publiczny – dążące do zwiększenia jakości i

dostępności komunikacyjnej,

poprawa warunków socjalno – bytowych mieszkaoców, m.in. poprzez budowę infrastruktury

wodno-ściekowej,

rewaloryzacja obiektów cennych pod względem historycznym i zabytkowym,

rewitalizacja i aktywizacja dzielnic staromiejskich, zdegradowanych obszarów

poprzemysłowych, powojskowych, pogórniczych,

budowa lub modernizacja obiektów mających na celu rozwój sportu, turystyki i rekreacji,

stwarzanie warunków do rozwoju przedsiębiorczości,

tworzenie warunków dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego,

poprawa stanu technicznego i użytkowego obiektów użyteczności publicznej.


Strona 60

Tablica: Proces budżetowania JST

Do kluczowych założeo oraz kierunków polityki inwestycyjnej analizowanych samorządów należą:

zapewnienie zgodności z kierunkami rozwoju społeczno - gospodarczego i przestrzennego

jednostek samorządu terytorialnego, które zostały określone w dokumentach strategicznych

i planistycznych,

zapewnienie kontynuacji zadaniom rozpoczętym i planowanym do realizacji w przyjętym

okresie analizy, w tym zadaniom kluczowym dla rozwoju społeczno-gospodarczego,

przyjęcie poziomu szacowanych nakładów na podstawie aktualnej, wieloletniej prognozy

finansowej budżetu, wskaźników makroekonomicznych,

przyjęcie wysokości planowanych nakładów na pierwsze lata na podstawie rozstrzygniętych

przetargów, podpisanych umów lub kosztorysów inwestorskich,

Założenia do budzetowania

Aktualna sytuacja

majątkowa i finansowa

JST

Najważniejsze zadania JST

Zamierzenia inwestycyjne

Prognoza wskaźników makroekono

micznych

Założenia polityki

dochodowej

Dotacje

Główne zagrozenia

Wstępne założenia wielkości

budżetowych


Strona 61

dostosowanie przedsięwzięd do programów operacyjnych na lata 2007 – 2013

finansowanych z funduszy UE (wiąże się to przede wszystkim z możliwością pozyskania

dotacji na realizację inwestycji ze źródeł zewnętrznych),

wprowadzenie zadao w stosunku do których Rada JST podjęła zobowiązania finansowe,

utrzymanie wskaźników zadłużenia i obsługi długu na racjonalnym poziomie – nie

przekraczającym ustawowych limitów (ustawa o finansach publicznych).

Ograniczenia dotyczące ekspansji pożyczkowej jednostek samorządu terytorialnego są następujące:

łączna kwota przypadających do spłaty w danym roku budżetowym rat kredytów i pożyczek

oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu

terytorialnego poręczeo wraz z należnymi w danym roku odsetkami od tych kredytów

i pożyczek oraz należnych odsetek i dyskonta, a także przypadających w danym roku

budżetowym wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu

terytorialnego nie może przekroczyd 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów

jednostki samorządu terytorialnego.

gdy relacja łącznej kwoty paostwowego długu publicznego powiększonej o kwotę

przewidywanych wpłat z tytułu poręczeo i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora

finansów publicznych do PKB przekroczy 55%, to kwota łączna z tytułu spłat długu oraz

kosztów jego obsługi powiększona o kwotę potencjalnych zobowiązao z tytułu poręczeo

jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyd 12% planowanych dochodów

jednostki samorządu terytorialnego, chyba, że obciążenia te w całości wynikają

ze zobowiązao zaciągniętych przed datą ogłoszenia tej relacji.

Ograniczenia dotyczą także wielkości zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego:

łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego

nie może przekraczad 60% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w danym roku

budżetowym.

w trakcie roku budżetowego łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego

na koniec kwartału nie może przekraczad 60% planowanych w danym roku budżetowym

dochodów jednostki.


W celu sformułowania założeo i realizacji polityki inwestycyjnej, która jest podstawą do tworzenia

WPI, samorządy:


Strona 62

określają kryteria wyboru inwestycji, np. zgodnie z celami jej działalności w długim okresie

czasu, które zostały ustalone w strategii rozwoju oraz innych dokumentach programowych,

w tym w programie rewitalizacji,

określają swój potencjał gospodarczy oraz sytuację finansową, wykonalnośd projektów

inwestycyjnych w zakresie finansowym, ekonomicznym, technologicznym,

wybierają jak najtaosze metody finansowania inwestycji, odpowiednie do rodzaju

realizowanych inwestycji oraz do bieżącej i prognozowanej kondycji finansowej,

formułują, a następnie minimum raz na rok aktualizują WPI, zgodnie z założeniami polityki

inwestycyjnej,

dostosowują plany wieloletnie do budżetu rocznego zgodnie ze zmianami wydatków

inwestycyjnych spowodowanych zmianami demograficznymi, majątkowymi

i ekonomicznymi (koordynacja wydatków bieżących z wydatkami inwestycyjnymi);

WPI zawierają zwłaszcza:

założenia programowe, w tym dotyczące jego aktualizacji,

prognozę dochodów i wydatków z budżetu miasta na okres objęty planem oraz wskaźników

zadłużenia i obsługi długu,

ogólną charakterystykę, w tym strukturę wydatków inwestycyjnych oraz inwestycje

kontynuowane i nowe,

zestawienie rzeczowo – finansowe w formie tabelarycznej, w podziale na dziedziny np.

inwestycje drogowe, rewitalizację, ochronę zdrowia, edukację, itp. Zestawienia zawierają

nazwę zadania, okres realizacji i wydatki związane z realizacja zadania, w podziale

na poszczególne lata, jak również źródła finansowania poszczególnych zadao

inwestycyjnych;

Wieloletnie plany inwestycyjne obejmują przede wszystkim projekty służące rozwojowi społecznemu

i gospodarczemu, głównie dotyczące zadao z zakresu poprawy dostępności komunikacyjnej,

atrakcyjności inwestycyjnej, turystycznej i sportowej, a także szeroko rozumianej poprawy warunków

życia mieszkaoców, w tym również poprawę bezpieczeostwa.

Pozostałe wnioski:

Ponieważ działalnośd inwestycyjna samorządu stanowi jedną z jego podstawowych funkcji

publicznych, która wpływa na wzrost standardu i poziomu życia mieszkaoców,

prognozowane środki na realizację zadao inwestycyjnych w poszczególnych latach są

sukcesywne zwiększane;


Strona 63

Montaż finansowy projektów w WPI z zakresu rewitalizacji obszarów zdegradowanych

składa się przede wszystkim ze środków RPO WSL (priorytet VI.) oraz wkładu własnego

samorządów;

Większośd analizowanych zadao w WPI nie jest spójna z zadaniami zawartymi w LPR, ze

względu na:

o brak aktualizacji LPR od zakooczenia ostatniego konkursu ze środków UE na lata 2004

– 2006 lub zatwierdzenia zadao w programach rozwoju poszczególnych subregionów

województwa śląskiego w ramach RPO WSL 2007 – 2013,

o zawieszoną procedurę konkursową,

o trwające prace nad aktualizacją LPR przed zbliżającym się konkursem, którą

poprzedza przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej przez potencjalnych

Beneficjentów.

istnieje koniecznośd dostosowania WPI i LPR w odniesieniu do zadao inwestycyjnych

z zakresu rewitalizacji planowanych do dofinansowania ze środków RPO WSL. Aktualizacja

w pierwszej kolejności powinna mied na celu weryfikację rzeczową, czasową i finansową

poszczególnych zadao, jak również wprowadzenie nowych zadao w odpowiedzi na społeczne

zapotrzebowanie oraz politykę inwestycyjną zapewniającą zrównoważony rozwój, w oparciu

o planowanie strategiczne.

1.4. Wskazanie i ocena potencjalnych projektów możliwych do

finansowania w ramach JESSICA

1.4.1. Projekty zgłoszone w procedurze badania sondażowego

Ustalona na chwilę obecną lista projektów możliwych do realizacji w ramach JESSICA jest bardzo

obszerna. Wartośd zgłoszonych projektów może przekraczad 150 mln EUR. Lista powstała w wyniku

badania ankietowego, realizowanego przez City Consulting Institute Sp. z o.o. oraz Urząd

Marszałkowski w Katowicach, a także na podstawie spotkao odbytych przez przedstawicieli City

Consulting Institute Sp. z o.o. z samorządowcami.


Strona 64

Tabela. Lista potencjalnych projektów JESSICA zgłoszonych w badaniach sondażowych.

l.p. Miasto Projekt

1. BIELSKO – BIAŁA Budowa Stadionu Miejskiego przy ul. Rychlioskiego 21 w Bielsku-Białej.

2. BLACHOWNIA Budowa targowiska w mieście Blachownia.

3. BLACHOWNIA Remont dwóch budynków handlowych stanowiących własnośd gm.

Blachownia

4. BLACHOWNIA Rewitalizacja terenów rekreacyjnych wokół zalewu w Blachowni,

budowa przystani i jachtklubu.

5. CHORZÓW

Modernizacja i adaptacja kompleksu budynków dawnej rzeźni

miejskiej przy ul. Krakusa, wpisanej do rejestru zabytków, do funkcji

handlowo-użytkowych.

6. CHORZÓW Modernizacja i adaptacja zespołu poprzemysłowego szybu Elżbieta

przy ul. Siemianowickiej.

7. CHORZÓW Budowa hali tenisowej wraz z zapleczem.

8. CHORZÓW Przebudowa pawilonów handlowo-usługowych i klubu osiedlowego.

9. CHORZÓW Remont budynku uczelni ŚWSI.

10. CHORZÓW Rewitalizacja budynku WSB w Poznaniu Wydział Zamiejscowy

w Chorzowie (ul. Wandy 66).

11. CHORZÓW Rewitalizacja budynku WSB w Poznaniu Wydział Zamiejscowy

w Chorzowie (ul. Sportowa 29).

12. CHYBIE

Rewitalizacja terenów poprzemysłowych w rejonie ulic Kuchennej

i Polnej w Chybiu.

13. CIESZYN

Rewitalizacja funkcjonalno - przestrzenna terenu targowiska

miejskiego przy ul. Katowickiej.

14. CIESZYN Rewitalizacja przestrzeni i obiektów w obszarze Cieszyoskiej Wenecji.

15. CZELADŹ

Przebudowa i rozbudowa budynków Rynek 26/28 na potrzeby

działalności komercyjnej.

16. CZELADŹ Przebudowa i rozbudowa budynku Rynek 22 na potrzeby centrum

inicjatyw społeczno-gospodarczych.

17. CZELADŹ Adaptacja i przebudowa zabytkowego obiektu cechowni na potrzeby

pełnienia funkcji szkoleniowych i kulturalnych.

18. CZELADŹ Budowa zespołu pawilonów handlowo-usługowych w obrębie

rewitalizowanego średniowiecznego Starego Miasta w Czeladzi.


Strona 65

l.p. Miasto Projekt

19. CZELADŹ Adaptacja i przebudowa zabytkowego obiektu Galerii Sztuki

Współczesnej Elektrownia.

20. CZERNICHÓW Rewitalizacja Ośrodka „FLAMINGO” w Międzybrodziu Żywieckim.

21. CZĘSTOCHOWA Budowa parku rekreacyjnego w dzielnicy Lisiniec.

22. CZĘSTOCHOWA Przebudowa i remont kamienicy przy ul. Wolności 44.

23. CZĘSTOCHOWA Budowa obiektu usługowo – hotelarskiego przy ul. Śląskiej

i Waszyngtona.

24. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej – zagospodarowanie

poprzemysłowych obiektów po fabryce Defum.

25. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej – zagospodarowanie

przestrzeni publicznej w sąsiedztwie dworca PKP.

26. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rewitalizacja gospodarcza poprzemysłowej zabudowy dawnej kop.

Paryż w Dąbrowie Górniczej.

27. DĄBROWA

GÓRNICZA

Rewitalizacja gospodarcza poprzemysłowego terenu dawnej kop.

Paryż (hałda Jadwiga) Dąbrowa Górnicza.

28. GLIWICE

Utworzenie terenów inwestycyjnych Parku Naukowo-

Technologicznego „Park – Strefa”.

29. GORZYCE

Zagospodarowanie terenu Ośrodka rekreacyjno-wypoczynkowego

„OLZA” w Olzie.

30. JAWORZNO Budowa wielopoziomowego parkingu z parterem użytkowym

przeznaczonym dla lokali usługowych w ścisłym centrum Jaworzna.

31. KATOWICE Rewitalizacja kwartału Pawła – Wodna – Górnicza w Katowicach.

32. KATOWICE Rewitalizacja strefy ulic Mariacka – Dworcowa w Katowicach.

33. KŁOBUCK Przebudowa targowiska miejskiego

34. KŁOBUCK Adaptacja pałacu na obiekt konferencyjny oraz rewitalizacja parku

w zabytkowym Zespole Pałacowo-Parkowym w Kłobucku.

35. KŁOBUCK Zagospodarowanie terenu kąpieliska otwartego w Ośrodku Sportu

i Rekreacji w Kłobucku.

36. LUBLINIEC Budowa krytej pływalni wraz z częścią rekreacyjną w Lubliocu

37. MIASTECZKO

ŚLĄSKIE

Miasteczko Śląskie – “Rewitalizacja terenów przylegających do Huty

Cynku na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej.

38. OGRODZIENIEC Kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy Krępa w Ogrodzieocu.


Strona 66

l.p. Miasto Projekt

39. POWIAT

BĘDZIOSKI

Rewitalizacja obszaru Rogoźnik i adaptacja na centrum sportów

wodnych.

40. RUDA ŚLĄSKA Utworzenie pasażu handlowego przy ul. Janasa.

41. SŁAWKÓW

Rewitalizacja zabytkowego centrum miasta Sławków - etap I – Budowa

obiektów handlowych.

42. ZAWIERCIE „Kryształowa dolina” rewitalizacja obiektów poprzemysłowych na

terenie HSG.

43. ZAWIERCIE „Wielofunkcyjne wykorzystanie zdegradowanych obszarów w celu

zagospodarowania przestrzeni miejskiej wokół dworca PKP

w Zawierciu”.

Projekty przedstawione w powyższym zestawieniu zostały przeanalizowane przez Wykonawcę

przedmiotowego opracowania w następujących obszarach:

dochodowośd *perspektywa generowania przychodów określona na podstawie analizy

przesłanych przez potencjalnych beneficjentów dokumentów oraz rozmów uzupełniających,

prowadzonych na etapie analiz],

lokalizacja *atrakcyjnośd lokalizacyjna projektu+,

przygotowanie dokumentacyjne [projekty techniczne, koncepcje, studia wykonalności+.

Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzid, iż wszystkie przedmiotowe projekty z

założenia są dochodowe lub też polegają na łączeniu otwartego dostępu z zagospodarowaniem

komercyjnym.

Częśd projektów posiada doskonałą lokalizację (np. Budowa parku rekreacyjnego w dzielnicy Lisiniec

– 200 m od bram Klasztoru Jasnogórskiego), która bezpośrednio przyczyni się do atrakcyjności

danych projektów.

Przedmiotowe projekty są zgodne z zapisami planistycznymi i w większości posiadają programy

funkcjonalno – użytkowe, a także dokumentację techniczną.

Na podstawie analizy wskazanych projektów, stopieo gotowości potencjalnych Beneficjentów do

realizacji projektów w ramach JESSICA można określid jako bardzo wysoki.


Strona 67

Tablica: Ocena wybranych projektów7

l.p. Miasto Projekt

1. CZELADŹ Element Opis

Tytuł projektu Budowa zespołu pawilonów handlowo-usługowych w obrębie rewitalizowanego średniowiecznego Starego Miasta w Czeladzi

Krótki opis projektu

Projekt dotyczy zagospodarowania terenu w ścisłym, historycznym i zarazem zabytkowym centrum Czeladzi i polega na budowie kompleksu wkomponowanych w historyczny układ urbanistyczny Starówki stylizowanych pawilonów handlowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą wodno-kanalizacyjną i komunikacyjną. W efekcie realizacji ma powstad do 39 lokali handlowych, skupionych w ciągach kilku pawilonów z podcieniami. Atutem projektu jest położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Rynku oraz Drogi Krajowej nr 94 Wrocław – Kraków.

Wartośd projektu

Wartośd projektu: 8.454.759 PLN Środki są zapewnione w WPI. Realizacja przedsięwzięcia wg WPI: lata 2010-2011.

Zgodnośd projektu z LPR

Projekt zgodny z LPR oraz dokumentami strategicznymi. Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich Czeladzi, przyjęty uchwałą LVI / 765 / 2005 z dnia 21 lipca 2005 roku. Program zostanie zaktualizowany po ukazaniu się rozporządzeo w kwestii pomocy publicznej na rewitalizację (co wpływa na montaż finansowy) i zostanie przeprowadzona SOOŚ. Przedsięwzięcie jest komplementarne wobec podjętych w latach 2006-2007 działao rewitalizacyjnych na bezpośrednio przyległym obszarze Starego Miasta: ze środków ZPORR wykonano rewitalizację przestrzeni miejskiej i wybudowano kompletną infrastrukturę techniczną 10 ulic i Rynku.

Udział partnera prywatnego

Projekt nie wymaga bezwzględnie udziału partnera prywatnego, niemniej istnieją strony / podmioty prywatne zainteresowane udziałem w projekcie. Należą do nich:

podmioty prywatne chcące tworzyd sied handlową w miastach średniej wielkości -

7 Powyższe zestawienie *na etapie analiz+ zostało przygotowane dla wszystkich projektów wskazanych w przedmiotowym

dokumencie. Przykładowe projekty mają charakter orientacyjny i mają na celu wskazanie różnorodności działao oraz stopnia przygotowania Beneficjentów do wdrożenia mechanizmu.


Strona 68

l.p. Miasto Projekt

wyrażają gotowośd do udziału w projekcie, jako partner.

stowarzyszenie kupców wyraża chęd udziału w projekcie (zaangażowanie kapitałowe).

Partnerem projektu będzie ENION S.A. (Grupa Turon), wykonujący własną sied zasilania. Uzgodniono warunki techniczne. Poza gminą i ENION w projekcie jako partner będzie brał udział ZIK Sp.o.o. – spółka zarządzająca siecią wodno-kanalizacyjną.

Dokumentacja techniczna

Projekt posiada

kompletną dokumentację techniczną,

komplet uzgodnieo,

decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego,

decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia,

pozwolenie na budowę,

dokumentację graficzną,

ST, kosztorysy, przedmiary, STWRiOR

2. CZĘSTOCHOWA Element Opis Tytuł projektu Budowa parku rekreacyjnego w dzielnicy Lisiniec Krótki opis projektu

Zagospodarowanie terenu miejskiego o powierzchni około 40 ha, położonego w pobliżu śródmieścia i Sanktuarium Jasnogórskiego. Planowana powierzchnia użytkowa – 11.000m2. Program funkcjonalny:

Kompleks basenowy o wysokim standardzie

Strefa wellness & spa

Strefa sport & fitness

Strefa rozrywkowa Łączna powierzchnia lustra wody – 1590 m2

Wartośd projektu

127.000.000 PLN


Projekt ujęty w Miejskim Programie Rewitalizacji dla Częstochowy *aktualizacja 2008+


Projekt przewidziany do realizacji w ramach PPP


Program funkcjonalno – użytkowy.

3. JAWORZNO Element Opis Tytuł projektu Budowa wielopoziomowego parkingu z parterem

użytkowym przeznaczonym dla lokali usługowych


Strona 69

l.p. Miasto Projekt

w ścisłym centrum Jaworzna. Krótki opis projektu

Celem inwestycji jest: - zagwarantowanie ogólnodostępnych miejsc parkingowych w ścisłym centrum miasta (okolice staromiejskiego Rynku), - uporządkowanie jednego z kluczowych kwartałów w centrum miasta z jednoczesnym dostosowaniem jego zagospodarowania do potrzeb pieszych przestrzeni publicznych, poprzez stworzenie skweru sztuk pięknych pomiędzy biblioteką a muzeum, - połączenie funkcji parkingowych z funkcjami usługowymi. W wyniku realizacji inwestycji powstanie 4 kondygnacyjny budynek o powierzchni całkowitej 9 490 m2 z 282 miejscami parkingowymi. Parter przeznaczony jest na lokale usługowe.

Wartośd projektu

Szacowana wartośd inwestycji: 13 895 000 zł Na realizację projektu nie zabezpieczono pieniędzy w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym Miasta. Trwa analiza związana ze znalezieniem źródła finansowania inwestycji.


Przedsięwzięcie jest zgodne z założeniami Lokalnego Programu Rewitalizacji miasta Jaworzna i znajduje się na obszarze miasta objętym rewitalizacją. Projekt jest również zgodny z celami działania 6.2.1 Rewitalizacja – duże miasta RPO WSL na lata 2007-2013.


Możliwośd realizacji inwestycji w ramach PPP.


Wariantowa koncepcja budowy parkingu wielopoziomowego opracowana w 2009 r.

1.4.2. Pozostałe, potencjalne projekty

Lista projektów możliwych do realizacji w ramach JESSICA będzie się sukcesywnie rozszerzała,

w zależności od następujących czynników:

Informacji i sposobu dotarcia z informacją do potencjalnych beneficjentów;

Wdrażania partnerstw publiczno prywatnych;

Funkcjonowania instrumentu i opinii o tej formie wspierania realizacji inwestycji;


Strona 70

1.4.3. Ocena zainteresowania potencjalnych beneficjentów odnawialnymi

instrumentami finansowymi

Na etapie przygotowania przedmiotowego dokumentu przeprowadzono badania ankietowe oraz

badania terenowe, polegające na indywidualnych spotkaniach ekspertów City Consulting Institute

Sp. z o.o. z przedstawicielami poszczególnych samorządów lub zrzeszeo samorządów.

Zainteresowanie potencjalnych beneficjentów można oceniad na podstawie następujących

uzyskanych informacji:

Lista potencjalnych projektów;

Zainteresowanie sposobem finansowania projektów (w tym potencjalnymi rozwiązaniami

instytucjonalnymi);

Informacja przekazywana podległym jednostkom samorządowym przez urzędy miast i gmin.

1.5. Analiza SWOT dla wdrożenia JESSICA

W parciu o regionalne uwarunkowania dotyczące wdrożonych i wdrażanych projektów

rewitalizacyjnych przeprowadzono analizę SWOT.

lista potencjalnych projektów

•zgłoszono ponad 150 projektów, z czego 43 wpisują się bezpośrednio w założenia JESSICA

•została przygotowana wstępna lista projektów

Sposób finansowania projektów

•samorządy poszukują atrakcyjnych form finansowania projektów, w tym mechanizmów odnawialnych, które umożliwiają pozyskanie środków finansowych w momencie najbardziej odpowiednim z punktu widzenia zasadności i technicznej możliwości realizacji projektu;

•istnieje duże zainteresowanie samorządów uczestnictwem w UDF, jednakże istnieje koniecznośd wdrożenia odpowiedniego systemu szkoleo i informacji na temat JESSICA.

informacja o JESSICA

•poziom informacji na temat JESSICA wśród samorządów jest wciąż niewielki;

•na etapie spotkao prezentowano główne zasady funkcjonowania JESSICA;

•częśd samorządów informowała swoje jednostki oraz innych potencjalnych beneficjentów o JESSICA i możliwościach związanych z wdrożeniem instrumentu.


Strona 71

Tabela. Analiza SWOT dla możliwości finansowanie projektów z programu JESSICA

Możliwości finansowania projektów

SILNE STRONY SŁABE STRONY

znacząca ilośd przygotowanych i realizowanych projektów o szerokim zasięgu,

zachowanie ciągłości w finansowaniu przedsięwzięd rewitalizacyjnych,

zwiększony zasięg oddziaływania projektu poprzez realizację zintegrowanych projektów o większym zasięgu i wartości, również o charakterze komercyjnym i generujących znaczny dochód,

udział sektora prywatnego w finansowaniu projektów,

szybkie uzyskanie płatności i dostępnośd środków finansowych oraz możliwośd przyspieszonego wykorzystania środków,

szeroki zakres produktów finansowych (pożyczki, kredyty, wkłady kapitałowe, gwarancje),

możliwośd wdrożenia instrumentu odnawialnego, gdzie środki mogą byd wykorzystywane w perspektywie długoterminowej.

stosunkowo niewielka ilośd środków przeznaczonych na współfinansowanie projektów,

koniecznośd poszukiwania dodatkowych źródeł finansowania mechanizmu w celu jego rozwoju,

brak doświadczenia z instrumentami finansowymi dla rozwoju obszarów miejskich,

mała świadomośd wśród potencjalnych Beneficjentów dot. inicjatywy JESSICA,

brak Zintegrowanych Planów Rozwoju Obszarów Miejskich, Lokalne Programy Rewitalizacji zawierają działania, które nie są połączone systemowo,

brak właściwego przygotowania samorządów do zawierania umów PPP,

SZANSE ROZWOJU ZAGROŻENIA ROZWOJU

możliwośd wdrożenia odnawialnych, konkurencyjnych instrumentów finansowych,

zwiększona alokacja środków poprzez możliwośd udziału wielu instytucji i partnerów finansujących przedsięwzięcia w ramach JESSICA,

spadek stóp procentowych,

łagodna polityka monetarna kraju,

brak spełnienia przez projekty kryteriów występowania luki finansowej,

gotowośd samorządów terytorialnych, instytucji finansujących do finansowania projektów rewitalizacyjnych,

realizacja projektów w formule PPP, finansowanych ze środków prywatnych,

zwiększenie oprocentowania kredytów i pożyczek,

restrykcyjna polityka monetarna paostwa,

inne konkurencyjne mechanizmy finansowania projektów,

trudna sytuacja na rynku kredytowym oraz restrykcyjne wymagania banków,

zaangażowanie środków samorządów w inwestycje, które nie dotyczą procesów rewitalizacji,

wysokie wskaźniki zadłużenia i obsługi długu jednostek samorządu terytorialnego,

bierna postawa podmiotów publicznych wobec zaangażowania się w projekty finansowane i realizowane z partnerami prywatnymi w ramach PPP,


Strona 72

1.6. Podsumowanie wniosków dla wdrożenia JESSICA

•beneficjenci przygotowują projekty głównie w oparciu o takie wytyczne, które w przyszłości pozwolą na aplikowanie o fundusze UE;

•wytyczne formalne, kwalifikowalnośd, lista beneficjentów odpowiadają założeniom JESSICA;

•nie istnieje koniecznośd dokonywania kluczowych zmian w RPO WSL, co w dużej mierze przyspieszy wdrożenie inicjatywy;

Rynek projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego jest

ukształtowany w głównej mierze przez kryteria formalne

ZPORR i RPO WSL

•Beneficjenci aplikują głównie o dotacje, co przekłada się na tworzenie projektów niedochodowych, których utrzymanie w dłuższej perspektywie czasowej negatywnie odbije się na kondycji wielu gmin;

•Instrumenty odnawialne dają możliwośd lepszego planowania działao oraz poszukiwania partnerów do współpracy w realizacji projektów;

Istnieje koniecznośd wdrożenia instrumentów odnawialnych

•na etapie przeprowadzonych analiz stwierdzono, iż wiedza samorządów na temat JESSICA jest bardzo niska, a wynika to z braku odpowiedniej ilości spotkao i szkoleo;

Brakuje informacji i szkoleo dotyczących JESSICA

•większośd działao rewitalizacyjnych nie wynika z rozwiązao systemowych;

•LPR tworzone są na podstawie dostosowania zapisów do potencjalnych projektów;

•istnieje koniecznośd wprowadzenia mechanizmów wymagających podejścia planistycznego na etapie tworzenia projektów rewitalizacyjnych;

Należy rozważyd możliwośd aplikowania o środki w oparciu o Zintegrowane Plany Rozwoju

Obszarów Miejskich

•dla projektów realizowanych w ramach JESSICA konieczne jest zwrócenie uwagi na ich dochowowośd i perspektywy samofinansowania;Na etapie oceny projektów

należy wprowadzid kryteria oceny dochodowości projektów


Strona 73

2. Uwarunkowania finansowe i społeczno-gospodarcze dla wdrożenia

JESSICA8

2.1. Istniejące instrumenty finansowe dla działań rewitalizacyjnych

Obecnie nie istnieją w Województwie Śląskim fundusze zasilane przez środki publiczne

i wyspecjalizowane w finansowaniu kompleksowych projektów rewitalizacyjnych. Przedsięwzięcia

z zakresu rewitalizacji realizowane są głównie ze źródeł zewnętrznych, przede wszystkim z kredytów

bankowych. Ich dostępnośd zależy jednak od spełnienia specyficznych kryteriów i wymogów i jest

mocno powiązana z sytuacją na rynkach finansowych, w tym ze strategią kształtowania stóp

procentowych.

W Województwie Śląskim źródłami finansowania działao rewitalizacyjnych są przede wszystkim:

środki własne jednostek samorządów terytorialnych i innych instytucji publicznych,

środki z funduszy Unii Europejskiej,

kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego,

kredyty z banków komercyjnych,

kapitał prywatny (w zakresie przedsięwzięd komercyjnych).

Środki pozyskiwane na projekty rewitalizacyjne często związane są z planami operacyjnymi lub

funduszami, np. związanymi z rozwojem regionu. Poszczególne instrumenty finansowe stosowane na

terenie województwa śląskiego opisane są poniżej.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013

Głównym źródłem finansowania projektów z zakresu rewitalizacji z funduszy Unii Europejskiej w

województwie śląskim jest Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, którego środki zasilają

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego 2007-2013 (RPO WSL) – priorytet VI.

Zrównoważony rozwój miast.

W ramach priorytetu VI. wspierane są przedsięwzięcia w zakresie wzmacniania regionalnych

ośrodków wzrostu i rewitalizacji terenów zdegradowanych.

Wsparcie obejmuje projekty związane z rozwojem funkcji metropolitalnych, m.in. przedsięwzięcia

dotyczące charakterystycznych obiektów, czy reprezentacyjnych przestrzeni zlokalizowanych

8 Dla wykonanych analiz wysokośd potencjalnego wkładu udziałowców została określona na podstawie

perspektywy rozwojowej projektów zgłoszonych do realizacji w ramach JESSICA. Zespół konsultantów ocenił, iż zaangażowanie udziałowców może się kształtowad na wskazanym, bądź wyższym poziomie. Ze względu na fakt, iż przedmiotowe *zgłoszone na etapie badao analitycznych+ potencjalne projekty możliwe do finansowania w ramach JESSICA reprezentują wysoki poziom przygotowania oraz doskonale wpisują się w strategie rozwojowe regionu założono, iż finansowaniem projektów na określonym poziomie może byd zainteresowany także EBI.


Strona 74

w dużych miastach aglomeracji śląskiej. W ramach wzmacniania regionalnych ośrodków wzrostu

wsparciem objęte są projekty o wartości powyżej 20 mln PLN realizowane na terenie miast na

prawach powiatu (powiatów grodzkich), wchodzących w skład aglomeracji miejskich

zidentyfikowanych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego (19 miast na

prawach powiatu, tworzących 4. aglomeracje miejskie).

Rewitalizacja zdegradowanych terenów poprzemysłowych, powojskowych i popegeerowskich kładzie

główny nacisk na przywracanie ładu przestrzeni publicznej. Projekty w ramach rewitalizacji dotyczą

zagospodarowania przestrzeni miejskich, uzupełnienia istniejącej zabudowy, przygotowania terenów

inwestycyjnych z dostępem do krajowej lub międzynarodowej sieci drogowej, jako element

kompleksowego projektu rewitalizacyjnego. Uzupełnieniem tych działao, zmierzających do

kompleksowej rewitalizacji obszarów zdegradowanych będą również inwestycje w zakresie tkanki

mieszkaniowej, związane tylko z usuwaniem azbestu. Wszystkie projekty realizowane w ramach

rewitalizacji obszarów zdegradowanych muszą wynikad z Lokalnych Programów Rewitalizacji.

Priorytetowo są traktowane projekty, mające wpływ na ożywienie gospodarcze, rozwój nowych form

aktywności gospodarczej oraz tworzenie nowych miejsc pracy.

Działania w zakresie rewitalizacji zostały podzielone dla jednostek administracyjnych o różnym

potencjale ludnościowym. Maksymalna dotacja wynosi 85% kosztów kwalifikowanych inwestycji.

Projekty wybierane są obecnie do dofinansowania w procedurze konkursowej, w ramach Programów

Rozwoju Subregionów, jak i z Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych.

Całkowita pula środków EFRR na priorytet VI w ramach RPO wynosi: 312,80 mln PLN, w tym: środki

przeznaczone na projekty kluczowe: 153,85 mln PLN, projekty w ramach Programów Rozwoju

Subregionów: 47,29 mln PLN, projekty w ramach procedury konkursowej: 111,66 mln PLN

W ramach RPO wyróżnia się działania komplementarne do przedsięwzięd za zakresu rewitalizacji . Są

to:

Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczośd, działanie

1.3.Transfer technologii i innowacji,

Priorytet II. Społeczeostwo informacyjne, działanie 2.1 Infrastruktura społeczeostwa

informacyjnego, 2.2 Rozwój elektronicznych usług publicznych,

Priorytet III. Turystyka, działanie 3.2 Infrastruktura okołoturystyczna, 3.3 Systemy informacji

turystycznej, 3.4 Promocja turystyki,

Priorytet IV. Kultura, działanie 4.1 Infrastruktura kultury, 4.2 Systemy informacji kulturalnej,

4.3 Promocja kultury,

Priorytet V. Środowisko, działanie 5.3 Czyste powietrze i odnawialne źródła energii,


Strona 75

Priorytet VII. Transport, działanie 7.1 Modernizacja i rozbudowa sieci drogowej, 7.2

Transport publiczny,

Priorytet VIII. Infrastruktura edukacyjna, działanie 8.1. Infrastruktura szkolnictwa wyższego

Priorytet IX. Zdrowie i rekreacja, działanie 9.3. Lokalna infrastruktura sportowa.

