P O L S K A A K A D E M I A N A U KI N S T Y T U T G E O G R A F I I

DOKUMENTACJA GEOGRAFICZNA

ZESZYT Nr 6

Ruch naturalny ludności ui Polsce tu latach 1947 — 1955

O p r a c o u i a ł : A. J e l o n e k

W A R S Z A W A

1 9 5 7

W Y K A Zzeszytóin D okum entacji Geograficznej za ostatnie lata

1 9 5 6

1. K. D ziew oński, J. Kostrowicki, H. Piskorz i R. S zczęsny — T ym czasow a Instrukcja sporządzania szczegó łow ych map użytkowania ziem i (projekt) (3 mapki), s. 35, zł 3,—

2. L. Ratajski, Z. Siemek, J. Szew czyk i W . Tyszkiew icz — N azew niczy zeszyt uzupełnający (nazwy fizjologiczne, mia­sta, jednostki administracyjne, poprawki do materiałów zawartych w poprzednich zeszytach), s. 111, zł 3,—

3. A. W róbel — Kiyteria i m etody delimitacji reg ionów g o s ­podarczych, s. 71, zł 3 ,—

4. A. Trzebiński (tekst) i A. Borkiewicz (mapy) — Podziałyadministracyjne Królestwa Polskiego w okresie 1815—1918 r. (8 map) s. 112, zł 6 ,—

5. A. Jelonek — Liczba ludności miast i osiedli w P olscew latach 1810 — 1955, s. 50, zł 3 ,—

1 9 5 7

1. T, S zczęsna — Badania klimatu lokalnego nad środkowąW isłą (w 1954 roku), (11 wykresów), s. 29, zł 5 ,—

2. L. Starkel —Charakterystyka m orfologiczna Regionu Pod­tatrzańskiego (2 mapki), s. 26, zl 5 ,—

3. M. Liberacki, T. Murawski, W. N iewiarowski, J. Szupry-czyński, R. Czarnecki i E. Mycielska - W ybrane zagad­nienia z badań geom orfo log iczn ych w ośrodkach toruńskim i warszawskim , s. 78, zł 5 .—

4/5. F. Rychlicki — Ludność Europy (bez ZSRR), s. 162, zł 5.—6. A. Je lonek — Ruch naturalny ludności w P o lsce w ia ta c h

1947 -1 9 5 5 , s. 23 + 30 ilustr.. z ł 5 -

http://rcin.org.pl

P O L S K A A K A D E M I A N A U KI N S T Y T U T G E O G R A F I I

DOKUMENTACJA GEOGRAFICZNA

ZESZYT Nr 6

Ruch naturalny ludnośc i w Polsce uj latach 1947 — 1955

O p r a c o m a ł : A. J e l o n e k

W A R S Z A W A

1 9 5 7http://rcin.org.pl

K O M I T E T R E D A K C J I :

Redaktor Naczelny: K. D ziew oński

Członkow ie Redakcji: J. Kobendzina, J. Ratajski, F. Uhorczak

Sekretarz Redakcji: A. W erw icki

Rada Redakcyjna: J. Barbag, J. Czyżewski, K. Dziewoński,J. Dylik, R. Galon, M. Klimaszewski, M. K ie łczew ska-Z aleska , S. Leszczycki, A. Malicki, B, O lszewicz, J. W ąsow icz , A. Zierhoffer,

http://rcin.org.pl

s. 2 w.17 od góry

s. 3 w.3 od górys. 3 w.4 od dołus. 5 w.11 od dołu

s. 7 w.7 od góry

s.10 w.2 od górys.10 w.17 od dołu

s.10 w.11 od dołu

s.10 w.7 od dołus.11 w.13od góry

s.11 w.17od dołu

s.15 w.16 od góry

s.15 w.9 od dołu

E r r a t a zeszytu 6/57 Dokumentacji Geograficznej

,1estUkształtowanie się świa­domości ma rejestracja

Te same względy skła­niają sięposiadają luki sięgające w latach 1946przy czym w dwu ostatnich latach również z uwzględ­nieniemW zasadzie we wszystkich województwach obserwujemy przewagę współczynnika małżeństw dla ludności wsi

potem nieco już wolniej­szy od roku 1954wykazuje bardzo wielkie podobieństwo stosunku do zmian w omawianym czasiejest niższy od współ­czynników urodzeń dla ludności ogółem

bardzo nierównomierny spadekOgólnie rzecz biorąc do roku 1950 występował

Tendencję spadkową w la­tach 1947-1949 wykazał

minimalne natomiast woje­wództwa północno-wschod­nie oraz północno-zachod­nie

wynoszą 10,7

winno b.vćUkształtowanie się świadomości, że re­jestracjaTe same względy skłaniają nasposiadają luki się­gające w roku 1946przy czym w dwu os­tatnich również' z uwzględnieniemW zasadzie we wszyst­kich województwach obserwujemy przewagę współczynnika mał­żeństw w miastach nad współczynnikiem mał­żeństw dla ludności wsipotem nieco już wol­niejszy do roku 1954wykazuje bardzo wiel­kie podobieństwo w zmianach w omawianym czasiejest niższy od współ­czynników urodzeń dla ludności wsi i ludności ogółembardzo równomierny spadekOgólnie rzecz biorąc do roku 1950 postę­powałTendencję spadkową w latach 1947-1949 wy­kazywałminimalne natomiast województwa północno- wschodnie i wschodnie oraz południowo-za­chodniewynoszącą 10,7

v e r t ehttp://rcin.org.pl

- 2 -

s.16 w.2 wartości na początkuod dołu i koniecs.17 w.14 poziom sięga w rokuod górys.19 w.12 dolnośląskim 26,6, wo­od góry jewództwas.21 w.2 był znacznie niższy niżod góry obecnies.25 pod skalą nie ma wpisa-Mapa 5 nych wartości

wartości na początek i koniecpoziom osiąga w roku

dolnośląskim 26,6. Wo­jewództwabył dużo wyższy niż obecniedo 6; 6-8; 8-10;10-12; pow.12;

http://rcin.org.pl

Ruch naturalny ludności w Polsce w latach 1947-1955

Okres minionego dziesięciolecia obfitował w prze­miany o kapitalnym znaczeniu w stosunkach demograficz­nych Polski.Katastrofa U wojny światowej oraz jej skut­ki działająoe w latach powojennych, nowe granice państwa 1 związane z tym ogromne przemieszczenia ludności,wresz­cie nowa sytuacja polityczna oraz gospodarczo-społeczna kraju wywołują potrzebę Informacji o ruchu naturalnym ludności w Polsce. Elementy ruchu naturalnego ludności jak urodzenia i zgony stanowią o rozwoju ludności kraju,

zgony w jgóle, a w szczególności zgony niemowląt /dzie­ci do pierwszego roku życia/ świadczą o poziomie zdro­wotnym 1 kulturalnym, oraz oplsoe lekarskiej, a uogól­niając - o standarcie życiowym danej społeoznoścl.

Uwagi poniższe mają na celu możliwie kompletne zestawienie 1 zilustrowanie materiałów dotyczących po­szczególnych elementów ruchu naturalnego ludności w Pol­sce w latach 1947-1955, oraz pokazanie rozmieszczenia terytorialnego zjawisk ruchu naturalnego ludności.

Materiały do niniejszego opracowania zaczerpnięto z publikacji Głównego Urzędu Statystycznego, Wiadomości Statystycznych, Statystyki Polski, Biuletynu Statystyki ludności, oraz Roczników Statystycznych.

Wszystkie wymienione publikacje zawierają materia­ły zebrane 1 opracowane przez Główny Urząd Statystyczny w Warszawie co należy uważać za okoliczność niezmiernie ko­rzystną, ponieważ jednolitość zebranych materiałów oraz zastosowane metody zapewniają porównywalność materiałów w miarę możliwości gwarantują maksymalną dokładność. In­nym Zagadnieniem Jest porównywalność materiałów w czasie.

małżeństwa 1 Ilustrują stosunki społeczne,

x/ Zagadnienie rozwodów odgrywa w naszych rozważaniach niewielką rolę, a z braku odpowiednich materiałów w uinlejszya opraćowańiu zostało pominięte-

http://rcin.org.pl

O uzyskaniu materiałów wiarygodnych dla roku 1945 nie mo­że byó nawet mowy, nie było bowiem odpowiednich warunków obiektywnych, które umożliwiłyby dokonanie takiego dzieła. Fragmentaryczne Informacje mogą poohodzló tylko z urzędów parafialnych, oraz dla pewnej częśol kraju, ze świeckich urzędów stanu cywilnego.

2 początkiem roku 1946 powołano do życia na całym obszarze Polski zreformowane świeckie urzędy stanu oywil- nego. Podstawą statystyki ruchu naturalnego ludności stały się więc akta stanu oywilnego. Przedtem jednak od wielu pokoleń ludności znacznej części kraju /poza byłym zabo­rem pruskim/ była przyzwyczajona do tego, że obrządek re­ligijny, towarzyszący zawarciu małżeństwa, urodzeniu dziecka czy pogrzebu, automatycznie regulował jej obowią­zek rejestracji wobec Państwa, ponieważ urzędnikami stanu cywilnego byli duchowni poszczególnych wyznań. Ukształto­wanie ślę świadomości ma rejestracja w urzędzie stanu cy­wilnego jest jedynym aktem przemiany stanu faktycznego w stan prawny, a nie tylko czozą formalnością wymagało od­powiedniego okresu czasu. Brakowało równocześnie prawne­go powiązania faktów zwlązanyoh z obrządkiem chrztu, ślu­bu, zgonu a obowiązującą rejestracją w urzędach stanu cy­wilnego co stało alę ozynnlkiem zdecydowanie opóżniająoym unormowanie stosunków w tej dziedzinie. Wreszcie poozątko- we lata funkcjonowania urzędów stanu cywilnego stanowiły z natury rzeczy okres rozwoju i doskonalenia organizacyj- nego oras stopniowego usprawniania ich działalności-

W konsekwencji takiego stanu rzeczy należy uznaó rejestrację ruchu naturalnego ludności w latach 1945 1 1946 za niedostateczną 1 pozbawioną wymaganego stopnia prawdopodobieństwa do wyoląganla jakichkolwiek wniosków, zwłaszcza zaś dotyozącyoh terytorialnego rozmleszozenla omawianych zjawisk. Dlatego też pominięto ten okres oza- au w niniejszych rozważaniach jakkolwiek Btratę tę nale­ży uważać za poważną ze względu na ogromne zmiany jakie

http://rcin.org.pl

zachodziły w tym ozasie na terenie kraju, szczególnie w niektórych Jego ozęśclaoh.

Te same względy skłaniają się do wydzielenia dwu okresów, w których różna jest wartośó zebranych materia­łów statystycznych, co z kolei wpłynie ha olężar gatunko­wy wyoląganych wniosków 1 bardziej krytyozną loh ocenę. Do pierwszego z wymienionych okresów należy zaliozyó la­ta 1947 - 1949, kiedy to rejestracja urzędów stanu cywil­nego ciągle' Jeszcze posiadała ogromne luki /zwłaszcza w roku 1947/ i nie funkcjonowała należycie we wszystkich częśolach kraju. Istnienie poważnyoh braków w rejestracji potwierdził w sposób bezpośredni materiał specjalnej an­kiety, z którą zwrócił się Główny Drząd Statystyczny do wszystkich starostw i urzędów stanu cywilnego, prosząc o podanie subiektywnej oceny stopnia zupełności rejestracji. Braki te są duże zarówno na wsi jak i w miastach, nawet największych.Dotyczą one wszystkich elementów ruchu natu­ralnego ludności, jednakże szczególnie obciążają rejestra­cję małżeństw. Według ocen nlektóryoh urzędów stanu cywil­nego zarejestrowano 40 - 50 # ślubów kościelnych, wpraw­dzie w latach późniejszych po wprowadzeniu obowiązku 1 uznawania przez Państwo jedynie ślubów zawartych w urzę­dach stanu cywilnego ilośó rejestrowanych małżeństw bar­dzo silnie wzrosła, Jednak nie odpowiada to w pełni licz­bie rzeczywiśole zawartych związków małżeńskich, ponieważ rejestrowane były również małżeństwa zawarte w latach po­przednich. Na skutek takiego stanu rzeczy postanowiony,- zrezygnować w latach 1947 - 1949 z rozpatrywania zmian współczynnika małżeństw.

żnacznie mniejszymi błędami obciążona Jest rejestra­cja urodzeń oraz zgonów,chociaż te ostatnie według opinii urzędników stanu cywilnego posiadają luki sięgając* w la­tach 1946 od 20# do 90#.

Niekompletna rejestracja urodzeń i zgonów wpłynęła na wielkość współczynniki przyrostu naturalnego i bez

http://rcin.org.pl

- 4 -wątpienia należy stwierdzić, że w rzeczywistości był on większy aniżeli wynika to z zestawionych liczb.

