lato2018 2018 WIELKA GMINNEGOZ WTRZCIANIE ALNIK TURALNY

ISSN 1506-1086ISSN 1506-1086

B£ÊDOWA ZG£OBIEÑSKA BRATKOWICE D¥BROWA MROWLA RUDNA WIELKA ŒWILCZA TRZCIANA WOLICZKA

��

��

��

�

lato 2018lato 2018

KWARTALNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY SAMORZĄDU GMINY ŚWILCZA I GMINNEGO

CENTRUM KULTURY SPORTU I REKREACJI W ŚWILCZY Z SIEDZIBĄ W TRZCIANIE

KWARTALNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY SAMORZĄDU GMINY ŚWILCZA I GMINNEGO

CENTRUM KULTURY SPORTU I REKREACJI W ŚWILCZY Z SIEDZIBĄ W TRZCIANIE

nrnr 8686cena 6 złcena 6 zł

Rośniemy z Ojczyzną

– Polską!

Rośniemy z Ojczyzną

– Polską!

Ucz. kl. „0” ZS w Dąbrowie

Gminne ObchodyŚwięta Narodowego 3 Maja

Gminne ObchodyŚwięta Narodowego 3 Maja

Fot. Alicja Chylińska, Damian Trala

Witaj Maj - 3 Majdla Polaków błogi raj...

Witaj Maj - 3 Majdla Polaków błogi raj...

Pielęgnowanie pamięci o przeszłości własnego narodujest jednym z ważniejszych zadań każdego człowieka,któremu bliskie jest słowo patriotyzm!

„Trzcionka” nr 86/2018 3

Pierwsze półrocze– za nami,przed nami– wakacje, urlopyi wyborysamorządowe

Po co komu gazeta, skoro jest Internet? W sposób bezpar-donowy wtargnął do naszych domów, do naszego życia, alewielu naszych mieszkańców nadal nie ma do niego dostępu.Z różnych powodów. Czasami jest to świadomy wybór. Inter-net oferuje informacje prawdziwe i kłamliwe, można w nimznaleźć rzeczy dobre i rzeczy złe. Lecz przede wszystkim jestzłodziejem czasu. Następuje zmiana przyzwyczajeń. Już pra-wie nie wysyła się pocztą kartek z życzeniami, zastępując je e-kartkami czy e-mailami. Kto chce, może czytać książki na mo-nitorze lub tablecie. Internet oddala człowieka od człowieka,choć paradoksalnie, można sobie pogadać z wszystkimi ano-nimowo na „czacie” czy na „gadu gadu”. A anonimowość zwal-nia od odpowiedzialności i demoralizuje. W Internecie możnaudawać kogo się chce i pisać, co się komu spodoba.

W gazecie, szczególnie lokalnej jest to niemożliwe. Arty-kuły piszą konkretni ludzie zakorzenieni w danej, raczej nie-wielkiej społeczności. Informują o sprawach, o jakich prasawielonakładowa nigdy by nie napisała. Wypełniają lukę infor-macyjną o tzw. „małych ojczyznach”. Może dlatego prasa sa-morządowa w gminie ma się całkiem dobrze. Nakład pismajest wprawdzie niewielki, ale objętość i zawartość bardzo sięzwiększyła. Mówią o tym ci, którzy chcieliby mieć kwartalnikw domu.

Kwartalnik „Trzcionka” jest dziełem wspólnym – świadkiemtworzącej się już 21 lat historii nośnikiem informacji, towarzy-szem życiowych losów i drogi trzech pokoleń. Jest, jak innegazety lokalne, dobrem kulturowym gminy i dokąd to będziemożliwe, będziemy go wspólnie tworzyć. W bieżącym nume-rze piszemy m.in. o uroczystości Wielkanocy, 3 Maja, obcho-dach strażackiego święta, lokalnych uroczystościach wiejskich,święcie samorządowców, o konkursach, w których uczestni-czyła nasza młodzież szkolna i inne. W maju i czerwcu obcho-dzony jest Dzień Matki, Dzień Dziecka, Dzień Ojca. Kończy sięrok szkolny, zaczyna okres urlopów i wypoczynku.

Stopień satysfakcji z tworzonego przez nas numeru niezależy tylko od nas, zarzucić nam można grzech zaniechania,że nie wszędzie i nie zawsze jesteśmy tam, gdzie trzeba,a korespondentów – coraz mniej. W życiu redakcyjnym istotnajest konsekwencja tworzenia, pomimo pojawiających się prze-ciwności i trudnych, czasami bardzo bolesnych doświadczeń.

Zbliżają się wakacje. Czas urlopów i wypoczynku. Spę-dzajmy go bezpiecznie, zdrowo i wesoło!

�

Adam Dziedzic

Życzenia z okazji rozpoczęciasezonu wakacyjno-urlopowego2018

Niech żyją wakacje, niech żyje – pole, las.I niebo, i słońce, i wolny, swobodny czas!

Kończy się rok szkolny 2017/18, rok wytężonej pracyuczniów, nauczycieli i rodziców. Rozpoczynające się wa-kacje to okres wypoczynku, a także zbierania sił i energiina kolejny rok szkolny. Wkrótce rozpocznie się sezon urlo-powy dla pracujących.

Wakacje i chwile odpoczynku są dla nas niezbędne– uświadamiają, że jesteśmy tylko ludźmi, że potrzebuje-my odpoczynku, zmieniają naszą perspektywę, odświe-żają i przez to znacznie ułatwiają wprowadzanie zmianw życiu. Wyrywają nas z niewoli ciągłego dążenia do celuoraz szponów Internetu, a uczą bycia „tu i teraz”. Chwilewolnego czasu to również tak potrzebny nam „bufor”, czasw którym stłumione emocje mogą dojść do głosu i na-uczyć nas, że nie jesteśmy niezastąpieni. Przede wszyst-kim jednak wakacje to zabawa, to zacieśnianie więzii odświeżenie, szczególnie w czasie, gdy nasze życie prze-siąka powoli nudą.

Uczniom przedszkoli i szkół Gminyz całego serca gratuluję wiedzy i umiejętności, które zdo-byliście w mijającym roku szkolnym. Życzę, aby wakacjebyły okresem dobrego i bezpiecznego wypoczynku, cza-sem samych radosnych chwil i miłych przygód.

Szanowni Dyrektorzy,Nauczyciele i Wychowawcy!

Składam serdeczne podziękowanie za codzienny trud,twórczą pracę dydaktyczną i wychowawczą, za zaanga-żowanie i rzetelną pracę. Zawód, który wybraliście, wy-maga wielkiej odpowiedzialności i życiowej mądrości. PodWaszą opiekę trafiają pokolenia młodych Polaków. Otwie-racie ich umysły nie tylko na świat wiedzy, ale także naświat wartości. Niech znakomite osiągnięcia i godna po-stawa wychowanków będą wspaniałą nagrodą i zachętądla Państwa do dalszego działania. Wdzięczność uczniów,uznanie rodziców, docenienie przez władze oświatowei samorządowe daje Wam siłę oraz wiarę w sens trudnejpracy.

Łączę wyrazy szacunku, życzę pomyślności oraz szczę-ścia w życiu osobistym i rodzinnym.

Drodzy Goście i Mieszkańcy Gminy!Jesteście szczególną częścią społeczności gminnej,

której rolę trudno przecenić.Dziękuję za wszystkie dokonania, na rzecz społeczno-

ści gminnej.Składam gorące życzenia radości ze wspólnotowych

działań oraz wszelkiej pomyślności na przyszłe dni. Niechdobre zdrowie i pogoda ducha zawsze pomagają Pań-stwu w realizacji planów. Łączę życzenia wielu radościw życiu osobistym.

Do zobaczenia – po wakacjach i urlopach – po wypo-czynku.

Wójt gminy – Adam Dziedzic

Świlcza, czerwiec 2018 r.

„Trzcionka” nr 86/20184

Uwaga Czytelnicy,Sympatycy i Korespondenci„Trzcionki”!

Redakcja „Trzcionki” uprzejmie prosi o nadsyła-nie wspomnień, refleksji, własnych przemyśleń, arty-kułów problemowych do każdego kolejnego numeruna miesiąc przed upływem kolejnego kwartału, donr 87 – do 1 WRZEŚNIA 2018 r. Po upływie tegoterminu materiałów nie przyjmujemy!

Redakcja przypomina o właściwym wykorzystywa-niu danych osobowych wg przepisów RODO (Rozpo-rządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Eu-ropejskiej 2016/679 z dn. 27 kwietnia 2016 r.).

Zofia Dziedzic

REDAGUJE KOLEGIUM w składzie: Zofia Dziedzic, Władysław Kwoczyński,Zbigniew Lis, Artur Szary. ADRES REDAKCJI: 36-071 Trzciana – GminneCentrum Kultury w Świlczy z siedzibą w Trzcianie, tel. 17 85 14 438,www.swilcza.com.pl, e-mail: [email protected]ŁAD: 500 egz. + 50. Nr ident. 690473296. Pismo zarejestrowano w SądzieWojewódzkim w Rzeszowie, Sygn. Akt. I Ns Rej. Pr. 18/97.OPRACOWANIE GRAFICZNE: Dorota Wadiak.DRUK: DUET Drukarnia Wydawnictwo Mariusz Michalik, Boguchwała, tel.603 703 003.Za treść poszczególnych artykułów odpowiadają autorzy. Nie przyjmujemyprzedruków z książek, gazet czy Internetu. Nie zwracamy materiałów niezamówionych i zastrzegamy sobie prawo segregacji nadsyłanych materiałów,dokonywania skrótów i poprawek. Nie płacimy wierszówki.Do druku oddano: 19.06.2018 r.

WYDAWCA:Samorząd Gminy Świlczai Gminne Centrum Kultury,Sportu i Rekreacji w Świlczyz siedzibą w Trzcianie.

ISSN 1506-1086

SPIS TREŚCI

WIADOMOŚCI SAMORZĄDOWE ................................. 5

Projekt e-usługi w oświacie ................................................................. 5Regionalna Konferencja LOWE jest dla Ciebie! ................................. 6Pierwszy rok przygody z LOWE na finiszu ......................................... 7Środowiskowa Świetlica Socjoterapeutyczna w Świlczy ................. 11„Mały” finał LOWE! ........................................................................... 12Pisali o nas... w internecie i prasie ..................................................... 13Nowy sprzęt ratowniczy dla jednostek OSP z terenu GminyŚwilcza ................................................................................................ 14Herb Gminy Świlcza ........................................................................... 16Kierunki rozwoju edukacji w Gminie Świlcza – w myśleniu o uczniuXXI wieku ............................................................................................ 18Zapraszamy do skorzystania z oferty wypożyczalni przy GminnymOśrodku Pomocy Społecznej w Świlczy! ......................................... 20

W KRĘGU WIARY I TRADYCJI .................................. 22

Wielkanoc z udziałem strażaków....................................................... 22Diecezjalna pielgrzymka strażaków .................................................. 24VIII Ponadregionalny Konkurs Pieśni Maryjnej „Matuchnie pieśńniesiemy” ............................................................................................ 26Polski MAJ w moim sercu? ................................................................ 28Boże Ciało .......................................................................................... 29

HISTORIA PRZEMAWIA DO NAS ............................. 30

Pamiętajmy ......................................................................................... 30Flaga RP – nasza biało-czerwona ..................................................... 31Zbrodnia katyńska 1940 ................................................................... 32Działania Towarzystwa Przyjaciół Świlczy ........................................ 33Nieśmiertelności nie odbierze Im nikt... ............................................. 39Jakby z nieba spadło nam... ............................................................. 41

KULTURA NAJCENNIEJSZYM DOBREM .................. 43

„Ojczyzna swoja każdemu najmilsza” .............................................. 43Dzień Działacza Kultury w Gminie Świlcza ........................................ 46Dzień Bibliotekarza – czytanie nas łączy .......................................... 46„Dowolność czytania” – XV Ogólnopolski Tydzień Bibliotekw GBP w Świlczy zs. w Trzcianie i jej filiach ...................................... 47Majowe spotkania autorskie w Gminnej Bibliotece Publicznejw Świlczy z siedzibą w Trzcianie ........................................................ 49Jak zarażać młodych miłością do muzyki”? .................................... 50O działaniach kulturalnych GCKSiR – w skrócie .............................. 51O kontrowersyjnych dziedzinach sztuki ........................................... 52

ŻYJĄ WŚRÓD NAS ................................................... 55

„Lider na rynku producentów konserw” .......................................... 55

WYDARZENIA BIEŻĄCE ............................................ 58

Gminne Obchody Święta Narodowego 3 Maja ............................... 58Przemówienie Wójta Gminy Świlcza Adama Dziedzica .................... 59Obchody Święta Strażaków .............................................................. 61Dzień Matki w Polsce i na świecie ..................................................... 62Strażackie świętowanie ...................................................................... 63Godnie uczcili rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja ................... 64Idą wakacje, pamiętajmy o bezpieczeństwie najmłodszych! ......... 65

OŚWIATA – EDUKACJA – SPORT ............................ 66

Myśląc Ojczyzna... ............................................................................. 66Kuchnia wielkopostna i wielkanocna naszych przodków ................. 68Wojewódzka Olimpiada Wiedzy Szkolnictwa Specjalnego „Jakato melodia, czyli co nam w duszy gra” ............................................. 70I Gminny Konkurs Recytatorski dla przedszkolaków pod hasłem„Od Tatr do Bałtyku” ......................................................................... 71Zabawka w życiu dziecka przedszkolnego ..................................... 72Oszczędzajmy zasoby Ziemi ............................................................. 74I Turniej Szachowy o Tytuł Mistrza Regionalnego Domu TradycjiLudowych w Trzcianie ........................................................................ 77Marzy mi się niezależność i samodzielność normalnego życia... ..... 78Gminny Konkurs Bezpieczeństwa Ruchu Drogowegow Bratkowicach .................................................................................. 79

GŁOS MŁODYCH ...................................................... 80

„Zawsze wierni” ................................................................................. 80Edukacja blisko gospodarki ............................................................. 81Co we fryzjerstwie „piszczy” ............................................................. 83Zobacz, gdzie nas poniosło... ........................................................... 84

PRZYRODA JEST BEZBRONNA ............................... 85

Azotoks – zbawienie czy wielka tragedia? ........................................ 85Świat gadów w życiu Lasowiaków .................................................... 86Na wycieczkach... .............................................................................. 88

RODZINA – PODSTAWOWA KOMÓRKASPOŁECZNA ............................................................. 90

Syndrom sztokholmski w rodzinach z problemem przemocydomowej ............................................................................................. 90Wolontariat – pomagaj innym! .......................................................... 91Dziękujmy za już... ............................................................................. 92

ROZMAITOŚCI .......................................................... 94

Czy wiesz, że? .................................................................................... 94Czas wyborczy .................................................................................. 94Powspominajmy ................................................................................. 94Na poprawę humoru! ........................................................................ 94


WIADOMOŚCI SAMORZĄDOWE

Szanowni Państwo! Koleżanki i Koledzy!

Z okazji Zielonych Świąt – Dnia Zesłania Ducha Świętego tradycyjnieobchodzonego jako Święto Ludowe składam wszystkim Organizacjom dzia-łającym w środowiskach wiejskich wyrazy szacunku i podziękowania zacodzienną, nieocenioną pracę społeczną.

Ogromne zaufanie, jakimi cieszą się Wasze organizacje oraz stały kon-takt z mieszkańcami wspólnoty dowodzą, że stanowicie rzeczywisty ele-ment wyartykułowania potrzeb społecznych i środowiskowych.

Jesteście Państwo nie tylko gospodarzami, ale także autentycznymi li-derami społeczności lokalnych, gdyż przejmujecie od gminy realizację wie-lu ważnych zadań, co bardzo często wymaga poświęcenia swojego czasui środków. Dziękując za Wasz wkład w budowę społeczeństwa obywatel-skiego przesyłam życzenia pomyślności i sukcesów w pracy dla swojegośrodowiska oraz wytrwałości w rozwiązywaniu wszystkich ludzkich spraw.

Życzę pełnej zrozumienia współpracy zarówno z mieszkańcami jak wła-dzami gminy, zadowolenia z osiąganych celów, wdzięczności za trud, któregoefekty służą całemu społeczeństwu. Proszę także o przekazanie życzeń wszel-kiej pomyślności najbliższym oraz wszystkim Członkom Waszych Organizacji.

Z wyrazami szacunku – Grzegorz Patruś

Szanowni Państwo, drodzy młodzi Przyjaciele!Cudownych wakacji! Wspaniałych urlopów!

Kolejny rok szkolny dobiegł końca. Był pierwszym – wdrażanej reformy oświatowej! Przed Uczniami i Studentami,wszystkimi Pracownikami Szkół i Wyższych Uczelni wymarzone i upragnione wakacje, które są nagrodą za dziesięć miesię-cy wytężonej pracy. Życzymy, aby ten czas przyniósł Wam wytchnienie od codziennych obowiązków. aby były ciekawei przede wszystkim bezpieczne. Wykorzystajmy okres wakacji na regenerację sił, ale i poszukiwanie inspiracji do twórczychdziałań.

Dużo słońca, radości i pogody ducha życzymy!My dorośli pamiętajmy jednak, aby tworzyć warunki zapewniające bezpieczeństwo i beztroskę dzieci. Niech każda

wakacyjna przygoda kończy się szczęśliwym powrotem do domu i szkoły. W tym roku w szczególności zwracamy uwagę nabezpieczny wypoczynek nad wodą, w związku z rosnącą liczbą utonięć. Zachęcamy także rodziców do sprawdzania, czyorganizator wypoczynku dla dzieci i młodzieży dopełnił obowiązku zgłoszenia go do właściwego kuratora oświaty.

Obyście w nowym roku szkolnym wrócili z nowym zapasem sił i gotowością do spełniania marzeń i planów.Turystom, byłym Mieszkańcom odwiedzającym naszą Gminę Świlcza i Powiat Rzeszowski życzymy miłych wrażeń,

cudownych wspomnień – i zakochania się w naszym Podkarpaciu – gdzie woda czysta i trawa zielona ludzie ambitnii pracowici i postępowi. Zapraszamy!

Radni Rady Powiatu Rzeszowskiego: Sławomir Miłek, Tadeusz Pachorek, Tomasz Wojton

Projekte-usługiw oświacie

W najbliższym czasie zostaniesfinalizowany projekt e-usługi,projekt dotyczący podniesie-nia efektywności i dostępnoście-usług w zakresie zarządzaniaoświatą – m.in. na prowadze-nie dziennika elektronicznego,e-usprawiedliwień, e-stypen-dium, e-dowozów, e-stołówki,e-naboru, e-najmu, e-świetlicy.

W ramach projektu, którego wartość wy-niosła 1 018 397,19 zł, z wkładem gminyw wysokości 15% zakupiono m.in. 120 kom-puterów oraz 12 tabletów. W maju br. zostałyone dostarczone do naszych placówek orazskonfigurowane i jeszcze w tym roku szkol-nym rozpocznie się wdrażanie e-dziennika,m.in. poprzez szkolenia dyrektorów, admini-stratorów oraz kadry pedagogicznej.

Dzięki temu od 1 września 2018 r. apli-kacja ułatwi kontakt wszystkich uczestniczą-cych w procesie nauczania: uczniów, rodzi-ców i nauczycieli poprzez natychmiastowydostęp do informacji. Sukcesywnie będąwdrażane kolejne elementy nowoczesnychform komunikacji, jakimi są e-usługi i miesz-kańcy naszej gminy będą mogli w zakresieoświaty w pełni wkroczyć w XXI wiek.

�

Eliza Oleszak



W dniu 23.04.2018 r. od-była się Regionalna Kon-ferencja LOWE jest dlaCiebie! – Lokalne Ośrod-ki Wiedzy i Edukacjiszansą na wzmocnieniei aktywizację społecznościlokalnej z udziałem.

W konferencji wzięli udział przedsta-wiciele organów prowadzących ośrodkiLOWE z Rudnej Wielkiej, KrzeszowaGórnego, Niska.

Regionalna Konferencjaw Rzeszowie

Opiekunowie merytoryczni projektuJarosław Komża – koordynator projek-tu Lokalnych Ośrodków Wiedzy Eduka-cji w Związku Powiatów Polskich orazdr Stanisław Kowalski – Rektor Wy-ższej Szkoły Ekonomii i Informatykiw Krakowie. Uczestnikami byli równieżm.in. Edyta Igras – dyrektor Publicznej

Regionalna KonferencjaLOWE jest dla Ciebie!

Wizyta Minister Anny Zalewskiej wraz z Wójtem Gminy ŚwilczaAdamem Dziedzicem w placówce oświatowej w Rudnej Wielkiej

Szkoły Podstawowej w KrzeszowieGórnym oraz Andrzej Habigier – wice-dyrektor Regionalnego Centrum Eduka-cji Zawodowej w Nisku oraz przedsta-wiciele władz Gminy Świlcza Wójt Gmi-ny Adam Dziedzic oraz Sławomir Sty-ka – zastępca Wójta Gminy.

Prezentacji Szkoły Podstawowej im.Stanisława Dąmbskiego w Rudnej Wiel-kiej dokonały Janina Godlewska – dy-rektor szkoły i Agnieszka Kucharska –rodzic oraz uczestnik LOWE. Panel dys-kusyjny prowadziła koordynator mery-toryczny naszego LOWE – Edyta Pytko.Poza tym w panelu uczestniczyli: WójtGminy Świlcza – Adam Dziedzic, Mar-ta Grębosz – wicedyrektor szkoły, Jo-anna Wiśniewska – nauczyciel j. angiel-skiego, Anna Rejzowicz – uczestniczkaLOWE.

Szkoła przygotowała także wystawypromujące zajęcia w ramach LOWEi poczęstunek regionalny dla uczestni-ków konferencji m.in. proziaki z masłemczosnkowym i twarogiem, gomółki,oponki, ekologiczne soki. Wszystkie tesmakołyki przygotowały uczestniczkiLOWE na czele z Heleną Batóg, Bar-barą Salach, Marią Janowską i Kry-styną Czyż.

Wizyta ministerAnny Zalewskiejw Szkole Podstawowejw Rudnej Wielkiej

W tym samym dniu minister AnnaZalewska wraz z Wójtem Gminy Świl-cza Adamem Dziedzicem odwiedziliplacówkę oświatową w Rudnej Wiel-kiej, w której prowadzony jest projektpilotażowy LOWE w celu poznania do-brych praktyk w organizacji ośrodkaLOWE.

Wizytacja szkoły przez Minister Edu-kacji wskazuje na fakt dostrzeżenia efek-tywnych – w zakresie edukacji i oświaty– działań w Gminie Świlcza na czelez wójtem Adamem Dziedzicem.

Jak doszło do udziałuSP w Rudnej Wielkiejw projekcie „LokalneOśrodki Wiedzyi Edukacji na rzeczosób dorosłych”?

Projekt LOWE realizuje partnerstwozłożone z czterech instytucji: FundacjaMałopolska Izba Samorządowa, Zwią-zek Powiatów Polskich, Uniwersytet Ja-gielloński oraz Wyższa Szkoła Ekono-mii i Informatyki.

Wójt Gminy Świlcza Adam Dziedzicw kwietniu 2017 roku złożył wniosekaplikacyjny do naboru Grantobiorcóww ramach projektu „Lokalne Ośrodki Wie-dzy i Edukacji na rzecz aktywizacji osóbdorosłych”. Zostało wybranych 15 orga-nów prowadzących szkoły z całej Pol-ski, z którymi zostały podpisane umowyo powierzenie grantu na realizację

Projekt pn. „Lokalne Ośrodki Wiedzy i Edukacji na rzecz aktywizacji edukacyjnej osób dorosłych” (LOWE), realizowany w ramachumowy Nr UDA-POWR.02.14.00-00-1020/16-00 zawartej z Ministrem Edukacji Narodowej z Programu POWER 2014-2020.

JaninaGodlewska

Podczas panelu dyskusyjnego.



przedsięwzięcia pn. Lokalny OśrodekWiedzy i Edukacji. Wśród nich znalazłasię m.in. Gmina Świlcza, która realizujeswój projekt w Rudnej Wielkiej. Wyso-kość przyznanego grantu na stworzeniei działalność LOWE wynosi maksymal-nie 249 tys. zł.

W dniu 26.07.2017 r. została podpi-sana przez Wójta Gminy Świlcza umo-wa o powierzenie grantu na realizacjeprzedsięwzięcia pn.: „Lokalne Ośrodkiwiedzy i Edukacji na rzecz aktywizacjiedukacyjnej osób dorosłych”. LokalnyOśrodek Wiedzy i Edukacji utworzonyw Gminie Świlcza prowadzony jestprzez Szkołę Podstawową w RudnejWielkiej.

Termin zakończenia realizacji przy-znanego grantu to 30.06.2018 roku.Gmina utrzyma ten projekt przez okresnajbliższych 2 lat.

Stworzenie LOWE w ramach realiza-cji projektu daje podstawę do wytworze-nia warunków do funkcjonowania insty-tucji, która odpowiedzialna będzie zaofertę edukacyjną dedykowaną dla osóbdorosłych. Chcąc utrzymać efekty reali-zacji projektu zarówno Gmina, jak i szko-ła będą podejmować działania w celupozyskania odpowiednich zasobów, tj.finansowych, osobowych, rzeczowychoraz nawiązania partnerstw w celu wy-korzystania, utrzymania i funkcjonowa-nia LOWE.

�

Linki do artykułów:http://zsrudnawielka.pl/lowehttps://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/wizyta-minister-anny-zalewskiej-w-wojewodz-twie-podkarpackim.html#prettyPhoto

Powitanie p. Minister przez młodzież SP w Rudnej Wielkiej.

W środku, z kwiatami, Minister Edukacji Narodowej.

Zakończyliśmy pierwszy rok projektu LOWE finansowa-nego ze środków EFS. W ciągu tego roku tłumnie odwiedzalinaszą szkołę od poniedziałku do soboty w godzinach popo-łudniowo-wieczornych mieszkańcy gminy Świlcza. Mieliśmywśród uczestników naszego Ośrodka osoby dorosłe ze Świl-czy, Trzciany, Bratkowic, Mrowli i oczywiście najwięcej z Rud-nej Wielkiej. Świetnie integrowaliśmy się także z ościennymigminami, skąd przybywali do nas chętni na zajęcia, w więk-szości byli to rodzice bądź dziadkowie naszych uczniówz Pogwizdowa Nowego i Rudnej Małej, ale znalazły się takżepojedyncze osoby z Rzeszowa czy Trzebowniska. W naszymprojekcie wzięło udział 125 osób dorosłych. W tym momen-cie wskaźnik liczby osób uczestniczących w projekcie w sto-sunku do zakładanych we wniosku danych wynosi ponad

By dojść do celu trzeba było ruszyć w nieznaną drogę...

Pierwszy rok przygody z LOWE na finiszuPodsumowanie I roku realizacji pilotażowego projektu LOWE w Szkole Podstawowejim. Stanisława Dąmbskiego w Rudnej Wielkiej.

119%. Średnia ilość udzielonych form wsparcia dla jednegouczestnika to 4, ale są i rekordziści z 10 formami udzielone-go wsparcia.

To był zdecydowanie czas na LOWE

Obecne czasy stawiają przed każdym dorosłym człowie-kiem konieczność stałego kształcenia, ciągłego samokształ-cenia. Konieczność ta wynika z potrzeby nadążania ze swojawiedzą ogólną i zawodową za nieustannym postępem naukii techniki. Tempo zmian technologicznych jest oszałamiające.Szkoła teoretycznie dysponuje możliwością sprostania temu

Janina Godlewska



zadaniu. Nikt nie zaprzeczy, że wykształcenie zdobyte w szko-le nie wystarcza człowiekowi na długo zarówno w zakresieprzygotowania do pracy zawodowej, jak i w ogóle do życia.Wymusza to na społeczeństwie dążenie do ustawicznego od-nawiania i pogłębiania wiedzy z różnych dziedzin.