Programy operacyjne na lata 2007 – 2013

Przedsięwzięcia odnoszące się do rewitalizacji mogą byd również realizowane z innych programów

operacyjnych, tj.:

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.

Oś priorytetowa III. Jakośd życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko.

Oś priorytetowa XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe.

Oś priorytetowa XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego

Oś priorytetowa VII. Transport przyjazny środowisku.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata 2007 - 2013

Priorytet I. Zatrudnienie i integracja społeczna Priorytet VII Promocja integracji społecznej.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata 2007 - 2013

Oś priorytetowa VI. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym na lata 2007 - 2013

Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika

Słowacka 2007 – 2013 oraz Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika

Czeska – Rzeczpospolita Polska na lata 2007 – 2013.

Kredyty ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego na finansowanie rozwoju regionalnego

udzielane za pośrednictwem BGK

Z kredytu na rozwój regionalny w BGK mogą korzystad następujące jednostki:

jednostki samorządu terytorialnego (JST): gminy, związki gmin, powiaty i województwa,

podmioty zależne i z udziałem JST,

inne podmioty, jeśli kredytowany projekt służy rozwojowi regionalnemu.

Warunkiem przyznania kredytu jest przeznaczenie środków na:

współfinansowanie projektów wspieranych przez fundusze strukturalne Unii Europejskiej,

współfinansowanie projektów zgodnych ze strategią rozwoju regionu (bez wsparcia UE).

Kredyt może obejmowad różne sektory gospodarki. Przedmiotem kredytu może byd ochrona

środowiska, infrastruktura, rozwój gospodarki opartej na wiedzy, edukacja oraz zdrowie.


Strona 76

Tabela. Przedmiot kredytowania ze środków EBI na rozwój regionalny.

Sektor/branża Podmiot kredytowania

Ochrona środowiska dostawy i dystrybucja wody pitnej,

ścieki i kanalizacja,

sprzęt dla ochrony środowiska,

zmniejszenie hałasu i wibracji,

zbiórka, transport, przetwarzanie odpadów,

restauracja chronionych pomników i budynków,

rewaloryzacja zabudowy miejskiej,

inne przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska.

Infrastruktura

transport (drogi, koleje, porty i lotniska),

telekomunikacja (np. sieci telekomunikacyjne),

strefy i parki przemysłowe,

infrastruktura turystyczna,

sport, obiekty rekreacyjne i kulturalne.

Rozwój Gospodarki

Opartej na Wiedzy

kapitał ludzki i kwalifikacje społeczeostwa zgodnie z koncepcją

kształcenia ustawicznego, dostęp do infrastruktury wysokiej jakości

technologii informacyjno-komunikacyjnych,

procesy edukacyjne, komercyjne i administracyjne w obszarach:

wykształcenie wyższe, badania uniwersyteckie, media, procesy

logistyczno/pocztowe, e-business, e-government,

produkty innowacyjne oraz procesy/usługi wspierające

długookresową konkurencyjnośd gospodarki.

Edukacja

budynki edukacyjne oraz obiekty towarzyszące (np. domy

studenckie, hale sportowe),

sprzęt edukacyjny oraz narzędzia pedagogiczne (np. podręczniki),

programy nauczania oraz programy szkolenia nauczycieli/ kadry,

szkolenie zawodowe i programy kształcenia ustawicznego w

oświacie,

komponent badawczy w szkolnictwie wyższym (np. inkubatory, parki

naukowe),

e-learning i uniwersytety otwarte,

rozwój i upowszechniania wiedzy za pośrednictwem mediów.


Strona 77

Zdrowie

budynki oraz wyposażenie na wszystkich poziomach usług

zdrowotnych, włącznie z opieką podstawową, ambulatoriami,

szpitalami, hospicjami, opieką psychiatryczną,

inwestycje w badania i rozwój medycyny (ośrodki edukacyjne,

urządzenia, sprzęt i oprogramowanie do szkolenia personelu,

laboratoria i ośrodki diagnostyczne),

ośrodki i programy publicznej opieki zdrowotnej i medycyny

profilaktycznej,

infrastruktura i programy w obszarze zapobiegawczej opieki

medycznej oraz opieki socjalnej obejmującej opiekę społeczną,

przedszkola, opiekę nad niepełnosprawnymi,

przedsięwzięcia w sferze medycyny weterynaryjnej.

Środki EBI mogą pokrywad do 50% kosztów projektu. W przypadku projektów wspieranych przez UE

kredyt i środki unijne razem mogą finansowad do 90% kosztów.

Minimalny i maksymalny koszt projektu dla tej formy finansowanie wynoszą 40 tyś. EUR - 25

mln. EUR. Natomiast maksymalna kwota przydzielonego kredytu wynosi 12,5 mln. EUR.

Kredyt udzielany jest w złotych na minimum 4 i maksimum 5 lat. Karencja w spłacie kapitału max

wynosi maksymalnie 5 lat.

Oprocentowanie kredytu jest zmienne i obejmuje:

zmienną stawkę bazową, ustalaną przez EBI co trzy miesiące oraz

stałą marżę BGK.

Bank pobiera także prowizję z tytułu udzielenia kredytu.

Do projektów z zakresu rewitalizacji realizowanych przez samorządy na terenie województwa

śląskiego, współfinansowanych z kredytu EBI można zaliczyd, m.in.:

Miasto Częstochowa: Przebudowa otoczenia Alei Najświętszej Maryi Panny, wartośd

zadania: 12.370.000 PLN, środki EBI: 7.865.250 PLN

Miasto Częstochowa: Zagospodarowanie terenu Amfiteatru przy Promenadzie Niemena na

cele związane z rekreacją i wypoczynkiem, lata realizacji: 2006-2010, wartośd zadania:

5.300.000 PLN, środki EBI: 780.000 PLN,

Miasto Katowice: Przebudowa strefy śródmiejskiej miasta Katowice, wartośd zadania:

120.742.701 PLN, środki EBI: 4.512.000 PLN,


Strona 78

Miasto Katowice: Przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie lodowiska "Jantor",

wartośd zadania: 9.633.039 PLN, środki EBI: 1.144.000 PLN, Miasto Katowice: Bulwary Rawy,

wartośd zadania: 20.127.272 PLN, środki EBI: 6.787.699 PLN.

Środki krajowe

Środki na działania z zakresu rewitalizacji mogą pochodzid również z następujących instrumentów

finansowania inwestycji:

Program wsparcia budownictwa socjalnego ze środków Funduszu Dopłat;

Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych;

Fundusz Termomodernizacji i Remontów;

Program TBS;

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;

Wskazane powyżej instrumenty finansowe są (z wyjątkiem NFOŚiGW) utworzone, powierzone lub

przekazane na podstawie odrębnych ustaw do realizacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Bank odgrywa specjalną i ważną rolę w polskim systemie bankowym: finansuje i wspiera rozwój

budownictwa mieszkaniowego, rozwój małych i średnich firm oraz działalnośd jednostek samorządu

terytorialnego. BGK, jako paostwowa instytucja finansowa o dużej wiarygodności, specjalizuje się w

obsłudze sektora finansów publicznych.

Rządowy program wsparcia finansowego z Funduszu Dopłat tworzenia lokali socjalnych, mieszkao

chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych.

Przedsięwzięcia wspierane z Funduszu Dopłat przedsięwzięd obejmują następujące projekty:

budowa budynku w tym rozbudowa lub nadbudowa (na nieruchomości stanowiącej

własnośd inwestora lub będącej w jego użytkowaniu wieczystym),

remont lub przebudowa budynku lub jego części (będącego własnością inwestora

i przeznaczonego na pobyt ludzi),

zmiana sposobu użytkowania budynku albo części takiego budynku będącego własnością

inwestora, w którym wymagane jest dokonanie remontu lub przebudowy,

nabycie lokali mieszkalnych lub budynku mieszkalnego,

nabycie lokali mieszkalnych lub budynku połączone z ich remontem,

pokrycie części kosztów przedsięwzięcia polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych

przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego (TBS).


Strona 79

Tabela. Maksymalna wysokośd finansowego wsparcia z FD.

Przedsięwzięcie Lokale socjalne

Mieszkania chronione

Noclegownie i domy dla bezdomnych

Lokale komunalne

Inwestor Rodzaj inwestycji

gmina gmina, powiat,

gmina, związek międzygminny, org. pożytku publicznego

gmina

budowie, w tym rozbudowa lub nadbudowa budynku

30% 30% 40% 30%

remont lub przebudowa budynku lub jego części

40% 40% 50% 40%

zmiana sposobu użytkowania budynku lub jego części

40% 40% 50% 40%

kupno lokalu mieszkalnego, lub budynku mieszkalnego

30% 30% -- 30%

kupno + remont lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego

30% 30% -- 30%

Lokale mieszkalne realizowane

przez TBS

budowa, w tym rozbudowa lub nadbudowa budynku

40%2 40% -- 40%

remont lub przebudowa

50%2 50% -- 50%

zmiana sposobu użytkowania

50%2 50% -- 50%

Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych

Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych został utworzony przy BGK 1 stycznia 2004 na podstawie

ustawy z 12 grudnia 2003r. FRIK udziela kredytów preferencyjnych dla gmin i ich związków na

przygotowanie dokumentacji projektowej inwestycji komunalnych przewidzianych do

współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej. Kredyt przeznaczony może byd na wykonanie

studium wykonalności inwestycji, analizę kosztów i korzyści oraz pozostałą dokumentację

projektową, analizy, ekspertyzy i studia niezbędne do przygotowania realizacji inwestycji.

Gminy, ubiegające się o kredyt z FRIK mogą korzystad z wyjątkowego trybu zamówienia publicznego

z wolnej ręki, bez konieczności przeprowadzania przetargu wśród innych banków.

Kwota kredytu nie może przekroczyd: 500.000 złotych na jeden projekt oraz 80% zaplanowanych

kosztów netto. Kredyt może byd wypłacany jednorazowo lub w ratach. Warunkiem uruchomienia

kredytu jest udokumentowanie sfinansowania 20% kosztów netto dokumentacji projektowej.


Strona 80

Okres kredytowania nie może przekroczyd 36 miesięcy. Niemniej na wniosek kredytobiorcy BGK

może udzielid karencji w spłacie kredytu do 18 miesięcy. Kredyt oprocentowany jest w wysokości 0,5

stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski.

BGK pobiera prowizję w wysokości 1% od kwoty udzielonego kredytu. Spłata kredytu i odsetek

następuje w okresach miesięcznych lub trzymiesięcznych.

Fundusz Termomodernizacji i Remontów

Podstawowym celem Funduszu Termomodernizacji i Remontów jest pomoc finansowa dla

Inwestorów realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne, remontowe oraz remonty

budynków mieszkalnych jednorodzinnych z udziałem kredytów zaciąganych w bankach

komercyjnych. Pomoc ta zwana odpowiednio „premią termomodernizacyjną", „premią remontową"

i „premią kompensacyjną" stanowi źródło spłaty części zaciągniętego kredytu na realizację

przedsięwzięcia lub remontu.

O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegad właściciele lub zarządcy:

budynków mieszkalnych,

budynków zbiorowego zamieszkania,

budynków użyteczności publicznej stanowiących własnośd jednostek samorządu

terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadao publicznych,

lokalnej sieci ciepłowniczej,

lokalnego źródła ciepła.

Premia nie przysługuje jednostkom budżetowym i zakładom budżetowym.

Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięd

termomodernizacyjnych, których celem jest:

zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej

w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących

własnośd jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadao

publicznych,

zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków - w wyniku

wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją

lokalnego źródła ciepła,

zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających

je lokalnych źródłach ciepła,


Strona 81

całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie

wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności

w zużyciu energii.

Warunkiem kwalifikacji przedsięwzięcia jest przedstawienie audytu energetycznego i jego pozytywna

weryfikacja przez BGK.

Od dnia 19 marca 2009 r. wartośd przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20%

wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację

przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotnośd przewidywanych rocznych oszczędności

kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego.

Kredyt inwestycyjny BGK dla jednostek samorządu terytorialnego

Kredyt może byd przeznaczony na:

finansowanie planowanego deficytu budżetu JST,

spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązao z tytułu emisji papierów wartościowych oraz

zaciągniętych pożyczek i kredytów,

refinansowanie wydatków poniesionych w roku budżetowym, w którym jednostka

samorządowa ubiega się o kredyt,

finansowanie innych przedsięwzięd i wydatków.

Kredyt inwestycyjny może byd wypłacany jednorazowo, lub w postaci linii kredytowej

nieodnawialnej, wypłacanej w transzach.

Bank finansuje do 100 % kosztów przedsięwzięcia. Maksymalny okres kredytowania wynosi do 10 lat,

bank może jednak udzielid kredytu inwestycyjnego na dłuższy okres (zgodny z SIWZ) oraz

udzielid karencji w spłacie kredytu i odsetek.

Warunkiem udzielenia kredytu jest spełnienie poniższych wymagao:

ustanowienie prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu,

posiadanie przez Wnioskodawcę zdolności kredytowej,

udokumentowanie posiadania wkładu własnego Wnioskodawcy w kredytowanym

przedsięwzięciu - w przypadku, gdy Wnioskodawca zadeklaruje udział własny

w finansowaniu przedsięwzięcia.

Oprocentowanie kredytu oparte jest o stawki rynkowe i marżę Banku ustalaną indywidualnie.


Strona 82

Program TBS

Bank Gospodarstwa Krajowego Ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 r. został zobowiązany do realizacji

zadao wynikających z polityki paostwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz rozwoju

budownictwa mieszkaniowego, w tym zwłaszcza czynszowego.

Głównym celem działania Programu TBS jest zwiększenie dostępności do mieszkao dla osób

o dochodach nie pozwalających na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych na zasadach rynkowych.

Środkiem służącym realizacji tego celu jest udzielanie preferencyjnych kredytów:

dla Towarzystw Budownictwa Społecznego i spółdzielni mieszkaniowych na budowę

i adaptację mieszkao na wynajem;

dla spółdzielni również na budowę mieszkao oddawanych do używania na zasadach

spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu;

dla gmin na budowę infrastruktury technicznej towarzyszące budownictwu

mieszkaniowemu.

Towarzystwa Budownictwa Społecznego, jak i spółdzielnie mieszkaniowe, są organizacjami nie

nastawionymi na zysk, ich celem statutowym jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych ludności.

Mieszkania finansowane z udziałem kredytu ze środków Programu mogą byd wynajmowane

osobom/rodzinom nie dysponującym tytułem prawnym do innego lokalu oraz posiadającym

umiarkowane dochody w przeliczeniu na członka rodziny. Realizacja programu społecznego

budownictwa czynszowego odbywa się we współpracy z samorządowymi władzami lokalnymi.

Program w dotychczasowej formule będzie realizowany dla wniosków składanych do 30 września

2009 r.


Strona 83

Tablica. Zestawienie celu, kwoty, okresu kredytowania oraz oprocentowania kredytów udzielanych

w ramach Programu TBS.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest największą instytucją,

realizującą Politykę Ekologiczną Paostwa. NFOŚiGW finansuje inwestycje w ochronę środowiska

i gospodarkę wodną w obszarach ważnych z punktu widzenia procesu dostosowawczego

do standardów i norm Unii Europejskiej. Celem działalności NFOŚiGW jest finansowe wspieranie

inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim, ponadregionalnym oraz zadao

lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska.

Dystrybucja środków finansowych z NFOŚiGW odbywa się w ramach następujących dziedzin:

ochrona powietrza;

ochrona wód i gospodarka wodna;

ochrona powierzchni ziemi;

ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo;

geologia i górnictwo;

edukacja ekologiczna;

Paostwowy Monitoring Środowiska;

programy międzydziedzinowe;

nadzwyczajne zagrożenia środowiska;

ekspertyzy i prace badawcze.

•budowa lub adaptacja mieszkao na wynajem o umiarkowanych czynszach lub spółdzielczych mieszkao lokatorskich

Cel kredytu

•maksymalnie 70% kosztów przedsięwzięciaKwota kredytu

•około 35 lat, zależny od zmian stopy redyskonta weksli w NBP i wskaźnika wzrostu cen produkcji budowlano - montażowej

Okres kredytowania

•zmienne, ustalone jako stopa efektywna w wysokości 50% stopy redyskontowej weksli przyjmowanych do redyskonta przez NBP, jednak nie niższe niż 3,5% (aktualnie 3,5 % dla nowo zawieranych umów kredytu i wcześniejszych umów kredytu, pod warunkiem wynegocjowania zmian, dla pozostałych umów zawartych przed 6 maja 2004 r - 4,5 %)

Oprocentowanie


Strona 84

W NFOŚiGW stosowane są trzy formy dofinansowywania:

finansowanie pożyczkowe (pożyczki udzielane przez NFOŚiGW, kredyty udzielane przez

banki ze środków NFOŚiGW, konsorcja czyli wspólne finansowanie NFOŚiGW z bankami, linie

kredytowe ze środków funduszu obsługiwane przez banki);

finansowanie dotacyjne (dotacje inwestycyjne i nieinwestycyjne, dopłaty do kredytów

bankowych, umorzenia);

finansowanie kapitałowe (obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź już istniejących

spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego).

2.2. Skutki budżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej

W celu określenia skutków budżetowych i efektów finansowych inicjatywy JESSICA opracowano

prognozę przepływów pieniężnych dla następujących wariantów:

1. Wariant zerowy – W0 – bez realizacji inicjatywy JESSICA, wyłącznie z zastosowaniem

mechanizmu dotacyjnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa

Śląskiego na lata 2007 -2013.

2. Warianty uwzględniające realizację inicjatywy JESSICA:

- W1 – utworzenie 1 UDF (Urban Development Fund – Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich)

ze środków RPO WSL,

- W2 – utworzenie 1 UDF ze środków RPO WSL oraz udziałowców, np. jednostek samorządu

terytorialnego,

- W3 – utworzenie HF (Holding Found – Fundusz Powierniczy) oraz 2 UDF ze środków RPO

WSL oraz udziałowców, np. jednostek samorządu terytorialnego i banków (EBI i

komercyjnych),

- W4 – utworzenie HF (Holding Found – Fundusz Powierniczy) zarządzanego przez EBI oraz

minimum >2 UDF ze środków RPO WSL oraz udziałowców, np. jednostek samorządu

terytorialnego i banków(EBI i komercyjnych).

Na potrzeby poniższej analizy założono, że początkowa wartośd środków dostępnych w ramach RPO

WSL na finansowanie przedsięwzięd rewitalizacyjnych (w ramach priorytetu VI) we wszystkich


Strona 85

wariantach będzie taka sama w przypadku finansowania dotacyjnego, jak i wykorzystania

instrumentu JESSICA.

Projekcję przepływów pieniężnych przeprowadzono w walucie polskiej. Przyjęto jednolity kurs EUR

w całym okresie analizy na poziomie 1 EUR = 4,00 PLN.

Horyzont czasowy analizy (lata: 2010-2022) został przyjęty dla okresu utworzenia struktur

zarządzających inicjatywą JESSICA, przygotowania procedur wdrażania, wyboru pierwszych projektów

do realizacji oraz 10-letniego okresu spłaty przyznanych pierwszych pożyczek/kredytów, w celu

wskazania m.in. dźwigni finansowej oraz funkcjonowania mechanizmu zwrotnego

2.2.1. Wariant 0 – z zastosowaniem mechanizmu dotacyjnego RPO WSL , bez realizacji

JESSICA

Tabela: Założenia do analizy – W0

Horyzont czasowy Lata: 2010-2022

Od 2010 - wydatkowanie pierwszych środków RPO WSL z priorytetu VI.

2015r. – zakooczenie wydatkowania środków, m.in. zgodnie

z zastosowaniem zasady n+2 dot. okresu wydatkowania środków UE.

Źródło finansowania Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – Regionalny Program

Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 (priorytet VI.

Zrównoważony rozwój miast)

Pula środków –

początkowa wartośd

40 mln EUR = 160 mln PLN

Podatek dochodowy Dotacje zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych (na mocy

obecnie obowiązujących przepisów).


Strona 86

Przepływy finansowe dla mechanizmu dotacyjnego RPO WSL w mln PLN

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków dostępnych na koniec roku Wypływy - wykorzystanie dotacji


Tabela. Przepływy finansowe dla mechanizmu dotacyjnego RPO WSL w mln PLN – W0.

Wyszczególnienie Lata

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków dostępnych na koniec roku

140,00 95,00 50,00 20,00 5,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Wpływy 160,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Wypływy - wykorzystanie dotacji 20,00 45,00 45,00 30,00 15,00 5,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00


2.2.2. Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 1

- 1 UDF ze środków RPO WSL

Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 UDF, dla którego kapitał początkowy będą

stanowiły wyłącznie środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa

Śląskiego na lata 2007 – 2013



Umowa na utworzenie i zarządzanie UDF – podpisana do kooca

I poł. 2010r.

Liczba UDF - 1

II poł. 2010r. – przekazanie środków do UDF, przygotowanie

procedur wyboru i realizacji projektów, przygotowanie projektów.

2011r. – realizacja pierwszych projektów




Pula środków – początkowa

wartośd

40 mln EUR = 160 mln PLN

Przychody finansowe Przychody od lokat na rachunkach bankowych: 3% w skali roku

Przychody od udzielonych pożyczek: 4% w skali roku

Koszty operacyjne Koszty zarządzania:

UDF: maksymalnie 3% w skali roku od kapitału założycielskiego

(środków RPO WSL )

Podatek dochodowy Opodatkowanie odsetek na lokatach/rachunkach bankowych: 19%

Opodatkowanie przychodów z tytułu udzielonych pożyczek: 19%

Średni okres spłaty pożyczek 20 lat


Strona 89

Okres karencji 2 lata

Prowizja od udzielonych

pożyczek

brak

Rozdysponowanie

niewykorzystanego kapitału

UDF

Realokacja środków na nowe projekty – zasoby finansowe do

dyspozycji o wartości minimum 30 mln PLN ogółem.

Opis

Wady Zalety

Duże koszty organizacyjne po stronie IZ, związane

z tworzeniem struktur, wytycznych związanych z

zarządzaniem inicjatywą JESSICA (koszty

osobowe, ekspertyz zewnętrznych, wyposażenie,

itp.)

Niskie koszty obsługi programu w trakcie

funkcjonowania inicjatywy JESSICA m.in.

związane z prostą strukturą organizacyjną i

niskim zapotrzebowaniem na wysoko

wykwalifikowaną kadrę.

Brak możliwości uzyskania efektu dźwigni

finansowej. Brak potencjalnych udziałowców ze

względu na słabe oddziaływanie oraz istnienie

konkurencyjnych mechanizmów na rynkach

kapitałowych i inwestycyjnych

Czytelne i powtarzalne schematy działania

Brak lub niedostateczne doświadczenie IZ w

realizacji podobnych przedsięwzięd –

mechanizmów finansowych – koniecznośd

ponoszenia dodatkowych wydatków związanych

ze specjalistycznymi opracowaniami,

koniecznością zatrudnienia ekspertów

Możliwośd pojawienia się opóźnieo w realizacji

inicjatywy JESSICA, w tym w przygotowaniu

procedur

Kilkuletni „zastój” w udzielaniu pożyczek - ze

względu na szybkie wyczerpanie dostępnej

alokacji środków, 2 lata karencji oraz okres spłaty

udzielonych pożyczek


Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 1 w mln PLN – W1.

Wyszczególnienie Organizowanie UDF

Wykorzystanie środków z funduszy UE Działalność funduszu w perspektywie długoterminowej

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku

159,54 159,59 160,53 161,90 163,36 164,02 164,86 165,91 168,25 170,02 172,01 175,22 177,97

Wpływy 161,94 4,85 5,74 6,17 6,25 5,46 5,64 5,85 7,14 6,57 6,79 8,01 7,55

kapitał przekazany przez IZ (środki RPO WSL )

160,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

przychody netto z odsetek od pożyczek i depozytów

1,94 4,85 5,74 6,17 6,25 5,46 5,64 5,85 7,14 6,57 6,79 8,01 7,55

Wypływy 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80

koszty zarządzania 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80

Przychody z działalności operacyjnej 1,94 4,85 5,74 6,17 6,25 5,46 5,64 5,85 7,14 6,57 6,79 8,01 7,55

przychody z odsetek od pożyczek (brutto)

0,00 1,20 3,20 5,20 6,72 6,72 6,72 6,72 8,04 8,04 8,04 9,24 9,24

podatek od przychodów odsetkowych

0,00 0,23 0,61 0,99 1,28 1,28 1,28 1,28 1,53 1,53 1,53 1,76 1,76

przychody z odsetek od pożyczek (po opodatkowaniu)

0,00 0,97 2,59 4,21 5,44 5,44 5,44 5,44 6,51 6,51 6,51 7,48 7,48

przychody z odsetek od depozytów bankowych (brutto)

2,40 4,79 3,89 2,42 1,00 0,03 0,24 0,51 0,77 0,08 0,34 0,65 0,08

podatek od przychodów odsetkowych

0,46 0,91 0,74 0,46 0,19 0,00 0,05 0,10 0,15 0,01 0,06 0,12 0,02

przychody z odsetek od depozytów bankowych (po opodatkowaniu)

1,94 3,88 3,15 1,96 0,81 0,02 0,19 0,41 0,63 0,06 0,27 0,52 0,07

Istotne wartości

koszty zarządzania UDF w % 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%

oprocentowanie depozytów 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%

oprocentowanie pożyczek 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%

podatek od przychodów pożyczkowych i depozytowych

19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00%

okres spłaty pożyczek w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00

pożyczki udzielone w danym roku 0,00 30,00 50,00 50,00 38,00 0,00 0,00 0,00 33,00 0,00 0,00 30,00 0,00

udzielone pożyczki ogółem - narastająco

0,00 30,00 80,00 130,00 168,00 168,00 168,00 168,00 201,00 201,00 201,00 231,00 231,00


Strona 91

spłaty pożyczek 0,00 0,00 0,00 1,50 4,00 6,43 8,13 7,80 7,40 7,01 8,29 7,94 7,52

saldo udzielonych pożyczek 0,00 30,00 80,00 128,50 162,50 156,08 147,95 140,15 165,75 158,74 150,45 172,52 164,99

niewykorzystany kapitał w UDF 159,54 129,59 80,53 33,40 0,86 7,95 16,91 25,77 2,50 11,28 21,56 2,70 12,97


160

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

160

Kapitał założycielski w latach 2010-2022 w mln PLN

kapitał przekazany przez IZ (środki RPO)

150,00155,00160,00165,00170,00175,00180,00

Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku w mln PLN


Strona 93

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Niewykorzystany kapitał w UDFna koniec roku w PLN

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

160,00

180,00

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Funkcjonowanie UDF

pożyczki udzielone w danym roku spłaty pożyczek saldo udzielonych pożyczek


Strona 94


– 1 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców (JST)

Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 UDF, dla których kapitał początkowy będą

stanowiły środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

2007 – 2013 oraz wkładu działowców – jednostek samorządu terytorialnego



Umowa na utworzenie i zarządzanie UDF – podpisana do kooca I poł.

2010r.

Liczba UDF – 1

II poł. 2010r. –przekazanie środków RPO WSL do UDF, przygotowanie

procedur wyboru i realizacji projektów, przygotowanie projektów

Lata: 2011-2012 – przekazywanie środków do UDF przez

udziałowców (samorządy)





Wkład udziałowców – jednostek samorządu terytorialnego


wartośd

RPO WSL : 40 mln EUR = 160 mln PLN

Jednostki samorządu terytorialnego: 24mln PLN



Koszty operacyjne

Koszty zarządzania:





Strona 95


Średni okres spłaty pożyczek 20 lat



pożyczek

Brak

Rozdysponowanie


UDF



Wady Zalety

Duże koszty organizacyjne po stronie IZ,

związane z tworzeniem struktur, wytycznych

związanych z zarządzaniem inicjatywą JESSICA

(koszty osobowe, ekspertyz zewnętrznych,

wyposażenie, itp.)

Niskie koszty obsługi programu w trakcie

funkcjonowania inicjatywy JESSICA m.in.

związane z prostą strukturą organizacyjną i

niskim zapotrzebowaniem na wysoko

wykwalifikowaną kadrę.

Mała możliwośd uzyskania efektu dźwigni

finansowej. Kilkuletni okres dotyczący wniesienia

kapitału przez potencjalnych udziałowców ze

względu na brak silnego oddziaływana oraz

istnienie konkurencyjnych mechanizmów na

rynkach kapitałowych i inwestycyjnych

Czytelne i powtarzalne schematy działania

Brak lub niedostateczne doświadczenie IZ w

realizacji podobnych przedsięwzięd –

mechanizmów finansowych – koniecznośd

ponoszenia dodatkowych wydatków związanych

ze specjalistycznymi opracowaniami,

koniecznością zatrudnienia ekspertów

Możliwośd pojawienia się opóźnieo w realizacji

inicjatywy JESSICA, w tym w przygotowaniu

procedur

Jeden z wielu funduszy pożyczkowych co oznacza

niskie zainteresowanie potencjalnych


Strona 96

udziałowców - miast

Kilkuletni „zastój” w udzielaniu pożyczek - ze

względu na szybkie wyczerpanie dostępnej

alokacji środków, 2 lata karencji oraz okres

spłaty udzielonych pożyczek



Wyszczególnienie Organizowanie UDF


2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku 157,60 153,77 151,89 159,95 160,01 160,30 177,33 178,36 179,86 180,89 182,89 184,90 186,90

Wpływy 160,00 0,97 2,92 12,86 5,18 5,41 22,15 6,79 7,25 6,79 7,76 7,76 7,95

kapitał przekazany przez IZ (środki RPO WSL ) 160,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

kapitał przekazany przez pozostałych udziałowców (w tym miasta)

8,00 16,00


0,00 0,97 2,92 4,86 5,18 5,41 6,15 6,79 7,25 6,79 7,76 7,76 7,95

Wypływy 2,40 4,80 4,80 4,80 5,12 5,12 5,12 5,76 5,76 5,76 5,76 5,76 5,94


wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz udziałowców

0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,32 0,32 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14


przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał RPO WSL )

0,00 1,20 3,60 6,00 6,00 6,00 7,20 7,20 7,20 7,20 8,40 8,40 8,40

podatek od przychodów odsetkowych 0,00 0,23 0,68 1,14 1,14 1,14 1,37 1,37 1,37 1,37 1,60 1,60 1,60


0,00 0,97 2,92 4,86 4,86 4,86 5,83 5,83 5,83 5,83 6,80 6,80 6,80

przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał udziałowców)

0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,32 0,32 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,24 0,00 0,00 0,48 0,00 0,00 0,00 0,00



0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,23 0,00 0,00 0,46 0,00 0,00 0,00 0,00

Istotne wartości



oprocentowanie pożyczek (kapitał RPO WSL ) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%

oprocentowanie pożyczek (kapitał udziałowców) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%

podatek od przychodów pożyczkowych i depozytowych

19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00%


Strona 98

okres spłaty pożyczek w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00

pożyczki udzielone w danym roku ogółem 0,00 30,00 60,00 60,00 8,00 0,00 30,00 16,00 0,00 0,00 30,00 0,00 4,56

pożyczki udzielone w danym roku (kapitał RPO WSL )

0,00 30,00 60,00 60,00 30,00 30,00

pożyczki udzielone w danym roku (kapitał udziałowców)

8,00 16,00 4,56

pożyczki udzielone ogółem - narastająco 0,00 30,00 90,00 150,00 158,00 158,00 188,00 204,00 204,00 204,00 234,00 234,00 238,56

udzielone pożyczki ogółem (kapitał RPO WSL ) 0,00 30,00 90,00 150,00 150,00 150,00 180,00 180,00 180,00 180,00 210,00 210,00 210,00

udzielone pożyczki ogółem (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 8,00 8,00 24,00 24,00 24,00 24,00 24,00 28,56

spłaty pożyczek ogółem 0,00 0,00 0,00 1,50 4,50 7,43 7,60 7,23 8,35 8,79 8,37 7,93 9,01

pożyczki (kapitał RPO WSL ) 0,00 0,00 0,00 1,50 4,50 7,43 7,20 6,83 7,97 7,63 7,23 6,85 7,99

pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,40 0,40 0,38 1,16 1,14 1,08 1,03

saldo udzielonych pożyczek 0,00 30,00 90,00 148,50 152,00 144,58 166,98 175,75 167,40 158,61 180,24 172,31 167,86





160

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

160

0 0 08

0 0

16

0 0 0 0 0 0

24


kapitał przekazany przez IZ (środki RPO)


0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków Funduszu UDF na koniec rokuw mln PLN


Strona 100

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Niewykorzystany kapitał w UDFna koniec roku

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

160,00

180,00

200,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Funkcjonowanie UDF

pożyczki i kredyty udzielone w danym roku spłaty pożyczek i kredytów ogółem

saldo udzielonych pożyczek i kredytów


Strona 101


– HF, 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych)

Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 HF oraz 2 UDF, dla których kapitał początkowy

będą stanowiły środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na

lata 2007 – 2013 oraz środki udziałowców: jednostek samorządu terytorialnego i banków, w tym

Europejskiego Banku Inwestycyjnego i banków komercyjnych.



Procedura zamówieo publicznych, umowa na utworzenie i

zarządzanie HF – podpisana do kooca 2009r.

I poł. 2010r. – przekazanie środków do HF.

Wybór UDF do kooca I poł 2010r.

