Fundusze inwestycyjne w Polsce

Fundusze inwestycyjne w Polsce

dr Marcin Dyl Prezes ZarząduMarcin Kowal Doradca Zarządu ds. PrawnychIzba Zarządzających Funduszami i Aktywami

Akademia Ekonomiczna w Katowicach 22 maja 2007

Marcin Kowal

Doradca Zarządu ds. Prawnych

• Zagadnienia wprowadzające:– Kilka słów o historii rynku funduszy

inwestycyjnych w Polsce w aspekcie prawnym– Konstrukcja prawna funduszu i jej

konsekwencje– Rodzaje funduszy – podział wg kryterium

polityki inwestycyjnej i kryterium ustawowego– Nowe produkty (typy i konstrukcje funduszy)

Regulacje prawne dotyczące funduszy inwestycyjnych

Ustawa z dnia 22 marca 1991 r. – Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych,

Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych,

• Ustawa o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r.

(Dz. U. z 2004 r., nr 146, poz. 1546),

• Dyrektywa z dnia 20 grudnia 1985 roku w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dotyczących przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), (85/611/EWG).

Konstrukcja prawna funduszu i jej konsekwencje

Konstrukcja prawna funduszu inwestycyjnego

Fundusz inwestycyjny: jest to osoba prawna tworzona, zarządzana i reprezentowana przez odrębną osobę prawną – towarzystwo funduszy

inwestycyjnych – ustawowy organ funduszu.

FIO SFIO FIZ

TFI

Co to jest fundusz inwestycyjny?

• Fundusz inwestycyjny to instytucja finansowa, której jedynym zadaniem jest lokowanie powierzonych przez inwestorów pieniędzy w określone instrumenty finansowe

• Fundusze inwestycyjne może tworzyć i zarządzać nimi jedynie Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI)

• Nazwa fundusz inwestycyjny jest zastrzeżona dla funduszy tworzonych zgodnie z ustawą.

Definicja depozytariusza:

• Depozytariusz funduszu inwestycyjnego

- jest to podmiot zobowiązany na mocy umowy do prowadzenia rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego.

Definicja agenta transferowego:

Agent transferowy

- jest to podmiot zobowiązany na mocy umowy do prowadzenia rejestru uczestników funduszu inwestycyjnego.

Rodzaje funduszy

– podział wg kryterium polityki inwestycyjnej i kryterium

ustawowego

Rodzaje funduszy – kryterium ustawowe

Dopuszczalne formy prawne funduszy inwestycyjnych na gruncie Ustawy z dnia 27 maja 2004 r.

• Fundusz Inwestycyjny Otwarty

• Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty

• Fundusz Inwestycyjny Zamknięty

Fundusz inwestycyjny otwarty

• Zbywa i odkupuje jednostki uczestnictwa na żądanie uczestnika.

• Jednostka uczestnictwa – jednakowe prawo majątkowe uczestników do udziału w aktywach netto funduszu.

• Jednostki są niezbywalne – może je odkupić jedynie fundusz. Jednostki mogą być także przedmiotem zabezpieczenia.

• Uczestnikiem może być: a) - osoba fizyczna, b) - osoba prawna, c) jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.

Specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty

• Dopuszczalne ograniczenia w wyborze uczestników funduszu.

• Możliwość ograniczenia częstotliwości odkupywania jednostek uczestnictwa.

• Możliwość działania rady inwestorów – organu kontrolnego.

• Polityka inwestycyjna funduszu zamkniętego.

• „Funds of Funds”.

Fundusz Inwestycyjny Zamknięty

• Emituje certyfikaty inwestycyjne – papiery wartościowe na okaziciela lub imienne, uprawniające do udziału w aktywach netto funduszu.

• Możliwość wykupu wyemitowanych certyfikatów inwestycyjnych.

• Emitowanie różnych rodzajów certyfikatów:

- publiczne lub niepubliczne, - zróżnicowanych pod względem przysługujących uczestnikom funduszu uprawnień.

• Szeroki katalog lokat.

Nowe produkty

(typy i konstrukcje funduszy)

Nowe konstrukcje i typy funduszy inwestycyjnych

Konstrukcje funduszy inwestycyjnych:

• Fundusze z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa,

• Fundusze podstawowe i powiązane,

• Fundusze z wydzielonymi subfunudszami.

Fundusze z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa

• Jednostki typu 1 – różniące się sposobem pobierania opłaty manipulacyjnej,

• Jednostki typu 2 – różniące się zakresem uczestnictwa w obciążeniach aktywów funduszu.