W LOWE zależało nam na holistycznym podejściu do roz-woju człowieka, dlatego w projekcie położyliśmy nacisk nauczenie się dla własnego rozwoju, uczenie się dla dobregożycia i w środowisku naturalnym, uczenie się dla harmonijne-go życia z innymi, uczenie się w celu rozwoju zawodowegoi na rynek pracy, uczenie się z dziećmi, a więc podniesieniepoziomu kompetencji językowych oraz wzmocnienie kompe-tencji informatycznych.

Śmiem twierdzić, że umiejętność odnalezienia się czło-wieka w skomplikowanym świecie mediów elektronicznych,bezustannie zmieniających się znaków jest niezwykle trud-ne. Przyjęliśmy także za szczególnie istotne następujące kwe-stie: polepszyć i zacieśnić relacje z i pomiędzy uczestnikamiLOWE, wpłynąć na podniesienie kompetencji osób z otocze-nia dzieci i młodzieży, lepiej wykorzystać i poszerzyć własnekompetencje.

W programach zajęć w znaczącym zakresie uwzględnili-śmy nasze regionalne tradycje, dorobek kulturowy. Szerokaedukacja społeczna rozwijała się poprzez zajęcia międzypo-koleniowe, wspólne imprezy plenerowe. Zajęliśmy się takżetworzeniem sieci partnerów. Sojusznikami w tych poczyna-niach byli między innymi: Dom Tradycji Ludowych w Trzcianie,Strefa Sportu w Rzeszowie, firmy: Hammerland i Exploresz Rzeszowa, „Owocowe Smaki”. Zarysowało się szerokie pole

do popisu dla współpracy merytorycznej z PUP w Rzeszowie,z Urzędem Marszałkowskim, z Kuratorium Oświaty. Dobrze, żebył czas na LOWE, które potrafiło wypełnić życie ciekawą tre-ścią, dało radość i satysfakcję. Nie będę powtarzać celówi założeń poszczególnych zajęć (zostały przedstawione w kwar-talniku „Trzcionka” z marca br.), podam tylko twarde dane,a więc mierzalne efekty.

Efekty, efekty, efekty...dużo tego było...

Proponowane przez nas formy aktywności zamykają sięliczbą 1138 przepracowanych godzin, w tym na język angiel-ski przypadło 219 godzin, na niemiecki – 78 godzin, zajęciakomputerowo-informatyczne – 156 godzin, zajęcia ruchowe– 119 godzin, zajęcia realizujące hobby uczestników – 35 go-dzin, zajęcia kulturalno-edukacyjne – 40 godzin, zajęcia zdro-wotne – 15 godzin, zajęcia z mentoringu – 195 godzin, spotka-nia integracyjne wszystkich uczestników – 20 godzin, warsz-taty prowadzone przez partnerów projektu – 20 godzin, indy-widualne spotkania, rozmowy, motywacje – 246 godzin. Saminiejednokrotnie byliśmy zaskoczeni rozmachem i bogactwemnaszych działań.

Zaobserwowaliśmy zacieśnienie więzi wspólnotowych,utożsamianie się z lokalnym środowiskiem. Realizacja zaśzajęć oceniana była na podstawie ankiet wypełnianych przezuczestników i instruktorów oraz trenerów LOWE, a także roz-mów i opinii przysyłanych na pocztę szkoły. Uzyskaliśmy prak-tyczną ocenę prowadzonych zajęć – bardzo pozytywną. Niechprzemówią uczestnicy, oto kilka wypowiedzi: „dzięki LOWEczuję się mniej samotny”, „udzielało się przyjazne nastawie-nie nauczycieli, pań sprzątających do uczestników programui siebie wzajemnie”, „w tak krótkim okresie poznałam wielunowych mieszkańców, nawiązałam nowe i ciekawe relacje orazprzekonałam się o życzliwości wielu osób”, „najbardziejwdzięczna jestem za zajęcia ruchowe... dały niesamowite efek-ty zdrowotne”, „poprzez udział w zajęciach mogłam rozwinąćswoje kompetencje zawodowe, społeczne, zdobyć wiedzę,pokonać bariery, poznać ciekawych i interesujących ludzi,i nawiązać relacje z lokalną społecznością”, „uważam, że pro-jekt LOWE jest świetną integracją lokalnej społeczności, przy-pomnieniem, że człowiek powinien się rozwijać i może to ro-bić w każdym wieku”, „zapisałam się trochę z ciekawości, tro-chę z potrzeby, trochę z chęci zmiany czegoś w swoim życiui poznania innych ludzi (...) ćwiczenia zmniejszyły ból mojegokręgosłupa, a nawet usunęły go”, „jestem na emeryturze, LOWEstanowiło dla mnie możliwość pożytecznego spędzenia czasu,rozwoju i pogłębienia wiadomości. Program LOWE uważam zabardzo trafny, mający szeroki wachlarz zainteresowań dla star-szych osób, którzy takiej formy oczekują, a mogą tu liczyć nafachową kadrę wykładowców”, „uważam, że danie możliwościSP Rudna Wielka prowadzenia tego projektu to dobry wybór,przykładem tego jest samo to, że osoby tam pracujące są za-wsze uśmiechnięte i miło nastawione do otoczenia”.

Takie wypowiedzi można by mnożyć i napawają optymi-zmem. Ankietowani wyrażali ogromne uznanie dla organiza-torów, kadry. Piszą o nas bardzo ciepło i serdecznie. Jest tocenny sygnał, że projekt spełnił zakładane cele. Z kolei na-uczyciele podkreślali, że pogłębili kompetencje zawodowe i,że uczenie dorosłych w ramach programu LOWE dało im wie-le satysfakcji.

Oto niektóre wypowiedzi: „Bardzo szybko polubiłam sięz moimi grupami, być może ze względu na brak znaczącejróżnicy wieku, a może też dlatego, że uczyłam w większościich dzieci i znaliśmy się już ze spotkań wywiadowczych czytez innych imprez szkolnych”, „Kursanci często wspominali,że lubią przychodzić na (...), otrzymałam wiele dowodów

Dyrektor szkoły J. Godlewska, wicedyrektor M. Gręboszi nauczyciel M. Czech wręczają zaświadczenia LOWE.

Koordynator projektu E. Pytko wręcza specjalne wydanie gazetyuczestniczce LOWE.



wdzięczności i sympatii, a ostatnie spo-tkanie było bardzo wzruszające”, „Więzizarówno między mną a uczestnikami bar-dzo się zacieśniły, co można było zaob-serwować podczas różnych wyjazdówi spotkań organizowanych w ramach pro-jektu LOWE”. Ja także w mojej pamięcizachowam cały orszak niezapomnianychosób. Im bliżej ich poznawałam, ich kolo-salną ambicję, pęd do wiedzy i działania,tym więcej znajdowałam w tym projekciezadowolenia.

Wstępna ocena naszego projektu za-kończyła się sukcesem nagłośnionymprzez radio, telewizję, prasę, wizytę mini-ster Edukacji Narodowej Anny Zalewskiejw szkole, organizowane konferencje. Dlanas organizatorek całego projektu naj-większą nagrodą były liczne żale uczest-ników o to, że tak szybko ten rok pełenróżnorodnych wydarzeń minął.

Ukoronowaniem całorocznej pracyi swoistym jej podsumowaniem było spo-tkanie 14 czerwca br., które nazwaliśmydużym finiszem LOWE. Oprócz uczestników naszego LOWE,instruktorów i trenerów wzięli w nim udział zaproszeni goście:wójt Adam Dziedzic, wicewójt Sławomir Styka, przewodni-czący Rady Gminy Piotr Wanat, Jan Zajchowski – sołtys wsiRudna Wielka, partnerzy naszego projektu: Kuratorium Oświatyw Rzeszowie reprezentowała wizytator Małgorzata Nowińska-Zgurska, Powiatowy Urząd Pracy w Rzeszowie – Maria Szcze-pańska, GOPS w Świlczy – dyrektor Benedykta Piątek, Sto-warzyszenie „Wspólnie dla Rudnej Wielkiej”, przewodniczą-ca Rady Rodziców – Małgorzata Winiarska. Byli także opie-kunowie naszego projektu: Monika Molas-Wołos oraz rektorStanisław Kowalski z Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatykiw Krakowie.

Naprawdę warto było...

Wiele jest dziś barier i czynników utrudniających prowa-dzone aktywności. Najważniejszym jednak czynnikiem moty-wującym do podejmowania działania i wysiłku jest wykształ-

cona i mądra kadra pedagogiczna i kierownicza. Bez ich za-angażowania projekt by się nie udał. Dołożyli wszelkich sta-rań, aby metody jego realizacji były ciekawe, dopasowane dopotrzeb dorosłych, rozwijające ich kompetencje kluczowe,poczucie własnej wartości i możliwości. Zatem serdeczniedziękuję nauczycielom-instruktorom i trenerom: Marcie Grę-bosz, Agacie Micał, Joannie Wiśniewskiej, Bernadetcie Ny-kiel, Monice Grzybowskiej, Dianie Hodyr, Marcinowi Czecho-wi, Małgorzacie Cząstkiewicz, Marcie Urban, BarbarzeHadyś, Anicie Wojnar, Monice Kłeczek, Karolinie Koszeli. Po-dziękowania kieruję do koordynatorki projektu: Edyty Pytko,sekretarza: Haliny Kędzior i księgowej Magdaleny Kozubal.Dziękuję także innym pracownikom szkoły, w tym szczególniepaniom sprzątającym. Za najbardziej pożądaną umiejętność,symptom sukcesu projektu LOWE uważam także umiejętnośćracjonalnego i rozumnego podejścia uczestników do dbaniao swój rozwój, zdrowie i sprawność fizyczną. Naprawdę wartobyło, bo projekt dał nam wiele satysfakcji i radości. Uskrzydlałdo pracy. Dziś „nieznana droga”, jak zaznaczyłam w tytule arty-kułu, na którą wkroczyliśmy we wrześniu 2017 roku, zostałaoswojona, a obawy gdzieś uleciały.

Pod parasolami z logo LOWE w Rudnej Wielkiej stoją: wicewójt S. Styka, M. Molas(WSEI w Krakowie), S. Kowalski – rektor WSEI, M. Grębosz, J. Godlewska, E. Pytko,

P. Wanat (przew. Rady Gminy).

Uczestnicy LOWE, zaproszeni goście oraz włodarze gminy na czele z wójtem Adamem Dziedzicem.


Refleksje, ale też niepokoje

Uważam, że gwarancją udanego projektu skierowanegodo osób dorosłych były jasno określone cele i zadania orazodpowiednio przygotowana kadra instruktorska i kierownicza.Istotne, aby szkoła też była ważnym ogniwem w środowisku.Próba uczynienia ze szkoły ośrodka wzmocnienia potencjałuspołeczności lokalnej powiodła się w naszym przypadku wy-śmienicie.

Połączenie przy pilotażu LOWE wysiłków placówkiw Rudnej Wielkiej i gminy Świlcza dało, jak dotychczas, zna-komite efekty. Myślę, że LOWE to kusząca propozycja nowe-go spojrzenia nie tylko na edukację, ale także na szkołę. Mimo,

że LOWE w Rudnej Wielkiej istnieje krótko, to wnio-sło w życie gminy bardzo wiele. Nasze hasło „LOWEjest dla Ciebie” okazało się strzałem w dziesiątkę.Realizacja projektu przewidziana jest na kolejnedwa lata.

Wójt Adam Dziedzic, który uczestniczył w dniach4-5 czerwca br. wraz z 3-osobową reprezentacjąnaszego Ośrodka w składzie: Janina Godlewska,Edyta Pytko i Agnieszka Kucharska, w dwudniowejkonferencji LOWE w Krakowie wyraźnie zarysowałpewne luki w projekcie i tendencję do przerzuca-nia odpowiedzialności za trwanie LOWE tylko nasamorządy, co samo w sobie na pewno nie jest złe.Wyartykułował jednak wątpliwości dotyczące praw-nych regulacji mocujących w systemie gminyLOWE. Brak dopracowania tych elementów stwa-rza komplikacje. Jego wystąpienie na konferencjispotkało się z zainteresowaniem i aplauzem innych

ośrodków LOWE, jak i samych organizatorów konferencji. Do-szliśmy zatem do dwóch podstawowych źródeł tzw. ewentual-nych „trudności”; jedno to brak finansowania LOWE z projektuprzez kolejne dwa lata, samorząd gminy musi sobie z tym pro-blemem poradzić, a drugie to niewskazanie potencjalnegoi zgodnego z prawem źródła finansowania.

Pozostajemy z nadzieją, że odpowiednie rozstrzygnięciabędą już znane przed kolejnym rokiem realizacji projektu. Powszystkich tych doświadczeniach koniecznością bezdysku-syjną jest, moim zdaniem, przygotowanie szkoły na kolejnedwa lata tak, aby mogła spełniać nadal funkcje LOWE. Pyta-nie: Jak na trwałe osadzić LOWE w przestrzeni szkolnej odsu-niemy na plan dalszy...

�


Uroczyste podsumowanie projektu LOWE.

Uroczysty finał LOWE w SP Rudna Wielka.


Uczestnikami zajęć w świetlicy jest 30dzieci z terenu gminy Świlcza w wieku od6 do 16 roku życia. Dzieci przywożone sądo Świetlicy po zakończeniu lekcji bez-pośrednio ze szkoły z terenu Gminy i od-wożone są potem do ich miejsca zamiesz-kania. W trakcie transportu opiekę spra-wują wychowawcy w ramach swoich obo-wiązków służbowych. Świetlica czynnajest od godz. 10.00 do godz. 18.00 w dnirobocze od poniedziałku do piątku. Jestto pierwsza placówka wsparcia dzienne-go na terenie gminy Świlcza, która zosta-ła utworzona z uwzględnieniem zdiagno-zowanych potrzeb w społeczeństwie.

Wszyscy jesteśmy nasłużbie człowiekowi...

Gdy człowiek człowiekowi bratemmożna wiele trudności pokonać, zawszeznajdzie się czas i miejsce do działańjednych dla drugich.

Świetlica została doposażona w nie-zbędny sprzęt. Wokół obiektu zagospo-


Środowiskowa ŚwietlicaSocjoterapeutyczna w Świlczy

darowany został teren, co umożliwiło ak-tywność dzieci na świeżym powietrzu.W tym celu projekt przewiduje zakupławek, betonowego grilla, asfaltowegoparku rowerowego, zewnętrznego stołu dotenisa stołowego, rowerka, wioślarza, or-bitreka. W celu zapewnienia dzieciom bez-pieczeństwa zakupiono system monitorin-gu. Dodatkowo doposażono kuchnięw niezbędne przedmioty do prowadzeniazajęć kulinarnych – zmywarkę, chłodziar-kę, zamrażalkę, kuchenkę mikrofalową,opiekacz, frytkownicę itp. oraz sportowychjako element socjoterapeutyczny.

Opiekę nad dziećmi sprawują wykwa-lifikowani i uprawnieni wychowawcy: Ju-styna Dziubak, Agnieszka Mizera i Mag-dalena Lisowska – kierownik Świetlicy.

Głównym celem Świetlicy jest wspie-ranie rodziny w procesie przygotowywa-nia dzieci i młodzieży do samodzielne-go życia, poprzez kształtowanie właści-wych postaw społecznych – objęcia ichw czasie wolnym od zajęć szkolnychopieką oraz zajęciami edukacyjnymii profilaktycznymi.

W ramach realizacji przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Świlczy kolejnegoprojektu pt. „Funkcjonowanie Środowiskowej Świetlicy Socjoterapeutycznej” realizo-wanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackie-go na lata 2014-2020, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Spo-łecznego od marca 2018 r. została uruchomiona w strukturach Ośrodka ŚrodowiskowaŚwietlica Socjoterapeutyczna.

Benedykta Piątek

W ramach działań Świetlica prowa-dzi zajęcia:� profilaktyczno-terapeutyczne, tj. ku-

linarne i sportowe,� edukacyjne – z j. angielskiego, nie-

mieckiego i informatyczne,� wychowawcze – zajęcia z psycholo-

giem.


I choć wyruszaliśmy w strugach wiosennego deszczu, topo dotarciu do celu, pogoda zdecydowanie się poprawiła.Wszyscy zebrali się w Dużej Chacie, gdzie przy grillowanejkiełbasce, karkówce,kawie i herbatce, mo-gliśmy zebrać opiniena temat programu,wymienić własneuwagi i spostrzeżeniaoraz podzielić się re-fleksjami ze wspólniespędzonych zajęć.

Wszyscy uczestni-cy zgodnie uznali, żeprogram okazał się„strzałem w dziesiąt-kę”, a także zgłaszalipropozycję tematykizajęć do kolejnej edy-cji.

Niewątpliwą atrak-cją były, dla chętnych,przejażdżki bryczkąpo okolicy Pstrągowejoraz zabawy i tańce,które wpłynęły na peł-ną integrację grupy.

Nasze spotkanie nie obyło się bez znamienitych gości,odwiedzili nas wójt Gminy Adam Dziedzic oraz wicewójt Sła-


M. Urban, B. Hadyś

„Mały” finał LOWE!W sobotnie popołudnie 26 maja, grupa80 uczestników programu LOWE wrazz koordynatorami dyr. Janiną Godlewską,Edytą Pytko i trenerami pojechała do Sie-dliska „Janczar” w Pstrągowej.

womir Styka z rodziną, którzy też chętnie włączyli się do cieka-wej dyskusji i dobrej zabawy. Wspólnie spędzony czas upłynąłnam szybko w miłej i przyjaznej atmosferze, a uczestnicyw doskonałym nastroju wrócili do domu. „Duże” podsumowa-nie naszego projektu odbyło się 14 czerwca br.

Zachęcamy wszystkich do obejrzenia zdjęć na stronie in-ternetowej www.zsrudnawielka.pl/LOWE z tej imprezy.

�

Dlatego też do realizacji w/w zajęćzakupiono rowery górskie, rolki, hulaj-nogi, deskorolki, deskorolki elektryczne,narty z pełnym wyposażeniem. Ponadtodoposażono Świetlicę w pakiety informa-tyczne, edukacyjne, urządzenia multime-dialne, mikrofony. Wartość całego pro-jektu wynosi 999 478, 25 zł.

W ramach funkcjonowania Świetlicyw dniu 3 czerwca 2018 r. pod patrona-tem Wójta Gminy Świlcza zorganizowa-no na stadionie Klubu Sportowegow Świlczy piknik rodzinny z okazji DniaDziecka. Z wielu atrakcji w tym pokazówwozów strażackich, pojazdów zabytko-wych, rajdowych, konkursów, zabaw

w tym dniu mogły skorzystać dzieci wrazz rodzicami.

Ojczyźnie człowiekkształt i myślwyznacza...

Tak dzieje się, gdy w działaniach sa-morządowych stawia się na postęp, roz-wój intelektualny, kulturalny i cywiliza-cyjny, gdzie kapitał ludzki docenionyi aktywizowany oraz kreatywny wpływana życie społeczno-gospodarcze i kul-turalne gminy. Nasze marzenia – częstoumierają przed nami, nasze działania– z nami, nasze osiągnięcia – pozostająpo nas. Takie jest życie. J. Tuwim pisał:Dwa są szczęścia na świecie. Jednomałe – być szczęśliwym. Drugie wielkie– uszczęśliwiać innych.

�

Uczestnicy wyjazdowej sesji w Pstrągowej k. Strzyżowa.


1. Internet. Minister Anna Zalewskawzięła udział w konferencjach „Eduka-cja dla zdrowia” oraz „LOWE jest dlaCiebie! czyli Lokalne Ośrodki Wiedzyi Edukacji szansą na wzmocnienie i ak-tywizację społeczności lokalnej”, orga-nizowanych przez Wojewodę Podkar-packiego oraz Kuratorium Oświatyw Rzeszowie 23 IV 2018 r.

Wizyta minister edukacji narodowejna Podkarpaciu rozpoczęła się od spo-tkania z przedstawicielami szkół i orga-nów prowadzących w Instytucie Teolo-giczno-Pastoralnym im. św. Józefa Se-bastiana Pelczara w Rzeszowie, gdzieodbyła się konferencja dotycząca edu-kacji dla zdrowia [...]”.

Druga konferencja pt. „LOWE jest dlaCiebie! czyli Lokalne Ośrodki Wiedzyi Edukacji szansą na wzmocnienie i akty-wizację społeczności lokalnej” odbyła sięw sali kolumnowej Podkarpackiego Urzę-du Wojewódzkiego w Rzeszowie. Celemwydarzenia było przedstawienie nowe-go sposobu wykorzystania potencjałuszkół w celu przygotowania ich do peł-nienia funkcji lokalnych ośrodków wiedzyi edukacji dla osób dorosłych (rozszerze-nie ich funkcji o edukację osób dorosłych).Podczas swojego wystąpienia szefowaMEN podkreśliła, jak istotne jest znacze-nie tzw. „małych szkół” w aktywizowaniulokalnych społeczności [...].

Przykłady dobrej praktyki w LOWEzaprezentowali: Lokalny Ośrodek Wie-dzy i Edukacji na rzecz aktywizacjiosób dorosłych w gminie Świlcza przySzkole Podstawowej w Rudnej Wielkiej,Lokalny Ośrodek Wiedzy i Edukacjiw gminie Harasiuki przy Publicznej Szko-le Podstawowej w Krzeszowie GórnymStowarzyszenia Naszym Dzieciom orazLokalny Ośrodek Wiedzy i Edukacji przyRegionalnym Centrum Edukacji Zawo-dowej w Nisku. Ideę projektu LOWEprzedstawił prezes Fundacji MałopolskaIzba Samorządowa z Krakowa JanuszOlesiński.

Po zakończeniu konferencji AnnaZalewska odwiedziła Szkołę Podsta-wową im. Stanisława Dąmbskiegow Rudnej Wielkiej.

LOWE to centrum organizowaniai animowania edukacji pozaformalneji nieformalnej dla osób dorosłych, uru-chomiony przy szkole funkcjonującejw systemie oświaty, w ramach otwartegoogólnopolskiego konkursu grantowego.

Celem LOWE jest wykorzystanie po-tencjału szkoły do prowadzenia działańna rzecz aktywności edukacyjnej osóbdorosłych, w zakresie rozwijania kom-

petencji kluczowych, w tym kompetencjipotrzebnych na rynku pracy oraz rozwi-jania metod i narzędzi pracy kadry na-uczycielskiej szkoły z osobami dorosły-mi, w szczególności w małych środowi-skach lokalnych.

Projekt LOWE „Lokalne Ośrodki Wie-dzy i Edukacji na rzecz aktywizacji osóbdorosłych” jest realizowany w ramachProgramu Operacyjnego Wiedza Eduka-cja Rozwój 2014-2020 – WND-POWR.02.14.00-00-1020/16, współfi-nansowanego przez Unię Europejską ześrodków Europejskiego Funduszu Spo-łecznego. Oś priorytetowa II – Efektyw-ne polityki publiczne dla rynku pracy,gospodarki i edukacji, Działanie 2.14.Rozwój narzędzi do uczenia się przezcałe życie.

Pilotaż projektu LOWE prowadzonyjest w 15 ośrodkach w Polsce, w tymw 3 podkarpackich szkołach (okres reali-zacji projektu: 1 września 2017 – 30 czerw-ca 2018). Projekt jest finansowany ze środ-ków Unii Europejskiej oraz polskich.

Realizatorzy Projektu LOWE – konsor-cjum 4 partnerów:• Fundacja Małopolska Izba Samorzą-

dowa z Krakowa (lider Projektu LOWE),• Związek Powiatów Polskich,• Wyższa Szkoła Ekonomii i Informaty-

ki w Krakowie,• Uniwersytet Jagielloński.

Nowe rozwiązania dotyczące opiekizdrowotnej w szkołach zapowiedziaław Rzeszowie minister edukacji narodo-wej Anna Zalewska. Podczas konferen-cji „Edukacja dla zdrowia” podkreśliłakonieczność objęcia uczniów opieką sto-matologiczną, odciążenia tornistrówi większej dbałości szkół o zdrowe żywie-nie dzieci i młodzieży.

Z kolei na konferencji dotyczącej edu-kacji osób dorosłych mówiła o znacze-niu uczenia się przez całe życie dlawzmacniania i aktywizacji społecznościlokalnych. Odwiedziła też szkołę podsta-wową w Rudnej Wielkiej, przy której dzia-ła LOWE, czyli Lokalny Ośrodek Wiedzyi Edukacji – jeden z trzech na Podkarpa-ciu i jeden z 50. w kraju.

Ośrodek prowadzi zajęcia językowe,informatyczne, gimnastyczne i artystycz-ne dla ponad 120 dorosłych mieszkań-ców gminy Świlcza w ramach projektuministerialnego. Warsztaty odbywają sięcodziennie po południu, gdy w szkole niema już uczniów. Zajęcia są bezpłatne,a prowadzą je miejscowi nauczyciele.

2. Wizyta Anny Zalewskiej w gminie– Nowiny 23 IV 2018 r.

Nowe rozwiązania dotyczące opiekizdrowotnej w szkołach zapowiedziała

w Rzeszowie minister edukacji narodo-wej Anna Zalewska. Podczas konferen-cji „Edukacja dla zdrowia” podkreśliłakonieczność objęcia uczniów opieką sto-matologiczną, odciążenia tornistrówi większej dbałości szkół o zdrowe żywie-nie dzieci i młodzieży.

Z kolei na konferencji dotyczącej edu-kacji osób dorosłych mówiła o znacze-niu uczenia się przez całe życie dlawzmacniania i aktywizacji społecznościlokalnych. Odwiedziła też szkołę podsta-wową w Rudnej Wielkiej, przy której dzia-ła LOWE, czyli Lokalny Ośrodek Wiedzyi Edukacji – jeden z trzech na Podkarpa-ciu i jeden z 50. w kraju.

Ośrodek prowadzi zajęcia językowe,informatyczne, gimnastyczne i arty-styczne dla ponad 120 dorosłych miesz-kańców gminy Świlcza w ramach pro-jektu ministerialnego. Warsztaty odby-wają się codziennie po południu, gdyw szkole nie ma już uczniów. Zajęcia sąbezpłatne, a prowadzą je miejscowi na-uczyciele.

W poniedziałek w Rzeszowie AnnaZalewska zapowiedziała zmiany w finan-sowaniu szkół. – Subwencja jest niespra-wiedliwa, archaiczna, pełna nieprawidło-wości i miejsc, które powodują, że niejest właściwie rozdzielana. To mechanizmfinansowy, z którego samorządowcymogą hojnie korzystać na budowę chod-ników, a MEN nie ma nad tym kontroli. Tochcemy zmienić – mówiła w Rzeszowie.

Minister Zalewska w poniedziałekmiała dwa spotkania. Pierwsze w Insty-tucie Teologiczno-Pastoralnym na tematedukacji dla zdrowia i drugie w UrzędzieWojewódzkim, które dotyczyło pilotażo-wego programu Lokalnych OśrodkówWiedzy i Edukacji, który na Podkarpaciurealizowany jest w trzech miejscowo-ściach: Rudnej Wielkiej, Nisku oraz Krze-szowie Górnym (gm. Harasiuki). To pro-jekt na wykorzystanie małych, wiejskichszkół do aktywizowania lokalnych spo-łeczności i prowadzenia zajęć edukacyj-nych dla dorosłych. Po spotkaniu w Rze-szowie minister Zalewska pojechała doSzkoły Podstawowej w Rudnej Wielkiej,w której działa LOWE.

Anna Zalewska w Rzeszowie o konkre-tach, ale bez konkretów

– Wszystko, co się dzieje w systemieedukacji, ma się zakończyć konkretnymrozwiązaniem i finansowaniem – mówiłaminister w kontekście pilotażowego pro-gramu LOWE. Ale nie powiedziała anikiedy ten projekt miałby być wdrażanyna szeroką skalę, ani ile będzie to kosz-towało.

