Jesiotr z polskiej kuchni Jesiotr z polskiej kuchni Sękacz sejneński ...

Wiosna Spring 2013

ISSN 1232-9541

Oznaczenie geograficzne „Polska Wódka”Geographical indication "Polish Vodka"

Jesiotr z polskiej kuchniSturgeon in Polish cuisineJesiotr z polskiej kuchniSturgeon in Polish cuisine

Oznaczenie geograficzne „Polska Wódka”Geographical indication "Polish Vodka"

Sękacz sejneński Tree cake

Dania jak z DaniiDishes like in Denmark

Sękacz sejneński Tree cake


Smak WiosnyTaste of Spring

Zdję

cia

Ph

oto

s By:

Foto

lia

i str

. okł

adki

i

cove

r By:

Foto

lia

s l

stanisław kalemBa minister rolnictwa i roZwoju wsi

minister oF agriculture and rural develoPment

1

Zdję

cie

Ph

oto

By:

mri

rw, F

oto

lia

Ladies and GentLemen!The summit of the European Union leaders, which has end-

ed in Brussels, finally led to the initial adoption of the budget. It was not an easy matter, but the most important thing is that a compromise has been worked out. And as such, it does not sat-isfy anyone. Unfortunately, in order to reach an agreement, each party has to give up something. Now, there still have to be a dis-cussion in the European Parliament, because such procedure is provided in the Treaty of Lisbon.

I hope that in the course of these discussions in the Euro-pean parliament, the reached agreement will not be destroyed, and it would be best if it was improved, in other words, if more resources were found to carry out all the tasks of the Community, and in particular, of the Common Agricultural Policy.

Cases of forging beef meat with horse meat, revealed to all of us the weakness of the control system in face of human greed and lust for profit at any cost. The matter is serious and it concerns not only the European Union, but, as shown by nu-merous examples, the entire world trade. The cases of forging apply also to China and South Africa. It is a bizarre event what the inspection services detected in Iceland. While examining whether there is a horse meat in meat dumplings, the investiga-tors found that there is no meat in them at all. This last example clearly shows that there is something wrong. This is a serious problem for the entire European Union. Together, we must find such mechanisms which will successfully reduce the occurrence of forging food. There must be appropriate procedures and con-

szanowni Państwo!Zakończony w Brukseli szczyt przywódców Unii Europejskiej

wreszcie doprowadził do wstępnego przyjęcia budżetu. Nie była to sprawa łatwa, ale najważniejsze jest to, że został wypracowany kompromis. I jako taki wiadomo, że nie zadowala nikogo. Nie-stety już tak jest, że aby osiągnąć porozumienie każda ze stron musi z czegoś zrezygnować. Teraz czeka nas jeszcze dyskusja w Parlamencie Europejskim, gdyż taką procedurę przewiduje Traktat Lizboński.

Mam nadzieję, że w toku tych obrad w unijnym parlamen-cie osiągnięte porozumienie nie zostanie zniszczone, a najlepiej będzie, jeżeli uda się je poprawić, innymi słowy znaleźć więcej środków na realizację wszystkich zadań Wspólnoty, w tym prze-de wszystkim na Wspólną Politykę Rolną.

Przypadki fałszowania mięsa wołowego mięsem końskim, uwidoczniły nam wszystkim słabość systemu kontroli wobec ludzkiej chciwości i żądzy zysku za wszelką cenę. Sprawa jest poważna i dotyczy nie tylko Unii Europejskiej, ale, jak pokazują liczne przykłady, całego handlu światowego. Przypadki fałszowa-nia dotyczą także Chin i Republiki Południowej Afryki. Kuriozal-nym zdarzeniem jest to, co służby kontrolne wykryły w Islandii. Otóż badając, czy nie ma mięsa końskiego w pierogach mięs-nych, kontrolerzy stwierdzili, że nie ma w nich w ogóle mięsa. Ten ostatni przykład dobitnie pokazuje, że jest coś nie tak. To poważ-ny problem dla całej Unii Europejskiej. Wszyscy musimy wspólnie znaleźć takie mechanizmy, które będą skutecznie ograniczały zja-wisko fałszowania żywności. Muszą być odpowiednie procedury

Mam nadzieję, że w toku obrad w unijnym parlamencie uda się znaleźć więcej środków na realizację wszystkich zadań Wspólnoty,

w tym przede wszystkim na Wspólną Politykę Rolną I hope that in the course of the debate in the European Parliament,

it will be possible to allocate more funds to the performance of all tasks of the Community, including, above all, Common Agricultural Policy

2 2

i systemy kontroli, musi być surowe prawo, przykładnie karzące winnych tych przestępstw. Nie można bowiem tolerować takich zachowań, a zwłaszcza w produkcji żywności.

Nie może też być tak, że nie mając konkret-nych dowodów stawia się w niekorzystnym świetle żywność jakiegoś kraju, tylko dlate-go, że staje się ona coraz bardziej popularna wśród konsumentów danego państwa.

Z takimi postawami zetknąłem się w stosunku do polskiej żywności, która od lat cieszy się dużym zaufaniem wśród pół mi-liarda konsumentów Wspólnoty i poza nią. Nasze sukcesy w mię-dzynarodowej wymianie handlowej z pewnością nie wszystkim się podobają, ale nie jest to powód, aby oczerniać polską żyw-ność, wysokiej jakości, bez pokazania konkretnych dowodów. Zwracam uwagę, że nasze służby weterynaryjne uznawane są przez instytucje międzynarodowe jako jedne z najlepszych. Ni-gdy też nikogo nie oczernialiśmy, mając nawet konkretne dowo-dy. Podejmowaliśmy, przewidziane unijnym systemem, działania, ale nie posuwaliśmy się do takich metod, jak to miało miejsce na początku roku wobec polskiej żywności.

Jestem przekonany, że jednak przyjdzie opamiętanie i takie ataki już się nie powtórzą.

Konkurujmy ze sobą jakością i smakiem na-szych produktów. Oferujmy konsumentom bogactwo wyboru żywności i niech oni sami decydują, które produkty chcą kupować.

My natomiast musimy się skupić na tym, aby konsument miał pewność, że to, za co płaci, jest tym, co chce kupić. Nie może być bowiem zgody na fałszowanie żywności w jakimkolwiek przypadku. Czeka nas trudna i mozolna praca, ale każdy przypa-dek z ostatnich tygodni musi być szczegółowo wyjaśniony. Mu-simy poznać mechanizmy, które doprowadziły do utraty zaufa-nia przez konsumentów. Znając je oraz eliminując przestępców z grona uczciwych producentów, będziemy mogli skutecznie zapobiegać takim zdarzeniom w przyszłości.

Rozpoczyna się wiosna, a wraz z nią budzi się nowa nadzieja i nowe siły do życia. Ten wiosenny numer poświęcony jest właś-nie wiośnie. W Polsce przypada w tym czasie jedno z najważniej-szych świąt, Święto Zmartwychwstania Pańskiego. To symbo-liczne odrodzenie się życia widoczne jest w naszych zwyczajach i obrzędach. Szczególną rolę w nich spełniają jajka. Jajko, jako sym-bol życia, króluje niepodzielnie na polskich stołach wielkanocnych, przy których najważniejszym posiłkiem jest właśnie śniadanie.

trol systems, there must be strict laws punishing those guilty of these crimes. For such behaviours, especially in food production, cannot be tolerated.

It also cannot be like this that, with no firm evidence, food of a particular country is put in a bad light, only because it is becoming more and more popular among consumers of a given country.

I encountered such attitudes in relation to the Polish food, which has been gaining more confidence among half a billion consumers in and outside the Community. Not everyone likes our success in the international trade, but this is not a reason to defame Polish food of high quality without providing concrete evidence. I would like to note that our veterinary services are rec-ognized by international institutions as one of the best. We have never defamed anyone without even having concrete evidence. We were undertaking actions provided by the EU system, but we have never gone as far as to use such methods, as it has hap-pened earlier this year with regard to the Polish food.

I am convinced that reason will eventually come and such attacks will not be repeated.

We compete with each other with the qual-ity and taste of our products. We offer a va-riety of food choices to consumers and they should be the ones to decide which products they want to buy.

We, however, need to focus on assuring the consumers that what they pay for is what they want to buy. We cannot give our consent for forging food in any case. There is a lot of difficult and arduous work before us, but every case of recent weeks must be explained in detail. We need to understand the mechanisms which have led to the loss of consumers’ confidence. Thanks to knowing them and eliminating criminals from the honest manu-facturers, we will be able to effectively prevent such incidents in the future.

Spring is beginning, and along with it a new hope and new strength to live is raising. This spring issue is devoted to spring. In Poland, one of the most important holidays is taking place at this time, Holy Resurrection. This symbolic rebirth of life is reflected in our customs and ceremonies. A special role in them is played by eggs. Egg, as a symbol of life, reigns supreme on the Polish Easter tables, at which the most important meal is breakfast.

Kolory WIOSNYSPRING colors

Zdję

cie

Ph

oto

By:

Foto

lia

4 4

nr1-2013(64)KwartalnikARiMRwydawanywspólniezMRiRW.Ukazujesięwjęzykupolskimiangielskim.Redakcja:EwaJaroszewicz,MariolaMarczak.Tłumaczenie:SummaLinguaeS.A.ZdjęcieIstr.okladki:Fotolia.Radaprogramowa:AnitaSzczykutowicz(MRiRW),DariuszGoszczyński (MRiRW),BogumiłaKasperowicz(MRiRW),JulianKrzyżanowski (MRiRW),MałgorzataKsiążyk(MRiRW),GrzegorzAdasik (ARiMR),FranciszekKadzik(ARiMR),MarekKassa(ARiMR),GrażynaWereszczyńska(ARiMR).RedakcjaPolishFood,ul.Wspólna30,00-930Warszawa,Poland.Tel.:(+48226232426).Subskrypcjabezpłatna.E-mail:[email protected];HTTP://www.minrol.gov.pl/eng/.Druk,oprawaisklad:ZakładyGraficzneTaurusRoszkowscySp.zo.o.www.drukarniataurus.pl.Oddanododruku:kwiecień2013.Nakład:10000szt.

1 List od ministra rolnictwa i rozwoju wsi Note from Minister of Agriculture and Rural Development

6 Śniadanie nie tylko na trawie Breakfast not only on the grass

12 Jajko na wiele sposobów Egg in many ways

16 Sękacz sejneński Tree cake

21 Pierwsza gwiazdka dla PolskiFirst star for Poland

22 Jedzenie łączy narodyFood unites nations

24 Polskie owoce i warzywa w BerliniePolish fruits and vegetables in Berlin

26 Działanie dla przyszłości świataAction for a Future World

27 Polska żywność w KopenhadzePolish food in Copenhagen

28 Upieczemy Europejski Chleb PokojuLet’s bake the European Peace Bread

spisTreści

5

1 List od ministra rolnictwa i rozwoju wsi Note from Minister of Agriculture and Rural Development

6 Śniadanie nie tylko na trawie Breakfast not only on the grass

12 Jajko na wiele sposobów Egg in many ways

16 Sękacz sejneński Tree cake

21 Pierwsza gwiazdka dla PolskiFirst star for Poland

22 Jedzenie łączy narodyFood unites nations

24 Polskie owoce i warzywa w BerliniePolish fruits and vegetables in Berlin

26 Działanie dla przyszłości świataAction for a Future World

27 Polska żywność w KopenhadzePolish food in Copenhagen

28 Upieczemy Europejski Chleb PokojuLet’s bake the European Peace Bread

29 Polska – kto nam zagra na cydrze?Poland - who will side with our cider?

33 Grzmięca – wylęgarnia polskiego jesiotraGrzmięca – hatchery for Polish sturgeon

37 Restytucja jesiotra ostronosego w PolsceRestoration of Atlantic sturgeon in Poland

41 Jesiotr w polskiej kuchniSturgeon in Polish cuisine

44 Dania jak z DaniiDishes like in Denmark

46 Oznaczenie geograficzne „Polska Wódka”Geographical indication “Polish Vodka”

48 Na zdrowie po polsku!Cheers in Polish!

51 3 pytania do Ambasadorów3 questions to the Ambassadors

54 Strategia bezpieczeństwa żywnościFood safety strategy

57 Sukcesy polskiego eksportu artykułów rolno-spożywczychSuccesses of Polish agri-food export

conTenTs

6

spisTreści

NIE TRZEBA Być dIETETyKIEM, ABy WIEdZIEć, żE ŚNIAdANIE TO NAJWAżNIEJSZy POSIłEK W CIągU dNIA. JEgO MENU MOżE Być RóżNE, CHOCIAżBy ZE WZgLędU NA OBSZAR gEO-gRAFICZNy, CZy TEż ROdZAJ WyKONyWANEJ PRACy. JEdNO JEST WSPóLNE, MUSI ONO dO-STARCZyć ORgANIZMOWI Wy-STARCZAJąCą ILOŚć ENERgII dO PRACy W CIągU dNIA NO NEEd TO BE A NUTRITIO-

NIST TO KNOW THAT BREAKFAST IS THE MOST IMPORTANT MEAL OF THE dAy. ITS MENU MAy BE dIFFERENT, FOR INSTANCE, BE-CAUSE OF THE gEOgRAPHICAL AREA OR TyPE OF WORK. ONE THINg IS COMMON, IT MUST PROvIdE THE BOdy WITH ENO-UgH ENERgy TO OPERATE dU-RINg THE dAy.

7

polishTasTe

Śniadanie nie tylko na trawieBreakfast not only on the grass

IW In Poland, the meal is referred to as follows – Eat breakfast like a king, lunch like a prince, dine like a pauper. This important knowledge is described best by proverbs, often referred to as the wisdom of the nation. In the country so far away from us, that is in China, it sounds very similar – eat breakfast alone, share your lunch with a friend, and give your dinner to your enemy.

This important meal was also portrayed in art. The famous, though controversial, work of Édouard Manet – “Breakfast on the grass” – refers to it. It is also described in our national epic written by the bard Adam Mickiewicz in Book II of Pan Tadeusz

“Elder ladies, up earlier, had coffee before;For themselves they’ve prepared now a tasty encore: A concoction from heated, with cream thickened, beer, In which curds, densely floating, of cream cheese appear. For men there’s a choice of smoked meats on a platter: There is tongue, savouries, sausage, and half-geese well fattened,All first-rate, all by secret house recipe cured, Long in juniper smoke in the chimney matured; At the end, as the last course, ‘Zrazy’ were served. Thuswise was in the Judge’s house breakfast observed.”

Other descriptions are found in our great writers, E. Orzesz-kowa and J. Iwaszkiewicz. However, it has always been a pretty lavish meal.

Traditional breakfast in Poland consisted of various products. The essential element was coffee or tea. There had to be fresh bread – white or wholemeal bread, often with whole grains, bread rolls or crescent rolls. The table also could not lack aromat-ic butter. It was often reigned by a tureen of milk soup, among

W Polsce o posiłkach mówi się tak – śniadanie jedz, jakbyś był królem, obiad – niczym książę, a kolację – jako żebrak. Tę istotną wiedzę najlepiej oddają przysłowia, określane często, jako mą-drość narodu. W tak odległym od nas kraju, jakim są Chiny, brzmi ono bardzo podobnie – śniadanie jedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację oddaj wrogowi.

Ten ważny posiłek bywał też przedstawiany w sztuce. Odnosi się do niego słynne, choć kontrowersyjne dzieło Édouarda Mane-ta – „Śniadanie na trawie”. Opisuje je też w naszej epopei narodo-wej wieszcz Adam Mickiewicz w księdze II „Pana Tadeusza”

„Panie starsze już wcześniej wstawszy piły kawę,Teraz drugą dla siebie zrobiły potrawę:Z gorącego, śmietaną bielonego piwa,W którym twaróg gruzłami posiekany pływa.Zaś dla mężczyzn więdliny leżą do wyboru:Półgęski tłuste, kumpia, skrzydliki ozoru,Wszystkie wyborne, wszystkie sposobem domowymUwędzone w kominie dymem jałowcowym;W końcu wniesiono zrazy na ostatnie danie:Takie bywało w domu Sędziego śniadanie.”

Inne opisy znajdujemy u naszych wielkich pisarzy E. Orzesz-kowej, czy J. Iwaszkiewicza. Zawsze jednak był to posiłek dosyć obfity.

Tradycyjne śniadanie w Polsce składało się z różnych produk-tów. Nieodzownym elementem była kawa lub herbata. Musiało być świeże pieczywo – chleb biały lub razowy, często z pełnego ziarna, bułeczki lub rogaliki. Na stole nie brakowało też pachnące-go masła. Często królowała na nim waza z zupą mleczną, wśród

smakpolski

których prym wiodła owsianka. Jedzono ją na słono lub słod-ko, z dodatkiem wyśmienitych, własnej roboty konfitur. Bardzo popularny był nabiał, który rów-nież spożywano na słodko lub słono. Szczególnie wiosną, gdy nie brakowało już nowalijek, powodzeniem cieszył się twaro-żek – wymieszany ze śmietaną, pyszny biały ser wraz z posieka-nym szczypiorkiem i rzodkiew-ką. Niektórzy woleli połączyć go z pokrojonymi drobno pomido-rami lub posiekanym, świeżym, pachnącym ogórkiem. Trady-cyjnie też nie mogło zabraknąć różnego rodzaju wędlin – szynek, baleronów, pieczonego i cienko pokrojonego schabu lub karków-ki. Były też na półmiskach, cienko pokrojone, różnego rodzaju kieł-basy. do tych wędlin stosowano chrzan lub musztardę. Zawsze też znalazło się na półmisku kilka plasterków różnych serów dojrzewających.

Tradycyjnym daniem na śniadanie była też jajecznica na ma-śle, często w czystej postaci, ale też i z przeróżnymi dodatkami – szczypiorkiem, pomidorami, wędlinami, czy też smażona na wędzonym boczku. Jajka podawano też i w innej postaci. Często zamiast jajecznicy spożywano jajka na miękko.

dla lubiących bardziej słodkie śniadania nie mogło na stole zabraknąć konfitur, dżemów czy też wspaniałych miodów.

dziś śniadania nie są już tak bogate. Tempo życia i ciągły po-śpiech zabijają celebrowanie tego posiłku, a szkoda. Jest jednak nadzieja, że wraz z rozwojem idei slow food powróci dobra tra-dycja wspólnego spożywania śniadania, bez pośpiechu a za to z naturalnymi, wysokiej jakości produktami.

which porridge was the leader. It was eaten salted or sweet, with added delicious, home made preserves. Eggs and dairy prod-ucts, which were also eaten sweet or salted, were very popu-lar. Especially in spring, when there was full of spring vegeta-ble, cottage cheese – delicious cheese mixed with cream, with chopped chives and radish – enjoyed its popularity. Some people preferred to combine it with finely cubed tomatoes or chopped, fresh, fragrant cu-cumber. Traditionally, there also had to be various types of meats – ham, ham sausages, roasted and thinly sliced loin of pork or neck of pork. There were also platters with various thinly sliced sausages. The addition to these meats was horseradish or mustard. There were always

a few slices of different ripening cheeses on a platter, too.A traditional dish for breakfast was also scrambled eggs

fried in butter, often in pure form, but also with all sorts of sup-plements – chives, tomatoes, meat or fried with smoked bacon. Eggs were also served in other forms. Often, instead of scrambled eggs, soft-boiled eggs were eaten.

For those who like more sweet breakfast, there must have been preserves, jams or great honeys on the table.

Today, breakfasts are not so rich any more. The pace of life, constant haste kills the celebration of this meal, which is a pity. However, there is hope that together with development of the idea of slow food the good tradition of eating breakfast together, without haste, but with natural, high-quality prod-ucts will return.

jajecZnica Ze sZcZyPiorkiem scramBled eggs Fried with chives

9

W polskiej tradycji największą celebrą cieszy-ło się jedno, szczególne śniadanie – śniadanie wielkanocne. Zaczynało się ono od wspólnego podzielenia się jajkiem ze święconki, które sym-bolizuje odradzające się życie. Spożywano też i inne produkty z koszyczka – chleb i kiełbasę. To jedyne w ciągu roku, wyjątkowe śniadanie było obfite i bardzo bogate w różne produkty. Tutaj raczej już nie podawano zup mlecznych, ale całą gamę przepysznych wyrobów wędliniarskich, pachnących pasztetów, czy ryb.

Śniadanie kończyło się ucztą ciast z tradycyj-ną babą wielkanocną na czele.

In the Polish tradition, one particular break-fast was eaten with the largest celebration – the Easter breakfast. It started from common shar-ing of egg from the blessed food, which sym-bolizes the rebirth of life. Other products from the basket were also consumed – bread and sausage. That is the only, exceptional breakfast during a year which was generous and very rich in various products. Here, milk soups were not served, but rather a whole range of delicious meat products, aromatic pates or fish.