Przy okazji należy również zaznaczyć, że luki w re­jestracji rozkładają się nierównomiernie na terenie kra­ju, generalnie rzecz biorąc poważniejsze braki posiada rejestraoja na ziemiach dawnyoh niż na Ziemiach Odzyska­nych.

Zestawienie tych niekompletnych 1 hipotetycznych danyoh wydaje się Jednak celowe jeżeli naturalnie przy ich wykorzystywaniu 1 interpretacji będziemy za każdym razem pamiętali o ich możliwych niedokładnościach i bra­kach.

Drugim okresem będą lata 1950 - 1955. Dla tego okresu posiadamy materiał wiarygodny nie tylko dla uro­dzeń, zgonów i przyrostu naturalnego, ale także dla mał­żeństw oraz zgonów niemowląt. Rejestracja urzędów stanu cywilnego okrzepła organizacyjnie oraz funkcjonowała na­leżycie. Jeżeli nawet rejestracja nie ujmowała wszystkloh faktów to'Jednak należy uznać ją za zupełnie zadawalająoą. Ponadto posiadamy materiały z podziałem na miasta 1 wieś co pozwoli nam na wyciągnięcie odpowiednich wniosków do­tyczących ludności żyjącej w dwóch odmiennych środowis­kach gospodarczych 1 społecznych.

Istniejące materiały statystyczne oraz ich war­tość do pewnego stopnia przesądzają przyjętą metodę pra­cy. Jak Już wyżej wspomniano praca swym zakresem obejmu­je cały kraj, dla całej Polski dysponujemy również ma­teriałem ilustrującym w liczbach bezwzględnyoh ruch na­turalny ludności. W podziale nh miasta i wieś, tak w liczbach bezwzględnych jak 1 współczynnikach, dane od­noszą się do każdorazowego podziału admlnlstraoyjnego.W celu terytorialnego przedstawienia zjawisk ruchu natu­ralnego ludności, Jako Jednostkę przyjęto województwo, również według każdorazowego, obowiązującego podziału administracyjnego. W latach 1947 - 1949 w podziale admi­

http://rcin.org.pl

- 5nistracyjnym kraju zaszły bardzo poważne zalany, jednak na skutek braku odpowiednich wiarygodnych materiałów do­tyczących ruchu naturalnego ludności w mnlejseyoh jed­nostkach admlnistraoyjnyoh, przeliczenia do obeonle obo­wiązującego podziału administracyjnego uznano za niece­lowe. Również omówiona wyżej wartośó materiałów dotyczą­cych tego okresu skłania do rozpatrywania zjawiska wię­kszymi jednostkami terytorialnymi, gdzie prawdopodobień­stwo' błędów będzie o wiele mniejsze. Niedokładność reje­stracji poszczególnych elementów ruchu naturalnego lud­ności w sąsiadujących ze sobą powiatach mogłaby doprowa­dzić do wyciągania fałszywych wniosków nie mających rze­czywistego odbicia w sytuacji demograficznej.

Zebrane materiały zestawiono w odpowiednich tabli­cach przedstawiających dany element ruohu naturalnego w podziale na województwa na przestrzeni oałego omawianego okresu czaSu. Zestawienia tabelaryczne posłużyły jako ma­teriał wyjściowy do sporządzenia wykresów Ilustrujących rozwój - w czasie - elementów ruchu naturalnego w Polsce 1 poszozególnyon województwach. Oprócz wartośol ogółem, uwzględniono również podział na miasta 1 wieś.

Materiały zestawione w tabelach posłużyły również do sporządzenia map. Terytorialne rozmieszczenie zjawis­ka przedstawiono dla następująoych lat: 1947, 1948, 1949, 1950 i 1955 przy czym w dwu ostatnich lataoh również z uwzględnieniem podziału na miasta 1 wieś. Za takim ukła­dem przekrojów czasowych przemawiały:

1/ ogromnie szybko zachodząoe zmiany w rozwoju zja­wisk, zwłaszcza w początkowym okresie opracowania,

2/ poważne zmiany w podziale administracyjnym kra­ju.

Jak Już zaznaczono powyżej, materiały odnoszą się do każdorazowego podziału administracyjnego kraju, f przypadku Ilustrowania poszczególnych zagadnień wykresami w województwach,które po roku 1949 uległy podziałowi, do

http://rcin.org.pl

o- 16

obwili podziału podawano dane odnoszące się do całej jednostki administracyjnej w starych granicach. Zmiany w podziale zaznaczono na wykresie podwójną linią piono­wą. Oznaczenia graficzne zjawisk dla ludności ogółem, w miastach 1 na wsi są jednolite na wszystkich wykresach.

MałżeństwaLiczba małżeństw w Polsce wynosiła w roku 1948

319,2 tys. /Tablica 1/ w rok później spada do 273,9 tys., w latach następnych utrzymuje się w granicach 260 - 270 tys. z tym jednak, że od roku 1951 obserwujemy wyraźną tendencję spadkową /Wykres 1/.

Liczba małżeństw na wsi spada ze 194,6 tys. w roku1948 do 158,5 tys. w roku 1949, a następnie nieprzerwanie trwa spadek do 1955 roku, kiedy to osiąga wartość 130,1 tys..

W początkowym okresie ilość małżeństw w miastach jest o kilkadziesiąt tysięcy niższa niż na wsi, po przejściowym spadku w latach 1949 - 1950 rozpoczyna się wzrost liczby małżeństw tak, że w roku 1955 osiąga licz­bę 128,5 tys.. Obserwujemy zatem w liczbie małżeństw na wsi 1 w miastach przeciwstawne tendencje, ha wsi liczba małżeństw w ciągu całego badanego okresu spada, przyozym spadek w okresie początkowym Jest o wiele szybszy, nato­miast w miastach po przejściowym, niewielkim zresztą spadku, liczba małżeństw zwolna lecz systematycznie roś­nie /Wykres 1/.

W przeliczeniu na 1000 ludności w Polsce, współczyn­nik małżeństw wykazuje w ciągu całego badanego okresu tendencję wyraźnie spadkową /Wykres 2/ przy czym w odnie­sieniu do ogółu ludności spada z 11,2 /Tablica 2/ w roku1949 do 9,5 w roku 1955. Analogicznie w miastach współ­czynnik ten spada z 13,1 na 10,8, natomiast na wsi z 10,1 na 8,4 małżeństw na 1000 ludności. Zaznaczyć tutaj nale­ży, że jakkolwiek ogólna liczba małżeństw na wsi jest

http://rcin.org.pl

wyższa od liczby małżeństw w miastach to współczynnik na 1000 ludności wykazuje zdecydowaną przewagę alast. Mimo ciągłego spadku, współczynnik małżeństw jest ciągle wyższy niż przed wojną /Tablica 2/.

Ola poszczególnych województw mamy obliczone współozynnlkl z podziałem na miasta i wieś począwszy od roku 1950 /Tablica 3/. W zasadzie we wszystkioh wo­jewództwach obserwujemy przewagę współozynnlka małżeństw dla ludnośol wsi. Przewaga ta Jest minimalna w woje­wództwach warszawskim, bydgoskim, poznańskim /Wykres 3/ 1 katowickim /Wykres 5/ natomiast bardzo znaczna w wo - Jewództwach olsztyńskim, koszalińskim, zielonogórskim /Wykres 4/. Jedyny wyjątek stanowi województwo łódzkie, gdzie w roku 1952 współczynnik małżeństw w miastach był niższy od współczynnika dla wsi /Wykres 3/. W la­tach następnych jednak współozynhik małżeństw w mias­tach rośnie przewyższając pozostałe. Na uwagę zasługu­je również województwo warszawskie, gdzie w lataoh 1952 - 1953 wszystkie współczynniki kształtują się na tym samym poziomie /Wykres 3/. W roku 1954 współozyn- nik małżeństw w miastach tego województwa wzrasta szyb­ko, by w rok później uleo dalszemu spadkowi. W woje­wództwach białostockim 1 olsztyńskim obserwujemy nie - spotykane gdzie Indziej zjawisko: współozynnlkl mał­żeństw w roku 1951 w porównaniu z rokiem 1950 maleją, by w roku następnym gwałtownie wzrosnąó 1 oslągnąó swój poziom maksymalny /Wykres 4/. Od roku 1951 obserwujemy stały, chociaż nierównomierny, spadek współozynnlków małżeństw. W województwie olsztyńskim w roku^1955 na­stępuje nawet pewien wzrost, w porównaniu z rokiem po­przednim. Najbardziej gwałtownym spadkiem współczynni­ka małżeństw na 1000 ludności oharakteryzuje się woje­wództwo wrocławskie, nleoo wolniejszym województwa szozeolńskle 1 zielonogórskie /Wykres 4/. Niewielką tendencję spadkową współozynnlka małżeństw wykazują

http://rcin.org.pl

s -

województwa poznańskie /Wykres 3/1 krakowskie /Wykres 5/. Natomiast województwo katowickie po okresie spadku w ia- taoh 1990 - 1972 charakteryzuje się prawie całkowitą stagnacją zjawiska /Wykres 7/. Miasto stołeczne Warszawa 1 miasto Łódś wykazują tendencje podobne do ogólnokrajo­wych, chociaż przebieg zjawiska wykazuje dużą nieregular- ność /Wykres 3/.'

Przestrzenne rozmieszczenie współczynnika małżeństw na 1000 ludności w roku 1970 1 1977 Ilustruje mapa 1. W roku 1970 najwięcej małżeństw na 1000 ludności zawarto w województwie wrooławklm 17,7 nieco mniej w szczeolń- sklm 17,0 natomiast najmniej w rzeszowskim bo tylko 8,2 co w porównaniu ze współozynnlklem dla całej Polski 10,8 stanowi wartość bardzo niską. Województwa o najwyższych współczynnikach małżeństw grupowały się wzdłuż zachod­niej granicy kraju, wysoki współczynnik miało również wo­jewództwo gdańskie. Niskie współczynniki wykazywały woje­wództwa poznańskie, łódzkie, kieleokle i krakowskie oraz województwa wschodnie.

Dla miast współczynniki małżeństw są na ogół wyższe niż dla ludności ogółem 1 wykazują nieco odmienne roz­mieszczenie. Województwami o najwyższych współczynnikach są również województwa wrocławskie 17,9 1 szczecińskie 17,0, natomiast pas wyżsżyoh współczynników małżeństw rozciąga się nie tylko wzdłuż zachodniej granicy. kraju lecz obejmuje również województwa północne. Pozostała część kraju za wyjątkiem województwa rzeszowskiego o nis­kim współczynniku małżeństw 9,7 stanowi jednolitą całość, gdzie wartość współczynnika waha się w granicach od 10,0 do 11,4. Ogólnopolski współczynnik małżeństw dla miast wynosi 12,6.

Obraz rozmieszczenia współczynnika małżeństw dla wsi w roku 1970 ale wiele odbiega od sytuacji dla a git u ludności 1 tutaj najwyższe współczynniki mają wojewódz­twa zachodnie, zwłaszcza- wrocławskie 13,7 i szczecińskie

http://rcin.org.pl

Y14 10Q<jw 1950 f . OgtSTem * 1 9 5 5

lapk 1 OgóJan

<A/'

w / A / / w m _______i« io 10-12 u-m u,-i*

Mia?tŁ

http://rcin.org.pl

■■V 1950 r . N łi0#

w "1947 r • Ogółem

U rodzenia żyne na 1000 li*3via^ci

w 1 ?5<? r . Cgałem

Map* 2w 1S55 r . Ogółem

ie 1946 r. Ogółem w 1950 r. MiastA w 1955 r . M U st*.

http://rcin.org.pl

912,4, najniższy województwo rzeszowskie 8,0. Pozostała częśó kraju przedstawia obraz na ogół dośó Jednolity.

W roku 1955 rozmieszczenie współczynnika małżeństw dla ogółu ludności ulega nieznacznym zmianom, w dalszym ciągu województwa zaohodnle 1 północne posiadają wyższe współczynniki od województw pozostałej częśoi kraju, zmniejszyło się jednak nasilenie zjawiska.Najwięcej mał­żeństw zawarto w województwie szczecińskim 12,9 najmniej w rzeszowskim 7,9.

Te same uwagi co powyżej można odnieść do roz­mieszczenia i zmian współczynnika małżeństw dla miast, przy czym intensywność zjawiska w porównaniu z rakiem 1950 Jest jeszcze mniejsza.

Ola wsi współczynniki małżeństw ulegają również obniżeniu; obraz rozmieszczenia w poszczególnych woje­wództwach Jest prawie Jednolity.Najwyższe współczynniki wykazują województwa szczecińskie 11,1 oraz olsztyńskie 10,1.