(wybrała Z.D.)


Pisali o nas... w internecie i prasie


Wójt w swoim krótkim okolicznościo-wym wystąpieniu podziękował straża-kom za ich ofiarną pracę i służbę, pod-kreślił jak bardzo ważną społeczną rolęspełniają. Wyraził nadzieję, że przeka-zany sprzęt spełni oczekiwania i przy-czyni się do wzrostu bezpieczeństwamieszkańców Gminy Świlcza.

Całkowita wartość przekazanegosprzętu wyniosła ponad 80 tysięcy zło-tych, a na ten cel:– otrzymano dotację w wysokości

23.373,90 zł z Funduszu Pomocy Po-krzywdzonym oraz Pomocy Postpe-nitencjarnej – Funduszu Sprawiedli-wości, którego dysponentem jest Mi-nister Sprawiedliwości z przeznacze-niem na zakup: zestawów ratownic-twa medycznego PSP R1, OSP R1


Współfinansowano ze środków – Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości

Nowy sprzęt ratowniczy dla jednostekOSP z terenu Gminy Świlcza

W dniu 26 maja 2018 roku w Urzędzie Gminy Świlcza odbyło się uroczyste przekazaniespecjalistycznego sprzętu strażackiego i urządzeń ratownictwa medycznego – jednost-kom OSP gminy, którego dokonał Wójt Gminy Świlcza – Adam Dziedzic, w obecnościKomendanta Gminnego ZOSP RP w Świlczy – dh. Bogdana Ciocha oraz przedstawicielijednostek Ochotniczych Straży Pożarnych z terenu gminy.

wraz z wyposażeniem oraz defibry-latorów. Całkowita wartość projektuto: 23.610,00 zł;

– zakupiono ze środków budżetu gmi-ny sprzęt na kwotę 58.233,21 zł.W ramach tych środków zostało za-kupione wyposażenie i uzbrojenieosobiste strażaka, a także wyposa-żenie techniczne.

Wykaz przekazanegosprzętu z podziałem naposzczególne jednostki

1. OSP w Błędowej Zgłobieńskiej – ze-staw ratownictwa medycznego OSP-R1 z wyposażeniem, wąż tłoczny

W-52 – 4 szt., wąż tłoczny W-75 – 2 szt.,rękawice bojowe – 6 par, buty stra-żackie specjalne – 4 pary, ubraniekoszarowe – 4 szt.

2. OSP w Bratkowicach – wąż tłocznyW-52 – 4 szt., wąż tłoczny W-75– 2 szt., hełm bojowy – 3 szt., rękawi-ce bojowe – 6 par, buty strażackie– 2 pary, ubranie strażackie specjal-ne – 2 szt., kominiarka – 6 szt., detek-tor gazowy – 1 szt., maska do apara-tów ODO – 2 szt.

3. OSP w Dąbrowie – zestaw ratownic-twa medycznego OSP-R1 z wyposa-żeniem, wąż tłoczny W-52 – 2 szt., wążtłoczny W-75 – 2 szt., hełm bojowy– 2 szt., rękawice bojowe, 2 pary, butystrażackie specjalne – 2 pary.

4. OSP w Mrowli – zestaw ratownictwamedycznego OSP-R1 z wyposaże-niem, buty strażackie specjalne – 6 par,buty strażackie gumowe – 6 par, roz-dzielacz kulowy – 1 szt., ubranie stra-żackie specjalne – 4 szt.

5. OSP w Rudnej Wielkiej – zestaw ra-townictwa medycznego OSP-R1z wyposażeniem, wąż tłoczny W-52– 2 szt., wąż tłoczny W-75 – 2 szt.,kurtyna wodna – 1 szt., ubranie ko-szarowe – 3 szt.

6. OSP w Świlczy – defibrylator – 1 szt.,zestaw ratownictwa medycznegoPSP-R1 – z wyposażeniem oraz kom-pletem szyn Kramera i deską ortope-dyczną składaną, radiotelefon prze-nośny – 1 szt., wąż tłoczny W-52– 2 szt., wąż tłoczny W-75 – 2 szt.,ubranie koszarowe – 4 szt., masztoświetleniowy – 1 szt.Przekazywanie sprzętu specjalistycznego dla jednostek OSP gminy Świlcza.

Jolanta Hawer, Paweł Rzepka



7. OSP w Trzcianie – defibrylator – 1 szt.,zestaw ratownictwa medycznegoPSP-R1 – z wyposażeniem, wąż tłocz-ny W-52 – 4 szt., wąż tłoczny W-75– 4 szt., hełm bojowy – 4 szt., buty stra-żackie specjalne – 4 pary, ubranie stra-żackie specjalne – 3 szt., ubranie ko-szarowe – 5 szt., kominiarka – 4 szt.

8. OSP w Woliczce – zestaw ratownic-twa medycznego OSP-R1 z wyposa-żeniem, radiotelefon przenośny– 2 szt., wąż tłoczny W-52 – 2 szt.

Urządzenia ratownictwa niezbędne-go do udzielania pomocy poszkodowa-

Fot. Z. Lis

Pamiątkowe zdjęcie strażaków z przekazanym dla nich sprzętem.

Strażacy otrzymali sporo wartościowego sprzętu ufundowanego ze środków własnych Gminy.

nym bezpośrednio na miejscu zdarze-nia zostały zakupione w ramach projek-tu pn.: „Doposażenie OchotniczychStraży Pożarnych z terenu gminy Świl-cza”. Jego celem głównym jest zwięk-szenie skuteczności działań strażaków-ochotników, odpowiedzialnych za bez-pieczeństwo lokalnej ludności, a takżepowiatu rzeszowskiego, województwapodkarpackiego jak i kraju, a także ma-jątku publicznego i prywatnego. Mającna uwadze ochronę ludności niezbęd-nym jest doposażenie OchotniczychStraży Pożarnych w sprzęt ratowniczo-gaśniczy. Wartość bezpieczeństwa bywaczęsto niedoceniana, a posiadanie od-

powiednich narzędzi pracy połączonaz wykwalifikowaną kadrą pozwoli stwo-rzyć poczucie spokoju, bezpieczeń-stwa i pewności w razie wystąpienia za-grożeń.

Mamy nadzieję, że przekazany sprzętposłuży strażakom-ochotnikom do reali-zacji zadań na rzecz ochrony ludności,ochrony przeciwpożarowej i ratownic-twa, udziału w akcjach ratowniczychprzeprowadzanych w czasie pożarów,powodzi oraz innych niebezpiecznychzdarzeń i klęsk, których – życzymy – obybyło jak najmniej.

�


Herb Gminy Świlcza

Idea, cele i przebiegKonkursu

Celem szkolnego konkursu historycz-no-plastycznego było, by i młodzi mielimożliwość zgłębienia wiedzy w zakre-sie heraldyki, zaprojektowanie i wysła-nie na konkurs, by mieć swój udziałw wyłonieniu znaku, który stanie się ele-mentem oficjalnej identyfikacji wizualnejgminy i będzie mógł być wykorzystywa-ny we wszystkich materiałach promocyj-nych, informacyjnych i korespondencyj-nych. Ponadto organizatorzy mieli nastę-pujące cele:– zainteresować uczniów trudną pro-

blematyką symboli narodowych i ichznaczeniem,

– kształtować świadomą postawę pa-triotyczną i obywatelską motywującąuczestniczenie w konkursach histo-rycznych i życiu gminy – jako jednost-ki samorządowej.Założenia konkursu to rozbudzenie

zainteresowań historią własnego naro-du i „małej ojczyzny” oraz pogłębieniei usystematyzowanie wiedzy historycz-nej, dotyczącej heraldyki.

Konkurs został rozstrzygnięty 27stycznia br., wyniki – 24 kwietnia przed-stawione Komisji na plenarnym posie-dzeniu i zatwierdzone.

Po prawie dwuletnim oczekiwaniu odchwili ogłoszenia szkolny konkurs naprojekt herbu gminy został rozstrzygnię-ty. Powodem zawieszenia prac konkur-

sowych nad herbem był fakt, iż burzliwyw życiu gminy 2017 r. – został rozpoczę-ty formalną propozycją Prezydenta Mia-sta Rzeszowa Tadeusza Ferenca i RadyMiasta – poszerzenia granic Rzeszowao całą gminę Świlcza. Gdyby do tegodoszło wszelkie działania edukacyjno-heraldyczne byłyby bezzasadne. Po kon-

Wśród różnorodnych prac zmierzających do nadaniu gminie Świlcza herbu działaniemedukacyjno-wychowawczym zaproponowanym przez powołana przez Wójta Gminy Świl-cza Adama Dziedzica Gminnej Komisji Heraldycznej było zorganizowanie dla uczniówwszystkich szkół gminy Konkursu Plastyczno-Historycznego.

Zofia Dziedzic

sultacjach społecznych i całej pro-cedurze prawnej zamiar Prezy-denta Rzeszowa został katego-rycznie – prawie jednomyślnie– odrzucony.

Gmina Świlcza zachowałaswą tożsamość.

Nad organizacją i przebie-giem konkursu pieczę sprawowałArtur Szary, nauczyciel historiiwówczas jeszcze, Zespołu Szkółw Bratkowicach.

Wyniki końcowe

Komisja Konkursowa w skła-dzie: przew. Artur Szary, człon-kowie: Zbigniew Lis, regionalistaplastyk, Adam Majka, dyr. GCK-SiR, Zofia Dziedzic, red. nacz.„Trzcionki” na posiedzeniu w dn.27 stycznia 2018 r. ustaliła, co na-stępuje:

I. Nadesłano 40 prac pla-stycznych z 6 szkół gminy: Brat-kowice Szkoła Podstawowaw ZS, Gimnazjum w ZS, Niepu-bliczna Szkoła Podstawowa, Dą-

browa Szkoła Podstawowa, MrowlaSzkoła Podstawowa Nr 1, Rudna WielkaSzkoła Podstawowa i Gimnazjum w ZS.

II. Spośród wybranych 11 prac nauwagę zasługują projekty następującychuczniów (porządek alfabetyczny):1. Nikola Lib – kl. VI SP Mrowla,2. Hubert Nowak – kl. VI Mrowla,3. Karolina Rząsa – kl. II Gimnazjum

w Rudnej Wielkiej,4. Gabriela Stręk – kl. II Gim-nazjum w Rudnej Wielkiej.

III. Na wyróżnienie zasłu-gują: Patryk Sawka i Roza-lia Szopa (Gimn. Bratkowi-ce – kl. I), Gabriela Surowiec(SP kl. VI – Bratkowice), Ka-mila Majewska i JoannaTrzeciak (NSP kl. VI – Brat-kowice), Oliwia Paśko i Woj-ciech Trala (SP kl. VI – Dą-browa).

Wszystkie prace ucz-niowskie zostały wyekspono-




Lepieje

Lepiej na wybory ganiać,Niźli mieć grzech zaniechania.

Lepiej oddać głos na swego,Niż na przybłędę jakiego.

Lepiej głos do urny wrzucić,Niż cztery lata się kłócić.

Lepiej już pójść na wybory,Niż potem cierpieć wapory.1

Lepiej wrzucić głos do urny,Niż siedzieć w domu jak durny.

Lepiej mieć wrzód na kolanie,Niż opuścić głosowanie.

Lepiej pójść ma głosowanie,Niż bawić się w narzekanie.

Lepiej na radnych głosować,Niźli lenistwa żałować.

1 Atak histerii, spazmy.

Agitka1

Pod koniec roku wybory.Będziesz zdrowy, czy też chory,Czy masz żonie spuścić lanie,Musisz iść na głosowanie!Bo twój udział ma znaczenie,Każdy głos jest bowiem w cenie!

1 Krótki utwór o charakterze propagandowym(ros.) ALT

wane na tablicach w postaci wystawy po-konkursowej, dekorującej na galę, salę wi-dowiskową filii GCKSiR w Świlczy.

IV. Komisja wyraziła podziękowaniawszystkim uczniom biorącym udziałw konkursie. Zwycięzcom i wyróżnionymgratulujemy. Szczególne podziękowaniakierujemy do Nauczycieli przygotowują-cych uczestników do konkursu.

Uroczysta galakonkursowa

W dniu 14 VI 2018 r. filii GCKSiRw Świlczy odbyło się uroczyste posie-dzenie Gminnej Komisji Heraldycznej,z udziałem uczestników konkursu i na-uczycieli historii – opiekunów merytorycz-nych. Zwołana została przez przewod-niczącego Komisja ds. opracowaniakoncepcji herbu i innych symboli GminyŚwilcza, historyka i pedagoga ArturaSzarego, który prowadził uroczystą galę.Głos m.in. zabierali specjalista ds. he-raldyki z Rzeszowa Wiesław Walat.

Jego spontaniczny – dla dzieci i mło-dzieży – wykład historyczny o roli herbu,pieczęci ozdobnych jako wyróżnikówintegrujących i prestiżowych społeczno-ści gminy, popierany historycznymi

i prawnymi przykładami słuchacze wy-słuchali z uwagą.

Głos zabrał także wójt gminy AdamDziedzic podkreślając, że leżąca w bez-pośrednim sąsiedztwie Rzeszowa – stoli-cy województwa – współczesna gminaŚwilcza jest pod względem gospodarczymi kulturalnym ważną częścią Powiatu Rze-szowskiego i Województwa Podkarpackie-go. Liczy ponad 15 tys. ludności, prawie109 km2 powierzchni i zasadne jest stara-nie o symbole heraldyczne. [...]

Omówieniem celów, założeń i prze-biegu konkursu zajęła się pisząca tesłowa.

Zwycięzcy i wyróżnieni oraz uczestni-czący uczniowie zostali nagrodzeni na-grodami książkowymi, gadżetami szkol-nymi i słodyczami. Nagrody wręczali: wójtA. Dziedzic i wicewójt S. Styka.

– Cieszymy się, iż młodzież szkolnawłączyła się w prace Komisji, zdobywa-jąc nie tylko wiadomości historyczne, alei przekonanie, że herb gminy musi byćpiękny, doniosły i posiadać wizerunekodpowiadający prawdzie historyczneji być zgodny z obowiązującym polskimprawem – mówił dziękując wszystkimczłonkom Komisji Heraldycznej i Wła-dzom Gminy prowadzący – A. Szary.

�



Spotkanie odbyło się 12 czerwca 2018roku w sali filii GCKSIR w Świlczy. Do uczest-nictwa w debacie zaproszeni zostali i przy-byli przedstawiciele rodziców, nauczycieli,dyrektorzy szkół i przedszkoli instytucji sa-morządowych gminy i, przedstawiciel Poli-cji – Posterunku w Głogowie Młp.

Głównymi uczestnikami była delega-cja młodzieży wszystkich klas gimnazjal-nych i szkół podstawowych (naliczniej-sza ze Świlczy i Trzciany).

Na debacie oświatowej obecni byli:Wójt Gminy Adam Dziedzic, Wicewójt Sła-womir Styka. Radę Gminy Świlcza repre-zentowali przewodniczący Piotr Wanatoraz radni: Tomasz Biały, Barbara Buda,Wiesława Szczepanik Damian Trala.Radę Powiatu Rzeszowskiego reprezen-towali: Tadeusz Pachorek – z-ca prze-wodniczącego Zarządu i radny TomaszWojton.

Obecność na spotkaniu świadczyo tym, że, nie jest społecznościom lokal-nym obojętna jakość edukacji naszychdzieci.

Część wstępna

Otworzył ją krótkim wystąpieniem wójtA. Dziedzic. „Toczą się wokół szkół i mło-

dzieży nieustanne spory. Walka o ich wi-zerunek wciąż trwa. Marzy nam się, byszkoła była instytucją pryncypialną, o ide-alnej strukturze, z idealnym mechani-zmem porozumiewania się między na-uczycielami a uczniami. Ale takiej jedno-znaczności nigdy nie uzyskamy, chociaż-by ze względu na to, że szkoły tworzązróżnicowane jednostki: oryginalne, nie-powtarzalne, trudne, przeciętne. Wielośćinności sprawia, że szkoła jest instytucją

dynamiczną, bogatą w niecodzienne do-świadczenia. [...]

Uważam, ze aktywność intelektualnawszystkich uczestników przyniesie spo-dziewane efekty” – zakończył powitaneWójt Gminy.

Współczesny rozwójszkół za pomocą wzrostujakości kształcenia

Debata oświatowa realizowana byław ramach projektu: „Rozwijanie kom-petencji kluczowych uczniów – szko-lenia i doradztwo dla JST w woj. pod-karpackim”, realizowanym w ramachdziałania 2.10.

Projekt jest realizowany na zlecenieMinisterstwa Edukacji Narodowej przezFundację Rozwoju Demokracji Lokalnej– Podkarpacki Ośrodek Samorządu Te-rytorialnego.

Kluczowym zadaniem projektu jestwsparcie szkoleniowo-doradcze gminw stworzeniu lokalnego planu podnosze-nia jakości usług oświatowych i wspoma-gania szkół – jako strategicznego doku-mentu – planu konkretnych działań wyni-

E. Oleszak, Z. Dziedzic

Kierunki rozwoju edukacjiw Gminie Świlcza

– w myśleniu o uczniu XXI wieku

Wójt Gminy Świlcza Adam Dziedzic, we współpracy z Centrum Usług Wspólnych GminyŚwilcza zaprosił na debatę oświatową, pierwsze spotkanie dialogowe poświęcone „Kie-runkom rozwoju edukacji w Gminie Świlcza w myśleniu o Uczniu XXI wieku”.



kających z długoterminowej wizji rozwo-ju oświaty i miejmy nadzieję, że ułatwiw przyszłości naszym uczniom porusza-nie się na rynku pracy poprzez rozwija-nie kompetencji w zakresie technologiiinformacyjno- komunikacyjnej, przedmio-tów matematyczno- przyrodniczych, języ-ków obcych, nauczania eksperymental-nego, kreatywności, innowacyjności orazpracy zespołowej.

Wdrożenie projektu nastąpi w dwóchszkołach na terenie gminy Świlcza, tj.w Szkole Podstawowej w Trzcianie orazw Szkole Podstawowej w Świlczy.

Na spotkaniu dialogowym postawio-no 4 główne pytania:1. Jakie są mocne strony i zalety oświaty

w NASZEJ GMINIE?2. Co dla Ciebie, jako mieszkańca Gmi-

ny Świlcza znaczy określenie „DobraSzkoła”?

3. Jakie cechy i umiejętności powinienposiadać ABSOLWENT szkoły pod-stawowej w naszej gminie?

4. Jaki powinien być NAUCZYCIEL XXIwieku uczący Twoje dziecko?Przedstawiciele różnych środowisk

uczestniczący w debacie przedstawialiswoje opinie, uczniowie przedstawili wi-zję dobrej szkoły.Warsztaty prowadził Paweł Werbowy

Moderator – Maria UtrackaKoordynator projektu – Mał-gorzata NierodaPrezentacja multimedialna– Eliza OleszakModeratorzy pomocniczy– Edyta Goclon, Małgorza-ta Molęda, Piotr Wanat,Anna Woźny.

Zadaniem grup tema-tycznych było opracowanietematów do wspólnej reali-zacji w latach 2018-2020.Zespół wypracowywał oraz

wskazywał problemy z podawaniem pro-pozycji ich rozwiązań. Z kolei nastąpiłaprezentacja – na forum – najważniejszychproblemów wytypowanych przez każdąz grup roboczych.

Z utworzonej listy problemów zostaływybrane najważniejsze z nich, wpływa-jące na skuteczne wypracowanie inno-wacyjnych rozwiązań.

Posumowania debaty, wskazującmocne i słabe strony omawianych zagad-

nień dokonali. prowadzący – P. Werbowyi moderator M. Utracka.

Warto zastanowić się, czy aby idzie-my we właściwym kierunku. Może szkołaprzyszłości powinna być bardziej rady-kalna, bardziej nowatorska, jeszcze bar-dziej zróżnicowana w swojej inności.Znaczące są nowe technologii, któremogą mieć istotny wpływ na nauczanie,uczenie się, badania czy kreatywnośći twórczość w systemach edukacji na ca-łym świecie.

Technologia, którą dzisiejsi uczniowieotoczeni są od urodzenia, będzie miała

istotny wpływ na zmianę modelu szkoływ przyszłości. Analizując trendy w roz-woju technologii edukacyjnych, możnaprzypuszczać, że szkoła przyszłości bę-dzie szkołą, która idzie z duchem czasu.

Uwaga! Szczegóły, dalsze efektyi podsumowania zamieszczać będzie-my na bieżąco w kolejnych numerach„Trzcionki”.

�


„Wypożyczalnia sprzętu pielęgnacyjnego, rehabilitacyjnego i wspomagającego dla mieszkańców gminy Świlcza”.Projekt realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020,

współfinansowany ze Środków Europejskiego Funduszu Społecznego nr projektu: RPPK.08.03.00-18-0010/17.

Zapraszamy do skorzystania z ofertywypożyczalni przy Gminnym OśrodkuPomocy Społecznej w Świlczy!

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Świlczy od 1 października 2017 roku realizujeprojekt pn. „Wypożyczalnia sprzętu pielęgnacyjnego, rehabilitacyjnego i wspomagają-cego dla mieszkańców gminy Świlcza”.

Głównym zadaniem wypożyczalnijest zwiększenie dostępności do usługzdrowotnych oraz stworzenie warunkówdo opieki domowej i poprawy stanu zdro-wia wśród osób niesamodzielnych po-przez bezpłatny dostęp do wysokiej ja-kości sprzętu pielęgnacyjnego, rehabi-litacyjnego i wspomagającego.

Mieszkańcy gminy Świlcza mogąskorzystać z następującego sprzętu wy-pożyczalni:• rehabilitacyjny: lampa do światłote-

rapii ze statywem, łóżko rehabilitacyj-ne zdalnie sterowane, orteza stawubiodrowego, orteza stawu skokowe-go, orteza kończyny dolnej, ortezastawu barkowego, ergometr elektro-

magnetyczny – wioślarz, bieżnia elek-tryczna, rotor rehabilitacyjny, stabili-zator kolana, materac mata masują-ca, elektrostymulator, pas lędźwiowyortopedyczny, rolmasaż, orbitrek,elektrostymulator – masażer, rowermagnetyczny poziomy, stepper skręt-ny, rower rehabilitacyjny,

• pielęgnacyjny: krzesło toaletowe,krąg przeciwodleżynowy gumowy,materac pneumatyczny rurowy, po-duszka ortopedyczna, materaczmiennociśnieniowy przeciwodleży-nowy, materac przeciwodleżynowytypu gofer,

• wspomagający: skuter inwalidzkielektryczny, podnośnik pacjenta, wó-

zek inwalidzki składany, szyny najaz-dowe.Z wypożyczalni sprzętu mogą skorzy-

stać mieszkańcy gminy Świlcza. Potrze-bującym udziela się pomocy na okres6 miesięcy, z możliwością jednorazowe-go przedłużenia. Wypożyczenie sprzętujest nieodpłatne, a następuje na pisem-ny wniosek wraz z niezbędnymi załącz-nikami dostępnymi na stronie interneto-wej www.swilcza.com.pl (w zakładce wy-pożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego),a także w biurze wypożyczalni w GminnymOśrodku Pomocy Społecznej w Świlczy.

Wypożyczenie sprzętu następuje popodpisaniu umowy użyczenia, natomiastwypożyczony sprzęt odbiera się w sie-dzibie wypożyczalni. W ramach działal-ności wypożyczalni Gminny OśrodekPomocy Społecznej w Świlczy zapew-nia również nieodpłatnie transport, aletylko wielkogarytowego sprzętu pielę-gnacyjnego, rehabilitacyjnego orazwspomagającego.

Wyposażenie wypożyczalni stanowinowy sprzęt pielęgnacyjny, rehabilitacyj-ny i wspomagający w ilości 179 sztukzakupiony w ramach projektu pn. „Wy-pożyczalnia sprzętu pielęgnacyjnego,rehabilitacyjnego i wspomagającego dlamieszkańców gminy Świlcza” w ramachRegionalnego Programu OperacyjnegoWojewództwa Podkarpackiego na lata2014-2020, Oś Priorytetowa VIII Integra-cja Społeczna, Działanie 8.3. Zwiększe-nie dostępu do usług społecznych i zdro-wotnych i jest współfinansowane przezEuropejski Fundusz Społeczny.

Więcej informacji na temat projektui rekrutacji można uzyskać pod nr tel. 1786 70 118, w siedzibie Gminnego Ośrod-ka Pomocy Społecznej w Świlczy oraz nastronie internetowej www.swilcza.com.pl.

�


Jolanta Hawer



Skuter inwalidzki elektryczny. Wózek inwalidzki składany.Materac zmiennociśnieniowy przeciwo-

dleżynowy.

Łóżko rehabilitacyjne zdalnie sterowane. Stabilizator kolana. Orteza stawu biodrowego.

Rotor rehabilitacyjny. Rower rehabilitacyjny. Orbitrek.

Rower magnetyczny poziomy. Krzesło toaletowe.Materac mata masująca.


W KRĘGU WIARY I TRADYCJI

Wielkanoc z udziałem strażakówWładysław Kwoczyński

Jak się okazuje bogate tradycjezwiązane ze Świętami Wielkanocnymi,mają również druhowie OchotniczychStraży Pożarnych. W dniach triduumpaschalnego pełnią oni wartę hono-rową przy symbolicznym Grobie Pań-skim, która nawiązuje do pilnowaniaGrobu Chrystusa przez żołnierzy rzym-skich. Strażacy z niektórych jednostekOSP w kraju, urządzają tradycyjny śmi-gus-dyngus, często też organizują Mi-sterium Męki Pańskiej. Trudno jestobecnie wyobrazić sobie Święta Wiel-kanocne bez udziału i zaangażowaniastrażaków, których mottem są słowawidniejące na ich sztandarach: „Boguna chwałę – ludziom na pożytek”.

Triduum paschalne

Wieloletnią tradycją bratkowickichstrażaków jest coroczne aktywne włą-czanie się w przeżywanie Świąt Wiel-kanocnych w swojej parafii w dniach tri-duum paschalnego. W Wielki Piątek30 marca 2018 roku o godz. 1700 druho-wie w mundurach galowych, udali się

Wielkanoc to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijan, obchodzone na pamiątkęZmartwychwstania Chrystusa. Okresowi temu towarzyszy bogata tradycja, obrzędyi zwyczaje. Niektóre z nich dziś już zapomniane, inne wciąż kontynuowane, a jeszczeinne są po latach reaktywowane.

do miejscowego kościoła parafialnegopw. św. Jana Chrzciciela, by uczestni-czyć w Liturgii Męki Pańskiej. Po cere-monii tej i przeniesieniu przez księżyNajświętszego Sakramentu z tzw. Ciem-nicy do symbolicznego Grobu – druho-

wie rozpoczęli przy nim wartę hono-rową. Trwała ona do godz. 2200. Do tegowłaśnie czasu parafianie modląc się ad-orowali Grób Pana Jezusa.

W Wielką Sobotę, czyli w Wigilię Pas-chalną od godz. 800 druhowie asystowa-li księżom podczas ceremonii poświę-cenia pokarmów wielkanocnych, któraodbywała się tradycyjnie w niektórychdalej położonych od centrum Bratkowicprzysiółkach, a także w kościele. Wów-czas strażacy składali mieszkańcomżyczenia świąteczne. W zamian obda-rowywani byli przez nich poświęconymijajkami i pisankami. W tym czasiew godz. od 800 do 1300 wartę przy GrobiePańskim, pełnili członkowie i członkinieZwiązku „Strzelec” oraz „Orlęta”, dzia-łającego przy miejscowym ZespoleSzkół. Dalszą wartę przy Grobie pełnilistrażacy, dla których jest to wielki za-szczyt. W Wigilię Paschalną druhowieuczestniczyli w ceremonii poświęceniaognia i wody. To oni tradycyjnie zajmująsię rozpaleniem ogniska na placu przy-kościelnym, od płomieni którego zapa-lany jest paschał i świece przyniesioneprzez wiernych do kościoła.