Fundusz podstawowy i powiązane

Przykładowy schemat:

FIZ X

FIO 1 X FIO 2 X FIO 3 X

Fundusze z wydzielonymi subfunduszami

Przykładowy schemat:

FIO

sub FIO obligacji

sub FIO akcji

Nowe konstrukcje i typy funduszy inwestycyjnych

Typy funduszy inwestycyjnych:

• Fundusze rynku pieniężnego,

• Fundusze portfelowe,

• Fundusze aktywów niepublicznych,

• Fundusze sekurytyzacyjne (standaryzowane i niestandaryzowane).

Fundusze rynku pieniężnego

• 100% aktywów Funduszu w: instrumenty rynku pieniężnego oraz depozyty bankowe.

• Limity inwestycyjne funduszu inwestycyjnego otwartego.

Fundusze portfelowe

• Możliwość ciągłej emisji i umarzania publicznych certyfikatów inwestycyjnych.

• Portfel inwestycyjne: a) indeksowy, b) bazowy.

• Stabilny skład portfela inwestycyjnego.

Fundusze aktywów niepublicznych

• Fundusz lokuje aktywa w akcje i udziały w spółkach niepublicznych.

• Wdrażanie programów restrukturyzacyjnych nabytych spółek.

• Wypłacanie przychodów uzyskanych ze zbycia lokat, bez konieczności reinwestycji środków.

Fundusze sekurytyzacyjne(standaryzowane i nie standaryzowane)

• Sekurytyzacja wierzytelności – nabycie wierzytelności lub praw do świadczeń z wyodrębnionych wierzytelności, w oparciu o które emitowane są certyfikaty inwestycyjne.

• Fundusz sekurytyzacyjny standaryzowany: fundusz zamknięty z wydzielonymi subfunduszami, nabywający pule wierzytelności.

• Fundusz sekurytyzacyjny nie standaryzowany: fundusz zamknięty, którego uczestnikami mogą być wyłącznie osoby prawne i jednostki organizacyjne – (osoby fizyczne jedynie gdy cena emisyjna certyfikatu jest nie mniejsza niż 40.000 euro).

Rodzaje funduszy – podział wg kryterium polityki inwestycyjnej

– Polityka inwestycyjna funduszu - informuje potencjalnych uczestników, w jaki sposób fundusz zamierza osiągnąć swój cel inwestycyjny. Polityka inwestycyjna określa kategorie lokat funduszu oraz wyjaśnia, jakimi kryteriami będą się kierować zarządzający aktywami funduszu przy wyborze tychże lokat, tak aby fundusz osiągnął zamierzony cel inwestycyjny.Polityka inwestycyjna jest zapisana w statucie funduszu.

dr Marcin Dyl Prezes Zarządu

• Rynek funduszy inwestycyjnych w Polsce:

– Zasady inwestowania– Zalety i wady inwestowania w fundusze– Rozwój rynku funduszy inwestycyjnych– Obecna sytuacja i perspektywy rozwoju

polskiego rynku funduszy inwestycyjnych

Zasady inwestowania

Przesłanki wyboru funduszu

• Horyzont czasowy inwestycji

• Cel inwestycji

• Akceptacja ryzyka

Jaka jest Twoja skłonność do ryzyka?

• Czy najważniejsze dla mnie jest unikanie ryzyka?• Jaki poziom ryzyka jestem w stanie

zaakceptować? • Czy jestem w stanie zaakceptować poniesienie

strat? • Jak wysoką stratę zaakceptuję? • Czy najważniejsze dla mnie są jak najwyższe

zyski?• A może najważniejsza jest renoma, reputacja

danego TFI?

Zysk a ryzyko

Fundusz rynku pieniężnego

Fundusz obligacji

Wyższe ryzyko, wyższy zysk

Fundusz stabilnego wzrostu

Fundusz zrównoważony

Fundusz akcji

Mniejsze ryzyko, mniejszy zysk

Zalety i wady inwestowania w fundusze

Zalety inwestowania w fundusze

Bezpieczeństwo lokowanego kapitału

- zapisy ustawy o funduszach inwestycyjnych - obowiązki informacyjne- osobowość prawna funduszu- rola banku depozytariusza- rola agenta transferowego


Dywersyfikacja portfela

- duża skala zgromadzonych przez fundusz inwestycyjny środków pieniężnych umożliwia mu nabywanie różnych instrumentów finansowych, co prowadzi do rozproszenia ryzyka związanego z pojedynczą inwestycją, na skalę większą niż w przypadku indywidualnego inwestora.