Urodzenia ż.yweLiczba urodzeń żywych w Polsoe w roku 1948 wynosi­

ła 692,2 tys. /Tablica 1/ następne lata przynoszą wzrost ogólnej liczby urodzeń, ą maksymalny poziom 783,6 tys. osiągają w roku 1951. Po latach wyraźnej zwyżki urodzeń następuje okres stagnacji, który trwa do roku 1954. /Wy­kres 1/, w tym czasie urodzenia utrzymują się na pozio­mie z roku 1951 i prawie nie ulegają zmianom. Hok 1955 przynosi dalszą zwyżkę urodzeń, które osiągają rekordową wysokość po drugiej wojnie światowej i wynoszą 793,8 tys..

Na wsi urodzenia poozątkowo wzrastają z 454,3 tys. w roku 1948 do 490,6 tys. osiągając punkt kulminacyjny w roku 1950 /Wykres 1/. Od tego roku obserwujemy spadek liczby urodzeń, aż do roku 1955, kiedy to osiągają naj­niższą liczbę 454,3 tys..

Zupełnie inaczej kształtują się liczby urodzeń w miastach. W roku 1948 mamy 237,5 tys. urodzeń, do roku

http://rcin.org.pl

1951 trwa bardzo szybki wzrost /301,6 tys./, potem nieco Już wolniejszy od roku 1954.fiok 1955 przynosi silniejszy wzrost urodzeń w miastach do 339,2 tys.. Na przestrzeni oałego badanego ozasu obserwujemy zatem tendencję wzrasta­nia liczby urodzeń w miastach, z tym, Ze wzrost nie Jest równomierny /Wykres 1/.

Współozynnik urodzeń żywyoh na 1000 ludności mamy obliczony od roku 1947, zaś od roku 1949 również z po­działem na miasta i wieś /Tablioa 2/. Współczynnik uro­dzeń dla ludnośei ogółem wzrasta z 26,6 na 1000 ludności w roku 1947, do 31,0 w roku 1951, który Jest rokiem re­kordowym; wzrost odbywał się skokami. Następnie obserwu­jemy silną tendenoję spadkową aż do'roku 1954, w którym współczynnik urodzeń osiąga poziom 29,1; rok następny nie przynosi żadnej zmiany /Wykres 2/; Współczynnik urodzeń w ostatnich latach przed wojną był niższy niż w całym okresie powojennym /Tablica 2/.

Dla wsi współozynnlk urodzeń, nieoo wyższy od współczynnika dla ludności o;. .-a, wykasuje bardzo wiel­kie pe obieństwo stosunku do zmian w omawianym czasie. Kulmina yjny poziom osiąga niebo woześnlej bo Już w ro­ku 1950; natomiast rok 1955 przynosi niewielki wzrost współczynnika /Wykres 2/.

Współczynnik urodzeń dla ludności miast JeSt niż- szy od współczynników urodzeń dla ludnośoi ogółem; w swych zmianach wykazuje identyczny przebieg do współ­czynniki dla ludności ogółem /Wykres 2/. Wzrasta z 28,4 w roku 1949 do'30,7 w 1951, następnie wykazuje olągły bardzo nierównomierny spadek aż do roku 1955, kiedy osiąga wartośó 28,6.

Dla poszczególnych, województw dysponujemy współ­czynnikami urodzeń od roku 1947; natomiast z podziałem na miasta i wieś dopiero od roku 1950 /Tablica 4/.Prze- de wszystkim rzuoa się w oczy ogromna rozpiętość w wy­sokości współozynnika urodzeń w latach 1947 - 1955 na

http://rcin.org.pl

11 -

terenie tego samego województwa, oras poszozególnych województw /Wykresy.6 - 9/. Wahania pomiędzy współozyn- nikaal dla ludnośol miast i wsi są również duże. Istnie­je grupa województw, któryoh współczynnik urodzeń w miastach jest wyższy od współczynnika urodzeńdla wsi; do grupy tej należą województwa łódzkie, białostockie, zielonogórskie, koszalińskie, opolskie i lubelskie* V województwie rzeszowskim, w roku 1990 współczynnik uro­dzeń w mlastaoh był o wiele niższy ni* na wsi. W latach następńyoh szybko wzrasta, natomiast współozynnik dla .wsi spada, tak *e w roku 1999 współozynnik urodzeń w mlastaoh jest o wiele wyższy od współozynnlka dla wsi.

Ogólnie rzeoz biorąc do roku 1990 występował gwał­towny wzrost współozynnlka urodzeń, przy czym szczegól­nie szybki był w województwach białostockim 1 olsztyń­skim /Wykres 7/* Wyjątek stanowiły miasto Łódź 1 woje­wództwo łódzkie, gdzie w latach 1947 - 1991 występowały duże wahania współozynnlka urodzeń, a od roku 1991 wyraś- ny spadek /Wykres 6/. Tendencję spadkową w latach 1947- 1949 wykazał współczynnik' urodzeń w województwach poznań­skim 1 zielonogórskim, które do końca 1949 roku stanowi­ły jedną jednostkę administracyjną 1 współczynniki dla tego okresu są wobeo tego identyczne, choola* w rzeczy­wistości w różnych ozęóclaoh województwa różniły się bar­dzo poważnie.

Różnice w rozwoju zjawiska rozpoczynają się dopie­ro od roku 1990, podobnie zresztą jak 1 w wojewódetwaoh katowickim 1 opolskiń oraz koszalińskimi szozecińskim. Od roku 1991 w przeważającej liczbie województw obserwu­jemy tendencję spadkową współczynnika urodzeń zarówno w miastach jak 1 ma wsi. W wojewódetwaoh olsztyńskim /Wy­kres 7/1 opolskim /Wykres 8/ natomiast pirzy rocznyoh wa­haniach widać stagnaoję zjawiska w pewnych, stałych gra­nicach*. W województwie białostockim /Wykres 7/ po ' nkre- «ie gwałtownego wzrostu współozynnlka urodzeń w latach

http://rcin.org.pl

- 12

1947 - 1950, a dla miast nawet w r. 1951 następuje okres niewielkiego spadku współczynnika. Od roku 1952, a dla miast od 1953 następuje dalszy wzrost współczynnika uro­dzeń. W województwie kieleckim /Wykres 6/ po przejśolowyra niewielkim zresztą spadku współczynnika urodzeń w latach1947 - 1949 następuje gwałtowny wzrost, do roku 1951. Na­tomiast od roku.1952 wzrasta dysproporoja pomiędzy współ­czynnikami urodzeń w miastach 1 na wsi. Współczynnik uro­dzeń dla wsi systematycznie spada, dla miast rośnie do roku 1954 1 obniża się w roku 1955. Współczynnik urodzeń dla miasta stołeoznego Warszawy po okresie wzrostu w la­tach 194' - 1951 wykazuje niewielki spadek, a od roku 1953 ponowny, ohooiaż Jakkolwiek niewielki wzrost.

Rot< mieszczenie przestrzenne urodzeń żywych na 1000 ludności ilustrują mapy sporządzone dla roku 1947, 1948, 1949 oraz 1950 i 1955 przy czym w dwu ostatnich latach mamy map; oddzielne dla ogółu ludności, ludności miast 1 wsi /Mapa 2/.

W roku 1947 na uwagę su- uguje natężenie współ­czynnika urodzeń w wojew „oh zachodnich, w latach1948 i 1S*9 główne'zmiany polegają na wzrastającym natę­żeniu zjs iska.

W i ku 1950 współczynnik urodzeń żywych dla ogółu ludności wykazał maksymalne wartości w województwach szczeolńsklm 48,9, wrocławskim 1 zielonogórskim 44,4 1 koszalińskim 44,2. Nieco niższe wartości wykazywały wo­jewództwa gdańskie i olsztyńskie. Poza tym zwartym pasem województw zachodnich 1 północnych, pozostała częśó kra­ju przedstawia obszar prawie jednolity.

Ola miast, rozmieszczenie współozynnlka urodzeń różni się jedynie w południowej częśol kraju. Występują tutaj w województwach krakowskim, katowickim najniższe wartości współozynnlka. Nieco wyższe wartości, od współ­czynników w centralnej częśol kraju, występują w woje­wództwach opolskim 1 kieleckim.

http://rcin.org.pl

- 13 -

Rozmieszczenie przestrzenne współczynnika urodzeń w roku 1950 dla wsi Jest identyozne do stanu dla ogółu ludności, z tym Jednak zastrzeżeniem, że w przeważającej liczbie województw współczynniki dla wsi są nieco wyższe niż dla ogółu ludnośol.

Rok 1955 w przestrzennym rozmieszczeniu zjawiska nie przynosi zasadniczych zmian, zmienia się jedynie na­tężenie zjawiska. Najwyższy współczynnik urodzeń dla ogó­łu ludnośol posiadały województwa szozeolńskle 41,2 1 ko­szalińskie 40,6, najniższy katowickie 24,1.

Ola miast,w porównaniu z rokiem 1950 wartości współ­czynnika urodzeń zmniejszyły się w zasadzie we wszystkich województwach zachodnich. Powiększyły się natomiast war­tości współczynnika w województwach blałostookimi krakow­skim.

W odniesieniu do rozmieszczenia współczynnika uro­dzeń na wsi, można w zasadzie odnieść uwagi dotyozące miast, przy czym poza województwami zaohodnlml, wszelkie zmiany zaohodzą w granlcaoh tej samej klasy wydzielonych przez nas grup wielkości zjawiska,dlatego nie uwidacznia­ją się na mapie.

Z&onjLiczba zgonów w Polsce w roku 1948 wynosiła 267,3

tys. /Tablica 1/ w latach następnych obserwujemy wzrost ? liczby zgonów, aż do roku 1951, kiedy to osiągnęły liczbę312,3 tys. to Jest najwyższą z zanotowanych w badanym okresie. Cdtąd postępuje spadek liczby zgonów do roku11953, a po niewielkim przejściowym wzroście w roku nas­tępnym następuje dalszy spadek tak,że w roku 1955 notuje­my najniższą ich liczbę: 261,6 tys..

Podobną tendencję rozwojową obserwujemy w liczbie zgonów na wsi /Wykres 1/. Maksymalny poziom wynosił w ro­ku 1951:199,6 tys., natomiast poziom z roku 1955 był o wiele niższy od poziomu z roku 1948 1 wynosił 155,9 tys.zgonów.http://rcin.org.pl

- 14 -

Hleoo odmienną linią rozwojową obserwujemy w licz­bie zgonów w miastaoh. Po oslągnlęolu kulminacyjnego po­ziomu w roku 1991: 112,7 tya. spadek liczby zgonów Jestwolny, a po roku 1991 podnosi się nieco i utrzymuje na podobnym poziomie w lataoh 1994 1 1999 - 109,1 tys. oraz 109,7 tys.., Łlosba zgonów w miastaoh Jest o wiele nldsza od llozby zgonów na wsi.

W przeliczeniu na 1000 lndnoóol, współczynnik zgo­nów w Polsoe wykasuje w zasadzie tą samą tendenoją rozwo­jową oo ogólna llosba zgonów. Po przejściowym obniżeniu współczynnika z 11,9 /Tablica 2/ w roku 1947 do 11,2 w roku 1948, następuj# jego wzrost do 12,4 w roku 1991. Dalej obserwujemy spadek współoaynnlka ad do roku 1959, kiedy to osiąga wartoóó 9,6 /Wykres 2/. W oałym okresie powojennym współczynnik zgonów Jest niż­szy niż przed wojną /Tablica 2/.

Linia rozwojowa współczynnika zgonów na wsi i w niedole Jest ldentyosna do opisanej powydej dla ogółu ludności /Wykres 2/. Zaznaczyó należy, de w ciągu oałego okresu, dla którego posiadamy współczynniki dla ludnośol miast i wsi,to Jest od roku 1950 do 1955, wydsze wartości współozynpika zgonów notujemy dla ludności wsi.

W przypadku poszczególnych województw modemy zaob- serwowaó spadkową teadsnoją współoaynnlka agonów we wszystkich bez wyjątku województwach /Wykresy 10-12/. Tak Jak w opisanych stosunkach dla oałego kraju, tak 1 w wo­jewództwach, rok 1951 jest rokiem maksymalnego natężenia zjawiska /Tablica 5/. Wyjątek stanowią Jedynie miasto stołeczne Warszawa oraz miasto Łódź. W Warszawie najwyż­szą wartośó osiągnął współczynnik zgonów w roku 1949} od tego czasu obserwujemy silny spadek współozynnlka /Wy­kres 10/. W Łodzi,,maksymalną wartośó współozynnlka no­tujemy w roku 1947; od tej daty do roku 1992 współozyn- nlk zgonów wykazuje wahania, Jednak przy stałej tenden-

http://rcin.org.pl

- 15 -

oji spadkowej. Następnie, aż do roku 1955, wartośó współ­czynnika ciągle 1 szybko maleje /Wykres 10/.