Liczba UDF – 2

II poł. 2010r. – przekazanie środków do UDF, przygotowanie






Wkład udziałowców – jednostek samorządu terytorialnego, banki:

EBI, banki komercyjne


wartośd


Jednostki samorządu terytorialnego: 24 mln PLN

EBI: 48 mln PLN

Banki komercyjne: 48 mln PLN




Strona 102


HF: maksymalnie 2% w skali roku od kapitału założycielskiego






Średni okres spłaty

pożyczek

20 lat



pożyczek

brak

Rozdysponowanie


UDF



Wady Zalety

Koszty związane z funkcjonowaniem HF

stanowiące udział od kapitału początkowego

(wniesionego kapitału RPO WSL )

Niskie koszty obsługi po stronie IZ ze względu na

zastąpienie IZ w zarządzaniu środkami z

programów operacyjnych oraz w ich

inwestowaniu w poszczególne UDF. Przejęcie

zadao IZ przez HF należących do obowiązków

instytucji zarządzającej;

Trudniejsze mechanizmy w UDF

inwestycyjnym

Możliwośd dopasowania narzędzi finansowych do

projektu.

Koniecznośd większej indywidualizacji

procedur, w tym finansowych i księgowych

Możliwośd uzyskania dźwigni finansowej

Z punku widzenia podmiotów z sektora finansów

publicznych przystępujących do UDF, to nie tylko


Strona 103

zyski decyduje o wniesieniu kapitału, lecz również

profesjonalne zarządzanie środkami z RPO WSL

jako nadrzędny cel działalności HF.

Koniecznośd zatrudnienia wyżej

wykwalifikowanej kadry.

Możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji

finansujących, w tym EBI, banków komercyjnych,

pozostałych udziałowców: w tym miast.

Możliwośd realokacji środków na nowe projekty

(po spłacie uprzednio udzielonych pożyczek) oraz

dzięki wniesionym udziałom przez samorządy,

banki, w tym EBI.



Wyszczególnienie Organizowanie HF i UDF


2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków Funduszu Holdingowego na koniec roku

0,00

Wpływy 160,34

wniesienie kapitału założycielskiego 160,00

zysk operacyjny 0,34

Wypływy 160,34

przekazanie kapitału do UDF 160,34

inne 0,00

strata operacyjna (wartości ujemne) 0,00

Działalność operacyjna


2,40

podatek od przychodów odsetkowych w HF 0,46


1,94

koszt wynagrodzenia za zarządzanie (2%) 1,60


Wpływy 162,29 53,83 25,43 25,43 33,46 19,08 19,31 12,98 12,37 12,71 14,06 13,73 16,41

kapitał przekazany przez HF (środki RPO) 160,34


8,00 8,00 8,00

kapitał przekazany przez banki komercyjne 16,00 16,00 16,00

kapitał przekazany przez EBI 48,00


1,95 5,83 9,43 9,43 9,46 11,08 11,31 12,98 12,37 12,71 14,06 13,73 16,41

Wypływy 2,40 4,80 6,72 7,60 8,48 9,68 10,00 10,32 10,32 10,32 10,32 10,32 11,90


wypłata zysku z odsetek od kredytów bankowych na rzecz kredytodawców

0,00 0,00 0,00 0,88 1,76 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 3,37


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,64 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14

wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz EBI 0,00 0,00 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 2,59


Strona 105


przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał RPO)

0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 6,40 7,68 7,68 7,68 8,88 8,88 9,78



0,00 1,94 3,89 5,18 5,18 5,18 5,18 6,22 6,22 6,22 7,19 7,19 7,92

przychody z odsetek od kredytów bankowych brutto

0,00 0,00 0,00 0,88 1,76 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 3,37


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,64 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14

przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał EBI)

0,00 0,00 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 2,59


2,41 4,80 4,47 1,79 0,73 1,26 1,15 1,53 0,77 1,19 1,66 1,26 1,72



1,95 3,89 3,62 1,45 0,59 1,02 0,93 1,24 0,63 0,97 1,35 1,02 1,39

Istotne wartości

koszty zarządzania w HF 2,00%



oprocentowanie pożyczek (kapitał RPO) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%


oprocentowanie kredytów komercyjnych (1,5%+WIBOR)

5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50%

oprocentowanie pożyczek EBI 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%

podatek od przychodów pożyczkowych, kredytowych i depozytowych

19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00%

okres spłaty pożyczek i kredytów w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00

pożyczki i kredyty udzielone w danym roku ogółem 0,00 60,00 108,00 56,00 16,00 24,00 8,00 40,00 0,00 0,00 30,00 0,00 56,97

pożyczki udzielone w danym roku (kapitał RPO) 0,00 60,00 60,00 40,00 0,00 0,00 0,00 32,00 0,00 0,00 30,00 0,00 22,38


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 8,00 8,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4,60

kredyty udzielone w danym roku 0,00 0,00 0,00 16,00 16,00 16,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 13,19

pożyczki udzielone w danym roku (kapitał EBI) 0,00 0,00 48,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,80

pożyczki i kredyty udzielone ogółem - narastająco 0,00 60,00 168,00 224,00 240,00 264,00 272,00 312,00 312,00 312,00 342,00 342,00 398,97

udzielone pożyczki ogółem (kapitał RPO) 0,00 60,00 120,00 160,00 160,00 160,00 160,00 192,00 192,00 192,00 222,00 222,00 244,38

udzielone pożyczki ogółem (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 16,00 24,00 24,00 24,00 24,00 24,00 28,60


Strona 106

udzielone kredyty ogółem 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 61,19

udzielone pożyczki ogółem (kapitał EBI) 0,00 0,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 64,80

spłaty pożyczek i kredytów ogółem 0,00 0,00 0,00 3,00 8,40 11,05 11,43 12,08 11,91 13,30 12,71 12,04 12,91

pożyczki (kapitał RPO) 0,00 0,00 0,00 3,00 6,00 7,85 7,55 7,16 6,78 8,02 7,68 7,28 8,40


kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,80 1,60 2,36 2,28 2,16 2,05 1,94 1,84

pożyczki (EBI) 0,00 0,00 0,00 0,00 2,40 2,40 2,28 2,16 2,05 1,94 1,84 1,74 1,65

saldo udzielonych pożyczek i kredytów 0,00 60,00 168,00 221,00 228,60 241,55 238,12 266,04 254,14 240,83 258,13 246,09 290,15

pożyczki (kapitał RPO) 0,00 60,00 120,00 157,00 151,00 143,15 135,60 160,44 153,66 145,64 167,96 160,68 174,66


kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 47,20 45,60 43,24 40,96 38,80 36,75 34,81 46,16

pożyczka EBI 0,00 0,00 48,00 48,00 45,60 43,20 40,92 38,76 36,71 34,78 32,94 31,20 46,35



160,56

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

160,56

0 0 0 0 16 16 320 0 0 0 0 0

64

0 032 32

64

0 0 0 0 0 0 0 0

128160

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

160


kapitał przekazany przez HF (środki RPO)


0,00

200,00

400,00

600,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022



Strona 108

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Niewykorzystany kapitał w UDF na koniec roku w PLN

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00

600,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Funkcjonowanie UDF

pożyczki i kredyty udzielone w danym roku spłaty pożyczek i kredytów ogółem



Strona 109

2.2.5. Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 4–

HF/EBI), > 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i

komercyjnych)

Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 HF zarządzanego przez EBI oraz 2 – 5 UDF, dla

których kapitał początkowy będą stanowiły środki w ramach Regionalnego Programu

Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013 oraz środki udziałowców: jednostek

samorządu terytorialnego i banków komercyjnych oraz EBI.



Umowa na utworzenie i zarządzanie HF – podpisana do kooca

2009r.

I poł. 2010r. – przekazanie środków do HF zarządzanego przez EBI.

Wybór UDF do kooca I poł. 2010r.

Liczba UDF >2

II poł. 2010r. –przekazanie środków do UDF, przygotowanie



Pierwsze UDF zostaną powołane z udziałem środków RPO, następnie

w późniejszym terminie powstaną UDF finansowanie ze środków

udziałowców np. jednostek samorządu terytorialnego.




Wkład udziałowców – jednostek samorządu terytorialnego, banki, w

tym EBI i banki komercyjne


wartośd


Jednostki samorządu terytorialnego: 64 mln PLN

EBI: 160 mln PLN

Banki komercyjne: 128 mln PLN


Strona 110

Przychody finansowe Przychody od lokaty na rachunku bankowym EBI: 2,7% w skali roku

Przychody od lokat na rachunkach bankowych: 3% w skali roku



HF: maksymalnie 2% w skali roku od kapitału założycielskiego






Na rachunku EBI: 0%

Średni okres spłaty

pożyczek

20 lat



pożyczek

brak

Rozdysponowanie


UDF



Wady Zalety


stanowiące udział od kapitału początkowego

(wniesionego kapitału RPO WSL )

Niskie koszty obsługi po stronie IZ ze względu na

zastąpienie IZ w zarządzaniu środkami z

programów operacyjnych oraz w ich

inwestowaniu w poszczególne UDF. Przejęcie

zadao IZ przez HF należących do obowiązków

instytucji zarządzającej.

Możliwośd przejęcia kosztów zarządzania przez

samorządy niższego szczebla.


Strona 111

Możliwośd zbyt dużego rozdrobnienia

instytucjonalnego

Możliwośd dopasowania narzędzi finansowych do

projektów i lokalnej specyfiki. Duży transfer

wiedzy pomiędzy HF zarządzanym przez EBI a

UDF.

Trudniejsze mechanizmy w UDF, w tym

finansowe i księgowe

Bardzo duża możliwośd uzyskania dźwigni

finansowej.

Z punku widzenia podmiotów z sektora finansów

publicznych przystępujących do UDF, to nie tylko

zyski decyduje o wniesieniu kapitału, lecz również

profesjonalne zarządzanie środkami z RPO WSL

jako nadrzędny cel działalności HF. Prestiż EBI

jako HF – wysokie doświadczenie we wdrażaniu

inicjatywy JESSICA.

Koniecznośd indywidualizacji procedur Brak konieczności przeprowadzenia zamówienia

publicznego na wybór HF, w przypadku pełnienia

tej funkcji przez EBI, na Mocy Traktatu

Rzymskiego.

Koniecznośd zatrudnienia wyżej

wykwalifikowanej kadry

EBI jako HF ma najwyższy możliwy rating

kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki

temu EBI może zgromadzid bardzo wysokie kwoty

kapitału na bardzo korzystnych warunkach. Jako

że EBI jest bankiem o charakterze

niezarobkowym, warunki udzielania pożyczek są

równie korzystne.

Możliwośd stworzenia bazy dobrych praktyk i

wzmocnienia merytorycznego samorządów

Duże prawdopodobieostwo pozyskania

dodatkowych partnerów i źródeł finansowania

Możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji

finansujących, w tym EBI, banków komercyjnych,

pozostałych udziałowców: w tym miast.

Największa elastycznośd, w tym finansowa

modelu

Możliwośd dużej dywersyfikacji projektów


Strona 112

Dzięki dużej różnorodności narzędzi najpełniejsza

możliwośd uzyskania efektu wartości dodanej w

realizacji Zintegrowanych Programów

Częsta możliwośd realokacji środków na nowe

projekty (po spłacie uprzednio udzielonych

pożyczek) oraz dzięki wniesionym udziałom przez

samorządy, banki, w tym EBI. Realizacja

projektów w ramach PPP.



Wyszczególnienie Organizowanie HF i UDF


2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Saldo środków Funduszu Holdingowego na koniec roku

0,00

Wpływy 160,56

wniesienie kapitału założycielskiego 160,00

zysk operacyjny 0,56

Wypływy 160,56

przekazanie kapitału do UDF 160,56

inne 0,00

strata operacyjna (wartości ujemne) 0,00

Działalność operacyjna


2,16

podatek od przychodów odsetkowych w HF/EBI 0,00


2,16

koszt wynagrodzenia za zarządzanie (2%) 1,60


Wpływy 324,45 12,17 45,72 48,34 96,38 38,04 54,66 24,07 25,15 26,15 25,97 26,65 32,05

kapitał przekazany przez HF (środki RPO WSL ) 160,56


16,00 16,00 32,00

kapitał przekazany przez banki komercyjne 32,00 32,00 64,00

kapitał przekazany przez EBI 160,00


3,89 12,17 13,72 16,34 16,38 22,04 22,66 24,07 25,15 26,15 25,97 26,65 32,05

Wypływy 2,40 7,20 9,60 12,96 14,72 18,88 19,52 20,80 22,06 22,06 22,06 22,06 25,52


wypłata zysku z odsetek od kredytów bankowych na rzecz kredytodawców

0,00 0,00 0,00 1,76 3,52 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 8,90


Strona 114


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,64 1,28 2,56 2,56 2,56 2,56 2,56 3,02

wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz EBI

0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 6,40 6,40 7,66 7,66 7,66 7,66 8,79


przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał RPO WSL )

0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 7,68 7,68 7,68 9,08 9,08 9,08 10,62



0,00 1,94 3,89 5,18 5,18 5,18 6,22 6,22 6,22 7,35 7,35 7,35 8,60

przychody z odsetek od kredytów bankowych brutto

0,00 0,00 0,00 1,76 3,52 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 8,90


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,64 1,28 2,56 2,56 2,56 2,56 2,56 3,02

przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał EBI)

0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 6,40 6,40 7,66 7,66 7,66 7,66 8,79


4,81 9,66 6,21 3,69 1,58 3,43 2,12 2,28 2,06 1,90 1,67 2,51 3,38



3,89 7,83 5,03 2,99 1,28 2,77 1,72 1,85 1,67 1,54 1,36 2,03 2,74

Istotne wartości

koszty zarządzania w HF 2,00%

oprocentowanie depozytów w HF 2,70%



oprocentowanie pożyczek (kapitał RPO WSL ) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%


oprocentowanie kredytów komercyjnych (1,5%+WIBOR)

5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50%

oprocentowanie pożyczek EBI 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00%

podatek od przychodów pożyczkowych, kredytowych i depozytowych

19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00%

okres spłaty pożyczek i kredytów w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00

pożyczki i kredyty udzielone w danym roku ogółem 0,00 120,00 120,00 112,00 32,00 80,00 48,00 32,00 31,56 35,00 0,00 0,00 112,05

pożyczki udzielone w danym roku (kapitał RPO WSL )

0,00 60,00 60,00 40,00 0,00 0,00 32,00 0,00 0,00 35,00 0,00 0,00 38,38


0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,00 16,00 32,00 0,00 0,00 0,00 0,00 11,56

kredyty udzielone w danym roku 0,00 0,00 0,00 32,00 32,00 64,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 33,90


Strona 115

pożyczki udzielone w danym roku (kapitał EBI) 0,00 60,00 60,00 40,00 0,00 0,00 0,00 0,00 31,56 0,00 0,00 0,00 28,20

pożyczki i kredyty udzielone ogółem - narastająco 0,00 120,00 240,00 352,00 384,00 464,00 512,00 544,00 575,56 610,56 610,56 610,56 722,61

udzielone pożyczki ogółem (kapitał RPO WSL ) 0,00 60,00 120,00 160,00 160,00 160,00 192,00 192,00 192,00 227,00 227,00 227,00 265,38

udzielone pożyczki ogółem (kapitał udziałowców)

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 64,00 64,00 64,00 64,00 64,00 75,56

udzielone kredyty ogółem 0,00 0,00 0,00 32,00 64,00 128,00 128,00 128,00 128,00 128,00 128,00 128,00 161,90

udzielone pożyczki ogółem (kapitał EBI) 0,00 60,00 120,00 160,00 160,00 160,00 160,00 160,00 191,56 191,56 191,56 191,56 219,76

spłaty pożyczek i kredytów ogółem 0,00 0,00 0,00 6,00 12,00 17,30 18,30 21,44 22,92 23,45 23,88 24,46 23,26



kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,60 3,20 6,32 6,16 5,84 5,54 5,24 4,97

pożyczki (EBI) 0,00 0,00 0,00 3,00 6,00 7,85 7,55 7,16 6,78 6,42 7,66 7,34 6,96

saldo udzielonych pożyczek i kredytów 0,00 120,00 240,00 346,00 366,00 428,70 458,40 468,97 477,60 489,15 465,27 440,82 529,60



kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 32,00 64,00 126,40 123,20 116,88 110,72 104,88 99,34 94,10 123,03

pożyczka EBI 0,00 60,00 120,00 157,00 151,00 143,15 135,60 128,44 153,22 146,80 139,14 131,80 153,04



160,56

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

160,56

0 0 0 016 16

32

0 0 0 0 0 0

64

0 0

32 32

64

0 0 0 0 0 0 0 0

128

160

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

160

Kapitał założycielski w latach 2010-2022w mln PLN

kapitał przekazany przez HF (środki RPO)


kapitał przekazany przez banki komercyjne

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00

600,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022



Strona 117

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Niewykorzystany kapitał w UDF na koniec roku w PLN

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00

600,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Funkcjonowanie UDF

pożyczki i kredyty udzielone w danym roku

spłaty pożyczek i kredytów ogółem



Strona 118

2.3. Efekty pozabudżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej

Do głównych skutków wdrożenia instrumentu JESSICA zalicza się:

efektywnośd zarządzania środkami poprzez oddelegowanie funkcji zarządzania

mechanizmem JESSICA do instytucji zewnętrznej, która będzie odpowiedzialna za

przygotowanie wytycznych i wzorów dokumentów, ocenę i wybór projektów, finansowanie

przedsięwzięd, itp.

optymalizacja instrumentów wyboru i realizacji projektów poprzez stworzenie obiektywnych

i niezależnych kryteriów, utworzenie HF/ UDF, struktury organizacyjnej, przygotowanie

dokumentacji aplikacyjnej, obsługi merytorycznej i finansowej realizowanych przedsięwzięd,

wysoka jakośd projektów – poprzez udział środków zwrotnych, rozbudowane analizy

przygotowawcze projektu, rolę instytucji kredytujących w finansowaniu przedsięwzięcia,

uczestnictwo partnera prywatnego w ramach PPP,

zwiększona alokacja środków poprzez możliwośd udziału wielu instytucji i partnerów

finansujących przedsięwzięcia w ramach JESSICA,

zwiększony zasięg oddziaływania projektu poprzez realizację zintegrowanych projektów

o większym zasięgu i wartości, również o charakterze komercyjnym i generujących znaczny

dochód. W mechanizmie dotacyjnym wysokośd wsparcia była uzależniona od dochodu netto

generowanego przez projekt, ustalanego poprzez obliczenie tzw. „luki w finansowaniu”,

możliwośd ponownego zainwestowania środków wypracowanych poprzez instrumenty

finansowe funkcjonujące w ramach JESSICA w nowe projekty rewitalizacyjne. Środki

przekazane UDF, przeznaczane na finansowanie inwestycji mają charakter odnawialny

i mogą zostad zaangażowane w realizację przedsięwzięd wielokrotnie. Ze względu na

ograniczoną alokację środków z funduszy UE - JESSICA pozwala na wydłużenie wykorzystania

obecnych funduszy RPO WSL i zachowanie ciągłości w finansowaniu przedsięwzięd

rewitalizacyjnych.

Pozytywne skutki pozabudżetowe wdrożenia mechanizmu JESSICA przemawiają za jej wdrożeniem

w Województwie Śląskim. Implementacja instrumentu spowoduje m.in. wzrost jakości

i efektywności przygotowania i realizacji projektów oraz ich oddziaływania na rozwój społeczno –

gospodarczy i przestrzenny regionu.


Strona 119

2.4. Optymalizacja efektów wdrożenia JESSICA poprzez zastosowanie

PPP

Partnerstwo publiczno-prywatne jest formą długoterminowej współpracy sektora prywatnego

i publicznego przy przedsięwzięciach mających na celu realizację zadao publicznych. Celem

współpracy jest osiągnięcie obopólnych korzyści, zarówno w wymiarze celów społecznych, jak

i komercyjnych danego przedsięwzięcia. W przypadku projektów o charakterze dochodowym

realizowanych w ramach odnawialnych instrumentów finansowych współpraca partnera publicznego

i prywatnego jest czynnikiem dającym duże perspektywy rozwojowe.

Szerokie stosowanie PPP może przyczynid się do znacznych oszczędności w wyniku obniżki kosztów

inwestycyjnych i kosztów świadczenia usług użyteczności publicznej. Według doświadczeo Wielkiej

Brytanii, gdzie projekty typu PPP stanowią około 11% wszystkich inwestycji sektora publicznego -

korzyści z tytułu PPP wynoszą przeciętnie kilkanaście procent.

Zasady współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-

prywatnego określa ustawa o partnerstwie publiczno prywatnym, uchwalona przez Sejm RP w dniu

21 listopada 2008 r. Aktualnie ustawa znajduje się w Senacie.

Zgodnie z tą ustawą, przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja

przedsięwzięcia, oparta na podziale zadao i ryzyk pomiędzy: podmiotem publicznym i partnerem

prywatnym.

Tablica: Zadania stanowiące przedmiot partnerskiego przedsięwzięcia

podmiot publiczny

•w rozumieniu ustawy są to wszystkiejednostki sektora finansów publicznych wrozumieniu ustawy o finansachpublicznych, a także osoby prawneutworzone przez te jednostki w celuzaspakajania potrzeb o charakterzepowszechnym.

podmiot prywatny

•zgodnie z ustawą – jest to„przedsiębiorca lub przedsiębiorcazagraniczny”


Strona 120

Przedmiot zadania

budowa lub remont obiektu budowlanego,

świadczenie usług,

wykonanie dzieła, w szczególności wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia

podwyższające jego wartośd lub użytecznośd,

inne świadczenie połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest

wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany;

Ustawodawca celowo nie stworzył ściśle określonego i zamkniętego katalogu zadao, mogących byd

przedmiotem przedsięwzięcia PPP, pozostawiając duży margines uznaniowy dla stron PPP, które

mogą bardzo precyzyjnie określid przedmiot przedsięwzięcia w umowie. Podkreślid tu należy, że poza

cytowaną ustawą mają tu w pełni zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.

Po zakooczeniu umowy partnerstwa, przedmiot partnerstwa czyli np. droga, budynek, szpital,

zainstalowany system urządzeo technicznych itp. przekazywany jest podmiotowi publicznemu.

Ustawa przewiduje także przekazanie, po zakooczeniu partnerstwa, podmiotowi publicznemu

składnika majątkowego np. gruntu, który był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia. Takie

postanowienie nie zamyka jednak możliwości odmiennego uregulowania tej kwestii w umowie

o partnerstwie publiczno-prywatnym. Można w niej np. zastrzec przekazanie składnika majątkowego

innej niż zaangażowana w projekt paostwowej lub samorządowej osobie prawnej lub spółce

powołanej w tym celu przez podmiot publiczny. Partnerowi prywatnemu będzie przysługiwało –

zarówno w trakcie obowiązywania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, jak i bezpośrednio

po zakooczeniu partnerstwa – prawo pierwokupu nieruchomości, która służyła do realizacji

partnerstwa, jeśli miałaby byd zbywana. Umożliwiłoby to kontynuację zadania, także po zakooczeniu

okresu jego realizacji.

Przeciętny projekt PPP możemy podzielid na cztery etapy:

Tablica. Etapy projektu PPP.

Etap I

rozpoznanie projektu

przegląd i przygotowanie

przetarg realizacja


Strona 121

Przed rozpoczęciem przygotowao PPP, należy przeprowadzid ogólny etap przygotowawczy do

projektu, w ramach którego projekt zostaje zidentyfikowany, analizuje się go pod względem

wykonania oraz nadaje się mu właściwą dla niego strukturę organizacyjną. Efektem tego etapu jest

zgromadzenie maksymalnie dużej ilości ogólnych informacji na temat projektu. Przede wszystkim

należy określid zarówno strony przedsięwzięcia, jak i jego pozostałych uczestników. Następnie należy

rozpoznad wszystkie ekonomiczno – społeczne oddziaływania projektu i rozpoznad jego bezpośrednie

koszty i korzyści. Po dokonaniu takiej analizy należy również realnie ocenid możliwości sfinansowania

projektu przez podmiot publiczny i określid jego oddziaływanie finansowe na pozostałe jednostki.

Ostatecznie należy zbadad wszystkie możliwe źródła finansowania.

Etap II

Ten etap jest poświęcony przede wszystkim sprawdzeniu czy dany projekt posiada cechy i odpowiada

charakterystyce projektów realizowanych w formule PPP i może tym samym byd zakontraktowany

w tym trybie. Przede wszystkim należy określid czy wykonanie zadania w ten sposób przyniesie

korzyści przeważające w stosunku do innych metod realizacji zadao publicznych. Należy również

ocenid atrakcyjnośd danego projektu z punktu widzenia sektora prywatnego i wyliczyd stopę zwrotu

wszystkich strumieni pieniężnych przedsięwzięcia. Kiedy okaże się, iż metoda partnerstwa znajduje

zastosowanie przy określonym projekcie, należy się skupid na zidentyfikowaniu wszelkich zalet i wad

różnych modeli PPP i wybrad najbardziej optymalny. Na tym etapie wskazana jest analiza

doświadczeo innych podmiotów, które realizowały już projekty PPP w ramach interesującej nas

dziedziny zadao publicznych.

Etap III

Etap przetargu to etap bardzo szczegółowy, poświęcony tworzeniu struktury partnerstwa i wyborowi

partnera prywatnego, którego rezultatem jest konstrukcja skomplikowanej siatki rozwiązao,

przyjmującej postad umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, zawierającej uregulowania kwestii

natury technicznej, prawnej i finansowej. Należy przy tym pamiętad, iż aktywna i dobrze

skonstruowana współpraca sektora prywatnego i publicznego, przy zachowaniu hierarchii celów

własnych tych sektorów oraz zakresu obowiązków opracowanego na podstawie jasno

zdefiniowanego podziału ryzyk i zobowiązao, prowadzi do maksymalizacji korzyści i efektywności

w ramach realizowanego w formule PPP przedsięwzięcia.

Etap IV

Realizacja polega na wdrożeniu w życie projektu PPP, zgodnie z przyjętymi założeniami

i harmonogramem. W dużej mierze zależy ona od zawarcia postanowieo odpowiedniej treści

w umowie PPP. Fundamentem udanej realizacji przedsięwzięcia PPP jest bowiem zastosowanie win –


Strona 122

win rule czyli zasady, według której partnerstwo odnoszące sukces to partnerstwo, w ramach którego

następuje optymalny podział zadao i ryzyk związanych z projektem – każdy wykonuje

i odpowiedzialny jest za to co najlepiej potrafi, w związku z czym obie umawiające się strony czerpią

z niego wymierne korzyści i realizują swoje cele.

Realizacja inwestycji w formule PPP niesie dla obu stron wymierne korzyści. Jest to biznes, na którym

zarabiają obie strony. Zysk ma wymiar nie tylko materialny, ale i medialny.

Korzyści dla strony publicznej

Zaangażowanie partnera prywatnego do wspólnego przedsięwzięcia zapewnia stronie

publicznej częściową spłatę kosztów przedsięwzięcia i tym samym odciąża budżet jednostki.

Kapitał prywatny znacznie ogranicza ryzyko zatrzymania budowy z powodu braku środków

finansowych, a także zwiększa szansę na rozbudowę i poprawę jakości infrastruktury.

Dzięki stronie prywatnej zastosowane zostają nowsze technologie w szerszym zakresie, niż

gdyby inwestycja była prowadzona tylko przez stronę publiczną.

Sprawne kierowanie inwestycją i zasobami ludzkimi wpływa na skrócenie czasu realizacji

inwestycji i tym samym zmniejsza jej koszty.

Dzięki zaangażowaniu strony prywatnej ograniczone zostają wpływy polityczne na realizację

inwestycji i decyzje gospodarcze.

Korzyści dla strony prywatnej

Możliwośd realizacji projektu o atrakcyjnej stopie zwrotu, który w innej sytuacji byłby

niedostępny.

Możliwośd współpracy z jednostką sektora publicznego, przez co wzbogaca się o nowe

doświadczenia, wiedzę i umiejętności, które potem może ona wykorzystad realizując inne

przedsięwzięcia.

Zaangażowanie się w przedsięwzięcie publiczne, które jest nagłaśniane w mediach, dzięki czemu

firma zyskuje element promocji w mediach.


Strona 123

Tablica: Wnioski wynikające z wykorzystania PPP

Zwiększenie strumienia kapitału, który zostanie przeznaczony na inwestycje w sferze usług publicznych poprzezpozyskanie kapitału prywatnego - system PPP umożliwia realizacje projektów przy ograniczonej dostępnościkapitału publicznego, ponieważ istotą PPP jest zdolnośd pozyskiwania środków kapitałowych z sektora prywatnegona przedsięwzięcia publiczne – kapitał prywatny zastępuje tu środki publiczne. Jest to także ważne ze względu nakoniecznośd mobilizowania zdolności finansowej samorządu do pozyskania środków strukturalnych UE;

Pozyskanie wiedzy i doświadczenia sektora prywatnego i tym samym zwiększenie wydajności i jakości na poluwykonywania zadao publicznych;

Lepszy podział ryzyka w ramach realizowanego przedsięwzięcia – w ramach PPP określonym ryzykiem obarcza sięstronę, która ma największe możliwości w zakresie udanego zarządzania nim przy danych kosztach. Celem powinnabyd tu optymalizacja podziału ryzyka, aby zapewnid osiągnięcie jak największej wartości dodanej, a niemaksymalizacja jego przeniesienia i jego pozbycie się;

Większa efektywnośd w wykorzystaniu zasobów i lepsza jakośd usług – jak wskazuje doświadczenie, w ramachPPP wiele działao można podjąd w sposób bardziej efektywny przy zastosowaniu dyscypliny zarządzania ikompetencji sektora prywatnego, a poziom jakości usług świadczonych w ramach PPP jest często wyższy niżświadczonych w ramach sposobu tradycyjnego, co wynika z faktu lepszej organizacji, nadzoru, wykorzystaniainnowacyjnych rozwiązao i motywacji do obniżki kosztów. Istotnym jest, iż motywacja ta wynika z interesu kapitałuprywatnego, czyli osiągnięcia korzyści, jak i nadzoru publicznego, czyli rozwiązao umów o PPP dotyczącychkonsekwencji niespełnienia przez partnera prywatnego standardów i jakości świadczonych usług;

Możliwośd generowania dodatkowych przychodów od osób trzecich w ramach przedsięwzięcia, co ograniczapotrzebę angażowania środków publicznych;

Zapewnienie optymalnego zarządzania przedsięwzięciem, przy jednoczesnym ograniczaniu jego kosztówcałkowitych - obarczenie partnera prywatnego ryzykiem związanym z realizacją projektu jest bodźcem doposzukiwania przez niego optymalnych metod zarządzania i wdrażania danych projektów, co przekłada się naoptymalne wydatkowanie środków pozostających do dyspozycji partnera prywatnego i tym samym obniżaniekosztów całkowitych na przestrzeni cyklu projektu. Jednocześnie należy pamiętad, iż obniżanie kosztówcałkowitych nie może wpłynąd na standard i jakośd świadczonych usług i inne normy zapisane w umowie o ppp,gdyż od ich spełnienia zależy wynagrodzenie partnera prywatnego;

Zwiększenie roli zarządczej sektora publicznego – przez przeniesienie odpowiedzialności za realizacje danegoprzedsięwzięcia na partnera prywatnego (należy jednak pamiętad, iż to w zakresie sektora publicznego pozostajekompetencja i odpowiedzialnośd za wykonywanie przypisanych im zadao publicznych), strona publicznaskoncentruje się na funkcjach regulacyjnych, planowaniu oraz monitorowaniu procesu realizacji przedsięwzięd,których celem jest realizacja zadao publicznych; ponadto przez takie ukonkurencyjnienie usług publicznych, stanąsię one bardziej rynkowe, przez co osiągnie się maksymalną wartośd zainwestowanych w przedsięwzięcieśrodków.

Zachowanie właściwych proporcji przy ustalaniu hierarchii celów własnych sektorów publicznego i prywatnego oraz zakresu obowiązków opracowanego na podstawie jasno zdefiniowanego podziału ryzyk i zobowiązao, PPP prowadzi do maksymalizacji korzyści i efektywności danego przedsięwzięcia.


Strona 124

Partnerstwo Publiczno – Prywatne w ramach JESSICA są elementem nieuniknionym, koniecznym

i przede wszystkim bardzo korzystnym. Należy jednak zwrócid uwagę na następujące czynniki

krytyczne, które będą konieczne do rozpatrzenia na etapie weryfikacji wniosków.

Tablica: Czynniki krytyczne PPP dla JESSICA

•ustawa o PPP została pierwotnie uchwalona w 2005, ze względu na liczne błędy i brak rozporządzeo była to ustawa wadliwa, a jej zastosowanie bez odniesienia do innych przepisów mogło byd i często było rozważane w kategoriach przestępstwa

•samorządy, ze względu na liczne problemy z PPP obawiają się tego typu współpracy, co często skutkuje bardzo niekorzystnymi dla przedsiębiorców propozycjami umów PPP

problemy prawne z wdrożeniem ustawy o PPP

•ze względu na fakt, iż ustawa o PPP w prawidłowej formie funkcjonuje od 2009 r. wciąż brakuje praktyki w obszarze wdrażania partnerstw

•brakuje ekspertów w obszarze tworzenia umów ramowych oraz wykorzystania PPP w optymalizacji efektów inwestycyjnych dla poszczególnych przedsięwzięd

nieznajomośd przepisów, mała liczba ekspertów

•wdrożenie PPP w samorządach powinno byd poprzedzone szczegółową analizą potrzeb oraz możliwości budżetowych

•wydaje się konieczne przyjęcie przez samorządy trybu przygotowania do wdrażania PPP polegającego na uprzednim sporządzeniu zindywidualizowanego Planu Wdrażania PPP określającego najważniejsze obszary, możliwości partycypacji w umowach oraz proponowane modele PPP dla poszczególnych przedsięwzięd

brak uwarunkowao w obszarze strategii wdrażania

PPP w samorządach

•istnieje koniecznośd przyjęcia modelu analitycznego pozwalającego na jednoznaczą ocenę opłacalności inwestycyjnej przedsięwzięd PPP planowanych do wdrożenia w ramach JESSICA.

brak uwarunkowao w obszarze oceny perspektyw ekonomicznych zawartych

PPP


Strona 125

Analiza możliwości związanych z JESSICA oraz PPP daje bardzo optymistyczne rezultaty. Należy

zwrócid uwagę na fakt, iż PPP jest działaniem nowym, które ze względu na długi czas

przygotowywania przepisów prawnych, w tym przyjęcie w formie uchwały dokumentu wadliwego

prawnie, posiada niski stopieo akceptowalności wśród większości władz samorządowych.