Such breakfast ended with a feast of cakes, leaded by the the traditional Easter baba cake.

tekst By: Dariusz MaMiński/MrirWZdjęcia Photos By: Fotolia

polishTasTe

styl

iZac

ja i Z

dję

cie

arr

ang

emen

t an

d Ph

oto

By: d

ukl

as+/

du

klas

.Pl

12

poznajpolskążywność

Jajko na wiele sposobów

Egg in many ways

JAJKO JEST JEdNyM Z NAJSTARSZyCH SyMBOLI, UżyWANyCH W OBRZędO-WOŚCI RóżNyCH KULTUR. UWAżANE JEST ZA SyMBOL POCZąTKU żyCIA I POCZąTKU WSZECHRZECZy EggS ARE ONE OF THE OLdEST SyMBOLS USEd IN THE RITES OF dIFFERENT CULTURES. THEy SyMBOLISE THE BEgIN-NINg OF LIFE ANd THE BEgINNINg OF ALL THINgS.

13

IW In the Polish tradition, there are two most important holi-days – Christmas and Easter. An egg is the symbol of the latter. It is a time of rebirth, of new hope. Therefore, the Easter table is dominated by eggs.

The beginning of the most important Easter meal – breakfast – starts with sharing blessed egg. The table is additionally decorat-ed with hard-boiled eggs, which have beautifully decorated shells. depending on the region of the country and the tradition associ-ated with this, decorations may be very different. There are eggs cooked in onion peels, thanks to which they have a nice brown colour. Other natural dyes were also used for colouring. The names for Easter eggs prepared in this way were also various. They were called “pisanki” or “kraszanki.” Today, various ready dyes come in handy, and thanks to them Easter eggs arranged on a platter have a whole range of colours. According to the old tradition, eggs are also scratched or painted in different patterns.

On the table there are also hard-boiled eggs, cut in half, ar-ranged on platters. They are mostly decorated with a drop of may-onnaise, a slice of radish and sprinkled with finely chopped chives.

There are many more dishes with eggs. We have various methods for preparing them. One of the most popular is scram-bled eggs. They can be made only of mixed eggs poured into the pan on melted butter, with salt and a little pepper. More varied dish may contain diced tomatoes as well as chanterelle mush-rooms fried in butter. Additions are limited practically only by our culinary invention. There can be a version with fried scratchings

W polskiej tradycji największe znaczenie mają dwa święta Boże Narodzenie i Święta Wielkanocne. Symbolem tych drugich jest jajko. To czas odrodzenia, nowej nadziei. dlatego też na świą-tecznym, wielkanocnym stole królują jajka.

Początek najważniejszego posiłku świątecznego – śniadania rozpoczyna się od podzielenia poświęconym jajkiem. Stół zdobią ponadto jajka ugotowane na twardo, których skorupka jest pięk-nie zdobiona. W zależności od regionu kraju i tradycji z tym zwią-zanej zdobienie jest bardzo różne. Są jajka gotowane w łupinach cebuli, dzięki czemu mają piękny brązowy kolor. Wykorzystywano też inne naturalne barwniki do kolorowania. Różnie też określano tak przygotowane jajka. Mówiono na nie pisanki, kraszanki. dziś z pomocą przychodzą różne gotowe barwniki, które sprawiają, że ułożone na półmisku pisanki mają całą gamę kolorów. Starą tradycją jest też wydrapywanie, lub malowanie różnych wzorów.

Na stole nie brakuje też jajek ugotowanych na twardo, prze-krojonych na połówki, ułożonych na półmiskach. Najczęściej ude-korowane są kroplą majonezu, plasterkiem rzodkiewki i posypane drobno posiekanym szczypiorkiem.

Potraw z użyciem jajek jest znacznie więcej. Mamy przeróż-ne sposoby ich przyrządzania. Jednym z najpopularniejszych jest jajecznica. Może być zrobiona z samych rozkłóconych jajek, wy-lanych na patelnię, na roztopione masło tylko z dodatkiem soli i odrobiny pieprzu. Bardziej urozmaicone danie zawierać może pokrojone pomidory, albo przysmażone też na maśle kurki. Prak-tycznie dodatki ograniczone są tylko naszą inwencją kulinarną.

Pisanki - jaja kurZe, a także gęsie luB kacZe ZdoBione różnymi technikami. symBoliZują nowe życie i BudZącą się na wiosnę PrZyrodę easter eggs – chicken, as well as goose or duck eggs decorated using diFFerent techniques. they symBolise new liFe and the sPring reBirth oF nature.

DiscoverpolishfooD

14


jajko sadZone sunny side uP egg

jajko na miękko egg with the cruddle white and liquid yolk

jajko Z majoneZem i sZcZyPiorkiem egg with mayonnaise and chives

omlet Z warZywami omelette with vegetaBles

DiscoverpolishfooD

15 15

made of raw or smoked bacon or finely chopped sausage. There is also a whole variety of dishes made on the basis of omelette, which, after all, is also formed on the basis of whipped eggs. Here, the main role is also played by our culinary invention as to the se-lection of ingredients.

Another popular way to prepare breakfast with the use of eggs is to soft-boil it. Such egg, with the curdled white and liquid yolk, which is placed in a special egg cup, looks and tastes amaz-ing. An egg can also be sunny side up or simply broken down into the pan. This dish is good both for breakfast and a light lunch. It looks great on a plate, where on the curdled spilled white there is the yellow-orange island of liquid yolk.

The Polish cuisine has still many more uses of eggs. Stuffed eggs served in shells, even though require a lot of treatments, look great. In this case, the hard-boiled egg must be skilfully cut in half, not to damage the shell. The egg white and yolk is finely chopped with the addition of parsley, salt and peppers. Then, after mixing, it is placed back in the half-shells and fried on a pan.

Eggs are also used in different types of salads, for example, vegetable or fish. It is hard to imagine a typical Polish żurek with-out quarters of hard-boiled eggs immersed in it. Adding an egg to the meat loaf is also common.

And what about desserts? In this case, we cannot do without eggs, too. They are added to many cakes and pastries. At this point, it is hard not to mention the famous Polish sękacz – tree cake, which is done entirely in a specific way with eggs. A special article about it is to be found on the following pages of Polish Food.

Można zrobić wersję z przysmażonymi skwarkami z boczku suro-wego lub wędzonego, albo też pokrojonej drobno kiełbasy. Jest też całe bogactwo dań robionych na bazie omletu, który przecież też powstaje z roztrzepanych jajek. Tutaj też główną rolę odgrywa nasza kulinarna inwencja co do doboru składników.

Innym popularnym sposobem przyrządzenia śniadania z wykorzystaniem jajka jest ugotowanie go na miękko. Wspaniale wygląda i smakuje takie jajeczko ze ściętym białkiem i płynnym żółtkiem, które umieszczone jest w specjalnym kieliszku. Może też być jajko sadzone, czyli po prostu rozbite na patelni. To danie jest dobre zarówno na śniadanie, jak i na lekki obiad. Wspaniale prezentuje się na talerzu, gdzie na ściętym, rozlanym białku jest żółto-pomarańczowa wyspa z płynnego żółtka.

W polskiej kuchni jest jeszcze bardzo wiele zastosowań jaj-ka. Wspaniale wyglądają, choć wymagają wiele zabiegów, jaj-ka faszerowane podawane w skorupkach. W tym przypadku, ugotowane na twardo jajka musimy umiejętnie przeciąć na pół tak, aby nie uszkodzić skorupki. Białko i żółtko drobno siekamy z dodatkiem natki pietruszki, soli i pieprzu. Całą masę wkładamy z powrotem do połówek skorupek i przysmażamy na patelni.

Jajka wykorzystujemy również w różnego rodzaju sałatkach, np.: jarzynowych lub rybnych. Trudno sobie wyobrazić typowy polski żurek bez zanurzonych w nim ćwiartek jajka ugotowanego na twardo. Popularne jest też dodawanie takiego jajka do piecze-ni rzymskiej.

A co z deserami? W tym przypadku również nie obędzie się bez jajek. dodajemy je do wielu ciast i wypieków. Nie sposób w tym miejscu nie wspomnieć słynnego polskiego sękacza, któ-ry cały zrobiony jest w specyficzny sposób właśnie z jajek. O nim specjalny artykuł na kolejnych stronach Polish Food.

tekst By: Dariusz MaMiński/MrirWZdjęcia Photos By: Fotolia

BaBka cytrynowa lemon cake

16


17

DiscoverpolishfooD

Sęka

cz s

ejne

ński

Tree

cak

e

18

IJ


If you ask a housewife form Podlachia what is needed to prepare the traditional sękacz sejneński, you will certainly learn that only thanks to natural products sękacz gains the noblest flavour values. “First of all, products of the highest quality, prefer-ably straight from the farm. In traditional sękacz of Sejny, you will not find any artificial dyes or enhancers,” – say with one voice the housewives born in the Sejny Land. “40 pieces of eggs, 1 kg of butter, 1 litre of home-made sour cream with a fat content of about 30%, 1 kg of flour and 1 kg of sugar.” If, however, we ask where the distinctive slightly sour flavour of the cake comes from, we will hear a sigh for a quince, now rarely used and re-placed by lemon.

Sękacz owes its characteristic properties to the specific pro-duction method. For the baking, a horizontal roller is used, on which the dough is poured in layers. The baking process is a time-consuming job – it takes two people a minimum of 4 hours and consists of several stages. The first one is the preparation of buttery dough, which consists in vigorous creaming of butter and sugar for 2 hours. At this point, it is already visible that one person is not enough. Typically, this step is performed alternately by two people.

Then, the following ingredients are added to the dough: yolks, flour, cream, and the mixing process is extended by another minutes, and more specifically, by about 30 minutes. At this point,

Jeżeli zapytamy podlaską gospodynię, czego potrzebujemy do przygotowania tradycyjnego sękacza sejneńskiego, z pew-nością dowiemy się, że tylko dzięki naturalnym produktom sękacz nabiera najszlachetniejszych walorów smakowych. – Po pierwsze produkty najwyższej jakości, najlepiej prosto z gospodarstwa. W tradycyjnym sękaczu z Sejneńszczyzny nie znajdziemy żad-nych sztucznych barwników czy ulepszaczy – mówią zgodnie gospodynie rodem z ziemi sejneńskiej. – 40 sztuk jaj, 1 kg masła, 1 l domowej kwaśnej śmietany o zawartości tłuszczu ok. 30% oraz 1 kg mąki i 1 kg cukru. Jeżeli natomiast zapytamy skąd bierze się charakterystyczny lekko kwaskowy smak ciasta, usłyszymy wes-tchnienie za pigwą, dziś już rzadziej stosowaną i zastępowaną cytryną.

Sękacz swe charakterystyczne właściwości zawdzięcza specy-ficznej metodzie produkcji. Otóż do jego wypieku używa się po-ziomego wałka, na który warstwami nalewane jest ciasto. Proces pieczenia to zajęcie czasochłonne – dwóm osobom zajmuje mi-nimum 4 godziny i składa się z kilku etapów. Pierwszy to przygo-towanie maślanej masy, czyli 2 godziny energicznego ucierania masła z cukrem. Już w tym momencie widać, że jedna osoba to za mało. Zazwyczaj czynność tę wykonują na przemian dwie osoby.

Następnie do masy trafiają kolejne składniki: żółtka, mąka, śmietana i proces mieszania wydłuża się o kolejne minuty,

ZłOCISTy KOLOR, AKSAMITNy, MAŚLANy SMAK, SłOdKA WOń BISZKOPTOWEgO CIASTA. TO ZNAK, żE POdLASKA gOSPOdyNI PRZygOTOWAłA SęKACZ – TRAdyCyJNy PRZySMAK Z Pół-NOCNO-WSCHOdNIEJ CZęŚCI POLSKI, ACZKOLWIEK Z PRUSKIM ROdOWOdEM gOLdEN CO-LOUR, vELvETy, BUTTERy FLAvOUR ANd SWEET AROMA OF SPONgE CAKE. IT IS A SIgN THAT THE HOUSEWIFE FROM POdLACHIA HAS PREPAREd SęKACZ – A TRAdITIONAL TREE CAKE, dELICACy FROM THE NORTH-EASTERN PART OF POLANd, BUT WITH THE PRUSSIAN ORIgIN.

Proces PiecZenia to Zajęcie cZasochłonne – dwóm osoBom Zajmuje minimum 4 godZiny i składa się Z kilku etaPów.

19

DiscoverpolishfooD

the quince should be added. It is time for the third stage, that is, the preparation of the roller and heating it over a fire. The original sękacz is still baked over hearth. While one person is coating the roller with layers of dough, the other is rotating it slowly, so that the dough was evenly browned on each side. Since the 1980s, electric toasters, which are gradually replacing the traditional method, have been commonly used.

However, before bak-ing, egg whites whipped stiff need to be added to the dough and mixed very, very gently. The result will be a fluffy, sponge dough, which is poured in layers on the rotating roller. It usually takes about an hour. Sękacz baked like this should be left on the roller until it is com-pletely cool – only then it can be gently removed, cut into small pieces and its unique taste can be enjoyed.

The size of the cake de-pends on the size of the roller

and the amount of ingredients used for its preparation. Typical sękacz sejneński is baked on the roller with a height of 38 cm, 14 cm in diameter at the base, 7 cm at the top. Sometimes, also small tree cakes are baked, which can be about 20 cm tall, and the largest sękacz sejeński cakes are up to 75 cm in height. Average sękacz sejneński weighs about 3 kg.

This cake got to the region of Sejny probably at the begin-ning of the twentieth century, and has become widely known over time. Residents of the Sejny region have adapted the Prus-sian recipe – the elders still speak of sękacz using a german-sounding name “bankuchen.”

a ściślej o 30 minut. W tym momencie dodajemy również pigwę. Czas na etap trzeci, czyli przygotowanie i ogrzanie nad ogniem wałka. Oryginalny sękacz nadal wypiekany jest nad paleniskiem. Podczas, gdy jedna osoba polewa wałek warstwami ciasta, druga obraca nim powoli tak, aby ciasto było równo przypieczone z każ-dej strony. Od lat 80. w powszechnym użyciu są już elektryczne opiekacze, które stopniowo wypierają tradycyjną metodę.

Zanim jednak przystąpimy do pieczenia, do masy trzeba dodać sztywno ubite białka ja-jek i bardzo, ale to bardzo deli-katnie wymieszać. dzięki temu powstanie puszysta, biszkopto-wa masa, którą warstwami po-lewa się obracający się wałek. Zazwyczaj trwa to około godzi-ny. Tak upieczony sękacz należy pozostawić na wałku, aż do cał-kowitego ostudzenia – dopiero wtedy można go delikatnie zdjąć, pokroić na mniejsze ka-wałki i delektować się jego nie-powtarzalnym smakiem.

Wielkość ciasta zależy od rozmiaru wałka i ilości składników użytych do jego przygotowa-nia. Typowy sękacz sejneński wypieka się na wałku o wysokości 38 cm, 14 cm średnicy u podstawy, 7 cm u góry. Niekiedy wy-pieka się również małe sękacze, które mogą mieć około 20 cm wysokości, a największe sękacze sejneńskie mają nawet 75 cm wysokości. Średni sękacz sejneński waży około 3 kg.

W okolice miasta Sejny ciasto trafiło najprawdopodobniej na początku XX wieku, a z czasem stało się powszechnie znane. Mieszkańcy regionu Sejneńszczyzny zaadaptowali pruską re-cepturę – starsi do dziś mówiąc o sękaczu, używają niemiecko brzmiącej nazwy „bankuchen”.

Sękacz sejneński, wpisany na listę produk-tów tradycyjnych, to ciasto o stożkowatym kształcie, z charakterystycznymi sękami, widocznymi po przekrojeniu jasnożółtymi słojami na przemian z lekko brązowymi, przypominającymi słoje drzewa Sękacz sejneński, inscribed on the list of traditional products, is a cone-shaped cake with characteristic light yellow knots inter-woven with light brown stripes, resembling tree rings, visible after cutting.

the Baking Process is a time-consuming joB – it takes two PeoPle a minimum oF 4 hours and consists oF several stages.


Obecność sękacza na terenie północno-wschodniej Polski potwierdzają relacje osób, które pochodzą z rodzin od wielu po-koleń wypiekających bankucheny. O tradycji wypieku sękacza w okolicach Sejn świadczą również stare fotografie. Zdjęcie z 1946 roku, na którym ukazany jest wypiek sękacza, a także zdjęcie z uroczystości rodzinnej z 1958 roku, podczas której bankuchen stoi na stole, to jedne z najstarszych dokumentów. W przewodnikach turystycznych wzmianki o sękaczach pojawiły się w latach 80. XX wieku. Zmianę nazwy, czy raczej zastąpienia spolszczonego słowa „baumkuchen” (ciasto drzewne) na „sękacz”, należy wiązać z określeniem stosowanym przez turystów w poło-wie lat 70. ubiegłego wieku.

Na Sejneńszczyźnie sękacz jest stałym elementem świąt i uroczystości rodzinnych i towarzyskich. Każdy turysta, przyby-wający na ziemię sejneńską, z pewnością zostanie poczęstowany złocistym, biszkoptowym, tradycyjnym przysmakiem.

The presence of sękacz in the north-eastern Poland is con-firmed by accounts of people who come from families baking bankuchens for many generations. The tradition of baking sękacz around Sejny is also proven by old photographs. A photograph from 1946, which shows baking sękacz, as well as a photograph taken at a family celebration in 1958, during which the bankuchen is on the table, are ones of the oldest documents. In tourist guides, first mentions of sękacz cakes appeared in the 1980s. Change of the name, or rather replacing the Polonized word “baumkuchen” (tree cake) with “sękacz,” is to be associated with the term used by tourists in the mid 1970s.

In the Sejny region, sękacz is a regular part of celebrations, family gatherings and social events. Every tourist who comes to the Sejny Land will be certainly offered a traditional golden sponge delicacy.

20

tekst: renata kania (Z wykorZystaniem materiałów starostwa Powiatowego w sejnach) By: renata kania (with the use oF materials oF the sejny district authority oFFice), Zdjęcia Photos By: Renata Kania

21

insPiracją do stworZenia dania na Finałową kolację cook it raw Był dla wojciecha amaro tradycyjny sękacZ sejneński, PiecZony nad Paleniskiem wojciech amaro drew his insPiration For the cook it raw Final dinner From sękacZ (traditional "Branched tree" cake) oF sejny, Baked over Flames.

DiscoverpolishfooD

Forest gumP

P

PPoland has been awarded with its first MICHELIN star – announced the press release about the most recent, thirty-second edition of the MICHELIN guide Main Cities of Europe published on 14 March this year.

In the autumn edition of Polish Food, we wrote about COOK

IT RAW and the participation of Wojciech Modest Amaro, the one and only Pole there, the owner and chef of the Warsaw "Atelier Amaro" restaurant, which has been honoured with the Michelin Rising Star.

"Atelier Amaro" may pride itself with the star since the

middle of March this year. Michelin inspectors were en-chanted by the chef's amazing ideas for dishes prepared from local products, his innovative cooking style and uncon-ventional combinations of ingredients.

Wojciech Amaro creates real culinary masterpieces on

a daily basis. He always uses the best, Polish, seasonal products. One of his masterpieces was "Forest gump" – a dish consisting, among others, of an unparalleled mushroom sękacz (traditional "branched tree" cake) served at COOK IT RAW final dinner.

tekst By: renata kania/MrirWZdjęcia Photos By: renata kania/mrirw, julio moya

Pierwsza gwiazdka dla PolskiFirst star for Poland

Polska otrzymała pierwszą gwiazdkę Michelina – prze-czytaliśmy 14 marca br. w informacji prasowej na temat naj-nowszego, trzydziestego drugiego już, wydania przewodni-ka Michelina „Main Cities of Europe”.

W jesiennym numerze Polish Food’a pisaliśmy o COOK IT RAW

i udziale w tym wydarzeniu jedynego Polaka, Wojciecha Modesta Amaro, właściciela i szefa kuchni warszawskiej restauracji „Atelier Amaro” – uhonorowanej wschodzącą gwiazdką Michelina.

Od połowy marca br. „Atelier Amaro” może poszczycić się już gwiazdką. Inspektorów Michelina urzekły wyjątkowe pomysły szefa kuchni na przygotowanie potraw z lokalnych produktów, jego nowatorski styl gotowania i oryginalne kombinacje składników.

Wojciech Amaro codziennie tworzy kulinarne dzieła sztuki.

do swoich potraw wykorzystuje najlepsze, polskie, sezonowe produkty. Jednym z jego arcydzieł był „Forest gump” – danie skła-dające się między innymi z wyjątkowego grzybowego sękacza, zaserwowane podczas finałowej kolacji COOK IT RAW.

22

NP- Poprzez jedzenie łączą się narody – powiedziała niemiecka minister ds. ochrony żywności i rolnictwa i ochrony konsumentów Ilse Aigner, witając się na polskim stoisku narodowym z polskim

“Nations unite by eating,” said the Federal Minister of Food, Agriculture and Consumer Protection, Ilse Aigner, greeting on the Polish national stand with the Polish Minister of Agriculture and Rural development, Stanisław Kalemba, and added that where there is good food, trade fair guests feel good. Minis-ter Kalemba stressed that as far as the agri-food products are concerned, the Federal Republic of germany has been our main trading partner for many years. Last year, sales of agri-food products to germany exceeded EUR 3 billion. The greatest interest of the german consumers is enjoyed by high quality Polish dairy and poultry products, smoked fish, fruit juices and preserves, as well as bakery products and confectionery.

