Emisja głosu czyli o sztuce

prawidłowego mówienia

Prof. Krzysztof Szydzisz

Emisja głosu – czyli o sztuce prawidłowego mówienia

Prof. Krzysztof Szydzisz

To co mówimy, jest często zakłócane przez to, jak to robimy

Joan Detz, Sztuka przemawiania, Nie co mówić, ale jak mówić, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Czy lubię swój głos?

Czy kiedykolwiek ktoś mówił cos o moim głosie, chwaląc go lub krytykując? Jaka motywacja kryła sie za tymi uwagami?

Jak brzmi mój głos w porównaniu z głosem rodziców i rodzeństwa?

W jaki sposób głos odzwierciedla moją osobowość?

Joan Detz, Sztuka przemawiania, Nie co mówić, ale jak mówić, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Czy chciałbym zmienić jakąś cechę swojej osobowości? Jeśli tak to na jaki głos odzwierciedlałby te zmianę?

Jak stan zdrowia wpływa na mój głos?

Jaki głos odzwierciedla moje uczucia?

Czy ludzie na spotkaniach towarzyskich lubią mój głos?

Czy w pracy mój głos brzmi stanowczo?

Joan Detz, Sztuka przemawiania, Nie co mówić, ale jak mówić, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Czy dostosowuję głos do treści, o których

mówię?

Czy dopasowuję głos do sytuacji?

Czy dostosowuję głos do nastroju słuchaczy (by czuli się dobrze)

Czyj głos mi sie podoba?

Czyj głos działa mi na nerwy?

Czy chciałbym słuchać własnego głosu?

„Głos” w języku polskim..

Głos uwiązł mi w gardle…

Zabrać głos w jakiejś sprawie..

Nie dać dojść do głosu…

Krzyczeć na całe gardło…

Zaniemówić z wrażenia…

Oddać głos….

Nie mieć głosu…

Poznać po głosie..

Zamknąć się..

Zabrakło mu głosu….

„Głos” w języku polskim..

Radosny, pełen życia głos…

Coś we mnie mówi, że …..

Zimny głos….

Czuć groźbę w głosie…

Mieć niepewny głos…

Zachwiał się głos..

Płaczliwy głos..

Łagodny, uspokajający głos…

Zduszony głos..

Po głosie poznać, że to człowiek z charakterem…

„Głos” w języku polskim..

Mieć słaby, ledwo słyszalny głos…

Mieć dziwny głos..

Mieć męski albo prawdziwie kobiecy głos..

Nie poznać kogoś po głosie….

Mieć zmieniony głos..

Mieć głos sexy…

Mieć monotonny głos, bez wyrazu…

Silny groźny, rozkazujący głos….

Podnieść na kogoś głos….

Mówić, śpiewać pełnym głosem…

Mieć ponury głos…

Literacko.. Rzekł z trudem…

Mruknął..

Powiedział z gniewem..

Zawył piskliwie…

Ryczał obłąkanym basem..

Powiedział histerycznie rozedrganym głosem

Wybełkotał

Zapytał z rozpaczą..

Zapytał głośno i spokojnie…

Rzekł z rozdrażnieniem..

Zaszczebiotała

Powiedział cienkim głosem

Odezwał się podejrzliwie…

Barwa głosu ludzkiego

emocjonalne warianty barwowe:

nadają ostateczny i decydujący kształt barwie głosu ludzkiego. Im

silniejszy udział umysłu a mniejszy uczucia

w wypowiedzi, tym mniejsze zróżnicowanie odcieni

barwowych.

barwy samogłoskowe: barwa charakterystyczna dla danej samogłoski (bez kontekstu innych głosek,

poza znaczeniem i afektem)

barwa osobnicza: specyficzne relacje

somatyczno-anatomiczne (indywidualne, anatomiczne

cechy organu głosowego, cechy osobowościowe,

temperament, bieżący stan emocjonalny).

Warianty barwowe

A – znudzona

A – melancholijna

A – cierpiąca

A – zaskoczona

A- niechętna

A- poirytowana

A – radosna

A – podejrzliwa

Narząd mowy w życiu człowieka

akustyczny nośnik mowy

przyjmowanie werbalnych informacji i przekazywanie (porozumiewanie się)

80%pracujących realizuje zatrudnienie dzięki możliwościom komunikatywnym

podstawowe narzędzie pracy w tzw. zawodach głosowych

wyraziciel stanów emocjonalnych i psychicznych człowieka

wykładnik zdrowia fizycznego, stanu emocjonalnego, osobowości, tożsamości i skłonności estetycznych

VOCAL PROFESSIONAL?

Zawody wymagające specjalnej jakości głosu

Śpiewacy

Aktorzy

Mówcy radiowi i telewizyjni

Zawody stawiające znaczne wymogi narządowi głosowemu

(większa niż przeciętna)

Nauczyciele i inne zawody pedagogiczne

Księża

Tłumacze symultaniczni

Telefonistki

Zawody wymagające większej niż przeciętna wydolności głosowej

Prawnicy

Wojskowi

Sprzedawcy

Osoby pracujące w hałasie

Dlaczego mówimy tak jak

mówimy?

