Ergonomia jako elementy sztuki inżynierskiej

Wykorzystanie wyników badań ergonomicznych przez projektanta i konstruktora

Projektant tworzy system złożony z człowieka i obiektu technicznego.

Celem projektowania jest stworzenie nie tylko sprawnie działającej maszyny,lecz przede wszystkim sprawnie działającego systemu złożonego z ludzi i obiektów technicznych.

Dobro ludzi w systemie musi być traktowane priorytetowo.

Przy projektowaniu ważną rolę odgrywają więc metody projektowania ergonomicznego i tzw. Kryteria ergonomiczne. Pomocą merytoryczną dla projektantów są też programy komputerowe ułatwiające projektowanie przestrzeni pracy i rozmieszczenie poszczególnych elementów obiektów technicznych,a także makiety sylwetek ludzkich.  

Pewien zakres wiedzy ergonomicznej zawarto w polskich normach, jako wytyczne do projektowania. Możliwość ich oceny występuje jednak dopiero w końcowej fazie oceny gotowych rozwiązań. Stosowanie rozwiązań ergonomicznych w czasie projektowania urządzeń i przestrzeni określamy mianem ergonomii koncepcyjnej.

 

Wykorzystanie wyników badań ergonomicznych przez inżyniera kierującego procesem produkcyjnym.

Przeprowadzanie badań ergonomicznych na istniejących jużstanowiskach pracy i ich ulepszenie określane jest mianemergonomii korekcyjnej.

Inżynier związany zawodowo z procesem wytwarzaniaspotyka się z najszerszym zakresem zagadnieńergonomicznych. Stanowiska pracy, które nadzorujesą elementarnymi systemami typu: człowiek – maszyna,człowiek – narzędzie, zespół ludzi – środki techniczne.

Problemy ergonomiczne dotyczyć będą czterech grup

zagadnień:

• odbioru informacji od maszyny do człowieka, • oddziaływania człowieka na maszynę przez urządzenie

sterujące, • czynników materialnego środowiska pracy,

• czynników organizatorskich na stanowisku roboczym.

Wykorzystanie wyników badań ergonomicznych przez inżyniera służby utrzymania ruchu.

 Eksploatacja jest to faza istnienia wyrobu, w którym kontaktuje

się z nim największa liczba ludzi i kontakt ten trwa często dłuższy

okres czasu.

Dla obiektów technicznych w fazie eksploatacji można wyróżnić dwa stany:

• stan użytkowania obiektu• stan obsługiwania obiektu (urządzenia)

Użytkowanie obiektu technicznego - polega na wykorzystaniu jego cech i właściwości do wykonania celowych i zaplanowanych działań i wykorzystaniu urządzenia zgodnie z jego funkcją i przeznaczeniem (produkcja wyrobów, wykonywanie zadań usługowych itp.).

Obsługiwanie obiektu (urządzenia) - jest to zbiór czynności koniecznych do wykonania w celu utrzymania w sprawności lub przywrócenia obiektowi technicznemu jego utraconych cech i właściwości.

Są to prace konserwatorskie np. smarowanie, regulowanie, naprawy i remonty.

Wykorzystanie wyników badań ergonomicznych przez inżyniera organizatora pracy.

Do technik organizatorskich można zaliczyć:• rozszerzanie pracy, czyli przydzielanie pracownikowi nowych,

bardziej złożonych zadań dodatkowych, operacji umożliwiających wykonanie całego wyrobu lub znacznej jego części,

• wzbogacanie pracy to scalanie czynności o różnym stopniu trudności w ramach jednego zadania. Zwiększanie pracownikowi stopnia swobody i podejmowania decyzji w zakresie wykonywanych czynności, umożliwienie mu samodzielnego planowania i organizowania pracy.

Wyższa Szkoła Zarządzania w Częstochowie

Dziękuję za uwagę Joanna Wojtyra