W poszczególnych województwach, współczynniki zgo­nów dla ludności wsi są wyższe od współozynnlków dla lud- nośol miast. W przypadku województw koszalińskiego, zie­lonogórskiego 1 katowickiego współczynniki dla ludnośol wsi 1 ludnośol miast krzyżują się kilkakrotnie /Wykres 11/. Ostatecznie w roku 1955 tylko w województwie kato-. wloklm notujemy wyższy współczynnik zgonów dla ludnośol miast niż dla ludnośol wsi.Ten wyższy współczynnik utrzy­muje się Już od roku 1952.

Przestrzenne zróżnicowanie współozynnlka zgonów ilustrują odpowiednie mapy /Mapa 3/. W roku 1947 maksy­malne wartości współczynnika zgonów na 1000 ludnośol wy­kazywały województwa oentralne oraz krakowskie, minimal­ne natomiast województwa półaoono-wsohodnie, oraz połud­niowo-zachodnie. Łata 1948 - 1949 przynoszą coraz to bar­dziej Jednolity obraz; wartości współczynnika zgonów wy­równują się znacznie, duże kontrasty zanikają.

V roku 1950 dla ludnośol ogółem, obraz rozmieszcze­nia współozynnlka zgonów Jest następujący: województwaoentralne, oprócz poznańskiego, oraz województwo olsztyń­skie tworzą zwartą grupę, której współczynnik zgonów wy-

_ nosi nieco ponad 12,0. Podobną wartość wykazuje Jeszcze województwo szczecińskie.Województwa obrzeżne mają mniej-‘I sza wartości, przy czym województwo katowickie ceohuje się minimalną wysokością współozynnlka, wynoszą 10,7.Ola lud­ności miast obraz Jest bardzo Jednolity wyróżniają się Je­dynie województwa: łódzkie o maksymalnej wartośol współ­ozynnlka zgonów 12,1, oraz gdańskie o minimalnej wartości 9,5. Pozostałe województwa wykazują wartośol mieszczące się w granicach od 10,0 do 11,9.

Dla ludności wsi oharakterystyosną cechą są wyższe współozynnlkl grupujące się we wszystkich województwach centralnych oraz od północy w szczecińskim, gdańskim' 1

http://rcin.org.pl

16

olsztyńskim, a od południa we wrooławskim 1 rzeszowskim. Wartośoi współczynnika zamykają się w granicach 12,0 - 13,9 zgonów na 1000 ludności. Minimalną wartość wykazuje województwo katowickie 10,7.

W roku 193? współozynnik zgonów dla ludności ogółem ulega na obszarze całego kraju obniżeniu. W dalszym olągu województwa centralne oraz olsztyńskie 1 blałostookle na północy, a opolskie na południu wykazują wyższe współ­czynniki zgonów od pozostałych, obrzeżnych województw.

Dla ludności miast, w porównaniu z rokiem t950, za­sadniczą zmianą Jest tylko obniżenie się wartości współ- ozynnlka. Układ przestrzenny zjawiska nie ulegał żadnej zmianie.

W zasadzie te same uwagi można odnieść do zmian w wysokości 1 rozmieszczeniu współczynnika zgonów dla ludzi miast.

Przyrost naturalnyBóżnicę miedzy urodzeniami żywymi, a zgonami nazy­

wamy przyrostem naturalnym. Llozby przyrostu naturalnego są więc zależne od tyoh dwóch elementów.W roku 1948 ogól­na liczba przyrostu naturalnego w Polsce wynosiła 424, 9 tys. /Tablica 1/. Od początku badanego okresu obserwuje­my jej wzrost tak, że w roku 1995 wynosi 532,2 tys.. Pew­ne niewielkie/zresztą przejśolowe spadki liczby przyrostu naturalnego zanotowano w latach 1951 1 1954 /Wykres 1/.

Dla wsi liczby przyrostu naturalnego kształtują się odmiennie. Od roku 1948 do 1955 wahają się w granicach 270 - 300 tys. przy czym maksima przypadają na lata 1950, 1953 oraz 1955 /Wykres 1/.

Dla ludności miast obserwujemy w przeciągu całego okresu czasu wzrost liczb przyrostu naturalnego; pewne zahamowanie zjawiska nastąpiło w roku 1954, lecz rok nas­tępny przyniósł dalsze swlększenle przyrostu /Wykres 1/. Wartości na początku 1 koniec badanego okresu wynoszą 151,0 tys. 1 233,5 tys..

http://rcin.org.pl

ZSonJi rft 1000 lifVoofdÓ g " ł » l »03<»»Ti* 19^7 -r. Ogółem

w 1 9 4 8 r « O g ó ł e m

w 1 9 4 9 » . O g ó łe m

http://rcin.org.pl

w 19^S V. Ogółem MUsta

W \ 5ł* f '■» Ogółem

Pri iroat wtutalny nA.lCOO ły ności Map*. 41£4? . Ogółem M| 1 S5i> i. Osółen v 19J5 r. Cg6?««>

http://rcin.org.pl

■ 'W przeliczeniu na 1000 ludności krzywa współczynni­

ka przyrostu naturalnego kształtowała się następująco: od foku 1947 szybko wzrasta, rok 1949 przynosi obniżenie się krzywej, by w rok później znowu szybko wzrastać. Od roku 1950 do 1955 krzywa ta podlega okresowym wahaniom. Punkty szczytowe przypadają na rok 1953 i 1955 po 19,5 /Wykres 2/. W porównaniu z okresem przedwojennym /11,2/ Jest to wzrost ogromny /Tablica 2/.

Ola ludności miast współczynnik przyrostu natural­nego mamy podany od roku 1949; wynosił on 18,0 /Tablica 2/ 1 był minimalnie wyższy od współczynnika przyrostu dla ludności wsi. W roku następnym 1950 silnie wzrasta do 19,1, w następnych latach nieco wolniej, kulminacyjny poziom sięga w roku 1953 - 19,8. Po przejściowym spadku, w roku 1955 osiąga ponownie wysoki poziom 19,7 /Wykres y.

Tendencja rozwojowa współczynnika przyrostu natu­ralnego dla ludności wsi Jest ldentyozna z opisaną powy­żej dla ogółu ludności /Wykres 2/. Należy zaznaozyó, że w badanym okresie współczynniki przyrostu naturalnego dla ludności miast są wyższe od analogicznych współczyn­ników dla ludnośoi wsi.I Współczynnikami przyrostu naturalnego dla poszczęgólnych województw dysponujących od roku 1947, zaś z po­działem na miasta i wieś od roku 1950 /Tablica 6/. Na wstępie należy stwierdzić, że w badanym okresie czasu występuje ogromna rozpiętość w wysokości współczynnika przyrostu naturalnego zarówno na terenie tego samego wo­jewództwa jak 1 pomiędzy poszczególnymi województwami. Drugą cechą charakterystyczną dla wszystkich województw jest obniżenie się, lub. conajmniej silne zahamowanie- wzrostu współczynnika przyrostu naturalnego w roku 1949 /Wykresy 13 - 16/. W województwach warszawskim, bydgoskim /Wykres 13/ i katowickim /Wykres 15/ obserwujemy wyższe współczynniki przyrostu naturalnego dla ludności wat w ciągu całego okresu czasu. W województwach gdańskim /Wy-

http://rcin.org.pl

- 18 -

kres 13/; koszalińskim, szczecińskim /Wykres 14/,poznań­skim /Wykres 15/, krakowskim, rzeszowskim 1 wrocławskim /Wykres 16/ współczynniki przyrostu naturalnego dla lud­ności miast 1 wsi krzyżują się niekiedy nawet wielokrot­nie /województwo wrocławskie - Wykres 16/. Najbardziej zróżnicowany przebieg krzywych współozynnlków przyrostu naturalnego obserwujemy w województwie rzeszowskim /Wy­kres 16/, gdzie od roku 1950 do 1955 współczynnik przy­rostu naturalnego dla ludności miast szybko wzrasta, na­tomiast dla wsi utrzymuje się na dośó wyrównanym pozio­mie. Na poozątku 1 na końcu badanego okresu różnica w wysokości współczynników przyrostu naturalnego dla lud­ności miast i wsi są więc bardzo znaczne. Duże różnice w wysokości między współczynnikami przyrostu naturalne­go dla ludności miast i wsi obserwujemy w województwach lubelskim i kieleckim /Wykres 13/, białostockim /Wykres 14/ oraz opolskim /Wykres 15/. . We wszystkich wymienio­nych województwach przeważają współczynniki przyrostu naturalnego dla ludności mi£ Charakterystyczną cechądla dużej grupy województw jest stała tendencja wzrostu, niekiedy nawet bardzo duża, współczynnika przyrostu na- turaln-igo.Do grupy tej należy zaliczyó województwa: mia­sto stołeczne Warszawa, warszawskie, białostockie, olsztyńskie, opolskie, krakowskie i rzeszowskie. Po okresie przeJśclowego wzrostu, zwłaszcza w początkowych lataoh badania w województwach szczecińskim /Wykres 14/, zielonogórskim /Wykres 15/ i wrocławskim /Wykres 16/ obserwujemy spadkową tendencję,bardzo wysokiego zresztą, współczynnika przyrostu naturalnego.Taką samą tendencję, ale przy dużych okresowych wahaniach obserwujemy również w mieście Łodzi /Wykres 13/. Pozostała, grupa województw, po początkowym okresie silniejszego wzrostu, charaktery­zuje się wahaniami lub stagnacją współczynnika przyrostu naturalnego.

http://rcin.org.pl

- 19 -

Przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu naturalnego ilustrują mapy wykonane w tych samych prze­krojach czasowych co dla urodzeń żywych 1 zgonów /Mapa 4/. Wielka rozpiętość wysokości współczynnika pomiędzy po­czątkowym, a końcowym okresem hadanla zmusza do zastoso­wania dużych przedziałów klasowych, zatem w ramaoh tego samego przedziału będą znaczne różnice w wysokości współ­czynnika.

W roku 1947 najwyższe współozynnlkl przyrostu na­turalnego obserwujemy w grupie województw zachodnich, maksymalną zaś wartośó w ówczesnym województwie dolno­śląskim 26,6, województwa centralne i wschodnie posiada­ją najniższe współczynniki przyrostu. W latach 1948 i 1949 w dalszym ciągu utrzymuje się zasadniozy podział na zachodnią i północną częśó kraju o wysokim przyroście na­turalnym, oraz centralną, południową i wschodnią o niskim przyroście /Mapa 4/.

Bok 1950 nie przynosi w rozmieszozeniu przestrzen­nym zjawiska przyrostu naturalnego zasadniczych zmian, a ze względu na zmiany w podziale administracyjnym pozwala na bardziej szczegółową lokalizację zjawiska w przestrze­ni. Najwyższym przyrostem oharakteryzują się województwa: szczecińskie 36,5, koszalińskie 33,0, zielonogórskie 32,8 i wrocławskie 32,7. Poza tym wysoki przyrost wykazują wo­jewództwa olsztyńskie, gdańskie i bydgoskie. Najmniejszy przyrost naturalny mają województwa: łódzkie 14,4, kato-

9wickie 1 krakowskie. Pozostała ozęśó kraju wykazuje przy­rost w granicach od 15 do 20 na 1000 ludności /Mapa 4/.

Dla ludności miast obraz przestrzennego rozmiesz­czenia zjawiska przyrostu naturalnego w zasadzie nie róż­ni się od opisanego powyżej dla ogółu ludności, zmiany wyrażają się Jedynie w wyższym przyroście na terenie wo­jewództwa opolskiego, oraz rozszerzeniu się pasa niskiego przyrostu w województwach południowych.

http://rcin.org.pl

- 20 -

Dla ludności wsi rozmieszczenie przyrostu natural­nego nie odbiega w zasadzie od opisanego powyżej obrazu dla ludności ogółem.

W roku 1955 obraz rozmieszczenia przyrostu natural­nego nieznacznie tylko różni się od opisanego dla roku 1950. Jedynie w województwie wrocławskim notujemy spadek przyrostu co zresztą zupełnie nie wpływa na utrzymanie się wyraźnego pasa wysokiego przyrostu w województwach zachodnich 1 północnych, odolnającego się wyraźnie od mało zróżnicowanej pozostałej części kraju.

Do uwag powyższych należy dodaó, że w miastach województwa białostockiego, lubelskiego 1 kieleckiego przyrost naturalny poza lubelskim zwiększył się tylko nieznacznie w porównaniu z rokiem 1950.

Dla ludności wsi rozmieszczenie przyrostu natural­nego w roku 1955 nie odbiega zupełnie od opisanego dla ogółu ludności w tym samym ozasle.

Zgony niemowląt

Z .;ony niemowląt są wydzieloną częścią zgonów, od­noszą e 2 tylko do dzieci,które nie ukończyły pierwszego roku ż roia. Niestety nie dysponujemy materiałem doty­czącym liczny zgonów niemowląt w Polsce. Zebrany mater­iał obejmuje Jedynie współczynniki obliczone na 100 urodzeń żywych począwszy od roku 1948, natomiast od ro­ku 1950 dysponujemy podziałem na miasta i wieś.