Połykanie

Fałdy głosowe

30

Funkcjonalny schemat organu mowy

MOWA NIE JEST UMIEJĘTNOŚCIĄ

WRODZONĄ

Mam piękny głos?

Kryteria oceny piękna głosu

Atrakcyjność

Przyjemność którą sprawia

Lillian Glass, Wiem o czym myślisz, Rebis 2002

Czy dany głos jest zbyt wysoki? Czy dana osoba mówi tak cicho, że z trudnością można

ją usłyszeć? Czy głos jest nierówny lub drżący? Czy ta osoba mówi zbyt głośno? Czy głos tej osoby ma maniakalne, rozgorączkowane

brzmienie? Czy ta osoba mówi zbyt szybko? Czy w głosie tej osoby słychać gniew lub podniecenie? Czy głos tej osoby brzmi dobitnie, szorstko

i wymuszenie? Czy ta osoba „atakuje" dźwięki, kiedy zaczyna mówić

i później w trakcie rozmowy?

Lillian Glass, Wiem o czym myślisz, Rebis 2002

Czy tej osobie zamiera głos pod koniec zdania? Czy ta osoba ma jękliwy nosowy głos, chociaż jej żuchwa sie

porusza, kiedy mówi? Czy ta osoba ma jękliwy nosowy głos i niemal nie rusza szczęką

podczas mówienia? Czy głos tej osoby brzmi ostro i zgrzytliwie? Czy głos tej osoby jest głuchy, nużący i pozbawiony życia? Czy głos tej osoby jest przesadnie słodki i entuzjastyczny? Czy wysokość głosu tej osoby podnosi sie pod koniec zdania? Czy ta osoba mówi powoli i z namysłem, przesadnie starannie

wymawiając słowa? Czy ta osoba używa sztucznego, przesyconego zmysłowością

głosu? Czy ta osoba ma dźwięczny, głęboki i ożywiony głos?

Szkolenie głosu?

Dźwięczny, bogaty rezonansowo

Niemęczliwy dla słuchacza

Miękkie nastawienie głosowe (bez komponentów szmerowych i chrypki)

Bez napięcia wewnętrznego i napinania mięśni szyi

Właściwa wysokość (optymalna wysokość mówienia)

Natężenie w zależności od sytuacji i środowiska

Odpowiednia giętkość (zmiany wysokości i natężenia podczas wypowiadania)

Dobra artykulacja

Co wpływa na brzmienie głosu?

wyspanie/niewyspanie się

napięcia mięśniowe

rozgrzewka głosowa

wiek

zmiany fizjologiczne (np. u kobiet zmiany hormonalne związane z cyklem miesięcznym lub w okresie menopauzy)

styl życia (palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, mocnej kawy, herbaty)

Co wpływa na brzmienie głosu? ogólny stan zdrowia

czynność wydzielnicza gruczołów dokrewnych

choroby np. refluks żołądkowo – przełykowy, nadczynność, niedoczynność tarczycy

przyjmowanie leków np. leki antyhistaminowe, odwadniające, rozszerzające naczynia krwionośne, hormony kory nadnerczy, środki antykoncepcyjne

budowa narządu głosowego

stan/kondycja narządu głosowego

wady i zmiany w obrębie narządu głosowego

ubytki w uzębieniu, nieprawidłowości uzębienia, wady zgryzu

Co wpływa na brzmienie głosu?

siła i ruchliwość procesów nerwowych

stopień nawodnienia organizmu

alergia

kondycja fizyczna

wady postawy, postawa ciała

nieprawidłowość kręgosłupa szyjnego

sposób oddychania

choroby układu oddechowego i/lub trudności oddechowe

wysiłek/ zmęczenie fizyczne

Co wpływa na brzmienie głosu?

typ psychiczny człowieka

napięcie psychiczne

stres

poczucie sukcesu

kompleksy

przeżywane emocje

silne uczucia

nastrój

samoocena

poczucie własnej wartości

Co wpływa na brzmienie głosu?

odporność i wrażliwość nerwowa

środowisko fizyczne (klimat, jakość powietrza, temperatura powietrza, stopień nawilżenia powietrza, zapylenie, ) i otoczenie społeczne

długie podróże samolotem

nawyki głosowe (np. głośne mówienie)

techniczne umiejętności posługiwania się głosem (emisja głosu/ technika mowy/ sprawność artykulacyjna/ dykcja)

Co wpływa na brzmienie głosu?

pewność siebie

wiara we własne możliwości

znużenie psychiczne

monotonia życia

urazy, traumatyczne wydarzenia

nastawienie do życia

nastawienie do komunikowania się z ludźmi

czynniki sytuacyjne

stosunek do rozmówcy/ słuchacza

Emisja głosu czyli o sztuce

prawidłowego mówienia

Prof. Krzysztof Szydzisz