Traditionally, Polish exhibition at the Berlin fair was held under the slogan “Polska SCHMECKT!” (Poland tastes!). This year, the hit at the Polish stand was Polish caviare from Polish stur-

Jedzenie łączy narodyFood unites nations


BERLIńSKI ZIELONy TydZIEń W TyM ROKU UKIERUNKOWANy Był NA PREZENTOWANIE PRO-dUKTóW O CHARAKTERZE REgIONALNyM I LOKALNyM. NA STOISKACH POLSKICH WySTAW-CóW ICH NIE BRAKOWAłO. Były TAM WędLINy, SERy, JABłKA I WyPIEKI WPISANE, NA PROWA-dZONą PRZEZ POLSKIE MINISTERSTWO ROLNICTWA, LISTę PROdUKTóW TRAdyCyJNyCH BERLIN gREEN WEEK THIS yEAR WAS AIMEd AT PRESENTINg PROdUCTS OF A REgIONAL ANd LOCAL NATURE. THERE WERE PLENTy OF THEM AT THE STANdS OF THE POLISH EXHIBITORS. THEy PRESENTEd MEATS, CHEESE, APPLES ANd BAKEd gOOdS ENTEREd ON THE LIST OF TRA-dITIONAL PROdUCTS KEPT By THE POLISH MINISTRy OF AgRICULTURE.

minister ds. ochrony żywności, rolnictwa i ochrony konsumentów ilse aigner oraZ minister rolnictwa i roZwoju wsi stanisław kalemBa PodcZas sPotkania w Berlinie ilse aigner, Federal minister oF Food, agriculture and consumer Protection,

and stanisław kalemBa, the minister oF agriculture and rural develoPment at a meeting in Berlin.

23

ministrem rolnictwa i rozwoju wsi Stanisławem Kalembą i dodała, że tu, gdzie jest dobra żywność, tam targowi goście dobrze się czują. Minister Kalemba pod-kreślił, że w zakresie produktów rolno-spożywczych już od wielu lat Republika Federalna Niemiec jest głównym naszym partnerem handlowym. W ubiegłym roku sprzedaż artykułów rolno-spożywczych do Niemiec przekroczyła 3 mld EUR. Największym zainteresowaniem niemieckich konsumentów cieszą się wysokiej jakości, polskie produkty drobiowe i mleczarskie, ryby wędzone, soki i przetwory owocowe, a także wyroby piekarnicze i cukiernicze.

Tradycyjnie już polskie wystąpienie na berlińskich targach odbywało się pod hasłem „Polska SCHMECKT!” (Polska smakuje!). W tym roku hitem na pol-skim stoisku okazał się polski kawior, z polskiego jesiotra. Mało kto wie, że Polska jest producentem kawioru. Rocznie produkujemy około kilkuset ton tego spe-cjału. Polska we współpracy z Niemcami wdraża innowacyjny program badań naukowych, aby odbudować populację tej ryby, żyjącej w naturalnych warun-kach Morza Bałtyckiego.

W Berlinie swoje produkty prezentowało 100 polskich firm. Targowi goście zachwyceni byli smakiem polskich produktów tradycyjnych – unikatowych, re-gionalnych wyrobów wytwarzanych od lat według oryginalnych receptur. Wśród nich były: wyroby piekarnicze, przetwory ekologiczne, wędliny, soki ze świeżych warzyw i owoców, miody, majonezy, sosy, sałatki, ryby, różnego rodzaju sery twa-rogowe, pleśniowe i wędzone, jogurty, a także wina i inne napoje alkoholowe.

dużym zainteresowaniem cieszyły się nie tylko degustacje i pokazy kulinar-ne, ale także pokazy układania kwiatów i organizowane tu prezentacje rękodzie-ła i kultury ludowej.

geon. Few people know that Poland is a producer of caviare. Every year we produce a few hundred tons of this delicacy. Poland, in cooperation with germany, is implementing an innovative research programme to restore population of the fish, liv-ing in natural conditions of the Baltic Sea.

In Berlin, 100 Polish companies presented their products. The fair guests were delighted with the taste of traditional Polish products – unique, regional products made over the years according to original recipes. They included, among other products: bakery goods, organic products, meats, juices made of fresh fruits and vegetables, honeys, mayonnaises, sauces, salads, fish, various kinds of cottage cheese, blue and smoked cheese, yo-ghurt, as well as wine and other alcoholic bever-ages.

Not only tastings and cooking demonstra-tions proved very popular, but also flower arrang-ing demonstrations and presentations of handi-crafts and folk culture organized here.

tekst By: Małgorzata książyk/MrirWZdjęcia Photos By: messe Berlin gmBh, iwona chromiak/mrirw

DiscoverpolishfooD

24

FJ


Już po raz piąty Związek Sadowników RP zorganizował Polskie Stoisko Narodowe na Międzynarodowych Targach Owocowo-Warzywnych Fruit Logistica. Targi odbywały się na początku lutego w Berlinie. Prezentowało się tu ponad 30. wystawców, głównie grup producenckich z województwa mazowieckiego, lubelskiego i kujawsko-pomorskiego. Na targach swoje produkty promowało także województwo łódzkie.

O atrakcyjności polskich produktów ogrodniczych świadczyły: liczba i zainteresowanie zwiedzających.

- Jako kraj, produkujący smaczne, pachnące i zdrowe owoce i warzywa, mamy naprawdę powody do satysfakcji – powiedziała, przebywająca na targach, polska wiceminister rolnictwa Krystyna gurbiel. dodała, że w Polsce produkujemy rocznie około 3,7 mln ton owoców i ponad 5,2 mln ton warzyw.

Polska jest piątym krajem w Unii Europejskiej, pod względem produkcji ogrodniczej, po Hiszpanii, Włoszech, Francji i Niemczech. Wypracowana przez rodzimych producentów jakość i dobra opi-nia o polskich towarach ogrodniczych pozwoliła na trwałe pozy-skać wielu odbiorców, spośród których największy udział należy do Niemiec.

For the fifth time, the Polish Fruit growers Association organized Polish National Stand at the Fruit Logistica In-ternational Fruit and vegetable Fair. The fair took place at the beginning of Febru-ary, in Berlin. More than 30 exhibitors, most-ly groups of producers from Mazowieckie, Lubelskie and Kuyavian-Pomeranian voivode-ships presented themselves here. The łódzkie Region also promoted its products at the fair.

The attractiveness of Polish horticultural products was proven by the number and interest of visitors.

“As a country producing tasty, fragrant and healthy fruits and vegetables, we really have reasons for satisfaction,” said the Polish deputy Minister of Agri-culture, Krystyna gurbiel, visiting the fair. She added that in Poland about 3.7 million tonnes of fruits and more than 5.2 million tonnes of vegetables are produced annually.

Poland is the fifth country in terms of horticultural produc-tion in the European Union, after Spain, Italy, France and germany. The quality and good opinion on the Polish horticultural products, developed by home producers, helped to attract many customers permanently, of whom the largest share belongs to germany.

Last year, german consumers bought Polish fruits and vegetables for the amount of approxi-mately EUR 560 million, which ac-counted for nearly 20% of the Polish agri-food ex-ports to that country.

In Poland, more than 230 groups and nearly 60 organizations of fruit and vegetable producers, which associate almost 7 thousand members, are operating, and the

value of products marketed by these groups and organizations

is close to 20% of the national horticultural production, that is

more than PLN 1.2 billion. Thanks to the implementation of the Common Agricultural Policy, Polish groups are de-

veloping fast and are well organized, which is confirmed by the increasing number of their representatives at

the Fruit Logistica fair.

Polskie owoce i warzywa w BerliniePolish fruits and vegetables in Berlin

25

polanDTasTesgooD

tekst By: Małgorzata książyk/MrirWZdjęcia Photos By: Fotolia, mrirw

Niemieccy odbiorcy kupili w ubiegłym roku pol-

skie owoce i warzywa za kwotę ok. 560 mln EUR, co stanowiło prawie 20% polskiego

eksportu rolno-spożywczego do tego kraju. W Polsce działalność prowadzi ponad 230 grup i blisko 60 or-

ganizacji producentów owoców i warzyw, w których zrzeszonych jest prawie 7 tys. członków, a wartość produktów, wprowadzanych do obrotu przez te grupy i organizacje, stanowi blisko 20% kra-jowej produkcji ogrodniczej, tj. ponad 1,2 mld zł. dzięki realizacji Wspólnej Polityki Rolnej polskie grupy szybko się rozwijają i dobrze się organizują, czego potwierdzeniem jest coraz liczniejsza ich re-prezentacja na Targach Fruit Logistica.

IW

26


W Norymberdze zapadają ustalenia dotyczące tego, co bę-dzie się działo w branży rolnictwa ekologicznego w najbliższym roku. Stoisko polskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi or-ganizowane jest na tych targach od roku 2005. Polscy wystawcy prezentowali ofertę żywności ekologicznej i dynamicznie roz-wijające się polskie rolnictwo ekologiczne. Organizowane były liczne prezentacje i pokazy kulinarne.

Polskie, wysokiej jakości produkty, a także potrawy tradycyj-nej polskiej kuchni cieszyły się ogromnym zainteresowaniem targowych gości.

Na targach wystawiały się organizacje skupiające polskich producentów ekologicznych:

Augustowsko-Podlaskie Stowarzyszenie Eko-Rolników; Klaster dolina Ekologicznej żywności; Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Producentów Ekologicz-nych „Ekołan”; Stowarzyszenie „Polska Ekologia”; Stowarzyszenie Producentów żywności Metodami Ekologicz-nymi „Ekoland”; Związek Rolników Ekologicznych „Biopolska”.

Targi BioFach, to wiodąca impreza wystawiennicza produk-tów ekologicznych w skali światowej. gromadzi ona corocznie ponad 40 tys. zwiedzających oraz ok. 2,5 tys. wystawców. Uczest-nictwo w targach to niezwykła możliwość poznania marek i pro-duktów z ponad 80 krajów, wymiany poglądów z czołowymi przedstawicielami sektora produkcji ekologicznej oraz poznania nowych trendów i innowacji.

In Nuremberg the arrangements for what will happen in the organic farming industry in the coming year are made. The stand of the Polish Ministry of Agriculture and Rural develop-ment has been present at the fair since 2005. Polish exhibitors presented an offer of organic food and a dynamically develop-ing Polish organic farming. Numerous presentations and cook-ing demonstrations were organized.

Polish, high quality products, as well as dishes of traditional Polish cuisine enjoyed enormous popularity among the fair visi-tors.

Organizations of Polish organic producers had their stands at the fair:

Augustów-Podlasie Association of Eco-Farmers; Organic Food valley Cluster; “Ekołan” Kuyavian-Pomeranian Association of Organic Produc-ers; „Polish Ecology” Association; „Ekoland” Association of Organic Food Producers; „Biopolska” Organic Farmers Union.

BioFach fair is the leading event of exhibition of organic products in the world. It gathers annually more than 40 thou-sand visitors and about 2.5 thousand exhibitors. Participation in the fair is a unique opportunity to get to know new brands and products from over 80 countries, to exchange views with the leading representatives of the organic production sector and learn about new trends and innovations.

tekst By: Małgorzata książyk/MrirWZdjęcie Photo By: Fotolia

dZIAłANIE dLA PRZySZłOŚCI ŚWIATA, TO TEMAT PRZEWOdNI TEgOROCZ-NyCH ŚWIATOWyCH TARgóW EKOLOgICZNyCH BIOFACH, KTóRE W PIERW-SZEJ POłOWIE LUTEgO OdByWAły SIę W NORyMBERdZE ACTION FOR A FUTURE WORLd – IS THE CENTRAL THEME OF THIS yEAR’S WORLd ORgA-NIC TRAdE FAIR BIOFACH, WHICH TOOK PLACE IN NUREMBERg IN THE FIRST HALF OF FEBRUARy.

Działanie dla Przyszłości Świata Action for a Future World

27

TO

DiscoverpolishfooD

Okazją do zaprezentowania na rynku duńskim oferty polskich producentów żywności wysokiej jakości, były międzynarodowe, skandynawskie targi branży rolno-spożywczej Copenhagen Food Fair, odbywające się 24-27 lutego.

W polskim stoisku promowano produkty posiadające znak Programu Poznaj dobrą żywność, programu informowania o wy-sokiej jakości produktach żywnościowych. Wśród nich znalazły się przetwory mleczne, mięsne, rybne, owocowo-warzywne, w tym naturalne soki owocowe, a także produkty mączne i cukiernicze oraz wina i piwa. Prezentacja połączona była z degustacjami przy-gotowywanymi przez zespół profesjonalnych kucharzy. Targowi

goście próbowali polskich wędlin, serów, przetworów z owoców i warzyw oraz zachwycali się ich smakiem i jakością.

Przedstawiciele polskich firm mieli okazję do kontaktów handlowych z dystrybutorami, działającymi w branży rolno-spo-żywczej w danii i pozostałych krajach skandynawskich. Odbyły się również rozmowy z przedstawicielem jednej z największych duńskich sieci handlowych.

Potrzebę dalszego umacniania pozycji polskiej żywności w danii oraz kreowania pozytywnego wizerunku polskich artyku-łów rolno-spożywczych podkreślał Ambasador RP w danii Rafał Wiśniewski. Ambasador zachęcał producentów do intensyfikacji działań marketingowych, widząc w tym szansę do obalania, roz-powszechnianych ostatnio w danii, mitów o polskiej żywności i wprowadzenia na rynek duński polskich produktów.

Organizatorem polskiego wystąpienia promocyjnego pod-czas Copenhagen Food Fair było ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi we współpracy z Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji Am-basady RP w Kopenhadze.

The international Scandinavian fair of the agri-food sector, Copenhagen Food Fair, which took place from 24 to 27 Febru-ary, was an opportunity to present the offer of Polish produc-ers of high quality food on the danish market.

The Polish stand promoted products with the sign of the Programme discover great Food, the programme informing on high-quality food products. They included dairy products, meat, fish, fruits and vegetables, including natural fruit juices, as well as flour and confectionery products, and wine and beer. The presentation was combined with tasting prepared by a team of professional chefs. guests of the fair tried Polish

meats, cheese, fruit and vegetable preserves and raved about their taste and quality.

Representatives of the Polish companies had the opportu-nity to establish business contacts with distributors operating in the agri-food industry in denmark and other Scandinavian countries. Talks with the representative of one of the largest danish retail chains also took place.

The need for further strengthening of the position of Polish food in denmark and creating a positive image of Polish agri-food products was stressed by the Ambassador of the Re-public of Poland to denmark, Rafał Wiśniewski. The Ambassa-dor encouraged producers to intensify marketing efforts, see-ing this as an opportunity to dispel myths about Polish food, recently spreading in denmark, and marketing Polish products to danish market.

Polish promotional stand at the Copenhagen Food Fair was organized by the Ministry of Agriculture and Rural de-velopment in collaboration with the department of Trade Promotion and Investment of the Polish Embassy in Copen-hagen.

Polska żywność w KopenhadzePolish food in Copenhagen

tekst By: Małgorzata książyk/MrirWZdjęcie Photo By: mrirw, Fotolia

28

WW 2014 roku w 25. rocznicę upadku muru berlińskiego i że-laznej kurtyny w Europie, zostanie upieczony wspólny Europej-ski Chleb Pokoju. To inicjatywa niemieckiej minister ds. ochrony żywności, rolnictwa i ochrony konsumentów Ilse Aigner. Pani minister, podczas spotkania w Brukseli z ministrem Stanisławem Kalembą, zaprosiła Polskę do wzięcia udziału w inicjatywie „Peace Bread”.

Upieczony, w ramach berlińskich uroczystości, chleb bę-dzie symbolem upadku komunizmu w Europie. Wydarzenie to ma być częścią obchodów rocznicy przypadającej na 2014 rok. Minister Aigner przekazała polskiemu ministrowi rolnictwa sym-boliczny woreczek z nasionami żyta, które zostaną zasiane w Pol-sce, a także w dziewięciu innych krajach Europy Środkowej, które łączy wspólna droga do demokracji. A mianowicie w Bułgarii, Estonii, Litwie, łotwie, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Czechach oraz na Węgrzech. Zebrane plony zostaną przekazane organizatorom “Peace Bread”, a następnie wykorzystane do wypieku wspólnego europejskiego chleba pokoju.

- Inicjatywa pieczenia Europejskiego Chleba Pokoju ma zarówno dla Polski, jak i Niemiec bardzo ważne i symboliczne znaczenie - powiedział minister Stanisław Kalemba, dziękując za zaproszenie Polski do udziału w tej inicjatywie. Przypomniał, że droga do wolności, zainicjowana przez Solidarność, przyczyniła się do upadku komunizmu w Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej, a poprzez to, do obalenia Muru Berlińskiego i zjed-noczenia Niemiec.

IIn 2014, on the 25th anniversary of the fall of the Ber-lin Wall and the Iron Curtain in Europe, common European Peace Bread will be baked. It is an initiative of the Federal Minister of Food, Agriculture and Consumer Protection – Ilse Aigner. The Minister, during her meeting with Minister Stanisław Kalemba in Brussels, invited Poland to take part in the “Peace Bread” initiative.

The bread baked as a part of the Berlin event will be a symbol of the collapse of communism in Europe. This event will be a part of the celebration of anniversary which falls on 2014. Minister Aigner gave the Polish Minister of Agriculture a symbolic bag of rye seeds to be planted in Poland as well as nine other Central European countries sharing a common path to democracy, namely, in Bulgaria, Estonia, Lithuania, Latvia, Romania, Slovakia, Slovenia, the Czech Republic and Hungary. The gathered harvest will be forwarded to the or-ganizers of “Peace Bread,” and then used to bake a common European bread of peace.

“The initiative of baking the European Peace Bread has a great symbolic importance for both Poland and germany,” said Minister Stanisław Kalemba, thanking for inviting Poland to participate in this initiative. He reminded that the road to freedom initiated by the Solidarity movement, contributed to the fall of communism in Poland and entire Central and Eastern Europe, and thus to overthrow the Berlin Wall and the reunification of germany.

tekst By: Małgorzata książyk/MrirWZdjęcie Photo By: Fotolia

Upieczemy Europejski Chleb PokojuLet’s bake the European Peace Bread


29

I

Polska - kto nam zagra na cydrze?Poland - who will side with our cider?

DiscoverpolishfooD

TM30

polskasmakuje

Możliwości produkcyjne są przeogromne, a gdy znikną ostat-nie bariery prawno-biurokratyczne a Polacy przestaną kojarzyć ni-skoalkoholowy napój, wyprodukowany na bazie jabłek, z podłym winem, czyli nastąpi wreszcie tak oczekiwana przemiana mental-nościowa u polskiego konsumenta, szanse na sukces rynkowy polskiego cydru w Polsce są zupełnie realne.

Zdaniem Mirosława Maliszewskiego, posła na Sejm i prezesa Związku Sadowników RP, produkcja cydru i perry (napoju na bazie gruszek) na poziomie 60-80 milionów litrów, co stanowi zaledwie 2 procent wartości produkcji piwa, byłaby alternatywnym źród-łem przeznaczenia 100 tysięcy ton jabłek. Poseł Maliszewski swój optymizm, co do szans rynkowych polskiego cydru, opiera na sporej popularności, jaką w ostatnim czasie zdobywają w Polsce

The production capacities are enormous, and when the last legal and bureaucratic barriers are eliminated, and Poles cease to associate the weak alcoholic beverage made from apple juice with foul wine, that is when the long-expected transformation in the mentality of Polish consumers occurs, the chances for a market success of Polish cider will actually become reasonable.

According to Mirosław Maliszewski, deputy to the Sejm and the President of the Association of Polish Fruit growers, the production of 60-80 million litres of cider and perry (a beverage made from fermented pears), which makes up no more than 2 percent of the value of beer production, would be an alternative use for 100 thousand tons of apples. Malisz-

POLSKA – EUROPEJSKI LIdER W PROdUKCJI JABłEK, SZyKUJE SIę dO POdBOJU ZAgRANICZNyCH RyNKóW ZE SWOJą NOWą OFERTą – CydREM. POLSCy SAdOWNICy I WINIARZE, ZgłOdNIALI KOMER-CyJNEgO SUKCESU, JUż ZACIERAJą RęCE POLANd, THE EUROPE-AN LEAdER IN APPLE PROdUCTION, IS PREPARINg TO WIN FOREIgN MARKETS WITH ITS NEW OFFER – CIdER. HUNgRy FOR COMMERCIAL SUCCESS, POLISH ORCHARdISTS ANd vINTNERS ARE LOOKINg FOR-WARd TO THE EXPECTEd PROFITS.

31

polanDTasTesgooD

wszelkie marki piwa smakowego a także niskoprocentowe napoje alkoholowe. Oferta polskiego cydru i perry byłaby, zdaniem preze-sa polskich sadowników, zdecydowanie zdrowszą alternatywą dla mocnych alkoholi.