Współczynnik zgonów niemowląt w roku 1948 wyno­sił 11,2 /Tablica 2/ w roku następnym nieco spada, by następnie podnosić się aż do roku 1951 /11,8/, który Jest punktem maksymalnej wysokości współczynnika, a zarazem punktem zwrotnym w tendencji rozwojowej zjawiska. Od tej bowiem daty współczynnik zgonów niemowląt syste- iaatycznie i dośó szybko spada, tak że w roku 1955 osiąga wartość 8,2 /Wykres 2/. Materiały dla okresu przedwojennego se. niekompletne na skutek wadliwej re-

http://rcin.org.pl

- 21 -

jestraojl, nie mniej współczynnik agonów niemowląt był znacznie niższy niż obeonie /Tablica 2/.

Taką samą tendencję rozwojową obserwujemy dla współczynnika zgonów niemowląt dla ludności miast.W ro­ku 1951 osiąga wartość 10,6, dalej obserwujemy spadek, aż do wartości 7,3 w roku 1955.

Współczynnik zgonów niemowląt dla ludności wsi Jest znacznie wyższy niż dla ludności miast. Tendencja rozwojowa jest Jednak taka sama. Wartość maksymalna w roku 1951 wynosiła 12,5 i spadła w roku 1954 do 8,9, rok następny przynosi tą samą wartość współczynnika zgonów niemowląt.

Dla poszczególnych województw mamy zestawione współczynniki zgonów niemowląt począwszy od roku 1950, z podziałem na miasta 1 wieś /Tablica 7/. W przeważającej liczbie województw wartość współczynników dla wsi Jest wyższa od współczynników dla miast. W województwach ko­szalińskim, zielonogórskim, opolskim /Wykres 18/ oraz katowickim /Wykres 19/ współczynniki dla miasta i wsi krzyżują się, nieraz nawet wielokrotnie. W roku 1955 tylko województwo katowickie miało nieznacznie wyższy współczynnik zgonów niemowląt dla ludności miast.

Omówiona, tendencja rozwojowa współczynnika zgonów niemowląt dla całej Polski znajduje swoje podobieństwo w przeważającej liczbie województw. Na uwagę zasługuje występująca w województwach: hydg03kim, warszawskim, lu­belskim /Wykres 17/ gdańskim, koszalińskim /Wykres 18/ oraz rzeszowskim /Wykres 19/ pewna zwyżka współczynnika zgonów niemowląt w roku 1955. Nieco inaczej postępował przebieg rozwoju współczynnika w województwach wrocław­skim, szczecińskim /Wykres 18/. W obydwu przypadkach po silnym spadku współczynnika zgonów niemowląt w roku 1952 następuje stabilizacja, a raczej pewne wahanie w pobliżu tej samej wartości omawianego współczynnika. Zupełnie inaczej przebiegał rozwój współczynnika zgonów niemowląt

http://rcin.org.pl

- 22 -

w mieśoie Łodzi. Najwyższy poziom obserwujemy bowiem w roku 1950,rok następny przynosi silny spadek współczyn­nika odmiennie niż w województwach całego kraju wykazują­cych w tym roku maksimum wskaźnika. W 1952 roku zaznacza się silny wzrost współczynnika, po czym w latach następ­nych wykazuje on tendencję spadkową. W roku 1955, w po­równaniu z poprzednim, współczynnik zgonów niemowląt zwiększył się nieoo /Wykres 17/.

W przestrzennym rozmieszczeniu współczynnika zgo­nów niemowląt w roku 1950 charakterystyczną cechą są dwa pasy wysokich współczynników zgonów, Jeden z nich obej­muje trzy województwa zachodnie, drugi natomiast, idąc od północy, województwa: olsztyńskie, warszawskie, łódz­kie i kieleckie /Mapa 5/. Dzieli Je pas województw o nieco niższych współczynnikach. Najwyższy współczynnik zgonów niemowląt miało województwo wrocławskie 12,8, najniższy lubelskie 8,9.

W przestrzennym rozmieszczeniu współczynnika zgo­nów niemowląt dla ludności miast w roku 1950 obserwujemy mniejsze zróżnicowanie przede wszystkim w wysokośoi współczynnika. W na ogół dośó Jednolitym obrazie wyróż­nia się wysokimi wartościami współczynnika województwo wrocławskie oraz południowy pas województw o niższych współczynnikach z województwem krakowskim na czele /Ma­pa 5/.

Dla ludności wsi q,braz rozmieszczenia współczynni­ka zgonów niemowląt bardzo przypomina opisany powyżej dla ogółu ludności z tym, że różnice w wartościach współczynnika są znacznie mniejsze. Wyróżnia się niskim współczynnikiem jedynie województwo lubelskie /Mapa 5/.

Bok 1955 przynosi pewne zmiany w rozmieszczeniu współczynnika zgonów niemowląt. Generalnie rzecz biorąo bardzo poważnie zmniejsza się wysokość współczynników we wszystkich województwach, brak dużych kontrastów wpływa na ujednolicenie obrazu. W północno-wschodniej części

http://rcin.org.pl

- 23 -

kraju województwa olsztyńskie i białostockie wyróżniają się najwyższymi wartościami współczynnika zgonów niemo­wląt, odpowiednio 10,0 1 10,4- Na południu kraju ciągnie się pas województw, z którymi łąozy się również woje­wództwo lubelskie, o najniższych wartościach współczyn­nika. Również województwo poznańskie wykazuje niską war- tośó współczynnika zgonów niemowląt /Mapa 5/.

Ela ludności miast charakterystyczną cechą w roz­mieszczeniu współczynnika zgonów niemowląt jest grupa wo Jewództw południowych i wschodnich wyróżniających się niskimi współczynnikami szczególnie zaś województwa kra­kowskie i rzeszowskie, obydwa po 5,7.

Ela ludności wsi, rozmieszczenie współczynnika zgonów niemowląt podobne Jest do opisanego dla ogółu ludności w roku 1955. Jednak grupa województw o niskich wartościach współczynnika jest mniej liczna. Bo woje­wództw o najwyższym współozynniku zgonów niemowląt oprócz olsztyńskiego i białostockiego należy również szczecińskie. Ogólny obraz rozmieszczenia przestrzennego omawianego zjawiska jest dośó Jednolity.

Reasumując tezy zagadnienia należy stwierdzić ogólną tendencję spadkową liczby oraz współczynnika mał­żeństw. Urodzenia utrzymują się na wysokim poziomie w całym kraju, zarówno na wsi jak 1 w miastach, nawet naj­większych. Zgony w Polsce Vrykazują silną tendencję spad­kową, zwłaszoza zaś zgony niemowląt, co należy uznaó za zjawisko bardzo korzystne. Na uwagę zasługuje szczegól­nie wysoki poziom zgonów w roku 1951, oraz zwrot w roz­woju zjawiska i ciągły spadek zgonów od tego roku. Wyso­ka rodność i spadek umieralności dają w efekcie wysoki przyrost naturalny. Polska nigdy nie notowała tak wiel­kiego przyrostu Jak obecnie. Zjawisku wysokiego przyros­tu naturalnego, zwłaszcza w miastach, możemy przeciwsta­wić stały spadek przyrostu przed rokiem 1939, kiedy to w niektórych wielkich miastach wartość przyrostu zbliżała

http://rcin.org.pl

- 24 -

się do zera. Pod względem wysokości przyrostu Polska zajmuje Jedno z czołowych miejsc w Europie.

Polska jest krajem o niejednolitych stosunkaoh de­mograficznych. Sytuacja demograficzna w różnych częś­ciach kraju wykazuje dużą różnorodność. Ogólnie rzeoz biorąc, można podzielić Polskę na dwa wielkie regiony demograficzne. Pierwszym z nloh będą Ziemie Odzyskane, drugim - pozostała część kraju. Zasadnicze różnloe moż­na by ująć w następujący sposób.

Ziemie Odzyskane wyróżniają się od pozostałej częśol kraju wyższymi współczynnikami małżeństw. Zasad­nicza jednak różnice tkwi w wysokości współozynnlków urodzeń żywych oraz przyrostu naturalnego. Zarówno uro­dzenia Jak 1 przyrost naturalny są o wiele wyższe na Ziemiach Odzyskanych. Zgony natomiast są niewiele niższe w tym regionalnie. Taki stan rzeczy będzie wywierał ogromny wpływ na przyszłą sytuację demografiozną Polski.

http://rcin.org.pl

Z%Cny rrie«*a«l&t rr?s 1 óO en 5

v 19S0 r* Og-ołen. v 4 9SS y. Qfó4eu

Mla-sta. Wiastu

http://rcin.org.pl

http://rcin.org.pl

- 25 -Tablica 1

Ruch naturalny ludności w Polsce w liczbach /w każdorazowym podziale administracyjnym/

Wyszczegól­nienie

! Mał- [ żeństwa

Urodze­nia

•Zgony

"Przyrost'naturalny

. r w £ y s £ ą c a o h.. ”1936 - 1938 ' 1 280,0 866,0 481,0 385,01947 • • . • \1948 | 319,2 692,2 267,3 424,9

Miasta 124,6 237,5 86,5 151,0Wieś 194,6 454,7 180,8 • 273,9

1949 273,9 717,3 280,4 436,9 Miasta 115,4 249,2 91,7 157,5Wieś 158,3* 466,1 188,7 279,4

1950 267,1 763,1 288,7 474,4Miasta 114,2 272,5 98,7 173,8Wieś 152,9 490,6 190,0 300,6

1951 270,3 783,6 312,3 471,3Miasta 121,0 301,6 112,7 188,9Wieś 149,3 482,0 199,6 282,4

1952 267,7 779,0 286,7 492,3Miasta 119,7 309,2 108,0 201,2Wieś, 148,0 469,8 178,7 291,1

1953 261,7 779,0 266,5 512,5Miasta 122,3 313,2 101,1 212,1Wieś 139,4 463,8 165,4 300,4

1954 ‘ 263,p 778,1 276,4 501,7Miasta 124,2 319,3 105,3 214,0Wieś 138,8 458,8 171,1 283,7

1955 258,6 793,8 261,6 532,2Miasta 128,5 339,2 105,7 233,5Wieś

____130,1 454,3 155,9 298,7

—x/ przeciętne roczne

- 26 -Thbllca 2

Ruch naturalny ludności w Polsoe - współczynniki /w każdorazowym podziale administracyjnym/

Wyszcze­gólnienie

Malżeń- { urodzfe-j stwa i nla i----- -i• izgony przyrost

naturalnazgony nie mowląt na 100 ur.źywna £555"Tulńói*

1936-1938 8,2 25,3 14,1 11,2 13,9*^1947 26,6 11,5 15,1 • .1948 • 29,3 11,2 18,1 11,2

Miasta • • • • eWieś e • • • e

1949 11,2 29,4 11,5 17,9 10,7Miasta. 13,1 28,4 10,5 18,0 •Wieś 10,1 29,9 12,1 17,8 • '

1950 10,8 30,7 11,6 19,1 11,1.Miasta 12,6 30,0 10,9 19,1 10,2Wieś 9,7 31,2 12,1 19,1 11,6

1951 10,7 31,0 12,4 18,6 11,8Miasta 12,3 .30,7 11,5 19,2 10,6Wieś 9,7 31,2 12,9 18,3 12,5

1952 10,4 30,2 11,1 19,1 9,6Miasta 11,5 29,7 10,4 19,3 8,7Wieś 9,6 30,6 11,6 19,0 10,2

1953 10,0 29,7 10,2 19,5 8,8Miasta 11,4 29,2 9,4 19,8 8,0Wieś 9,0 30,0 10,7 19,3 9,4

1954 9,8 29,1 10,3 18,8 8,3Miasta 11,2 28,7 9,5 19,2 7,6Wieś 8,9 29,3 10,9 18,4 8,9

1955 9,5 29,1 9,6 19,5 8,2Miasta 10,8 28,6 8,9 19,7 7,3Wieś 8,4 29,5 10,1 19,4 8,9

x/ Dane niekompletne wskutek wadliwej rejestracji, wg.sza­cunku R.Zasępy współczynnik wynoalł wówczas ok.16,0.

http://rcin.org.pl

Tablica 3 - 27 -

Małżeństwa na 1000 ludności

1953 iii ogó- i nia- i . -8 łem } sta j W19SBeesaaassfcssi 1 0 , 8 \ 1 2 , 6 i» iiu_ in ii