W Wielką Niedzielę o godz. 600 dru-howie uczestniczyli w procesji rezurek-

Strażacy przed wyjściem do kościoła. Wielki Piątek.

Warta przy Grobie Pana Jezusa. Od lewej: Piotr Wojton i Sławomir Wojton.


Fot. Władysław Kwoczyński

cyjnej wokół kościoła, podczas którejnieśli baldachim, figurkę ChrystusaZmartwychwstałego oraz chorągwie ko-ścielne. W czasie trzykrotnego przejściaprocesji wokół świątyni, rozlegały sięliczne odgłosy wybuchu petard. W tensposób ogłoszono ZmartwychwstaniePana Jezusa.

Spotkanie wielkanocne

Zgodnie z wieloletnią tradycją pomszy św. rezurekcyjnej, wszyscy druho-wie, „Strzelcy” i „Orlęta” oraz księża,spotkali się w Domu Strażaka, by tuwspólnie złożyć sobie życzenia świą-teczne i podzielić się jajkiem święconym.

Życzenia świąteczne oraz podzięko-wanie za godne pełnienie warty hono-rowej przy Grobie Pańskim dla wszyst-kich strażaków, „Strzelców” i „Orląt”,złożyli: dh Mieczysław Leja – prezesZarządu OSP oraz ks. kan. Józef Ksią-żek – kapelan OSP.

W spotkaniu uczestniczyli ponadto:księża wikariusze – ks. Witold Pazdani ks. Mariusz Jeż, ks. Jacek Lewicki– rodak z Bratkowic oraz Artur Szary– dowódca Zawiązku „Strzelec” w miej-scowym Zespole Szkół.

Zaszczytna warta przyGrobie Pańskim

Pełnienie warty honorowej przy Gro-bie Chrystusa jest wielkim zaszczytem,nie tylko dla strażaków, ale także„Strzelców´ i „Orląt”.

Jest to godne najwyższej pochwały,że chłopcy i dziewczęta już od najmłod-szych lat aktywnie włączają się w prze-żywanie Świąt Wielkanocnych, pełniącwartę przy Grobie Pańskimi, a także

uczestniczą w różnych uroczystościachpatriotycznych.

Tradycja pełnienia warty honorowejprzy Grobie Pańskim przez bratkowic-kich strażaków, sięga wielu dziesiątkówlat. Kiedyś zmiana warty następowała

po 30 minutach, dziś po 20. Dla wieludruhów, szczególnie starszych wiekiemi z różnymi schorzeniami jest to nie ladawyzwanie, stać w bezruchu kilkanaścieminut. Jednak są tacy druhowie, którzymimo swojego wieku, podejmują się za-szczytnej warty przy Grobie Pana Jezu-sa. Niektórzy młodsi wiekiem druhowie,podejmowali się pełnić wartę nawet pokilka razy.

Podczas tegorocznych Świąt Wiel-kanocnych, wartę honorową przy Gro-bie Chrystusa pełnili druhowie: Krzysz-tof Plizga, Piotr Wojton, Sławomir Woj-ton, Łukasz Warzocha, Kamil Kula, Grze-gorz Pięta, Piotr Chmaj, Krzysztof Ka-nia, Mateusz Kania, Mateusz Mierzwa,Józef Wojton, Jan Stec, Zbigniew Buła-tek, Bogdan Wójcik, Konrad Mazan,Władysław Kwoczyński, Dawid Ziobro,Ryszard Franczyk, Tadeusz Bednarz,

Józef Bachórz, Piotr Bułatek, StanisławPrzywara, Grzegorz Surowiec, PiotrKwoka, Michał Kwas, Robert Kwas. Roz-prowadzający zmiany wart: Robert Sel-wet, Adam Jucha.

�


Dzielenie się jajkiem święconym.

Życzenia świąteczne złożyli strażakom: dh Mieczysław Leja – prezes OSPi ks. kan. Józef Książek – kapelan OSP.



Strażacy diecezji rzeszowskiej już poraz trzeci pielgrzymowali do Sanktu-arium Matki Bożej Saletyńskiej w Dębow-cu k. Jasła. W niedzielę 27 maja 2018roku przybyli tu strażacy z wielu miejsco-wości naszego regionu, w tym równieżz gminy Świlcza, by u stóp Matki BożejPłaczącej z La Salette, dziękować Boguza szczęśliwie przeżyty rok, prosząc jed-nocześnie o dalszą opiekę w trudneji niebezpiecznej służbie dla dobra dru-giego człowieka.

Wśród gości honorowych byli: posełBogdan Rzońca – Przewodniczący Sej-mowej Komisji Infrastruktury, wicemar-szałek województwa podkarpackiego,Maria Kurowska – wicemarszałek wo-jewództwa podkarpackiego, Józef Jo-dłowski – starosta rzeszowski, AdamPawluś – starosta jasielski, st. bryg. An-drzej Babiec – Podkarpacki KomendantWojewódzki Państwowej Straży Pożar-nej w Rzeszowie, komendanci powiato-wi PSP, wójtowie ościennych gmin,przedstawiciele Związku OSP RP, sym-patycy pożarnictwa.

Uroczysta msza święta

Najważniejszym punktem wspólne-go spotkania braci strażackiej i gości

Diecezjalna pielgrzymka strażaków„To wielka godność i zaszczyt nosić ten ciemnogranatowy mundur. Mundur, który ma szczególną wagę.Mundur, który jest znakiem najwyższej miłości do Boga i bliźniego. Męstwo można uznać za cnotękardynalną. Bez niej nie sposób być rycerzem świętego Floriana (...)”

Fragment homilii kapelana krajowego ks. dr. st. bryg. Jana Krynickiego (Dębowiec 2018 r.)

honorowych była uroczysta msza św.o godz. 1500 odprawiona na placu przeddębowiecką Bazyliką Mniejszą. Tużprzed jej rozpoczęciem, Orkiestra DętaOSP Gać (powiat przeworski), odegrałahymn państwowy. Następnie wszyscyprzy akompaniamencie tej orkiestry, od-śpiewali pieśń kościelną: Z dawna Pol-ski Tyś Królową. Po czym ks. Paweł Ra-czyński – kustosz Sanktuarium MatkiBożej Saletyńskiej, powitał wszystkichksięży kapelanów oraz uczestniczącychwe mszy św. strażaków i gości honoro-wych.

Mszy św. koncelebrowanej przewod-niczył ks. dr st. bryg Jan Krynicki – Ka-pelan Krajowy Strażaków w imieniu J.E.ks. bp. Jana Wątroby – OrdynariuszaDiecezji Rzeszowskiej, który nie mógłprzybyć z przyczyn od niego niezależ-nych. W koncelebrze Eucharystii asysto-wali: ks. Paweł Samborski – kapelankomendy wojewódzkiej i miejskiej PSPw Rzeszowie, ks. prałat Tadeusz Waw-ryszko – duszpasterz strażaków ziemijasielskiej, ks. Bogusław Bogaczewicz– duszpasterz strażaków ziemi strzyżow-skiej, ks. kan. Józef Książek – kapelanpowiatowy rzeszowskich strażaków,a jednocześnie kapelan bratkowickichstrażaków. Podczas Eucharystii modlo-no się wspólnie o błogosławieństwo

i opiekę Matki Bożej w codziennej służ-bie niesienia bliźniemu wszelkiej pomo-cy na wypadek zagrożenia pożarem, po-wodzią czy innym zdarzeniem losowym.

Strażacy z uwagąwysłuchali homilii

W okolicznościowej homilii wygło-szonej dla strażaków ks. J. Krynicki na-wiązał o przypadającej w bieżącym rokusetnej rocznicy odzyskania niepodległo-ści przez Polskę oraz udziału w tym waż-nym wydarzeniu historycznym straża-ków: „(...) Dziś, kiedy świętujemy trzeciąjuż pielgrzymkę diecezjalną strażakówOchotniczych Straży Pożarnych i funkcjo-nariuszy Państwowej Straży Pożarnej doPłaczącej Pani w Dębowcu – wspomina-my tych wszystkich strażaków, którzywpisali się w dzieło odzyskania niepod-ległości od połowy XIX wieku, aż do 1918roku. Bo to właśnie ci strażacy byli ostojąpolskości jeszcze pod zaborami. Potrafilisię świetnie organizować po to, by pol-skość i Polska trwała w sercach Polaków.A kiedy przyszedł czas próby, również oninie zawahali się, by sięgnąć i zamienićsikawki strażackie i sprzęt pożarniczy nakarabiny, by niejednokrotnie złożyć ofia-rę ze swojego życia dla niepodległościPolski – powiedział.

W dalszej homilii kapelan krajowynawiązał do dwóch ważnych rocznic,związanych z datą 3 maja – uroczysto-ści Najświętszej Maryi Panny KrólowejPolski oraz przypadającego w tym dniuNarodowego Święta Uchwalenia Kon-stytucji 3 Maja: „(...) Trzeciego maja todla każdego polskiego katolika ogrom-ne święto. Wciąż wspominamy ten mo-ment sprzed 227 lat, kiedy to Sejm Czte-roletni ukoronował swoje obrady uchwa-leniem pamiętnej pierwszej polskiejKonstytucji. Ci wszyscy, którzy kochaliOjczyznę, wiedzieli jakie wtedy przed niąstały zagrożenia. Uchwaleniem Konsty-tucji nasi praojcowie zrobili nam rachu-nek sumienia z miłości do Ojczyzny. Towłaśnie w życiu tego narodu obecnabyła stale Maryja, w której oblicze wpa-trując się trudno nie spytać siebie o tojak wypełniliśmy ślubowania. Ślubowa-nia naszych przodków i nasze osobiste

Władysław Kwoczyński

Drugi od prawej poczet sztandarowy bratkowickiej OSP.



śluby składane na Jasnej Górze. Poszu-kując odpowiedzi na to pytanie wiemy,iż nie mogą to być tylko podniosłe sło-wa i puste frazesy wypowiadane przedobliczem królowej. Musimy pamiętaćo naszej odpowiedzialności za Ojczyznę,którą dziś otaczamy miłością za ziemięnasiąkniętą krwią tylu rodaków. Nie mo-żemy o tym zapominać, jeśli chcemywspółtworzyć poprzez naszą służbę Pol-skę, która godna będzie temu, aby Ma-ryja była jej matką i królową (...)”.

Bogu na chwałę,ludziom na pożytek

W swojej homilii ks. J. Krynicki, wspo-mniał również o święcie patrona straża-ków św. Florianie, które przypada corocz-nie 4 maja: „(...) Śpiesząc do wszelkiegorodzaju wypadków, którychspecyfika wciąż rośnieadekwatnie do zmian cywi-lizacyjnych, a więc już nietylko do pożarów, ale dowypadków drogowych, ka-tastrof, powodzi. Narażającswoje życie i zdrowie takbardzo cenimy sobie wsta-wiennictwo św. Floriana.Wierząc we wsparcie patro-na strażaków musimy siępytać przy tej okazji o toczego możemy się od nie-go dzisiaj uczyć. Święci sąwszakże po to, aby nas za-wstydzać – powiedziałŚwięty Jan Paweł II w cza-sie mszy św. beatyfikacyj-nej w 1987 roku na bło-niach tarnowskich. I cza-sem człowiekowi jest po-trzebny taki zbawczy wstyd,bo taki wstyd zmusza nieja-ko do wejrzenia w swoje życie. Przedewszystkim to zawodowe, aby stać się lep-szym człowiekiem i lepszym strażakiem.A cóż robił św. Florian? Pocieszał, wspo-magał uwięzionych za wiarę. Schwytanyprzez strażników przyznał się odważniedo wyznawanej wiary, wydając na siebiewyrok. Porzucając wyznawaną wiarę mógłocalić życie i piastowany urząd. Niezłom-ny w swoich postanowieniach został ska-zany na śmierć. Mijają wieki i pokolenia,a te wartości wciąż pozostają bezcenne.Więcej jest tych, którzy potrzebują pocie-chy i pomocy, niż tych, którzy są gotowidawać bezinteresownie ludziom wspar-cie (...)”.

W końcowych słowach homilii, ka-pelan krajowy powiedział: „(...) Dziś,pielgrzymując do naszego SanktuariumPłaczącej Pani, czego możemy sobieżyczyć nawzajem? Przede wszystkimbłogosławieństwa Bożego i opieki św.Floriana. Niech święty patron wypraszanam łaski u Boga, wierność jego pra-

Koncelebra mszy św. Na pierwszym planie ks. dr st. bryg. Jan Krynicki – KapelanKrajowy Strażaków.

Strażacy OSP Bratkowice ze swoim kapelanem przed Bazyliką Mniejszą Matki BożejSaletyńskiej w Dębowcu.

Pamiątkowe zdjęcie strażaków OSP: Bratkowice, Trzciana i Mrowla.



wom i dziedzictwu Polski, skuteczny ra-tunek bliźniemu i bezpieczny powrót dorodziny po wszelkiego rodzaju akcjachratowniczo-gaśniczych. Niech nam to-warzyszy łaska Boża tak, abyśmy niosącratunek bliźniemu sami nie ponieśli szko-dy na ciele i duszy. Bądźmy w XXI wiekuwierni etosowi chrześcijańskiemu, sty-lowi życia opartemu na zasadach moral-nych ustanowionych przez Jezusa Chry-stusa. Bądźmy wierni etosowi strażac-kiej służby, budowanemu przez wier-ność wartościom. Bądźmy wierni temuhasłu, które głoszone jest od XIX wieku,aby służba była „Bogu na chwałę, lu-dziom na pożytek” – Amen.

Zakończenie mszy św.

Na zakończenie mszy św. ks. J. Kry-nicki podziękował księżom kapelanomza asystowanie mu podczas sprawowa-nia Eucharystii, a wszystkim uczestni-czącym w nabożeństwie za wspólnąmodlitwę. Kapelan Krajowy udzielił

Wędrowali mieszkańcy w przeszło-ści i obecnie pieszymi pielgrzymkamido miejsc jej kultu: np. Rzeszowa, Le-żajska, Borku Starego, Dębowca, Kal-warii Pacławskiej i in. W naszą tradycję

wszystkim ogólnego błogosławieństwarelikwiami św. Floriana.

Wszyscy goście honorowi i księża,zostali zaproszeni do refektarza klasz-tornego na wspólny posiłek, a strażacyudali się na pobliski stadion sportowy,by tu nieco odpocząć i posilić się gorą-cym bigosem i kiełbasą z grilla. Następ-nie wszyscy strażacy odjechali do swo-ich miejscowości.

Godnie reprezentowalistrażaków gminyŚwilcza

W tegorocznej pielgrzymce straża-ków do Sanktuarium Matki Bożej Sale-tyńskiej w Dębowcu, uczestniczyli dru-howie z jednostek OSP z naszej gminy,m.in. z Bratkowic, Dąbrowy, Mrowlii Trzciany. Poszczególne OSP reprezen-towali druhowie: Bratkowice: ks. kan.Józef Książek – kapelan powiatowy stra-żaków i miejscowej OSP, Mieczysław

Leja – prezes OSP, Robert Selwet, PiotrJucha, Tadeusz Bednarz, Adam Jucha,Władysław Kwoczyński, Władysław Ju-cha, Marek Rządeczka, Piotr Chmaj,Grzegorz Surowiec, Jan Kwoka, Tade-usz Mytych, Tadeusz Bielenda i JózefWojton. Dąbrowa: Rafał Wozowicz,Paweł Wdowiarz, Piotr Ochał. Mrowla:January Półtorak, Dawid Wojton,Łukasz Przybyło, Jakub Nowak, PiotrPokrywa, Jakub Bułatek. Trzciana: To-masz Kwoka – prezes Zarządu Oddzia-łu Gminnego Związku OSP RP w Świl-czy, Jacek Kidacki, Piotr Starzec, Ja-kub Piątek, Tymoteusz Wajda, Małgo-rzata Starzec.

Wymienieni druhowie godnie repre-zentowali swoje jednostki OSP podczasstrażackiej pielgrzymki. Myślę, że w przy-szłorocznej IV Diecezjalnej PielgrzymceStrażaków do Sanktuarium Matki Bożejw Dębowcu, uczestniczyć będzie znacz-nie większa zorganizowana grupa dru-hów z wszystkich jednostek OSP z gmi-ny Świlcza.

�

Wiara i modlitwa wpisana w pieśni Maryjne

VIII Ponadregionalny Konkurs PieśniMaryjnej „Matuchnie pieśń niesiemy”

Mrowla, 20 maja 2018 r.

wpisane są podczas pielgrzymek śpie-wy pieśni maryjnych, że nie wspomnęo majówkach modlitewnych, które koń-czyły się i zaczynały śpiewem pieśnimaryjnych pod kapliczkami, krzyżami,

obeliskami. Taki był codzienny obrazreligijnego życia naszych przodków,który przez nas – chociaż częściowo– jest kontynuowany...

Piękno i atmosfera pieśni maryjnychśpiewanych podczas pielgrzymek i podkapliczkami pozostały czymś – dziś– unikatowym. To są miejsca wymodlo-ne, gdzie otwierają się serca każdego– na świat i ludzi.

Dobrze się dzieje, że wspólnymi si-łami, głównych organizatorów, tj. para-fii pw. św. Łukasza Ewangelisty w Mrow-li, z ks. proboszczem Ryszardem Toka-rzem, Gminnego Centrum Kultury Spor-tu i Rekreacji Gminy Świlcza zs.w Trzcianie z dyr. Adamem Majką orazsponsorów, czyli: Diecezji Rzeszow-skiej, Sejmikowi Województwa Podkar-packiego, Starostwa Powiatowe w Rze-szowie, Wójta Gminy Świlcza mogła jużpo raz ósmy odbyć się taka imprezamodlitewno-artystyczna.


Rzeszowska ziemia, a więc i świlecka, naznaczona jest obecnością Maryi. W każdej wsinaszej gminy znajdują się od wieków kapliczki z maryjnymi figurami i symbolami.


Pieśni maryjne – toreligijne medytacje

Na koncertach trzeba je przeka-zywać w taki sposób, aby stały sięone wołaniem do Boga. Punktemwyjścia nie jest to, że mamy być„ładni” w tym śpiewie. On ma byćdialogiem, rozmową z Bogiem, roz-mową wyzwalającą wiele emocji.

Konkurs poprzedziła, jak zawsze,uroczysta msza święta, odprawianaw zabytkowej, najstarszej w gminieŚwilcza, świątyni mrowelskiej. Wśródjej uczestników oprócz członków ze-społów śpiewaczych, ich dyrygentówi kierowników artystycznych byliobecni:• Ordynariusz Diecezji Rzeszow-

skiej bp. Jan Wątroba,• Wójt Gminy Świlcza Adam Dzie-

dzic wraz z wicewójtem Sławomi-rem Styką,

• Radni Starostwa Powiatowegow Rzeszowie – z-ca przew. RP Ta-deusz Pachorek i radny RP – Sła-womir Miłek,

• Radni Rady Gminy Świlcza,• Miejscowy sołtys Zbigniew Pa-

sterz,• Dyrektorzy samorządowych insty-

tucji gminnych oraz licznie zgro-madzeni mieszkańcy parafii.Całością prowadzenia uroczysto-

ści i zmagań konkursowych zajął się,jak zwykle – sprawnie z bogatymw tej dziedzinie doświadczeniem– Adam Majka dyr. GCKSiR.

Przebieg Konkursu

Adresatami konkursu są zwykle:soliści, duety, zespoły, schole, ucznio-wie przedszkoli, szkół podstawo-wych, gimnazjów, szkół ponadgimna-zjalnych oraz dorośli.

Celem jest upowszechnianie pie-śni o tematyce Maryjnej, kształtowa-nie wartości duchowej, zachęcaniedo wspólnego śpiewu, rozbudzanieaktywności muzycznej i talentów wo-kalno-instrumentalnych, a także roz-wijanie wrażliwości estetycznej po-przez muzykę i śpiew. Stworzeniemożliwości zaprezentowania twór-czości muzycznej. Pobudzanie zain-teresowania pieśnią maryjną i kulty-wowanie tradycji śpiewania utworówreligijnych.

Na koncertach pieśni trzeba prze-kazywać w taki sposób, aby stały sięone wołaniem do Boga. Punktemwyjścia nie jest to, że mamy być„ładni” w tym śpiewie. On ma być dia-logiem, rozmową z Bogiem, rozmowąwyzwalającą wiele emocji.


Nasze śpiewymaryjne toprzestrzeńmodlitwyw koncercieartystycznym

W repertuarze wyko-nawczym znalazły siępieśni autorów dawnychi współczesnych, np.:Ty, co nie zwątpiłaś nigdy,Słoneczna Pani, Gdy klę-czę przed Tobą, O, Paniufność nasza. Reakcjawidowni i słuchaczy byłagorąca jak upalna była ta „Niedziela z Ma-ryją” we Mrowli.

VIII edycja Ponadregionalnego Konkur-su Pieśni Maryjnej „Matuchnie pieśń nie-siemy” dobiegła końca i zakończyła się suk-cesem.

Wręczenie nagród i koncert finałowyodbył się na scenie letniej ustawionej wobejściach parafialnych. Do artystycznejrywalizacji przystąpiło ponad 100 podmio-tów wykonawczych w różnych kategoriachwiekowych. Dzieci, młodzież i dorośli swymśpiewem sławili Maryję i wielbili Boga.

Dziecięcy zespół wokalny.

Schola kościelna.

Mrowla. W środku ks. biskup Jan Wątroba.


Oceny artystycznewystępów

Komisja konkursowa w składzie: Ju-styna Drozd – przewodnicząca jury,Łukasz Adamus, Agnieszka Draus wy-łoniła następujących laureatów w kate-goriach:I – Zespoły, scholie i oazyI miejsce – Schola ze Szkoły Sióstr Na-zaretanekII miejsce – Julia Rokoszyńska z zespo-łemIII miejsce – Schola Laudato Si z Trzcia-nyIII miejsce – Grupy Oazowej z MrowliWyróżnienie – Oaza ze ŚwilczyWyróżnienie – Trio z MrowliII – ChóryI miejsce – Chór WierCantus z WiercanII miejsce – Chór Cantamus z Pstrągo-wej

Wiele katolickich narodów świata tenmiesiąc ofiaruje Maryi. Maryja kojarzysię z pięknem, z życiem, z naturą. Dziśmaryjność Polaków ocenia się różnie,niektórzy twierdzą, że przysłania onaBoga. Przypomnijmy jednak kilka faktówreligijno-historycznych z przeszłości, bykażdy Czytelnik mógł wyrobić sobie swójpogląd.

Maryja jako królowaPolski

XVII wiek na polskich ziemiach. i „po-top szwedzki” – najazd Szwecji naRzeczpospolitą w 1655 r. Formalnie za-kończył go pokój w Oliwie zawartyw 1660. Wojna ta prowadzona była nietylko przez Szwecję. Najazd wojskszwedzkich odbył się jednocześniez agresją Moskwy, która wypowiedziałaRzeczypospolitej wojnę w styczniu 1654roku oraz po spustoszeniu Ukrainyw czasie powstania Chmielnickiego, któ-re wybuchło w 1648 roku. Potop szwedz-ki pokazał słabość organizacyjną Rze-czypospolitej, a najeźdźca skutecznośćswoich działań. Od jesieni 1656 roku po-prawiła się sytuacja międzynarodowa,co doprowadziło do wycofania się z Pol-ski większości wojsk szwedzkich doczerwca 1657 roku. I choć ostatecznieSzwedzi zostali wyparci, to jednak po-


niesione straty w wyniku walki z kilkomaprzeciwnikami oraz koszty ustępstw po-kojowych były ogromne.

Lwów. 1 kwietnia 1656 roku, król JanKazimierz ogłosił w katedrze lwowskiejNajświętszą Maryję Pannę Królową Na-rodu i Państwa Polskiego. Monarcha, zapanowania którego Rzeczpospolita zma-gała się z Moskwą i Szwecją, nie wspo-minając nawet o wewnętrznej rebeliiChmielnickiego, napisał list do Ojca Świę-tego Aleksandra VII z błaganiem o po-moc. Papież odpowiedział, odwołując siędo objawień ojca Mancinellego: Dlacze-go zwracasz się o pomoc do mnie, a niezwracasz się do tej, która sama chciała byćWaszą królową? Maryja Was wyratuje, toćto Polski Pani. Jej się poświęćcie, Jej ofi-cjalnie ofiarujcie, Ją Królową ogłoście,przecież sama tego chciała.

List ten uzmysłowił polskiemu królo-wi, że jedyna nadzieja w Maryi – Królo-wej Polski. Powziął więc Jan Kazimierzpostanowienie, że gdy jakikolwiek skra-wek Rzeczypospolitej wolny będzie odwrogów, uda się tam, by dokonać ślu-bów z ogłoszeniem publicznym, że Mat-ka Boża jest Królową Polski. Kiedyw marcu 1656 roku Szwedzi wycofali sięze Lwowa, król w tamtejszej katedrzeprzed obrazem Matki Bożej Łaskawejzłożył obiecane śluby i koronował wize-runek Matki Bożej, ogłaszając Ją oficjal-nie Królową Polski.

Kraków. W uroczystość Wniebowzię-cia Najświętszej Maryi Panny roku 1628Kraków uczcił swą Królową poprzezumieszczenie na wieży Kościoła Mariac-kiego pozłacanej korony (obecna koro-na pochodzi z roku 1666, zamontowanoją tam w dziesiątą rocznicę ŚlubówLwowskich.

Częstochowa. Królową Polski zaczę-li nazywać Maryję paulini z Jasnej Góry.Już w roku 1642 ojciec Dionizy Łobżyń-ski stwierdził, że Maryja jest KrólowąPolski, Patronką bitnego narodu, Patronkąnaszą, Królową Jasnogórską, Królowąniebieską, Panią naszą dziedziczną.W polskich kościołach zawisły wizerun-ki Matki Bożej z Orłem Białym na pier-siach – jest ich co najmniej kilkanaście.

Wilno. Powstał też obraz Matki BożejOstrobramskiej, na którym Maryja madwie korony – jako Królowa Świata i Kró-lowa Polski.

Maryja, jak pokazuje historia nasze-go narodu, to ślubowanie przyjęła i praw-dziwie stała się Królową tego narodu:Potop szwedzki, cud nad Wisłą, grozaI i II wojny światowej, opresja systemutotalitarnego, transformacja ustrojowa.

Pytać można, jak masz kochać i czcićMaryję, która jest Królową Polski? Jakkochać Ojczyznę miłą, ziemię i dziedzic-two przodków? Każdy sam – niech maswoją odpowiedź!

�

Polski MAJ w moim sercu?Maryjny charakter wiary Polaków – to od wieków jeden z jej najbardziejcharakterystycznych rysów. Szczególnie poświęcony Maryi jest miesiąc kwit-nących kwiatów i drzew oraz rozśpiewanych ptaków, czyli maj.Stanisława

Stasiej

Wszyscy uczestnicy konkursu otrzy-mali nagrody i pamiątkowe dyplomy.

Jury, stwierdziło wysoki poziom i dużezaangażowanie wykonawców i wyrazi-ło uznanie dla wkładu pracy wszystkichinstruktorów przygotowujących konkur-sowe zespoły. Komisja wyraziła podzię-kowanie ks. proboszczowi i wikariuszom

parafii pw. św. Łukasza Ewangelistyw Mrowli oraz Dyrekcji i PracownikomGCKSiR zs. w Trzcianie za wzorową or-ganizację logistyczną uroczystości.

Do zobaczenia za rok.

(inf. wł.)


