Grażyna Szydłowska-BojdaGrażyna Szydłowska-Bojda

SKUTECZNOŚĆ i EFEKTYWNOŚĆ

SYSTEMU

Skuteczność i efektywność systemuSkuteczność i efektywność systemu

• Skuteczność – Skuteczność – stopień, w jakim stopień, w jakim planowane działania są zrealizowane planowane działania są zrealizowane

i planowane wyniki osiągniętei planowane wyniki osiągnięte

• Efektywność – Efektywność – relacja między relacja między osiągniętymi wynikami a osiągniętymi wynikami a wykorzystanymi zasobamiwykorzystanymi zasobami

// ISO 9000 ISO 9000 //

Wymagania ISO 9000 : 2000Wymagania ISO 9000 : 20004.1 Wymagania ogólne

„ Organizacja powinna …

… określić kryteria i metody potrzebne do zapewnienia skuteczności zarówno przebiegu, jak i nadzorowania tych procesów …

… … ustanowić, wdrożyć i utrzymywać QMS oraz ciągle ustanowić, wdrożyć i utrzymywać QMS oraz ciągle doskonalić jego skuteczność doskonalić jego skuteczność ””

Wnioski z analizy wymagań normy

• ocena skuteczności procesów jest nieodzownym elementem

zarządzania jakością w organizacji;• w ocenie SP muszą być uwzględnione cele dot. jakości i wymagania dot. wyrobu, wyspecyfikowane przez klienta, a także wymagania prawne;• cele dot. jakości powinny być mierzalne;• ocena SP powinna być wykonywana w sposób zaplanowany i systematyczny;• ocena SP ma służyć doskonaleniu procesów;• z oceny SP powinny być dokonywane czytelne, łatwe do zidentyfikowania i odszukania zapisy

Złote myśli …Złote myśli …

Pojęcie skuteczności nie odnosi się do działań dających skutki Pojęcie skuteczności nie odnosi się do działań dających skutki pozytywne / pozytywnie ocenione /, lecz nie zaplanowane – pozytywne / pozytywnie ocenione /, lecz nie zaplanowane – czyli określone w celach.czyli określone w celach.

Czasem organizacja zakłada, że w wyniku działania pojawią Czasem organizacja zakłada, że w wyniku działania pojawią się dodatkowe pozytywne efekty – lecz nie potrafi nawet w się dodatkowe pozytywne efekty – lecz nie potrafi nawet w

przybliżeniu określić ich mierzalnie ; czasem nie potrafi nawet przybliżeniu określić ich mierzalnie ; czasem nie potrafi nawet określić precyzyjnie, jakie to będą efekty.określić precyzyjnie, jakie to będą efekty.

Czy więc formułujemy wtedy cel… Czy więc formułujemy wtedy cel…

Czego dotyczy pojęcie skuteczności ?Czego dotyczy pojęcie skuteczności ?

• ProcesówProcesów• DziałańDziałań• Systemu Systemu • OrganizacjiOrganizacji

1.1. Opis skuteczności w odniesieniu jw. ma różny stopień Opis skuteczności w odniesieniu jw. ma różny stopień szczegółowościszczegółowości

2.2. Proces, system czy organizacja to zestaw lub kompleks Proces, system czy organizacja to zestaw lub kompleks działańdziałań. .

EfektywnośćEfektywnośćRozpatrywana jest zwykle na trzech poziomach :Rozpatrywana jest zwykle na trzech poziomach :

• Organizacji – Organizacji – strategia, struktury, sposób wykorzystania strategia, struktury, sposób wykorzystania zasobówzasobów

• Procesu – Procesu – realizacja procesów i ich współdziałanierealizacja procesów i ich współdziałanie• Stanowiska pracy – Stanowiska pracy – zestaw działań na stanowisku, zestaw działań na stanowisku, kompetencje personelukompetencje personelu

… … efektywność musi być rozpatrywana w odniesieniu do efektywność musi być rozpatrywana w odniesieniu do wszystkich poziomów.wszystkich poziomów.

POZIOMYPOZIOMY CELE ZAKRES ZARZĄDZANIA CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ

CeleCelestrategicznestrategiczne

Zarządzanie organizacją Zarządzanie organizacją jako całościąjako całością

• strategia przedsiębiorstwa strategia przedsiębiorstwa • podejście procesowepodejście procesowe• struktura organizacyjnastruktura organizacyjna• sposób wykorzystania zasobówsposób wykorzystania zasobów• sposób rozwiązywania problemówsposób rozwiązywania problemów• przepływ informacjiprzepływ informacji

Cele jakościCele jakości Zarządzanie Zarządzanie procesemprocesem

• cechy i własności wyrobucechy i własności wyrobu• wejście i wyjście procesuwejście i wyjście procesu• wykorzystanie zasobówwykorzystanie zasobów• organizacja działańorganizacja działań

Cele Cele operacyjneoperacyjne

Wykonywanie czynności Wykonywanie czynności na stanowisku pracyna stanowisku pracy

• materiały, surowce, dane, materiały, surowce, dane, informacjeinformacje

• organizacja wykonywanych organizacja wykonywanych czynnościczynności

• warunki pracywarunki pracy

Poziomy skuteczności i efektywnościPoziomy skuteczności i efektywnościO

RG

AN

IZA

CJI

PRO

CES

UST

AN

OW

ISK

A

PRA

CY

EfektywnośćEfektywnośćmoże być rozpatrywana w trzech wymiarach :może być rozpatrywana w trzech wymiarach :

• Finansowym - Finansowym - np. zysk np. zysk • Operacyjnym - Operacyjnym - np. wydajność, czas cyklu produkcyjnegonp. wydajność, czas cyklu produkcyjnego• Rynkowym - Rynkowym - np. satysfakcja klientównp. satysfakcja klientów

… … działania efektywne z jednego działania efektywne z jednego punktu widzenia mogą być punktu widzenia mogą być nieefektywne z innego.nieefektywne z innego.

Relacje pomiędzy skutecznością Relacje pomiędzy skutecznością i efektywnością w odniesieniu do QMSi efektywnością w odniesieniu do QMS

Skuteczność

Zapewnienie jakościczęść zarządzania jakością

ukierunkowana nazapewnienie zaufania,

że wymagania dot. jakości będą spełnione

Doskonalenie jakościczęść zarządzania

jakością ukierunkowana na zwiększenie zdolności do spełnienia wymagań

dot. jakości

Efektywność

Proces - P(t)

Cele dot. jakości i wymagania – K(t)

Zasoby, nakłady – Z(t)

Osiągnięte wyniki – C(t)

EFEKTYWNOŚĆPROCESU (EP)

Charakterystyki ocen skutecznościi efektywności procesu

SKUTECZNOŚĆPROCESU (SP)

Miara oceny SP C(t)SP =

K(t)

Miara oceny EP C(t)EP =

Z(t)

WSKAŹNIK SKUTECZNOŚCI

PROCESU

WSKAŹNIK EFEKTYWNOŚCI

PROCESU

EP

SP

< 1

< 1 > 1

> 1

OCENA TYPU [ <1; <1 ]

Proces nieskuteczny i nieefektywny

OCENA TYPU [ >1; <1 ]

Proces skuteczny, lecz nieefektywny

OCENA TYPU [ <1; >1]

Proces nieskuteczny, chociaż efektywny

OCENA TYPU [ >1; >1 ]

Proces skuteczny i efektywny

Typy ocen skuteczności i efektywności procesów

DziękujęDziękujęza uwagęza uwagę