Znany już w czasach starożytnych cydr, do Europy dotarł dzię-ki Maurom, którzy traktowali go jako substytut zakazanego wina. Ten niskoalkoholowy napój (od 1,5 do 8%) uzyskuje się przez fer-mentację moszczu jabłkowego. Niskokaloryczny cydr ma dobro-czynny wpływ na ludzkie zdrowie. Bogactwo antyoksydantów i polifenoli czyni go sojusznikiem medycyny w walce z nowotwo-rami i chorobami serca. Jest źródłem cennych witamin i minerałów.

droga polskiego cydru do serc, najpierw Polaków a potem zagranicznych konsumentów, zapewne będzie wiodła przez żołądek. Nie od dziś wiadomo, że wytrawny, półwytrawny, pół-słodki i słodki cydr jest wymarzonym towarzyszem podróży ku-linarnych Francuzów, Niemców, Amerykanów, Kanadyjczyków i Brytyjczyków.

Słodki cydr, zawierający od 1,5 do 3% alkoholu, jest idealny jako aperitif. Nie zawsze stać nas na drogiego szampana, a w upal-ny letni dzień do posiłku, serwowanego na świeżym powietrzu, cydr jest idealny jako dodatek do lekkich sałatek owocowych. Wręcz obowiązkowy, gdy na stół wjeżdżają cukiernicze słodkości: ciasta, czy urodzinowe torty. Polacy zalety smakowe cydru mogą poznać, odwiedzając coraz liczniejsze bary, serwujące szeroką gamę naleśników. Naleśniki na słodko czy też z warzywami lub mięsem aż proszą się o cydr.

ewski bases his optimism regarding the market opportunities of Polish cider on the considerable popularity of various fla-voured beer brands and weak alcoholic beverages in Poland. According to the President of Polish fruit growers, Polish cider and perry would be a much healthier alternative to strong al-cohols.

Known already in the ancient times, cider reached Europe owing to the Moors, who used it as a substitute for the forbid-den wine. This beverage with a low alcohol content (from 1.5 to 8%) is made from fermented apple must. Having low calo-rific value, cider is beneficial to human health. The abundance of antioxidants and polyphenols, which makes it an ally in the combat against tumours and heart diseases. It is a source of invaluable vitamins and minerals.

The way of the Polish cider to the hearts of Poles, and, sub-sequently, of foreign consumers, will probably lead through their stomachs. It is not a secret that French, german, Ameri-can, Canadian and British people love to be accompanied in their culinary journeys by dry, semi-dry, semi-sweet and sweet ciders.

A sweet cider with a 1.5 to 3% alcohol content is perfect as an aperitif. We cannot always afford to buy an expensive champagne, and on a hot summer day, cider is ideal as a sup-plement to light fruit salads enjoyed outdoors. It is even more required when pastries are served: tarts or birthday cakes. Poles may familiarise themselves with the taste of cider while visit-

32

Nic lepiej, od półwytrawnego cydru, nie ugasi pragnienia po długim letnim spacerze. Jego przewaga nad tak hołubionym przez Polaków piwem bierze się stąd, że nie tuczy. Cydr półwytrawny, mający od 4 do 5,5% alkoholu, podajemy do ryb morskich i słod-kowodnych a także do owoców morza. Nic tak, jak właśnie pół-wytrawny cydr, nie uwypukli nam zalet drobiu z rusztu, duszonej wołowiny, gęsich wątróbek, królika i wszelkiej dziczyzny, polanej gęstym sosem. gdy na stół wkraczają sery, pamiętajmy, żeby ko-niecznie zaserwować gościom cydr wytrawny. Polskie sery zagro-dowe, a także niemal wszystkie sery żółte, podlane wytrawnym cydrem, stają się po prostu aksamitną ambrozją.

W dobie obowiązującej wszechobecnie dyktatury odchudza-nia warto pamiętać o innej ważnej cesze cydru: w przeciwieństwie do piwa, cydr nie tuczy a wręcz pobudza procesy trawienne, dzięki temu usuwa zbędny tłuszcz z organizmu. W krajach o wielowie-kowej tradycji produkcji i konsumpcji cydru, na przykład we Fran-cji, osobom walczącym bezskutecznie z otyłością, lekarze zalecali codzienne picie łyżki octu jabłkowego, produkowanego na bazie cydru. Terapia przynosiła znakomite rezultaty widoczne na wadze. Zatem cydr z Polski – same zalety.

ing an increasing number of bars offering a broad variety of pancakes. Sweet pancakes or crepes with vegetables or meat just call for cider.

Nothing can quench the thirst after a long summer walk as efficiently as a semi-dry cider. Its advantage over beer – the favourite beverage of Poles – is that it does not fatten. A semi-dry cider, with a 4 to 5.5% alcohol content is served to accom-pany saltwater and freshwater fish, as well as seafood. Nothing can accentuate the taste of roasted poultry, stewed beef, goose livers, rabbit or any type of venison in a thick sauce as well as a semi-dry cider. When cheese is served, always remember to offer your guests a dry cider. Polish farmhouse cheese and al-most all types of yellow cheese served with dry cider become a velvety ambrosia.

In the times of omnipresent weight-monitoring, another important quality of cider needs to be emphasised: as op-posed to beer, cider does not fatten, and even stimulates di-gestion removing redundant fat from our body. In the coun-tries where cider has been produced and consumed for hun-dreds of years, such as France, people struggling with obesity were advised by doctors to take a tablespoon of apple cider vinegar daily. The therapy brought tremendous results, which could be measured on a scale. Hence, cider from Poland – benefits exclusively.


tekst By: WiesłaW stefaniak

Zdjęcia Photos By: artur kuBat/arimr, Fotolia

33

IWW grzmięcej trwają, pionierskie w Europie, starania o powrót ro-dzimego gatunku jesiotra do naszych rzek i wód Bałtyku. Fachowo proces ten nazywa się restytucją. Powrót jesiotra ma ogromne zna-czenie, bo ta ryba, dorastająca do wagi kilkuset kilogramów i kilku metrów długości, ryba o diabolicznym wyglądzie, kiedyś odgrywa-ła ogromną rolę w ekosystemie i gospodarce. Wykorzystywano jej mięso, jak i ikrę - czyli kawior. Ze względu na jej wygląd, jesiotr stał się bohaterem wielu legend i baśni. Niestety w latach 60. nasze rodzi-me jesiotry zniknęły zarówno z Bałtyku, jak i z rzek środkowej Europy, w których odbywały tarło. Nadmierne odławianie, zanieczyszczenia

In grzmięca, the efforts, pioneering in Europe, to restore the na-tive species of sturgeon in our rivers and waters of the Baltic Sea are in progress. Professionally, this process is called restitution. The return of the sturgeon is of great importance, because this fish, growing up to the weight of a few hundred pounds and several meters of length, the fish of a diabolical appearance, had played an important role in the ecosystem and the economy. Both its meat and eggs – or caviare, were used. due to its appearance, sturgeon became the main char-acter of many legends and fairy tales. Unfortunately, in the 1960s our native sturgeons disappeared from both the Baltic Sea and from the

Grzmięca – wylęgarnia polskiego jesiotraGrzmięca – hatchery for Polish sturgeon

polanDTasTesgooD

KILKANAŚCIE KILOMETRóW Od BROdNICy, W POFAłdOWANyM KRAJOBRAZIE TAMTEJSZE-gO POJEZIERZA, NIEOPOdAL LOKALNEJ dROgI WE WSI gRZMIęCA, STOI NIEPOZORNy BU-dyNEK. Od TRZECH LAT dZIAłA TU OŚROdEK WyLęgU I POdCHOWU JESIOTRA OSTRONO-SEgO. dZIęKI TEMU OŚROdKOWI (I JESZCZE dWóM: W PIECZARKACH KOłO gIżyCKA ORAZ W SZCZOdRyM KOłO WROCłAWIA) JEST SZANSA NA OdWRóCENIE WyROKóW HISTORII A FEW KILOMETRES FROM BROdNICA, IN THE UNdULATINg LANdSCAPE OF THE LOCAL LAKE dISTRICT, CLOSE TO THE LOCAL ROAd IN THE vILLAgE OF gRZMIęCA, THERE IS AN INCON-SPICUOUS BUILdINg. SINCE THREE yEARS, THE STURgEON HATCHINg ANd REARINg CENTRE HAS BEEN OPERATINg HERE. THANKS TO THIS CENTRE (ANd TWO MORE: IN PIECZARKI NEAR gIżyCKO ANd IN SZCZOdRO NEAR WROCłAW) THERE IS A CHANCE TO REvERSE THE vERdI-CTS OF HISTORy.

34

polskasmakuje

wód i stawianie na rzekach różnego rodzaju budowli, uniemożliwia-jących im dopłynięcie na tarło, zrobiły swoje.

W Polsce ostatniego jesiotra złowiono w 1965 roku w Wiśle pod Chełmnem. Był to prawdziwy okaz, mierzący prawie trzy metry i ważący 135 kilogramów. Po raz ostatni nadzieja na to, że bałtycki jesiotr jednak przetrwał w naturze, pojawiła się jeszcze w 1996 roku, kiedy u wybrzeży Estonii złowiono także jesiotra ol-brzyma. Poddano go wnikliwemu badaniu, w tym pobrano tak-że próbki do sprawdzenia kodu dNA. Był to pierwszy, złowiony w Bałtyku, jesiotr badany tą metodą. Wynik był niestety dla wszystkich nieprzyjemnym zaskoczeniem. dNA wskazało, że ryba miała rodowód amerykański. Uznano, że jej obecność w Bałtyku była dziełem przypadku.

Restytucja jesiotra to ogromne wyzwanie. Kosztem 4 milio-nów złotych zbudowano właśnie m.in. ośrodek w grzmięcy koło Brodnicy. dwa miliony zł przekazał na nią Fundusz Ochrony Środowiska i gospodarki Wodnej, do tego doszła dotacja z Eko-funduszu. Poważny udział w przedsięwzięciu miał także gospo-darz obiektu, toruński Oddział Polskiego Związku Wędkarskiego, z prezesem Mirosławem Purzyckim na czele. Ośrodek skorzystał również z pieniędzy, pochodzących z programów pomocowych dla rybactwa, których rozdysponowaniem zajmuje się Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

rivers of Central Europe, where they went for spawning. Overfishing, pollution of water and putting different kinds of buildings on rivers, preventing them from swimming to spawn, did their job.

In Poland, the last sturgeon was caught in 1965, in vistula near Chełmno. It was a real specimen, measuring almost three meters and weighing 135 kg. The last time the hope that the Baltic stur-geon somehow survived in the wild appeared in 1996, when a giant sturgeon was caught off the coast of Estonia. It underwent a thor-ough examination, in which the dNA samples for testing were also obtained. It was the first sturgeon caught in the Baltic Sea tested by this method. Unfortunately, the results were an unpleasant surprise for everyone. dNA indicated that the fish was of American origin. It was presumed that its presence in the Baltic Sea was a coincidence.

Restitution of sturgeon is a huge challenge. With the cost of 4 million zlotys, the centre in grzmięca near Brodnica, among others, was built. Two million zlotys was given by the Fund for Environmen-tal Protection and Water Management, and the subsidy from Eco-fund was added to it. A major part in the project was also played by the owner of the facility, the Branch of the Polish Angling Asso-ciation in Toruń, with the President Mirosław Purzycki. The centre also benefited from the money coming from aid programmes for fisheries, which are allocated by the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture.

35

polanDTasTesgooD

W ramach realizowanego tu programu powrotu jesiotra do naszych rzek i Bałtyku planuje się wyhodowanie 50 tys. sztuk na-rybku jesiotra rocznie. Taka ilość wystarczy na stopniowe zary-bienie najpierw drwęcy, Wisły a później także drawy. Niestety do wielu innych naszych rzek, w tym do górnej Wisły i jej dopływów, jesiotr nie może powrócić, bo uniemożliwia to np. tama posta-wiona we Włocławku.

Z Kanady zapłodnioną ikrę jesiotra ostronosego sprowa-dzać się będzie do grzmięcy i dwóch pozostałych polskich ośrodków aż do czasu wyhodowania własnych tzw. tarlaków. Z nich uzyskamy “wylęg”, a następnie narybek, który popłynie do Bałtyku. Tam po kilkunastu latach jesiotry osiągną dojrzałość płciową i powrócą w miejsce swojego narodzenia lub wpusz-czenia, by odbyć tarło już bez pomocy ze strony ludzi. To z kolei będzie oznaczało odtworzenie naturalnego cyklu ich rozrodu i wtedy będzie można mówić o prawdziwym powrocie jesio-trów do naszych wód. Na ten moment trzeba będzie niestety jeszcze poczekać wiele lat, bo np. z dotychczas wyhodowanych w grzmięcy jesiotrów, najstarszy ma “tylko” około 12 lat i ok. 2 metrów długości. Na razie nie jest nawet jeszcze możliwe usta-lenie jego płci, bo jest na to po prostu zbyt młody. Jak się już ten cykl naturalnego rozrodu rozpocznie, to jesiotry ostronose, które żyją przeciętnie ok. 80 lat, będą często gościły w naszych rze-

As part of the implemented programme of restoring sturgeon in our rivers and the Baltic Sea, it is planned to breed 50 thousand sturgeon fry annually. This amount is sufficient to gradually restock first drwęca and vistula Rivers, and later also drawa River. Unfortu-nately, sturgeon cannot come back to many of our rivers, including the upper vistula River and its tributaries, because it is impossible, among others, by the dam built in Włocławek.

The fertilized eggs of Atlantic sturgeon will be imported from Canada to grzmięca and two other Polish centres until the time of breeding own so-called spawners. Then we get “hatch” and then fry, which will swim into the Baltic Sea. There, after several years, stur-geons will reach sexual maturity and return to their place of birth or releasing, in order to spawn no longer with the help of people. This in turn will mean the restoration of the natural cycle of their repro-duction and then we will be able to talk about the real return of stur-geon to our waters. Unfortunately, we will have to wait for this mo-ment for many years, because the oldest sturgeon bred in grzmięca so far is “only” about 12 years old and about 2 meters long. For the time being, it is not possible to even determine its sex, because it is just too young. However, when the natural reproduction cycle starts, Atlantic sturgeons, which live on average 80 years, will often host in our rivers, because they, unlike, for instance, salmons, which spawn once and die right after, can go for spawning repeatedly.

Jesiotry od wieków gościły, nie tylko na polskich stołach, zarówno w chłopskich chatach, jak i pałacach arystokracji. Z uwagi na ich pokaźne rozmiary zwykle do sprzedaży rąba-no je na kawałki lub cięto na grube plastry. Co ciekawe ka-wior pozyskiwany z jesiotrów, złowionych w Wiśle, był sprze-dawany do wielu krajów, a już zapewne największą niespo-dzianką jest to, że właśnie stąd pochodziła większość dostaw tego rarytasu na dwór carski w Petersburgu.

For centuries, sturgeons hosted not only Polish tables, both in peasant cottages and palaces of the aristocracy. Due to substantial size, they were usually hacked into pieces or cut into thick slices for sale. Interestingly, caviare from sturgeons caught in the Vistula River was sold to many countries, and probably the biggest surprise is the fact that the majority of supply of this delicacy to the tsar’s court in St. Petersburg came from here.

36

polskasmakuje

kach, bo one w odróżnieniu np. od łososi, które odbywają tarło raz i zaraz giną, mogą udawać się na tarło wielokrotnie.

do drwęcy wypuszczono na razie kilkanaście małych jesio-trów ostronosych, którym wszczepiono czipy z nadajnikami tele-metrycznymi. Ryby te od razu popłynęły w dół rzeki a następnie Wisłą dopłynęły do morza Bałtyckiego. Naukowcy najpierw ob-serwowali wędrówkę tej populacji, a teraz starają się dowiedzieć, jak jej się „powodzi” w morzu.

Polscy entuzjaści powrotu jesiotrów, w tym Arkadiusz Mierze-jewski, szef ośrodka w grzmięcej, starają się też zainteresować swo-imi osiągnięciami środowiska naukowe w innych krajach. Mocno liczą na współpracę i środki finansowe z Niemiec, skąd dochodzą głosy o potrzebie powrotu jesiotra m.in. do Odry. Nasze badania obserwuje też Litwa, która myśli o powrocie tej ryby do Niemna i Wilii. Wszyscy liczą na to, że jesiotr zostanie wpisany na “specjal-ną listę” Helcomu, co pozwoli skuteczniej promować powrót tej ryby do akwenów środkowej Europy oraz uzyskać pieniądze na prowadzenie dalszych prac zarówno z funduszy Unii Europejskiej, jak i z krajów sąsiedzkich, wyrażających zaintereso-wanie możliwością sko-rzystania z efektów pracy polskich naukowców.

Mało kto wie, że je-siotr, żyjący m.in. w Wi-śle i w Zatoce gdańskiej, był kiedyś powszechnie sprzedawany na tar-gowiskach i bazarach całej Polski, a nasza kró-lowa rzek Wisła była je-siotrowym “eldorado” w skali europejskiej. Tyl-ko w 1897 roku w oko-licach jej ujścia złowio-no około 130 tysięcy kilogramów tych ryb. W roku 1864 r. A. Wałecki tak opisywał ceny ryb na warszawskim rynku: jesiotr rąbany za 1 funt w kwietniu 50-40 gr, w maju 1- 24 gr, w czerwcu 20-15 gr. W jesieni cena mniej zmienna, w październiku 30-40 gr. Szczupak, na sztuki ważący po 2-2 1/2 za funt, bardzo duże po 3 złote i po pół rubla za funt, drobniejsze 1-3 funtowe 1 zł 6 gr. Węgorza żywego sprzedaje się na oko sztukami, ważący około 3 funtów 4 zł. Sum sprzedaje się rąbany jak jesiotr, cena zależnie od pory i obfitości od 36 gr do 24 gr za funt. Z tej relacji widać, że jesiotr wcale nie był rybą drogą i było go na rynku pod dostatkiem, a jego ginięcie zaczęło się dopiero na początku XX wieku. Obecnie potentatem w dostarczaniu tej ryby na rynki całego świata są Chiny, które na wielką skalę prowa-dzą hodowle jesiotrów japońskich.

So far, several small Atlantic sturgeons which had the chips with telemetry transmitters implanted have been released to drwęca River. These fish swam down the vistula River at once and then reached the Baltic Sea. Scientists first observed the journey of the population, and now they are trying to find out how it is “doing” in the sea.

Polish sturgeon return enthusiasts, including Arkadiusz Mierze-jewski, head of the centre in grzmięca, try to arise interest of scientific environment in other countries in their achievements. They strongly count on the cooperation with and funding from germany, where the voices of the need for the return of sturgeon to, among oth-ers, the Oder River are heard. Our study is also followed by Lithuania, which is considering the return of the fish to the Nemunas and Neris Rivers. Everyone hopes that sturgeon will be placed on the “special list” of Helcom, which will allow for more effective promotion of the return of the fish to the waters of Central Europe and to get money for further work, both from the European Union as well as from the neighbouring countries, which express interest in the possibility to

use the work results of the Polish scientists.

Few people know that sturgeon living, among others, in the vistula River and gdańsk Bay was once commonly sold at markets and ba-zaars across Poland, and our queen of rivers vis-tula was the sturgeon “El dorado” in Europe. Only in 1897, near the mouth of the river, around 130 thousand kilograms of the fish was caught. In 1864, A. Wałecki de-scribed prices of fish in the Warsaw market as follows: chopped stur-

geon for 1 pound in April 50-40 gr, in May 1-24 gr, in June 20-15 gr. In autumn, the price less variable, in October 30-40 gr. Pike, per item weighing 2-2 1/2 for pound, very big for 3 zlotys and a half rouble per pound, smaller 1-3 pounds for 1 zł 6 gr. Living eels are sold as chosen, individual weighing about 3 pounds 4 zł. Catfish is sold lots, same as sturgeon, the price depends on the season and the abundance from 36 gr to 24 gr per pound. This account proves that sturgeon was not an expensive fish and it was abundant on the market, and its extinction began at the beginning of the twentieth century. Currently, the leader in supplying the fish to markets around the world is China, which is engaged in farming Japanese sturgeon on a large scale.

tekst By: Marek kassa/ariMr i WiesłaW stefaniak

Zdjęcia Photos By: artur kuBat/arimr, Fotolia

w grZmięcej trwają, Pionierskie w euroPie, starania o Powrót rodZimego gatunku jesiotra do nasZych rZek i wód Bałtyku in grZmięca, the eFForts, Pioneering in euroPe, to restore the native sPecies oF sturgeon in our rivers and waters oF the Baltic sea are in Progress.

polanDTasTesgooD

37

Restytucja jesiotra ostronosego w Polsce

Restoration of Atlantic sturgeon in Poland

38

TN

polskasmakuje

Należał do największych przedstawicieli rodziny jesiotrowa-tych: waga rekordowych osobników przekraczała 200 kg, a dłu-gość 3,0 m. Jeszcze na początku XX wieku miał istotne znacze-nie gospodarcze. Był szczególnie ceniony jako źródło ikry prze-twarzanej na kawior. dlatego odławiano go głównie w okresie wędrówek tarłowych. Intensywne połowy rybackie, zabudowa hydrotechniczna rzek oraz pogarszające się warunki środowisko-we spowodowały tak gwałtowny spadek liczebności populacji bałtyckiej jesiotra ostronosego, że w II połowie XX wieku uznano go za gatunek wymarły w basenie Morza Bałtyckiego.