Z drugiej zaś strony władze samorządowe oczekują możliwości wdrażania projektów w ramach PPP,

gdyż jest to jedyna droga do uzdrowienia polityki inwestycyjnej i podejmowania działao, które są

opłacalne zarówno z gospodarczego, jak i ekonomicznego punktu widzenia.

JESSICA może byd naturalnym przyzwoleniem i zachętą dla samorządowców i prywatnych

inwestorów do zakładania PPP oraz wspólnej realizacji ciekawych, dochodowych inwestycji.

W efekcie wdrożenia JESSICA, województwo śląskie może wykorzystad ogromną szansę, na

stworzenie w regionie warunków przyjaznych inwestorom zarówno w obszarze prawnym,

gospodarczym, ale także finansowym (związanym z nowoczesnym instrumentem finansowym

wspierającym działania inwestycyjne).

Tablica: Możliwości współpracy w ramach PPP przy udziale JESSICA

JESSICA + PPP

podmioty gospodarcze

samorządy


Strona 126

2.5. Podsumowanie, wnioski dla wdrożenia JESSICA

Przeprowadzono porównanie Wariantu 0, który stanowi tradycyjny mechanizm przyznawania dotacji

ze środków RPO WSL do wariantów 1-3 związanych z wdrożeniem mechanizmu JESSICA.

Środki finansowe przyznawane w ramach inicjatywy JESSICA są środkami zwrotnymi w porównaniu

do dotacji w ramach RPO WSL. Dzięki temu będzie istniała możliwośd funkcjonowania mechanizmu

finansowania przedsięwzięd rewitalizacyjnych w długim okresie czasu.

Krótkoterminową korzyścią finansową realizacji JESSICA jest możliwośd uzyskania wypłaty pełnej puli

środków przeznaczonej do wykorzystania w ramach RPO WSL . Niewykorzystane środki (np. jeszcze

nierozdysponowane lub po spłacie pożyczki) mogą pozostawad na oprocentowanych rachunkach

bankowych i generowad przychody finansowe w formie odsetek, które pozwolą przynajmniej

częściowo pokryd koszty zarządzania funduszami.

W porównaniu z tradycyjnym systemem dotacyjnym zastosowanie JESSICA będzie miało następujące

skutki:

dzięki zwrotnemu charakterowi udzielanego finansowania kapitał funduszu nie zmniejszy

się.

wartośd przekazywanych środków na finansowanie projektów będzie relatywnie zwiększała

się w porównaniu do tradycyjnego mechanizmu dotacyjnego, dzięki ponownej realokacji

środków na nowe projekty powracających do funduszy UDF w miarę spłat pożyczek, jak

również poprzez powiększanie funduszu o odsetki od pożyczek na realizację projektów i od

depozytów bankowych.

W wyniku analizy 4 wariantów dotyczących realizacji inicjatywy JESSICA w Województwie Śląskim

można stwierdzid, że realizacja wariantu nr 4: HF + >2 UDF + udziałowcy (JST, banki) jest wariantem

najbardziej optymalnym. Istnienie większej liczby UDF wywołuje tzw. efekt dźwigni polegający na

zdolności przyciągania sektora publicznego (JST) i prywatnego (banki) w celu wnoszenia

udziałów/wkładów do funduszy UDF. Powiększenie zasobów finansowych JESSICA wiąże się z kolei

z możliwością realizacji większej liczby projektów oraz ciągłego powiększania wartości UDF (m.in.

poprzez przychody finansowe z tytułu odsetek).

Poprzez realizację niniejszego wariantu powstanie wyspecjalizowana instytucja wdrażająca

inicjatywę JESSICA, co będzie miało wpływ na:

niskie koszty obsługi po stronie IZ ze względu na zastąpienie IZ w zarządzaniu środkami z

programów operacyjnych oraz w ich inwestowaniu w poszczególne UDF. Przejęcie zadao IZ

przez HF należących do obowiązków instytucji zarządzającej.


Strona 127

brak konieczności przeprowadzenia zamówienia publicznego na wybór HF, w przypadku

pełnienia tej funkcji przez EBI, na Mocy Traktatu Rzymskiego.

umożliwienie dopasowania narzędzi finansowych do projektów i lokalnej specyfiki. Duży

transfer wiedzy między HF zarządzanym przez EBI, a UDF.

bardzo dużą możliwośd uzyskania dźwigni finansowej.

możliwośd stworzenia bazy dobrych praktyk i wzmocnienia merytorycznego samorządów

duże prawdopodobieostwo pozyskania dodatkowych partnerów i źródeł finansowania

możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji finansujących, w tym EBI, banków

komercyjnych, pozostałych udziałowców: w tym miast.

dużą dywersyfikację projektów

uzyskanie największego efektu wartości dodanej w realizacji Zintegrowanych Programów

realokację środków na nowe projekty (po spłacie uprzednio udzielonych pożyczek) oraz

dzięki wniesionym udziałom przez samorządy, banki, w tym EBI.

realizację większej liczby projektów w formule PPP.

Z punku widzenia podmiotów z sektora finansów publicznych przystępujących do UDF, to nie

tylko zyski decydują o wniesieniu kapitału, lecz również profesjonalne zarządzanie środkami z

RPO jako nadrzędny cel działalności HF. Prestiż EBI jako HF – wysokie doświadczenie we

wdrażaniu inicjatywy JESSICA.

EBI jako HF ma najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu EBI

może zgromadzid bardzo wysokie kwoty kapitału na bardzo korzystnych warunkach. Jako że EBI

jest bankiem o charakterze niezarobkowym, warunki udzielania pożyczek są równie korzystne.


Strona 128

3. Możliwości instytucjonalne wdrożenia JESSICA

3.1. Opis potencjalnych stron, zainteresowanych wzięciem udziału w

inicjatywie JESSICA

3.1.1. Administracja publiczna

Do jednostek potencjalnie zainteresowanych zaangażowaniem w inicjatywę JESSICA należą

administracja rządowa, samorządy wojewódzkie, powiatowe i gminne oraz GZM.

W tabeli poniżej zebrano obszary, w których wdrożenie mechanizmu JESSICA jest możliwe i

pożądane.

Tabela. Potencjalne zaangażowanie jednostek administracji publicznej w JESSICA

Jednostka Potencjalne zaangażowanie w JESSICA

Administracja

rządowa:

delegatury

instytucji

centralnych,

Urząd

Wojewódzki

Administracja rządowa jest właścicielem przedsiębiorstw i nieruchomości

wymagających przekształceo i rewitalizacji. Jest zainteresowana wniesieniem

części tego majątku, celem jego rewitalizacji.

W posiadaniu Skarbu Paostwa znajdują się poprzemysłowe tereny

zdegradowane (hałdy, tereny eksploatowane górniczo, tereny skażone), obiekty

poprzemysłowe o dużej wartości historycznej. Skarb paostwa jest właścicielem

przedsiębiorstw podlegających restrukturyzacji i posiadających bardzo duże

ilości nieprodukcyjnego majątku, znajdującego się w obszarach rewitalizacji.

Samorząd

wojewódzki

Samorząd wojewódzki pełni funkcję Instytucji zarządzającej RPO WSL i jest

głównym podmiotem decydującym o strategii, kierunkach działao i skuteczności

realizacji mechanizmu. JESSICA jest narzędziem do skutecznej realizacji

priorytetu 6 RPO WSL. Ponadto samorząd wojewódzki jest również właścicielem

majątku znajdującego się w miastach oraz jednostek które mogą brad udział w

procesach PPP. Środki JESSICA mogą byd użyte w planowanych na terenie

WPKiW, przedsięwzięciach PPP, jak również przy przekształceniach w służbie

zdrowia (wymaga to odrębnych analiz).

Samorząd

powiatowy

Samorządy powiatowe są zainteresowane udziałem w inicjatywie na dwóch

płaszczyznach. Po pierwsze samorządy powiatów ziemskich chciałyby wspomóc

mniejsze miasta w stworzeniu efektywnych mechanizmów finansowych

mogących pozwolid na realizację na terenie powiatu większych przedsięwzięd.

Po drugie samorządy powiatów ziemskich i grodzkich widzą możliwośd


Strona 129

samodzielnego udziału w inicjatywie na obszarach służby zdrowia, szkolnictwa

ponadgimnazjalnego oraz infrastruktury drogowej. Szczególnie interesujące

wydają się inicjatywy, zmierzające do budowy PPP przy zagospodarowywaniu

obiektów szpitalnych i szkolnych oraz przy restrukturyzacji służby zdrowia.

Procesy te są w fazie początkowej, stąd też inicjatywa JESSICA może mied

kluczowe znaczenie dla ich powodzenia.

Samorząd

gminny

Samorządy gminne są podmiotami najbardziej zainteresowanymi wdrożeniem

mechanizmu. To samorządy gminne realizują projekty z zakresu rewitalizacji

miast i to one są inicjatorami procesów inwestycyjnych i partnerskich

w rewitalizacji. Większośd samorządów posiada i wdraża Lokalne Programy

Rewitalizacji. Brak jednak na poziomie ustawowym rozwiązao systemowo

finansujących ten proces. Jedynym źródłem finansowania są budżety własne

i dotacje z ZPORR i RPO WSL . Uzupełniająco funkcjonują tu fundusze takie jak

Mechanizm Finansowy EOG, czy też związane z ochroną środowiska fundusze

i pożyczki krajowe. Większośd tych środków nakierowana jest jednak na

finansowanie przedsięwzięd niedochodowych. Brak więc pieniędzy na działania

mogące wygenerowad dochody i wartośd dodaną. Brak również pieniędzy na

jasno określone PPP. Powoduje to słabośd mechanizmu dźwigni finansowej przy

rewitalizacji.

Większośd działao rewitalizacyjnych finansowana jest poprzez budżety gmin.

W czasie kryzysu i przy zmniejszonych dochodów własnych nie pozwala to na

rozpoczęcie wielu projektów o dużym potencjale.

Gminy widząc możliwośd prowadzenia przy udziale JESSICA projektów obok

własnych budżetów i przy wsparciu środków prywatnych, wykazały ogromne

zainteresowanie tym mechanizmem.

Częśd gmin wręcz zadeklarowała możliwośd wniesienia własnych środków,

celem wzmocnienia kapitałowego lokalnych Funduszy Rozwoju Obszarów

Miejskich. Ponadto samorządy są również właścicielem majątku znajdującego

się w miastach oraz jednostek które mogą brad udział w procesach PPP. Takie

podejście daje gwarancję stworzenia silnych regionalnych instytucji

finansowych.

GZM Specyfika najbardziej zurbanizowanego regionu Polski była przyczyną powołania

do życia Górnośląskiego Związku Metropolitalnego.

Podstawowym celem Górnośląskiego Związku Metropolitalnego jest utworzenie


Strona 130

dynamicznie rozwijającego się wielkomiejskiego ośrodka, zdolnego do

skutecznej konkurencji z innymi ośrodkami metropolitalnymi w kraju

i w Europie. Ponadto GZM ma na celu:

Doprowadzenie do harmonijnego rozwoju całego obszaru metropolii

poprzez jak najlepsze wykorzystanie potencjału miast członkowskich,

z poszanowaniem ich odrębności i specyfiki.

Wzbudzanie w mieszkaocach poszczególnych miast poczucia dumy

z przynależności do wielkiego organizmu miejskiego i przekonania

o dostępności, dla każdego, całego potencjału metropolii.

Zachęcanie mieszkaoców i przyjezdnych do „odkrywania” metropolii

i świadomego wyboru tego miejsca do życia i pracy.

Wytworzenie i upowszechnianie przekonania o wszechstronnych

możliwościach wyboru kariery i modelu życia i zachęcenie młodych,

dobrze wykształconych ludzi do osiedlania się i pracy w metropolii.

Promowanie w kraju i za granicą wszelkich walorów metropolii:

gospodarczych, kulturalnych, turystycznych, przyrodniczych.

W skład GZM wchodzą:

Bytom

Chorzów

Gliwice

Dąbrowa Górnicza

Jaworzno

Katowice

Mysłowice

Piekary Śląskie

Ruda Śląska

Siemianowice Śląskie

Sosnowiec

Świętochłowice

Tychy

Zabrze

Zgodnie ze statutem, Górnośląski Związek Metropolitalny jako związek

komunalny realizuje następujące zadania:

Ustalanie wspólnej strategii rozwoju dla miast wchodzących w skład

http://www.um.bytom.pl/

http://www.chorzow.um.gov.pl/

http://www.um.gliwice.pl/

http://www.dabrowa-gornicza.pl/

http://www.jaworzno.pl/

http://www.um.katowice.pl/

http://www.myslowice.pl/

http://www.um.piekary.pl/

http://www.rudaslaska.pl/

http://www.um.siemianowice.pl/

http://www.um.sosnowiec.pl/

http://www.swietochlowice.pl/

http://www.umtychy.pl/

http://www.um.zabrze.pl/


Strona 131

Związku, zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym, celem jej uwzględnienia w studiach uwarunkowao

i kierunkach zagospodarowania przestrzennego miast.

Realizacja zadao objętych wspólną strategią rozwoju miast

wchodzących w skład Związku, przekazanych Związkowi przez gminy

członkowskie na podstawie stosownych porozumieo.

Pozyskiwanie środków finansowych z krajowych i zagranicznych

funduszy celowych na realizację zadao Związku.

Zarządzanie drogami przekazanymi Związkowi przez gminy


Opracowywanie wniosków w celu pozyskiwania środków publicznych

pochodzących z budżetu Unii Europejskiej na realizację zadao

publicznych należących do właściwości Związku.

Aktywizacja rynku pracy na obszarze miast będących uczestnikami

Związku poprzez pozyskiwanie i gospodarowanie środkami

finansowymi na ten cel, a także wspieranie innowacyjnych programów

gospodarczych podnoszących poziom konkurencyjności miast –

uczestników Związku – w zakresie przekazanym Związkowi przez gminy


Opracowywanie analiz i sprawozdao dotyczących zawodów

deficytowych i dokonywanie na tej podstawie ocen dotyczących rynku

pracy oraz wspieranie edukacji publicznej w szczególności

ukierunkowanej na kształcenie w zawodach deficytowych – w zakresie

przekazanym Związkowi przez gminy członkowskie na podstawie

stosownych porozumieo.

Wyrażanie opinii dotyczących procesów legislacyjnych i decyzyjnych

w sprawach objętych przedmiotem zainteresowania Związku ze

względu na wykonywane przez Związek zadania na szczeblu krajowym,

a także wojewódzkim.

Współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego, w tym

społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych paostw, a także

organami administracji rządowej.

Aktualnie GZM jest jednostką odpowiedzialną za przygotowanie i realizację

programu zagospodarowania odpadów poprzez ich przeróbkę termiczną.


Strona 132

Wiele zadao rewitalizacyjnych i strategicznych dla obszaru miejskiego

aglomeracji górnośląskiej znajduje się na terenie kilku sąsiadujących gmin.

Dlatego GZM może byd naturalnym partnerem przy realizacji zintegrowanych

projektów miejskich na tak mocno zurbanizowanym obszarze.

3.1.2. Instytucje publiczne

Pośród jednostek zainteresowanym zaangażowaniem w JESSICA są także instytucje publiczne takie

jak: Agencje Rozwoju Lokalnego, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, Grupa Kapitałowa

Funduszu Górnośląskiego (Fundusz Górnośląski, Centrum Projektów Regionalnych, Górnośląska

Agencja Rozwoju Regionalnego), GAPP, TF Silesia oraz uczelnie wyższe. Zestawienie obszarów

potencjalnego zaangażowania znajduje się w poniższej tabeli.

Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji publicznych.


Agencje Rozwoju

Lokalnego

Agencje istniejące w regionie posiadają duży zasób wiedzy, dotyczącej lokalnej

gospodarki i jej potencjału. Od lat działają na styku biznesu i samorządu, co daje

im dużą możliwośd bycia uczestnikiem, doradcą przy procesach PPP. Agencje

zgłaszają również zainteresowanie prowadzeniem doradztwa, konsultacji

i szkoleo w zakresie przygotowania projektów dla JESSICA. Agencje mogą byd

wykorzystywane również jako lokalne punkty konsultacyjne dla mechanizmu.

Wojewódzki

Fundusz Ochrony

Środowiska

WFOŚ posiada środki, przeznaczone na rewitalizację terenów zdegradowanych

i poprzemysłowych. Udziela w tym zakresie wsparcia pożyczkowego gminom.

Środki Funduszu mogłyby byd doskonałym uzupełnieniem Zintegrowanych

Programów Rozwoju Obszarów Miejskich. Fundusz może udzielad pożyczek na

te elementy programu, które bezpośrednio nie generują przychodów, ale

wzmacniają całościowy efekt projektu.

W przypadku rewitalizacji zdegradowanych obszarów poprzemysłowych, WFOŚ

może byd kluczem do właściwego i efektywnego montażu finansowego

projektów.

Grupa

Kapitałowa

Fundusz Górnośląski S.A. jest podmiotem należącym w 100% do jednostek

samorządu terytorialnego z obszaru Województwa Śląskiego. Przedmiotem


Strona 133

Funduszu

Górnośląskiego

(Fundusz

Górnośląski S.A.,

Centrum

Projektów

Regionalnych,

Górnośląska

Agencja Rozwoju

Regionalnego

S.A.)

działalności spółki powołanej w 1995r. w oparciu o ustalenia tzw. kontraktu

regionalnego są m.in.:

Nabywanie nieruchomości i ruchomości w celu ich gospodarczego

wykorzystania lub zbycia,

Przyciąganie kapitału zewnętrznego dla finansowania inwestycji

w województwie śląskim,

Współpraca z krajowymi, zagranicznymi i międzynarodowymi

instytucjami w zakresie zadao Spółki,

Administrowanie i zarządzanie środkami przeznaczonymi na

przedsięwzięcia restrukturyzacyjne i rozwojowe,

Podmiot posiada doświadczenie w zakresie realizacji projektów, mogących byd

współfinansowane w ramach inicjatywy JESSICA. Doświadczenie to uzyskał

dzięki funkcjonującemu Departamentowi Rozwoju Inwestycji Komunalnych.

Departament ma na celu:

1. Organizowad emisję i sprzedaż papierów wartościowych emitowanych przez

gminy, Związki Gminne lub inne podmioty komunalne na rynku niepublicznym,

2. Inwestowanie środków Funduszu w podmioty komunalne,

3. Kapitalizacja nieruchomości będących własnością Funduszu m.in. poprzez

udział w spółce developerskiej,

4. Świadczenie usług doradczych w zakresie:

finansowania inwestycji komunalnych z wykorzystaniem

pozabudżetowych komercyjnych źródeł finansowania,

wpływu zadłużenia budżetu gminy na jej wiarygodnośd finansową

w okresach dziesięcioletnich,

oceny efektywności komunalnych projektów inwestycyjnych,

planowania i realizacji pozyskiwania środków finansowych na potrzeby

bieżące gmin za pomocą różnych instrumentów finansowych,

5. Kreowanie i wdrażanie do praktyki działania służb finansowych gmin różnych

instrumentów finansowych,

6. Organizowanie szkoleo przedstawicieli samorządu terytorialnego z zakresu

zarządzania finansami komunalnymi.

Fundusz Górnośląski posiada w swojej strukturze Biuro Programów


Strona 134

Pomocowych, realizujące w ciągu ostatnich kilku lat programy pożyczkowe ze

środków publicznych ( w tym Unii Europejskiej), zaś w ramach grupy kapitałowej

funkcjonowanie znalazły:

Śląski Regionalny Fundusz Poręczeniowy Sp. z o.o., udzielający

poręczenia m.in. dzięki środkom uzyskanym z UE,

Górnośląskie Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.,

Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny S.A. (obecnie Silesia Capital

Fund S.A.),

W trakcie tworzenia znajduje się kolejny Fundusz, współfinansowany ze

środków Unii Europejskiej w partnerstwie ze spółką zależną Banku

Gospodarstwa Krajowego S.A. oraz prywatnym kapitałem.

W grupie kapitałowej Funduszu Górnośląskiego S.A. znajduje się również spółka,

powołana do współpracy z samorządami w zakresie budownictwa i

zagospodarowania obszarów (CPR Inwestor S.A.) oraz spółka pełniąca rolę

doradcy dla małych i średnich przedsiębiorstw i będąca w przeszłości Regionalną

Instytucją Finansującą (GARR). Spółki te mogą, dzięki swojemu doświadczeniu,

stworzyd wspólnie z Funduszem Górnośląskim S.A. nowe podmioty zależne,

pełniące funkcję UDF.

CPR Inwestor S.A., to spółka posiadająca wysoce wykwalifikowane kadry

w zakresie rewitalizacji miast i prowadzenia projektów w obszarze PPP. Spółka

jest właścicielem Towarzystwa Budownictwa Społecznego, mogącego byd

bardzo aktywnym graczem w obszarze rewitalizacji. Spółka zarządza terenami

poprzemysłowymi, należącymi do Funduszu Górnośląskiego S.A., budując

strategie ich rewitalizacji. Spółka może byd operatorem Funduszu Rozwoju

Nieruchomości, rewitalizującego obszary poprzemysłowe. W oparciu o w/w

informacje należy stwierdzid, że Fundusz Górnośląski S.A. jest unikalną

instytucją w rękach samorządowców Województwa Śląskiego, które nie posiada

odpowiednika na terenie województwa, zarówno pod względem doświadczenia

(best practices – tzw. najlepsze znane praktyki), zasobów ludzkich jak i

stosowanych narzędzi i rozwiązao (know-how). Wartośd dodaną stanowi

doświadczenie we współpracy z samorządami (będącymi jednocześnie

aktywnymi akcjonariuszami) jak i kapitałem prywatnym (w kontekście

partnerstwa publiczno- prywatnego).


Strona 135

Fundusz Górnośląski S.A. prowadzi obecnie Regionalny Fundusz Pożyczkowy dla

małych i średnich przedsiębiorstw, udzielający pożyczek i poręczeo, w tym przy

ubieganiu się o dotacje z funduszy europejskich. Dodatkowo udzielane jest

wsparcie dla osób rozpoczynających działalnośd, absolwentów i bezrobotnych.

Ponadto Fundusz Górnośląski S.A. jest twórcą regionalnego funduszu venture

capital nakierowanego na inwestycje w innowacyjne i związane z ochroną

środowiska. Spółka zależna CPR Inwestor S.A. stworzyła z samorządem gminnym

regionalne Towarzystwo Budownictwa Społecznego, nastawione na inwestycje

w obszarach rewitalizacji.

Fundusz Górnośląski S.A. wyraził zainteresowanie stworzeniem dwóch funduszy

UDF. Funduszu pożyczkowo-poręczeniowego oraz funduszu inwestującego

kapitał w przedsięwzięcia rewitalizacyjne. Wykorzystując swoje wieloletnie

doświadczenie w tej dziedzinie, Fundusz Górnośląski S.A. wyraził opinię, że

łączenie obu elementów w jednym funduszu UDF będzie mało efektywne

(wszystkie instytucje bankowe rozdzielają wewnętrznie te dwa rodzaje działao,

tworząc odrębne banki pożyczkowe, hipoteczne, inwestycyjne umiejscowione w

jednej grupie bankowej). Z uwagi na to Fundusz Górnośląski S.A. deklaruje

stworzenie w ramach swoich wewnętrznych struktur dwóch odrębnych UDF.

GAPP GAPP jest Spółką Skarbu Paostwa. Celem spółki jest podejmowanie działao

służących przełamywaniu, bądź łagodzeniu barier w procesach przekształceo

strukturalnych i własnościowych przedsiębiorstw, zmierzając do rozwoju oraz

wzrostu gospodarczego regionu. Spółka za jedno ze swych priorytetowych

zadao uznaje wspieranie wzrostu konkurencyjności i rozwoju małych i średnich

przedsiębiorców. Spółka zajmuje się również przekształcaniem

i zagospodarowaniem terenów zdegradowanych i poprzemysłowych. Spółka

deklaruje chęd stworzenia platformy do procesów przekształceo terenów

zdegradowanych. Firma chciałaby realizowad projekty z zakresu rewitalizacji

oraz pełnid rolę doradcy w procesach zagospodarowania obszarów

poprzemysłowych.

TF Silesia Instytucja powołana do wspierania przekształceo przedsiębiorstw na obszarze

regionu. Z uwagi na fakt, iż duża częśd zakładów posiada atrakcyjnie

zlokalizowane, ale zdekapitalizowane zasoby, TF Silesia może byd

zainteresowana korzystaniem ze wsparcia JESSICA i wnoszeniem majątku do


Strona 136

projektów realizowanych w miastach.

Uczelnie wyższe Z uwagi na ogromny potencjał lokalnych uczelni, znajomośd uwarunkowao

związanych z poprzemysłowym dziedzictwem, uczelnie zainteresowane są

wsparciem intelektualnym programu, pracami badawczymi na rzecz

beneficjentów, przygotowywaniem własnych projektów dotyczących

rewitalizacji poprzez wiedzę i podniesienie kwalifikacji.

3.1.3. Instytucje sektora finansów

Wśród instytucji sektora finansowego zidentyfikowano jednostki zainteresowane zaangażowaniem

w realizację JESSICA. Są to Banki komercyjne, BGK, CEB Bank Rozwoju Rady Europy, EBOiR oraz EFI

Europejski fundusz Inwestycyjny

Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora finansów.


Banki

komercyjne

Mimo dużej ilości banków operujących w Polsce, zainteresowanie udziałem

w inicjatywie wyraziły jedynie banki operujące na obszarze inwestycji

komunalnych i banki hipoteczne. Z uwagi na ograniczone zaufanie banków do

inwestycji deweloperskich (informacja na sierpieo 2009), duża częśd banków

deklaruje swój udział na przyszłośd, ale nie potrafi podad płaszczyzny

współpracy, jaką jest zainteresowana. Generalnie banki komercyjne

zainteresowane są finansowaniem konkretnych projektów, w które angażują się

samorządy. Banki nie mają doświadczenia w zarządzaniu UDF i HF i z uwagi na

wymogi wynikające z prawa bankowego nie wykazują dużego zainteresowania

udziałem w zarządzaniu tymi instytucjami.

PKO BP – zainteresowany finansowaniem inwestycji rewitalizacyjnych, na

poziomie do 10 mln PLN, możliwośd finansowania większych przedsięwzięd

uzgodniona indywidualnie. Preferowane inwestycje samorządowe.

DEPFA BANK –bank nastawiony na współpracę z sektorem publicznym i udział

w przedsięwzięciach związanych z restrukturyzacją, rewitalizacją, PPP. Te

doświadczenia i współpraca z EBI w regionie śląskim dają możliwośd szerokiej

współpracy przy wdrażaniu mechanizmu i PPP. Bank zainteresowany

inwestycjami powyżej 5 mln PLN.

ING Bank Śląski – Bank zainteresowany finansowaniem projektów


Strona 137

samorządowych. Szczególnie zainteresowany finansowaniem inwestycji

rewitalizacyjnych poprzez emisje obligacji. Poprzez swoje związki z regionem,

bank jest zainteresowany szczególną współpracą przy rewitalizacji na terenie

województwa śląskiego.

Dexia Kommunalkredit Bank – bank specjalizujący się w obsłudze sektora

publicznego i spółek komunalnych. Bank otwarty na długoletnie finansowanie

projektów publicznych i realizowanych w formie PPP (długi okres finansowania -

do 20 lat). Bank dopuszcza negocjowanie okresu karencji w spłacie, a struktura

spłat dopasowana jest do charakteru inwestycji. Możliwe jest finansowanie

w różnych walutach, wsparcie przy emisja obligacji oraz udział w procesach

restrukturyzacyjnych.

DnB NORD - Oferta Banku obejmuje pełen zakres obsługi Jednostek Samorządu

Terytorialnego. Bank finansuje nawet najbardziej skomplikowane projekty

inwestycyjne, realizowane bezpośrednio przez jednostki samorządowe

i z udziałem partnerów prywatnych. Posiada bardzo duże doświadczenie

w finansowaniu rewitalizacji zabudowy mieszkaniowej, restrukturyzacji

ZOZ-ów i finansowaniu budowy parków technologicznych. Posiada w swojej

ofercie kredyt europejski na finansowanie elementów niekwalifikowanych oraz

na finansowanie pomostowe.

Banki komercyjne nie będą zainteresowane zarządzaniem HF ani UDF, a przede

wszystkim finansowaniem konkretnych projektów. Ważne jest doświadczenie

banków i ich otwartośd na finansowanie projektów PPP i przekształceo

w sektorze publicznym.

BGK Bank Gospodarstwa Krajowego, jako paostwowa instytucja finansowa o dużej

wiarygodności, specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych.

Zapewnia ekonomicznie efektywne i operacyjnie skuteczne wspieranie

paostwowych programów społeczno-gospodarczych oraz samorządowych

programów rozwoju regionalnego. Dba o nowoczesnośd i wysoką jakośd oferty

oraz podtrzymywanie dobrych relacji z Klientami, elastycznie reagując na ich

potrzeby. Misją Banku Gospodarstwa Krajowego jest sprawna i efektywna

kosztowo realizacja działalności zleconej przez Paostwo, uzupełniona przez

rozwój atrakcyjnej oferty działalności własnej dla wybranych segmentów rynku,

w których Bank może wykorzystad swoje naturalne przewagi. Bank posiada


Strona 138

w swojej ofercie:

Kredyty długoterminowe:

Kredyt inwestycyjny

Kredyt na finansowanie projektów unijnych

Kredyt ze środków EBI

Kredyty ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego z grantami Komisji

Europejskiej

Poręczenia i gwarancje

Obligacje

Emisja obligacji

Usługi doradcze dla samorządów

Programy rządowe

Prefinansowanie

Program wsparcia budownictwa socjalnego ze środków Funduszu Dopłat

Program Efektywności Energetycznej GEF

Fundusze celowe

Fundusz Termomodernizacji i Remontów


Fundusze Poręczeo Kredytowych


Pakiet Unijny

CEB - Bank

Rozwoju Rady

Europy

Bank Rozwoju Rady Europy powstał w 1956 roku. Jest najstarszą Europejska

instytucją finansową, w której udziałowcem jest również Polska. Bank jest

instytucją finansową Rady Europy, udzielającą pożyczek krajom członkowskim.

CEB przyznaje pożyczki w wysokości 50% całkowitego kosztu netto inwestycji

lub projektu.

CEB może finansowad inwestycje samorządowe o bardzo długim okresie

kredytowania i na bardzo dogodnych warunkach. Bank ma doświadczenie przy

prowadzeniu projektów wspólnie z EBI.

http://www.bgk.com.pl/index.php?module=site&artId=967&pl





http://www.bgk.com.pl/index.php?module=site&catId=122&pl






Strona 139

Bank może finansowad przedsięwzięcia w obszarze rewitalizacji z zakresu

mieszkalnictwa socjalnego, ochrony zdrowia, edukacji oraz ochrony środowiska.

Szczególnie ciekawa przy projektach rewitalizacyjnych wydaje się możliwośd

finansowania budowy i modernizacji szpitali i budynków szkolnych. Dodatkowo

w przypadku realizacji zintegrowanych projektów rewitalizacyjnych bank może

finansowad komponenty niedochodowe bez prowizji i z minimalną marżą.

Bank ten nie jest wykonawcą w rozumieniu ustawy Prawo zamówieo

publicznych. Prawo Europejskie i polska ustawa Prawo zamówieo publicznych

(Artykuł 4 pkt 1a) z dnia 29 stycznia 2004 roku z późniejszymi zmianami,

odwołują się do finansowania z udziałem środków organizacji

międzynarodowych, dla których nie stosuje się ustawy Prawo zamówieo

publicznych. Ponadto w przypadku CEB każdy wniosek o finansowanie jest

formalnie przedkładany Radzie Administracyjnej Banku po zatwierdzeniu go

przez Ministerstwo Finansów. Propozycja kredytowa Banku Rozwoju Rady

Europy jest ofertą korzystniejszą finansowo od oferty banków komercyjnych

w kraju. Bank ten może pokrywad do 50% wszystkich kosztów odpowiedniego

projektu inwestycyjnego, bez względu na źródła jego finansowania. Niski koszt

finansowania (brak prowizji), długi okres dostępności i terminy spłaty, swoboda

w wyborze inwestycji, elastycznośd struktury (możliwośd użycia wielu walut,

formuł stóp procentowych i profili spłaty), a także możliwośd zastosowania

szczególnej procedury organizacji międzynarodowych w odniesieniu do

powołanych kredytów (w aspekcie Prawa o Zamówieniach Publicznych),

składają się na ofertę korzystniejszą w porównaniu do kredytów komercyjnych

dostępnych w kraju. Bank nie jest zainteresowany funkcją HF, ani UDF.