Istotą Bożego Ciała jestuwielbienie dla JezusaChrystusa, który stał sięczłowiekiem, a następnieoddał się w postaci chlebai wina. Chleb ma być sym-bolem codziennego życia,a wino radości i świętowa-nia. Jedną z najważniej-szych tradycji Bożego Cia-ła jest barwna procesja,podczas której wierni za-trzymują się zawsze przedczterema ołtarzami polo-wymi. Liczba ta związanajest z czterema ewangeli-stami: św. Markiem, Janem,Łukaszem i Mateuszem.Przywilejem dzieci w cza-sie przejścia procesji jestsypanie płatków kwiatów.Tworzy się z nich kolorowydywan, po którym stąpakapłan niosący monstran-cję z Najświętszym Sakra-mentem. Mali chłopcy na-tomiast dzwonią dzwonka-mi. Przeważnie na czeleprocesji idą dzieci pierwszokomunijnew swych uroczystych strojach. Takieprocesje organizowane są we wszyst-kich parafiach gminy Świlcza.

Uroczysta msza św.i procesjaeucharystyczna

W Święto Bożego Ciała w bratkowic-kim kościele parafialnym pw. św. JanaChrzciciela, odprawiona została uroczy-sta msza św. koncelebrowana. Przewod-niczył jej ks. kan. Józef Książek – pro-boszcz.

W koncelebrze uczestniczyli ponad-to kapłani: ks. Witold Pazdan i ks. Ma-riusz Jeż – wikariusze oraz księża roda-cy: ks. Bogusław Grędysa – proboszczparafii w Angarsku na dalekiej Syberiii ks. Mariusz Lis – z parafii w Detroit(USA). Homilię do wiernych wygłosił ks.Mariusz Jeż. Po mszy św. odbyła się uro-czysta procesja do czterech ołtarzy po-

lowych. Dwa z nich po stronie zachod-niej wsi, wykonali mieszkańcy przysiół-ków: Klepak, Czekaj, Przywary i KGW.Pozostałe dwa ołtarze we wschodniejczęści wsi wykonali mieszkańcy przysiół-ków: Koniec, Piaski, OSP oraz Sitków-ka. Mieszkańcy ci pokryli też koszty za-kupu kwiatów i materiałów niezbędnychdo wykonania ołtarzy.

W bogatym wystroju ołtarzy domino-wały symbole religijne. Dodatkową ichozdobę stanowiły różnorodne kolorowekwiaty. Wszystkie ołtarze zachwycałyswoim pięknem, kunsztem wykonania,pomysłowością, za co ich wykonawcomnależą się słowa wielkiego uznaniai podziękowania.

W procesji eucharystycznej uczest-niczyły liczne rzesze wiernych, dziecipierwszokomunijne i małe dziewczynki,które posypywały trasę przejścia proce-sji płatkami różnorodnych kwiatów, po-lnych, łąkowych i ogrodowych. Młodzichłopcy natomiast ubrani w białe albyi komeżki, dzwonili zamaszyście dzwo-neczkami. Podkreślało to niezwykle uro-czysty i odświętny nastrój procesji.

Wierni zatrzymywali się przed każ-dym z ołtarzy, by wysłuchać fragmentówPisma Świętego, czytanych przez księ-ży. Przy ostatnim czwartym ołtarzu ks.kan. J. Książek, podziękował wszystkimwiernym za pobożny udział w procesjieucharystycznej i wykonanie pięknychołtarzy. Natomiast ks. B. Grędysa udzie-lił wszystkim ogólnego błogosławień-stwa. Na zakończenie procesji osobychętne mogły zabrać z sobą małe chle-by złożone na ołtarzu, by podzielić sięnimi z najbliższymi.

W uroczystość Bożego Ciała, najbar-dziej zaangażowani byli bratkowiccystrażacy. To oni, jak zawsze, pomagająw budowie ołtarzy polowych, wznoszo-nych corocznie na swojej posesji. Dbająteż, aby w wystroju ołtarza było miejscena figurkę św. Floriana – Patrona straża-ków. Podczas procesji eucharystycznejdruhowie, niezmiennie od wielu lat, mielizaszczyt nieść baldachim i chorągwiekościelne. Ponadto miejscowi strażacydbają o bezpieczeństwo w ruchu drogo-wym na trasie przejścia procesji.

�


Boże CiałoTo jedno z najważniejszych i najradośniejszych świąt w liturgii Kościoła Rzymskokato-lickiego. Boże Ciało czyli Święto Ciała i Krwi Pańskiej jest świętem ruchomym, którewypada zawsze 60 dni po Wielkanocy, a obchodzi się je w czwartek po UroczystościTrójcy Świętej.



Zróbcie Mu miejsce. Pan idzie z Nieba!


HISTORIA PRZEMAWIA DO NAS

PAMIĘTAJMYZachowuj się tak,jakbyś miał umrzeć dzisiaj,ucz się, jakbyś miałżyć jeszcze 100 lat!

KWIECIEŃ

– 1 kwietnia 1656 r. – król Jan Kazi-mierz we lwowskiej katedrze złożyłśluby, obrał Matkę Bożą za patronkęi Królową Polski oraz zapowiedział wal-kę z najazdem szwedzkim aż do zwy-cięstwa.

– 10 kwietnia 2010 r. – osiem lattemu pod Smoleńskiem dokładnieo godz. 8.41 doszło do największej tra-gedii w historii powojennej Polski. W ka-tastrofie rządowego samolotu Tu-154Mzginęli: prezydent RP Lech Kaczyńskii jego żona Maria oraz 94 osoby – człon-kowie rządowej – elitarnej polskiej de-legacji na uroczystości upamiętnieniamordu polskich oficerów – elity intelek-tualnej ówczesnej Polski w Katyniu. Dodziś nie są znane przyczyny katastrofy,wrak „tupolewa” nie został wydany Pol-sce. W Warszawie w br. stanął kolejny,oficjalny Pomnik Ofiar Smoleńskich(w atmosferze skandalu). Zakończyły sięteż tzw. „miesięcznice smoleńskie” (96– bo tyle samo było ofiar katastrofy),

– 12 kwietnia 1944 r. – niemieckiobóz pracy przymusowej utworzony je-sienią 1940 roku na terenie wsi Pust-ków k. Dębicy stał się miejscem kaźnii śmierci 60 Polaków przywiezionych doprac na poligonie doświadczalnym po-cisków V-1 i V-2 z więzienia na Zamkuw Rzeszowie.

W pierwszym okresie znajdowało sięw obozie około 800 więźniów, w póź-niejszym okresie (1941 r.) 2,5 tysiąca,a okresowo nawet ponad 4 tysiące.

Obóz w Pustkowie składał się z czę-ści dla Żydów, dla jeńców radzieckichi obozu karnego dla Polaków. W oboziew Pustkowie przebywali więźniowieprzywiezieni z Białej Podlaskiej, Krako-wa, Rzeszowa, Tarnowa, Warszawy,Wieliczki i Żywca. Ocenia się, że w okre-sie funkcjonowania obozu przebywałow nim ok. 14 tysięcy Żydów, z czego ok.7 tysięcy zginęło lub zostało zamordo-wanych; oprócz nich straciło tu życie ok.5 tys. jeńców radzieckich i 3 tys. Pola-ków. Łączna liczba śmiertelnych ofiarobozu wynosi około 15 tysięcy osób.Zwłoki więźniów palono w krematorium,Na terenie dawnego obozu w Pustko-wie wybudowano w 1964 pomnik po-święcony jego ofiarom.

– 13 kwietnia 1940 r. – mija 78 latod zamordowania przez Rosjan co naj-

mniej 21 768 Polaków, w tym ponad 10tys. oficerów wojska i policji. Tę okrutnąwiadomość opublikowały w 1943 r.Niemcy, a dotyczyła ona odkryciaw Katyniu pod Smoleńskiem masowychgrobów oficerów WP zamordowanychprzez Związek Sowiecki. Oficjalnie przy-znał się on do zbrodni dopiero w 1990roku, oficjalnie potwierdzając, że pol-scy jeńcy wojenni zostali rozstrzelanistrzałem w tył głowy wiosną 1940 r.przez NKWD. Po 17 września1939 r., gdyRosja sowiecka rozpoczęła wojnęz Polską do niewoli zabrano ok. 180 tys.żołnierzy, policjantów, ludzi kultury i na-uki. Wywieziono ich na „nieludzką zie-mię”, a oficerów do obozów w Koziel-sku, Ostaszkowie, Starobielsku. Ichmasowe groby znajdują się oprócz Ka-tynia, w Charkowie i Miednoje i in. (do-tąd nieodkrytych).

Na wyspie iłowej, wśród lasów i wód,spędzamy dni szare niewoliA z nam przebywa tęsknota i ból,odwieczny towarzysz niedoli...Poszliśmy w niewolę bez żalu i skarg.Na nędzę i życie tułaczea po nas pozostał jęk matek i żon,modlitwy dziateczek i płacze...Gdy zajdzie potrzeba,gdy zechce tak los,niepomni na groby i ranySwe życie i zdrowie oddamy na stos.Dla ciebie mój kraju kochany...

(fragment – autor nieznany)

Prawda o zbrodni ludobójstwa ukry-wana była przez ponad pół wieku. Ów-czesna władza kłamliwie ukrywałaprawdę, UB pilnował, by prawda nigdynie wyszła na jaw.

„Ale pamięć nie dała się zgładzić”jak pisał Marian Hemar:

I tylko pamięć pozostałapo tej katyńskiej nocy(...)Pamięć nie dała się zgładzićNie chciała uciec przemocyI woła o sprawiedliwośćI prawdę po świecie niesiePrawdę o jeńców tysiącachZgładzonych w katyńskim lesie.

Dla przypominania Polakom Zbrod-ni Katyńskiej oraz dla uczczenia pamię-ci wszystkich wymordowanych przezNKWD na mocy decyzji naczelnychwładz Związku Sowieckiego z 5 marca1940 r., Sejm Rzeczypospolitej Polskiejustanawia dzień 13 kwietnia „DniemPamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej”.Zbrodnia ta – to „biała plama” najbole-śniejsza i nigdy nie zagojona najnow-szej polskiej historii.

– 14 kwietnia 1912 r. – katastrofastatku. Titanic był jednym z trzech li-niowców klasy Olympic. Według projek-

tantów i twórców miał być niezatapial-nym transatlantykiem. Zatonął w wyni-ku zderzenia z górą lodową. Spośród2208 pasażerów i załogi Titanica zgi-nęło 1504 osób. 704 uratowano.

– Przyjmuje się, że 14 kwietnia 966roku, w Wielką Sobotę Mieszko I przyjąłchrzest w obrządku rzymskim zapocząt-kowując tym samym długotrwały proceschrystianizacji ziem polskich.

– 14 kwietnia 1948 r. – Amerykanieprzeprowadzili pierwszą próbę z bro-nią atomową

– 18 kwietnia 992 r. – BolesławI Chrobry został koronowany na królaPolski.

– 30 kwietnia 1988 r. – Senat USAratyfikował protokoły o przyjęciu doNATO – Polski, Czech, Węgier.

MAJ

– 2 maja – Dzień Flagi Rzeczpospo-litej Polskiej.

– 3 maja – Święto Matki Bożej Królo-wej Polski.

Znowuś zawitał, ty śliczny nasz majukochanku Maryi, cudowny ty raju...Zrywajcie kwiatki, pleccie wianki dziatkiwieńczyjcie skronie ukochanej Matki,Królowej Niebios...O, pobłogosław Ojczyznę kochaną...Królowo Niebios i Korony Polskiej

– 3 maja 1791 r. – uchwalona zosta-ła pierwsza w Polsce Konstytucja zwa-na od daty trzeciomajową. Jej ogromneznaczenie dla historii naszego kraju jestczołowe do dziś.

– 8/9 maja 1945 r. – kapitulacja Nie-miec hitlerowskich. Koniec II wojnyświatowej w Europie – Narodowy DzieńZwycięstwa. 73 lata temu druga wojnaświatowa zakończyła się podpisaniemprzez Niemcy, które reprezentował feld-marszałek Wilhelm Keitel, bezwarunko-wej kapitulacji w jednym z berlińskichkasyn o godz. 22.30 czasu środkowo-europejskiego dnia 8 maja 1945 r.

„Dziś, w przeddzień 73 rocznicy za-kończenia tej najstraszniejszej wojnyw dziejach ludzkości, oddawać będzie-my hołd wszystkim, którzy walczyli prze-ciwko nazistowskiej agresji, wszystkimżołnierzom antyhitlerowskiej koalicji,którzy przyczynili się do zwycięstwaw maju 1945 roku. Kapitulacja III Rze-szy 8 maja 1945 r. zakończyła działa-nia wojenne w Europie. Jednak dopie-ro 2 września 1945 r. przyniósł ostatecz-ny koniec II wojny światowej, która po-chłonęła ponad 50 mln ofiar – poległych,zamordowanych i zmarłych w wynikudziałań wojennych. II wojna światowabyła nie tylko największym, ale takżenajbardziej krwawym konfliktem zbroj-



nym. Łącznie zmobilizowano ponad 110milionów żołnierzy. Dokładne ustalenieliczby wszystkich poległych nie jestmożliwe. Łączne straty państw europej-skich (bez ZSRR) wynosiły około15 milionów osób. Polska straciła oko-ło 5,8 milion osób, licząc ofiary obu oku-pacji: niemieckiej i radzieckiej. Do koń-ca wojny wymordowano lub zmarłow wyniku prześladowań około 4,9 mi-lionów Żydów europejskich, w tym oko-ło 2,7 miliona Żydów polskich. Podczastrwania wojny, a nawet po jej zakończe-niu miliony osób różnych narodowościzostały objęte deportacjami lub przymu-sowymi przesiedleniami. Jedną z naj-większych liczebnie grup ludności de-portowanej do III Rzeszy lub do ZSRRdo pracy przymusowej, obozów koncen-tracyjnych, łagrów i innych miejsc od-osobnienia stanowili obywatele polscy.Ogólna ich l iczba wynosiła około5,9 milionów osób.”

– 13 maja 1901 r. – w Ołońcu urodziłsię Witold Pilecki. Polski rotmistrz, żołnierzArmii Krajowej i współzałożyciel TajnejArmii Polskiej. Dobrowolny więzień,a następnie organizator ruchu oporuw KL Auschwitz. Autor raportów o Holo-cauście, tzw. Raportów Pileckiego Zm.w 1948 r. – oskarżony, skazany, stracony.

– 18 maja 1944 r. – żołnierze 2. Kor-pusu Polskiego pod dowództwem gen.Władysława Andersa zdobyli klasztor naMonte Cassino. Bitwa przeszła do hi-storii naszego kraju jako przykład nie-złomności, waleczności i odwagi pol-skiego żołnierza. Walki trwały 12-18 V.

– 24 maja 1609 r. – król Zygmunt IIIWaza opuścił wraz z rodziną i dworemWawel, przenosząc się na stałe do War-szawy.

– 27 maja 1941 r. – alianckie okrętyzatopiły niemiecki pancernik „Bi-smarck”, który wcześniej zniszczył „Ho-oda”, będącego symbolem siły brytyj-skiej marynarki wojennej. W polowaniuna „Bismarcka” brał udział polski nisz-czyciel ORP „Piorun”.

– 28 maja 1940 r. – SamodzielnaBrygada Strzelców Podhalańskich w ra-mach sił alianckich zdobyła Narwik.Naczelny Wódz gen. Władysław Sikor-ski udekorował sztandar SamodzielnejBrygady Strzelców Podhalańskich Or-derem Virtuti Militari V klasy.

CZERWIEC

– 4 czerwca 1989 r. – odbyły się wy-bory czerwcowe. Pierwsze od zakoń-czenia II wojny światowej częściowowolne do Sejmu i całkowicie wolne doSenatu wybory w Polsce. Zakończyłysię zwycięstwem obozu „Solidarności”,który zdobył 260 mandatów na 261możliwych.

– 14 czerwca – obchodzimy Naro-dowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich,Nazistowskich Obozów Koncentracyj-nych i Obozów Zagłady. Nie możemypozwolić, by ktokolwiek mylił ofiaryz mordercami.

– 28 czerwca 1956 r. – NarodowyDzień Pamięci Poznańskiego Czerwca1956. Chwała i cześć bohaterom, któ-rych odwaga i patriotyzm stały się ka-mieniem węgielnym późniejszych an-tykomunistycznych zrywów w Polsce.Zryw ten, choć krwawo stłumiony z uży-ciem wojska i czołgów, przyniósł zwy-

Ma przypominać barwy narodowePolaków i Polski, biało-czerwone barwyzostały oficjalnie uznane za narodowe3 maja 1792 r. – w pierwszą rocznicęuchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jestokazją, by oddawać hołd wybitnym Po-lakom i podkreślić to wywieszając jąw święta narodowe. Tego dnia na każdympolskim domu powinna zawisnąć flaga.

Świętuje 2 maja również Poloniai Polacy za granicą. Ustanowiono to świę-to w 2002 r. w dowód wielowiekowegodorobku i wkładu Polonii i Polaków zagranicą w odzyskanie 100 lat temu przezPolskę niepodległości.

Obchodzimy go w przeddzień świętapamięci o Konstytucji 3 Maja i ŚwiętaMaryi Królowej Korony Polskiej

Flagę podnosimy zawsze wysoko,aby z daleka cieszyła polskie oczy i pol-skie serca.

Wydobywamy z pamięci wszystkiewspaniałe chwile, kiedy biało-czerwo-na oznaczała triumf i zwycięstwo. Z za-kamarków pamięci narodowej wydoby-wamy i ten biało-czerwony błysk zewzgórza Monte Cassino i z ruin Berli-

Flaga RP – naszabiało-czerwona

Maria Koryl

cięstwo moralne, które odbiło się sze-rokim echem w Polsce i poza Jej grani-cami. Polacy przechowali w pamięci tewydarzenia, na gruncie których wyro-sły nie tylko przemiany października’56, ale i Grudzień ’70, i Sierpień ’80.

– Uchwalono ustawę o dwustopnio-wym podziale administracyjnym kraju,która likwidowała powiaty. Utworzono49 województw (podział obowiązywałod 31 grudnia 1998 r.), gdy w miejsce49 powołano 16 województw.

�

Podnosiliśmy ją wysoko, w dniu 2 maja – jej święta. Tojest jedno z „najmłodszych” świąt, ustanowione zostałow 2004 r. O wyborze terminu zdecydował fakt, że 2 maja1945 r. po zwycięstwie nad Niemcami w II wojnie świa-towej – żołnierze polscy w Berlinie zawiesili biało-czer-wone flagi.

na, i z powstańczych barykad Warsza-wy, z biało-czerwonych szachownic nasamolotach, które strzegły polskiegonieba.

Wydobywamy z własnej pamięci,chwile triumfu, gdy podniesiona wysokopolska flaga oznaczała sukces olimpij-ski, sukces sportowy na innych mistrzo-stwach.

Kiedy oznaczała sukces polityczny– wejście Polski do NATO, i członkostwow Unii Europejskiej.

Ale wszyscy pamiętamy też sytuacje,gdy polska biało-czerwona flaga bywaprzepasana kirem, Kiedy oznacza onanie tylko wspólnotę dumy, ale takżewspólnotę żałoby i wspólnotę poczuciastraty.

Zapamiętajmy, że w Dniu Flagi pań-stwowej, trzeba upomnieć się o jej sza-cunek i dumę każdego Polaka z barwbiało-czerwonych, bo tylko takie kolorynosi polska flaga.

Oby zawsze mogła – dumnie, alei spokojnie – łopotać biało-czerwonaflaga.

�



Artur Szary

Zbrodnia katyńska 1940

Do sowieckiej niewolitrafiło około ćwierć milionażołnierzy, w tym ponad dzie-sięć tysięcy oficerów. Ofice-rowie Wojska Polskiego,Policji Państwowej, Korpu-su Ochrony Pogranicza,Straży Granicznej oraz Służ-by Więziennej uwięzienizostali w obozach w Koziel-sku, Ostaszkowie i Staro-bielsku.

Sporą grupę, ponad sie-dem tysięcy osób cywil-nych, policjantów i oficerówbez wojskowych przydzia-łów bądź w stanie spoczyn-ku, zostało osadzonychw więzieniach na obszarzezajmowanym przez ZSRRm.in. we Lwowie czy Kijo-wie.

Biuro Polityczne KCWKP(b) w dniu 5 marca1940 r. wydało decyzję do-tyczącą egzekucji ofiar,uznanych za wrogów wła-dzy sowieckiej. Polskichjeńców i więźniów politycz-nych zabijali funkcjonariu-sze NKWD strzałem w tyłgłowy z broni krótkiej.

Masowe groby ofiarzbrodni katyńskiej znajdująsię w Katyniu pod Smoleń-skiem, Miednoje koło Twe-ru, Piatichatkach na przed-mieściu Charkowa oraz By-kowni, obecnie dzielnicy Ki-jowa.

Równolegle z zamordo-waniem ponad 20 tys. pol-skich obywateli, represjamidotknięte zostały rodzinyofiar. Ponad 22 tys. rodzinpolskich oficerów, urzędni-ków państwowych i na-ukowców zostało wysiedlo-nych w głąb ZSRR.

�

17 września 1939 r. Rzeczpospolita, tocząca obronną wojnę z Niemcami, została zdra-dziecko napadnięta przez ZSRR, realizując postanowienia tajnego protokołu paktu Rib-bentrop-Mołotow. Polskiej armii zadany został śmiertelny cios w plecy.

Ppor. art. rez. Józef Skrzypek

(1914-1940), urodzony w Świlczy jako syn Henryka Skrzyp-ka – posła na Sejm Ustawodawczy II RP klubu PSL „Piast”i Zofii z Kubiczów. Ukończył Państwowe Gimnazjum w Brze-żanach oraz Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii im.Marcina Kątskiego we Włodzimierzu Wołyńskim. W kampa-nii wrześniowej 1939 r. walczył jako dowódca plutonu12 Pułku Artylerii Lekkiej. W niewoli sowieckiej przetrzymy-wany był w obozie w Starobielsku. Został zamordowany przezNKWD w kwietniu 1940 r. Spoczywa na cmentarzu wojsko-wym w Piatichatkach.

Kpt. sap. Tadeusz Stanisław Kirchner

(1891-1940), był synem Bolesława Franciszka Kirchnera in-spektora celnego i Marii z domu Krupnickiej, córki właścicie-la majątku dworskiego Woliczka. W dzieciństwie związanybył z parafią i wsią Świlcza (więcej o bohaterze w kolejnymartykule).

Kpt. st. spocz. Walenty Rzucidło

(1886-1940), urodzony w Świlczy jako syn Andrzeja i Mariiz Kubiczów. Ukończył Szkołę Ludową w Świlczy i I Gimnazjumw Rzeszowie. Przed wybuchem I wojny światowej rozpocząłstudia na Wydziale Prawa Uniwersytetu we Lwowie. Walczyłjako oficer austriackiej armii w wojnie 1914-1918. Od 1918 r.służył w Wojsku Polskim. Wziął udział w wojnie polsko-bol-szewickiej 1919-1920. Pozostał w Wojsku Polskim jako oficer40 Pułku Piechoty. Od 1927 r. służył w Korpusie Ochrony Po-granicza. W 1932 r. przeszedł w stan spoczynku i podjął pracęjako kierownik referatu Powiatowej Komendy Uzupełnieńw Rzeszowie. Po agresji sowieckiej na Polskę został areszto-wany w Lwowie i więziony przez NKWD kolejno we Lwowiei Kijowie. W kwietniu 1940 r. został zamordowany przez sowie-tów. Spoczywa na cmentarzu wojennym w Kijowie-Bykowni.



Ich realizacja przypadła na maj, który rozpoczął się obcho-dami Trzeciomajowej Konstytucji i Dniem Flagi Rzeczypospo-litej Polskiej. Kolejne inicjatywy w Świlczy adresowane byłydo lokalnego środowiska i utrzymywały dłużej narodowo-pa-triotyczną atmosferę, co podkreślało wyjątkowość jubileuszo-wego roku – Stulecia Odzyskania przez Polskę Niepodległo-ści. Patronat honorowy nad świątecznymi wydarzeniamiw Świlczy objął wójt Gminy Adam Dziedzic.

Przed majowymi uroczystościami

W dniu 1 maja br., przed czekającymi Świlczan uroczysto-ściami poświęconymi kpt. Tadeuszowi Kirchnerowi (6 maja)i por. Wiktorowi Błażewskiemu (17 maja) Członkowie Towa-rzystwa Przyjaciół Świlczy pracowali na parafialnym cmenta-rzu sprzątając Kaplicę Kirchnerów, gdzie miała zostać zain-stalowana pamiątkowa tablica oraz przekładając kostkę przygrobowcu rodziny Błażewskich.

Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Świlczy porządkującyzabytki cmentarza parafialnego w Świlczy.

W tym czasie został wymieniony bilbord na nowej kaplicy,przypominający oficerów związanych ze Świlczą – ofiar katyń-skiej zbrodni: kpt. Tadeusza Kirchnera, kpt. Walentego Rzuci-dło i ppor. Józefa Skrzypka. Samorząd Gminy Świlcza orazGCKSiR w Świlczy z/s w Trzcianie wsparły działania TPŚw opracowaniu i wydruku bilbordu.

Osoby, które bezpośrednio zaangażowały się w prace po-rządkowe to: Tomasz Biały, Franciszek Depa, Adam Majka,Tadeusz Pachorek i Marcin Żańczak.

Działania TowarzystwaPrzyjaciół Świlczy

wiosna 2018

Tegoroczna wiosna obfitowała w liczne inicjatywy społeczno-kulturalne w Świlczy. Byłyone uskuteczniane przez Towarzystwo Przyjaciół Świlczy we współpracy z GminnymCentrum Kultury Sportu i Rekreacji w Świlczy zs. w Trzcianie.

Upamiętnieniekpt. Tadeusza Kirchnera

Wizyta rodziny Kirchnerów z AngliiPrzywrócenie pamięci o wielkim sportowcu, żołnierzu

i patriocie kpt. Tadeuszu Kirchnerze, który miał rodzinne ko-rzenie w Świlczy, miało wielowymiarowy charakter. Złożyła sięna nie wizyta wnuków Kapitana, Andrzeja, Piotra i Pawła Kirch-nerów, którzy na co dzień mieszkają w Anglii. Paweł Kirchner– utytułowany zawodnik i niegdysiejszy kapitan drużyny golfi-stów zachodniego Londynu – wraz z braćmi odwiedził PoleGolfowe „Dwa Stawy” w Trzcianie. Spotkał się tam z gospoda-rzem obiektu Albinem Głową. Miał okazję wypróbować polei zapoznać się z początkującą jeszcze w naszym regionie, choćbardzo obiecującą inicjatywą organizowania tego ciekawego

Artur Szary

Paweł Kirchner na Polu Golfowym „Dwa Stawy” w Trzcianie.Trening z Albinem Głową, menadżerem obiektu.

Wizyta braci Kirchnerów w Regionalnym Domu TradycjiLudowych na zaproszenie Zbigniewa Lisa.


sportu. Dodać warto, że klub golfowy z Trzciany i jego mena-dżer A. Głowa byli sponsorami nagród II Biegu Ulicami Świl-czy – Memoriału kpt. Kirchnera, tj. voucherów na trening z pro-fesjonalnym instruktorem.

Kirchnerowie odwiedzili także, prowadzony przez Zbignie-wa Lisa, Regionalny Dom Tradycji Ludowych w Trzcianie. Tammieli okazję poznać, jak wyglądało życie mieszkańców po-drzeszowskich wiosek na przestrzeni minionego wieku.