Pozytywne zmiany środowiskowe, jakie nastąpiły na począt-ku XXI wieku w naszych rzekach, zainspirowały Instytut Ryba-ctwa Śródlądowego (IRS) w Olsztynie do podjęcia prac badaw-czych związanych z restytucją jesiotra bałtyckiego. Badania te początkowo były finansowane ze środków własnych Instytutu, a od 2007 roku realizowano je w ramach Sektorowego Progra-mu Operacyjnego „Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006”, a następnie Programu Operacyjnego „Ryby 2007-2013” depar-tamentu Rybactwa Ministerstwa Rolnictwa R.P., współfinanso-wanego ze środków Unii Europejskiej. Materiałem wyjściowym

They were ones of the largest representatives of the stur-geon family: the weight of record individuals exceeded 200 kg, and the length 3.0 m. Even at the beginning of the twentieth century, it was of considerable economic importance. It was es-pecially valued as a source of roe processed into caviar. Therefore, it was caught mainly during the spawning migrations. Intensive fishing, hydrotechnical development of rivers and deteriorating environmental conditions have caused such a rapid decline of the Atlantic sturgeon Baltic population that in the second half of the twentieth century the species was declared extinct in the Baltic Sea basin.

Positive environmental changes, which occurred at the beginning of the twenty-first century in our rivers, inspired the Inland Fisheries Institute (IRS) in Olsztyn to take research work related to the restitution of the Baltic sturgeon. These research were initially financed from own funds of the Institute, and since 2007, it has been carried out within the Sectoral Operational Pro-gramme “Fisheries and Fish Processing 2004-2006,” and then the Operational Programme “Fish 2007-2013” of the department of Fisheries of the Ministry of Agriculture of the Republic of Poland,

JESIOTR OSTRONOSy MITCHILL (ACIPENSER OXyRINCHUS OXyRINCHUS) Był JE-dyNyM Z JESIOTRóW, WySTęPUJąCyCH NATURALNIE Od WCZESNEgO ŚREd-NIOWIECZA W BASENIE MORZA BAłTyCKIEgO. dOJRZAłE OSOBNIKI NA TAR-łO WPłyWAły dO dUżyCH RZEK WSCHOdNIEgO I POłUdNIOWEgO BAłTyKU, W TyM RóWNIEż dO WISły I OdRy I WędROWAły NA TARLISKA POłOżONE W ICH góRNyCH NURTACH LUB W ICH dOPłyWACH ATLANTIC STURgEON MITCHILL (ACIPENSER OXyRINCHUS OXyRINCHUS) WAS THE ONLy STURgEON OCCURRINg NATURALLy, FROM THE EARLy MIddLE AgES, IN THE BALTIC SEA. MATURE SPECIMENS SWAM FOR SPAWNINg TO THE LARgE RIvERS OF EASTERN ANd SOUTHERN BALTIC, INCLUdINg THE vISTULA ANd THE OdER RIvER, ANd MIgRATEd FOR THE SPAWNINg gROUNdS LOCATEd IN THEIR UPPER STREAMS OR THEIR TRIBUTARIES.

Połowy tarlaków jesiotra ostronosego w rZece st. john w kanadZie Fishing For sPawners oF atlantic sturgeon in st. john river in canada

Baseny do Podchowu wylęgu i naryBku jesiotrów w ZakładZie hodowli ryB je-siotrowatych irs Pools For rearing hatching and Fry oF sturgeon in the stur-geon Breeding Plant oF irs

ZaryBianie rZeki drwęcy Zn akowanym naryBkiem jesiotra ostro-nosego restocking drwęca river with Branded Fry oF atlantic sturgeon

39

polanDTasTesgooD

do tych prac był wylęg i zapłodniona ikra jesiotra ostronosego, przywożona corocznie do Polski z Kanady. Pozyskiwano ją od tarlaków z naturalnej populacji jesiotra występującego w rzece St. John (fot.1).

Prace eksperymentalno-rozwojowe, związane z chowem narybku i selektów prowadzane są głównie w nowoczesnej „Hali jesiotrowej”, wybudowanej na terenie Zakładu Hodowli Ryb Jesiotrowatych IRS, ze środków finansowych uzyskanych z Fun-dacji „Ekofundusz”. Obiekt ten wyposażony jest w wyspecjalizo-wane systemy basenowe z zamkniętym obiegiem wody (fot. 2), w których można prowadzić chów różnych stadiów rozwojo-wych jesiotrów: od wylęgu do tarlaków.

Równolegle z pracami ichtiologicznymi, związanymi z do-skonaleniem biotechnologii chowu i chowem narybku i selek-

tów, prowadzone są badania nad zachowaniami ryb w warun-kach naturalnych. W tym celu już od 2006 roku dokonywane są pilotażowe zarybienia w dorzeczu Wisły oraz Odry (fot. 3). Prace w dorzeczu Odry prowadzone są wspólnie z kolegami z Instytu-tu Hydrobiologii i Rybactwa w Berlinie.

W ramach zarybień pilotażowych, do dorzecza Wisły wpuszczono do końca 2012 roku ponad 315 tys. szt. narybku o masie od 5-9 do 1600-2500 g. głównym celem tych prac jest poznanie zachowania narybku jesiotra w warunkach na-turalnych oraz tras ich migracji do morza, czemu służą no-woczesne metody telemetrii. Spływający do morza narybek w strefie przybrzeżnej bardzo szybko rośnie o czym świadczą informacje uzyskiwane od rybaków łowiących w ujściu Wisły i w Zatoce gdańskiej. Rekordowe przyrosty masy ciała naryb-ku, przez kilkumiesięczny okres przebywania w strefie przy-ujściowej Wisły, przekraczały 300%. Uzyskano również infor-macje o przypadkach połowów jesiotrów w Morzu Bałtyckim, w strefach oddalonych od Zatoki gdańskiej. W pobliżu wy-spy Bornholm złowiono jesiotra z naszych zarybień o wadze 4,4 kg. W okolicach Koszalina (polskie środkowe wybrzeże)

co-financed by the European Union. The starting material for this work was the hatching and fertilized eggs of Atlantic sturgeon, imported annually into Poland from Canada. They were extract-ed from spawners of natural sturgeon population occurring in St. John River (photo 1).

Experimental and development work associated with breed-ing of fry and selected fish is carried out mainly in the modern “Sturgeon Hall,” built within the area of the Sturgeon Breeding Plant of IRS, from the funds generated from the “EcoFund” Founda-tion. This building is equipped with specialized pool systems with a closed water circuit (photo 2), in which sturgeons in different developmental stages can be bred: from hatching to spawners.

In parallel with the ichthyological work related to improving biotechnology of breeding and rearing fry and selected fish, a

study on the behaviour of fish in the natural environment are being conducted. With this end in view, pilot restocking in the vistula and Oder basins have been carried out since 2006 (photo 3). The work in the Oder basin is conducted in cooperation with the colleagues from the Institute of Hydrobiology and Fisheries in Berlin.

As a part of the pilot restocking, more than 315 thousand heads of fry weighing from 5-9 to 1600-2500 g have been re-leased into the vistula basin until the end of 2012. The main ob-jective of this work is to understand the behaviour of the sturgeon fry in the wild and learn their migration routes to the sea, which is the aim of the modern methods of telemetry. Fry swimming down to the sea grow rapidly in the coastal zone, as evidenced by the information obtained from the fishermen at the mouth of the vistula River and in the gdańsk Bay. The record weight gain of fry, for a few months of being in the estuaries zone of vistula, exceed-ed 300%. What is more, information about the cases of catching sturgeons in the Baltic Sea, in areas distant from the gdańsk Bay, were also obtained. The sturgeon from our restocking, weighing 4.4 kg, was caught nearby the island of Bornholm. Fishermen near

ZaryBianie rZeki drwęcy Zn akowanym naryBkiem jesiotra ostro-nosego restocking drwęca river with Branded Fry oF atlantic sturgeon

PoBieranie mlecZa od samca jesiotra ostronosego retrieving milt From male atlantic sturgeon

dojrZewająca samica jesiotra ostronosego maturing Female oF atlantic sturgeon

40

polskasmakuje

do sieci rybaków trafiło kilka jesiotrów, z których największy ważył ponad 7 kg.

Wkrótce do zarybień będzie wykorzystywany narybek, uzy-skany z ikry od własnych tarlaków jesiotra ostronosego. Selekty chowane są w trzech ośrodkach hodowlanych w różnych wa-runkach środowiskowych. Zaczynają dojrzewać pierwsze sam-ce (fot. 4), a ikry od najstarszych samic o wadze przekraczającej 50 kg, oczekujemy w najbliższych latach (fot. 5).

Aby zwiększyć efekty prac restytucyjnych, z inicjatywy In-stytutu Rybactwa Śródlądowego, zostały podpisane umowy z organizacjami rybackimi oraz ośrodkami naukowymi z Fede-racji Rosyjskiej, Litwy i łotwy o współpracy w zakresie odtwo-rzenia populacji jesiotra bałtyckiego. Współpraca ta przynosi już pierwsze rezultaty. Prowadzone są od dwóch lat eksperymental-ne zarybienia dopływów Niemna. Planowane są zarybienia rzeki dźwiny w 2013 roku. Poszerzający się obszar zarybień pozwoli w przyszłości na większe zróżnicowanie bałtyckiej populacji je-siotra, dzięki czemu zwiększy się szansę jej przetrwania i rozwoju.

Koszalin (Polish central coast) caught in their nets a few sturgeons, the largest of which weighed more than 7 kg.

Soon, fry from eggs obtained from our own spawners of Atlantic sturgeon will be used for restocking. Selected fish are kept in three breeding centres in different environmental conditions. First males begin to mature (photo 4), and eggs from the oldest females weigh-ing more than 50 kg, are expected in the coming years (photo 5).

In order to enhance the effects of restoration work, on the initiative of the Inland Fisheries Institute, agreements on the cooperation in recovery of the Baltic sturgeon population have been signed with fisheries organizations and research centres in the Russian Federation, Lithuania and Latvia. This cooperation has already produced its first results. Experimental restocking of the Nemunas River tributaries has been conducted since two years. The restocking of the daugava River is planned for 2013. The expanding restocking area will allow a greater diversity of the Baltic sturgeon population in the future, thanks to which the chance of its survival and development will increase.

tekst By: ryszarD kolMan1, anDrzej kapusta1, MirosłaW szczepkoWski1, arkaDiusz DuDa1, grzegorz WisznieWski1, arkaDiusz MierzejeWski2, paWeł raczkoWski3, BogusłaW zDanoWski1

1 - instytut ryBactwa śródlądowego im. st. sakowicZa; 2 - gosPodarstwo ryBackie grZmięca, okręg PZw toruń.; 3 – Zakład ryBacki kuźnicZka

Zdjęcia Photos By: renata kania/mrirw, irs, Fotolia

IM

41

polanDTasTesgooD

I say sturgeon and I think caviare, Polish caviare. Is this possible? Few people know that Poland produces caviare.

It is possible. Always when I talk about sturgeon, I think of caviare, of Polish caviare, which is the most well-known and re-spected sturgeon product. The Baltic Sea used to have rich re-sources of sturgeon and now we are trying to return to the pro-duction of Polish caviare. Since 2004, caviare coming from Polish producers of sturgeon has been sold on the domestic market.

Sturgeon production in Poland currently amounts to 400 tons per year, but probably this fish is not very popular on Polish tables, has it always been like this?

Sturgeon had excellent conditions for development by the 1930s in the waters of the Baltic Sea. However, World War II was a period when almost all sturgeon resources were killed off, and

Mówię jesiotr, myślę kawior i to kawior z Polski. Czy to możliwe? Mało kto wie, że w Polsce produkuje się kawior.

Możliwe. Ja zawsze mówiąc o jesiotrze myślę o kawiorze, o polskim kawiorze, który jest najbardziej znanym i cenionym pro-duktem ryb jesiotrowatych. Kiedyś Bałtyk posiadał bogate zasoby jesiotra i teraz staramy się, aby powrócić do produkcji polskiego kawioru. Od 2004 r. na rodzimym rynku sprzedawany jest już ka-wior pochodzący od polskich producentów ryb jesiotrowatych.

Produkcja jesiotra to obecnie w Polsce 400 ton/rok, jed-nak nie jest to chyba zbyt popularna ryba na polskich sto-łach, czy tak było zawsze?

Jesiotr miał wspaniałe warunki rozwoju do lat 30. XX wieku w wodach Bałtyku. Jednak II wojna światowa była okresem kiedy wytrzebiono prawie całkowicie zasoby jesiotra, a połowy w latach

Jesiotr

Rozmowa z Jerzym Waśkowskim – mistrzem sztuki kulinarnej, pracującym w zawodzie nieprzerwanie od 33 lat. Pasjonatem kuchni staropolskiej i ekspertem w dziedzinie dań z jesiotra.Jego gośćmi byli prezydenci państw, premierzy, marszałkowie polskiego Sejmu i Senatu, ministrowie, a także przedstawiciele świata kultury i sztuki, poeci i aktorzy. W ciągu ponad trzydzie-stu lat pracy poznał kuchnie wielu narodów, a także stworzył wiele autorskich dań i połączeń smakowych. Wiosną tego roku otwiera własną restaurację, w której będzie królował jesiotr.

Interview with Jerzy Waśkowski – master of the culinary arts, working in the profession continuously for 33 years. Polish cuisine enthusiast and an expert in the field of dishes from stur-geon. His guests included presidents of states, prime ministers, speakers of the Polish Sejm and Senate, ministers, as well as re-presentatives of the world of culture and art, poets and actors. For more than thirty years of work, he got to know cuisines of many nations, as well as created many original dishes and ta-ste combinations. In the spring this year, he is opening his own restaurant, which will be reigned by sturgeon.

w polskiej kuchniSturgeon in Polish cuisine

42

polskasmakuje

50. i 60. zniszczyły doszczętnie populację tych ryb w Morzu Bałty-ckim. Pierwsze jesiotry, które ponownie pojawiły się w Polsce na początku lat 90. XX wieku, to krzyżówki bieługi i sterleta oraz jesiotra rosyjskiego i syberyjskiego. Ryby te hodowano wyłącznie w obiek-tach rybackich z przeznaczeniem na sprzedaż i konsumpcję. Obec-nie trwają prace nad przywróceniem rodzimego gatunku jesiotra do naszych rzek i wód Bałtyku. Z pewnością przyczynioną się one również do wzrostu popularności tej ryby wśród konsumentów.

Co takiego szczególnego jest w tej rybie?Jesiotr jest rybą o niepowtarzalnym wyglądzie i kształcie, bo-

gatym smaku i wspaniałej historii. Był produktem przetargowym carów, królów i możnowładców, a teraz, mam nadzieję będzie też gościć na stołach Polaków. Ponadto jesiotr to przede wszystkim jedyne źródło kawioru. Posiada też równie wspaniałe mięso, z któ-rego sporządzić można dziesiątki dań.

A które smakują najlepiej? Co możemy przyrządzić z tej przepysznej ryby?

Jednym ze sposobów jest spożywanie mięsa jesiotra na suro-wo. W połączeniu z dobrym brandy i żółtkiem jaja przepiórczego oraz solą i pieprzem, daje poezję smaku. A to dopiero początek. Na-stępnie serwuję zupę jesiotrankę, podawaną z kawałkami przysma-żonego na maśle jesiotra. Jest ona preludium przed daniem głów-nym w postaci jesiotra gotowanego w szampanie lub wędzonego na trocinach sosnowych, podawanego z dodatkiem sosu winno-jarzynowego. Jesiotry wspaniale smakują z różnego rodzaju sosami. Wędzonego jesiotra możemy podawać z sosem chrzanowym na podbudowie słodkiej, ubitej śmietany lub miodowo-koperkowym o posmaku delikatnego koniaku i limonki. Znakomitym dodatkiem do różnego rodzaju potraw jest również kawior. Bliny, czyli placki z mąki gryczanej, w połączeniu z gęstą śmietaną i kawiorem dają niezapomniany widok i niepowtarzalny smak.

Wróćmy zatem do kawioru. Co warto o nim wiedzieć? Oprócz tego, że jest to afrodyzjak.

Zgadza się. Kawior to afrodyzjak. To również produkt o wyso-kich walorach smakowych i dietetycznych. Ziarna kawioru zawierają

catching in the 1950s and 1960s completely destroyed the pop-ulation of this fish in the Baltic Sea. The first sturgeon, which re-emerged in Poland in the early 1990s, is a cross-breed of beluga and sterlet, and Russian and Siberian sturgeon. These fish were grown only in fishing complexes for sale and consumption. Work to restore the native species of sturgeon to our rivers and waters of the Baltic Sea is currently in progress. Certainly, they will also contribute to the increase in the popularity of this fish among consumers.

What is so special about this fish?Sturgeon is a fish with a unique look and shape, rich flavour

and a wonderful history. It was a bargaining product of tsars, kings and magnates, and now I hope that it will be a host on the tables of Poles. Moreover, sturgeon is primarily the only source of caviare. It also has as great meat from which you can make dozens of dishes.

And which of them taste best? What can we prepare from this delicious fish?

One way is to eat raw sturgeon meat. In combination with a good brandy and quail egg yolk and salt and pepper, it gives po-etry of flavour. And that is just the beginning. Then, I serve stur-geon soup with slices of sturgeon fried in butter. It is a prelude to the main course in the form of a sturgeon cooked in champagne and smoked over pine sawdust, served with wine and vegeta-bles sauce. Sturgeon tastes great with all kinds of sauces. We can serve smoked sturgeon with horseradish sauce on the basis of sweet whipped cream or honey-dill sauce with aftertaste of soft cognac and lime. An excellent addition to all kinds of dishes is also caviare. Blinis, or pancakes made of buckwheat flour, com-bined with clotted cream and caviare, offer an unforgettable sight and a unique taste.

Let us then return to caviare. What should we know about it? Apart from the fact that it is an aphrodisiac.

That is right, caviare is an aphrodisiac. It is also a product of high taste and nutritional values. Caviare grains contain from 22.5 to 27.5% of protein and fatty acids, essential for the proper functioning of the body, as well as many vitamins, lecithin and trace elements. I especially appreciate beluga caviare of a grey colour. As the most noble, it is the most expensive. Black or grey caviare is also excellent, as well as white caviare, which comes from albino sturgeon. The latter, unfortunately, is not to be found in stores for the time being. Caviare is served with bread and butter or with jacket potatoes. It is a very filling product. Just 50 grams is enough to appreciate its taste values.

Serving caviare is also connected with specific rules.The rule is to serve caviare straight from the jar, with a spoon

made of gold, mother-of-pearl or horn. At exquisite banquets, caviare is served in crystal bowls surrounded with ice cubes. I use crystal or golden spoons.

Why golden?It is a natural and unique product, therefore, metal or silver

spoons should not be used, as its taste will suffer. This product is very noble, quality counts. Whenever I talk about caviare, the way

tatar Z jesiotra sturgeon tartare

43

polanDTasTesgooD

od 22,5 do 27,5% białka oraz niezbędne do prawidłowego funkcjo-nowania organizmu kwasy tłuszczowe, a także wiele witamin, le-cytynę i mikroelementy. Ja najbardziej cenię sobie kawior z bieługi o jasnoszarym kolorze. Jako najszlachetniejszy, jest on najdroższy. Wspaniały jest także kawior czarny czy szary, jak również biały po-chodzący z jesiotrów albinosów. Tego ostatniego niestety na razie nie znajdziemy w sklepach. Kawior podaje się z pieczywem i masłem albo z ziemniakami w mundurkach. Jest bardzo sytym produktem. Wystarczy 50 gram, aby docenić jego walory smakowe.

Z serwowaniem kawioru wiążą się też określone zasady.Zasadą jest, aby kawior serwować prosto ze słoiczka, łyżecz-

ką złotą, z masy perłowej lub wykonaną z rogu. Na wykwintnych bankietach kawior podaje się w kryształowych misach obłożo-nych kostkami lodu. Ja używam łyżeczki kryształowej lub złotej.

Dlaczego złotej?Jest to produkt naturalny i wyjątkowy, dlatego nie należy

używać łyżeczek metalowych lub srebrnych, ucierpi na tym jego smak. To produkt bardzo szlachetny, liczy się jakość. Zawsze, gdy mówię o kawiorze, przychodzi mi na myśl sposób w jaki carowie sprawdzali jego świeżość i jędrność. Otóż wrzucano wtedy do słoiczka z kawiorem złotą kuleczkę wielkości wiśni. Jeżeli kuleczka utrzymywała się na powierzchni, znaczyło to, że kawior jest naj-wyższej jakości.

A jak produkcja i jakość polskiego kawioru wypada na tle najpopularniejszych producentów?