EBOiR Bank, który w latach 90-tych bardzo wydatnie wsparł transformację w Polsce,

w obecnej strategii przewiduje dla polski trzy sektory aktywności:

sektor przedsiębiorstw

sektor finansowy

infrastruktura i środowisko

Szczególnie interesująca jest możliwośd zaangażowania się banku

w transformacje w sektorze przedsiębiorstw i w fundusze private equity

i venture capital. Bank będzie korzystad ze swojego doświadczenia w dalszej

możliwości finansowania projektów w ramach partnerstwa publiczno-


Strona 140

prywatnego, głównie w sektorze komunalnym oraz w sektorze transportu.

Daje to możliwośd aktywnej współpracy, tak na poziomie projektów, jak i na

poziomie UDF inwestującego kapitałowo w restrukturyzację i rewitalizację

obszarów miejskich. Bank nie wykazuje zainteresowania bezpośrednim

zarządzaniem HF i UDF.

EFI Europejski

fundusz

Inwestycyjny

Europejski Fundusz Inwestycyjny powołano w 1994 roku, by służył pomocą

małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP). Jego większościowym udziałowcem

jest Europejski Bank Inwestycyjny. Bank wraz z Europejskim Funduszem

Inwestycyjnym tworzą Grupę EBI. Europejski Fundusz Inwestycyjny dostarcza

kapitał podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP),

szczególnie młodym i zorientowanym na technologię. Wystawia on gwarancje

kredytowe na pożyczki udzielane przez nich małym średnim przedsiębiorstwom.

EFI nie należy do pożyczkodawców: nie udziela bezpośrednich pożyczek ani

dotacji przedsiębiorstwom, ani też nie inwestuje bezpośrednio w firmy. Działa

natomiast za pośrednictwem banków i innych pośredników finansowych.

Korzysta przy tym ze środków własnych bądź powierzonych mu przez EBI lub UE.

EFI jest także instytucją przygotowującą wdrożenie inicjatywy JEREMIE w Polsce.

Inicjatywa JEREMIE skierowana jest na wsparcie przedsiębiorstw. Istnieje

możliwośd wzmocnienia mechanizmu JESSICA szczególnie wtedy kiedy

elementem projektu realizowanego w PPP na obszarze rewitalizacji będzie

wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw.

3.1.4. Instytucje prywatne

Do jednostek prywatnych zainteresowanych zaangażowaniem w JESSICA należą przede wszystkim

przedsiębiorstwa komunalne i spółki Skarbu Paostwa, spółki restrukturyzacyjne, jednostki medyczne,

deweloperzy, instytucje wspierające proces rewitalizacji oraz inni inwestorzy.

Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora prywatnego.


Przedsiębiorstwa

komunalne

Przedsiębiorstwa komunalne mogą byd jednym z głównych podmiotów

biorących udział w projektach realizowanych przy udziale JESSICA.


Strona 141

i Skarbu Paostwa Przedsiębiorstwa istniejące koncentrują się na obszarze gospodarki komunalnej,

gospodarki mieszkaniowej i ochrony środowiska. Posiadają lub zarządzają

ogromnym majątkiem, zlokalizowanym w dużej części na obszarach

rewitalizacji. Przedmiotem ich zainteresowania może byd rewitalizacja

konkretnych obszarów, obiektów w formie PPP, bądź restrukturyzacja całych

dziedzin ich działalności w obszarze rewitalizowanym. Główne podmioty to:

przedsiębiorstwa wodociągowe

przedsiębiorstwa gospodarki mieszkaniowej

przedsiębiorstwa energetyki cieplnej

Jednostki tego typu posiadają doświadczenie na obszarze rewitalizacji np.

programy uciepłownienia dzielnic rewitalizowanych (realizowane przy udziale

PEC), programy budowy infrastruktury w PPP (gospodarka wodno-ściekowa).

Kolejnym elementem mogą byd celowe spółki komunalne, powoływane do

realizacji konkretnych projektów rewitalizacyjnych z udziałem JESSICA, bądź

PPP. Stworzenie spółek celowych będzie najbardziej czytelną i transparentną

formą prowadzenia inwestycji rewitalizacyjnych, a jednocześnie elementem

najlepiej rozumianym przez komercyjny sektor finansowy.

Spółki komunalne będą więc zainteresowane udziałem w programie jako

podmioty zarządzające projektami, pozyskujące finansowanie, ale również jako

podmioty koordynujące zintegrowane programy złożone z większej liczby

projektów. Spółki komunalne mogą byd tworzone przez związki gmin, celem

powołania lokalnych UDF.

Obecnie gminy subregionu północnego są zainteresowane stworzeniem

własnego UDF w formie spółki lub funduszu inwestycyjnego.

Spółki Skarbu Paostwa – większośd tego typu przedsiębiorstw znajduje się

w fazie przekształceo, zmierzających do prywatyzacji, bądź restrukturyzacji

działalności. Spółki te posiadają ogromny majątek nieprodukcyjny. Są to tereny

zdegradowane i poprzemysłowe oraz obiekty poprzemysłowe. Duża częśd tego

majątku znajduje się w obszarach rewitalizacji *bądź potencjalnych obszarach

rewitalizacji], a niejednokrotnie są to najciekawsze architektonicznie obiekty w

centrach śląskich miast. Są to też potencjalnie bardzo ciekawe tereny


Strona 142

inwestycyjne, wymagające niestety dużych nakładów na rewitalizację.

Przykładem takich spółek jest Kompania Węglowa, spółka zarządzająca

majątkiem górniczym, czy też odrębnie opisane TF Silesia.

Spółki te mogą byd zainteresowane prowadzeniem wspólnie z gminami

procesów rewitalizacyjnych oraz wniesieniem terenów do projektów

rewitalizacyjnych. Decyzje co do terenów zapadają na szczeblu ministerialnym.

W celu uzyskania dobrego efektu działao, konieczne byłoby przygotowanie

wspólnego projektu (np. Funduszu Rozwoju Nieruchomości) wspólnie

z Ministerstwem Gospodarki i Skarbu.

Spółki

restruktury-

zacyjne

Są to specyficzne spółki, powołane wyłącznie w celu zagospodarowania

nieprodukcyjnego majątku poprzemysłowego. W rękach tych spółek pozostaje

nadal duża ilośd obiektów i gruntów. Są to jednak w większości nieruchomości,

które mimo swojego położenia wymagają tak dużych nakładów na rewitalizację,

że nie znalazły nabywcy na rynku. Zasoby te mogą stanowid doskonały wkład do

projektów rewitalizacyjnych.

Przykładem takiej spółki jest Spółka Restrukturyzacji Kopalo, posiadająca zasoby

na obszarach miejskich Katowic, Bytomia, Sosnowca, Jaworzna, Zabrza.

Decyzje co do terenów zapadają na szczeblu ministerialnym. W celu uzyskania

dobrego efektu działao konieczne byłoby przygotowanie wspólnego projektu

(np. Funduszu Rozwoju Nieruchomości) wspólnie z Ministerstwem Gospodarki

i Skarbu.

Jednostki

medyczne

Inicjatywa JESSICA nie jest nastawiona na restrukturyzację służby zdrowia.

Większośd wymagających nakładów, rewitalizacji i restrukturyzacji obiektów

szpitalnych znajduje się w centrach miast. Istnieje duże zainteresowanie dużych

podmiotów prywatnych oraz samych pracowników służby zdrowia

przekształceniami tych instytucji. Elementem tych przekształceo muszą byd

uzasadnione ekonomicznie nakłady rzeczowe w budynki i majątek ruchomy.

Duże zainteresowanie programem wykazały powiaty, będące właścicielami

szpitali. Możliwe są programy łączące finansowanie prywatne i udział takich

instytucji jak CEB, EBI, również poprzez inicjatywę JESSICA. Rolą JESSICA byłoby

wsparcie przedsięwzięd PPP, organizowanych przez samorządy, celem

domknięcia opłacalności przedsięwzięd.


Strona 143

Deweloperzy Głównym problemem, z jakim spotykają się deweloperzy to deficyt dobrze

zlokalizowanych terenów inwestycyjnych. Dlatego też deweloperzy są

naturalnym partnerem przedsięwzięd rewitalizacyjnych, polegających na

przywróceniu do życia terenów zdegradowanych i poprzemysłowych. Drugim

elementem ich zainteresowania jest adaptacja obiektów poprzemysłowych

i zdekapitalizowanych, znajdujących się centrach na potrzeby nowych funkcji

centrotwórczych. Udział deweloperów mógłby byd dwustronny.

Po pierwsze deweloperzy wyrażają zainteresowanie udziałem w spółkach

rozwoju nieruchomości, bądź wprost UDF. Wspieraliby finansowo

przedsięwzięcia, związane z zagospodarowaniem terenów. Mogliby również

zarządzad bezpośrednio procesem przekształcania terenów i obiektów,

angażując również własne środki.

Druga możliwośd to współpraca ekstensywna. Firma deweloperska staje się

nabywcą terenów wstępnie przygotowanych w ramach projektów

rewitalizacyjnych. Deweloper w tym wariancie współpracuje z samorządem już

na etapie koncepcyjnym i planistycznym. Efektem tego jest rynkowo nastawione

prowadzenie procesu rewitalizacji, gwarantujące sukces projektu.

Jeżeli stronami przedsięwzięd PPP ma byd więcej niż jeden inwestor lub

deweloper, decydujące już w fazie przygotowania projektów jest właściwe

rozpoznanie potrzeb inwestorów przez samorząd. Doskonałym przykładem

w tym zakresie mogą służyd niemieckie spółki typu LEG. Kluczowe tutaj mogą

byd narzędzia użyte do przygotowania skomplikowanych projektów

inwestycyjnych takie jak np. warsztaty Charrette. Użycie tego typu

obiektywnych narzędzi powinno byd preferowane przy prowadzeniu

skomplikowanych projektów inwestycyjnych PPP w oparciu o mechanizm

JESSICA.

Inwestorzy Najpoważniejsze grupy inwestorów, które zidentyfikowano w ramach

niniejszego raportu to:

Koncerny międzynarodowe, zainteresowane udziałem

w przekształceniach sektora komunalnego, a co za tym idzie

w rewitalizacji infrastruktury na terenach zdegradowanych centrów

miast (np. Veolia, Suez, RWE, Remondis, inne). Koncerny te dysponują

ogromnymi budżetami i zgodnie wyraziły zainteresowanie udziałem


Strona 144

w projektach realizowanych przy udziale JESSICA.

Spółki międzynarodowe i krajowe zajmujące się kompleksową

rewitalizacją miast i obszarów (np. BIG-STÄDTEBAU GRUPPE). Spółki te

zgłaszają gotowośd prowadzenia zintegrowanych,

wielopłaszczyznowych procesów rewitalizacji i rozwoju

urbanistycznego miast. Firmy mogą byd również udziałowcami

w projektach oraz mogą budowad montaże finansowe dla całego

procesu. Spółki wyrażają zainteresowanie możliwością prowadzenia

UDF kapitałowego. Nie są zainteresowane prowadzeniem HF. Spółki

wskazują również na fakt, iż są zainteresowane udziałem EBI, bądź

innej instytucji europejskiej w całym procesie (np. w HF), gdyż taka

opcja ich zdaniem daje dużo większe możliwości montażu finansowego

dużych i trudnych projektów rewitalizacyjnych przy udziale innych

środków unijnych.

Spółki krajowe i międzynarodowe zainteresowane przekształceniem

konkretnych nieruchomości lub przedsiębiorstw posiadających

nieruchomości na obszarach rewitalizacji (np. TUP SA, Szpitale Polskie

SA). Spółki te mają doświadczenie w procesach rewitalizacyjnych, np.

TUP SA posiada zrealizowane projekty rewitalizacji w Poznaniu, a jest

w trakcie realizacji projektów w województwie śląskim. Spółki nie są

zainteresowane prowadzeniem HF ani UDF, ale chcą byd operatorami

projektów, wspomagając w tym zakresie samorządy. Spółki dysponują

kapitałami własnymi i mogą byd aktywnymi uczestnikami procesów

PPP.

Instytucje

wspierające

proces

Forum Rewitalizacji.

Najbardziej aktywny w Polsce i województwie śląskim podmiot wsparcia wiedzy

o rewitalizacji. Podmiot posiada na terenie województwa śląskiego kilku

ekspertów, doświadczonych w przygotowywaniu kilkudziesięciu programów

rewitalizacji. Eksperci mają również ogromne doświadczenie we wdrażaniu

i zarządzaniu projektami rewitalizacyjnymi.

Forum Rewitalizacji jest podmiotem stale współpracującym z Ministerstwem

Infrastruktury, Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, oraz BGK. FR doradza

samorządom i jest autorem wielu publikacji na temat rewitalizacji. Eksperci FR

http://www.big-bau.de/bigbau/big-staedtebau-gruppe.html


Strona 145

współpracują z instytucjami europejskimi EBI, EBOiR od wielu lat. Wielu

ekspertów FR było ekspertami europejskimi w krajach zewnętrznych (Bałkany,

Gruzja). Forum zacieśnia swoje kontakty i wymianę doświadczeo z takimi

regionami jak Nadrenia Północna Westfalia, Nord-Pas-de-Calais, Burgundia,

Mecklenburg-Vorpommern, Brandenburgia.

Forum Rewitalizacji deklaruje pomoc merytoryczną dla samorządów, UDF, oraz

pomoc przy tworzeniu Zintegrowanych Programów Rozwoju Miast i przy

konkretnych projektach.

Forum jest autorem bazy dobrych praktyk w rewitalizacji oraz posiada know

how do zarządzania procesami rewitalizacji.

Forum nie jest zainteresowane instytucjonalnym uczestnictwem w tworzeniu HF

i UDF, ale stawia do dyspozycji swoich ekspertów, którzy mogą służyd swoja

wiedzą tym instytucjom.

Śląski Związek Gmin i Powiatów

to stowarzyszenie, którego misją jest służba na rzecz społeczności lokalnych

i samorządów terytorialnych województwa śląskiego. W ramach Związku

zrzeszonych jest obecnie 114 gmin (w tym wszystkie 19 miast na prawach

powiatu) i 11 powiatów regionu śląskiego. Teren jego działania zamieszkuje tym

samym ponad 4 mln mieszkaoców. Wszystkie podejmowane przez Związek

inicjatywy i działania służą integracji regionu i rozpowszechnianiu najlepszych

wzorców w zakresie rozwoju lokalnego. Działalnośd Śląskiego Związku Gmin

i Powiatów opiera się na idei współpracy z innymi organizacjami - zarówno

krajowymi, jak i zagranicznymi - które wspólnie realizują różnorodne

przedsięwzięcia, służące stymulowaniu rozwoju regionu.

Główne pola działalności Śląskiego Związku Gmin i Powiatów:

kształtowanie wspólnej polityki samorządów lokalnych,

reprezentowanie interesów samorządu lokalnego,

informowanie i szkolenie gmin i powiatów w dziedzinie polityk

i programów UE,

polityka miejska,

działalnośd na rzecz rozwoju gospodarczego gmin i powiatów

i promocja,


Strona 146

realizacja programu "Rozwój obszarów wiejskich w gminach

i powiatach województwa śląskiego",

działalnośd informacyjno-szkoleniowa i edukacyjna na rzecz gmin

i powiatów,

ŚZGP jest również podmiotem, włączającym się w działania rewitalizacyjne,

wspierając w tym zakresie swoich członków. Związek może pełnid rolę doradczą

w projektach realizowanych w ramach JESSICA.

3.2. Analiza zdolności i woli sektora publicznego i prywatnego do

realizacji projektów rewitalizacyjnych finansowanych w ramach

JESSICA

Poniżej przeanalizowano zainteresowanie oraz możliwości zaangażowania instytucji sektora

publicznego i prywatnego w projekty realizowane z zaangażowaniem mechanizmu JESSICA.

Zestawienia dokonano względem zainteresowania zarządzaniem finansowym lub strategicznym

projektów rewitalizacyjnych, doradztwem, finansowaniem, udziałem kapitałowym lub rzeczowym.

Ponadto zebrano potencjalne zainteresowanie instytucji w zarządzeni projektem lub jego

samodzielną realizację, finansowanie, udział kapitałowy lub rzeczowy bierny i partnerski oparty na

PPP oraz oznaczono beneficjentów pomocy pożyczkowo doręczeniowej. Preferowane rozwiązania

oznaczono „++”.


Tabela. Analiza zdolności i woli instytucji do realizacji projektów finansowanych w ramach projektu JESSICA

-- niemożliwe lub podmiot niezainteresowany, - trudne, niekorzystne, +/- możliwe, mało korzystne, + podmiot zainteresowany, korzystne, ++ podmiot bardzo zainteresowany, rozwiązanie

preferowane

Podmiot Zarządzanie

finansowe

Zarządzanie

strategiczne

Doradztwo i

nadzór

Finansowanie Udział

kapitałowy

Udział

rzeczowy

Administracja rządowa -- -- + + - ++

Samorząd wojewódzki - ++ ++ + ++ +

Samorząd powiatowy -- -- +/- -- -- +

Samorząd gminny -- ++ ++ + + ++

Agencje rozwoju +/- ++ ++ - - +/-

Fundusze celowe (środowiskowe, restrukturyzacyjne) - - + + + ++

Fundusz Górnośląski +/- ++ ++ + ++ ++

Banki komercyjne + - +/- ++ + --

Finansowe instytucje międzynarodowe ++ + +/- ++ + -

EBI ++ ++ ++ ++ ++ --

TFI + +/- +/- - + -

BGK + - +/- ++ + --

Podmioty sfery usług publicznych polskie

i międzynarodowe (zakłady komunalne, słuzba zdrowia)

- - - - - +/-

Deweloperzy i podmioty inwestujące w nieruchomości (FIN) -- - - - - -

Podmioty polskie i zagraniczne zarządzające procesami rewitalizacji + ++ ++ - - -

Instytucje wspierające rewitalizację i rozwój miast -- +/- + - - -


Tabela: Udział podmiotów na poziomie projektów

Podmiot Zarządzanie

projektem

Samodzielna

realizacja

projektów

Finansowanie

projektów

Udział

kapitałowy,

rzeczowy

bierny

Udział

kapitałowy

partnerski

PPP

Beneficjent

pomocy

pożyczkowo-

poręczeniowej

Administracja rządowa - - - + - --

Samorząd wojewódzki + + ++ + + +/-

Samorząd powiatowy + + ++ + + +/-

Samorząd gminny + + ++ + + +/-

Agencje rozwoju + + - +/- +/- +/-

Fundusze celowe (środowiskowe, restrukturyzacyjne) - - ++ +/- +/- -

Fundusz Górnośląski ++ ++ ++ ++ ++ -

Banki komercyjne - - ++ + - -

Finansowe instytucje międzynarodowe - - ++ + + -

TFI - +/- + ++ + -

BGK - - ++ + - --

Podmioty sfery usług publicznych polskie i międzynarodowe + ++ - + + +

Deweloperzy i podmioty inwestujące w nieruchomości (FIN) + + + + ++ +

Podmioty polskie i zagraniczne zarządzające procesami rewitalizacji ++ + - - ++ +

Instytucje wspierające rewitalizację i rozwój miast + +/- - - - +

-- niemożliwe lub podmiot niezainteresowany, - trudne, niekorzystne, +/- możliwe, mało korzystne, + podmiot zainteresowany, korzystne, ++ podmiot bardzo zaintereswany, rozwiązanie

preferowane


3.2.1 Wnioski dotyczące woli udziału poszczególnych podmiotów w projektach

z udziałem JESSICA, oraz ich udziału strukturze instytucjonalnej Programu.

Tabela: Zainteresowanie udziałem w projekcie JESSICA.

Zidentyfikowane konkretne

zainteresowanie na czas

tworzenia raportu.

Doświadczenie podmiotów

Instytucje

zainteresowane

tworzeniem HF

Poza EBI żaden z podmiotów

zainteresowanych udziałem

w inicjatywie nie wyraził na tym

etapie gotowości tworzenia HF.

Zainteresowania nie wykazała

żadna inna instytucja

europejska, której można

powierzyd tworzenie HF bez

czasochłonnej procedury

konkursu.

EBI jest jedynym w Europie podmiotem

posiadającym doświadczenie w two-rzeniu i

zarządzaniu HF w inicjatywie JESSICA. EBI

gotowe jest przyjąd na siebie rolę tworzenia

HF na czas nieokreślony lub na okres

początkowy (np. do 2013r). Po tym okresie

funkcję tę może przejąd np. Fundusz

Górnośląski lub inna instytucja, która przy EBI

nabierze niezbędnego doświadczenia.

Możliwa jest również rezygnacja z HF po tym

okresie.

Instytucje

zainteresowane

tworzeniem lub

współtworzeniem

UDF

Fundusz Górnośląski wraz ze

spółkami z grupy kapitałowej.

FG zainteresowany jest

stworzeniem dwóch UDF, jako

odrębnych narzędzi

finansowych. Fundusz może

również zarządzad finansami

UDF tworzonych przez inne

podmioty.

Gminy subregionu północnego.

Gminy wyraziły swoje

zainteresowanie tworzeniem

UDF i wniesieniem do niego

środków własnych, tak by mógł

on się stad znaczącą instytucją

Doświadczenie Funduszu Górnośląskiego

obejmuje wszelkie aspekty związane

z prowadzeniem UDF w inicjatywie JESSICA.

Fundusz posiadają szerokie spektrum

doświadczeo z zakresu finansowania

samorządów, inżynierii finansowej, jak i z

zakresu przekształceo terenów

zdegradowanych, jest unikatową w skali kraju

instytucja mogącą samodzielnie prowadzid

działania, związane z zarządzaniem finansami,

jak i z zarządzaniem procesami rewitalizacji.

Problemem w przypadku FG jest brak

doświadczenia we wdrażaniu

skomplikowanego instrumentu jakim jest

JESSICA i brak możliwości skutecznego


Strona 150

finansowania rewitalizacji

w subregionie.

negocjowania interpretacji przepisów

bezpośrednio z Komisją Europejską. Ponieważ

w okresie wdrożenia mogą byd to kluczowe

czynniki decydujące o sukcesie FG jest w pełni

zdolny do prowadzenia UDF przy

jednoczesnym wsparciu HF organizowanego

przez EBI.

Doświadczenia gmin subregionu północnego

w dużej mierze oparte są na długoletniej

współpracy gminy Częstochowa z EBI oraz na

prowadzeniu przez nie wielu projektów

rewitalizacyjnych. Miasto Częstochowa

dysponuje doświadczoną grupą pracowników,

którzy prowadzą rozliczenia finansowe

środków unijnych i środków pozyskiwanych z

EBI. Grupa ta prowadzi duże projekty

inwestycyjne i posiada wiedzę z zakresu

zintegrowanych procesów rewitalizacji.

Instytucje

zainteresowane

pomocą

merytoryczną na

poziomie

programu,

funduszu i

projektu

Forum Rewitalizacji,

GAPP

Opis doświadczenia FR i GAPP w zawarto w

rozdziale powyżej. Instytucje te posiadają

ogromny zakres wiedzy na temat rewitalizacji

i przekształceo. Instytucje te od wielu lat

współpracują z województwem śląskim w

zakresie rewitalizacji. Upoważnia to do

zarekomendowania do udziału w pracach

merytorycznych i w zespołach eksperckich

tych instytucji.

Instytucje

zainteresowane

udziałem

kapitałowym w

UDF

Gminy.

EBI (w przypadku zastosowania

modelu z EBI w roli HF)

Instytucje bankowe deklarują, iż

w późniejszym czasie mogą

dołączyd do finansowania UDF,

Udział finansowy gmin może byd

w początkowym okresie głównym źródłem

dźwigni finansowej w inicjatywie JESSICA.

Zakres zadao własnych pozwala na tworzenie

spółek, zajmujących się rozwojem obszarów

miejskich.


Strona 151

ale na dzieo dzisiejszy prawo

i procedury bankowe pozwalają

im byd uczestnikiem

poszczególnych projektów

Udział gmin wzmacnia prawdopodobieostwo

stworzenia trwałych regionalnych instytucji

finansowych dla rozwoju obszarów miejskich.

Udział EBI może zwiększyd pulę środków

wnoszonych do UDF i może stanowid duże i

co ważniejsze bardzo wiarygodne dla

otoczenia źródło dźwigni finansowej.

Instytucje

zainteresowane

zarządzaniem

kompleksowymi

zintegrowanymi

projektami

rozwoju

obszarów

miejskich

Podmioty zarządzające

procesami rewitalizacji -BIG

STADTEBAU. Podmioty

zainteresowane są głównie

dużymi, kompleksowymi

projektami miejskimi.

Doświadczenie zdobyte przy wielu projektach

rewitalizacyjnych w Europie.

Instytucje

zainteresowane

udziałem

kapitałowym w

projektach

Gminy,

Inwestorzy prywatni,

Koncerny międzynarodowe

Zainteresowanie i doświadczenie tych

podmiotów jest niezwykle cenne i pozwala

stworzyd drugi stopieo dźwigni finansowej dla

JESSICA

Instytucje

zainteresowane

prowadzeniem

projektów

Gminy,

Międzynarodowe koncerny,

Spółki komunalne,

Spółki prywatne,

Deweloperzy

Udział tych podmiotów będzie wynikiem

postępowao, prowadzonych w oparciu

o ustawy: o zamówieniach publicznych,

o koncesjach i o PPP.

Instytucje

zainteresowane

udziałem w

finansowaniu

projektów, bądź

Fundusze inwestycyjne,

BGK,

Banki komercyjne,

Międzynarodowe instytucje

Przy tworzeniu UDF inwestycyjnego,

doświadczenie TFI w tworzeniu funduszy

inwestycyjnych zamkniętych nieruchomości

może byd bardzo przydatne. Dodatkowo

stworzenie takich funduszy przez gminy może


Strona 152

zarządzaniem

finansami UDF

finansowe obniżyd koszty funkcjonowania UDF i

pozwolid pozyskad dodatkowy kapitał z rynku.

Ważnym partnerem powinien byd również

BGK, który może się od początku włączyd w

proces wdrażania JESSICA.

Doświadczenie międzynarodowych instytucji

finansowych będzie możliwe do

wykorzystania przy tworzeniu dużych,

zintegrowanych projektów miejskich, czyli po

utworzeniu UDF.

3.3. Analiza modeli instytucjonalnych funkcjonowania mechanizmu

3.3.1 Możliwe struktury organizacji funduszy JESSICA

Pełny schemat organizacji instrumentu JESSICA obejmuje ustanowienie Funduszu Powierniczego (HF)

i Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich (UDF). Utworzenie HF nie jest elementem obligatoryjnym,

ale uprawnieniem regionów, dającym szereg możliwości zarówno w obszarze sprawnego zarządzania

mechanizmem, jak i uzyskania wyższego poziomu dźwigni finansowej. Instrument JESSICA jest

instrumentem elastycznym i na bazie lokalnych uwarunkowao i doświadczeo europejskich można go

dopasowad do potrzeb województwa śląskiego.

Tablica: Model HF(EBI)+UDF

Instytucja Zarządzająca

Fundusz Holdingowy [HF]

Utworzony w ramach EBI, Pomoc Techniczna EBI

Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich

[UDF]


[UDF]


[UDF]

formalne postępowanie w celu wyłonienia Podmiotów Zarządzających UDF


Strona 153

W ramach powyższego modelu HF zostanie utworzony w ramach EBI. Z punktu widzenia Instytucji

Zarządzającej powoduje to wymierne korzyści finansowe wynikające z braku konieczności ponoszenia

kosztów pomocy technicznej. Koszty ponoszone na utworzenia HF w ramach EBI są niższe niż poziom

oprocentowania kwoty wniesionej do HF.

W ramach struktury istnieje duża możliwośd w obszarze tworzenia nowych UDF w zależności od

rzeczywistych potrzeb regionalnych.

Powyższa struktura stosowana jest w większości przypadków i jako jedyna gwarantuje szybkie i

płynne wydatkowanie środków w celu realizacji projektów inwestycyjnych.

Tablica: Model HF + UDF

Struktura zbliżona do przedstawionej powyżej, z tą różnicą, iż rola HF zostanie powierzona jednostce

zewnętrznej w ramach zamówienia publicznego.

Wdrożenie struktury pozwoli na tworzenie wielu UDF, jednakże może byd czasochłonne ze względu

na fakt braku gwarancji co do wiedzy i możliwości podmiotu docelowo tworzącego HF. Czynnik braku

doświadczenia w zarządzaniu instrumentami odnawialnymi może byd w tym przypadku krytyczny.


Fundusz Holdingowy [HF]

Postępowanie w celu wyłonienia Podmiotu Zarządzającego HF


[UDF]


[UDF]


[UDF]

formalne postępowanie w celu wyłonienia Podmiotów Zarządzających UDF

Pomoc techniczna EBI [opcjonalnie]


Strona 154

Tablica: Model UDF

Przedstawiony model teoretycznie jest najprostszy, jednakże ze względu na koniecznośd

dostosowania UDF do charakteru projektów oraz procedur związanych z wydatkowaniem środków,

tworzeniem umów i kontaktem z instytucjami UE istnieje duże prawdopodobieostwo, iż UDF, lub

UDF-y będą musiały byd wewnętrznie rozbudowane, a Instytucja Zarządzająca z uwagi na koniecznośd

niezależnej kontroli w ramach własnych struktur będzie zmuszona kopiowad struktury UDF przejąd

odpowiedzialnośd za znaczną częśd działao.

W praktyce powyższy model zastosowany został jedynie w kilku landach w Niemczech, jednakże

trudności administracyjno – formalne związane z jego funkcjonowaniem nie pozwoliły dotychczas na

wydatkowanie jakichkolwiek środków. Zarządzanie UDF powierzono tam bankom regionalnym, co

spowodowało skupienie się na inżynierii finansowej, a nie na celach JESSICA. Efektem tego było i jest

nadal niezrozumienie przez te instytucje potrzeb i uwarunkowao JESSICA. W świetle doświadczeo

niemieckich, model ten należy uznad za bardzo trudny do wdrożenia i mogący wręcz paraliżowad

rozwój regionu.


Fundusz Rozwoju Obszarów

Miejskich [UDF]

Fundusz Rozwoju Obszarów

Miejskich [UDF]

formalne postępowanie w celu wyłonienia Podmiotów Zarządzających

UDF

Pomoc techniczna EBi [opcjonalnie]


Strona 155

3.3.2. Analiza możliwości utworzenia HF

Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 ustanowione zostały przepisy, dotyczące Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu spójności.

Mają one na celu przede wszystkim zrównoważony rozwój obszarów miejskich. Szczegółowe zasady

wykonania tego rozporządzenia oraz wdrożenia w życie przedmiotowych Funduszy określa

rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006. Rozporządzenie to wypełniło potrzebę szczegółowego

określenia warunków, które powinny spełniad instrumenty inżynierii finansowej, aby mogły byd

finansowane w ramach programu operacyjnego. Cytując preambułę rozporządzenia nr 1828/2006,

Komisja (WE) stwierdza, że:

„wkłady do instrumentów inżynierii finansowej z programu operacyjnego i innych źródeł publicznych,

jak również inwestycje prowadzone przez instrumenty inżynierii finansowej w poszczególnych

przedsiębiorstwach, podlegają przepisom dotyczącym pomocy paostwa, w tym również Wytycznym

wspólnotowym w sprawie pomocy paostwa na wspieranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka

w małych i średnich przedsiębiorstwach”.

Narzędziem wspomagającym osiągniecie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich jest wsparcie

– w tym również finansowe – ze strony Unii Europejskiej dla trwałych inwestycji w tych obszarach.

Nowatorskim i bardzo efektywnym instrumentem finansowania rewitalizacji, odnowy i rozwoju

obszarów miejskich, jest program JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City

Areas). Pozwala on na połączenie środków finansowych pochodzących z różnych źródeł w jeden

strumieo i wykorzystanie ich dla realizacji projektów zapewniających zarówno rewitalizację, jak

i dalszy rozwój obszarów miejskich. Mogą to byd przykładowo wkłady kapitałowe, kredyty,

poręczenia, a także zaangażowanie procesu partnerstwa publiczno prywatnego i innych produktów

finansowych.

Kluczową rolę w realizacji tego zadania w ramach programu JESSICA będzie odgrywał w szczególności

Fundusz Powierniczy (Holding Fund) zwany dalej HF oraz Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich,

(Urban Development Fund) zwany dalej UDF.

Według założeo unijnych kapitał początkowy tych funduszy stanowid będą środki unijne pochodzące

z funduszy strukturalnych, ujęte w Regionalnych Programach Operacyjnych. Będą to więc środki

finansów publicznych, które w oparciu o art. 78 ust. 6 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1083/2006

stanowią wydatek kwalifikowany.

Wdrożenie inicjatywy JESSICA oraz utworzenie HF oraz UDF w poszczególnych krajach członkowskich

Unii Europejskiej wymaga zbadania uwarunkowao wynikających z prawa krajowego. Dotyczy to

głównie takich kwestii jak:


Strona 156

forma prawna HF i UDF dopuszczalna w prawie danego kraju,

procedury wyboru operatora HF i utworzenia UDF,

zasady udziału w Funduszach podmiotów prywatnych i samorządu terytorialnego,

uwarunkowania prawne wynikające z polityki rozwoju regionalnego,

możliwośd włączenia w proces zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich partnerstwa

publiczno – prywatnego,

W prawie unijnym problematyka formy prawnej Funduszy zawarta jest w Art.43 ust.3 rozporządzenia

Komisji (WE) Nr 1828/2006, który postanawia, że:

„Instrumenty inżynierii finansowej, w tym fundusze powiernicze, zostają powołane jako

niezależna osoba prawna, zarządzana na podstawie umów między

współfinansującymi partnerami lub udziałowcami lub też jako wydzielona jednostka

finansowa w ramach instytucji finansowej.