- fundusz działa zgodnie z jedną z najważniejszych zasad inwestycyjnych „Nie kładź wszystkich jajek do jednego koszyka” czyli nie inwestuj wszystkich pieniędzy w jedna akcję, obligację.

• Dywersyfikacja swojego portfela inwestycyjnego


Płynność inwestycji

- polega na wyborze czasu rozpoczęcia jak i zakończenia inwestycji. Uczestnik funduszu (otwartego) praktycznie w każdym momencie może nabyć jednostki uczestnictwa wybranego funduszu i tylko od niego zależy kiedy je umorzy, czyli zakończy inwestycję.


Zarządzanie oszczędnościami przez specjalistów

- Funduszami inwestycyjnymi zarządzają wysokiej klasy specjaliści – doradcy finansowi, którzy muszą być zatrudniani przez TFI, które zarządzają funduszami.

Są to osoby, które zdały specjalne egzaminy potwierdzające ich kwalifikacje przed KPWIG. Ocenie Komisji podlegają także kwalifikacje członków zarządów i rad nadzorczych towarzystw funduszy inwestycyjnych.


• Możliwość bieżącej kontroli stanu swoich oszczędności

- wycena jednostek uczestnictwa funduszy dokonywana jest i publikowana w każdym dniu roboczym, w którym odbywa się sesja giełdowa na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Bieżące notowania wartości jednostek uczestnictwa funduszy można znaleźć m. in.:w dziennikach ogólnopolskich, na stronach internetowych towarzystw, na stronach towarzystw w telegazecie, na infoliniach towarzystw funduszy inwestycyjnych.

Inwestor, znając ilość jednostek uczestnictwa posiadanych na swoim rejestrze w danym funduszu, w każdej chwili jest w stanie oszacować stan swoich oszczędności w funduszu poprzez pomnożenie ilości jednostek i wartości aktywów netto na jednostkę uczestnictwa w danym dniu.


Korzyści skali Różnorodność oferty Niskie wymogi kapitałowe

W większości przypadków, wysokość minimalnej wpłaty do funduszu jest ustalona na poziomie który jest możliwy do zaakceptowania nawet przez niezbyt zamożnych inwestorów (np. 100 zł), kolejne wpłaty mogą być w nawet niższe.


• możliwość uczestniczenia w programach systematycznego oszczędzania przeznaczonych dla inwestorów zainteresowanych długotrwałym (kilku-, kilkunastoletnim) oszczędzaniem w funduszu,

• prowadzenie indywidualnych kont emerytalnych umożliwiających indywidualne oszczędzanie na emeryturę (dodatkową),

• prowadzenie pracowniczych programów emerytalnych przeznaczonych dla pracowników przedsiębiorstw, które podpisały z funduszem umowę o prowadzenie takiej formy oszczędzania na emeryturę dla swoich pracowników.

Minusy inwestowania w funduszach

• Brak gwarantowanej stopy zwrotu z inwestycji

• Opłaty• Ryzyko zmniejszenia zainwestowanego

kapitału przy wycofaniu środków w dowolnie wybranym okresie

• Brak bezpośredniego wpływu na politykę inwestycyjną

Koszty

• Inwestowanie w tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych obciążone jest dwoma podstawowymi rodzajami kosztów:

- kosztami zarządzania,

- opłatami manipulacyjnymi.

Rozwój rynku funduszy inwestycyjnych

Obecna sytuacja i perspektywy dalszego rozwoju polskiego rynku funduszy

inwestycyjnych

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

Miliardy PLN

12.1999 12.2000 12.2001 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2004 30.12.2005 31.12.2006 30.04.2007

Aktywa funduszy inwestycyjnych w latach 1999-IX.2006 (MLD PLN)

Akcyjne Obligacji Mieszane Rynku pieniężnego Fund of Funds inne (zamknięte)

3,1527,098 12,121

22,766

33,23137,728

61,288

123,158

98,838

Aktywa funduszy inwestycyjnych w latach 1999-2006 (mld PLN)

mld PLN %2000 3,9 25,22001 5,0 70,72002 10,6 87,82003 10,5 462004 4,2 132005 23,9 63,52006 37,5 61,3

Tempo wzrostu polskiego rynku funduszy inwestycyjnych (2000-2006)

2000 185,552001 316,972002 595,692003 870,132004 988,342005 1 606,102006* 2 590,30

*liczba ludności na koniec 2005 roku

Wielkość aktywów zgromadzonych w polskich funduszach inwestycyjnych na głowę mieszkańca