Największymi producentami kawioru są Rosja i Kanada. Polska jest krajem, który dopiero raczkuje w tej dziedzinie, ale odbywa się to bardzo dynamicznie i skutecznie. Kawior rosyjski, który pochodzi z morza Kaspijskiego, powoli zanika. Tymczasem w Polsce staramy się odbudować produkcję. Obecnie polski ka-wior produkowany jest w okolicach Konina.

Jak smakuje polski kawior?Polski kawior smakuje wspaniale. Ma delikatny smak, czego

zasługą jest jego delikatne zasolenie, które wynosi 4,5-5,5%. To co naturalne, to smaczne i zdrowe. A kawior jest przede wszystkim produktem naturalnym. dania takie były podstawą kuchni ryba-ków z nad Morza Kaspijskiego, być może właśnie dzięki temu cieszyli się oni długowiecznością. To doskonały dowód na to, że kawior jest bardzo zdrowy. żaden inny specjał nie cieszy się na świecie taką popularnością, jak kawior z jesiotra. To delikates wśród dań. Konkuruje z takimi produktami, jak szampan, trufle, ostrygi czy gęsie wątróbki. Jego cena nie jest mała, ale warta swej jakości i delektowania się jego smakiem. Zresztą nie wyobrażam sobie lepszego połączenia smaków, jak polski kawior i francuski szampan. To jest moim zdaniem najlepsza odpowiedź na pytanie o smak polskiego kawioru.

Dziękuję za rozmowę.

tsars checked its freshness and firmness comes to my mind. Well, a golden bead of a cherry size was thrown into the jar of caviare. If the ball remained on the surface, it meant that caviare is of the highest quality.

And how does the production and quality of Polish cavi-are compare to the most popular manufacturers?

The biggest producers of caviare are Russia and Canada. Po-land is a country which is still cutting its teeth in this area, but it is taking place very quickly and efficiently. Russian caviare, which comes from the Caspian Sea, is slowly disappearing. Meanwhile, in Poland, we are trying to restore production. Currently, Polish caviare is produced in the vicinity of Konin.

How does the Polish caviare taste like?Polish caviare tastes wonderful. It has a delicate flavour,

which is attributed to its delicate salinity, which amounts to 4.5-5.5%. What is natural is tasty and healthy. And caviare is, first and foremost, a natural product. Such dishes were the basis of cook-ing of fishermen from the Caspian Sea, perhaps they enjoyed longevity thanks to this. This is an excellent proof that caviare is very healthy. No other delicacy enjoys such considerable world-wide popularity as the sturgeon caviare. It is a dainty among the dishes. It competes with such products as champagne, truffles, oysters and goose livers. Its price is not small, but it is worth its quality and savouring its taste. Anyway, I cannot imagine a bet-ter combination of flavours as the Polish caviare and the French champagne. In my opinion, it is the best answer to the question of taste of the Polish caviare.

Thank you for the conversation.

roZmawiała interviewed By: renata kania/MrirWZdjęcia Photos By: jerZy waśkowski, mrirw, Fotolia

Bliny Z kawiorem Blinis with caviare

44

LL

polskasmakuje

Lars, mieszkasz w Polsce od dwóch i pół roku roku z żoną i trzema psami, kto robi zakupy spożywcze?

głównie moja małżonka, ale gdy czas mi pozwala, pomagam jej w zakupach.

Jaka jest opinia Twojej żony o polskiej żywności?Moja żona jest wegetarianką a to sprawia, że robi ze mnie

wegetarianina.Czy to znaczy, że nie jesz w ogóle mięsa?Jem. Oczywiście, że jem mięso. Ale powiem od razu, że gdy

mam ochotę na mięso, zależy mi na tym, by kupić surowiec naj-wyższej jakości. Więc kupuję mięso wyłącznie z pewnego źródła. Jest to mięso, które na własny użytek nazywam „ekologicznym”.

W takim razie gdzie kupujesz mięso? Korzystasz np. z bazarów?

Nie. W Płocku chodzę do kilku sklepów poleconych mi przez znajomych. Zresztą kupuję głównie drób. Na przykład mięso z kurczaka, ale zawsze są to produkty z hodowli ekologicznej. W ogóle uważam, że w Polsce jest żywność dobrej jakości. Na przykład przepadam za świetnymi świeżymi warzywami. Ale mięso polskie też jest dobrej jakości. Często rozmawiam z moi-mi zawodnikami o dobrym odżywianiu się. dla piłkarzy ręcznych ważne jest co jedzą. Podoba mi się, że Polacy przywiązują wagę do dobrego jedzenia. Aha, bardzo smakuje mi polski chleb, taki świeży, jedzony na śniadanie.

Czy dla piłkarzy ręcznych istnieje specjalna dieta?Nie ma specjalnej diety przepisanej dla szczypiornistów. Ale

moi zawodnicy nie jedzą byle czego. Przed meczem nie jemy

Lars, you have been living in Poland since two and a half year with your wife and three dogs, who does grocery shopping?

Mainly my wife, but when time allows me to, I help her with shopping.

What is your wife’s opinion about Polish food?My wife is a vegetarian and thus she makes me a vegetarian.Does that mean that you do not eat meat at all?I eat meat. Of course, I do. But I have to say straightaway that

if I feel like eating meat, I want to buy material of the highest quality. That is why I buy meat only from a reliable source. It is a meat that I call, for personal use, “organic.”

So in that case, where do you buy meat? Do you, for ex-ample, go to market places?

No. In Płock, I go to several stores recommended to me by friends. Anyway, I buy mainly poultry. For example, chicken meat, but these are always products from organic farms. In general, I think that in Poland the food is of good quality. For instance, I am very keen on great fresh vegetables. But the Polish meat is also of good quality. I often talk to my players about good eating. For handball players, it is important what they eat. I like the fact that the Poles attach significance to good food. Oh, and I like Polish bread a lot, so fresh, eaten for breakfast.

Is there a special diet for handball players?There is no special diet prescribed for handball players. But

my players do not eat just anything. Before the match, we do not eat pizza or hamburgers. My players have to eat easily digestible meals. Before matches, we avoid red meat and fatty sauces.


Wywiad dla "Polish Food" z Larsem Waltherem byłym duńskim trenerem drużyny piłkarzy ręcznych ORLEN WISŁA Płock

Interview for "Polish Food" with Lars Walther, former Danish coach of ORLEN WISŁA Płock handball team

45

polanDTasTesgooD

roZmawiał interviewed By: WiesłaW stefaniak

Zdjęcia Photos By: sPr orlen wisła Płock,artur kuBat/arimr

Does the coach set menu before an important match?Before each match, we always eat a meal together, so I can

see what my players eat. For instance, we often eat pasta with a piece of salmon and with lots of fresh vegetables. Players need carbohydrates.

Lars, does your wife do grocery shopping in the Danish discount stores in Płock?

No, but we have been there once. The local danish discount stores are very different in supply from those operating in den-

mark. Here, the selection is small, so we do not use them. We go to the shops of the Polish retail chain instead. They have good products out there.

I hesitated whether to ask you this banal ques-tion, but I will do it: do you have any favourite Polish dish?

Of course, I love almost all of your fantastic soups, and most of them – white borscht – żurek. Our cui-sines are in essence very similar to each other, be-cause we have a similar climate. That is why when I eat Polish food, I feel like at home in denmark. danes and Poles eat a lot of pota-toes with meat-based sauc-es. We have similar culinary

tastes, thanks to which I like Polish food.How does a Dane living in Poland look at the criticism

of Polish food from the Danish Agriculture Minister Mette Gjerskov?

The whole problem comes down to the fact that everyone wants to sell more. It is simply a struggle for markets. It is just hard competition. Sometimes, the fight is not fair. Frankly speaking, as a danish consumer I have a lot of reservations about the quality of the home meat. I am not satisfied with its quality. In denmark, it is said that the best meat is sent for export and we, danes, are left with the common scraps. In Poland, the meat is better qual-ity. It is a broader problem. Both here and there, if people earn more, they would buy more expensive and better quality food. That is how it is.

When your wife prepares you a meal with Polish prod-ucts, are you concerned about your health?

Absolutely not.Thank you for the conversation.

pizzy ani hamburgerów. Moi zawodnicy muszą jeść dania lekko-strawne. Przed meczami unikamy czerwonego mięsa i tłustych sosów.

Czy przed ważnym meczem trener ustala menu?Przed każdym meczem zawsze jemy posiłek razem, więc wi-

dzę, co moi zawodnicy jedzą. Na przykład często jemy makaron z kawałkiem łososia z dużą ilością świeżych warzyw. Zawodnikom potrzebne są węglowodany.

Lars, czy Twoja żona robi zakupy spożywcze w duńskiej sieci sklepów dyskontowych w Płocku?

Nie, choć raz tam byliśmy. Tutejsze duńskie dyskonty bardzo różnią się zaopatrzeniem od tych, działających w danii. Tu jest mały wybór, dlatego z nich nie korzystamy. Chodzimy za to do sklepów polskiej sieci handlowej. Mają tam dobry towar.

Wahałem się, czy zadać Ci to banalne pytanie, ale jednak to uczynię: czy masz ulubioną polską potrawę, albo jakieś da-nie?

Oczywiście, uwielbiam niemal wszystkie wasze fantastyczne zupy a najbardziej - żurek. Nasze kuchnie są w sumie bardzo podobne do siebie, bo mamy podobny klimat. dlatego, gdy jem polskie dania, czuję się jak w domu, w da-nii. duńczycy i Polacy jedzą dużo ziemniaków polewanych sosami na bazie mięsa. Mamy po-dobne kulinarne gusty a to sprawia, że polskie jedzenie smakuje mi.

Jak Duńczyk, mieszkający w Polsce, patrzy na krytykę polskiej żywności ze strony duńskiej minister rolnictwa Mette Gjerskov?

Cały problem sprowadza się do tego, że każdy chciałby sprze-dawać więcej. To zwykła walka o rynki. To po prostu twarda kon-kurencja. Czasami walka nie fair. Szczerze mówiąc, jako duński konsument, mam spore zastrzeżenia do jakości rodzimego mięsa. Nie jestem zadowolony z jego jakości. W danii mówi się, że lepsze mięso wysyłane jest na eksport a nam duńczykom pozostają po-spolite ochłapy. W Polsce jest mięso lepszej jakości. To jest szerszy problem. I tu i tam, gdyby ludzie zarabiali więcej, kupowaliby je-dzenie droższe i lepszej jakości. Tak już jest.

Gdy Twoja żona przygotowuje Ci posiłek z polskich pro-duktów, to obawiasz się o swoje zdrowie?

Absolutnie nie.Dziękuję za rozmowę.

Oznaczenie geograficzne „Polska Wódka”

Geographical indication “Polish Vodka”

polskasmakuje

46

polanDTasTesgooD

NAZWA „POLSKA WódKA” JEST OZNACZENIEM gEOgRAFICZNyM, CHRONIO-NyM W UNII EUROPEJSKIEJ Od 2004 R. NA MOCy TRAKTATU AKCESyJNEgO THE NAME “POLISH vOdKA” HAS BEEN A PROTECTEd gEOgRAPHICAL INdICA-

TION IN THE EUROPEAN UNION SINCE 2004 UNdER THE ACCESSION TREATy.

tekst By: DepartaMent proMocji i koMunikacji

Zdjęcie Photo By: Fotolia

DDdefinicja nazwy „Polska Wódka/Polish vodka”, która weszła w życie w dniu 13 stycznia 2013 r. na mocy ustawy z dnia 25 maja 2012 r. o zmianie ustawy o wyrobie napojów spirytuso-wych oraz o rejestracji i ochronie oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych (dz. U. z 2012 r., Nr 132, poz. 800) do-precyzowuje katalog zbóż, z jakich może być ona wytwarzana. Ustawa wprowadza nową definicję oznaczenia geograficznego „Polska Wódka/Polish vodka”, które może być stosowane w od-niesieniu do wódek oraz wódek smakowych. Zgodnie z nową definicją, wódka znakowana jako „Polska Wódka/Polish vodka” musi być wyprodukowana z następujących surowców: żyta, pszenżyta, pszenicy, jęczmienia lub owsa albo ziemniaków uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto, cały proces produkcyjny musi się także odbywać na terytorium polskim. Ustanowiona definicja oznaczenia geograficznego „Polska Wódka/Polish vodka” umożliwia wyróżnienie wśród wó-dek oraz wódek smakowych tych, które swoją jakość zawdzię-czają użyciu surowców tradycyjnie stosowanych do produkcji wódki w Polsce oraz zastosowaniu wyjątkowej polskiej sztuki produkcji.

Oznaczenia geograficzne co do zasady służą do określania wyrobów, które swoje cechy specyficzne, odróżniające je od in-nych wyrobów tej samej kategorii, zawdzięczają pochodzeniu z konkretnego obszaru geograficznego. Objęcie ochroną danej nazwy przyznaje producentom danego wyrobu swoisty mono-pol na wytwarzanie tego produktu oraz zapewnia producentom ochronę przed nieuczciwą konkurencją i wykorzystywaniem renomy ich produktów. Ponadto są instrumentem umożliwiają-cym komunikację z konsumentami poprzez dostarczanie wie-dzy o pochodzeniu produktów i sposobie ich produkcji. Nazwy, zarejestrowane przez Komisję Europejską, są chronione przede wszystkim przed takim ich użyciem, które wprowadza w błąd konsumentów, co do prawdziwego pochodzenia produktów. Oznacza to, że nie można ich wykorzystywać w celach handlo-wych w odniesieniu do wyrobów nieobjętych rejestracją. Nie można ich także używać w tłumaczeniu, nawet jeśli wskazane jest prawdziwe pochodzenie wyrobu, lub jeśli towarzyszy mu określenie takie, jak „podobny”, „typu”, „w stylu”, „wyprodukowa-ny”, „o smaku” czy inne podobne określenie.

Oznaczenie geograficzne „Polska Wódka/Polish vodka” zgło-szone zostało przez władze polskie w celu objęcia go ochroną w państwach trzecich na mocy dwustronnych umów między-narodowych zawieranych przez Unię Europejską.

definition of the name “Polish vodka/Polska Wódka”, which entered into force on 13 January 2013 under the Act of 25 May 2012 amending the act on spirit drinks production and on the registration and protection of geographical designations of spirit drinks (Journal of Laws of 2012, No. 132, item 800), clarifies the list of cereals from which it can be produced. The Act intro-duces a new definition of the geographical indication “Polska Wódka/Polish vodka”, which can be used in reference to vodkas and flavoured vodkas. In accordance with the new definition, vodka labelled as “Polska Wódka/Polish vodka” must be pro-duced of the following ingredients: rye, triticale, wheat, barley or oats, or potatoes grown on the Polish territory. Furthermore, the entire production process must also take place in Poland. The established definition of geographical indication “Polska Wódka/Polish vodka” allows for distinguishing among vodkas and flavoured vodkas those which owe their quality to the use of ingredients traditionally used in the production of vodka in Poland and the unique Polish art of production.

geographical indications are, in principle, to determine products which owe their specific characteristics, distinguish-ing them from other products in the same category, to the ori-gin of a particular geographical area. The protection of a given name grants manufacturers of the product a kind of monopoly on the production of the product and provides producers with protection against unfair competition and abuse of the repu-tation of their products. Moreover, it is an instrument which enables communication with consumers by providing knowl-edge about the origin of the products and production method. Names registered by the European Commission are protected primarily against such use of them, which misleads consumers as to the true origin of the products. This means that they can-not be used for commercial purposes with reference to prod-ucts not covered by the registration. They cannot be used in translation, even if the true origin of the product is indicated or if it is accompanied by expressions such as “similar,” “type,” “style,” “produced,” “flavour” or other similar terms.

The geographical indication “Polska Wódka/Polish vodka” was reported by the Polish authorities in order to protect it in third countries under bilateral international agreements con-cluded by the European Union.

47

48

WDDlaczego polska wódka jest dziś naszym znakiem roz-poznawczym w świecie?

Ten trunek to polskie klocki Lego czy telefony Nokia. Jego historia jest nierozerwalnie związana z dziejami naszego naro-du. Od ponad 600 lat stanowi element polskiej tradycji, owiana jest pewną mitologią, narodową legendą. Nie sposób przecież opowiadać o naszej gościnności czy biesiadach, pomijając stoły, uginające się od tradycyjnego jadła – mięs, kiszonych ogórków, kiełbasy i trunków – staropolskich miodów czy wódki. Wódka to dopełnienie pejzażu kulinarnego Polski. Tak jak dla Brytyjczy-ków ważna jest szkocka whisky czy gin, dla Francuzów koniak i szampan, Japończyków sake, a Czechów Becherovka, tak dla nas ogromne znaczenie ma wódka. Nie starajmy się wyprzeć naszych korzeni i na siłę szukać polskich marek o znaczeniu globalnym. Polska wódka ma ogromny potencjał, a wizerunek naszego kraju, jako jej kolebki, stwarza duże możliwości.

Skąd właściwie polska wódka znalazła się w tradycji ku-linarnej Polski?

Najwcześniej udokumentowane wzmianki pochodzą z Xv wieku. Na przestrzeni setek lat produkcja tego trunku obrosła legendą, stając się częścią narodowej tradycji, historii, literatury, obyczajów czy życia społecznego.

W naszym kraju duże znaczenie w produkcji rolniczej miały uprawy zbóż i ziemniaków, z których wódka jest wytwarzana. To przyczyniło się do dużej dostępności tego trunku i syste-matycznie udoskonalanych możliwości produkcyjnych. dzięki

Why today Polish vodka is our identification in the world?

This drink is the Polish Lego bricks or Nokia phones. Its history is inseparably linked with the history of our nation. For more than 600 years, it has been a part of the Polish tradi-tion, shrouded in mythology, a national legend. After all, it is difficult to talk about our hospitality and feasts without men-tioning tables groaning with traditional food – meats, pickles, sausages and beverages – Old Polish meads or vodka. vodka is a complement to the culinary landscape of Poland. Same as Scotch whiskey or gin is important to the British people, cognac and champagne to the Frenchmen, sake to the Japa-nese, and Becherovka to the Czech, vodka is of the utmost importance to us. We should not try to deny our roots and search for Polish brands of global significance by force. Polish vodka has a huge potential, and the image of our country as its cradle offers excellent opportunities.

How did exactly Polish vodka appear in the culinary traditions of Poland?

The earliest documented mentions date back from the fifteenth century. Over hundreds of years, the production of this drink has overgrown with legend, becoming a part of the national tradition, history, literature, customs and social life.

In our country, cultivation of cereal crops and potatoes, from which vodka is made, were of great importance in the agricultural production. This has contributed to the high

polskasmakuje

Rozmowa z prezesem Stowarzyszenia Polska Wódka Andrzejem Szumowskim.

Interview with the President of the Polish Vodka Association – Andrzej Szumowski.

Na zdrowie po polsku!Cheers in Polish!

49

polanDTasTesgooD

availability of this alcoholic beverage and systematically re-fined production capacities. Thanks to this, Polish vodka has been raised to the heights of quality and excellence.

On 13 January this year, the Act introducing a new definition of the geographical indication “Polish Vodka” came into force. How important is this fact for the distill-ing industry in the country?

This is a major breakthrough, a milestone for the Polish vodka and its producers. Thanks to the Act, Polish vodka is among other national alcoholic beverages. It ceased to be only vodka or vodka from Poland. The name “Polish vodka” obliges, it strictly regulates the way – from farm to fork. Prod-uct named in this way must be manufactured in Poland from domestic raw materials, such as rye, wheat, barley, oats, triti-cale or potatoes.

Manufacturers or organizations, such as the Polish vodka Association, should use this Act as a tool to protect the legal and economic interests of this alcoholic beverage. The pre-cise definition of vodka allows to increase the competitive-ness among domestic and foreign consumers. And I must say that we have a strong competition – from, among others, the Russians, Swedes and Finns.

Thanks to this legal solution, we have the chance to ac-cess the Olympus of national alcoholic beverages of global fame. After all, the “Polish vodka” is not inferior to the Scot-tish cognac, Japanese sake or Mexican tequila. The only thing it needs is a good promotion among barmen, celebrities, in collaboration with government and industry institutions. We cannot afford the absence of manufacturers on foreign and domestic food markets. But we also need support from the outside – from the institutions responsible for the economic and image promotion of the country. We must join forces to ensure that the parties in Polish embassies and the national stands are reigned by Polish vodka, and not other drinks.

And will a consumer also benefit from the new law?New solutions are primarily the efforts to meet consum-

ers’ needs. Nowadays, great importance is attached to the quality of food products. In Poland, there is already a dozen or so certificates of high quality food, including meat in-dustry. This is an important worldwide trend showing that consumers are willing to pay more for a product which has a guarantee of origin and quality. Such a certificate, in the case of vodka, is the proper name introduced by the Act. It guarantees that this alcoholic beverage was manufactured in Poland, using native cereal crops and potatoes, according to the old-time recipes. For “Polish vodka” is an original prod-uct, produced in accordance with tradition and specificity of a region.

The Polish Vodka Association also intends to intro-duce its own indications as a part of the Programme “Polish Vodka.” Why, is the Act insufficient?