Jeżeli instrument inżynierii finansowej jest tworzony w ramach instytucji finansowej,

ustanawia się go jako wydzieloną jednostkę finansową podlegającą szczególnym

przepisom wykonawczym tej instytucji, wymagającym w szczególności posiadania

oddzielnych rachunków odróżniających nowe środki zainwestowane w instrument

inżynierii finansowej, w tym środki wnoszone z programu operacyjnego, od środków

pierwotnie dostępnych w danej instytucji”.

Rozporządzenie Komisji (WE) nie wyodrębnia więc jednej konkretnej formy prawnej HF i UDF.

Stwierdza natomiast jednoznacznie, że powinna to byd „niezależna osoba prawna” lub „wydzielona

jednostka finansowa w ramach instytucji finansowej”. Oznacza to, że w ramach uwarunkowao

prawnych w naszym kraju, HF oraz UDF mogą funkcjonowad w formie:

a) Spółek kapitałowych (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), w tym

również z udziałem partnerstwa publiczno-prywatnego,

b) Funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez wybrane do celu podmioty, np. istniejące już

w Polsce towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

Każda z tych form prawnych zapewnia funduszom HF i UDF zdolnośd do czynności prawnych, a więc:

zawierania umów,

wnoszenia kapitału

udzielania gwarancji i pożyczek.

Utworzenie HF jest opcjonalne. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 w art. 44 stwierdza, że

w celu realizacji programów operacyjnych kraje członkowskie Unii Europejskiej mogą stosowad


Strona 157

instrumenty inżynierii finansowej, w tym Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich oraz – opcjonalnie -

Fundusze Powiernicze. Utworzenie Funduszu Powierniczego jest zatem prawem, a nie obowiązkiem.

Niemniej jednak, uwzględniając fakt, że Polska nie posiada doświadczenia we wdrażaniu instrumentu

JESSICA i wszelkie procedury należy tworzyd od podstaw, utworzenie HF znajduje bardzo mocne

uzasadnienie. Potencjalne zalety takiego rozwiązania wyrażają się przede wszystkim przejęciem przez

HF od Instytucji Zarządzającej (w tym przypadku od samorządu wojewódzkiego) znaczącej części

obowiązków administracyjnych. Należy tu mied na uwadze zarówno całościowe zarządzanie

Funduszem HF, jak i opracowanie – stosownie do art. 43 rozporządzenia (WE) 1828/2006 – Planu

Operacyjnego działao obejmujących instrumenty inżynierii finansowej. Plan Operacyjny winien

zawierad szereg istotnych elementów wyszczególnionych w tym przepisie i musi dotyczyd sposobu,

kryteriów, zasad i warunków finansowania docelowego rynku projektów miejskich.

Fundusz Powierniczy przejmuje również na siebie obowiązek ogłoszenia i przeprowadzenia konkursu

na wybór operatora UDF.

Zgodnie z art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 w ramach programu operacyjnego

fundusze strukturalne mogą finansowad wydatki dotyczące operacji składające się z wkładów we

wsparcie instrumentów inżynierii finansowej dla przedsiębiorstw, przede wszystkim małych i

średnich przedsiębiorstw, takich jak: fundusze kapitału podwyższonego ryzyka (venture capital

funds), fundusze gwarancyjne i fundusze pożyczkowe oraz fundusze na rzecz rozwoju obszarów

miejskich, czyli fundusze inwestujące w partnerstwa publiczno-prywatne i inne projekty ujęte w

zintegrowanym planie na rzecz trwałego rozwoju obszarów miejskich.

W przypadku gdy takie operacje są organizowane za pomocą funduszy powierniczych, czyli

funduszy ustanowionych w celu inwestowania w kilka funduszy kapitału podwyższonego ryzyka,

fundusze gwarancyjne i fundusze pożyczkowe oraz fundusze na rzecz rozwoju obszarów

miejskich, paostwo członkowskie lub instytucja zarządzająca realizują je poprzez zastosowanie

jednej lub kilku z następujących form:

a) udzielenie zamówienia publicznego zgodnie z obowiązującym prawem zamówieo publicznych,

b) w innych przypadkach, gdy umowa nie stanowi kontraktu na usługi publiczne w rozumieniu

prawa zamówieo publicznych, przyznanie dotacji rozumianej w tym celu jako bezpośredni

wkład finansowy w formie darowizny:

na rzecz EIB lub EFI; lub


Strona 158

na rzecz instytucji finansowej bez zaproszenia do składania wniosków, jeżeli zgodnie z

prawem krajowym odbywa się to zgodnie z Traktatem.

Podkreślid tu należy, że rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 postanawia iż fundusze strukturalne

w ramach programu operacyjnego mogą byd wydatkowane na wsparcie instrumentów inżynierii

finansowej. Równocześnie jednak rozporządzenie to podkreśla, że w przypadku gdy takie operacje

organizowane są za pomocą funduszy powierniczych, paostwo członkowskie lub instytucja

zarządzająca realizuje te wydatki poprzez zastosowanie - w pierwszej kolejności - procedury prawa

zamówieo publicznych.

Przepis ten dopuszcza pominięcie tej procedury w przypadku gdy umowa na usługi realizowana jest

poprzez przyznanie dotacji w formie bezpośredniego wkładu finansowego jako darowizny.

Ustawodawca unijny podkreśla, że pominięcie procedury prawa zamówieo publicznych jest możliwe

tylko w przypadkach wsparcia instrumentów finansowych (jako beneficjentów) w ramach środków

programów operacyjnych poprzez przyznanie dotacji. Stwierdza przy tym, że taka forma jest

dopuszczalna na rzecz: EBI, EFI oraz instytucji finansowych.

W prawodawstwie polskim problematykę udzielania zamówieo publicznych, realizowanych ze

środków publicznych (a takimi są między innymi środki funduszy strukturalnych) reguluje ustawa z

dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówieo publicznych. Ustawy tej nie stosuje się jedynie w

przypadkach określonych w art. 4. Podpunkt 7 tego artykułu stwierdza, że ustawy nie stosuje się do

przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te przyznawane są na podstawie

ustaw.

Tak brzmią przepisy ustawowe. Brak jest jednoznacznego, bezpośredniego uregulowania typu

ustawowego, z którego wynikałoby jednoznaczne wyłączenie trybu zamówieo publicznych w

odniesieniu do wydatkowania środków programów operacyjnych na fundusze powiernicze.

Natomiast prawo unijne w art. 44 rozporządzenia Rady nr 1083/2006 reguluje tą kwestię

jednoznacznie, co zacytowano powyżej.

Polskie uregulowania prawne określające między innymi tryb wspierania beneficjentów środkami

publicznymi z przeznaczeniem na realizację projektów współfinansowanych ze środków funduszy

strukturalnych regulują przepisy: ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych oraz

ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Niestety nie można w nich


Strona 159

wskazad regulacji przedmiotowego problemu tak jednoznacznych jak to ma miejsce w art. 44

rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006.

Zważywszy na spore zainteresowanie w naszym kraju instrumentami inżynierii finansowej, Prezes

Urzędu Zamówieo Publicznych w swoim piśmie z dnia 2 lutego 2009 r. Nr OZP/DP/0/2151/1305/09

przedstawił interpretację przepisów ustawowych w tym zakresie. W piśmie tym stwierdza między

innymi, że: stosownie do postanowieo art. 106 ust.2 pkt 3a ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o

finansach publicznych na realizację programów projektów i zadao finansowanych z udziałem środków

pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (art.5 ust.3 pkt 2 ustawy) przyznawane

są dotacje rozwojowe. A zatem w myśl art. 4 pkt 7 ustawy Prawo zamówieo publicznych do

przyznawania dotacji rozwojowych na podstawie ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O finansach

publicznych, przepisów ustawy PZP nie stosuje się. Wobec powyższego należy uznad, iż środki

przekazywane beneficjentom w ramach programów operacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 6

grudnia 2006 r. O zasadach prowadzenia polityki rozwoju, na podstawie dotacji rozwojowych SA

wyłączone z obowiązku stosowania procedur udzielania zamówieo publicznych (art. 4 pkt 7 ustawy

PZP).

Cytowane pismo stwierdza dalej, że zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Instytucji Płatniczych w

Ministerstwie Finansów zawartym w piśmie z dnia 13 stycznia 2009 r. (Nr IP

3/063/22/LRE/09/09/14381) środki przekazywane na podstawie art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr

1083/2006 mieszczą się w pojęciu dotacji rozwojowej zawartym w art. 106 ust.2 pkt 3 ustawy z dnia

30 czerwca 2005 r. O finansach publicznych. Za takim stanowiskiem przemawia treśd tego artykułu,

zgodnie z którym dotacjami są podlegające szczególnym zasadom rozliczania wydatki budżetu

paostwa przeznaczone na realizację programów, projektów i zadao finansowanych z udziałem

środków pochodzących z funduszy strukturalnych. Tym samym przekazanie środków finansowych w

ramach funduszu powierniczego może nastąpid z zastosowaniem ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O

finansach publicznych.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy O zasadach prowadzenia polityki rozwoju – w ramach programu

operacyjnego mogą byd dofinansowane zgodnie z kryteriami zatwierdzonymi przez Komitet

Monitorujący projekty wyłonione w trybie konkursu. Tym samym wybór beneficjenta tych środków

(w tym przypadku funduszu powierniczego) następuje z zachowaniem otwartej, jawnej i przejrzystej

procedury, tj wg art. 29-31 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

Jednocześnie zgodnie z powołanym stanowiskiem Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie

Finansów środki przekazane na podstawie art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 mieszczą


Strona 160

się w pojęciu dotacji rozwojowej, o której mowa w art. 4 pkt 7 ustawy PZP. Tym samym należy uznad,

ze przekazanie środków funduszowi powierniczemu w ramach programu operacyjnego może

nastąpid na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz

przepisów art. 106 ust. 2 pkt 3a ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O finansach publicznych.

W takim przypadku – stosownie do cytowanej interpretacji Prezesa Urzędu Zamówieo Publicznych

– ustawa Prawo Zamówieo Publicznych na zasadzie wyłączenia w oparciu o przepis art. 4 pkt 7

ustawy nie znajdzie zastosowania do wyboru funduszu powierniczego, o którym mowa w art. 44

rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006.

Doradca pragnie jednak podkreślid, że – zgodnie z powszechnie obowiązującą doktryną prawa –

interpretacja obowiązujących norm prawnych nie stanowi obowiązującego prawa.

Decyzję w omawianym zakresie musi podjąd suwerennie i na własną odpowiedzialnośd instytucja

zarządzająca, czyli w tym przypadku Zarząd Województwa. Pod szczególną rozwagę przy wyborze

trybu udzielenia zamówienia na prowadzenie zadao funduszu powierniczego należy tu poddad

koniecznośd zapewnienia pełnej transparentności.

Zdaniem doradcy jedynie powierzenie EBI zadania tworzenia i zarządzania funduszem powierniczym,

lub alternatywnie zachowanie pełnego trybu przewidzianego w ustawie o Zamówieniach Publicznych

(co akcentuje także art. 44 rozp. Rady) daje największe możliwości zapewnienia pełnej

transparentności przy równoczesnych szansach na wypracowanie znaczącej wartości dodanej, którą

mogą byd np. dodatkowe przychody środków finansowych pochodzące z lokat na określonych

warunkach na rachunkach bankowych. Z przeprowadzonych dotychczas analiz wynika, że taka

sytuacja miałaby miejsce przy wyborze EBI na operatora funduszu powierniczego. W tej sytuacji

dokonując wyboru trybu konkursowego dla wyłonienia operatora funduszu powierniczego Zarząd

Wojewódzki powinien – zdaniem doradcy – byd jednoznacznie przekonany, że:

będzie w stanie przeprowadzid ten tryb z zachowaniem otwartej, jawnej i przejrzystej

procedury, a tym samym w pełni transparentnie

wybrany w tym trybie operator funduszu powierniczego będzie w każdym aspekcie - merytorycznym,

społecznym, transparentnym, a także finansowym – operatorem najlepszym.


Strona 161

Tabela: Wybór operatora HF w trybie ustawy prawo zamówieo publicznych

Wady Zalety

Duża czasochłonnośd procedury postępowania przetargowego (ryzyko dużej ilości oferentów, odwołao, protestów).

Brak na polskim rynku podmiotów, posiadających wystarczające doświadczenie w zarządzaniu funduszami powierniczymi.

Duże ryzyko powierzenia zarządzania HF podmiotowi, któremu Instytucja Zarządzająca będzie zmuszona udzielad (za pośrednictwem EBI) merytorycznej pomocy.

Koniecznośd stosowania trybu z ustawy Prawo Zamówieo Publicznych w procesie zawierania z UDF umów na finansowanie.

Znaczne opóźnienie w procesie tworzenia UDF.

Uruchomienie mechanizmu mobilizującego podmioty funkcjonujące na polskim rynku w zakresie zarządzania funduszami do dogłębnego poznania i wdrażania instrumentów finansowych w ramach JESSICA.

Tabela: Powierzenie zarządzania funduszem HF Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu

Wady Zalety

Brak Znaczne przyspieszenie czasowe do zawarcia umowy powierzenia zarządzania

Funduszem HF, a tym samym przyspieszenie procesu tworzenia UDF.

Ogromna wiedza merytoryczna EBI w zakresie całego procesu wdrażania

instrumentu JESSICA, wzbogacona doświadczeniem w realizacji projektu w innych

krajach członkowskich.

Gwarancja przygotowania przez EBI profesjonalnych dokumentów dotyczących w

szczególności Planu Operacyjnego oraz przeprowadzenia konkursu wyboru ofert

UDF.

Zawieranie z UDF umów o finansowanie w oparciu o przejrzyste procedury wyboru

wynikające z wewnętrznych regulacji EBI (bez konieczności procedur z prawa

zamówieo publicznych).


Strona 162

3.3.2.1. Fundusze Powiernicze (HF) podstawowe zadania

Do podstawowych zadao HF należą:

przejęcie znacznej części prac administracyjnych związanych z powołaniem UDF-ów i

monitorowaniem inwestycji od Instytucji Zarządzającej;

realizacja strategii określonej w Strategii Inwestycyjnej i Planowaniu;

realizacja całości działao, w tym identyfikacja i doradztwo przy wyborze stosownych UDF,

które mogą otrzymad środki z Funduszu Powierniczego JESSICA;

ocena Biznes Planów składanych przez UDF (w świetle Strategii Inwestycyjnej i Planowania)

oraz przedstawianie Radzie Inwestycyjnej odpowiednich propozycji Operacji;

negocjowanie Umów Operacyjnych z UDF i – pod warunkiem zatwierdzenia kluczowych

warunków Umów Operacyjnych przez Radę Inwestycyjną – zawieranie Umów Operacyjnych

na rzecz Funduszu Powierniczego JESSICA;

monitorowanie i kontrolę operacji zgodnie z warunkami poszczególnych Umów

Operacyjnych oraz Umowy;

przedstawianie Radzie Inwestycyjnej sprawozdao z postępu poszczególnych operacji;

sprawozdania te obejmowad będą wszelkie informacje na temat wkładów finansowych

poczynionych przez dowolne UDF do Projektów Miejskich, otrzymane od UDF, a także

wszelkie informacje na temat nieprawidłowości, otrzymane od UDF;

zbieranie i przekazywanie do Instytucji Zarządzającej otrzymanych od UDF informacji

dotyczących inwestycji UDF w Projekty Miejskie w celu umożliwienia przestrzegania przez

Instytucję Zarządzającą obowiązujących przepisów krajowych lub wspólnotowych

dotyczących pomocy publicznej, z zastrzeżeniem, że Instytucja Zarządzająca będzie jedyną

Stroną odpowiedzialną za monitorowanie zgodności z przepisami UE w zakresie pomocy

publicznej oraz za powiadamianie Komisji lub właściwych organów krajowych w kwestii

pomocy publicznej;

podejmowanie w rozsądnym zakresie działao informacyjnych i promocyjnych w odniesieniu

do działao w ramach inicjatywy JESSICA, organizacja i/lub udział w stosownych seminariach i

konferencjach;

zarządzanie finansami Funduszy JESSICA zgodnie z wytycznymi finansowymi.

w sposób doraźny i pod warunkiem uzyskania zgody Rady Inwestycyjnej, HF będzie także

realizowad zadania dodatkowe przyczyniające się do wydajnego i skutecznego wdrażania

działao w ramach Inicjatywy JESSICA, takich jak:


Strona 163

o świadczenie w rozsądnym zakresie pomocy w opracowywaniu dokumentów

niezbędnych do umożliwienia przestrzegania przez Instytucję Zarządzającą

obowiązujących przepisów UE dotyczących pomocy publicznej i/lub informacji

o dużych projektach, a także pomoc w ich notyfikacji, z zastrzeżeniem, że Instytucja

Zarządzająca będzie jedyną Stroną odpowiedzialną za notyfikowanie przed Komisją

w związku z operacjami, w przypadku których Przepisy UE nakładają obowiązek

notyfikacji;

o świadczenie w rozsądnym zakresie pomocy w interpretacji przepisów UE dotyczących

inżynierii finansowej oraz w szczególności dotyczących kwalifikowalności wydatków;

o świadczenie w rozsądnym zakresie pomocy w wyborze i/lub dopracowywaniu

zintegrowanych planów na rzecz trwałego i zrównoważonego rozwoju obszarów

miejskich oraz Projektów Miejskich;

o zapewnienie szkoleo dla pośredników i innych kluczowych partnerów w celu

wsparcia dalszego rozwoju Inicjatywy JESSICA oraz partnerstwa publiczno-

prywatnych w sektorze miejskim.

3.3.2.2. Korzyści wynikające z powołania HF

Korzyści wynikające z powołania HF to przede wszystkim:

Znaczne przyśpieszenie absorpcji funduszy strukturalnych (ze względu na fakt, że na mocy

Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1083/2006 Art. 78 ust. 6 wkład do HF stanowi wydatek

kwalifikowany);

Możliwośd uzyskania wyższych przychodów finansowych z tytułu lokowania środków

Funduszu;

Uproszczenie i przyśpieszenie procedur w przypadku utworzenia HF w EBI, gdyż nie wymaga

to stosowania procedury konkursowej;

Możliwośd wdrożenia większej ilości narzędzi finansowych poprzez powołanie odrębnych

UDF pożyczkowo-poręczeniowych i kapitałowych;

Możliwośd szerokiego zaangażowania finansowego samorządów i sektora bankowego, czego

skutkiem będzie bardzo duża dźwignia finansowa, poprzez powołanie mniejszych UDF dla

subregionów, pod warunkiem wniesienia kapitałów przez samorządy.


Strona 164

3.3.2.3. Potencjalne podmioty tworzące HF

Tabela: Fundusz Górnośląski S.A.– zalety i wady

Istotne dla funkcjonowania Wady Zalety

Szybkośd wdrożenia Wybór poprzez konkurs

Możliwośd wyboru Koniecznośd stworzenia

procedury konkursowej i

przeprowadzenia postępowania

Doświadczenie we wdrażaniu

JESSICA

brak

Doświadczenie w zarządzaniu

środkami unijnymi

Duże doświadczenie w

zarządzaniu instrumentami

pożyczkowymi.


instrumentami inżynierii

finansowej

Duże doświadczenie.

Różnorodne narzędzia

finansowe.

Umiejętnośd oceny studiów

wykonalności, biznesplanów,

strategii inwestycyjnych

Duże doświadczenie w tym

zakresie

Doświadczenie w zakresie

prowadzenia rewitalizacji

Jednostkowe dotyczące

przekształceo terenów


tworzenia Zintegrowanych

Programów Rozwoju Obszarów

Miejskich.

Brak


zarządzania procesem

rewitalizacji

Poprzez spółkę zależną CPR

Inwestor


negocjacji z instytucjami

europejskimi

Niewielkie

Doświadczenie w zakresie PPP Brak


Strona 165


Znajomośd potrzeb lokalnych

samorządów

Bardzo duża

Doświadczenie w prowadzenie

dużych, złożonych projektów

inwestycyjnych.

Małe doświadczenie w

inwestycjach

infrastrukturalnych i

nieruchomościowych

Doświadczenie w inwestycjach

kapitałowych


przedsiębiorców

Bardzo duża

Możliwośd negocjacji

interpretacji przepisów dot.

JESSICA bezpośrednio w KE

Brak

Możliwośd pozyskania

dodatkowych partnerów do

finansowania projektów.

Instytucje europejskie

Średnia możliwośd

negocjowania warunków

współpracy na poziomie

europejskim



finansowania projektów. Banki

i instytucje polskie

Duża znajomośd rynku

finansowego

Wpływ samorządu

wojewódzkiego na działanie

instytucji

Kapitałowo jako Zgromadzenie

Akcjonariuszy

Poprzez Radę Programową,

Kapitałowo jako Zgromadzenie

Akcjonariuszy, Nadzór jako IZ

Tabela: EBI – zalety i wady


Szybkośd wdrożenia Prawie natychmiastowe

wdrożenie i wydatkowanie

środków. Mechanizm

sprawdzony w innych regionach

Możliwośd wyboru Możliwośd wyboru bez

procedury konkursowej

Doświadczenie we wdrażaniu Instytucja odpowiedzialna za


Strona 166


JESSICA wdrażanie mechanizmu na

obszarze Unii


środkami unijnymi

Wielopłaszczyznowe

doświadczenie w zarządzaniu

środkami.


instrumentami inżynierii

finansowej

Duże doświadczenie.

Różnorodne narzędzia

finansowe.

Umiejętnośd oceny studiów

wykonalności, biznesplanów,

strategii inwestycyjnych

Duże doświadczenie w tym

zakresie.


prowadzenia rewitalizacji


wdrażania strategii rewitalizacji

na obszarze krajów wspólnoty.

Możliwośd implementacji

doświadczeo innych krajów.


tworzenia Zintegrowanych

Programów Rozwoju Obszarów

Miejskich.

Doradztwo w tworzeniu ZPROM

w innych krajach europejskich


zarządzania procesem

rewitalizacji.

Małe doświadczenie w

bezpośrednim zarządzaniu

projektem

Doświadczenia we współpracy

przy finansowaniu dużych

projektów rewitalizacyjnych w

Europie


negocjacji z instytucjami

europejskimi

Pełne


Strona 167


Doświadczenie w zakresie PPP Bardzo duże doświadczenie

w przygotowaniu projektów

i montażu finansowym z

udziałem środków unijnych.

Bardzo ważne w początkowej

fazie EBI jako instytucja

uwiarygodniająca PPP


samorządów

Mała znajomośd potrzeb

małych samorządów

Duże doświadczenie we

współpracy z większymi

miastami regionu

Doświadczenie w prowadzenie

dużych, złożonych projektów

inwestycyjnych.

Głównym zadaniem banku jest

udział w dużych projektach

inwestycyjnych


przedsiębiorców

Niewielkie rozeznanie rynku

Możliwośd negocjacji

interpretacji przepisów dot.

JESSICA bezpośrednio w KE

Bardzo duże doświadczenie

pozwalające uzyskad konkretne

interpretacje w krótkim czasie.

Niezmiernie ważny element

w początkowej fazie wdrażania

mechanizmu.



finansowania projektów.

Instytucje europejskie

Współudział przy wielu

projektach z innymi

instytucjami europejskimi



finansowania projektów. Banki

i instytucje polskie

Duża znajomośd rynku

finansowego krajowego

i międzynarodowego. Ogromna

wiarygodnośd EBI

Wpływ samorządu

wojewódzkiego na działanie

instytucji

Poprzez Radę Programową,

Nadzór jako IZ


Strona 168

Z uwagi na fakt, iż jednoznaczne zainteresowanie tworzeniem HF wyraził jedynie EBI, nie analizowano

jednostkowo możliwości zaangażowania innych instytucji finansowych. W świetle wcześniejszych

analiz, instytucją mogącą funkcjonowad jako HF jest Fundusz Górnośląski.

W efekcie powyższej analizy można wysnud wnioski:

W pierwszym etapie funkcjonowania mechanizmu tworzenie HF powinno byd powierzone

EBI (jeśli IZ zadecyduje o tworzeniu HF). Gwarantuje to posłużenie się sprawdzonymi

mechanizmami prawnymi i szybkośd absorpcji środków unijnych.

W pierwszym okresie funkcjonowania (2010-2013) będzie tworzyła się baza doświadczeo

dotyczących JESSICA i w tym okresie korzyści z możliwości współpracy z EBI są nie do

przecenienia. Wielomiesięczny proces tworzenia polskich interpretacji przepisów może

zostad radykalnie skrócony. Na bazie doświadczeo przy realizacji inwestycji z Funduszu

Spójności można stwierdzid, iż udział takiego partnera jak bank europejski może przyspieszyd

podejmowanie decyzji nawet o rok. Z uwagi na fakt, iż cykl prowadzenia inwestycji

rewitalizacyjnych może trwad około 5 lat (inwestycje kwalifikowane do JESSICA, czyli

dochodowe nie były przygotowywane przez samorządy), możliwośd skrócenia procedur jest

sprawą kluczową.

PPP – wdrażanie PPP w Polsce od lat napotyka na ogromne problemy. Wprowadzenie na

początku roku nowych przepisów w tym zakresie polepszyło nieco ta sytuację. Nadal jednak

przedsięwzięcia podejmowane w ramach partnerstwa obarczone są dużym ryzykiem

politycznym. Udział w przedsięwzięciu od samego jego początku takiej instytucji jak EBI

stanowiłby ogromny argument dla wdrażania PPP.

Kadencyjnośd. W przypadku bardzo rygorystycznych ram czasowych wdrażania JESSICA,

w pierwszym okresie należy wykluczyd wszelkie zagrożenia związane z kadencyjnością władz.

Możliwośd nadzoru właścicielskiego nad Funduszem Górnośląskim jako HF jest zarówno

zaletą, jak i wadą. W wyniku wyborów politycznych zmieniają się władze podmiotów

zależnych. Bardzo często skutkuje to niestety wyhamowaniem działalności merytorycznej

i niechęcią do podejmowania decyzji w okresach poprzedzających wybory i kilka miesięcy po

nich. Mimo najlepszych intencji władz wszelkich szczebli, opisane zjawisko jest powszechne

na całym świecie. W tym przypadku stanowi ono kolejną przesłankę do tego, by

w pierwszym okresie funkcjonowania funkcję HF objął EBI.

Pozytywnym efektem wyboru EBI będzie również transfer wiedzy do instytucji

zarządzających UDF, a co za tym idzie w dalszym okresie działania JESSICA funkcję HF może

przejąd inny podmiot (np. Fundusz Górnośląski).


Strona 169

Po okresie pierwszych 3-4 lat funkcja HF może zostad zlikwidowana pod warunkiem, że

liczba UDF nie będzie zbyt duża, a samorządy miejskie (związki miast) przejmą na siebie

wszelkie czynności HF. Może to skutkowad przyrostem administracji na poziomie IZ, ale

ekonomicznie model ten może mied uzasadnienie.

3.3.3. Analiza możliwości utworzenia UDF

Kluczowa rola Funduszy UDF w ramach instrumentu JESSICA wynika z zasadniczych celów tych

funduszy, tj. silne i skuteczne stymulowanie rewitalizacji i dalszego rozwoju obszarów miejskich

poszczególnych paostw członkowskich Unii Europejskiej. Mają one w sposób widoczny przyczynid się

do:

Poprawy konkurencyjności i atrakcyjności miast dla ich mieszkaoców, studentów,

naukowców oraz inwestorów,

Optymalizacji wykorzystania kapitału przeznaczonego na rozwój obszarów miejskich, w tym

w szczególności starszych obszarów, terenów poprzemysłowych, powojskowych,

Stworzenia bodźców do efektywnego zarządzania środkami finansowymi będącymi

w dyspozycji różnych podmiotów, w tym podmiotów prywatnych i wykorzystanie tych

środków na potrzeby realizacji inwestycji w przedsięwzięcia w ramach procesu rewitalizacji,

Realizacja powyższych celów odbywad się będzie poprzez bardzo nowatorskie produkty UDF,

a mianowicie:

udzielanie pożyczek,

nabywanie udziałów w przedsiębiorstwach świadczących usługi publiczne,

udzielanie gwarancji podmiotom zapewniającym finansowanie, w tym również podmiotom

prywatnym.

Stosownie do Art.43 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006 decyzja odnośnie utworzenia

Funduszów UDF, ich liczby także określenia jego celu i sposobu działania należy do Instytucji

Zarządzającej. Również Instytucja Zarządzająca winna zdecydowad o formie prawnej Funduszu UDF.

Cytowane przepisy rozporządzenia Komisji wskazują rolę Instytucji Zarządzającej, w szczególności

poprzez zobowiązanie do opracowania Planu Operacyjnego, a także Umów o finansowaniu.

Decyzja Instytucji Zarządzającej w zakresie liczby Funduszy UDF winna byd poprzedzona analizą

dającą odpowiedź na pytanie o liczbie potencjalnych projektów, kwalifikujących się do realizacji

w tym trybie w poszczególnych miastach, a także zainteresowaniem instrumentem JESSICA


Strona 170

wyrażonym przez miasta Regionu. Zważywszy jednak na fakt, że w początkowej fazie działania

Funduszu UDF będzie on dysponował dośd ograniczonymi środkami, wydzielonymi z Regionalnych

Programów Operacyjnych, słuszniejszym wydaje się rozwiązanie, w którym liczba Funduszy UDF

będzie ograniczona do niezbędnego minimum, a przede wszystkim będzie wynikad z bezpośredniej

inicjatywy miast.

Możliwym jest utworzenie dla całego Regionu jednego dużego Funduszu. Zaletą takiego rozwiązania

jest możliwośd stworzenia takiej bazy projektów, która bardziej zdywersyfikuje ryzyko w zakresie

trafności doboru projektów pod względem ich znaczenia ekonomiczno- społecznego, a także pod

względem wysokiej rentowności finansowej. Plusem takiego rozwiązania jest również obniżenie

kosztów efektywnego zarządzania Funduszem. Natomiast wadą w tym rozwiązaniu będzie brak

możliwości określenia specjalizacji Funduszu, jak również brak możliwości ukierunkowania jego

geograficznego zasięgu na określony region i jego potrzeby.

Przeciwnym rozwiązaniem może byd utworzenie w Regionie 3-4 Funduszy UDF. Inicjatywa w tym

zakresie powinna jednak wyjśd od określonych samorządów. Uwzględniając wysokie zaangażowanie

Regionu Śląskiego w tworzenie warunków do efektywnej absorpcji funduszy unijnych oraz ogromne

potrzeby rewitalizacyjne zarówno bardzo dużych miast, jak i mniejszych ośrodków miejskich, należy

stwierdzid, że takie rozwiązanie z pewnością wpłynie pozytywnie na ogromny wzrost zainteresowania

zarówno lokalnych samorządów, jak i określonych podmiotów jako potencjalnych udziałowców

Funduszu ukierunkowanego na finansową realizację przedsięwzięd najważniejszych z ich punktu

widzenia. Mankamentem takiego rozwiązania w pierwszym etapie funkcjonowania UDF będzie

jedynie rozproszenie środków możliwych do wydzielenia z RPO WSL z przeznaczeniem na wniesienie

wkładu do Funduszów. Jednakże jego zaletą będzie łatwiejsze gromadzenie doświadczenia

w początkowym etapie procesu wdrażania instrumentu JESSICA, a także mniejsze ryzyko skierowania

znaczących środków na zadanie, które ostatecznie nie przyniesie wartości dodanej.

Jak wskazano w punkcie 3.3.1, problematyka formy prawnej Funduszu UDF w prawie unijnym

uregulowana została w Art.43 ust.3 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006, który nie

wyodrębnia, ani też nie rekomenduje jednej konkretnej formy prawnej UDF. Stwierdza natomiast

jednoznacznie, że powinna to byd „niezależna osoba prawna” lub „wydzielona jednostka finansowa

w ramach instytucji finansowej”. Oznacza to, że w ramach uwarunkowao prawnych w naszym kraju,

fundusze UDF mogą funkcjonowad w formie:

a) Spółek kapitałowych (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), w tym

również z udziałem partnerstwa publiczno-prywatnego,

b) Funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez wybrane do tego celu podmioty, np. istniejące

już w Polsce towarzystwa funduszy inwestycyjnych,


Strona 171

Każda z tych form prawnych zapewnia funduszom UDF zdolnośd do czynności prawnych, a więc do:

zawierania umów,

wnoszenia kapitału

udzielania gwarancji i pożyczek.

Podkreślenia wymaga również fakt, że w każdej z tych form prawnych mogą uczestniczyd osoby

prawne o bardzo różnym statusie prawnym, w tym w szczególności:

samorządy oraz podmioty prawne powołane przez samorządy do realizacji zadao

publicznych,

banki,

agencje,

podmioty prywatne w trybie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym.

inne instytucje finansowe

Oznacza to, że istnieje kilka możliwości utworzenia Funduszu UDF działającego „jako niezależna

osoba prawna zarządzana na podstawie umów między współfinansującymi partnerami lub

udziałowcami” (Art.43 ust.3 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006).

Może to byd między innymi:

spółka kapitałowa utworzona przez samorząd (jako spółka celowa za 100% udziałem

samorządu), lub utworzona przez kilka samorządów z równą ilością udziałów i równa liczbą

głosów,

spółka kapitałowa której współudziałowcami mogą byd: samorząd, bank, agencja, istniejący

już Fundusz o zasięgu ogólnopolskim, lub regionalnym, a także partner prywatny

spółka kapitałowa utworzona w trybie ustawy o partnerstwie publiczno – prywatnym. Nowa

ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym nie narzuca podmiotom publicznym wyboru

konkretnego modelu współpracy. Samorząd może wybrad spośród różnych wariantów

wynikających z ustawy, w tym powoład spółkę celową lub skorzystad z modelu koncesji na

roboty budowlane albo koncesji na usługi.