Rok 2005 „Polska w Europie”

2005 2006

Polska 415,91 675,86Czechy 461,67 555,90Węgry 707,72 903,38Hiszpania 6 818,62 7 133,93Niemcy 11 711,64 12 344,27Francja 20 947,58 24 637,23Luksemburg 3 443 125,07 4 164 710,18

* liczba ludności - stan na XII 2005

Wielkość aktywów zgromadzonych w funduszach inwestycyjnych na głowę mieszkańca w wybranych krajach europejskich (EUR)*


Zmiana (%) 2006

8% 10%

22%

15%

36%

18%

5%

12%-

17%23%

13%

21%

6%

21%

63%

7% 5%

25%30%

21%15%

7%- 7%-

34%--40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

Aus

tria

Belg

ia

Cze

chy

Dan

ia

Finland

ia

Fra

ncja

Nie

mcy

Gre

cja

Wę

gry

Irland

ia

Wło

chy

Lichten

sztajn

Lux

emburg

Hola

ndia

Norw

egia

Pols

ka

Portuga

lia

Słow

acja

His

zpan

ia

Szw

ecja

Szw

ajc

aria

Turc

ja

Wie

lka B

rytan

ia

Euro

pa


EUR m.

168,876127,92

5,693

122,56560,932

1494,40

1017,699

24,822 9,04

717,718

383,435

14,92

1844,85

101,79341,052 25,8 38,895 3,073

287,793

140,835151,668

13,43

776,65

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

Austria

Belgia

Czech

yDan

ia

Finlan

dia

Franc

ja

Niemcy

Grecja

Węg

ry

Irlan

dia

Włoc

hy

Lichte

nszta

jn

Luxe

mburg

Holand

ia

Norweg

ia

Polska

Portu

galia

Słowac

ja

Hiszpa

nia

Szwec

ja

Szwajc

aria

Turcja

Wiel

ka B

rytan

ia

Kilka słów o Izbie Zarządzających Funduszami i Aktywami

Ważne daty

• 22.IX. 1997 roku – siedemnastu przedstawicieli towarzystw funduszy powierniczych podpisało akt założycielski Stowarzyszenia Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych w Polsce (STFIwP)

• 10.XII. 1997 roku - STFIwP zostało zarejestrowane

• 28.X.2004 – na mocy ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146 poz. 1546) została powołana Izba Zarządzających Funduszami i Aktywami.

• Izba Zarządzających przejęła dorobek niematerialny Stowarzyszenia Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych w Polsce i kontynuuje zapoczątkowane przez Stowarzyszenie działania.

IZFiA dzisiaj

• Członkami IZFiA jest 18 działających w Polsce Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych

• Członkowie IZFiA - Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych - zarządzają w chwili obecnej 260 funduszami inwestycyjnymi

• w funduszach tych zgromadzone aktywa na koniec kwietnia 2007 roku przekroczyły 120 mld PLN

Cele Izby (1)

- reprezentacja środowiska zarządzających funduszami i aktywami, w tym między innymi kontakty i współpraca z:

- organami administracji publicznej,- władzą prawodawczą,- mediami,- EFAMA.

Cele Izby (2)

- działania mające na celu wspieranie rozwoju gospodarki, w tym w szczególności rynku kapitałowego

- kształtowanie otoczenia prawnego umożliwiającego rozwój rynku funduszy inwestycyjnych i podmiotów działających na tym rynku,

- propagowanie zachęt do długookresowego oszczędzania,

- przejrzystość podatkowa.

Cele Izby (3)

- upowszechnianie wiedzy dotyczącej gospodarki oraz rynku kapitałowego, w tym funkcjonowania funduszy inwestycyjnych, między innymi poprzez:

- udział w konferencjach, seminariach,- konkursy środowiska funduszy inwestycyjnych na

najlepsze prace magisterskie, dla dziennikarzy,- współpraca z mediami,- współpraca ze środowiskami akademickimi.

Członkowie Izby – Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych

AIG TFI

BPH TFI

BZ WBK AIB TFI

CU Polska TFI

DWS Polska TFI

ING TFI

KBC TFI

Legg Mason TFI

Millennium TFI

Pioneer Pekao TFI

PKO TFI

SEB TFI

SKARBIEC TFI

SUPERFUND TFI

TFI Allianz Polska

TFI PZU

TFI SKOK

Union Investment TFI

Fundusze inwestycyjne w Polsce

Documents

Transcript of Fundusze inwestycyjne w Polsce