*ieś i wieś | gj-jj ogó- k len

mia- H ogó-mia-sta

mia- i wieś« ! ,s s aces rds s: SB ssa s: sfar =: S3S sAs SE BES ss b

9,7 |i 10,4 j 11,5 5 9,6 8 10,0! ! ■T *

10,8

! 15,514,4 ,H 10,4 j 10,9 “ 10,0 10,8 |i 9,3 j 10,0li 14,2 '

ii 12,9n 10,2

10,8

S 12,8 u 10,99 , 7 I 1 0 , 9

u 9 , 3 | 1 0 , 8 jj 9 , 3 j 10,9 8 9 , 3 ! 1 2 , 7 r1©,8 j 1 3 , 4U 1u 12,4 j

1 0 , 4 10,1i.10,6n 10,6i| 11,1

10,1 5 10,9 i 11,3 i 10,1(11,3 811,5 jj 1 4 , 1811,3

9,7 "11,7 12,88 12,2 8 1 1 , 3 9,5 511,3

10,7 «13,55 10,8

1 1 , 1814,5 u 11,3 u 10,3

9,4 »11,68 1 5 , 7 n ,3 0 9,3

5 13,0 n 9,8ii 14,0 ii

li 10,3 8 10,4

8 1 0 , 5n 1 1 , 4 u ’

9 , 4

. 10,5 10,2

i 10,2ii 9,3 10,4

B&.st.Warszawa iiii Warszawskiei8 Bydgoskie 8 Poznańskie\ i wu Łódzkie U® Kieleckie8 Lubelskie ojj Białostockie u Olsztyński: e jj Gdańskie -8 Koszaliński®ii!! SzczecińskieU wii Zielonogórskie 8 1 2 ,1 n uu Wrocławskie ii8 Opolskie u Katowickie gKrakowskie8 Rzeszowskieii uikssss3sss=s==sss%ir=s 9 I 9 iiES a s asbc s SE as s ZE sbKe :

http://rcin.org.pl

Tablica 4 - 28

Urodzenia żywe na 1000 ludności

sssrss

Województwa

Polska

ji M.st.Warszawa Warszawskie Bydgoskie U.Łódź Łódzkie Kieleckie

«S3S BtMCSStESBBi! 1947 » 1948 #u __JL «. 1949 1950jj ogó- (j ogó- jj ogó- ułem k łem #łam

: B^SS *3SS SES B SB ss ajj 26,6 | 29,3 "29,4

U II II H U II H »II U II II II!,* Lubelskie u Białostockie II Olsztyńskieu Gdańskieujj Koszalińskieij SzczecińskieuJJ Poznańskieujj Zielonogórskieii Wrocławskie iijj Opolskie j| Katowickie jj Krakowskie jj Rzeszowskie

i •a 20,7 # 22,0J23,4j 25,0 S 29,7 jj 30,8 jj 26,4* 27,6 5 26,3 2 27,4 » 26,4 # 26,4S ł9.,I 23,0 jj17,7# 23,7 «" 25,6 J 33,9u — ~ a ^5 32,egIt NIIi! 34,61 41,7 u #

# 22,3#24,5§31,3jj 25,2S 25,78 26,1 Iłjj22,4jj 24,1“34,7

35,0 834,5 ti 1

mia- iwieśiiogó- sia j głem;«&SB Be:Ba|sssa!28,4 }29,9jJ3Q,7 — 1— --

uU8 31,3 8 31,5 u ui 36,3-5 40,4u iitt uuJj 22,0un iii i 2 0 . 9 H u Mu uu ui! 24,2" 25,1 II 23,8," 25,9li JI

40,8uHU

530,4

“ 38,5II#22,9H5 24,211 26,2 U I

22,3

25

521,8 "29,1 fi32,4 "26,3II827,1#30,0

mia­sta30,0

npSBsssg 1951r 1952

stawieś iiogó-jmia-fwieś 8 ogó- mia-(wieś

jjłem sta j głem:sxssjsseaacss=j=scselkssss,'31,2“31,0 |30,7J31,2 #30,2

--------

21.8 . jj23,9|23,9j . §23,727,2 29,5jji29,7 (28,5i30,0 #29,629.8 34,2p2,0 j30,0 |33,5 *31,5 26,3j . #26,8(26,8( , g25,4 28,0*26,8*27,9(28,2 27,8 1 27,1

. 30,li30,0830,8|31,1|30,7 130,2»27,0j26,3 27,1"27,6j29,1 (27,2 “27,4 827,6(30,2 26,9jj27,4j31,7j26,2 g 26,9

29,7 j30j6 j}39,7 (29,2 (30,0 #29,1 ■f- t-— r -r----

ii39,3}39,637.243.748.227.8 44,642.531.2 23,922.6 25,1

837.8II , , „ 8 ,848.9“29,0u44,4#44,4“28,4{25,3826,3#27,4

38,936,743,4

39,1#38,4j40,1(37,7 j38,5 38,6jj38,4 j37,9|38,9 g37,1 44,5jj43,8 (45,6(42,8 #42,2 49,8 {{47,4 [47,9146,9 f44,9 43,7 29,8m29,0 j27,7 29,9 “28,4' 44,3842,7(44,5 41,5 841,8 46,2{j43,4 (43,5 43,4 § 40,8j40,1}41,5 27,4«28,6(30,9 27,7 «28,7(31,6(27,5 26,8{25,4(24,2(27,6 J24,4(23,3(26,4 27,9J27,6j25,4(28,6 #27, 27,9828,0(26,7(28,3 fi27,

JL.-.L

8 1953 8-łL---- ------— IU-----8 ogó- (mia-(wieś Sogó- " łem jata j {{.łemsibssHB sss&^sssccI^sttsa

1954mia­stassssl28,7

23,7 S 28,3(30,0 29,6(33,0 25,4j , 27,6(26,9 30,8(30,0 29,3(27,0 31,0(25,6

23,627,1

1955

29,3

29,0

38.437.641.646.5

27,2(29,2 42,9(41,1

— i-- ~t— ■— S-”---u 1 1 . n“23,3 (23,31 . “ 23,6829,5(27,1 (30,4 828,6 .|30,6[29,1{31,7 “30,1 28,5 31,4{24,6 24,6 . 823,3{26,6(27,0(26,5 u 25,3(25,8(25,18 29,3|31,2(28,9 “28,6(31,7(27,8jj 27,4 (29,3(26,9 jj26^5 (28,2 (26,2“ 27,0(30,1126,0 "27,9(30,6(27,0#38,4(39,1138,1 #38,0(37,9

a**łl I! U

- U U Uf USjBS = = = =,|

#29,1 28,6 i 29,5 f

— jjr— j----— |----wieś # ogó- mia- wieś

“łem (sta

J 28,3 “30,5 8 22,4

128,9 } 22,4 (822,4 22,4 (

{■25,8 26,2 j S28.6 31.3 !

36.6 “35,8(35,239.7 #41,2(41,9 44,6 “41,4(39,828.8 {'26,8(25,839,1 fi 38,7140,1

u . 1

2(25,9]27,828,1(27,7 «

*36,5|36;5|40,5(42,0143,0(41,9S27,9(26,7 i i ifi 40,1(41,6 “38,9(38,5(39,3 “37,2(37,1 u 28,3131,4127,1 8 28,5}30,8“24,2(23,1(26,1 “24,1(23,4#26*7(26,0(27,1 #26,4(25,8 g27,3(28,2(27,0 “ 26,8(28,1r^LrssainsaseessJLBBaei

38,0 36,9 40,843.7 27,537.837.427.525.526.826.5

■BBBisessjsssr

j,6(31,3 j

„«.„,1 (28,9 H I fJj 28f4 {31 *0 Jfi39,2(38,9 | u 1 i “34,9(33,7 jjj 40,6(40,4 ( n 1 i “41,2(39,1 j{26,9(25,7 (“39,1(40,1 j“36,6(35,9 jg28,8(30,5 iU I IJ| 24,1 (23,4 j S26,7(26-2 !# ifi 26 us s s s :

U♦ u29.0 fi31 , 8 jj

• (I25.7 !27.7 *25.5 j 27,5“39.3 !l37.0 840.6 g 44,2 fi27.8 {38.4 jj37.5 i28.1 fi25,9“27,0(j 26,1“

■J

http://rcin.org.pl

Tablioa 5 - 29 -

Zgony na 1000 ludności

RsasaacssoiBestsBae _l / a 1947 j|1948 jj»Województwa ogó-Jnaa-fwleś " ogó- 8 8 łem ii łem głem jęta i “łam«Polaka + 11,5 H11,2 [11,5

—S Ii, at. Warszawa i i* Warszawskie° Bydgoskie Im , Łódź|ŁódzkiekKieleckie | Lubelskie 8 BiałostockieH* Olsztyńskie i Gdańskie g Koszalińskie JSsczeelfiskie SPoznańskie

11,1 jj 10,6 g 11 11,3 111,0 jj 1113.0 812,1 81212.7 J11,5 {1212.1 J.11,9 2121 0 . 8 8 1 0 , 6 b 11.

8.5J 9,6 «108.3 n10,18 .3 “ 10,1

S n

*

11,2 j10,!

11,1 li 10,3U ’ u9 Zlelonogór&Lle 2» WrocławskieR

f KiJOpolskie i KatowickieKrakowskie

i,ou ii12,9 u11,7 ii11

U * II U II9,7 J 9,5 8 10II U11,6 ii 10,0 jj 10

,4,3,1,0,5,5,2,2,4,0

1Ą5 12,1 S 11,6

11,4

12,0

,*!

,5

,0'

,512,1 “10,9 JJ 11,5!

u Rzeszowskie 8Liw 10,6 u 11.-,2 - n 11 u u t==*JŁ

»5!

u« o 8S 12 §12i11- 112«12n . “108 ii»12 u8 iin 11§12“ 4 4 <11II"11D 1 ' 8II 11 UI 111 II 1*11 4 nU 10 II"11II

mia-|wleś Jsta10,9

9,311.411.311.3 12,1 10,9 10,111.5

12,1 8 12,4T

12,3 12,5 §

13,012.7 10,911.8

11,6 13,1 9,5|13,111,1111,3 u* H11 ,8)13,2 $

,9 11,1il2,5 u

uliII

11,4! 11,7 “11,3il2,0 !!

I II10,7j11,4 8 10,7i 10,7 jj10,1.(11,9 jj11,7 i 12,0 !|

=kssts s Jbssa CS sslfc: I IIss ak ss= cs b e ss ss s s= s Ib=

9,813.413.5 11,213.312.611.513.113.6 11,912.412.212.7 1 2 , 211.812.411.4 12,1 12,7

mla- jwieś sta11,5

9,812,812,611,212.711.3 1 0 ,6 12,612.5 10,112.511.311.8 12,211.5 11,811.3 10,9 12,1

1952— i---—|j ogó- jmia-g łea

12,9 i11’18,7

13,614,1

li 12,1 ii" 1 2 , 0 11 ,1i! 11,5

13.512.91 1 . 6 1 3 ,2 14,014.212.313.413.4 1 2 , 2 12,212.511.6 12,712.9

812,3ii 12,0IIn10,6II 'ii 11,6i i 1 2 , 2II *II„10,4 ii 10,9II 18 10,3 ii

sta 1J wieś J ogó-

10,4 i 11,6810,2 u8,7

1 1 , 0

Tuu 7,9

li 11,4ii 10,5ii n u 11" 11,29,9

i! 10,5IIi!11’1811,3II

1.1.511.6 11,010.211.511.39.110.89.610.310.19.610.91 0 . 6 10,010.7

i * u] 12,4 jj 11,1 ! 12,6 h 10,6I li o I

mia~jwieś sta i

„s«-)mia-jwieś łem ista l

9,♦Il0,7 8 10,3( 9,5liO,9 ii 9,6

m l a ­li łe m

7,9,

10u >1ii 10,2 10II .

