Piotr Wilczyński 2005 1

FALSYFIKACJONIZM

Praca na podstawie A. Chalmers „Czym jest to, co zwiemy nauką”

rozdz. 4-6

Piotr Wilczyński 2005 2

CZYM JEST FALSYFIKACJONIZM?

Falsyfikacjonizm opiera się na myśli, iż nie można udowodnić prawdziwości, ani

określić prawdopodobieństwa prawdziwości teorii. Możemy jedynie

sądzić, że dana teoria jest najlepsza ze wszystkich dotychczas powstałych.

Piotr Wilczyński 2005 3

ARGUMENT LOGICZNY NA RZECZ FALSYFIKACJONIZMU

1. „Nieczarny kruk został zaobserwowany w miejscu x i w czasie t”.

2. „Nie wszystkie kruki są czarne”.

Piotr Wilczyński 2005 4

POSTULAT FALSYFIKOWALNOŚCI

Muszą istnieć logicznie możliwe zdania, które byłyby niezgodne z hipotezą, tzn. ich

prawdziwość falsyfikowałaby ją.

Przykład:

Dobrze: „Deszcz nigdy nie pada w środy”

Źle: „Pada albo nie pada”

Piotr Wilczyński 2005 5

SZEREGOWANIE TEORII PRZY POMOCY RYZYKA

FALSYFIKACJI

Przykład :

• Mars porusza się po elipsie wokół Słońca.

• Wszystkie planety poruszają się po elipsach wokół Słońca.

Piotr Wilczyński 2005 6

KONSEKWENCJE WYMOGU FALSYFIKOWALNOŚCI

Postulat ten zmusza nas do formułowania tez w sposób jak najbardziej jasny i

precyzyjny.

Piotr Wilczyński 2005 7

POSTĘP W NAUCE

Postęp naukowy jest niekończącym się procesem stawiania hipotez i ich

falsyfikacji.

Piotr Wilczyński 2005 8

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA

1. Falsyfikowalność,

2. Jak największy stopień ryzyka falsyfikacji,

3. Nie uleganie falsyfikacji.

Piotr Wilczyński 2005 9

FALSYFIKACJONIZM WYRAFINOWANY

Nowa hipoteza powinna być falsyfikowalna w stopniu większym niż ta, którą ma

zastąpić.

Piotr Wilczyński 2005 10

ZMIANY AD HOC

Są to takie zmiany, jak dołączenie nowego lub zmiana już istniejących postulatów,

które nie posiadają żadnych sprawdzalnych konsekwencji nie

będących sprawdzalnymi konsekwencjami teorii przed tą zmianą.

Piotr Wilczyński 2005 11

POSTĘP NAUKOWY?

Oznaką postępu naukowego jest falsyfikacja ostrożnej lub potwierdzenie

śmiałej, nowatorskiej hipotezy.

Piotr Wilczyński 2005 12

ŚMIAŁOŚĆ I NOWATORSKOŚĆ

Hipoteza jest śmiała, gdy jest ona nieprawdopodobna w świetle ogólnego tła

wiedzy.

Przewidywania są nowatorskie, jeżeli sugerują zjawiska, które nie istnieją w ogólnym tle wiedzy, albo są przezeń

wykluczane.

Piotr Wilczyński 2005 13

PROBLEMY

1. Zdania obserwacyjne są zależne od teorii i mogą być błędne,

2. Eksperyment, któremu poddajemy naszą teorię musi się opierać na jakichś przesłankach, założeniach, innych teoriach i prawach,

3. Dla każdej teorii naukowej można znaleźć zdania obserwacyjne powszechnie uznane, które nie były z nią zgodne w chwili jej powstania, czy też w okresie późniejszym.