Memoriał kpt. Tadeusza KirchneraW niedzielne przedpołudnie

6 maja br. miała miejsce Msza świę-ta i odsłonięcie pamiątkowej tabli-cy kpt. Tadeusza Kirchnera, pierw-szego Mistrza Polski w lekkiej atle-tyce (Lwów 1920), zamordowane-go przez NKWD w Charkowiew 1940 r. W uroczystości udziałwzięli licznie zgromadzeni miesz-kańcy parafii, szkolna młodzieżoraz zaproszeni goście. Wśród nichwójt Gminy Świlcza Adam Dzie-dzic, przedstawiciele Rady Powia-tu Rzeszowskiego Tadeusz Pacho-rek, Tomasz Wojton i Sławomir Mi-łek, radni Rady Gminy z sołectwaŚwilcza, sołtys wsi Adam Mazur,dowódca Południowo-Wschod-


niego Okręgu Związku Strzeleckiego „Strzelec” Józefa Piłsud-skiego insp. Marek Strączek, przedstawiciel Muzeum Regio-nalnego w Stalowej Woli p. Beata Trybuła oraz mjr KazimierzRzucidło – ostatni z żyjących niezłomnych żołnierzy Rze-szowszczyzny, weteran walk i oporu w latach 1939-1956.Wojskową oprawę uroczystości zapewnił pluton strzeleckiz Bratkowic oraz poczet sztandarowy ze sztandarem rzeszow-skiego okręgu strzeleckiego.

Druga cześć Memoriału Kapitana Kirchnera to Bieg Ulica-mi Świlczy. Ubiegłoroczny pomysł radnego Tomasza Białegona aktywizację sportową i integrację mieszkańców naszejgminy, w tym roku zyskał wymiar patriotyczny. Ponad sto dzie-ci ze Świlczy i okolicznych miejscowości rywalizowało na dy-stansach 1 i 2 km w koszulkach opatrzonych wizerunkiem wiel-kiego sportowca i oddanego Ojczyźnie żołnierza. W kategorii

Bracia Kirchnerowie przed bilbordem poświęconym ofiaromzbrodni katyńskiej.

Po odsłonięciu tablicy T. i Z. Kirchnerów czas naokolicznościowe przemówienia.

Składanie wiązanek kwiatów: przedstawiciel Związku Strzelec-kiego „Strzelec” JP, insp. Marek Strączek.

Pamiątkowe zdjęcie z gościem uroczystości – żołnierzemniezłomnym mjr. Kazimierzem Rzucidło.

Start w najmłodszej grupie wiekowej.



open starowali także dorośli, dla których przygotowana byłamalownicza trasa drogami górnej części wsi. Nad bezpieczeń-stwem biegaczy czuwali strażacy ze Świlczy, Mrowli i Trzciany.Sygnały sportowe dla uczestników kolejnych biegów dawalina przemian wnuk kapitana Paweł Kirchner i wójt Gminy AdamDziedzic. Każdy z uczestników, oprócz okolicznościowej ko-szulki, otrzymał pamiątkowy medal, a na zwycięzców czekałypuchary i vouchery na golfowy trening. W przygotowanie i prze-prowadzanie memoriału, razem z TPŚ i GCKSiR, włączyły sięmiejscowe organizacje społeczne, tj. Koło Gospodyń Wiejskichi Ochotnicza Straż Pożarna. Aby sprostać wyzwaniom i do-brze przygotować całą imprezę powołany został komitet orga-nizacyjny, który na bieżąco współpracował z Zarządem TPŚw działaniach logistycznych.

Sejmik, IPN i Radio ViaDzień po świleckich uroczystościach upamiętniających kpt.

T. Kirchnera (7 maja) jego wnukowie byli goszczeni przez prze-wodniczącego Sejmiku Województwa Podkarpackiego Jerze-

Rozpoczęcie biegu w kategorii open na dystansie 10 km.

go Cyprysia oraz dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Naro-dowej w Rzeszowie dr. Dariusza Iwaneczko. W tym też dniuw studiu Katolickiego Radia Via została nagrana audycja pt.„Wiek Niepodległości” poświęcona postaci Kapitana i jegomemoriałowi. Audycja była emitowana 23.05.2018 r. i jest do-stępna na facebooku Towarzystwa Przyjaciół Świlczy.

Spotkanie z prof. AndrzejemNowakiem i historyczny wykład

11 maja 2018 Świlczę odwiedził prof. Andrzej Nowakz Krakowa. Pierwsze kroki na ziemi rodzinnej swoich przod-ków skierował na cmentarz. Tam przed pamiątkową tablicą

Nagranie audycji „Wiek Niepodległości” w katolickim Radiu Via.

Spotkanie wnuków kapitana Kirchnera z przewodniczącymSejmiku Województwa Podkarpackiego Jerzym Cyprysiem.

Wizyta w Instytucie Pamięci Narodowej u dyrektora DariuszaIwaneczki.

Prowadzący i koordynujący imprezę Adam Majka,dyrektor GCKSiR.

Wizyta prof. Andrzeja Nowaka w Świlczy – podziękowanie zawykład ze strony przedstawicieli Towarzystwa Przyjaciół Świlczy.


kpt. Tadeusza Kirchnera złożył wiązankę białoczerwonychkwiatów i oddał hołd bohaterowi, który walczył i oddał życieza niepodległą Polskę. Następnie w sali widowiskowej FiliiGminnego Centrum Kultury Sportu i Rekreacji w Świlczy obyłsię wykład Profesora poświęcony historii Polskiej Niepodle-głości.

Andrzej Nowak jest profesorem Polskiej Akademii Nauk,specjalizującym się w historii najnowszej i w dziejach stosun-ków polsko-rosyjskich. Jest autorem wielu pozycji książkowychi artykułów poświęconych tej tematyce, a przy tym jednymz najbardziej znanych współczesnych polskich historyków, naj-chętniej czytanym i słuchanym wykładowcą. Jego przyjazdyi spotkania z mieszkańcami Świlczy mają charakter osobisty.Prof. Andrzej Nowak jest synem Świlczanina śp. AntoniegoNowaka, który choć większą część życia spędził w Krakowie,był emocjonalnie związany z krajem lat dziecinnych. Senty-ment do miejsca, skąd wywodzili się jego przodkowie przejął,po swoim Tacie, także prof. A. Nowak.

Upamiętnienie por. WiktoraBłażewskiego „Orlika”

17 maja 1945 r. został zamordowany przez siepaczy ko-munistycznego Urzędu Bezpieczeństwa z Rzeszowa por. Wik-tor Błażewski „Orlik” oficer dywersji Inspektoratu AK Rzeszów,


absolwent i syn wieloletniego kierownika Szkoły Powszech-nej w Świlczy. W rocznicę jego śmierci, 17 maja 2018 r.w Świlczy odprawiona została Msza św. w intencji Porucznika„Orlika” oraz zmarłych z rodziny Błażewskich i Busiów. Po mszyodbyła się strzelecka ceremonia przed grobem, gdzie spoczy-wają rodzice Bohatera i krew zebrana w miejscu jego zabój-stwa. Strzelcy zaciągnęli honorową wartę przed płytą grobu,wykonali także apel pamięci przywołujący wybitnych żołnie-rzy niepodległości związanych z wsią i parafią Świlcza. Przed-stawiciele władz samorządowych, szkoły i organizacji społecz-nych złożyli wiązanki kwiatów. Wybrzmiał Hymn Rzeczypo-spolitej Polskiej i Pieśń reprezentacyjna Wojska Polskiego.W uroczystości licznie uczestniczyli uczniowie Szkoły Podsta-wowej w Świlczy i miejscowego Przedszkola. Po zakończeniuceremonii na parafialnym cmentarzu zaproszeni goście i mło-

dzież szkolna ze sztandarami i ko-lumną strzelców, udali się do szko-ły, gdzie przygotowany był mon-taż słowno-muzyczny poświęconypor. „Orlikowi”.

Na ręce em. nauczycielki b. dyr.szk. i doradcy met. j. polskiegoBarbary Wróbel, która reprezen-towała siostrę W. Błażewskiego,panią Alinę Sitarską, uczniowieprzekazali portret bohaterskiegoPorucznika. Odczytany został po-ruszający list p. A. Sitarskiej domłodzieży. Wspomnieniami z latwojennych podzielił się także żoł-nierz z oddziału dywersyjnego do-wodzonego przez por. Błażew-skiego, kombatant mjr KazimierzRzucidło. Podczas uroczystościrodzinę Błażewskich i Busiów re-

Pamiątkowe zdjęcie prof. A. Nowaka z najmłodszymiuczestnikami wykładu.

Młodzi aktorzy ze Świlczy oddają cześć bohaterskiemuabsolwentowi świleckiej szkoły.

Msza św. w intencji zamordowanego przez UB por. Wiktora Błażewskiego „Orlika”.

Strzelecka uroczystość nad grobem „Orlika”.



prezentowali ponadto Mieczysław Bęben z Błażowej wrazcórką i zięciem oraz Jadwiga Nyzio ze Świlczy.

Z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Świlczy oraz dyrekto-ra Szkoły Podstawowej im. św. Jana Kantego w Świlczydr Haliny Bober opracowane zostały tablice ukazujące posta-cie Wiktora Błażewskiego (1881-1975), kierownika i budow-niczego szkoły w Świlczy oraz jego syna por. Wiktora Tade-usza Błażewskiego (1923-1945), absolwenta tejże placówki.Stanowiły one element dekoracji opisywanej wyżej uroczy-stości. W najbliższym czasie zostaną wyeksponowane na ścia-nie szkolnego holu, jako stały element wystroju, przypomina-jący historię szkoły oraz postacie, które współtworzyły dziejeŚwilczy w 1. poł. XX w.

Piknik Rodzinny w Świlczy

W niedzielne popołudnie, 3 czerwca br., na Stadionie Spor-towym w Świlczy odbył się Piknik Rodzinny, którego pierwszy-mi adresatami i odbiorcami były dzieci z terenu gminy Świl-cza. Pomysłodawcą i koordynatorem pikniku była Środowi-skowa Świetlica Socjoterapeutyczna w Świlczy pod kierow-nictwem Magdaleny Lisowskiej we współpracy z Gminnym

Ośrodkiem PomocySpołecznej, Bene-dyktą Piątek. Patronathonorowy nad tymszlachetnym przedsię-wzięciem objął wójtGminy Świlcza, AdamDziedzic.

Dzieci wraz z rodzi-cami mogły zajrzeć dostrażackiego wozu bo-jowego i nowocze-snych pojazdów będą-cych na wyposażeniugminnych służb po-rządkowych. Uczestni-czyły w aranżowanejakcji ratowniczej OSP

Świlcza. Przygotowane były dla nich konkursy i zabawy spraw-nościowe przeprowadzone przez instruktorów świetlicy i miej-scowych nauczycieli. Na dzieci i młodzież czekały także inne

atrakcje, jak chociażby możliwość przejażdżki zabytkowymipojazdami militarnymi z okresu II wojny światowej, czy nawi-gowanie i kierowanie rajdowym samochodem będącym nacodziennym wyposażeniu "Biały Rally Team" ze Świlczy.

Świlczańskie dzieciaki, wraz rodzicami, mogły też odbyćretrospektywną wyprawę do zamierzchłych czasów i zapoznaćsię z życiem i codziennymi pracami prahistorycznych miesz-kańców naszej wsi. Towarzystwo Przyjaciół Świlczy, we współ-pracy z dr Katarzyną Trybałą-Zawiślak z Instytutu ArcheologiiUniwersytetu Rzeszowskiego, przygotowało stoisko archeolo-giczne. Tu najmłodsi mogli popróbować swoich sił w pracachwykopaliskowych i w odtwarzaniu pierwotnego wyglądu od-krytych artefaktów. Mogli również zdobyć wiele cennych infor-macji historycznych i praktycznych oraz pobudzić wyobraźnięw odkrywaniu starożytnych i średniowiecznych dziejów tychziem.

Cała impreza poprowadzona była profesjonalnie przezAdama Majkę, dyrektora GCKSiR w Świlczy z/s w Trzcianie,a przy tym aktywnego członka TPŚ i animatora wielu cennychprzedsięwzięć społeczno-kulturalnych w Świlczy.

Artur Szary

Relacja fotograficzna z przedsięwzięć TPŚ: A. Draus, P. Kirch-ner, Z. Lis, B. Piątek, L. Sądek, A. Szary.

Stoisko archeologiczne poświęcone pradziejom Świlczy.

Piknik Rodzinny w Świlczy. Przed sto-iskiem z zabytkami archeologicznymi

dr Katarzyna Trybała-Zawiślakz mężem Łukaszem.

Kpt. sap. TadeuszStanisław Kirchner

(1891-1940)

Urodził się 7 maja 1891 r. w Chwało-wicach jako syn Bolesława FranciszkaKirchnera inspektora celnego i Mariiz domu Krupnickiej, córki właściciela ma-jątku dworskiego Woliczka. W dzieciń-stwie związany był z parafią i wsią Świl-cza. Na tutejszym cmentarzu znajduje sięrodowa kaplica Krupnickich i Kirchne-rów pw. św. Antoniego z Padwy. Tade-usz Kirchner ukończył gimnazjum weLwowie i podjął studia na tamtejszej Po-litechnice. Był zawodnikiem lwowskichklubów sportowych, „Pogoni” i „Czar-nych”. W latach 1914-1918 pełnił służ-bę wojskową jako oficer austriackiej ar-mii. Od 1919 r. służył w Wojsku Polskim.W 1920 r. był członkiem kadry narodo-

Tadeusz Kirchner podczas sportowejpróby w rzucie dyskiem.

wej delegowanej na Igrzyska Olimpijskiew Antwerpii. Zagrożenie ojczyzny i ko-nieczność stawienia oporu nacierającymbolszewikom, sprawiła, że zamiast naolimpijskie stadiony Tadeusz Kirchner,wraz z kolegami sportowcami, trafił nalinię frontu. Wbrew przeciwnościom losuudało mu się odnieść sukces w pierw-szych Mistrzostwach Polski w Lekkoatle-tyce (Lwów 1920). W czterech dyscypli-nach sportu zdobył medale: złoty w sko-ku wzwyż, srebrny w rzucie oszczepemi dwa brązowe, tj. w pchnięciu kulą i rzu-cie dyskiem. Po wojnie polsko-bolsze-wickiej pozostał w WP jako oficer służbystałej, kapitan saperów. Uczestniczyłw wojnie obronnej Polski w 1939 r. Trafiłdo sowieckiej niewoli po kapitulacji Lwo-wa 22 września 1939 r. Był więzionyprzez NKWD w obozach w Kozielskui Starobielsku. Został zamordowanyprzez NKWD w kazamatach charkow-skiego więzienia. Tam rozgrywały się



sceny przywołane w filmie „Katyń” w re-żyserii Andrzeja Wajdy. Polakom wiąza-no z tyłu ręce sznurkiem i wprowadzanodo ciemnego korytarza w piwnicach sie-dziby NKWD. Do egzekucji używano pi-stoletu Nagant kal. 7,62 mm. Polscy ofi-cerowie zabijani byli strzałem w kark, abyzminimalizować ilość krwi na ścianachi podłodze katowni. Ciało śp. kpt. Tade-usza Kirchnera spoczęło w zbiorowejmogile w Piatichatkach – na cmentarzuofiar sowieckiego totalitaryzmu.

Na cmentarzu parafialnym w Świl-czy znajduje się kaplica grobowa rodzi-ny Kirchnerów. Spoczywają w niej ro-dzice Kapitana, tj. ojciec Bolesław Fran-ciszek Kirchner zmarły w 1927 r., matkaMaria z Krupnickich Kirchnerowa zmar-ła w 1938 r. oraz jego siostra, uznanalwowska malarka okresu międzywojen-nego Józefa Kirchner zmarła w 1931 r.Rodzina ta związana była z miejscowo-ściami naszej gminy, tj. Świlczą i Wo-liczką poprzez fakt posiadania w Wo-liczce majątku ziemskiego i dworu. Ro-dzina matki – Krupniccy – na przełomieXIX i XX w. angażowali się w nurt pracyorganicznej, uskuteczniali inicjatywyspołeczno-gospodarcze w Rzeszowiei okolicy, przekazując między innymibezpłatnie cegłę z własnej cegielnii wspierając finansowo budowę gma-chu rzeszowskiego Towarzystwa Gim-nastycznego „Sokół” w 1891 r. W tym tobudynku już w 1895 r. zostało założoneStronnictwo Ludowe.

ASz

por. Wiktor TadeuszBłażewskips. „Orlik”

i „Dańczak” (Tolek)(1923-1945)

Urodził się 22 lipca 1923 r. w Nie-chobrzu, jako syn kierownika tamtejszejszkoły Wiktora Błażewskiego i Bolesła-wy z Busiów, nauczycielki. W 1927 r. ro-dzina Błażewskich przeniosła się doŚwilczy, gdzie Wiktor Błażewski (senior)otrzymał posadę kierownika szkoły po-wszechnej. Niedługo potem (30 sierp-nia 1929 r.) zmarła matka Bolesławaosierociwszy piątkę dzieci: Zbigniewa,Zofię, Janinę, Witora („Tolka”) i Alinę.

Tolek ukończył Szkołę Powszechnąw Świlczy. W roku 1935 rozpoczął na-ukę w I Państwowym Gimnazjum i Li-ceum im. Stanisława Konarskiegow Rzeszowie. Po wybuchu II wojny świa-towej okupacyjne władze przeniosły ro-dzinę Błażewskich do Rudnej Wielkiej.Tam ojciec musiał podjąć obowiązki na-uczyciela i kierownika szkoły. W tymokresie „Tolek” Błażewski włączył się

W czasach konspiracji w Rudnej Wielkiej.Od lewej: Wiktor Błażewski, Walenty Czyż

i Franciszek Sagan.

w pracę konspiracyjną, wstępującw 1940 r. w szeregi Związku Walki Zbroj-nej (przekształconego w lutym 1942 r.w Armię Krajową). W ZWZ-AK przyjąłpseudonim „Orlik” i został przydzielonydo komórki wywiadowczo-dywersyjnej.„Orlik” ukończył kurs podchorążych.Zorganizował i dowodził kolejnymi od-działami dywersyjnymi, które pozosta-wały w dyspozycji Inspektora AK kpt.(później mjr.) Łukasza Cieplińskiego.Wziął udział w kilkunastu akcjach bojo-wych, m.in. zabezpieczeniu zrzutu lot-niczego (grudzień 1943) i przygotowa-niu akcji odbicia płk. Józefa Spychal-skiego w Krakowie (maj 1944). Odważ-nie i z dużym poświeceniem walczyłw operacji „Burza” w Zgrupowaniu IIIRzeszów-Zachód (rejon bratkowickichlasów). Po „Burzy” został awansowanyna stopień podporucznika. Powierzonomu obowiązki zastępcy oficera dywer-syjnego (wrzesień 1944) i p.o. oficeradywersji Inspektoratu AK Rzeszów.Uczestniczył w przygotowaniu i wyko-naniu akcji pod Zamkiem Rzeszowskimw nocy z 7 na 8 października 1944 r.jako dowódca grupy uderzeniowej. Porozwiązaniu Armii Krajowej został do-wódcą kolejnej bojówki dyspozycyjnejtzw. Straży (wiosna 1945) w rzeszow-skim inspektoracie organizacji „Niepod-ległość” („NIE”). Współorganizował nie-podległościową siatkę wywiadowcząw Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeń-stwa Publicznego w Rzeszowie. Zginąłpodczas obławy UB i KBW w RudnejWielkiej w dniu 17 maja 1945 r.

ASz

List p. Aliny Sitarskiej do młodzie-ży wsi i gminy Świlcza z okazji uro-czystości upamiętnienia jej bratapor. Wiktora Błażewskiego „Orlika”.

Kochani!Dziękuję z całego serca za zaprosze-

nie na uroczystość upamiętniającą por.Wiktora Błażewskiego – mego śp. Brata.Długo wahałam się i mierzyłam siły dopodróży. Niestety, mam ich niewiele (skoń-czyłam 94 lata). Choć nie ma mnie wśródWas, zapewniam o duchowej obecności.Jestem z Wami myślą i łzami wzruszenia,ale także łzami tęsknoty za Bratem, za mło-dością, za miejscami Jego i mojego dzie-ciństwa. Tak kraj lat dziecinnych...

Tak, mój Brat Tolek miał w sobie tyleradości życia i pogody ducha, wybitnieuzdolniony, oddany „sprawie”. Pamiętamnasz wspólne zabawy, ale i niebezpiecz-ne przygody jak ta z karabinem, nieza-mierzony wystrzał – na szczęście niegroź-ny. Pozostało wspomnienie strachu. Nie-stety, żyłam, żyliśmy w czasach, gdystrach był chlebem powszednim. No i tonajtrudniejsze do udźwignięcia wspo-mnienie, śmierć Brata. Ginął z pytaniemdo morderców – „Do Polaka strzelacie?!”To pytanie wisi w powietrzu, nie znala-złam i nie znajduję na nie odpowiedzi.Powtórzę za ks. Twardowskim:„Odszedłeś nagle, bez słów pożegnania.Tak jakbyś nie chciał,swym odejściem smucić...Tak jakbyś wierzył w godzinę rozstania,że masz niebawem z dobrą wieścią wrócić”.

Dzisiejsza uroczystość jest jak ducho-wy powrót Tolka na ukochany skrawekrodzinnej, polskiej ziemi.

Dziękuję najserdeczniej panu wójto-wi Gminy Świlcza Adamowi Dziedzicowiza wsparcie i pomoc przy tak podniosłejuroczystości ku czci mego Brata Tolka– Orlika. Szczególne słowa podziękowa-nia kieruję do pana Artura Szarego, które-go inicjatywa i nieustająca praca połączo-na z pasją, aby ocalić od zapomnieniamego Brata w jego najściślejszej Ojczyź-nie zasługuje na szacunek i uznanie.Dziękuję panu Adamowi Majce, dyrek-torowi Gminnego Centrum Kultury zawszechstronną pomoc i organizacjęw prowadzeniu uroczystości – wspomnie-niu tak dla nas ważnego i drogiego. Dzię-kuję dyrekcji Szkoły Podstawowej w Świl-czy, utalentowanej młodzieży i zaangażo-wanym nauczycielom za żywy pomnik pa-mięci o moim Bracie i piękną wystawę.Dziękuję panu Adamowi Mazurowi, soł-tysowi Świlczy za aktywną działalnośćpodczas uroczystości i ją uświetniającą.

Z całego serca dziękuję drużyniestrzeleckiej ze Szkoły Podstawowej w Brat-kowicach oraz harcerzom i zuchom zeSzkoły Podstawowej w Świlczy, a także ichopiekunom. Jesteście wspaniałymi, twór-czymi, młodymi patriotami.

Ze słowami wdzięcznościAlina Sitarska z d. Błażewska z rodziną

Warszawa, 17 maja 2018 r.



Tymczasem przypomnieć wypadasłowa J. Piłsudskiego na ten temat:

Naród, który nie szanujeswej przeszłości,nie zasługuje na szacunekteraźniejszościi nie ma prawa do przyszłości.

Trzeba jednak zatrzymać się, przy-wołać dawne wspomnienia, przypo-mnieć tych, którzy dla nas pracowali,walczyli, ginęli na polach bitew, owianiw męstwo i tych, cicho konającychw wodzie i w powietrzu, w polu, na łące,w lesie i w celach więziennych i zagazo-wanych, i tych witających się ze śmier-cią na syberyjskiej ziemi nieludzkiej.

Nasza narodowa pamięć o historiii dziejach narodu – najwyższe wspólnenarodowe dobro – ma być źródłem na-uki, aby to, co było złe – naprawiać, to,co dobre – uszlachetniać.

Działając w imię tych zasad moral-nych 6 maja 2018 r. w Świlczy (gm. Świl-cza, pow. Rzeszów) odbyły się staraniemTowarzystwa Przyjaciół Świlczy, Gmin-nego Centrum Kultury Sportu i Rekreacjiw Świlczy zs. w Trzcianie, pod honoro-wym patronatem Wójta Gminy Świlcza– w Kościele Parafialnym pw. Wniebo-wzięcia Najświętszej Maryi Panny i po-bliskim Cmentarzu Parafialnym...

Uroczystościupamiętniające kpt.Tadeusza Kirchnerai jego żonę Zofię– sybiraczkę

Chorąży Artur Szary, główny organi-zator przedsięwzięcia, prezes TPŚ, na-uczyciel, red. „Trzcionki”, witając wszyst-kich przybyłych na uroczystości tj.: Ro-dzinę z Londynu w Wielkiej Brytanii– 3 wnuków Bohatera, przedstawicieliwładz kościelnych, strzeleckich, władzsamorządowych, mediów, licznie zgro-madzonych mieszkańców wsi, przedsta-

wił plan całodniowych uroczystości. Zło-żyły się nań: msza św. w intencji Z. i T.Kirchnerów oraz poległych za Ojczyznę,odsłonięcie i poświęcenie tablicy pa-miątkowej i memoriał kpt. T. Kirchnera– II Bieg Ulicami Świlczy.

Prezes TPŚ mówił: – Ofiara bestial-sko pomordowanych Polaków nie możebyć zapomniana, ten tragiczny rozdziałjest częścią naszej narodowej polskiejhistorii, która składa się na naszą tożsa-mość. Zapraszając na kolejne częściuroczystości, poznanie okolicznościo-wego baneru, odsłonięcia tablicy pamiąt-kowej i popołudniowego „Memoriału kpt.T. Kirchnera”, sportowca i lekkoatlety,zawodnika klubów sportowych Lwowaprzed 1 IX 1939 r. – życzył wszystkim pa-triotycznych wzruszeń.

A jeśli komuś drogaotwarta do nieba– tym, co służą Ojczyźnie

J. Kochanowski

Uroczysta msza święta w świątyniparafialnej pw. Wniebowzięcia NMP podprzewodnictwem ks. proboszcza Anto-niego Czeraka i w asyście ks. Jana Do-łoszyckiego i Tadeusza Kawalca, licznejobsady służby liturgicznej i śpiewów

mszalnych zespołu Oazowego i w obec-ności Pocztu Sztandarowego ZwiązkuStrzeleckiego „Strzelec” J. Piłsudskiegooraz strzeleckiego plutonu ze SzkołyPodstawowej nr 1 w Bratkowicach, prze-biegała w modlitewnej atmosferze po-wagi i zadumy. Ewangelia wg św. Jana,przeznaczona na szóstą niedzielę poWielkanocy, która rozwinął w homilii ks.proboszcz przypominała prawdę Bożą:Nikt nie ma większej miłości od tej, gdyktoś życie swoje oddaje za swoich przy-jaciół... To jest moje przykazanie, abyściesię wzajemnie miłowali (...). Pamięći modlitwa to nasz obowiązek. Musimy pa-miętać o tych, którzy odeszli na wiecznąsłużbę do Pana, składając swoje życie naołtarzu Ojczyzny. Módlmy się o to, by Bógzachował nas od grzechu niepamięci, bynie pozwalał naszym grobom zarastać,np. w Katyniu, Kozielsku, Charkowie orazw Twerze – Miednoje, Bykowni i w innychnieznanych miejscach byłego ZSRR.Wielotematyczne, emocjonalne kazanie– wszyscy wysłuchali z wielką uwagą.

Majowe słońce przedzierało się po-przez piękne kolorowe witraże Świąty-ni. Oświetlało dodatkowo wewnętrzneołtarze mozaikowe, bogate dekoracjekwiatowe ołtarzy, sztandary i chorągwiekościelne i ginęły w lśniącej jak lustroposadzce granitowej kościoła. Było uro-czyście.

Wójt Gminy Świlcza Adam Dziedzic dokonuje odsłonięcia tablicy T. i Z. Kirchneróww asyście przedstawiciela rodziny i społeczności szkolnej ze Świlczy.

Zofia Dziedzic

Nieśmiertelności nie odbierze Im nikt...Informator Świlecki

To nie jest tak, że historia ma swój szybki bieg i odchodzi w niepamięć. Żyjąc w zawrot-nym tempie współczesności często negujemy różne formy czczenia przeszłości. Nudząnas pompatyczne uroczystości, górnolotne słowa, sztuczne wieńce i kwiaty, a nawetniewybredne komentarze.