■ * II ♦ w j —(12,5 jj 11,3112.2 i1, 11,0 (10,7 jj 9,9 y, j 11,6 /i 10,6 jlO,(12,6 II 10,8ll0,(I ■ ’ h ’ i *112.2 « 9,1} 8,;

«44 ~ 8 o ^L

8 |1 1 , 5 0(l1,1 2. •

10, 10, 9,

O 11,2

1 11,0 n 9,9|10, j 11,2 ! 9,5 j 8,, i 12,28 10,3} 9,; ! 10,7 jj 9,9 j 9,iI . « ~ II » IJ 10,7 |j 9,9 { 9,9 }10,2 U 8,7} 8,5 ( 11,3 jj 10,6 J10,C i 10,5 “ 9,8} 9,8 | 11,6 jj 10,0 j 9,2 } 11,4 8 10,5 i 9,5

11,511,29,910,8

8,0

1 1 , 1 1 0, 6 9,5

ii 11>* «10,9u 10,1 R 11,5

10.59,810.5

5 11’2 8 9>18 9,6II 9,4

3 11,19,89,2

O 10,88 9,7 2 }10,4

11,09,68,9

1 0 , 6

II 10,1" 10,6 U w

9 J10,6 ii 10,511

8,01 0 ,010,29,5

1 0, 61 0 , 09.1 10,2 1 0 , 07.89.48.29.99,38.5

11,411,0

M 7’5{ 10,2 310,0

11.711.1 10,3 11,911.7 11,09.8

1 1 . 2

11.79.8 9,4

9,2g 10,5 810,0i >•*510,2

8,9

9,9 10,910,2} 9,9 9,8|11,1 9,5)10,7I

u 1 0 , 2 11ii 8,6 i! 9,3IIII 9,1 810,0IIii 8,98 8,5R 10,1 H 7I 9,5a 9,6 u ’II q q 11 y a I11 I

7,59.49.79.2

10,29.28.78.99.17.58.58.39.18.8 8,0 9,7 .9,68.99.1

10,1

- : 10,4 S 10,3SuIIu u 10,6 » 9 11u u9,5 u• u10,3

10,710,7 H 10,3“9,8 śII

II U u It ii II IIuuuIII li

10,0 ii9 n1 M i1 11ursr scbbcźI

10.2 10,69.19.210.39.3

1 0,

http://rcin.org.pl

N

tSJO

sCD

p

pK CD

H-

°

S'

Os

H-

<D

N-

H

CD

CD CD.

s

O CD * Os

Pi

N <+ ag P

in>

1H

fl(

=«

=3

BS

■ s

tt

sa

«s

«■=

SC

az

ss

as

ss

ss

:c =

ss

ss

ss

s:

==

=e

se

cs

BS

SS

S] t

=ss =

=s i

==

=r

==

= «j

j

s .*

*to

toto

—A.

—k

-kmk

mk

mk

i-k

II

( II

II W

O

1 mk

(I

! ^

toSD

O'

CDV

>mk

-USD

-X

Ul

•fx

U>

O'

toSD

I

Ul

II CD

0*J

ł

VO

IIll

*«•

*•«•

sasa

sasa

sa

sasa

sasa

sasa

sa

11 sa

|| B

O

s 1

-fx

||I

to

-XU

l O

'2S

^

^

a**

Ul

O'

U)

OO

' to

■"*4

^4

mk

=-

JII

- I

1 --

4 I

I __

__j_

____

u—

— —

——

C =

S=

=s

= s

= =

— ~

—:C

S---

---jr

==

=|=

= =

=x

==

^

V -X

mk

-XU

)mk

Ul

toto

—k

-kmk

_Xmk

mk

mk

I -x

II W

O

1 -X

fl

9 ^

4*

too

vD—

k4

xU

)U

) U

lU

lU

lO

'CD

4x

^

11 CO

II <D

OP

1 V

D II

1 **

***•

*•sa

sasa

sasa

sa

saSa

sasa

sasa

| 1

saII

5

CK

1

-fx

II

i BS

B

to

as

a

o

as

BS

B

VD

IBKX

ss

as

&S

83

S3

Ul

03O

' -f

x0

3U

l•k

-4O

4x

|1

-x1

li 1

1 CO

II

1__

____

__!—

P|

~X

mk

mk

toU

)to

tomk

mk

.kmk

~_

r-k

ir

-X ] 1

-X

11 K

» O

1

IIU

4Xto

toco

03

o+*

.■f

xto

to

4x

Ul

Ul

vo

Ul

O

1I -u

n c

d o

q

i u

U '*

*»■*

S**•

sasa

sasa

sa

sasa

sasa

sa-

11

safl

B o>

1

uH

*>3

-4*

•V

>.

sDO

'VJ

1U

lv

o

toO

'to

toto

toV

D

| 1 v

ou

li

n

||mk

-x

| r

-kn

co 3

I-

VO

UII

.U

lO

1 1

coJj

<

+ H

- ^

uII

p

p

I SD

fl

fl Im

m*

-to

V0

I 1 °

11 1 !

Ss

"! 1

-k

"I

11

H <

1

N5

.t 1

**4

fl H

- I

H

s •

• .

••

• -

••

••

••

••

••

•1

~fl

CD

1 fl

! «

p II u

h II -*■

Ił U

l fl

- H

VOS

es

si

II ci

n -

II U

l

li ----

-----

ttS

BB

BB

lsc

sx

a^

sB

C:

•i mk -i U U

^

f

^

nJ

|\3

n]

M V

w W

«• tf

VD ^

a CO

a

x=

=s=

ara

as

ak mk mk

O'

4

4*-

« W

\ł W

>* >4

O)

O' U)

IV

O'

^

U

PO

IS)

So

O

' O

N

Ul

-X

toVJ

J o

O

-N

-x

l\J U

U)

fo Vj

O a

U O

u>

m

ro

-x

-k

*k

_kr

o

CD

C

D

O'

SD

U

l

I CO

II O

M

N:

sa

^s

= s

(|!

Bs

s4

ss

^

—x

I a

II IV O i

flto

i vo u cd oq i

n-

«-

ii

3

O

si

IIU

l I

-x

|| |

|

||i

n i

u—

1 T---

4X.V

JI

ro

ui

to

to

4

-f*

O'

4

o

4

to

m

sd

Ul

co

O

VJ1

-X

Ito

i -

i

u

I

V0

-X

-x

-x

U>

-xO

' O

' O

' r

o

>3

ui

to

to

-x

-x

u

sji

O'

\ji

o'

OtoO'UO'toUiO-x

4

U)

to

ui

coissk: b

bbs =

==ac= a

-X

-x

-x

u>

Lu -

XU

l •£

»•

o*

—

x O

O

'

SIR

SB

Ba

=*

=3

==

X3

BUi

to to

-x -x -

x -

-X

O'

^

^

QS

OD

«i

Ul

fc>

to

O'

VJ

lU

.M

f‘

Ul

OD

U-

xt

oO

'

to -0

U

CD

O'

Ui

I -x

I KO

•

1 ~ I -X

!___

_=

4x-

i C

D -

I ~

-x

| O

'

mn -

x nII

CD 3

I VON

I! f

tp

| \

J11|

II p

p

I O

HII

1 I

»

•# ---

I 8

8 *

I

II ~

II O

'

■fx Ul VO-x

-x

V

>

Ul

-xto

vo

to

to

u

i

O

U

VO

O

'

U;to

to-x

-x-x

-x-x

-x-x

U'

U-

xj

vO

CO

VO

Ul

Ul

^U

l

COO'-i

UlCOUlO'^'J

I I -X

I vo

I s*

l to

I

n -

ak_k

mkU

lto

-LU

lU

lto

tomk

-k_j

.11

Ul

Ul

O'

Ul

mk

vo

O'

Ul

oU

lU

lVJ

I*

4■p

xSD

O'

fl

sasa

sasa

’sa

sasa

a©

II *f

x1

wv

oO

toto

Ul

Ul

Ul

Ul

•4>

4o

Ov

03U

l-P

s

U—

—s

: II

-X

mk

mk

akU

lU

lmk

U)

Ul

toto

akmk

ak-k

akmk

II O

'O

'U

l-4

oak

*4

-fx

—k

O'

O'

Ul

O'

03

4=-

Ul

SD4

Ul

II -

sasa

sasa

sasa

sasa

sasa

sasa

sasa

sasa

sasa

II U

l>s

-mk

VD

Ul

SDU

lO

O'

Ul

“4U

lU

l0

0to

00

vo

Ul

SJ1

O

1 -x

mk

«kto

Ui

Ul

-kU

lU

lto

to—

k_A

akmk

mk

mk

•kII

-4U

lto

OO

toO

'4

xto

o-4

SDSD

SDO

'U

l0

0-4

Ul

II

sasa

sasa

sasa

saH

4

x

II--

------

vo

^4

Ul

Ul

CD

SD

mk.

O'

O'

O'

Ul

-k0

0o

VD

Ul

Ul

o

I -X

I V.

p=

==

#-II

CD I

H U

CDs I

II U

I II

w=

==

=ł=

=^

II IV o 1

II II ®

II

ii B

os i

n II

II

IIJł

1 II

II I -X II

II CD

B I V

O Ił

II «+

H* I U

l I!

II P p I

ii T

i

II I

Ił

1II

«

I

M H

- I

U CD

iM

CDs I

n K*

o i

II CD 0Q I

II 8

Osi

H I

i

II

-xII

O'

II '•

n ui

—x

-x

V*)

S*

) “

X U

l O

' -x

O

4

o to

to O Ul

Ul

vo

to

u-

ix

ou

o'

>a

)0

as

Ul

oo

to -x

°

i ?

.U

iI

-Xl vo

I sa o

U co

BII ct*

H*

<1

P

P

II I

■*

--II

«:U

H-

II CD

II CDs

a=

ZS

SB

B=

II -X

II O'

N -

II 00

U>

U

l -x

0

0

4

O' -P*

sa

*ł ^

f\j to

O'II

-Xii

ax:

u *

-li

-U;

li - y——

11

-x

II O

'U

«II

-l=x

II tlB

ssa

II -x

II

O'

II *•

fl

U>

-x -x to

U Sj

xO

K

UJ

-x

o

-x

4

U)

to to

-x -x -x -x

O

^

Ni

O'

N)

03

U

l

O'

^

Ul

U)

U

"to

O'

Ui to to

to -x

to-X

co VX?

o vo

o

(D

U^

fU

-J

^I

uV

BU

l-

x

-X

-X

-X u>

to

O'

O'

O'

-O

vo

U)

•u

A

S

j

isa

sc

sa

sC

BB

sc

-x -x

-x to

toVJ

1 ■#

»*

4

CX)

SD

03

O

VO

Ul

-XII

-x

II CO

n ~

II O

'tu­

li -x

M Ul

II

sx

II 00

H -x

II O

'II

sa

II -4

II___

II II

-x

II SD

II

-

II U

II II

—II

-x

II O

'II

*n

o »3

B=

:

-x -x

to to

u O

' u

o

co

o

O

to SD O'

co-x

-x ~x

to to

Ul Ul O' 03 CO

4

O'

O'

o

o

to

to t

o -x

-x

-x

-x

SD

O

' O

' U

l N

] u

i

vó

U)

to

O

s

l

O

Ui to o u

U

to

to

-x

-x

—x

O'

O'

O'

O'

O'

-O

CD

U)

V

Xj

VD

U) to

to to

-x to

-x IU

-U

s

j

o

VD

^

U

l

O'

U)

-fx

SO

-fx

Vl to

U

to t

o -x

—x

—x

—x

-X

U1

O'

U1

,U1

O

' u

i

Sji

O

SO

V

>O

4

-t*

.

-4

*fx-X -x

to U

-X0

3

03

o

O

'V

lU

)t

ot

o-

x-

k-

k-

k

to

-x

O'

U)

CD

O

' C

O

Ul

-x to o

V

o

-X a

■fx

VD

+x.

'Ix to o

Vi VD

CO Ul

_Jl

_kUl CO

sa

ve0

3

U>

to”

o

-x

tou

i o

5 = = f}., = =4=»

-U

JII fl H n u

-x |

| V

D f

l U

l II

.to

n u u a u »

Ul

I v

o

■fx

| U

l

II IV

o

II CD

0*2

ll B

O

sII

I

Ui

I V

D

-

I sa

«P-

I C

D

—I— 1

-X

. I

?I

Vl3

X=

|:=

=:

_k I

-XVI

1 00

O'

I CO

-x

| -x

Ul

I V

Dsa

{

<•O'

i to

1 -

------

---I

-x3—00

COu

iu

iO

to

40

'V

it

ou

i

-x -x

to to U>

-x4 Ul

O 4 -x O

'vu

to

to

to

to

to -

x-x

O' vo

to

o

to

O'

U CD

OOVO

UJO'

COVO

toCO

-xto

Ul so

to to

~t»

-x

IO'

Isa

| *

1 I-x

|O'

I

-x

-x

to

to

-xO' u co vo u

o O'

03 Ul

Ul to

Vj to to

-x -x

-x -x

O O' CO

O' O'

n] Ul

O 03

>3 O'

CO O

^to mk Ul

I"

T" I VD

I s-

I *x

bsIts

si

H CD

B

H <+ H- I

II ft) P

I

II I I

,f J

TT -----

iII

* |

II H- j

II CD I

II 0>s

IH

I**:«=« =£

II IV O

I II <D CJq |

II B Os I

II i I

tf---

1flco 3

I

H <+ (

X I

U p p I

« I I

«---

1II

ag I

II H*

|-I

I CD

|*x

II CDs I

:rr=TT=

==i

-X if IV O I

VD II CD O

Q I

- II B

Os I

Ul II

II

—*---

1II

I-X

II

CD 3

I

SD II c+ H-

!-

II p p |

-<4 II

IIII

I*

II 1

II 3

1II

H* I

II CD

I

II CDs I

IIAII

-x II VD H

Ul U

U II II II II II H ,

II II II II H II-x

||

VO II

Ul I! -fx || II II 11 II II

s==H II II II II II li ll -xil

VD II Ui II

Ul II II II II II II

rsaii

& S O'