UDF utworzony we współdziałaniu w istniejącym już Funduszem Regionalnym (np. Fundusz

Górnośląski S.A., którego założycielem są samorządy województwa śląskiego)

Uczestnictwo w funduszach oznacza w tym przypadku równocześnie udział w zyskach.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyd i przystępowad do spółek w zasadzie bez

ograniczenia. Nie można jednak w Studium dotyczącym uwarunkowao wdrożenia programu JESSICA


Strona 172

pominąd konkretnych ograniczeo w tym zakresie obowiązujących w aktualnym na dzieo

opracowania Studium stanie prawnym dla powiatowego i wojewódzkiego samorządu

terytorialnego. Wynikają one z obowiązującej aktualnie ustawy o gospodarce komunalnej (art. 10),

a także ustawy o samorządzie powiatowym (art. 6) oraz ustawy o samorządzie wojewódzkim (art.13).

Ustawy te praktycznie zawężają zakres działalności spółek tworzonych z udziałem powiatów do zadao

publicznych, a w przypadku samorządu wojewódzkiego do zadao publicznych oraz działalności

promocyjnej, edukacyjnej i wydawniczej w zakresie służącym rozwojowi województwa. Natomiast

fundusze UDF (zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1828/2006) udzielając pożyczek,

gwarancji, a także inwestując w określone projekty będą w swej działalności wykraczad poza zakres

zadao publicznych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że tylko gminy mogłyby

samodzielnie tworzyd UDF, natomiast pozostałe jednostki samorządu terytorialnego mogłyby

uczestniczyd w UDF posiadających formę prawną spółek akcyjnych i z o.o. utworzonych z innymi

podmiotami.

Podobne uwarunkowania i ograniczenia występują w polskim prawodawstwie w odniesieniu do

angażowania się samorządu terytorialnego w fundusze inwestycyjne.

Podkreślid jednakże należy, że dzięki aktualnym działaniom polskiego Rządu zmierzającym do

stworzenia korzystniejszych warunków rozwoju dla małych i średnich przedsiębiorstw, opisane

powyżej ograniczenia zawarte w ustawie o gospodarce komunalnej oraz ustawach: o samorządzie

powiatowym i samorządzie wojewódzkim przestaną w krótkim czasie istnied.

Rząd zatwierdził bowiem w dniu 24 sierpnia 2009r. projekt ustawy o zmianie ustaw: o gospodarce

komunalnej, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o samorządzie powiatowym.

Projektowana nowelizacja radykalnie zmienia treśd cytowanych powyżej artykułów wymienionych

ustaw, poprzez poszerzenie katalogu jednostek samorządu terytorialnego, które mogą działad poza

sferą użyteczności publicznej o samorząd powiatowy i wojewódzki. Projekt tych zmian skierowany

zostanie do Sejmu już w miesiącu wrześniu br.

Impulsem do opracowania przez Ministerstwo Gospodarki projektu nowelizacji ustaw - o gospodarce

komunalnej, o samorządzie województwa oraz o samorządzie powiatowym było wcześniejsze

przyjęcie przez Radę Ministrów dokumentu „Kierunki rozwoju funduszy pożyczkowych

i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2009-2013." Zgodnie z tym

dokumentem, samorządy województw i powiatów będą odgrywały pierwszoplanową rolę

w kształtowaniu warunków funkcjonowania oraz rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w latach

2009-2013. W ocenie Rządu, założenie to zostanie osiągnięte poprzez umożliwienie samorządom


Strona 173

województwa i powiatu tworzenia lub uczestniczenia w spółkach kapitałowych, których działalnośd

polega na udzielaniu pożyczek, gwarancji lub poręczeo w celu wspierania przedsiębiorczości.

Podkreślid należy również fakt, że w oparciu o cytowane powyżej prawo unijne, fundusze HF oraz

UDF teoretycznie mogłyby również działad w formie paostwowych i samorządowych funduszy

celowych. Jednakże takie rozwiązanie – zgodnie z polskim ustawodawstwem - wymagałoby

uprzedniego uchwalenia przez Sejm RP ustawy powołującej przedmiotowe fundusze.

Reasumując, należy stwierdzid, że w aktualnym stanie prawnym nie ma żadnych przeszkód do

utworzenia UDF. Z przedstawionych powyżej uwarunkowao prawnych wynika również, że

słuszniejszym wydaje się podjęcie decyzji o utworzeniu UDF posiadającego formę prawną spółki

kapitałowej, w tym także w trybie partnerstwa publiczno – prywatnego.

3.3.3.1. Modele biznesowe działania UDF

Analizując wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące wdrażania mechanizmu wyłania się definicja UDF,

jako instytucji finansującej projekty inwestycyjne, a nie instytucji prowadzącej tego typu projekty.

Biorąc pod uwagę efektywnośd ekonomiczną i założenie stworzenia długoletniego narzędzia

finansowego do obsługi rewitalizacji, można wyodrębnid dwa zupełnie odmienne modele biznesowe

UDF.

Model pożyczkowo-poręczeniowy (pożyczkodawca)

Model kapitałowy (inwestor kapitałowy)

Każdy z modeli wymaga odmiennego podejścia i odrębnego zasobu narzędzi. Na przykładzie instytucji

bankowych można przyjąd jako regułę oddzielenie bankowości kredytowej od bankowości

inwestycyjnej.

Podejście pożyczkowe jest podejściem prostszym, obarczonym mniejszymi ryzykami, opartym

generalnie na pasywnym podejściu UDF do projektów. Podejście to daje jednak zdecydowanie

mniejsze stopy zwrotu i powoduje obciążanie projektów koniecznością tworzenia zabezpieczeo.

W przypadku realizowania projektów przez samorządy (samorządowe spółki celowe) koniecznośd

udzielenia poręczenia przez gminę może determinowad negatywną decyzję, co do realizacji projektu.

Podejście inwestorskie jest podejściem wymagającym dużo głębszej analizy ryzyk biznesowych.

Podejście to wymaga również od UDF dużo większej wiedzy na temat mechanizmów rewitalizacji.

Z drugiej strony daje jednak dużo większe stopy zwrotu na kapitale, a co za tym idzie możliwośd

rozwoju UDF. Z punktu widzenia realizacji zadao w PPP model inwestorski zwiększa wiarygodnośd

projektu dla społeczności, z uwagi na udział w nim partnera regionalnego.


Strona 174

W przypadku udziału kapitałowego gmin w UDF, oraz w przypadku prowadzenia projektów w ramach

PPP, żaden z powyższych modeli nie może byd realizowany w formie wydzielonej puli środków

w ramach istniejącej instytucji finansowej.

3.3.3.2. UDF działający jako instytucja pożyczkowo-poręczeniowa

Wymagane umiejętności:

Umiejętnośd oceny podmiotu pod względem możliwości generowania zysku i spłaty

zobowiązao.

Umiejętnośd oceny wysokości zabezpieczeo.

Umiejętnośd oceny projektu inwestycyjnego pod względem rynkowych pod kątem ryzyk

i możliwości spłaty zobowiązao.

Umiejętnośd oceny wpływu realizacji projektu na zintegrowany efekt rozwoju obszarów

miejskich, w tym wpływ na wzrost wartości obszaru.

3.3.3.3. UDF działający jako inwestor kapitałowy

Wymagane umiejętności:

Umiejętnośd oceny podmiotów będących współudziałowcami pod względem umiejętności,

doświadczeo, wiarygodności biznesowej.

Umiejętnośd oceny rynku i wiarygodności założeo biznesplanu. Umiejętnośd oceny badao

i analiz rynkowych.

Umiejętnośd oceny projektu inwestycyjnego pod względem rynkowych pod kątem ryzyk

i możliwości spłaty zobowiązao.

Umiejętnośd oceny wpływu realizacji projektu na zintegrowany efekt rozwoju obszarów

miejskich, w tym wpływ na wzrost wartości obszaru.


Strona 175

3.3.4. Model HF/UDF

Pełny model funkcjonowania JESSICA.

Przedstawiony model jest optymalnym pod względem funkcjonalnym i technicznym. Istotnym

czynnikiem wpływającym w przypadku przedstawionego modelu na poziom generowanej dźwigi

finansowej będzie fakt wyodrębnienia UDF pożyczkowego i inwestycyjnego, a także UDF miast

(jednego lub kilku powstałych z inicjatywy miast).

3.3.4.1. Uwarunkowania korzyści i wady zastosowania pełnego modelu

funkcjonowania JESSICA.

Województwo śląskie to największy obszar zurbanizowany w Polsce. Efektem tego jest najbardziej

zróżnicowana ilośd projektów i programów rewitalizacyjnych. Aby efektywnie zarządzad z poziomu

województwa projektami o dużym stopniu skomplikowania i zróżnicowania, potrzebna jest instytucja

gwarantująca obsługę administracyjną, finansową i merytoryczną. Instytucja odpowiedzialna

powinna byd za nadzór, szkolenia, doradztwo i kontrolę.

W województwie śląskim funkcjonują 4 silne subregiony.

W efekcie wdrożenia mechanizmu w województwie wielkopolskim pojawiła się oddolna

inicjatywa miast do tworzenia własnych UDF

Urząd Marszałkowski województwa

śląskiegoHF

UDF pożyczki

UDF kapitał

UDF miejski opcjonalnie


Strona 176

Koszty funkcjonowania HF to nie więcej niż 2%, czyli przy założeniu budżetu programu na

poziomie 40 mln EU, to ok. 800 tys. EU w skali roku. Koszt utworzenia od podstaw komórki

mogącej obsłużyd jeden UDF i kilka dużych projektów może byd zdecydowanie mniejszy od

tej kwoty. Koszt utworzenia komórki obsługującej dwa i więcej UDF, udzielających większej

ilości pożyczek może przekroczyd kwotę 2%.

W celu wyłonienia podmiotu tworzącego HF innego niż EBI konieczne jest przeprowadzenie

procedury konkursowej. Przygotowanie takiej procedury może byd czasochłonne.

W efekcie stworzenia większej ilości UDF, kontrola nad nimi bez HF będzie niezmiernie

trudna i spowoduje rozrost administracji w ramach IZ.

Stworzenie większej ilości UDF spowoduje powstanie silnego efektu dźwigni finansowej

poprzez wniesienie wkładów przez gminy i inne podmioty. Da to szansę utworzenia

poważnej instytucji finansowej do obsługi rewitalizacji.

Tabela. Zalety i wady zastosowania pełnego modelu JESSICA.

Zalety Wady

Brak konieczności rozbudowy administracji

wewnątrz IZ .

Większe koszty bezpośrednie.

Możliwośd uzyskania wyższych przychodów z

tytułu lokowania środków funduszu.

Małe prawdopodobieostwo dźwigni finansowej

na poziomie HF.

Możliwośd utworzenia specjalistycznych UDF,

odrębnie do udzielania pożyczek, do inwestycji

kapitałowych i dla poszczególnych miast.

Zwiększenie efektywności i elastyczności działao.

Jeśli to nie EBI będzie pełniło funkcję HF,

nastąpi wydłużenie procedury konkursowej.

Konieczny wybór w drodze konkursu HF, a

następnie UDF

Przy większej ilości UDF nastąpi efekt dużej

dźwigni finansowej.

W dalszej perspektywie po zyskaniu

doświadczeo i samodzielności przez UDF oraz

po wykrystalizowaniu się jednolitych

interpretacji, należy rozpatrzyd likwidację HF.

Duże zainteresowanie gmin tworzeniem UDF, pod

warunkiem pomocy merytorycznej ze strony HF.

Istnienie podmiotu mogącego prowadzid spójne

działania dotyczące interpretacji prawodawstwa.

Szczególnie korzystne jeśli funkcje HF pełni EBI.


Strona 177

3.3.5. Model oparty wyłącznie o jeden UDF

3.3.5.1. Uwarunkowania i korzyści z utworzenia jednego UDF

Model uzasadniony jest ekonomicznie w przypadku realizacji przez region niewielkiej liczby

jednorodnych pod względem modelu ekonomiczno-biznesowego przedsięwzięd. Podstawową zaletą

tego modelu jest brak kosztów zarządzania HF, jednak tylko częśd zadao realizowanych przez HF

może zrealizowad UDF, a częścią z nich będzie obciążona IZ, co również generuje pewne koszty

i zwiększa odpowiedzialnośd IZ.

W przypadku wyboru modelu działania opierającego się o jeden UDF, wybór instytucji zarządzającej

UDF powinien odbyd się w drodze konkursu. Natomiast na poziomie IZ konieczne byłoby powołanie

odrębnej komórki analizującej pod względem procedur ekonomiczno-bankowych oraz pod względem

wymogów wynikających z RPO WSL . Z uwagi na dochodowy charakter działania UDF, IZ musi umied

ocenid efektywnośd ekonomiczną projektów oraz zdolnośd kredytową beneficjentów (nie gmin !).

Problematyczne byłoby prowadzenie przez UDF działalności na obszarze pożyczkowym

i inwestycyjnym. Wszystkie rynkowe instytucje rozdzielają te dwa działania. Dlatego też w przypadku

wyboru modelu opartego wyłącznie na UDF, IZ powinna ograniczyd charakter JESSICA do jednej

formy działalności.

Wybór modelu opartego na jeden UDF ma sens w przypadku mniejszych organizmów i w przypadku

realizacji jedynie kilku projektów np. pożyczkowych.

W przypadku rozbudowywania jednego UDF, koszty jego działalności mogą byd nawet wyższe niż przy

modelu z HF, z uwagi na koniecznośd tworzenia struktur kontrolno-decyzyjnych w ramach IZ.

Doświadczenia istniejących w regionie funduszy pożyczkowych nastawionych na małe pożyczki dla

dużej ilości beneficjentów, wskazują na bardzo duże koszty ich funkcjonowania, przekraczające

dopuszczalne w wypadku UDF 3%.

Dodatkowo, z uwagi na mniejsze zainteresowanie samorządów wnoszeniem kapitałów do centralnej

instytucji, w przypadku tego rozwiązania marginalizacji ulega efekt dźwigni finansowej.

3.3.5.2. Instytucje mogące tworzyć jeden UDF

Instytucja Uwarunkowania

Lokalna Instytucja

Finansowa, np.

Fundusz

Górnośląski, lokalny

Brak doświadczeo i wypracowanych procedur w zakresie JESSICA

Doświadczenie w zakresie zarządzania finansami i funduszami

pożyczkowymi.

Małe doświadczenie w prowadzeniu procesów inwestycyjnych


Strona 178

Fundusz

Inwestycyjny Duża znajomośd realiów lokalnych

Możliwośd pozyskania udziału samorządów w niewielkim

zakresie.

Z uwagi na zbyt małe doświadczenie w tworzeniu mechanizmu, FG jest

zainteresowany tworzeniem UDF drugiego poziomu, przy istnieniu odrębnej

instytucji HF

Lokalna Instytucja

zajmująca się

rewitalizacją,

restrukturyzacją, etc

np. GAPP, Forum

Rewitalizacji,

Agencje Rozwoju

Brak doświadczeo i wypracowanych procedur w zakresie JESSICA

Doświadczenie w zakresie zarządzania procesów

rewitalizacyjnych.

Małe doświadczenie w prowadzeniu procesów inwestycyjnych.

Duża znajomośd realiów lokalnych

Możliwośd pozyskania udziału samorządów w niewielkim

zakresie.

Z uwagi na zbyt małe doświadczenie w tworzeniu mechanizmu, oraz

koniecznośd budowy de facto od zera narzędzi inżynierii finansowej

instytucje te nie są przygotowane do wprowadzenia instrumentu JESSICA w

regionie. Instytucje mogą brad udział przy tworzeniu UDF drugiego poziomu,

przy wsparciu HF w zakresie proceduralnym i zarządzania finansami oraz

ryzykiem.

Instytucja Bankowa

o charakterze

ogólnym, krajowa,

lub

międzynarodowa

Brak doświadczeo i wypracowanych procedur w zakresie JESSICA.

Niewielkie doświadczenie posiadają niemieckie banki regionalne,

które biorą udział w inicjatywie na obszarze Niemiec. Analizując

przypadek niemiecki należy zwrócid uwagę na niemożnośd

uruchomienia mechanizmu i wydatkowania środków na projekty.

Skupienie się banków na inżynierii finansowej jest wręcz

szkodliwe dla założeo inicjatywy. W tej chwili w niemieckich

landach trwa dyskusja na temat możliwości wycofania się z tego

modelu i przejścia na model HF/UDF, który funkcjonuje we

wszystkich pozostałych krajach Unii.

Doświadczenie w zakresie zarządzania finansami i udzielaniu


Strona 179

kredytów.

Duże doświadczenie w zarządzaniu ryzykiem.

Małe doświadczenie w bezpośrednim prowadzeniu procesów

inwestycyjnych

Brak znajomości realiów lokalnych

Brak znajomości procesów rewitalizacji.

Brak możliwości pozyskania finansowego udziału samorządów.

Banki posiadają zbyt małe doświadczenie w tworzeniu mechanizmu JESSICA,

bardzo niewielkie doświadczenie w procesach rewitalizacyjnych.

Powierzenie roli jednego UDF bankom niesie za sobą ogromne ryzyko

zaprzepaszczenia roli jaką JESSICA miała odegrad w procesie rewitalizacji i

aktywizacji samorządów lokalnych.

Banki mają ogromną rolę do odegrania jako:

Instytucje współfinansujące projekty

Instytucje mogące zarządzad od strony finansowo-bankowej UDF

tworzonymi przez samorządy gminne. (Jeżeli gminy

zdecydowałyby się tworzyd swoje UDF, dzięki pomocy banków

nadzorowałyby tylko merytoryczną stronę projektów)

WNIOSKI

Na dzieo dzisiejszy brak jest instytucji która mogłaby podjąd się tworzenia modelu JESSICA

opartego na jednym centralnym UDF. Wybór takiego modelu powodował będzie, iż ogrom prac

przygotowawczych skupi się na Urzędzie Marszałkowskim. Późniejszy nadzór nad realizacją

projektów i gospodarką finansową również pełnid będzie musiał Urząd Marszałkowski.

Model z jednym UDF wymaga by instytucja go tworząca była jednocześnie instytucją finansową i

instytucją merytorycznie umiejącą zarządzad procesami rewitalizacji, w skali lokalnej.

Wybór któregokolwiek z podmiotów będzie obarczony większą ilością wad niż korzyści.

Wybór ten będzie niósł za sobą ogromne ryzyko niewykorzystania środków do roku 2015, z uwagi

na koniecznośd wypracowania procedur, przygotowania projektów i ich realizacji, przy niewielkim

doświadczeniu wdrażających.


Strona 180

Wybór taki spowoduje, iż najprawdopodobniej instytucja tworząca UDF aby uprościd swoje

działanie, podejmie decyzję o wyłącznie pożyczkowym charakterze mechanizmu. Efektem tego

będzie zmniejszenie zainteresowania użyciem mechanizmu w procesie rewitalizacji, oraz

marginalny wpływ na rozwój projektów w modelu PPP.

Na dzieo dzisiejszy doradca wskazuje na wybór modelu z HF i tworzenie przy jego pomocy dwóch

lub więcej UDF. Po okresie wdrożenia można będzie rozpatrzyd możliwośd likwidacji HF i

bezpośredniego nadzorowania UDF przez Urząd Marszałkowski. Po okresie wdrożenia będzie

można obniżyd marżę HF, tak by był on finansowany z dochodów UDF.

3.3.6. Model instytucjonalny a możliwość finansowania projektów

3.3.6.1. Model oparty o jeden UDF

Przy wyborze tego modelu, UDF powinien byd stworzony jako instytucja udzielająca kredytów

i poręczeo. Finansowane projekty powinny byd większe niż 2 mln EU. Przy kredytowaniu mniejszych

projektów, koszty UDF (oceny wniosków, utrzymywania punktów konsultacyjnych, szkoleo, obsługi

finansowej, administracji) mogą przekroczyd limit 3%. W większości projektów należy założyd, iż

preferencje uzyskają te projekty, które będą gwarantowały wysoki poziom zabezpieczeo, np.

poręczenie gminy.

3.3.6.2. Model oparty o HF i 2 UDF

Model ten daje możliwośd stworzenia dwóch instytucji finansowych, wyspecjalizowanych

w odrębnych narzędziach inżynierii finansowej. Stworzenie UDF inwestycyjnego daje możliwośd

obsługi bardziej skomplikowanych procesów inwestycyjnych i uzyskiwania zabezpieczeo w innej

formie, niż zabezpieczenia obciążające budżety samorządów. Finansowane projekty powinny mied

w miarę proste modele biznesowe. Dużą trudnośd w pozyskaniu finansowania mogą mied projekty,

dla których opłacalności ważna będzie lokalna specyfika, trudna do ocenienia przez centralnie

działający UDF.

3.3.6.3. Model oparty o HF i większą liczbę UDF

Model ten daje największą elastycznośd w finansowaniu projektów. Oprócz zalet wymienionych

w modelu powyższym, przy tym modelu łatwiejsze będzie finansowanie projektów o subregionalnej

specyfice. Model ten wymaga jednak ścisłej współpracy merytorycznej z HF, który może pełnid rolę

dostarczyciela narzędzi oceny finansowej dla mniejszych UDF. Bez takiego wsparcia, prowadzenie

małych UDF może okazad się zbyt kosztowne.


Strona 181

Za zasadne w tym modelu można uznad powołanie jednego większego UDF pożyczkowego, oraz

pozostałych UDF o przeważającej roli inwestycyjnej. Przy małych UDF forma inwestycyjna da większy

zwrot na kapitale i pozwoli na zwiększanie ich potencjału.

3.3.6.4. Udział EBI a możliwość finansowania projektów

Udział EBI w formie HF jest o tyle ważny dla finansowania projektów, że EBI posiada gotowe

narzędzia biznesowe, które może udostępniad UDF. Dodatkowo w wielu projektach potrzebne będą

montaże finansowe, oparte o dodatkowe źródła finansowania. Tutaj możliwośd pozyskania środków

z innych instytucji europejskich jest nie do przecenienia. EBI deklaruje jednocześnie, że przy realizacji

dużych projektów może udzielad dodatkowego wsparcia ze środków własnych, co zdecydowanie

zwiększa dźwignię finansową.

3.3.7. Model instytucjonalny, a możliwość udziału podmiotów


Podmioty nie wykazują zainteresowania udziałem w takiej centralnej instytucji. Tak gminy, jak i banki

nie deklarują zainteresowania wsparciem na poziomie jednego UDF. Udział możliwy jest natomiast na

poziomie projektów.


W modelu tym może pojawiad się zainteresowanie udziałem podmiotów zewnętrznych. Wstępne

zainteresowanie dotyczy możliwości udziału w UDF inwestycyjnym, działającym na zasadzie funduszu

venture capital. Większy udział możliwy jest na poziomie poszczególnych projektów.


W modelu tym, tak jak w poprzednim obserwuje się wstępne zainteresowanie inwestycyjnym

funduszem UDF. Dodatkowo pojawia się jasna deklaracja samorządów gminnych, co wniesienia

udziałów kapitałowych do mniejszych, subregionalnych UDF. Samorządy i przedsiębiorstwa deklarują

też możliwośd udziału rzeczowego (aport nieruchomości) w tworzonych UDF. Taką formą działania

wyraziły zainteresowanie również instytucje, zajmujące się rewitalizacją terenów poprzemysłowych

GAPP, CPR.

3.3.7.4. Udział EBI a możliwość udziału podmiotów

Udział EBI podnosi wiarygodnośd realizowanych przedsięwzięd, a w szczególności PPP, a przez to

może stanowid mocny argument za udziałem innych podmiotów w przedsięwzięciu.


Strona 182

3.3.8. Model a możliwość realizacji przedsięwzięć w PPP


W modelu z jednym UDF rola tej instytucji będzie polegała głównie na wsparciu finansowym partnera

prywatnego, w przypadku gdy różnica między finansowanie komercyjnym a preferencyjnym

oferowanym przez UDF będzie mogła zadecydowad o opłacalności przedsięwzięcia. W praktyce

finansowanie PPP w tym modelu jest mało prawdopodobne.


W modelu tym istnieje duża możliwośd realizacji przedsięwzięd PPP. UDF mogą brad udział

kapitałowy w przedsięwzięciach, jak również przyjmując aport rzeczowy, mogą byd inicjatorami

przedsięwzięd z zakresu zagospodarowania terenów. W modelu tym, UDF inwestycyjny może pełnid

rolę spółki rozwoju nieruchomości.


Model ten daje możliwośd stworzenia wydzielonych funduszy, realizujących rozwój nieruchomości

dla konkretnych związków gmin. Model ten zwiększa prawdopodobieostwo zaangażowania gmin

w PPP i prowadzenia projektów przy dużym udziale UDF. Istnienie HF może obniżyd koszty

prowadzenia przedsięwzięd poprzez wypracowanie spójnych i transparentnych procedur PPP dla

wszystkich UDF.

3.3.8.4. Udział EBI a możliwość realizacji przedsięwzięć PPP

W ostatnich latach, mimo wdrożenia rozwiązao ustawowych, PPP ma duże problemy z wdrożeniem

do realizacji. Największa otwartośd na tego typu realizacje istnieje po stronie dużych gmin. Jednak

często projekty nie mogą doczekad się realizacji lub też są używane jako narzędzie walki politycznej.

W tym przypadku PPP nadal jest synonimem nieczystych interesów.

Głównymi czynnikami niepowodzeo PPP są:

Brak umiejętności zrozumienia oczekiwao partnera prywatnego przez publicznego

i odwrotnie.

Nieumiejętnośd stworzenia poprawnych modeli biznesowych.

Problemy w znalezieniu partnera zainteresowanego inwestycją.

Wadliwe zdefiniowanie założeo projektu, nie znajdujące zapotrzebowania na rynku.

Brak jednoznacznych przepisów narażający instytucję wdrażającą PPP na ryzyka prawne.

Umowy PPP są zawierane na bardzo długie okresy, a samo przygotowanie i realizacja inwestycji trwa

niejednokrotnie 5 i więcej lat.


Strona 183

Samorządy świadome tych ryzyk niechętnie chcą je podejmowad samodzielnie, mimo oczywistych

zalet PPP, a wręcz niemożności realizacji niektórych przedsięwzięd w innej formule.

Rola EBI może byd tutaj kluczowa. Kluczowa nie tylko dla projektów, ale dla funkcjonowania PPP

w całym regionie, również poza mechanizmem JESSICA.

EBI, posiadając wypracowane procedury prawno-biznesowe, może w dużo szybszym czasie

przystąpid do realizacji projektów.

EBI, skracając drogę uzyskania wiążących interpretacji prawa, może przyspieszyd realizację

projektu nawet o 2 lata (od 2 lat brak krajowej interpretacji dotyczącej PPP na majątku

wytworzonym przy udziale Funduszu Spójności, natomiast podobna interpretacja na

życzenie jednej z instytucji europejskich została wydana przez Komisję Europejską w ciągu 14

dni).

EBI gwarantuje samorządom bezpieczeostwo polityczne. Zaangażowanie instytucji

europejskiej jako koordynatora konkretnego projektu PPP, wzmacnia wiarygodnośd procesu.

EBI, mając doświadczenie w finansowaniu projektów PPP, może również umożliwid dużo

łatwiejsze pozyskanie partnera prywatnego z krajów całej UE.

3.4. Porównanie i rekomendacja modeli instytucjonalnych wdrożenia

mechanizmu

Do analizy wybrano trzy najbardziej prawdopodobne modele organizacyjne. Model bez HF z jednym

UDF, model z HF i dwoma UDF (pożyczkowo - poręczeniowym i kapitałowym) oraz model z HF

większą ilością UDF, dający możliwośd tworzenia UDF gminom i związkom gmin.

Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych.

UDF HF + 2 UDF HF + UDF,

UDF, UDF…

Szybkośd absorpcji środków +/- ++ (EBI)

+/-

++ (EBI)

+/-

Szybkośd wdrożenia projektów +/- + (EBI)

-

+ (EBI)

-

Elastycznośd i możliwośd zmian -- + ++

Dopasowanie narzędzi finansowych do potrzeb - + ++


Strona 184

-- bardzo niekorzystne, - niekorzystne, +/- obojętne, + korzystne, ++ bardzo korzystne

Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych – aspekt finansowy

Wartości UDF HF + 2 UDF HF + >2 UDF

Kapitał przekazany do UDF ogółem w mln PLN 184,00 280,34 512,56

RPO (przekazany kapitał z HF do UDF

powiększony jest o przychody z tytułu odsetek

na rachunkach bankowych i pomniejszone o

wydatki na zarządzanie HF – max. 2%)

160,00 160,34 160,56

udziałowcy - miasta w mln PLN 24,00 24,00 64,00

banki komercyjne 0 48,00 128,00

bank EBI 0 48,00 160,00

Kapitał przekazany do UDF w % w stosunku do

wkładu RPO

13,04% 42,80% 68,67%

udziałowcy – miasta w % 13,04% 8,56% 12,49%

banki komercyjne 0,00% 17,12% 24,97%

bank EBI 0,00% 17,12% 31,22%

Saldo środków Funduszu/-y UDF na koniec

ostatniego roku 2022

186,90 307,91 559,96

Koszty zarządzania + - -

Koszty bezpośrednie IZ - + +

Dźwignia finansowa -- +/- ++

Potencjał wiedzy - ++ (EBI)

+/-

++ (EBI)

+/-

Dywersyfikacja przedsięwzięd - + ++

Minimalizacja ryzyk finansowych - +/- +

Wpływ realizacji na skutecznośd rewitalizacji +/- +/- +

Możliwośd realizacji dużych zintegrowanych

projektów

+ ++ +/-

Możliwośd realizacji projektów w PPP +/- + +

Możliwośd realizacji niskobudżetowych

elementów zintegrowanych projektów

+/- +/- ++


Strona 185

Wartości UDF HF + 2 UDF HF + >2 UDF

Wartośd udzielonych pożyczek i kredytów w

PLN

238,56 398,97 722,61

Tabela. Analiza wad i zalet wybranych modeli organizacyjnych.

Model Opis

UDF Wady Zalety

Duże koszty organizacyjne po stronie IZ Początkowe, niższe koszty obsługi

programu przy założeniu rezygnacji z

pomocy technicznej (założenie jest

równoważne utworzeniu UDF przez

podmiot mający doświadczenie w

zarządzaniu instrumentami

odnawialnymi)

Mała elastycznośd instytucjonalna Prosta struktura organizacyjno-

biznesowa

Mała możliwośd uzyskania efektu

dźwigni finansowej (ograniczone

zainteresowanie gmin i banków

komercyjnych)

Czytelne i powtarzalne schematy

działania

Jeden z wielu funduszy pożyczkowych Skierowanie środków wyłącznie na

fundusz pożyczkowo-poręczeniowy

spowoduje, iż samorządy otrzymają

znany sobie instrument finansowy.

Niski walor edukacyjny Małe zapotrzebowanie na wysoko

wykwalifikowaną kadrę

HF + 2 UDF Wady Zalety

Koszty związane z funkcjonowanie HF

(w przypadku powołania instytucji innej

niż EBI)

Niskie koszty obsługi po stronie IZ. Brak

konieczności zatrudnienia

wyspecjalizowanej kadry w związku z

przejęciem funkcji zarządzania

instrumentem JESSICA przez HF (np. EBI)

Trudniejsze mechanizmy w UDF Możliwośd dopasowania narzędzi


Strona 186

inwestycyjnym finansowych do projektu

Koniecznośd większej indywidualizacji

procedur

Możliwośd uzyskania dźwigni finansowej

Możliwośd wzmocnienia samorządów

pod względem merytorycznym

Możliwośd pozyskania dodatkowych

instytucji finansujących.

Niskie koszty funkcjonowania HF

*wyłącznie w przypadku utworzenia HF w

ramach EBI koszty funkcjonowania

zostaną zrekompensowane przychodami

z oprocentowania powierzonego kapitału

oraz wartością udzielonej pomocy

technicznej]

HF + >2

UDF

Wady Zalety


(w przypadku powołania instytucji innej

niż EBI)

Niskie koszty obsługi po stronie IZ,

możliwośd przejęcia części kosztów przez

samorządy niższego szczebla

Możliwośd zbyt dużego rozdrobnienia

instytucjonalnego

Możliwośd dopasowania narzędzi

finansowych do projektów i lokalnej

specyfiki. Duży transfer wiedzy.

Trudniejsze mechanizmy w UDF

inwestycyjnym

Bardzo duża możliwośd uzyskania

dźwigni finansowej

Koniecznośd indywidualizacji procedur Możliwośd stworzenia bazy dobrych

praktyk i wzmocnienia merytorycznego

samorządów

Duże prawdopodobieostwo pozyskania

dodatkowych partnerów i źródeł

finansowania

Największa elastycznośd modelu

Możliwośd dużej dywersyfikacji

projektów

Dzięki dużej różnorodności narzędzi


Strona 187

najpełniejsza możliwośd uzyskania efektu

wartości dodanej w realizacji

Zintegrowanych Programów

Niskie koszty funkcjonowania HF

*wyłącznie w przypadku utworzenia HF w

ramach EBI koszty funkcjonowania

zostaną zrekompensowane przychodami

z oprocentowania powierzonego kapitału

oraz wartością udzielonej pomocy

technicznej]

3.4.1. Ocena korzyści i wad wynikających z powierzenia funkcji HF EBI

Powierzenie zarządzania funduszem HF Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu, który posiada

największą wiedzę na temat mechanizmu JESSICA, z uwagi na brak konieczności przeprowadzania

przetargu byłoby działaniem najszybszym. Nastąpiłoby szybkie przekazanie środków po negocjacjach

umowy o zarządzanie pomiędzy Urzędem Marszałkowskim, a EBI. Ponadto:

EBI daje możliwośd fachowego wsparcia dla nowo tworzonych instytucji i dla IZ. Wartośd i

jakośd udzielanej pomocy technicznej jest w tym przypadku elementem dodanym, nie

świadczonym przez inne podmioty *koszt świadczenia pomocy technicznej na poziomie

EBI wycenia się na około 200 tys. EUR/ kwartał+9

Umożliwia najszybszą realizację płatności w ramach RPO WSL .