I tylko pamięć zostałapo tej katyńskiej nocy,pamięć nie dała się zgładzić,nie chciała ulec przemocy.

Uroczystość świlecka wpisała sięw gminny kalendarz całorocznych ob-chodów 100-lecia odzyskania przez Pol-skę w 1918 r. państwowości. Data zbie-gała się także z wieloma innymi roczni-cami i świętami historycznymi, np. Świę-to Flagi, Rocznica Uchwalenia Konsty-tucji 3 Maja (1791 r.), Święto Maryjne– Maryi Królowej Polski, Narodowy DzieńZwycięstwa – 8 maja – zakończenieII wojny światowej.

Na zakończenie religijnej uroczysto-ści głos zabrał Andrzej Kirchner z Anglii,wnuk zamordowanego Kapitana. Wystą-pienie było niezwykle szczere, serdecz-ne i wzruszające, wypowiadanie niena-ganną polszczyzną Oprócz bogatychpolskich wątków osobistych i rodzinnychzwiązanych z wiarą katolicką, wychowa-niem i pielęgnowaniem tradycji katolic-kich i polskich i skrywanej, chyba, no-stalgii – zwłaszcza u starszego pokole-nia Polaków – przymusowych emigran-tów powojennych, wyraził radość z po-wodu „cudownego” uzyskania możliwo-ści kontaktów i odwiedzin w Świlczyi podróży do swych „polskich korzeni”.

Przebijała się także nostalgiczna nutacałego jego środowiska polonii angiel-skiej za utraconą Ojczyzną pradziadówwszak – jak mówi stara mądrość ludowa– „Ten jest najszczęśliwszy z ludzi, kto

obiegłszy świat cały – wróci do miejsca,z którego wyszedł”. A dzisiaj dziękowałserdecznie miejscowemu proboszczowi,red. Arturowi Szaremu, władzom gminyi powiatu, wszystkim obecnym – zawszystkie przeżycia.

Tyle lat minęło, że się i pamięć, i tęsk-nota zaczynała zacierać, a teraz „wracał– cudem – więc się w nim serce rwało– jak pisał H. Sienkiewicz.

Bezpośrednio po mszy św. nastąpiłoodsłonięcie i poświecenie Tablicy Pa-miątkowej ku czci kpt. T. Kirchnera i jegożony Zofii.

Umieszczona została na ścianie ro-dowej kaplicy cmentarnej noszącej imięśw. Antoniego i skrywającej doczesneszczątki zmarłych z rodu Kirchnerów.W asyście p. Piotra Kirchnera orazprzedstawicieli najmłodszego pokoleniaŚwilczan: Magdaleny Bułatek i Krystia-na Majki ze Szkoły Podstawowej z opie-kunką – nauczycielką i członkinią TPŚMałgorzatą Kłos, pocztu sztandarowegoi plutonu ZS „Strzelec” – ceremonii od-słonięcia dokonał wójt gminy Adam Dzie-dzic. Poświęcenia tablicy dokonał ks.proboszcz A. Czerak, odmawiając sto-sowne modlitwy.

Powitania oficjalnego gości dokonałprowadzący całość drugiej części uro-czystości współorganizator i dyr. GCK-SiR zs. w Trzcianie Adam Majka. Wśródgości i licznie zgromadzonych Świlczanbyli: Tadeusz Pachorek – członek Zarzą-du Rady Powiatu Rzeszowskiego, Sła-womir Miłek i Tomasz Wojton – radni RP,

Piotr Wanat przew. RG i Tomasz Biały,Marcin Żańczak – radni świleccy. Obec-ny był wicewójt gminy – Sławomir Styka.Był przedstawiciel Żołnierzy AK orazZrzeszenia „WiN” mjr Kazimierz Rzuci-dło. insp. Związku Strzeleckiego „Strze-lec” w Rzeszowie – Marek Strączek, Be-ata Trybuła z Muzeum Regionalnegow Stalowej Woli, Bożena Serwin – dyr.BS w Świlczy, dyr. Szkoły Podstawowej wŚwilczy Halina Bober wraz z z-cą Grze-gorzem Patrusiem, Danuta Rusin – dyr.Publicznego Przedszkola w Świlczy,Adam Mazur – sołtys sołectwa Świlcza,Przewodniczący i Prezesi organizacjispołecznych w Świlczy: OSP, KGW, LKS.

Przemówienieokolicznościowe Wójta

Wójt Gminy Świlcza A. Dziedzicw swym okolicznościowym przemówieniumówił m.in.: – Chcemy naszych Bohate-rów otulić całunem pamięci, naznaczonejczcią i wdzięcznością za ich ofiarę.

Podkreślając walory osobowości kpt.T. Kirchnera – żołnierza i sportowca zwró-cił uwagę na znaczenie prawdziwej pa-mięci historycznej, jej ciągłości i znacze-nia edukacyjnego.

– Znajomość dziejów swego kraju,narodu czy miasta kształtuje patriotyzmmłodych ludzi. Natomiast bez znajomo-ści własnej tradycji narody tracą swojątożsamość. Dlatego polskie władze – takpaństwowe, jak samorządowe, niezależ-nie od swojej orientacji politycznej – sta-rają się upamiętnić te osoby i miejsca,które historia mocno zaznaczyła. Nieważ-ne, czy chodzi o pojedyncze zasłużoneswym życiem, pracą, czy walką za ojczy-znę aż po największą dla niej daninę– śmierć osoby. Nieważne, czy to są gro-by, czy cały cmentarz, historyczna bu-dowla, czy jedynie jej pozostałość, po-mnik, krzyż przydrożny, kapliczka zmur-szała, albo kopiec historyczny, czy też po-jedynczy baner, wydawnictwo lub tabli-ca pamiątkowa. Pięknie wpisuje się towszystko w przywracanie pamięci histo-rycznej młodemu pokoleniu, bo:

Ludzkości Bóg wybaczył, co mógł.Sprawiedliwości nie żąda i kar.Trudnej wolności przynosi nam dar.Nieskończoności nie zerwie się nić.W imię miłości pozwolił nam żyć!

żebyśmy na wartościach umiłowania Oj-czyzny budowali wspólnotę. To właśniejest zadaniem dla nas na dzisiaj i na przy-szłość, konieczność narodowej pamięcihistorycznej. Wielu bohaterów znamyz nazwisk, ale wielu spoczywa w bezi-miennych mogiłach.

Dziękując za utrwalenie pamięci każ-dego żołnierza, który na przestrzeni tysię-cy lub ostatnich 100 lat oddał życie za


Warta strzelecka.



Polskę, podkreślić trzeba, że chociaż dziśnie musimy, jak oni walczyć o wolność,wciąż mamy obowiązek strzec granic, na-szej suwerenności i tożsamości; troszczyćsię o Ojczyznę i obywatela, by ofiara bo-haterów nie została przez nas roztrwonio-na, by dobro Ojczyzny było ponad wła-snym interesem, byśmy byli narodem zjed-noczonym, solidarnym, mądrym, bo jestto fragment historii, która jeszcze w obec-nych czasach dotyczy nierzadko nas i na-szych rodzin – zakończył.

Każdy krzyż, głaz, tablica pamiątko-wa – to próba upamiętnienia żołnierzy,którzy polegli w walce o wolność, czyniewinnych cywilów, których wojna ska-zała na niewyobrażalne dla nas cierpie-nia. Te miejsca są dowodem naszegoszacunku i podziwu dla bohaterstwa,jakim wykazali się Polacy w walce z wro-giem. Są podziękowaniem za ogromnepoświęcenie, dzięki któremu możemydzisiaj żyć w wolnej Polsce.

A jeśli ktoś zatrzyma się kiedyś przyjednym z takich miejsc, zaduma nad lo-sem ofiar, ich historią poznaną będziedla nas największa nagroda za podjęty

wysiłek. Oby wiedza o powodach istnie-nia takich miejsc pomogła Nam – miesz-kańcom wsi i gminy i Polski – traktowaćje z wyjątkową uwagą i troską. Wypadaznać historię własnego miasta, wsi, dziel-nicy czy osiedla, w którym się żyje. Nie-którzy traktują to jako kanon obowiąz-ków obywatelskich. Wiedza o tym, jakkiedyś się żyło, pomaga zrozumieć dzi-siejszą rzeczywistość. Historia wzmac-nia więź międzypokoleniową i uczy sza-cunku dla starszych.

Niech brzmią wszystkim zawołania:Chwała Bohaterom!

Polegli na polu chwały!Cześć ich pamięci!Niech żyje Polska!

Wieńce i wiązanki kwiatów pokryły placprzykapliczny. W głębokiej zadumie nad-chodziły refleksje, np. o dzisiejszym kształ-cie bohaterstwa. Dyr. Majka, podsumowu-jąc uroczystość złożył wyrazy uznaniai podziękowanie lokalnej społeczności zaliczny udział, oddanie hołdu Bohaterowidnia. Cieszy fakt, że razem możemy od-

dawać cześć bohaterom i spłacać długobrońcom Ojczyzny. „Uroczystości nasjednoczą, połączyła nas miłość do Ojczy-zny i wola walki o wolność. Ceną wierno-ści Ojczyźnie było życie”.

Pieśń: Marsz Pierwszej Brygady – PieśńReprezentacyjna Wojska Polskiego ode-grana i odśpiewana niemalże wspólnie– zakończyła bogate w przeżycia patrio-tyczne niedzielne przedpołudnie.

�

Szanowni Państwo!Poeta K.I. Gałczyński w wierszu

„O wielkiej wdzięczności” pisał:W życiu to takie proste. Przyszedł czło-wiek, rękę uścisnął, podziękował.

W imieniu Zarządu TowarzystwaPrzyjaciół Świlczy oraz członków To-warzystwa Przyjaciół Świlczy ser-decznie DZIĘKUJĘ Wójtowi GminyŚwilcza Adamowi Dziedzicowi orazRadzie Gminy Świlcza za przyznaneśrodki na realizacje dzisiejszegoprzedsięwzięcia.

Adam Majka

– Jakie są Pana pierwsze wspomnie-nia związane ze Świlczą?

– Przede wszystkim zawsze wiedzia-łem, że babcia mojego ojca pochodziłaze Świlczy. Pamiętam również, kiedybyłem w Polsce w 1976 roku i pewnegorazu jechaliśmy pociągiem z Krakowa doJarosławia. W trakcie podróży mojamama nagle powiedziała „o, mijamyŚwilczę”. Utkwiło mi to w pamięci i przezlata było to moje ostatnie wspomnienie.Oczywiście w ostatnim czasie próbowa-łem znaleźć coś w Internecie na tematnaszych przodków, ale nic mi nie wycho-dziło, aż do zeszłego roku.

– Co wówczas się wydarzyło?– W domu oglądałem defiladę z oka-

zji Odzyskania Niepodległości zorgani-zowaną w Warszawie i westchnąłemsobie mówiąc, iż szkoda, że wraz z ro-dziną nie wiemy więcej o naszychprzodkach. Wówczas moja żona włą-czyła komputer i zaczęła wpisywaćw wyszukiwarkę różne słówka związa-ne ze Świlczą. I jakby z nieba spadłonam całe wypracowanie na temat na-szej rodziny przygotowane przez p. Ar-tura Szarego w jesiennym wydaniu„Trzcionki”.

– To musiało być wyjątkowe uczu-cie, nieco sentymentu i nostalgii?

– Zgadza się, to był również wielkizbieg okoliczności, niemalże niemożli-wy. Oczywiście tą nowiną podzieliłem sięz tatą, a następnie z całą rodziną. Czu-łem, że przez tyle lat, żyliśmy „tak na codzień”, a tutaj nas coś woła – „budźciesię, czas działać”. Mówiąc szczerze, tatabył bardzo wzruszony, a jego pierwsza

prośba dotyczyła tego, aby jego ojcieci matka (kpt. Tadeusz i Zofia Kirchner)też mogli mieć pamiątkową tabliczkę– nawet skromną – przy kaplicy Krupnic-kich i Kirchnerów.

– Udało się zrealizować prośbętaty?

– Napisaliśmy wiadomość do pro-boszcza parafii Świlcza, ks. Antoniego

Kamil Lech

Jakby z nieba spadło nam...Rozmowa z Andrzejem Kirchnerem,

wnukiem kpt. Tadeusza Kirchnera

Andrzej Kirchner.


Czeraka i dzięki jego pomocy, a takżewsparciu p. Artura oraz wielu innychdobrych ludzi, taty marzenie spełniło siępo stokroć. Niestety tata z powodu cho-roby został w Londynie i nie mógł przy-jechać do Polski z nami, lecz prosił abyprzekazać, że łączy się duchowo. Wiemponadto, że będzie czekał niecierpliwiena sprawozdanie od swoich synów.

– Jak rozpoczyna się historia Panadziadka, kpt. Tadeusza Kirchneraw związku z aresztowaniem przezSowietów?

– We wrześniu 1939 roku dziadekuczestniczył w obronie Lwowa. Przy-szedł dzień, kiedy z jednej strony mia-sta stało wojsko niemieckie, a z drugiejSowieci. Dowódca polskich żołnierzypodjął decyzję, aby spotkać się z ofice-rami sowieckimi, którzy zapewniali, żedo rozmów podejdą z honorem. Całysztab otrzymał rozkaz, aby przyjść na tospotkanie. Niektórzy oficerowie nie wie-rzyli Sowietom i namawiali innych, abyuciec do Rumunii, lecz dziadek rzekł:„Mam rozkaz wojskowy, muszę stanąć”.

– Jak dalej potoczyła się sytuacja?– Niestety, dziadek dostał się do nie-

woli sowieckiej. Babcia Zosia, otrzyma-ła ostatni list od niego, gdy znajdowałsię w Kozielsku. Pisał, że czuje się do-brze i prosił, aby do niego nie odpisy-wać, bo mają go przenieść do Staro-bielska. Stamtąd kolejno przetranspor-towano go do Charkowa, gdzie zostałzamordowany przez NKWD.

– A jakie wspomnienia z tamtychchwil ma syn kpt. Tadeusza Kirch-nera, a zarazem Pański tato, Jerzy?

– Mój tato urodził się w 1935 rokui przez pierwsze lata żył we Lwowie.O swoim ojcu słyszał jedynie z opowia-dań matki, bo gdy ostatni raz go widział,miał zaledwie cztery lata. Pamięta jed-nak, że jak musieli wynosić się z domu,na tę okropną wywózkę na Syberię,mama nagle wróciła do pokoju, gdziestało pianino i zagrała głośno „Mazu-rek Dąbrowskiego”. Co ważne, babciaZosia zawsze była bardzo zaradna. Kie-dy znaleźli się w kołchozie na Syberii,stała się tam felczerką. Tak dbałao małego Jurka, że mimo okrutnych cza-sów, ten nigdy nie czuł się w niebezpie-czeństwie.

– Pańska babcia musiała być nie-zwykle odważna.

– Zgadza się. Dzięki babci Zosi mójtato miał co jeść. Zawsze dostawała cośdo jedzenia za swą pracę. Bała się tyl-ko, kiedy musiała jechać w nocy na ko-niu do jakiejś chorej, bo w tamtych stro-nach grasowały wilki. Planowała uciecz-kę, nawet do Chin lecz ostatecznie ucie-

kli do Kazachstanu. Następnie po Sy-berii, czekała jeszcze Persja – to zna-czy Iran i Indie. Tam dowiedziała się, żeTadeusz zginął. To był wielki smutek.

– Jak potoczyły się kolejne lata?– Po Indiach mój tato znalazł się

w Egipcie, gdzie babcia pracowała jakopielęgniarka Czerwonego Krzyża w pol-skim wojskowym szpitalu. Stamtąd, pozakończeniu wojny przyjechali razemdo Anglii. Po latach tato z babcią uwa-żali, że w Polsce rodziny już nie byłowięc postanowili ułożyć sobie noweżycie na zachodzie. Wówczas mój oj-ciec poznał moją mamę, Polkę z Nowe-go Sącza i razem wychowali nas „popolsku”.

– Pański tato Jerzy wspominało swym ojcu kpt. Kirchnerze?

– Mówiąc szczerze, zawsze wyczu-waliśmy, że Tato ciągle tęsknił za swo-im ojcem. To co o nim wiedział, to ra-czej krótkie historie z opowiadań swo-jej matki. Poza tym wiadomo, jak tow każdej rodzinie, przez lata coś się za-pomniało, coś się przekręciło... Terazdzięki p. Arturowi tato wie np. jak jegodziadkowie nazywali się, a dzięki ciociJózefinie, wie jak wyglądali. Tato sły-szał, że Józefina ładnie malowała, aledopiero z „Trzcionki” dowiedział się, żebyła zawodową malarką.

– Przejdźmy do obecnych czasów.Co obecnie wie Pan o Gminie Świl-cza?

– Nieraz to czytając o tym cennymmiejscu wydawało nam się, że przezwieki, historia Świlczy była historią ca-łej Polski. W Świlczy, niestety rabowa-no i zabijano ludność, a później pozo-stała część społeczeństwa na nowo bu-dowała, siała ziarna na polach... I taksamo Polska, tyle razy musiała wszyst-ko zaczynać od nowa. To znamiennei pełne podobieństw... Ponadto podzi-wiamy jak wszyscy w gminie są zgrani,zainteresowani, tym że lokalna wspól-nota jest pełna życia – tańce, dożynki,chóry, wyprawy nad morze, uroczysto-ści kościelne. To piękne.

– Czuje Pan więź z Polską i zewspólnotą lokalną, jaką jest Gmi-na Świlcza?

– Wnukowie kpt. Kirchnera urodzili sięw Anglii, ale wychowano nas z wielkąmiłością do Ojczyzny. Jesteśmy dumniz tego, że mogliśmy spotkać się z oso-bami, które szanują swoich bohaterówi patriotów. To wszystko łapie za serce.Dano nam najcenniejszy dar, otworzyłysię nam oczy na dawne czasy. Dziękuje-my wszystkim w Świlczy, którzy dbająo historię tej małej części Polski.

�


Limeryk wyborczy

Twierdza rodacy coś w tym rodzaju:

„Moc złego dzieje się w naszym kraju”,

Ale gdy przychodzą wybory,

Malkontent głosować nieskory.

U innych nacji to nie w zwyczaju.

Głos sceptyka

Dotąd jesteś w wielkiej cenie,

Ukochany suwerenie,

Póty jesteś wiele warty,

Nim nie wrzucisz w urnę karty.

A kiedy już zagłosujesz,

Wybraniec cię nie szanuje.

Celebration3

PiS dba o nasze kariery.Chce w lokalach dać kamery.„Świetna myśl!” – rzekł celebryta(Który o powód nie pyta),„Znowu zjawię się na wizjiI nie trzeba telewizji”.Myśl ta z domu go wyganiaI pędzi do głosowania.Dla mnie pomysł nic niewarty:Niech mi nikt nie patrzy w karty!Przy tym, jeśli mam być szczery,Denerwują mnie kamery.

3 Czyt. celebrejszyn – (ang.) celebracja, celebra,świętowanie.

Przedwyborczerefleksje

Wkrótce spadną nam na głowę

Wybory samorządowe.

Każdy, kto ma rozum w głowie

Liczy, że ten mu podpowie,

Na kogo trzeba głosować,

Żeby potem nie żałować.

Bo gdy umysł się nie skupi,

Grozi wybór bardzo głupi.

ALT


KULTURA NAJCENNIEJSZYM DOBREM

To rozumienie społecznych potrzebna tego rodzaju wydawnictwo były im-pulsem do podjęcia żmudnej, nie beztrudności tworzonej, amatorskiej i poży-tecznej pracy. O Błędowej napisano jużwiele artykułów i innych tekstów, jednaknikt do tej pory nie pokusił się o stworze-niu monografii wsi.

Niecodzienną uroczystość otworzy-ła i prowadziła sołtys wsi StanisławaSzmigiel. Spotkanie promocyjne zgro-madziło wiele osób, w tym zacnych go-ści. Przybyli między innymi:– Wójt Gminy Świlcza – Adam Dziedzic,– Ks. proboszcz tutejszej parafii – Ma-

riusz Matuszewski,– Radni Rady Powiatu Rzeszowskiego:

Tadeusz Pachorek (z-ca przewodni-czącego RP), Sławomir Miłek, To-masz Wojton,

– Radna RG Świlcza, mieszkanka wsi– Wiesława Szczepanik,

– Dyrektor Niepublicznej Szkoły Pod-stawowej w Błędowej Zgłobieńskiej– Marzena Kramza,

– Redaktor naczelna kwartalnika samo-rządowego „Trzcionka” – Zofia Dzie-dzic,

– Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicz-nej w Świlczy zs. w Trzcianie – Doro-ta Madej,

– Grafik z firmy „Projekt” – Dorota Wa-diak,

– Mieszkańcy i Goście z ościennych wsii odległych miejscowości.Uroczystość składała się z dwóch

części – oficjalnej i towarzyskiej.

Wystąpieniazaproszonych gości

Na wstępie głos zabrał Wójt GminyŚwilcza, składając gratulacje Autorkomi społeczności lokalnej z powodu opraco-wania wydawnictwa. Mówił m.in. – Książ-ka będzie trwałym przekazem zaistniałychwydarzeń i przeobrażeń we wsi, gminiei kraju. Niech odzwierciedla ofiarność spo-łeczną i pracowitość jej mieszkańców.

W ostatnich latach dochodziło w na-szym kraju i gminie do publikacji mówią-cych o małych miejscowościach. Ichzaletą jest to, ze utrwalają wiedzę o teraź-

niejszości i o przeszłości historycznejopisanych środowisk. Jest to praca po-trzebna i wartościowa. Naświetla dziejewsi i jej mieszkańców wplecione w hi-storię i rozwój regionu.

Udokumentowana pracami naukowy-mi, relacjami świadków, bogatym mate-riałem fotograficznym, daje wiarygod-ność. To duża zaleta publikacji.

Wójt Adam Dziedzic sugerował, żei inne miejscowości gminy także mogły-by stać się bohaterami podobnych ksią-żek, wyraził przekonanie, że zostanieona życzliwie przyjęta przez czytelników,a ewentualne opinie i uwagi pozwoląw przyszłości na jej wzbogacenie, uzu-pełnienia wznowienia.

Ks. proboszcz przyznał, że z wielkąradością przyjął wiadomość, że w naszejmiejscowości i parafii powstała pierw-sza, obszerna, zwłaszcza w części pa-rafialnej, publikacja książkowa. – Każdainformacja z życia współczesnego jak iwspomnienie o swojej miejscowości sta-je się bardzo ważna dla mieszkańca, ro-daka, a także dla tego, który już tu niemieszka. Często pragniemy te większe imniejsze wydarzenia zapamiętać. Jeślijest ich dużo, to jakoś naturalnie ucie-kają nam z naszej pamięci. Dlatego teżpotrzebna jest taka pomoc w postaci

książki opisującej dokładnie te wydarze-nia, które przeżyli nasi przodkowie, i któ-re my na co dzień przeżywamy.

Wyraził wielką wdzięczność i po-dziękowania Autorkom publikacji, zatrud zebrania materiałów, ich opracowa-nie redakcyjne, zilustrowanie dużą ilo-ścią cennych fotografii, wykresów, kse-rokopii dokumentów itp. Życzył, abyksiążka trafiła do rąk wielu czytelnikówi była osobistym pamiętnikiem, którytrzyma się w szufladzie i na dnie swoje-go serca.

Prezentację promowanej książkiprzedstawiła redaktor naczelna „Trzcion-ki” Zofia Dziedzic, która obszernie,szczegółowo, merytorycznie przedstawi-

ła zawartość publikacji zwracając uwa-gę na zalety i mankamenty wydawnic-twa (czytaj „Trzcionka” 85/2018 „Utrwa-lanie dziejów małych ojczyzn”).

W imieniu społeczności wiejskiejSołtys wsi skierowała podziękowania doAutorek. Swoje wystąpienie rozpoczęłaod słów: – Drogie panie Autorki, „Ojczy-zna swoja każdemu najmilsza” – ta ludo-wa mądrość odnosi się nie tylko do krajujako zbiorowości obywatelskiej i państwa,w obszarze którego mieszkamy, ale takżea może przede wszystkim do miejsca na-szego urodzenia, zamieszkania, najbliż-

Bogumiła Ostrowska

„Ojczyzna swoja każdemu najmilsza”– o uroczystej promocji błędowskiej książki

Dnia 25 marca 2018 r. br. w sali Domu Ludowego w Błędowej Zgłobieńskiej odbyła siępromocja książki autorstwa Stanisławy Stasiej i Czesławy Włodygi pt. „Błędowa Zgło-bieńska – szkice z dziejów wsi i parafii”.

Gratulacje dla autorek od Wójta Gminy Świlcza.



szych okolic, w których na co dzień żyje-my. To przecież historia kolejnych poko-leń język, religia, tradycje, obyczaje, wadyi zalety ludzi wśród których wzrastamy,decydują o tym jakimi ludźmi jesteśmy.Łączy nas nie tylko miejsce zamieszkaniaale także plany i marzenia związane z nasząwsią. Bywa że musimy opuścić to miej-sce lub szukamy dla siebie innego – lep-szego, bo przecież jesteśmy tez obywate-lami Europy a nawet świata. Ale gdziekol-wiek będziemy warto pamiętać, że:

Choć w swojej ojczyźnie nie maszluksusów i żywot dostajesz skromny,Ojczyzna to wszystkich bliskich dom,Przeto nie będziesz w niej bezdomny.Być może słynny wielki światwabi przygoda i splendorem.Lecz w nich nie wyrósłtwych przodków dom.Tam zawsze będziesz sublokatorem.

I dalej dodała cytując wiersz Tade-usza Różewicza pt. Oblicze ojczyzny:Ojczyzna to kraj dzieciństwa, miejsceurodzenia to jest ta mała najbliższa ojczy-na. Miasto, miasteczko, wieś, ulica, dom,podwórko, pierwsza miłość, las na hory-zoncie, groby. Na początku ojczyzna jestblisko na wyciagnięcie ręki, dopiero póź-niej martwi, krwawi, boli...

Ojczyzna naszą jest dom,Kochany dom rodzicielski.Przytułek cichym snom,Młodość sielskiej anielskiej.Patrzę strudzony wśród dróg,W oczu twych błękit przeczysty,I jest w nim wszystko i Bóg i Polskai dom ojczysty.

Kontynuując mówiła: – Do rodzin-nych stron tęsknili i tęsknią ci którychlos rozdzielał z najbliższymi i ukochanymdomem. Z wielkim szacunkiem i miłością

mówił zawsze o miejscu pochodzenia JPII. We współczesnym świecie pełnympośpiechu i zgiełku, świecie w którymnieustannie za czymś gonimy, nasza małaojczyzna staje się azylem, miejscem wy-ciszenia, zatrzymania, uspokojenia.W rodzinnym domu, w kontakcie z przy-rodą, podczas fizycznej pracy na wsi zy-skujemy nową wewnętrzna energię i bu-dujemy w sobie pragnienie pełnego war-tościowego życia.

Za naszą mała ojczyznę jesteśmy od-powiedzialni wszyscy. To od nas zależyczy inni będą szanować naszą tradycjei kulturę. To my winniśmy pamiętać o na-szych przodkach, budować naszą tożsa-mość, kultywować lokalne obyczaje,i przekazywać je kolejnym pokoleniom.O tym jest książka z pobieżnego oglądu.Dziękujemy serdecznie.

– Dziękujemy za oddanie swoichzdolności, czasu i serca dobru wspól-nemu. Cudze chwalicie swoje kochaj-cie, a dumni bądźmy wszyscy – zakoń-czyła i w imieniu mieszkańców wręczy-ła kwiaty i laurkę w postaci smakowite-go tortu z napisem „W imieniu miesz-kańców pragniemy by, proste słowodziękujemy zabrzmiało dziś szczególnymtonem wyrażającym naszą wdzięczność,życzliwość i uznanie”.