Producers who meet the requirements of the Act will be able to use the indication “Polish vodka.” We, in turn, as a part

temu polska wódka została wyniesiona na wyżyny jakości i do-skonałości.

13 stycznia bieżącego roku weszła w życie ustawa wpro-wadzająca nową definicję oznaczenia geograficznego „Pol-ska Wódka”. Jakie znaczenie ma ten fakt dla branży spirytu-sowej w kraju?

Jest to ogromny przełom, krok milowy dla polskiej wódki i jej producentów. Ustawa spowodowała, że polska wódka znalazła się w gronie innych narodowych trunków. Przestała być już tyl-ko wódką albo wódką z Polski. Nazwa „polska wódka” zobowią-zuje, ściśle określa drogę – od pola do stołu. Produkt nazwany w taki sposób musi być wyprodukowany w Polsce z krajowych surowców, takich jak żyto, pszenica, jęczmień, owies, pszenżyto, ziemniaki.

Producenci czy organizacje, takie jak Stowarzyszenie Polska Wódka powinny wykorzystać tę ustawę jako narzędzie ochrony interesów prawnych i ekonomicznych tego trunku. Ścisła defini-cja wódki pozwala na podniesienie konkurencyjności wśród kra-jowych i zagranicznych konsumentów. A trzeba powiedzieć, że konkurencję mamy silną – między innymi wśród Rosjan, Szwe-dów czy Finów.

dzięki temu rozwiązaniu prawnemu mamy możliwość wejść na Olimp narodowych trunków o globalnej sławie. Przecież „pol-ska wódka” w niczym nie ustępuje szkockiemu koniakowi, japoń-skiej sake czy meksykańskiej tequili. Potrzebna jest tylko dobra promocja wśród barmanów, celebrytów, we współpracy z insty-tucjami rządowymi i branżowymi. Nie możemy pozwolić sobie na nieobecność producentów na zagranicznych i krajowych tar-gach spożywczych. Ale potrzebujemy także wsparcia z zewnątrz – od instytucji odpowiedzialnych za promocję gospodarczą i wizerunkową kraju. Wspólnymi siłami musimy zadbać o to, aby na przyjęciach w polskich ambasadach czy na narodowych stoi-skach królowała polska wódka, a nie inne trunki.

A czy na nowej ustawie zyska również konsument?Nowe rozwiązania są przede wszystkim wyjściem naprze-

ciw potrzebom konsumentów. W dzisiejszych czasach ogromną wagę przykłada się do jakości produktów spożywczych. W Polsce obowiązuje już kilkanaście certyfikatów żywności wysokiej jako-ści, między innymi w branży mięsnej. To ważny światowy trend pokazujący, że konsumenci są gotowi zapłacić więcej za produkt, który posiada gwarancję pochodzenia i jakości. Takim certyfika-tem w przypadku wódki jest właśnie nazwa wprowadzona przez ustawę. daje ona gwarancję, że ten trunek wyprodukowany zo-stał w Polsce, przy użyciu rodzimych zbóż i ziemniaków, według starodawnych receptur. „Polska wódka” jest bowiem produktem oryginalnym, produkowanym zgodnie z tradycją i specyfiką re-gionu.

Stowarzyszenie Polska Wódka zamierza wprowadzać również własne oznaczenia w ramach Programu „Polska Wódka”. Dlaczego, czy ustawa jest niewystarczająca?

Producenci, którzy spełnią warunki ustawy będą mogli uży-wać oznaczenia „Polska Wódka”. My z kolei, w ramach Programu „Polska Wódka” chcemy promować rodzime marki tego trunku

50

of the Programme “Polish vodka,” want to promote domestic brands of this alcoholic beverage and protect the interests of producers. For now, three brands signed up to the Pro-gramme, but interest is constantly growing. We want to in-tegrate everyone who is familiar with the image of Poland as the cradle of vodka.

Polish vodka is not just a flagship of our country. It is also a thriving branch of the economy...

The distilling market in Poland is an important branch of the food sector. It is responsible for approximately 93,000 jobs and close to 10 billion budget revenues from excise (PLN 6.44 billion) and vAT (PLN 2.9 billion). Over 90% of this industry is the production and distribution of vodkas. We are the first largest vodka market in the EU, and the fourth in the world – after Russia, the USA and Ukraine.

Today, in Poland, about 330 million litres of vodka is pro-duced, of which about 50 million litres is exported. In 2011, the value of export amounted to 131.8 million euro. Only in the first half of 2012, vodka worth 65.8 million euro reached foreign markets. This means an increase by as much as 8.4% compared to the corresponding time of last year.

I hope that in the coming years, the whole production will be called “Polish vodka,” instead of vodka from Poland. I also hope that the position of vodka as our flagship, the ex-port hit, will be grounded!

Do we have a chance to construct other national food brands, next to vodka?

Many food products from Poland enjoy continuing popu-larity in the world, as evidenced by the constantly increasing balance of foreign trade. domestic manufacturers conquer

palates of not only the Europeans, but also Asians – with our meat, milk products, fruits.

I believe that soon the traditional set on the foreign ta-bles will be Polish vodka, home-made sausage and pickled cucumber. A breakfast will be perfectly complemented by Polish kefir and cottage cheese!

Thank you for the conversation.

i chronić interesy producentów. Na razie do Programu zgłosiły się trzy marki, ale zainteresowanie stale rośnie. Chcemy zinte-grować wszystkich, którym nieobcy jest wizerunek polski jako kolebki wódki.

Polska wódka to nie tylko wizytówka naszego kraju. To również prężnie rozwijająca się gałąź gospodarki...

Rynek spirytusowy w Polsce to ważna branża sektora żyw-nościowego. Odpowiada za około 93000 miejsc pracy oraz blisko 10 miliardów wpływów budżetowych pochodzących z akcyzy (6,44 mld zł) i podatku vAT (2,9 mld zł). Ponad 90% tego przemy-słu stanowi produkcja i dystrybucja wódek. Jesteśmy pierwszym pod względem wielkości rynkiem wódki w UE, a czwartym na świecie – zaraz po Rosji, USA i Ukrainie.

dziś w Polsce produkuje się około 330 mln litrów wódki, z czego około 50 mln litrów jest eksportowanych. W 2011 roku wartość eksportu wyniosła 131,8 milionów euro. Tylko w pierw-szej połowie 2012 roku na zagraniczne rynki trafiła wódka o war-tości 65,8 mln euro. Oznacza to wzrost aż o 8,4% w stosunku do analogicznego czasu ubiegłego roku.

Mam nadzieję, że w najbliższych latach całość produkcji bę-dzie nazywana „polską wódką”, a nie wódką z Polski. Liczę rów-nież na to, że pozycja wódki, jako naszej wizytówki, hitu ekspor-towego, zostanie ugruntowana!

Czy obok wódki mamy szansę na budowę innych żyw-nościowych marek narodowych?

Wiele produktów spożywczych z Polski cieszy się niesłabną-cą popularnością w świecie, o czym świadczy stale rosnące saldo handlu zagranicznego. Krajowi producenci podbijają podniebie-nia już nie tylko Europejczyków, ale również Azjatów – naszym mięsem, przetworami mlecznymi, owocami.

Wierzę, że niebawem tradycyjnym zestawem na zagranicz-nych stołach będzie polska wódka, kiełbasa swojska i kiszony ogórek. A na śniadanie doskonałym uzupełnieniem będzie pol-ski kefir czy twaróg!

Dziękuję za rozmowę.

roZmawiała interviewed By: Milena zacharzeWska/noWa Wieś europejska

Zdjęcia Photos By: milena ZacharZewska, Fotolia

polskasmakuje

51

polanDTasTesgooD

W Polsce wiele jest tradycyjnych potraw oraz smacznych i pożywnych produktów, dlatego też ich przykłady można by wy-mieniać bez końca. gdybym jednak miał się ograniczyć do moich ulubionych specjałów, byłyby to śliwki w czekoladzie, miód i żu-rek. Jako że w Polsce uprawia się grykę, zdarza się, że szef kuch-ni mojej rezydencji serwuje ją gościom w postaci japońskiego makaronu soba lub pierogów. W smaku bardzo przypomina ona grykę japońską.

Które ze specjałów polskiej żywności smaku-ją Panu najbardziej?

Czy któryś z nich mógłby uzyskać uznanie konsumentów w Pana kraju?

Jakie polskie produkty żywnościowe cieszą się w Pana kraju największą popularnością i czy są one dostępne w sklepach?

pytania do Ambasadorów questions to the Ambassadors33

1

ROŚNIE EKSPORT POLSKICH PROdUKTóW ROLNO-SPOżyWCZyCH. UTRZyMUJE-My ŚWIETNą POZyCJę W HANdLU TyMI ARTyKUłAMI W KRAJACH UNII EUROPEJ-SKIEJ I NIEPRZERWANIE dyWERSyFIKUJEMy RyNKI ZByTU. POLSKA JEST AKTyW-NA NIE TyLKO NA ARENIE EUROPEJSKIEJ CZy W AMERyCE PółNOCNEJ, ALE TAKżE W AZJI I NA BLISKIM I dALEKIM WSCHOdZIE. O POLSKIEJ żyWNOŚCI ORAZ O JEJ POPULARNOŚć W ICH KRAJACH MóWIą TRZEJ AMBASAdORZy Z KRAJóW AZJA-TyCKICH THE EXPORT OF POLISH AgRI-FOOd PROdUCTS INCREASES. WE KEEP OUR HOLd ON THE TRAdE IN THESE PROdUCTS IN EUROPEAN UNION MEMBER STATES ANd CONTINUE TO dIvERSIFy OUR SALES MARKETS. POLANd IS ACTIvE NOT ONLy IN EUROPE OR NORTH AMERICA, BUT ALSO IN ASIA, THE MIddLE ANd THE FAR EAST. THREE AMBASSAdORS FROM ASIAN COUNTRIES TALK ABOUT POLISH FOOd ANd ITS POPULARITy IN THEIR COUNTRIES.

Which Polish food specialties are your favo-urite?

Could any of them become popular among consumers in your country?

Which Polish food products are most po-pular in your country? Are they available in stores?

123

123

In Poland, there are many traditional dishes as well as tasty and nutritious products. Attempting to list such dishes in their variety can not be exhausted. However, if I had to limit those of greater appeal to me, I'd state my favorite dishes to be: plum in chocolate, honey and żurek soup. The buckwheat is a crop locally produced in Poland. It happens that the chef of my residence prepares and serves it to my guests in the form of Japanese soba noodles or dumplings. Its taste is very similar to that of the Japanese buckwheat.

1

52

polskasmakuje

amBasador chińskiej rePuBliki ludowej w Polsce – Xu Jian

amBassador oF the PeoPle’s rePuBlic oF china in Poland – Xu Jian

3

1 żurek soup is my favourite. My Polish friends told me that if and when you have any trouble, just have a żurek and all the worries

żurek to moja ulubiona potrawa. Moi polscy przyjaciele powie-dzieli mi, że jeśli masz kłopoty, po prostu zjedz żurek, a wszystkie

Japońscy konsumenci nie dysponują dostatecz-ną informacją na temat naturalnych i smacznych pro-duktów żywnościowych z Polski. gdyby przeprowadzić umiejętną kampanię reklamową, zdrowa, wysokiej ja-kości polska żywność zdobyłaby uznanie na japoń-skim rynku. Zorientowani konsumenci japońscy doce-nili już dobre jakościowo puch i pierze produkowane w Polsce. Co więcej, rośnie popularność Bolesławca, może więc w niedalekiej przyszłości ujrzymy Japończyków delek-tujących się żurkiem w polskich naczyniach ceramicznych. W Polsce działa już przeszło 268 firm z kapitałem japońskim. Mam nadzieję, że poprzez wyjazdy i przyjazdy w celach bi-znesowych, wymiana kultury kulinarnej między Japonią a Polską będzie postępowała oraz że firmy związane z branżą spożywczą zaktywizują swoje działania.

W polskim eksporcie przemysłu spożywczego do Japonii pierwszą pozycję zajmują papierosy oraz wie-przowina. W japońskich sklepach, także tych interneto-wych, można nabyć polskie ogórki konserwowe, czarną porzeczkę lub jagody w puszce, zupy instant, takie jak żurek, jarzynowa lub barszcz, miód pszczeli, czekoladę i inne produkty. Popularnością cieszą się również napoje, a wśród nich owocowe likiery i soki oraz tradycyjna żubrówka.

1

2

W 2011 r. polski eksport do Chin wyniósł 43 miliony EUR, a wg wstępnych danych, w 2012 r. ok. 66 milionów EUR. Głównymi produktami eksportowa-nymi do Chin są serwatka, mleko i śmietana zagęszczona i produkty pocho-dzenia zwierzęcego In 2011 Polish export to China amounted to EUR 43 million, whereas, according to the preliminary data, in 2012 it amounted to almost EUR 66 million. Main products exported to China are: whey, concen-trated milk and cream and products of animal origin.

Japanese consumers do not have sufficient information on Polish natural and delicious food products. If an efficient marketing campaign is performed, high-quality Polish foods would enjoy recognition in the Japanese market. Well-informed Japanese consumers have already come to appreciate the good quality of down and feathers produced in Poland. Moreover, the popularity of Boleslawiec pottery is growing. So in the near future perhaps, one shall witness the Japanese enjoying żurek soup in Polish ceramic dishes. In Poland operates more than 268 companies with a Japanese capital. I hope that through commercial in-teractions, culinary exchange between Japan and Poland will develop and food industry companies will strenghten their business activity.

Pork and cigarettes constitute the main products of Polish agro-food exports to Japan. Polish pickles, black currants, canned berries, instant soups such as żurek soup, vegetable soup or borsch, honey, chocolate and other products are available for purchase in Japanese stores, includ-ing those accessed online. Beverages including fruit liqueurs as well as traditional żubrówka vodka are also popular.

W 2011 r. eksport do Japonii wyniósł 71,4 miliona EUR, a wg wstępnych danych, w 2012 r. ok. 105,3 miliona EUR. Głównym produktem ekspor-towanym do Japonii było: mięso wieprzowe Export to Japan in 2011 amounted to EUR 71.4 million, whereas according to preliminary data, in 2012 it amounted to almost EUR 105.3 million. The main product expor-ted to Japan is pork.

3

2amBasador jaPonii w Polsce – Makoto YaManaka

amBassador oF jaPan in Poland – Makoto YaManaka

53

Lubię kiełbasę, golonkę i bigos. Nie jestem pewien, czy to się zalicza do żywności, ale moim ulubionym polskim produktem konsumpcyjnym jest wódka, zwłaszcza wódka Chopin.

Uważam, że polska kiełbasa będzie odpowiadała gustom Ko-reańczyków. Oczywiście, także wódka znalazłaby wielu zwolenni-ków.

Wieprzowina jest najpopularniejszym polskim produktem żywnościowym w Korei. Jest ceniona za swoją jakość. Koreańczycy mogą nabyć ją w sklepach.

amBasador rePuBliki korei w Polsce – Young-sun Paek

amBasador oF the rePuBlic oF korea in Poland – Young-sun Paek

polanDTasTesgooD

I like kiełbasa, golonka and bigos. I don’t know if it counts as food, but my favorite Polish product that can be consumed is vodka, especially ‘Chopin’.

I think Polish sausage ‘kiełbasa’ would suit Koreans’ taste. vodka, of course, would also find many fans.

Pork is the most popular Polish food product in Korea. It is val-ued for its quality. Koreans can buy it in stores.

troski znikną. Kocham zarówno to powiedzenie, jak i żurek. Co do specjalności, to uważam, że produkty mięsne, zwłaszcza kiełbasy, są bardzo smaczne. godne polecenia są również polskie soki i prze-twory mleczne.

Pod koniec ubiegłego roku, osiem polskich zakładów mięsa dro-biowego i sześć zakładów mięsa wieprzowego uzyskało certyfikaty umożliwiające eksport swoich produktów do Chin. Obecnie, wraz z naszymi polskimi kolegami, dokładamy wszelkich starań, aby zachęcić i ułatwić pozostałym przedsiębiorcom uzyskanie tych certyfikatów. Polskie produkty mięsne są bardzo popularne w krajach europejskich dzięki swojej dobrej jakości i niepowtarzalnym walorom smakowym. Wierzę, że produkty te spotkają się z uznaniem chińskich konsumentów i zostaną przez nich pokochane już w bardzo niedalekiej przyszłości.

Prawdę mówiąc, obecnie wybór polskiej żywności w chińskich supermarketach nie jest tak duży, jak byśmy oczekiwali, zwłaszcza w średnich i małych miastach. Jednak niektóre polskie marki dostępne są w dużych miastach, takich jak Pekin i guangzhou. Polskie wędzone mięso na dobre znalazło się w ofercie supermarketów w guangzhou, a polskie soki można także znaleźć w supermarketach w Pekinie. Rów-nież polska wódka jest popularna w chińskich barach. Eksport polskiej żywności do Chin wzbogaci kulturę kulinarną, która jest bardzo waż-nym elementem chińskiej kultury. Oczekujemy, że coraz więcej pol-skiego jedzenia znajdzie się na stołach chińskich rodzin.

will go away. I love this saying as well as żurek. As for the specialities, I think meat products, especially sausages, are very delicious. Polish juice and milk products are also worth recommending.

By the end of last year, 8 Polish poultry meat establish-ments and 6 pork meat establishments obtained certificates for exporting products to China. Now we are still exerting our efforts with our Polish colleagues to encourage and facilitate more companies to get the certificates. Polish meat products are very popular among European countries with good quality and unique flavour. I believe these products will be recognized and loved by the Chinese consumers as well in the very near future.

Actually, the varieties of Polish food in Chinese supermar-kets are not as many as we expected, especially in medium and small cities. However, some Polish brands are available in big cities like Beijing and guangzhou. Polish smoked meat have successfully entered the supermarkets in the city of guangzhou and Polish juice can also be found in supermarkets in Beijing. Polish vodka is also popular in the bars. Export of Polish food to China will enrich the culinary culture, which is a very important component of Chinese culture. We anticipate more polish food appearing on the dining table of Chinese families.

123

1

23

2

3

2

3

W 2011 r. eksport do Republiki Korei wyniósł 43,3 miliona EUR, a wg wstępnych danych, w 2012 r. ok. 46,4 miliona EUR. Głównym produk-tem eksportowanym do Republiki Korei były: mięso wieprzowe, skro-bie oraz jadalne podroby ze świń Export to the Republic of Korea in 2011 amounted to EUR 43.3 million, whereas according to preliminary data, in 2012 it amounted to almost EUR 46.4 million. The main pro-ducts exported to the Republic of Korea included pork, starch and edible pork offal.

54

TeEuropejska strategia bezpieczeństwa żywności swoim zakre-sem obejmuje bezpieczeństwo żywności, zdrowie i dobrostan zwierząt oraz zdrowie roślin. Ponadto gwarantuje możliwość śledzenia pochodzenia żywności w całym łańcuchu żywnoś-ciowym. Strategia przyczynia się także do zniesienia ograniczeń w handlu oraz do zapewnienia szerokiego wyboru różnorodnej

The European Food Safety Strategy includes in its scope food safety, animal health and welfare and plant health. Moreover, it guarantees the possibility to trace food origin throughout the food chain. The strategy also contributes to the elimination of bar-riers in trade and provision of a wide selection of various foods. In addition, it assumes compliance with strict rules both in relation

Strategia bezpieczeństwa żywnościFood safety strategy

jakośćibezpieczeńsTwożywności

55

QualiTyanDfooDsafeTy

żywności. dodatkowo zakłada przestrzeganie surowych norm zarówno w odniesieniu do żywności wyprodukowanej na te-rytorium Unii Europejskiej, jak również przywożonej z państw trzecich.

Komisja Europejska kładzie szczególny nacisk na bezpieczeń-stwo żywności. Oprócz zapewnienia wymagań higienicznych (w tym samokontroli producenta i związanej z tym odpowie-dzialności), kontroli stosowania substancji dodatkowych, czy nowych technologii produkcji, należy zapewnić również bez-pieczeństwo pasz podawanych zwierzętom. Każdy europejski konsument powinien mieć bowiem prawo wyboru różnorodnej diety, składającej się z bezpiecznej i pełnowartościowej żywno-ści. dlatego wszystkie informacje, dotyczące składu, przetwarza-nia oraz sposobu użycia żywności, muszą być jasne i precyzyjne.

W celu zagwarantowania wysokiego poziomu zdro-wia publicznego, Komisja Europejska oraz państwa członkowskie Unii Europejskiej umieściły bezpieczeń-stwo żywności jako priorytet w rzędzie najważniej-szych polityk.

Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, sto-suje przepisy prawne, w tym przepisy prawa żywnościowego, zawarte m.in. w rozporządzeniach Pakietu Higienicznego, obo-wiązujące wprost we wszystkich państwach członkowskich, oraz dyrektywach, które wymagały wdrożenia do prawa krajowego. Przepisy Unii Europejskiej oraz przepisy prawa krajowego ściśle określają wymagania, jakie powinny spełniać środki spożywcze wprowadzane na rynek unijny.