EBI, jako instytucja Unii Europejskiej, ma możliwośd uzyskiwania bezpośrednich

interpretacji i wyjaśnieo prawnych od Komisji Europejskiej, co może byd kluczowe dla

realizacji części projektów. EBI może byd pośrednikiem między Urzędem

Marszałkowskim, administracją centralną, a Komisją Europejską.

Działalnośd edukacyjna EBI względem UDF i podmiotów realizujących projekty jest

oparta na unikalnych doświadczeniach.

Udział EBI w przedsięwzięciach PPP zwiększa ich wiarygodnośd i daje pozytywny odbiór

społeczny, a tym samym daje możliwośd znaczącego, gospodarczo-ekonomicznego

rozwoju regionu.

9 Oszacowano na poziomie średnich cen usług doradczych świadczonych przez podmioty specjalistyczne w zakresie koniecznym

do funkcjonowania HF (usługi prawne, tłumaczeniowe, ekonomiczne, prowadzenie negocjacji, przygotowywanie umów).


Strona 188

Umożliwia pozyskanie przez region silnego partnera w obszarze kompetencji zarządzania

finansami.

Ułatwia wdrożenie JESSICA, dzięki możliwości wykorzystania opracowanych przez EBI

gotowych procedur działania, sprawdzonych przez wiele lat funkcjonowania banku.

Zapewnia bezpośredni kontakt z Komisją Europejską i innymi instytucjami

odpowiedzialnymi za tworzenie i interpretację ram prawnych dla instrumentu JESSICA.

3.4.2. Rekomendacja dla województwa śląskiego

3.4.2.1. Rekomendacja dotycząca utworzenia Funduszu Holdingowego

W świetle powyższych analiz doradca rekomenduje powołanie HF na okres 2009-2013, poprzez

powierzenie tych zadao EBI.

Z analizy wynika, iż wybór modelu uproszczonego (jeden UDF), w przypadku województwa o tak

mocno rozbudowanych funkcjach miejskich, złożonego z czterech nie do kooca spójnych

subregionów, będzie działaniem nie gwarantującym osiągnięcia zamierzonych w programie

efektów. Przy planowanej kwocie wydatkowania (ok. 40 mln EU), bez uzyskania efektu dźwigni

finansowej, działanie oparte wyłącznie o jeden UDF będzie miało bardzo niewielki wpływ na proces

rewitalizacji i zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich. W praktyce fundusz pozbawiony dźwigni

będzie narzędziem mało funkcjonalnym i drogim, gdyż będzie wymagał stworzenia w ramach UDF

oraz IZ struktur merytorycznych. W przypadku opóźnieo związanych z wydatkowaniem środków

*opóźnienia wystąpią ze względu na koniecznośd zdobycia właściwej wiedzy przez UDF w celu

uruchomienia mechanizmów finansowych+ region może stracid szansę na dynamiczny rozwój PPP

związany z nowymi możliwościami finansowymi.

Powierzenie zadao HF bankowi EBI da możliwośd doprecyzowania wszelkich interpretacji prawnych

funkcjonowania UDF, a jednocześnie skorzystania z know-how banku.

W przypadku wyboru innej instytucji niż EBI, doradca rekomenduje w okresie początkowym wybór

wyłącznie jednego UDF, z uwagi na znaczące przyspieszenie wydatkowania środków. Wybór ten

będzie powodował duże ograniczenia w możliwości wykorzystania JESSICA.

WNIOSKI – Najbardziej efektywnym dla rozwoju regionalnego jest rozdzielenie przedmiotowe

zadao miedzy dwa oddzielne podmioty.


Strona 189

Fundusz HF ma odpowiadad za:

wdrożenie inicjatywy,

przygotowanie samorządów,

szkolenia,

nadzór nad inżynierią finansową,

tworzeniem procedur,

zbieraniem dobrych praktyk

UDF powinien odpowiadad za:

Przygotowanie projektów najmocniej wpływających na rozwój regionu i rewitalizację,

analizowanie potrzeb lokalnych

wspieraniem merytorycznym beneficjentów,

UDF powinny odpowiadad za wybór projektów do realizacji, a HF jedynie dokonywad selekcji pod

względem opłacalności inwestycyjnej.

Łączenie tych dwóch funkcji, które występuje w przypadku modelu z jednym UDF, powoduje jak

pokazuje przykład niemiecki, skupienie się wyłącznie na instrumentach finansowych. Na dalszy plan

schodzi wpływ wdrożenia projektu na trwały rozwój regionu. Model ten dodatkowo powoduje

zupełny brak zainteresowania samorządów udziałem w inicjatywie i traktowanie jej wyłącznie jako

kolejnego miejsca otrzymania pożyczki. Przyjęcie tego modelu wpłynie na realizacje prostych,

niekoniecznie efektywnych projektów i zaniechanie tych realizowanych w PPP.

Zdaniem doradcy przyjęcie modelu z jednym UDF, mimo odnawialnego charakteru instrumentu, nie

będzie bardziej efektywne na tym etapie przygotowania beneficjentów niż dotychczasowy model

dotacyjny. Spowoduje jednak zdecydowany wzrost ryzyk związanych z wydatkowaniem środków.

Dlatego też wariant oparty o jeden UDF zarządzany przez instytucję finansową, w świetle

dotychczasowych doświadczeo i w ocenie doradcy należy odrzucid.

Na obecnym etapie przygotowania instytucjonalnego i merytorycznego, oraz z uwagi na czas

pozostały do kooca perspektywy 2007-13, w ocenie doradcy jedynym mogącym znacząco wpłynąd

na rozwój regionu rozwiązaniem jest przyjęcie modelu opartego na podziale instytucjonalnym HF i

UDF. Z uwagi na radykalne ograniczenie możliwości wystąpienia ryzyk dla Urzędu

Marszałkowskiego, doradca jednoznacznie rekomenduje oparcie instytucji HF na strukturach EBI.


Strona 190

Po roku 2013 należy rozważyd sens dalszego funkcjonowania HF, bądź też przejęcia funkcji HF przed

podmiot lokalny.

3.4.2.2. Rekomendacja dotycząca liczby i modelu biznesowego UDF

Biorąc pod uwagę, iż region śląski jest najbardziej zurbanizowanym regionem kraju oraz posiadanie

przez niego instytucji typu Fundusz Górnośląski (doświadczonej w prowadzeniu działalności

pożyczkowo-poręczeniowej i inwestycyjnej na rzecz samorządów), doradca rekomenduje wybór

modelu pełnego funkcjonowania JESSICA.

W pierwszym okresie należy powoład w trybie procedur EBI dwa fundusze UDF, oparte

o przygotowany do tego instytucjonalnie Fundusz Górnośląski. Każdy z funduszy powinien skupid się

na odrębnych narzędziach inżynierii finansowej.

W fazie początkowej należy jednoznacznie zidentyfikowad faktyczne zainteresowanie miast

(związków miast), zaangażowaniem kapitałowym w tworzenie własnych funduszy UDF. W przypadku

potwierdzenia takiej możliwości należy rozpatrzed powołania dodatkowych UDF. Z uwagi

na zagrożenie rozdrobnieniem organizacyjnych celowe byłoby ograniczenie ilości UDF miejskich do

ilości od 2-5. Preferowane powinny byd UDF inwestycyjne, mogące wypracowad lepszy zwrot

kapitału, nastawione na realizacje konkretnych Zintegrowanych Programów.

3.4.2.3. Rekomendacja dotycząca zmian organizacyjnych w funkcji czasu.

Po roku 2013 (lub wcześniej w razie zaistnienia przesłanek uzasadniających zmiany) należy dokonad

analizy:

Zasadności dalszego funkcjonowania HF.

Możliwości przekazania roli HF instytucji lokalnej.

Możliwości funkcjonowania poszczególnych UDF i ewentualnych zmian w ich

funkcjonowaniu, z dopuszczeniem ich łączenia, zmian struktury własnościowej, prywatyzacji,

etc.

Pełna analiza powinna byd obligatoryjnie wykonana po jednokrotnym wykorzystaniu wszystkich

środków, zapisanych w programie na wsparcie projektów. Po tym okresie zmianie mogą ulec

wytyczne, dotyczące priorytetów i kwalifikowalności wydatkowania środków, ustalane przez Urząd

Marszałkowski.


Strona 191

Tablica: Model organizacyjny z udziałem HF.

IZ

Województwo Śląskie

HF (EBI)

Fundusz holdingowy

UDF

pożyczkowy

projekt

projekt

UDF

kapitałowy

projekt

projekt

UDF

pożyczkowy

projekt

projekt

UDF

kapitałowy

projekt

projekt


Strona 192

Tablica: Rekomendacje dla JESSICA

•Instytycje regionalne nie są przygotowanedo samodzielnego wdrożenia finansowegoinstrumentu odnawialnego, istniejekoniecznośd wsparcia zarównotechnicznego jak i merytorycznego

•Przejęcie przez instytucje regionalnefunkcji HF będzie możliwe nie wcześniej,niż w trzecim roku funkcjonowaniamechanizmu.

•Szybkośd wdrożenia mechanizmu iszybkośd wydatkowania środków będączynnikiem kluczowym w boszarzerozwoju regionu

•Szansą wynikającą ze sprawnegowdrożenia mechanizmu jest rozój PPP naobszarze województwa śląskiego, co zaśprzełoży się na dziesiątki ciekawychprojektów inwestycyjnych.

Utworzenie HF w ramach EBI jest

działaniem najwłaściwszym z punktu widzenia

szybkości i skuteczności

wdrażania mechanizmu oraz

w najlepszy sposób wpłynie

na rozwój regionu

•Zwiększona liczba UDF pozwoli na lepszezapspokojenie potrzeb lokalnych. Zustaleo poczynionych na etapieprzygotowania studium wdrożenia JESSICAaktywnośd samorządów związana zudziałem w UDF będzie zależała od ilościUDF.

•Istnieje koniecznośd powołania UDFpożyczkowych i inwestycyjnych, co jestbezpośrednim wynikiem analizypotencjalnych projektów, a także będziemiało wpływ na rozwój regionu.

•liczba UDF przełoży się w sposóbbezpośredni na efekt dźwigni finansowej.Na podstawie wykonanych analizwstępnych różnica w efekcie dźwignipomiędzy wariantem z 1 UDF, awariantem HF+ 2-5 UDF wyniesienajmniej 484 mln PLN. Mając na uwadzepowyższe nie ma racjonalnegouzadadnienia dla wariantu z 1 UDF

Większa liczba UDF i ich

zróżnicowanie względem

funkcjonalności pozwoli na zwiększenie

zaangażowania finansowego

gmin oraz innych podmiotów (w

tym banków komercyjnych)


Strona 193

4. Strategia wdrożenia JESSICA na obszarze województwa śląskiego

4.1. Zalecenia co do możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA na Śląsku

w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej

•Wybór EBI jako instytucji, w ramach której zostanie utworzonyHF *dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie szybkieprzekazanie środków, uniknięcie długotrwałych procedurzwiązanych z zamówieniami publicznymi, zagwarantowaniewłaściwego przygotowania do wdrożenia JESSICA].

•Rozpoczęcie działao promocyjnych, mających na celupopularyzację mechanizmu oraz przygotowaniesamorządowców i przedsiębiorców do zawierania umów PPP.

•Podjęcie działao w celu zainteresowania instytucjiregionalnych, gmin i podmiotów uczestnictwem w UDF(kapitałowym i merytorycznym).

perspektywa krótkoterminowa

•Analiza funkcjonowania systemu wraz z przyjęciem procedur,mających na celu optymalizację ilości UDF oraz przekazanie HFinstytucji regionalnej.

•Ocena zaangażowania podmiotów w obszarze realizacji zadaoinwestycyjnych przy wykorzystaniu JESSICA.

perspektywa średnioterminowa

•Działania na rzecz zwiększenia dźwigni finansowej w ramach poszczególnych UDF.

•Rozszerzenie liczby UDF względem podziału geograficznego , a także branżowego.

perspektywa długoterminowa


Strona 194

4.2. Metodologia wdrażania mechanizmu

Metodologia wdrożenia mechanizmu obejmuje działania, które w obszarze czasowym zostały ujęte w

punkcie 4.3.

Dla wdrożenia mechanizmu istotne będą działania, jakie należy podjąd w obszarze decyzyjności

Instytucji Zarządzającej, HF oraz UDF.

Tablica: Główne problemy zidentyfikowane w obszarze możliwości wdrożenia JESSICA

Obszar problemowy Zakres koniecznych działao naprawczych

Przygotowanie merytoryczne

instytucji mogących odpowiadad

za wdrożenie mechanizmu

• W chwili obecnej nie zidentyfikowano regionalnej instytucji

finansowej, mającej przygotowanie i doświadczenie w obszarze

zarządzania i wdrażania mechanizmów odnawialnych, w związku

z powyższym właściwa wydaje się współpraca z EBI w obszarze

utworzenia HF i powoływania UDF.

• Istnieje koniecznośd uzyskania wsparcia technicznego,

oferowanego przez EBI w celu zoptymalizowania wdrożenia

mechanizmu względem szybkiego i zgodnego z wytycznymi

wydatkowania środków.

Promocja i rozpoznawalnośd

JESSICA

• Mechanizm jest mało znany i wymaga intensywnej promocji.

Istnieje koniecznośd wdrożenia działao informacyjnych i

promocyjnych.

• Działania informacyjne i promocyjne powinny byd skierowane

zarówno do potencjalnych beneficjentów, jak i do potencjalnych

udziałowców UDF. Wartością dodaną JESSICA jest możliwośd

uzyskania bardzo wysokiego poziomu dźwigni finansowej.

Przygotowanie techniczne i

merytoryczne beneficjentów

Zidentyfikowano wysoki stopieo przygotowania potencjalnych

beneficjentów pod względem projektowym. Oznacza to, iż w

przypadku szybkiego wdrożenia mechanizmu możliwe będzie

szybkie wydatkowanie środków i osiągnięcie pierwszych efektów

wskaźnikowych.

Beneficjenci nie są przygotowani pod względem merytorycznym

(gminy nie posiadają Zintegrowanych Planów Rozwoju Obszarów

Miejskich, które wskazywałyby na systemowośd podejmowanych

działao, niska jest wiedza na temat PPP, wciąż brakuje

dokumentów strategicznych - Planów Wdrażania PPP, które

pozwalałyby na ocenę beneficjenta pod względem jasności i

kompletności posiadanych procedur. W przedmiotowym


Strona 195

obszarze należy przygotowad i wdrożyd system szkoleo, mający

na celu przygotowanie beneficjentów zarówno pod względem

informacyjnym (przekazanie wiedzy na temat instrumentu), jak i

technicznym (warsztaty w zakresie PPP, ZPROM,

przygotowywania dokumentacji aplikacyjnej JESSICA).

4.3. Kalendarium wdrożenia nowej struktury

W poniższym zestawieniu przedstawiono zalecane kalendarium wdrożenia mechanizmu.

IV kw. 2009 - umowa z EBI na utworzenie i zarządzanie HF

I kw. 2010 - przekazanie środków do HF /EBI

II kw. 2010 - wybór UDF

III kw. 2010 - przekazanie środków do UDF, przygotowanie procedur wyboru i realizacji projektów

IV kw. 2010 - przygotowanie projektów

I - II kw. 2011 - wybór projektów do objęcia wsparciem

Realizacja inicjatywy JESSICA poprzez realizację projektów


Strona 196

4.4. Analiza potencjalnego ryzyka dla Instytucji Zarządzającej

4.4.1. Ryzyka związane ze zobowiązaniami finansowymi wynikającymi z RPO WSL

Ryzyko Prawdopodo-

bieostwo

Rekomendacje

Niezachowanie zasady

dot. kwalifikowalności

kosztów zgodnych z RPO

WSL

Niskie Instrukcje związane z realizacją projektów i

wydatkowaniem środków RPO WSL należy

przygotowad w oparciu o obowiązujące wytyczne

w zakresie kwalifikowalności wydatków.

Kryteria dotyczące kwalifikowalności wydatków

określone w Rozporządzeniu Rady (WE) nr

1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym

przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu

Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu

Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające

rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, rozporządzeniu

(WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i

Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające

rozporządzenie (WE) nr 1784/1999,

Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8

grudnia 2006 r. ustanawiającym szczegółowe

zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr

1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne

dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju

Regionalnego, Europejskiego Funduszu

Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz

rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu

Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego, Krajowych

wytycznych dotyczących kwalifikowania wydatków

w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu

Spójności w okresie programowania 2007-2013

Ministra Rozwoju Regionalnego z 30 lipca 2007 r.

Zakres wydatków kwalifikowalnych został


Strona 197

doprecyzowany przez IZ RPO WSL w Wytycznych w

sprawie kwalifikowalności wydatków w ramach

Regionalnego Programu Operacyjnego

Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013.

Brak systemu kontroli

wydatków

Średnie Przygotowanie wytycznych i wzorów umów z UDF

dotyczących wydatkowania środków RPO WSL , w

tym: wytycznych w zakresie trybu dokonywania

płatności i rozliczania.

Wprowadzenie systemu kontroli UDF przez IZ.

Zachowanie zasady n+2 Średnie Przygotowanie wytycznych, związanych z realizacją

projektów ze środków RPO WSL zgodnie z zasadą

n+2.

Nieprawidłowości w

zakresie wykorzystania

wsparcia

Niskie Opracowanie instrukcji w oparciu o obowiązujące

Wytyczne w zakresie postępowania w razie

wykrycia nieprawidłowości w wykorzystaniu

funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w

okresie programowania 2007-2013.

Niestosowanie prawa

zamówieo publicznych w

realizacji projektów

Niskie Wprowadzenie odpowiednich wzorów

dokumentów, w tym oświadczeo zobowiązujących

Beneficjentów do stosowania prawa zamówieo

publicznych.

Beneficjent zobowiązuje się do stosowania przy

realizacji projektu przepisów ustawy z dnia 29

stycznia 2004 r. Prawo zamówieo publicznych (Dz.

U. 2007 Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), a w

przypadku Beneficjentów nie należących do

sektora finansów publicznych, w stosunku do

których nie stosuje się ustawy Prawo zamówieo

publicznych, zobowiązuje się do stosowania

Wytycznych IZ RPO WSL w sprawie udzielania

zamówieo dla projektów współfinansowanych ze

środków RPO WSL.

Ryzyko braku

wydatkowania środków

Bardzo wysokie Istnieje wysokie prawdopodobieostwo opóźnieo,

związanych z brakiem wypracowanych procedur


Strona 198

do 2015 związane z

powołaniem 1 UDF lub

utworzeniem HF przez

podmiot inny niż EBI

oraz nieprzygotowaniem merytorycznym tak

instytucji mających budowad HF i UDF, jak i

beneficjentów. Z uwagi na czasookres realizacji

przedsięwzięd rewitalizacyjnych, istnieje duże

ryzyko nieukooczenia zadao do roku 2015r. Ryzyko

to jest szczególnie duże w momencie powołania

jedynie UDF, nie opartego o struktury EBI.

Doświadczenia niemieckie uczą, iż mimo iż

zachodni sąsiedzi rozpoczęli działania wcześniej niż

region śląski, to ze względu na fakt, iż oparli je o

nieprzygotowane do tego instytucje finansowe, nie

udało im się do tej pory wydatkowad środków na

projekty. Opóźnienia związane z tym faktem będą

wynikały z konieczności stworzenia odpowiednich

do wdrożenia inicjatywy struktur. Doświadczenia

niemieckie pokazują, iż wybór wariantu 1 UDF

paraliżuje skutecznośd wydatkowania środków w

ramach JESSICA.

Odniesienie do doświadczeo brytyjskich i

litewskich, a także polskich jednoznacznie

wskazuje, iż na etapie początkowym *perspektywa

3-5 lat+ udział EBI w tworzeniu HF i pomoc

techniczna, a także zarządzanie instrumentem

pozwalają na skuteczne wykorzystanie JESSICA jako

narzędzia rozwoju regionu. Rozwiązanie to

radykalnie zmniejsza odpowiedzialnośd samorządu

wojewódzkiego, związaną z niemożnością

wydatkowania wszystkich środków na projekty w

odpowiednim terminie.


Strona 199

4.4.2. Ryzyka związane z zagadnieniami pomocy publicznej i trwałości projektów

Obszar ryzyka Opis ryzyka

Pomoc

publiczna

Stanowisko w obszarze pomocy publicznej zostało określone przez Ministerstwo

Rozwoju Regionalnego10

Odnosząc się do obecnych uwarunkowao prawnych należy podkreślid, iż pojęcie

pomoc publiczna nie zostało precyzyjnie określone w dokumentach Unii

Europejskiej. Jednak pośrednio na podstawie art. 87 ust. 1 Traktatu

Ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE) można uznad, iż pomocą publiczną

jest wsparcie udzielane przedsiębiorstwu, o ile jednocześnie spełnione są

następujące warunki:

jest przyznawane przez Paostwo lub pochodzi ze środków paostwowych,

udzielane jest na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku,

ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub

przedsiębiorstwa albo produkcję określonych towarów),

grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę

handlową między Paostwami Członkowskimi UE.

Aby wsparcie stanowiło pomoc publiczną, wymienione powyżej warunki muszą

zaistnied łącznie. W przypadku, gdy którykolwiek z powyższych warunków nie jest

spełniony, nie mamy do czynienia z pomocą publiczną.

Organem odpowiedzialnym za opiniowanie projektów pomocy, notyfikowanie ich

Komisji Europejskiej, reprezentowanie rządu polskiego w postępowaniu przed

Komisją i sądami europejskimi oraz monitorowanie pomocy publicznej udzielanej

polskim podmiotom jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

(UOKiK). W kompetencjach Prezesa UOKiK leży również udzielanie odpowiedzi na

pytania, kierowane przez podmioty udzielające pomocy i jej beneficjentów, co do

sposobu interpretacji przepisów o pomocy publicznej.

JESSICA będzie funkcjonowała w ramach funduszy strukturalnych (środków

publicznych), wdrożenie instrumentu należy więc rozważyd pod względem pomocy

10http://www.mrr.gov.pl/fundusze/pomoc_publiczna/czym_jest_pomoc_publiczna/strony/pomocpubliczna.aspx


Strona 200

publicznej.

Kryterium kluczowym w tym obszarze jest weryfikacja, czy na poszczególnych

etapach powstawania i funkcjonowania JESSICA nie będzie dochodziło do

uprzywilejowania jednych podmiotów wobec drugich, co z kolei mogłoby się

przekładad na wymianę handlową w wymiarze wspólnotowym, co doprowadziłoby

do naruszenia konkurencji. Będą to kwestie, związane przede wszystkim z

tworzeniem relacji pomiędzy Instytucją Zarządzającą i HF lub UDF oraz relacją

pomiędzy HF i UDF, ustalaniem wynagrodzenia HF i UDF, udzielaniem wsparcia

przez UDF na konkretne projekty, czy też kwestie inwestowania przez podmioty

publiczne w UDF i HF dysponujące kapitałem prywatnym. W przypadku, gdy

wsparcie udzielone w ramach JESSICA byłoby niedozwoloną pomocą publiczną,

podmiot, który takie wsparcie uzyskał byłby zobowiązany do jej zwrotu. Należy

podkreślid, że nie każde wsparcie udzielone w ramach JESSICA będzie

automatycznie stanowiło niedozwoloną pomoc publiczną. Jeżeli bowiem,

podmioty będą działały na zasadach rynkowych oraz środki w ramach JESSICA

będą również przekazywane na zasadach rynkowych, ryzyko udzielenia

niedozwolonej pomocy publicznej nie powinno powstad.

Trwałośd

projektów

Jednym z głównych obszarów aktywności rewitalizacyjnej w regionie śląskim jest

zagospodarowanie terenów poprzemysłowych i zdegradowanych i przywrócenie im

funkcji gospodarczej. Mimo ogromnej efektywności tego typu działao dla

rewitalizacji i rozwoju, ich realizacja na obszarze województwa jest zagrożona z

uwagi na niejasnośd interpretacji zagadnienia trwałości projektu w tego typu

przedsięwzięciach. Tereny te powinny byd zbywane przedsiębiorcom pod realizację

nowych inwestycji, ale z uwagi na trwałośd, mogą byd przez okres 5 lat jedynie

wydzierżawiane. Fakt ten powoduje zdecydowanie mniejsze zainteresowanie

przedsiębiorców.

Minimalizacja tego ryzyka jest możliwa jedynie w dwóch przypadkach:

uzyskania pozytywnej opinii Komisji Europejskiej na temat możliwości

zbywania. Kluczową rolę może tu odegrad EBI, który będąc zainteresowany

sukcesem projektów, może skutecznie ubiegad się na poziomie Komisji

Europejskiej o uzyskanie jasnej wykładni przepisów w przypadku

stosowania mechanizmu JESSICA.

przyjęcia przez rząd zmiany przepisów, wprowadzenia prawa zabudowy i


Strona 201

uzyskania zgody KE na traktowanie tego instrumentu na równi z dzierżawą.

4.5. Rekomendacje

W celu właściwego wykorzystania środków oraz planowania wydatkowania środków finansowych

z Mechanizmu JESSICA, potencjalni Beneficjenci powinni przygotowad następujące dokumenty

i opracowania:

Dokument Zakres

Uproszczony

wniosek

aplikacyjny

Uproszczony wniosek aplikacyjny - dokument, którego celem jest wykazanie w

sposób ogólny i zwięzły informacji dot. konkretnej inwestycji. Wniosek powinien

zawierad wyniki szczegółowych badao i analiz przeprowadzonych i wykazanych w

studium wykonalności inwestycji, analizie opłacalności inwestycji, itp.

Studium

wykonalności

inwestycji

Studium wykonalności inwestycji - dokument, którego głównym celem jest

wykazanie sensu realizacji danego projektu oraz określenie, czy jest on wykonalny

pod względem technicznym, strategicznym, finansowym i ekonomicznym. Studium

wykonalności powinno zawierad m.in. analizę społeczno-gospodarczą i

przestrzenną, otoczenia projektu, uwarunkowania: ekonomiczne, społeczne,

prawne i środowiskowe realizacji projektu, logikę interwencji (cele, produkty,

rezultaty, oddziaływanie), analizę techniczną, analizę wpływu przedsięwzięcia na

środowisko, analizę finansową i ekonomiczną oraz analizę wrażliwości i ryzyka.

Efektywnośd projektu mierzona jest w głównej mierze poprzez oszacowanie

wartości takich wskaźników jak stopa zwrotu, próg rentowności, PI, NPV, IRR, DGC.

Zintegrowany

Plan Rozwoju

Obszarów

Miejskich

Zintegrowany Plan Rozwoju Obszarów Miejskich – dokument opracowany, przyjęty

i koordynowany przez samorząd terytorialny, jako wieloletni program działao w

sferze przestrzeni, urządzeo technicznych, społeczeostwa i gospodarki, którego

celem jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju lub wyprowadzenie danego

obszaru z sytuacji kryzysowej i stworzenie warunków do jego dalszego rozwoju.

Plan powinien zawierad m.in. analizę przestrzenną, społeczną i gospodarczą miasta,

identyfikację problemów, barier rozwoju, założenia, cele, okres realizacji planu,

podział na zadania, oczekiwane wskaźniki osiągnięd założonych celów, system

wdrażania i monitoringu, ocenę wpływu oddziaływania na środowisko.

Plan powinien zawierad również analizę kryterialno-wskaźnikową, opierającą się o

planowane efekty realizacji projektu pod kątem przestrzennym i społeczno-


Strona 202

Dokument Zakres

gospodarczym.

Lokalny

Program

Rewitalizacji

Zadania wskazane w projekcie zintegrowanym muszą wynikad z obowiązującego

Lokalnego Planu Rewitalizacji – dokumentu planistycznego Gminy, przyjętego przez

Radę Gminy i wskazującego bezpośrednio obszary zdegradowane, planowane do

objęcia procesami rewitalizacyjnymi.

Wieloletni

Plan

Finansowy

Rekomenduje się, aby projekty realizowane w ramach inicjatywy JESSICA wynikały

również z Wieloletnich Planów Finansowych, przygotowywanych i uchwalanych

przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego.

Wieloletni Plan Finansowy jest narzędziem racjonalnego gospodarowania

środkami publicznymi, uwzględniającym m.in.: wskaźniki makroekonomiczne

(PKB, średnioroczna inflacja), prognozy stóp procentowych (WIBOR 1M, WIBOR

3M, oprocentowanie kredytów komercyjnych) prognozę dochodów i wydatków,

poziom zadłużenia oraz przewidywane przychody i rozchody w następnych latach.

Wieloletni Plan Finansowy określa w szczególności :

poziom możliwych do uzyskania przez JST dochodów budżetowych,

niezbędny, racjonalny poziom wydatków bieżących, zapewniający

wykonanie wszystkich zadao statutowych samorządu,

wolne środki brutto (nadwyżka operacyjna) na finansowanie obsługi

zadłużenia oraz finansowania planowanych inwestycji,

wolne środki netto czyli tzw. potencjał finansowy JST (środki finansowe na

realizację projektów inwestycyjnych),

określenie górnej granicy zadłużenia się JST bez utraty płynności

finansowej,

możliwości pozyskiwania środków finansowych z funduszy unijnych

(zabezpieczenie wkładu własnego na realizację inwestycji),

Wieloletni Plan Finansowy (WPF) umożliwia w sposób racjonalny wprowadzenie w

życie projektów, które zawarte zostały w dokumentach strategicznych, związanych

z rozwojem danej jednostki samorządu terytorialnego, wskazanie w kolejnych

latach źródeł ich finansowania - przy jednoczesnym zabezpieczeniu środków na

finansowanie statutowych zadao beneficjenta. Wieloletni Plan Finansowy

wyznacza w poszczególnych latach takie środki pieniężne na realizację zadao

inwestycyjnych i pozainwestycyjnych *czym różni się od Wieloletniego Planu


Strona 203

Dokument Zakres

Inwestycyjnego], które nie naruszą bezpieczeostwa finansowego inwestora

(głównie wskaźniki zadłużenia i obsługi długu).

W przypadku projektów realizowanych w ramach PPP konieczne będą dodatkowe dokumenty

Analiza

opłacalności

inwestycji

Celem analizy opłacalności inwestycji jest wskazanie, czy i jak bardzo efektywna

jest realizacja konkretnego zadania inwestycyjnego w ramach PPP. Analiza ta

uwzględnia wszystkie wydatki, jakie muszą zostad

poniesione oraz wpływy, jakie zostaną osiągnięte w wyniku realizacji projektu, przy

uwzględnieniu wariantów realizacji inwestycji. Informacja ta ma istotne znaczenie

dla przyszłego inwestora oraz instytucji zainteresowanej ewentualnym

współfinansowaniem projektu.

Analiza opłacalności inwestycji zawiera co najmniej: opis specyfiki projektu,

prognozę nakładów finansowych na realizację inwestycji, elementy analizy

otoczenia społeczno – gospodarczego i przestrzennego, analizę uwarunkowao

makroekonomicznych (koniunktura, prawo, koncesje, stopy procentowe, kursy

walutowe), analizę finansową, w tym określenie potencjalnych przychodów,

strukturę kosztów, analizę zmienności kosztów, decyzyjny rachunek wyników,

koszty utopione, alternatywne i kalkulacyjne oraz ich wpływ na rentownośd

projektu, projekcję kapitału obrotowego, analizę sprawozdao finansowych

beneficjentów, analizę wariantów i potencjalnych źródeł finansowania inwestycji,

analizę ekonomiczną – kosztów i korzyści, analizę wrażliwości, w tym odchyleo,

analizę ryzyka.

Efektywnośd projektu mierzona jest w głównej mierze poprzez oszacowanie

wartości takich wskaźników jak stopa zwrotu, próg rentowności, PI, NPV, IRR, DGC.

Wartości tych wskaźników są weryfikowane pod kątem wymogów stawianych

przez potencjalne podmioty i instytucje zainteresowane współfinansowaniem

konkretnych zadao inwestycyjnych.

Analiza

wariantów

inwestycji

Analiza wariantów inwestycji jest ściśle powiązana z analizą opłacalności inwestycji.

Celem tej analizy jest wybór optymalnego rozwiązania przez inwestora spośród

kilku możliwych opcji realizacji konkretnej inwestycji. Do przeprowadzenia analizy

wariantów stosuje się szereg wskaźników, zarówno finansowych, jak i

ekonomicznych.

Plan W przypadku samorządów, jednym z kluczowych dokumentów dających możliwośd


Strona 204

Dokument Zakres

Wdrażania PPP oceny perspektyw rozwoju współpracy w ramach PPP (warunki współpracy,

obszary inwestycji, możliwości partycypacji) będzie Plan Wdrażania PPP.

Przygotowanie dokumentu może byd istotne zarówno z punktu widzenia

potencjalnego inwestora, jak i z punktu widzenia oceny projektów.

Zasady zawarte w Planie Wdrażania PPP w stopniu istotnym skrócą czas

przygotowywania umów PPP, co przyspieszy przygotowywanie dokumentacji

aplikacyjnej oraz realizację inwestycji.

JESSICA Województwo Śląskie · 2017-12-11 · C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w...

Documents

Transcript of JESSICA Województwo Śląskie · 2017-12-11 · C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w...