Przyrost naturalny na 1000 ludności

http://rcin.org.pl

Tablica 7- 31 -

Zgony niemowląt na 100 urodzeń żywych

IfcssssasssssxasssssII II“Województwaitii|

hPolska u

u M.st.Warszawa iiU WarszawskieU Bydgoskie ujj Poznański a

Hm .Łódź jj Łódzkiej{ KieleckieH X*Ul3 & i.Skil.6 II|| Blałostocl ieuOlsztyńsk; ■jj Gdańskie?i Koszalińskiejj SzczecińskiefiZielonogór kie u[j Wrocławski ' j! Opolskie j j Katowickie |{ KrakowskieI' RzeszowskieiiIkz

mia­sta

10.2

10,7ii 12,4

11»5

12,51 1 , 81 2 , 0

i i 1 2 , 8

u 10>1 a

c = = = =aii!= = z: = = = = « = = :

■ if-----wieś u ogó-

g łemrrsl sat s s s s x l b s = = =r j

1951

fi 1 1 , 8 ! 1 0 , 6

11,2 . . 10,5 II 10,7

9 Ił *

• j j 9 ’ °13,0 u 12,9

• 13,1 j j 12,55,0 fi 10,0

j 12,2 # 14,1i ..i 13,4 li 14,2‘ I ’ M! ,3.5 . ■ 11,1 II 12,4

| 13,2 J 12,5l . „ . n . » ni 12,6 .. i ’ n ’j 11,7 || 12,2i 1 0 , 1 II 1 0 , 0I IIj 10,3 jj 10,7I 10,4 g 10,9 i uiJsaasasdUssass

II 1952 HIIwieś n ogó-

s Łem■ = axj«s*asiiB= =c = = r = ac

12,5 S 9,6U

mia­s t a

3 S S S C X 3

8,7

wieś uuu

j ę » e = J = s : : = 4 ł =

10,2 fiu

•IIf i 6,0 6,0 •

IIUII13.413.4

f i 11,1i 10,5

8,89,7

11,8 11 ,1

IIUIIliII11,5 j j 8,5

II 10,37*6 9,0 II

II• 10,3 • II

II13,513,0

II 10,6j j 10,7

9,29,5

11,111,0

f iHIIIIn10,2 II 0 4

II o * 1 7,7 8,214,5 II 11,5II 1 10,8 11,8 tiu

ii

14,6 o 12,2 11,3 12,7 i i13,8 i 9 >9 9,2 10,9 uuii12,2 || 10,5 10,3 10,6 u

ii

13,8 II 10,1uI! 10,5

9,4 10,9 uu13,0 10,5 10,6 uu12,7 li 9,6

li| | 9,8

9,3 9,8 nu

12,2 10,2 9,6 nu10,6 i i 8,4 8,3 8,7 uu11,3 i 8 ’3 7,1 8,9 uu

u11,3

E= =*= = = =II 8,7

J = = = = =7,4 9,0 ii

ji_

J mia­sta

10,810,8

http://rcin.org.pl

M ałżeństw a w P o lsc e U ro d zen ia w P o lsc e

/w ty s i ą c a c h /

W g 'i* 57 51 52 55 ^4 1355 ’ 1948 49 ?0 51 52 55'

ogółem

Wykres 1

Zgony w P o lsc e P rz y ro s t n a tu ra ln y w P o lsc e

36Ó /w ty s i ą c a c h / 750- /w t y s i ą c a c h /

340 700-

320 650'

300 \ 600-

280 \ ?50i

260 ^ 500.

240 450/ .

220 400

200 . ^ v 35CL_____ " \,X* N180 ^ \ 300

V ____160 *N.250

140. 200 ■ .*»«*•***

120 150

100 y • • w - 10o

80 5 °

-E

19^5 1948 i9 50 51 ŚS 53 54 -1 $55 1948 43 fO 5'1 5^ ?!? 54 ' 1955

■ ia s t a -------------w ieś

http://rcin.org.pl

Urodaenia. ty« na 1000 ludności 'V Polsoe

30

2S

19*7 *8 * 9 50 51 52 53 5* 1955

Zgony na 1000 lu d n o ś o i w P o lso e••

10-

19*7 *8 *9 50 51 52 53 5* 1955

P rż y ro p t n a tu r a ln y na 100C lu d n o śo i w P o leoe

20

18

17

1947 *8 49 50 51 5? 51 34 1955

Wykres 2

M ałżeństw a na 1000 lu d n o d o l w P o lso e

.10

Zgony niem ow ląt na 100 u ro d se ń żywych w P o lsc e

131211

109

e

7

1947 48 *9 50 51 52 53 5* 1955

http://rcin.org.pl

Małżeństwa aa 1008 ludnoAol Wytarte 3

18

15

13

12

10

1950 51 52 53 54 1955

18

16

14

12

1950 51 52 53 54 1955

Woj. w arszaw sk ie18

16

15

14

13

12

10

1950 51 52 53 54 1955

M .st.W arszaw a18

16

14

12

10

Woj. lu b e l s k ie

13

12

10

V..

1950 51 52 53 54 1955

Woj. p o zn ań sk ie18

17

16

15

14

12

10

"oj. bydgoskie18

1*

12

10 v

1930 51 52 S3 54 5 955

Woj. k i e l e c k i e18

17

14

12

10 V

1950 51 52 53 54 1955

http://rcin.org.pl

Małżeństwa na 1000 ludności Wykres 4

18 W o J .b la ło s to o k le

14

1950 51 52 53 54 1955

18 W o j.o ls z ty ń s k ie

12

10

1950 51 52 53 54 1955

18 W o J.szo z e c iń sk le

15

12

1950 51 52 53 54 1955

Wo J . s le ld n o g ń r s k leie

16

13

1950 51 5? s

18

17

16

15

14

13

121110

£'

195S ?1 5? ‘ 53 54 1955

18 WoJ . k o s e a l1fisk le

i

10

195 0 51 52. 53 54 193J

18 W ^J.w rocław skie

\---

1 910 51 52 53 54 1955

W c i.o p o lsk ie

4 950 51 52 53 5 4 1955

http://rcin.org.pl

\ł ia ie e ń s tw a pa 1OOC lu d n o ś c i W ykres 5

W o j.k a to w ick ie .18

17

16

15

1413

1211

10

9

8

1950 51 52 : 53 54 1955

Woj. r te s z o w s k ie1817

16

15

1*13

1211•'0

9

II

1350 51 52 53 54 1955

W oj.krakow skie

1950 51 52 53 54 1955

http://rcin.org.pl

r Uroćsania iywe na 1000 ludnośol Wykraa 630 Woj. w arszaw ski*

29

28

27

26

25

23

Wuat.y&rsaasre2423

222120

1947 48 49 ‘ 50 51 52 53 54 19551947 48 49 50 51 ^2 53 .54 1955

28

26

25

24

22

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955

W oj.bydgosk ie

33

30

29

28

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955

28

27

26

25

1947 48 49 50 51 52 5? 54 1955

® o j .k ie le c k ie

30

29

28

26

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955\ W oJ.*rocław elci«

36

38

34

33

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955

1947 48 4 9 50 51 52 53 54 1955

http://rcin.org.pl

U ro d zen i* gywe u* 1000 lu d n o d o i Wykres 7

W o j.o ls z ty ń sk i*

\ W o j.z ie lo n o g ó rs k ie

http://rcin.org.pl

Urodzenia żywe na 1000 ludnośoi Wykres 8

Wo J . k o S z a l i ń s k i a Woj.azczeolńskie

http://rcin.org.pl

Urodeenla żywe na 1000 ludności

http://rcin.org.pl

Zgony na 1000 ludnojoi Wykrwa 10

f o j . k l a l a a k l a

19*7 *8 * 9 50 51 52 53 54 1955

W o J.* la2 o a to o lrta

13 ’'••t,'*aracMft 12

19*7 ,48 *9 50 51 52 53 54 1955

W oj.by lgoak i i

13 W o J .lu b e la k la

44

19*7 *8 *9 50 51 52 53 5* 1955

http://rcin.org.pl

ó«0 ay M 1000 ladastfol

\ W o J.o le e tjrń sk i*

10

13

121110

■ Woj«koo B eslńefcle

12

10

1947 4 8 49 50 51 52 53 54

13 Woj ,k o * « a li6 » fc U

121110

9

e7

A/ \ Wpj.poBIUL&Ski*

10

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955

13

121110

9

87

1947 48 49 50 51 52 53 34 1955

12

1947 48 49 5 0 51 52 53 54 1 935

13 W oJ.katow iok l#

1110

9

'8.7

http://rcin.org.pl

Zgony na 1000 ludności

13

12

11

10

9

*

7

Woj. wrocławskie

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955Woj. reesBowskle

33

12

11

10

9e

7

13

12

11

10

9I 8I r

Wykres 12Woj. krakowskie

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955

http://rcin.org.pl

i.st.Warsaawa

1947 ile 49 50 51 5*2 v §3 54 1 #3

Woj. bydgoskie

Prayrost naturalny na 1000 łudnodoi

19 toj. waraaawakl*

16

17 16

15 14 13 12

Wykres 13

1947 46 49 30 31 52 33 54 1955 M.Lddd

Woj. 26dakie

1947 48 49 50 51 32

Woj.lubelskie

21 Woj.kleleokl#

20'19 J

W o j.g d a ń s k ie

http://rcin.org.pl

Prayrost naturalny na 1,000 ludnośoi Wykres 1*

Wo j : k o s z a l iń s k ie '* '0 j , s z o z a o iń s k ie

13 W e j .M a łe a to a J d t W o j.o ls z ty ń s k ie

http://rcin.org.pl

33 W oj.p o zn ań sk ie

32

31

30

29

28

27

26

25 24

23

W o j.o p o lsk ie

Wykres 15Przyrost naturalny aa 1000.

33 i

32

31

30

29

28

27

26

25 24

23

22 '

21

ludno5ol

W o j,k a to w ick ie

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955 1947 4# 49 50 51 52 53 54 .19*5

http://rcin.org.pl

Przyrost naturalny na 1000 ludnoóoi Wykres 16

Woj #,Vr akowskie

1947 48 49 50 51 5 53 54 195

Woj.rzeszowskie

17jf— —16

1 '4

1947 48 49 50 51 52 53 54 1955

Woj.wrocławskie

30

2627

1947 48 *9 50 51 52 53 54 1955

Woj.lubelskie

26

22

20

I'rodaecift. żywe na 1C00 ludności ><7 kr es 9Wpj.rne3newskie

25

22

^ SoJ.krakowskie

26

53 54 1955

http://rcin.org.pl

W oJ.tddsłrfs

W o j,lu b e ls k ie

M.a t . Warszawa

*• J .b y d g o sk ie

1950 51 52 53 54 1955

żywy oh

M.Łćdź

1950 51 52 53 54 1955

14 Woj. k ie le o k ie

5

V^ *

1950 51 52 53 54 1955

Zgony n i e n o w i n a 100 u rcd u sń

W oj.w arszaw skie

1950 51 52 5 3 54 1955

W oj.poznańsk ie

http://rcin.org.pl

15

H-13

12 11

10 -I 9 8 7

6 5

4 '

W o J .b i ł io s to o k l#

1950 51 52 53 1955

14 ■ 13

12 ■

1 1 •

W o j * g d a ń s k i e

\\

10 4

9187

65i4.

\\

1950 51 52 53 54 1955

15

14

13

1211

10

9

87

654

Zgont n iem ow lą t na 100 u ro d eeń ijrwyok

W o J .o ls s t /ń e k le

Ijlcrea 18

1950 51 52 53 54 1955

Wo J .k o s M l lń s k i e

13

10

1950 51 52 53 54 1955

W a J .s io se o lń sk te

12

10

1950 51 52 53 54 1955

14

13

12

11

109

87

65

4

W oj.w rocław skie

3L1950 51 52 53 54 1955

W o j.a ie lo n o g ó ra k ie

14

12

10

1950 51 52 53 54 1955

12

10

1950 51 52 53 54 1955

http://rcin.org.pl

Wykres 19

Zgony niemowląt na 100 urodzeń tywyąh

WoJ.katowiokie

12

10-- >>

1950 51 52 53 54 1955

14

13

121110

9

87

65

Woj.rzeszowskie

Ł

Woj.krakowskie14

10

1950 51 52 53 54 1955

1950 51 55 53 r*'s 1955

http://rcin.org.pl

S p i s t r e ś c i :

Wstępstr1

Małżeństwa 6Urodzenia żywe 9Zgony 13Przyrost naturalny 16Zgony niemowląt 20Zakończenie 23Tablice 25Wykresy 1 - 1 9

5 map w tekście

http://rcin.org.pl

http://rcin.org.pl

http://rcin.org.pl