Polska żywność, wprowadzana na rynek Unii Europejskiej oraz państw trzecich, spełnia wszelkie wymagania prawa żyw-nościowego, jest zatem w pełni bezpieczna. dzięki temu oraz walorom smakowym zdobyła duże uznanie wśród konsumen-tów w Unii Europejskiej i poza jej granicami.

żywność pochodzenia zwierzęcego, produkowana w Pol-sce, jest żywnością bezpieczną, ponieważ:

na wszystkich etapach produkcji zapewniony jest nadzór urzę-dowego lekarza weterynarii,

jakość higieniczna surowców, wykorzystywanych do produkcji żywności, jest monitorowana, m.in. poprzez pobieranie pró-bek i wykonywanie badań laboratoryjnych w ramach „Krajo-wego programu badań kontrolnych obecności substancji nie-dozwolonych oraz pozostałości chemicznych, biologicznych i produktów leczniczych u zwierząt i w żywności pochodzenia zwierzęcego”, który jest opracowywany przez głównego Leka-rza Weterynarii,

stan zdrowia zwierząt jest stale monitorowany przez Inspekcję Weterynaryjną,

jakość i bezpieczeństwo pasz stosowanych w żywieniu zwie-rząt jest pod stałym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej.

W ramach programu monitorowania Inspekcja Weterynaryj-na w zakładach i gospodarstwach, będących pod jej nadzorem, pobiera próbki do badań od świń, bydła, koni, owiec, drobiu, ryb,

to the food produced in the European Union, as well as imported from third countries.

The European Commission places particular emphasis on food safety. Apart from ensuring hygiene requirements (including pro-ducer’s self-control and the related liability), control of the used addi-tional substances or new production technologies, safety of fodder given to animals should be also ensured. Every European consumer should have the right to choose a varied diet consisting of safe and wholesome food. Therefore, all information on the composition, processing and use of food must be clear and accurate.

In order to ensure a high level of public health, the Eu-ropean Commission and the Member States of the Eu-ropean Union have placed food safety as a priority in the most important policies.

Poland, as a Member State of the European Union, applies legal regulations, including the provisions of food law, provided, among others, in regulations of the Hygiene Package, which apply directly in all Member States, and directives which required implementa-tion into national law. Provisions of the European Union and na-tional laws strictly govern the requirements which should be met by foodstuffs placed on the EU market.

Polish food placed on the market of the European Union and third countries meets all requirements of food law, and is therefore fully safe. Thanks to this and its taste qualities, it gained wide rec-ognition among consumers in the European Union and beyond its borders.

Food of animal origin produced in Poland is a safe food, be-cause:

at all stages of production the supervision of the official veteri-narian is ensured,

hygienic quality of raw materials used in the production of food is monitored, among others, by sampling and laboratory testing under the “National Programme of control tests on the presence of prohibited substances and residues of chemical, biological and medicinal products in animals and food of animal origin,” which is being developed by the Chief veterinary Officer,

animal health is constantly monitored by the veterinary Inspec-tion,

quality and safety of fodder used in animal nutrition is under constant supervision of the veterinary Inspection.

As a part of the monitoring programme, the veterinary Inspec-tion collects samples for testing from pigs, cattle, horses, sheep, poultry, fish, rabbits, game and samples of cow’s milk, eggs and honey in plants and farms which are under its supervision. The scope of testing includes compounds banned from use as well as veterinary medicinal products and environmental pollution.

Control tests carried out by the veterinary Inspection are prima-rily aimed at ensuring safety of products of animal origin, but also meeting the requirements in force in the international food trade.

Furthermore, food safety is also guaranteed by the official su-pervision over food exercised primarily by the veterinary Inspec-

jakośćibezpieczeńsTwożywności

56

królików, zwierząt łownych oraz próbki mleka krowiego, jaj i mio-du. Zakres prowadzonych badań obejmuje związki zakazane do stosowania oraz weterynaryjne produkty lecznicze i zanieczysz-czenia środowiskowe.

Badania kontrolne prowadzone przez Inspekcję Weteryna-ryjną mają na celu przede wszystkim zapewnienie bezpieczeń-stwa produktów pochodzenia zwierzęcego, ale także spełnienie wymagań obowiązujących w międzynarodowym handlu żyw-nością.

Ponadto bezpieczeństwo żywności gwarantowane jest rów-nież przez urzędowy nadzór nad żywnością, sprawowany przede wszystkim przez Inspekcję Weterynaryjną oraz Państwową In-spekcję Sanitarną, jak również pozostałe Inspekcje zaangażowa-ne w kontrolę w łańcuchu żywnościowym, tj. Państwową Inspek-cję Ochrony Roślin i Nasiennictwa i Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, który zapewnia, że produkt gotowy do spożycia przez ludzi zostanie wyprodukowany z bez-piecznego surowca, a proces produkcji przebiega prawidłowo.

Produkcja żywności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje pod stałą kontrolą polskich służb inspekcyjnych, któ-rych działania są pozytywnie oceniane przez służby kontrolne Komisji Europejskiej, tj. FvO (Biuro ds. żywności i Weterynarii).

Wyniki wielu misji kontrolnych, przeprowadzonych w Polsce przez Inspektorów Biura żywności i Weterynarii (FvO) Komisji Europejskiej, a także fakt, że polska żywność jest co-raz bardziej ceniona i chętnie kupowana przez konsumentów z innych państw członkowskich oraz zdobywa rynki zbytu w państwach trzecich, wskazują, że jakość zdrowotna i han-dlowa polskiej żywności utrzymana jest na bardzo wysokim poziomie.

Zapisana w prawie europejskim zasada nadzoru nad żyw-nością „od pola do stołu” znajduje w pełni odzwierciedlenie w polskiej rzeczywistości.

tion and the State Sanitary Inspectorate, as well as others inspec-tions involved in the control of the food chain, i.e. the Main Inspec-torate of Plant Health and Seed Inspection, and Agricultural and Food Quality Inspection, which ensures that the product ready for human consumption is produced from safe raw materials, and the production process is correct.

Food production on the Polish territory is under constant con-trol of Polish inspection services, whose activities are positively as-sessed by the control services of the European Commission, i.e. FvO (Food and veterinary Office).

The results of many control missions carried out in Poland by the Inspectors of Food and veterinary Office (FvO) of the Eu-ropean Commission, as well as the fact that Polish food is more and more appreciated and eagerly purchased by consumers from other Member States and reaches markets in third countries, indi-cate that the health and trade quality of Polish food is maintained at a very high level.

The principle of supervision over “food from farm to fork,” enshrined in the European law, is fully reflected in the Polish reality.

tekst By: DepartaMent BezpieczeństWa żyWności i Weterynarii/MrirWZdjęcia Photos By: Fotolia

Polska żywność, PochodZenia ZwierZęcego, Produkowana w Polsce, jest żywnością BeZPiecZną Polish Food oF animal origin, Produced in Poland, is saFe Food

PP

Sukcesy polskiego eksportu artykułów rolno-spożywczych

Successes of Polish agri-food export

proDucers–exporTers

Polskie towary rolno-spożywcze od wielu lat zyskują coraz większe znaczenie w handlu zagranicznym. Jest to zasługa za-równo stosowania nowoczesnych technologii przetwórczych i wysokiej jakości surowców, jak i produkowania, według orygi-nalnych receptur, tradycyjnych wyrobów, które są wysoko ce-nione na rynku międzynarodowym.

Od wielu lat w polskim handlu zagranicznym dominuje sprzedaż mięsa drobiowego, wołowego, wie-przowego, przetworów mleczarskich, czekolady i wyrobów zawierają-cych kakao, wyrobów piekarniczych i cukierniczych, soków owocowych (głównie soku jabłkowego), papiero-sów, syropów cukrowych, mrożonych owoców, ryb wędzonych, cukru oraz przetworów i konserw z ryb. Wartość eksportu tych towarów stanowi oko-ło 50% ogólnej sprzedaży towarów rolno-spożywczych za granicę.

Mimo kryzysu gospodarczego w państwach, które są głównymi od-biorcami naszych towarów rolno-spożywczych, nadal dużo eks-portujemy, a sprzedaż polskich artykułów rolno-spożywczych jest jedną z gałęzi gospodarki o największej dynamice wzrostu.

W 2012 r. wartość sprzedaży artykułów rolno-spożywczych za granicę wyniosła ogółem ok. 17,5 mld EUR i wzrosła o 14,8% w porównaniu z 2011 r.

Polish agri-food products have been growing in impor-tance in foreign trade since many years. This results both from the use of modern processing technologies and high quality products, and from the production of traditional foods according to original recipes, which are highly appre-

ciated on the international market.Since many years Polish foreign

trade has been dominated by the sales of poultry, beef, pork, dairy products, chocolate and products containing cocoa, bakery wares and confectionery, fruit juices (mostly apple juice), cigarettes, sugar syrups, frozen fruit, smoked fish, sugar, preserved or tinned fish. The export value of the commodi-ties amounts to ca. 50% of the total sales value of agri-food products sold abroad.

despite the economic crisis in the countries which are main recip-ients of our agri-food commodities,

we still export much and sale of Polish agri-food products is one of the sectors of economy with the biggest growth dynamics.

In 2012, the sales value of agri-food products abroad amounted altogether to EUR 17.5 billion and grew by 14.8% compared to 2011.

57

Produkty rolno-spożywcze, to gru-pa towarowa, która w wymianie handlowej nieprzerwanie od 2003 r. przynosi Polsce dodatnie saldo. W 2012 roku wyniosło ono ponad 4,1 mld EUR Agri-food products are the group of commodities which have brou-ght an incessant positive balance to Polish trade since 2003. In 2012, it amounted to over 4.1 billion EUR.

proDucenci–eksporTerzy

Polski handel rolno-spożywczy od wielu lat koncentruje się przede wszystkim na rynku europejskim. W strukturze eksportu dominują kraje Unii Europejskiej, chociaż ich udział nieco ma-leje. Jest to wynikiem m.in. prowadzonej polityki zdobywania rynków zbytu poza Europą.

do krajów UE sprzedajemy głównie produkty mleczarskie, mięso drobiowe, mięso wołowe, czekoladę i wyroby czekolado-we oraz papierosy.

Ważnym odbiorcą polskich towarów rolno-spożywczych są kraje Wspólnoty Niepodległych Państw. Wartość eksportu do państw WNP wzrosła w 2012 r. o 1/3. Taka sytuacja wy-nikała przede wszystkim ze znaczącego wzrostu wartości eksportu jabłek, mięsa wieprzowego oraz produktów mle-czarskich.

Od wielu lat głównym partnerem handlowym Polski jest Republika Federalna Niemiec. W 2012 r. sprzedaż artykułów rol-no-spożywczych do tego kraju przekroczyła 3,5 mld EUR. W po-równaniu z poprzednim rokiem oznacza to wzrost o 11,6% i udział w wartości całego eksportu rolno-spożywczego na po-ziomie ok. 22%. Na rynek niemiecki najwięcej sprzedano (pod względem wartości): mięsa drobiowego o wartości 268 mln EUR, soków owocowych (głównie soku jabłkowego) o warto-ści 245 mln EUR, ryb wędzonych, przetworzonych i zakonser-wowanych o wartości 547 mln EUR oraz herbatników, wafli i innych wyrobów cukierniczych, mrożonych owoców (głównie wiśni, truskawek i malin), papierosów, surowego mleka i śmie-tany oraz nasion rzepaku.

Na drugim miejscu w polskim handlu rolno-spożywczym znalazła się w 2012 r. Wielka Brytania, gdzie sprzedano towary o wartości 1,2 mld EUR. Oznacza to, w porównaniu do po-przedniego roku, wzrost o 20,2% i udział w eksporcie ogółem

Since many years, Polish agri-food trade has concen-trated mostly on the European market. The European Union Member States prevail in the export structure, albeit their share has been slightly decreasing. This is a result of, inter alia, the policy of looking for new markets outside Europe. The main commodities sold to the EU countries were dairy products, poultry meat, beef, chocolate and chocolate prod-ucts and cigarettes.

An important market for Polish agri-food products are the members of the Commonwealth of Independent States. The export value to the CIS countries in 2012 amounted to 1/3. Such a situation resulted above all from a significant in-crease in export value of apples, pork and dairy products.

Since many years, the Federal Republic of germany has been the main trade partner of Poland. In 2012, sales value of agri-food products to germany exceeded EUR 3.5 billion. Compared to the previous year, it means the increase by 11.6% and the share in the total agri-food export at the level of ca. 22%. With regard to the value, the biggest sales to the german market concerned: poultry meat of the value of EUR 268 million, fruit juices (mainly apple juice) of the value of EUR 245 million, smoked, processed and tinned fish of the value of EUR 547 million and biscuits, wafers and other pas-try products, frozen fruit (mainly sour cherries, strawberries and raspberries), cigarettes, raw milk and cream and rape seed.

In 2012, the second trade partner in Polish agri-food trade was great Britain, with sales value amounting to EUR 1.2 billion. In comparison to the previous year, it signifies the growth by 20.2% and the total export share at the level of 7%. Mainly chocolate and products containing cocoa, and poultry meat were exported to great Britain.

The next recipient of Polish agri-food products is the Czech Republic. From January to November 2012 commodi-

58

smak Polskiej cZekolady Znają konsumenci na całym świecie the taste oF Polish chocolate is known all over the world

ties sold to the Czech market amounted in value to ca. EUR 1.0 billion. Compared to the previous year, it signifies the growth by 6.5% and the total export share at the level of 6.2%. The Czech Republic was mainly the recipient of poul-try meat, cheeses, rapeseed oil, bakery products, cakes, pork and cigarettes.

Russia was the fourth important recipient of Polish agri-food products in 2012. The value of goods sold to this market amounted to EUR 966 million. In comparison to the previous year, it signifies the growth by ca. 32% and the total export share at the level of 6.0%. The main goods exported to Russia were: apples, chocolate, food products containing cocoa, and cheeses, mushrooms and frozen vegetables.

Next places among the recipients of agri-food products were taken by: France (EUR 949 million), the Netherlands (EUR 885 million), Italy (EUR 800 million) and Slovakia (EUR 516 million). Mainly cigarettes, poultry meat and vodka were sold to France. The Netherlands and Italy were mainly the recipients of Polish cigarettes and beef.

New marketsNot only is Poland an active player on the European

and North American food market, but also in Asia, Far and

na poziomie 7%. do Wielkiej Brytanii eksportowano głównie czekoladę i przetwory zawierające kakao oraz mięso drobiowe.

Kolejnym odbiorcą polskich towarów rolno-spożywczych jest Republika Czeska. W okresie I-XI 2012 r. na czeski rynek sprzedano towary o wartości około 1,0 mld EUR. daje to, w porównaniu do poprzedniego roku, wzrost o 6,5% i udział w eksporcie ogółem na poziomie 6,2%. Republika Czeska była odbiorcą głównie mięsa drobiowego, serów, oleju rzepakowe-go, wyrobów piekarniczych, ciast i ciastek, mięsa wieprzowego oraz papierosów.

Czwartym, również bardzo ważnym odbiorcą polskich to-warów rolno-spożywczych w 2012 r. była Rosja. Na ten rynek sprzedano towary o wartości 966 mln EUR. Oznacza to, w po-równaniu do poprzedniego roku wzrost o około 32% i udział w eksporcie na poziomie 6,0%. do Rosji eksportowano głównie jabłka, czekoladę i wyroby spożywcze zawierające kakao, a tak-że sery, pieczarki oraz mrożone warzywa.

Kolejne miejsca wśród głównych odbiorców artykułów rolno-spożywczych zajęły: Francja (949 mln EUR), Niderlandy (885 mln EUR), Włochy (800 mln EUR) oraz Słowacja (516 mln EUR). do Francji sprzedawano głównie papierosy, mięso dro-biowe oraz wódkę. Z kolei do Niderlandów i Włoch trafiały z Polski przede wszystkim papierosy i mięso wołowe.

Nowe rynki zbytuPolska jest aktywna nie tylko na arenie europejskiej czy

w Ameryce Północnej, lecz także w Azji, na Bliskim i dalekim Wschodzie. W ciągu ostatnich czterech lat uzgodnione zostały warunki dostępu polskich produktów żywnościowych do ryn-ków m.in. Japonii, Chin, Wietnamu, Singapuru.

Wśród ważniejszych partnerów handlowych, największy procentowy wzrost eksportu odnotowano w handlu z Arabią Saudyjską, co wynikało ze wzrostu eksportu serów, czekolady

59

proDucers–exporTers

Polska Zajmuje PierwsZe miejsce w Produkcji jaBłek w ue Poland is the leading aPPle Producer in the eu

60

i wyrobów zawierających kakao oraz pszenicy. Również w ob-rotach ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi nastąpił ponad dwukrotny wzrost eksportu, głównie za sprawą wzrostu wywo-zu papierosów oraz czekolady i wyrobów zawierających kakao.

Poza wyżej wymienionymi krajami na uwagę zasługuje również znaczący wzrost eksportu do innych krajów arabskich, takich jak Libia, Jemen czy Syria.

dobrym sygnałem zarówno dla polskich przedsiębiorców, jak i eksporterów są coraz bardziej otwierające się rynki azjaty-ckie. W 2012 r. odnotowano wzrost eksportu do Wietnamu, co wynikało ze zwiększonej sprzedaży filetów rybnych oraz mleka i serwatki w proszku. Za sprawą zwiększającego się eksportu mięsa wieprzowego do Japonii, wyraźnie poprawia się bilans handlowy polski z tym krajem. Eksport mięsa wieprzowego i podrobów przyczynił się do wzrostu wartości polskiego eks-portu do Chin.

Spośród innych regionów, do których zwiększyliśmy nasz eksport warto wymienić Irlandię. Na przestrzeni ostatniego roku nastąpił dwukrotny wzrost eksportu do tego kraju.

Bardzo dobre wyniki polskiego handlu zagranicznego w 2012 r. pozwalają z optymizmem patrzeć na dalszy rozwój polskiego eksportu towarów rolno spożywczych w 2013 r.

Middle East. In the last four years, con-ditions for the access of Polish food products to the markets of, inter alia, Japan, China, vietnam, Singapore were agreed.

Among the most important trade partners the biggest percentage growth in export was observed in trade with Saudi Arabia, which resulted from the growth of export of cheese, chocolate and products containing cocoa, and wheat. Also in trade with the United Arab Emirates the export more than doubled, mainly due to the growth in export of cigarettes, chocolate and products containing cocoa.

Apart from the countries mentioned above, significant growth in export to other Arab countries was observed, inter alia, to Libya, yemen or Syria.

A good sign for both Polish entrepre-neurs and exporters is opening up of Asian markets. In 2012, export growth to vietnam was observed, resulting from the in-creased sales of fish fillets and milk and whey powder. growing export of pork meat to Japan visibly improves trade balance of Poland with this country. Export of port meat and edible offal contributed to the growth of the value of Polish export to China.

Among other regions where our export grew, Ireland should be listed. In the last year, export to Ireland doubled.

very good results of Polish foreign trade in 2012 give ground for optimism as to the further developments in Polish export of agri-food products in 2013.

tekst By: mrirwZdjęcie Photo By: Fotolia

60

proDucenci-eksporTerzy

owoce Z Polskich Plantacji i lasów są źródłem cennych witamin Fruit From Polish Plantations and Forests are a source oF valuaBle vitamins

dlaKrzesło Roku

Chair of the Year for Polish food

polskiej żywnościAnglojęzyczny tygodnik The Warsaw

voice od 1989 roku przyznaje honorową nagrodę – Krzesło Roku, osobie lub instytu-cji, która w danym roku wywarła szczegól-ny wpływ na Polskę.

W tegorocznej edycji nagroda ta została przyznana POLSKIEJ żyWNOŚCI.

Jest to wyróżnienie za wyjątkowy smak i jakość – podano w uzasadnieniu. Jak pod-kreśla Redakcja – od naszego wstąpienia do Unii Europejskiej w 2004 roku, eksport naszej żywności wzrósł trzykrotnie, a jego wartość wyniosła w ubiegłym roku ponad 17,5 mld EUR, przy czym dodatnie saldo tej wymiany przekroczyło 4,1 mld EUR.

Since 1989, the English-language weekly, The Warsaw voice, has been pre-senting a person or an institution who or which in a given year had particular im-pact on Poland, with the honorary award – Chair of the year.

This year, the award was given to POLISH FOOd.

It is a distinction for exceptional taste and quality, as stated in the explanation. As highlighted by editors – since our ac-cession to the European Union in 2004, our food exports has tripled, and its val-ue in the past year amounted to over EUR 17.5 billion, with a positive balance of this exchange exceeding EUR 4.1 billion.

Polish food close to Nature Zdję

cie

Ph

oto

By:

Foto

lia,

i wo

na

chro

mia

k/m

rirw

Polska żywnośćblisko natury

Jesiotr z polskiej kuchni Jesiotr z polskiej kuchni Sękacz sejneński ...

Documents

Transcript of Jesiotr z polskiej kuchni Jesiotr z polskiej kuchni Sękacz sejneński ...