„Ziarnko do ziarnka”,a powstanie książka.Podziękowania

Na zakończenie części oficjalnej głoszabrały autorki książki. Serdecznie dzię-kowały za wszystkie pochwały meryto-ryczne i edytorskie. Podkreśliły, że waż-na jest również świadomość, iż praca ichnie poszła na marne i jest udokumento-

waniem przeszłości, teraźniej-szości oraz wyrazem szacunkui przywiązania do ziemi błędow-skiej oraz ludzi tu żyjących.

Publikacja prezentowanejksiążki była możliwa dzięki przy-chylności i życzliwości wieluosób, którym serdecznie dzięko-wały za wspieranie zamierzeń,za życzliwe dzielenie się wspo-mnieniami, udostępnianie doku-mentów archiwalnych zdjęć z ro-dzinnych albumów, sponsoringzdjęć z drona. Szczególne po-dziękowania skierowały do po-mocnych w tym względziemieszkańców wsi: Tomasza Ka-łuckiego i Mieczysława Ram-skiego.

Dziękowały Zofii Dziedzic– redaktor naczelnej „Trzcionki”– za wiele cennych wskazóweki korektę książki, a także budu-jącą recenzję. Dorota Wadiak –

grafik komputerowy z pracowni PRO-JEKT otrzymała podziękowania za stro-nę edytorską książki, przygotowanie es-tetycznej szaty graficznej i czuwanie nadwydrukiem.

Dziękowały ponadto: Dorocie Madej– dyr. Gminnej Biblioteki Publicznejw Świlczy zs. w Trzcianie, Adamowi Maj-ce dyr. Gminnego Centrum Kultury Spor-tu i Rekreacji zs. w Trzcianie za logistycz-ne czuwanie nad całością.

Ks. proboszcz Mariusz Matuszewskigorąco popierał pomysł Autorek okazy-wał życzliwość, duchowe wsparcie, za-interesowanie procesem powstawaniaoraz wstępie promował książkę – otrzy-mał więc serdeczne podziękowania sło-wami „Bóg zapłać!”.

Od Autorek S. Stasieji C. Włodygi

Książkę, którą oddały do rąk czytel-ników rodziła się w bólach a założonyczas jej wydania znacznie się opóźniał.Finał był możliwy dzięki SamorządowiGminy Świlcza na czele z wójtem Ada-mem Dziedzicem. To dzięki osobistemuzaangażowaniu przychylności i pomocywójta możliwe było wydanie tej książki.Dzięki udzielonej pożyczce książka zo-stała wydrukowana. Nakład wynosił 350egzemplarzy. Koszt druku zamknął siękwotą 49 zł za egzemplarz. Wójt obniżyłcenę książki do 29,90 zł, godząc się napokrycie różnicy kosztów z funduszusamorządu. Za przychylność i życzliwośćw imieniu mieszkańców i własnym Au-torki serdecznie dziękowały.

Sołtys Stanisławie Szmigiel podzię-kowały za zorganizowanie spotkania,życzliwe słowa, piękne kwiaty i symbo-liczny tort.

W oczekiwaniu na autograf...



Na zakończenie spotkania gościezostali poczęstowani przepysznym tor-tem, kawą i herbatką. Chętni mogli ku-pić książkę i otrzymać dedykacje. Spo-tkanie upłynęło w podniosłej i miłej at-mosferze.

Nie zabrałopodziękowań, kwiatów,gratulacji...

Już napłynęło wiele podziękowań odmieszkańców wsi, jak również Błędo-wian tu już nie mieszkających. Pierwszerecenzje czytelników są bardzo życzli-we i pochlebne. A oto niektóre z nich:

Można przejść przez życie jak kwiat,Można przefrunąć jak ptak, ale kwiatNie zawsze wyda owoc, a śpiew ptakaUmilknie. I co pozostanie po tobie,Bracie Najmilszy? Zastanów się dziś,Póki jeszcze czas.

Zapisałam, a dedykuję słowa kardy-nała S. Wyszyńskiego, podkreślając za-sługi dla historii regionu pań Autorek

(nazwisko znane Autorkom)* * *

Serdecznie dzięki za wspaniałą publi-kację historyczną o wsi Błędowa Zgłobień-ska. Niech dobry Bóg wynagrodzi Wasztrud i błogosławi przez wszystkie dni Wa-szego życia, również tym Wszystkim, któ-rzy przyczynili się do opracowania i wyda-nia tego wiekopomnego dzieła.

Z wyrazami szacunku i wdzięcznościZofia i Jan Tkaczyk

* * *

Gdy od rodziny otrzymałam wiado-mość, że przygotowywana jest książkao Błędowej Zgłobieńskiej, małej miej-scowości związanej z moim dzieciń-stwem i latami szkolnymi, niedowierza-łam. W najśmielszych oczekiwaniachnie przypuszczałam, że to da się zreali-zować, a tym bardziej, że znajdzie sięktoś, kto podejmie się tak ogromnegoprzedsięwzięcia. Dotarcie do historii takmało znanej miejscowości wymagałoprześledzenia ogromnej ilości materia-łów archiwalnych i dotarcia do źródełhistorycznych.

Wprawdzie minęło ponad 60 lat, kie-dy musiałam opuść swoje rodzinne stro-ny, ale zawsze dzięki rodzinie wracamtu wspomnieniami i interesuję się tym,jakie zmiany zachodzą tu, gdzie przeży-łam swoją młodość. Z zadowoleniemi ciekawością przyjęłam wiadomość, żeksiążka o moich rodzinnych stronach jużsię ukazała. Gdy ją otrzymałam z wiel-kim zaciekawieniem zaczęłam werto-wać jej zawartość. Pierwsze pozytywnewrażenie wywarła na mnie szata graficz-

na, porządnie i starannie wydana, twar-de okładki, wspaniały papier, treść wzbo-gacona ogromną ilością zdjęć, którychzdobycie wymagało na pewno nie ladawysiłku. Po zagłębieniu się w jej treść,byłam pewna podziwu i uznania dla Au-torek, dzięki którym zawartość tej pozy-cji jest logicznie ułożona, czyta się jąz zaciekawieniem, język zrozumiały aleuwzględniający dawne formy grama-tyczne odmienne od współczesnych.

W trakcie czytania, doszłam do wnio-sku, że niektóre fakty i wydarzenia byłymi bliskie i nadal je pamiętam. Uzmysło-wiłam sobie ile czasu i pracy musiaływłożyć Autorki przygotowując tę pozy-cję. Oprócz wiadomości merytorycznejumieściły szereg materiałów w postacitabel, wykresów, porównań, ukazują-cych dodatkowo zmiany społeczne i go-spodarcze zachodzące w tej wsi.

Część dotycząca działalności para-fialnej jest mi mniej znana, gdyż w mo-ich czasach parafia w Błędowej nie ist-niała, a jej powstanie jest na pewno za-sługą mieszkańców. Szczegółowa infor-macja związana z kościołem i parafiąpozwoliły mi na wysunięcie następują-cych wniosków:• godny uznania i podziwu jest udział

wiernych w życiu kościoła (co w moimobecnym miejscu jest nie do pomy-ślenia ze względu na specyfikę miej-scowości – ludność napływowa),

• mieszkańcy wsi aktywnie uczestnicząw życiu religijnym, angażują sięw prace nad upiększaniem świątyni,

• wspierają finansowo wydatki na po-trzeby kościoła,

• o bogactwie życia religijnegoświadczą zdjęcia z różnych uroczy-stości,

• widać wyraźnie, że kościół jest ele-mentem integrującym mieszkańcówwsi i odgrywa w ich życiu ogromnąrolę.Po przeczytaniu książki jestem peł-

na podziwu i uznania dla autorek i in-nych osób, które włożyły ogromny trudw przygotowanie tej pozycji. Ich mrów-

cza i bezinteresowna praca będzietrwałą pamiątką o swojej „małej ojczyź-nie”, gdyż te małe ojczyzny są podstawąistnienia całej wielkiej społeczności.Napisana przez nich pozycja pozwolistarszemu pokoleniu przypomnieć praw-dziwą historię rodziców i dziadków,a młodym dać możliwość poznania i po-równania czasów dawnych ze współ-czesnością jakże odmienną.

Uważam, że wysiłek autorek tegowydawnictwa zasługuje nie tylko nasłowne wyrazy podziękowania, aleprzynajmniej na skromne apanaże fi-nansowe.

Z poważaniem – Michalina Jagusiakz domu Mytych

* * *

Zainteresowanie publikacją było takduże, że w ciągu kilku dni cały nakładzostał wyczerpany. Dziękujemy za bez-cenny dar dla mieszkańców BłędowejZgłobieńskiej, zapisaną, dla nas potom-nych, historię wsi.

�

Autorki publikacji Stanisława Stasiej i Czesława Włodyga w towarzystwie sołtys wsiStanisławy Szmigiel.



Dzień Działacza Kultury w br. przypadłna dzień 29 maja 2018 r. W gminie Świl-cza – obchody zorganizowane zostały1 czerwca, w filii GCKSIR w Świlczy. Byławięc świetna okazja, by zastanowić sięnad charakterem i ideą przewodnią gmin-nej działalności kulturalnej ludzi ją two-rzących wyrazić osoby zaangażowanew działalność kulturalną twórców, arty-stów, animatorów. ludzi wspierającychkulturę materialnie, moralnie i czasowo.

„Kulturze i Sztuce”To motto, które doskonale oddaje cha-

rakter i ideę przewodnią działalności in-stytucji, która stała się wizytówką gminyŚwilcza i regionu, którą kieruje dyrektorAdam Majka wspierany finansowo przez

Wójta Gminy Świlcza i Radę Gminy, me-rytorycznie – przez Instruktorów.

Misją wszelkich gminnych działań,wypełnianą od „zawsze”, a poprzez gmin-ne centrum kultury – 18 lat, jest zaspoka-janie zbiorowych i indywidualnych po-trzeb mieszkańców w zakresie szerokopojętej kultury. Zgodnie ze statutem, dzia-łalność instytucji obejmuje m.in.: eduka-cję kulturalną i wychowanie przez sztu-kę, stwarzanie warunków dla rozwojuamatorskiego ruchu artystycznego, folk-loru oraz rękodzieła ludowego i artystycz-nego, organizację wystaw, koncertów,spektakli teatralnych i odczytów.

W zakresie obowiązków samorządo-wej instytucji kultury znajduje się również:działalność wydawnicza – prasową i me-dialną, prowadzenie zespołów i kółek

artystycznych, zajęć wspierających ama-torski ruch artystyczny, działalność w za-kresie „produkcji” wydarzeń artystycz-nych i sportowych. Jednym z głównychcelów niezmiennie pozostaje wieloaspek-towa edukacja dzieci i młodzież... I o tychproblemach – sukcesach, potrzebach– w miłej atmosferze rozmawiali wszyscyzebrani. GCKSiR to ważne miejsce nakulturalnej mapie województwa podkar-packiego. W jego progach (wyjątek – re-mont kapitalny w 2018 r.) i jego filiachw Bratkowicach, Dąbrowie i Świlczy od-bywają się występy artystyczne, spekta-kle teatralne, koncerty, występy, wystawy,a także zajęcia dla dzieci, młodzieży, do-rosłych seniorów. Instytucja organizujewiele cyklicznych wydarzeń. o zasięgu lo-kalnym, regionalnym i ogólnopolskim.

Z okazji Dnia Działacza Kultury skła-damy wszystkim osobom zaangażowa-nym w rozwój kulturalny naszej gminynajserdeczniejsze życzenia. Niech Wa-sza praca przynosi naszym mieszkań-com radość i promuje m.in. na łamach„Trzcionki” naszą gminę wśród wszyst-kich turystów i gości, a Wam samymniech przynosi satysfakcję i motywujedo poszukiwania nowych pomysłówi podejmowania kolejnych wyzwań.

Redakcja „Trzcionki”

Obchodzony 8 maja ogólnopolskiDzień Bibliotekarza i Bibliotek został za-inicjowany przez Stowarzyszenie Biblio-tekarzy Polskich. Wydarzenie, początko-wo skierowane tylko do bibliotekarzy,z czasem stało się powszechnie obcho-dzonym świętem, podczas którego orga-nizowanych jest wiele konferencji, warsz-tatów i spotkań dla czytelników. W ramachTygodnia Bibliotek organizowany jestcorocznie również Dzień Bibliotekarza.

To święto kadry bibliotekarskiej, pod-czas którego pracownicy GBP w Świlczyzs. w Trzcianie spotykają się z przedsta-wicielami władz gminnych, prezentująswoje osiągnięcia, dzielą się wrażenia-mi z realizacji poszczególnych działańoraz planują kolejne.

W tym roku z bibliotekarzami spotkalisię: wójt Gminy Świlcza Adam Dziedzic,zastępca wójta Sławomir Styka, prze-

wodniczący RG Piotr Wanat, radny RadyPowiatu Sławomir Miłek, członkinie Ko-misji Edukacji, Kultury, Zdrowia i PolitykiSpołecznej Rady Gminy WiesławaSzczepanik i Barbara Buda. Obecny byłkierownik referatu w UG Jacek Lis orazsołtys wsi Woliczka Zbigniew Nowak.

– W dobie ekspansji nowoczesnychtechnologii informatycznych osiągnięciabibliotek są nie do podważenia. Tak, jakwiele lat temu, tak i teraz możemy powie-dzieć, że książka jest najlepszym przyja-cielem człowieka – mówił podczas spo-tkania wójt A. Dziedzic.

Część kadry bibliotekarskiej GBPw Świlczy zs. w Trzcianie należy do Sto-warzyszenia Bibliotekarzy Polskich, codaje im możliwość kontaktu z innymi bi-bliotekarzami, uczestniczenia w cieka-wych szkoleniach oraz wymianie do-świadczeń i pomysłów na dalszą pracę.

Co roku w ramach Tygodnia Bibliotek dlaczłonków SBP organizowane są wyjaz-dy studyjne do różnych bibliotek pod-czas, których uczestnicy mają możliwośćpodglądnąć pracę innych i zaczerpnąćpomysłów. Celem tegorocznego wyjaz-du była Miejska Biblioteka Publicznaw Przemyślu. Z zaproszenia skorzysta-ły: dyr. Dorota Madej oraz bibliotekarkiLidia Bułatek i Anna Zakrzewska.

Był to również czas relaksu po inten-sywnym tygodniu pracy i okazja do nała-dowania bibliotecznych „akumulatorów”.

Tydzień Bibliotek w bibliotekach GBPŚwilczy zs. w Trzcianie co roku trwaznacznie dłużej i zaczyna się o wielewcześniej, ponieważ wymaga wielu przy-gotowań. To czas bardzo intensywnychdziałań promocyjnych, które trwają całyrok może nie z taką intensywnością, alez pewnością z szeroką ofertą działańi wydarzeń do udziału, w których serdecz-nie wszystkich zapraszamy!

�

Do pojęcia Ojczyzny należy książka.Jest ona nie tylko dziełem jednostki, z grun-tu ojczystego wyrosłej, wyrazicielki uko-chanej, tęsknot, przemyśleń i dorobku na-rodowego, lecz również twórcą narodu.Kto obcuje z wielkimi pisarzami, poetami,myślicielami, uczonymi – jednoczy sięz tym, co w narodzie jest najpotężniejszei najbardziej twórcze. Książka polska ucie-leśnia kulturę narodową.

Helena Radlińska

Lidia Bułatek

Dzień Działacza Kulturyw Gminie ŚwilczaKultura jest tym, co sprawiło, że człowiek stał się czymś innym niż tylko przypad-kowym wydarzeniem w przyrodzie” – powiedział te ciekawe słowa francuskipisarz Andre Malraux.

Dzień Bibliotekarza– czytanie nas łączyDo nauczania i uczenia się te trzy środki pomocnicze są nieodzowne: po pierw-sze – książki, po drugie – książki, po trzecie – książki, bez nich nic nie pomogąnasze wysiłki.

Stanisław Konarski



Lidia Bułatek

„Dowolność czytania”– XV Ogólnopolski Tydzień Bibliotek w GBP

w Świlczy zs. w Trzcianie i jej filiach„Dowolność czytania” to hasło tegorocznego XV Tygodnia Bibliotek. Różnorodność bo-gatych księgozbiorów i wolność dostępu do nich dają nam biblioteki publiczne, z któ-rych możemy wszyscy korzystać i czerpać.

Tydzień Bibliotek co roku organizowany w dniach 8-15 majato program promocji czytelnictwa i bibliotek. Ma on na celupodkreślanie roli czytania i bibliotek w poprawie jakości życiai edukacji, zwiększanie prestiżu zawodu bibliotekarza orazzainteresowania książką szerokich kręgów społeczeństwa.Bardzo ważne w tym programie jest również przybliżenie wi-zerunku biblioteki jako nowoczesnych, przyjaznych instytucji.W tym celu w ramach Tygodnia Bibliotek corocznie w całejPolsce realizowany jest szereg działań promujących zarównoBiblioteki jak i czytelnictwo.

Gminna Biblioteka Publiczna w Świlczy zs. w Trzcianie wrazz filiami włączając się w obchody „święta bibliotek” zaplano-wała dla swoich użytkowników wiele ciekawych propozycjizarówno edukacyjnych jak i kulturalnych.

Gminna Biblioteka Publicznaw Trzcianie – zajęcia edukacyjno-relaksacyjne z przedszkolakami

Mimo trudności lokalowych z powodu trwającego remon-tu, jak co roku włączyła się w obchody Tygodnia Bibliotek.Dzięki uprzejmości trzciańskich strażaków i udostępnieniu Bi-bliotece pomieszczeń już kolejny raz mogło odbyć się spotka-nie – warsztaty z foamiranu z Liną Shvets. Kwiaty z foamiranu,w ostatnim czasie podbijają nasz kreatywny świat, do złudze-nia przypominając prawdziwe. W miłej i twórczej atmosferzetym razem powstały eustomie.

W kolejnych dniach p. bibliotekarka odwiedziła zaprzyjaź-nionych przedszkolaków z trzciańskiego Przedszkola. Pod-czas spotkania uczestnicy dowiedzieli się, na nowo, co to jestksiążka i niblioteka. Przedstawili również pięknie przygotowa-ne wiersze o książkach, czytaniu i bibliotece, które były tema-

tem ogłoszonego dla nich konkursu. Na zakończenie starsza-ki wykonały zakładkę do książki.

BP w Bratkowicach i Świlczy – zajęciapod znakiem spotkań autorskichi historii książek i bibliotek

Na rozpoczęcie Tygodnia Bi-bliotek filie biblioteczne w Brat-kowicach i Świlczy zorganizowa-ły dla swoich czytelniczek spo-tkanie autorskie z Edytą Świętek,autorką książek cieszących sięwśród czytelników wielką popu-larnością. Okazało się ono wspa-niałym i cudownym spacerem pokrakowskiej Nowej Hucie i wieluinnych miejscach, które mamynadzieję uczestnicy będą długiczas miło wspominać. Filię biblio-teczną w Bratkowicach odwie-dziły również trzy grupy Przed-szkola Publicznego (gr 3, 4 i 6).Przedszkolaki podczas lekcji bi-bliotecznych poznały drogę jakąodbywają książki zanim trafią doczytelnika. Natomiast uczniowie

klasy 3 Szkoły Podstawowej nr 1 w Bratkowicach zapoznały sięz historią bibliotek, dowiedzieli się gdzie znajduje się największabiblioteka publiczna, a także która biblioteka w Polsce zdobyłatytuł najpiękniejszej biblioteki świata. Tematem spotkania z ucznia-mi Niepublicznej Szkoły Podstawowej była „Historia Książki”wzbogacona o ciekawostki związane z historią bibliotek, a po-nieważ była to ich pierwsza wizyta w bibliotece publicznej przy-bliżone im zostały również zasady jej funkcjonowania.

W ramach Tygodnia Bibliotek w bratkowickiej książnicy niemogło również zabraknąć warsztatów, tym razem odbyły sięone w anielskim nastroju. Anioły, efekt trzech dni warsztatówwymagały wiele pracy i poświęconego czasu, jednak ich pięk-no i oryginalność wykonania zachwycają.

„Polska moja ojczyzna w podaniachi legendach”

to konkurs, który ogłosiła Biblioteka Publiczna w Bratkowicachnawiązując do obchodów 100-lecia niepodległości naszejOjczyzny. Komisja konkursowa w składzie:

– Dorota Madej – dyr. GBP w Świlczy zs. w Trzcianie,– Karolina Ząbczyk – wychowawczyni PP w Bratkowicach,– Sabina Wójcik – pracownica BP w Bratkowicach,

Zakładki wykonywanez przedszkolakami

w BP w Świlczy.

Wiemy co to Biblioteka – spotkanie z trzciańskimiprzedszkolakami.


dokonały oceny 23 prac. Przyznano nagrody i wyróżnienia,których wręczenie nastąpiło w dniu 18 V 2018 r.

Podczas tej uroczystości laureatom i ich opiekunom za-prezentowały się przedszkolaki, które pięknie wykonały tańcei recytowały wiersze.

Prace konkursowe podziwiać można w Filii Bibliotecznejw Bratkowicach w ramach wystawy pokonkursowej.

Spotkania promujące czytelnictwo...w Dąbrowie

Filia Biblioteczna w Dąbrowie również włączyła się w ob-chody Tygodnia Bibliotek. Zorganizowała dla swoich użytkow-ników spotkania promujące czytelnictwo. Nie zabrakło głośne-go czytania książek, zagadek ze znajomości bajek, krzyżó-wek i quizów. Dzieci bardzo aktywnie uczestniczyły w spotka-niach. Największym zaskoczeniem i radością dla maluchówbyło pojawienie się pięknego smoka Novusia. Wszystkie dzie-ci były zachwycone i oczarowane różowym olbrzymem, które-go mogły dotykać i przytulać. Dzieci wysłuchały także „Bajkio smoku Novusiu” autorstwa Wiesława Drabika. W spotka-niach wzięły udział dzieci z zaprzyjaźnionego Zespołu Szkółw Dąbrowie. Na zakończenie nie zabrakło słodkich niespo-dzianek oraz wspólnych pamiątkowych fotografii.


Integracyjne zajęciaprzedszkolaków i uczniów SOSWw mrowelskiej bibliotece

Z okazji Tygodnia Bibliotek w Bibliotece Publicznej w Mrowliodbyły się lekcje biblioteczne dla klasy IV uczniów z Specjal-nego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Mrowli oraz Od-działu Przedszkolnego. Uczniowie klasy VI zapoznali się z bi-blioteką, dowiedzieli się, jak korzystać z jej zbiorów, gdzieznajdą pozycje, które ich interesują oraz jakie książki i czaso-pisma znajdują się w zasobach tutejszej Biblioteki. Następnieuczniowie głośno czytali wiersze i na ich podstawie wykonalikolorowanki tematyczne. Podczas lekcji dla przedszkolakówuczestnicy wysłuchali bajkę „Świerszcz i mrówka”, do którejrównież wykonali ilustracje.

Podczas Tygodnia Bibliotek FiliaBiblioteczna w Rudnej Wielkiejzorganizowała dla swoichczytelników warsztaty plastyczne

W pierwszym dniu uczestnikami warsztatów byli uczniowiekl. O wraz ze swoją wychowawczynią Agnieszką Szostak. Przypomocy cennych wskazówek powstały żonkile z krepiny. Kolo-rowe wianki na drzwi to temat kolejnych warsztatów, które od-były się w tej Bibliotece. To nie tylko ciekawa ozdoba, ale takżemiła pamiątka. Przy pomocy łatwo dostępnych materiałów– sznurek, wstążka, sztuczne kwiaty powstały piękne prace.

Tydzień Bibliotek to dodatkowa okazja, aby przybliżyćwszystkim zainteresowanym działalność również Biblioteki Pu-blicznej w Świlczy. Z tej okazji odwiedziło tę bibliotekę kilkagrup przedszkolnych ze swoimi wychowawczyniami. Dla każ-dej z nich przygotowano ciekawe zajęcia m.in. dzieci pozna-wały drogę książki od pisarza do czytelnika, rozwiązywały krzy-żówki, odgadywały zagadki. Atrakcją było także własnoręcz-nie robienie zakładek do ukochanych bajek.

Takie spotkania to również wspaniała okazja, aby w cieka-wy i przystępny sposób przybliżyć dzieciom zasady funkcjo-nowania Biblioteki i odpowiedni moment, by zachęcić najmłod-szych do korzystania z udostępnianych książek.

Bardzo dziękujemy wszystkim czytelnikom, zwłaszcza do-rosłym, którzy w tych dniach odwiedzali Biblioteki, służyli po-mocą w organizacji zajęć uczestniczyli w warsztatach, lekcjachi spotkaniach, w szczególności dziękujemy dzieciom z grupprzedszkolnych, szkolnych i ich wychowawczyniom.

�

Warsztaty z zerówką w Bibliotece Publicznej w Rudnej Wielkiej.Odwiedziny przedszkolaków w BP w Mrowli.

Spotkanie ze smokiem Novusiem w BP w Dąbrowie.



8 maja 2018 roku w Filii Bibliotecznej w Świlczy oraz w FiliiBibliotecznej w Bratkowicach odbyło się spotkanie autorskiez powieściopisarką Edytą Świętek, autorką powieści: Miód naserce, Cappuccino z cynamonem, Cienie przeszłości, Noc Per-seidów, Wszystkie kształty uczuć, Spacer Aleją Róż i in.

Edyta Świętek jest autorką powieści obyczajowych, w tymhistorii z wątkiem kryminalnym. Urodziła się 18 grudnia 1975w Krakowie. Z wyróżnieniem ukończyła Zarządzanie Firmą naKrakowskiej Akademii im. A. Frycza-Modrzewskiego. Jej pasjąjest bieganie. Udziela się charytatywnie – całkowity dochódz całości wynagrodzenia autorskiego, objętego umową wy-dawniczą, pochodzącego ze sprzedaży powieści Bańki my-dlane został przekazany na konto Towarzystwa Przyjaciół Cho-rych Hospicjum im. św. Łazarza w Krakowie. Tworzy powieściobyczajowe osadzone we współczesnych realiach. Najczę-ściej miejscem akcji jest Kraków i okolice.

Na spotkaniach autorskich w naszych bibliotekach E. Świę-tek opowiadała o początkach swojej pracy pisarskiej, o wyda-rzeniach i miejscach, które inspirują ją do pisania. Pisarkapodzieliła się ze słuchaczami swoją fascynacją rodzinną NowąHutą, w której dzieje się akcja jej nowej sagi (Spacer AlejąRóż).

Na zakończenie spotkania pisarka rozmawiała z uczestni-kami spotkania, odpowiadała na pytania czytelników, rozda-wała autografy i podpisywała książki.

W spotkaniach uczestniczyli czytelnicy bibliotek, a w bi-bliotece w Świlczy swoją obecnością zaszczycił nas wójt Gmi-

ny Świlcza Adam Dziedzic. Na obydwóch spotkaniach byłaobecna dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Świlczy zs.w Trzcianie Dorota Madej.

17 maja 2018 r. w bibliotece w Rudnej Wielkiej odbyło sięspotkanie autorskie z Edytą Zarębską – ilustratorką i pisarką,która zadebiutowała własnoręcznie ilustrowaną bajką napi-saną wierszem pod tytułem Opowieści babci Gruni. Autorcetowarzyszył jej mąż, muzyk – Robert Zarębski. W spotkaniuwzięli udział uczniowie z jednej z klas Szkoły Podstawowejw Rudnej Wielkiej wraz ze swoją wychowawczynią MonikąGrzybowską.

Edyta Zarębska urodziła się w 1977 roku w Hrubieszowie,mieszka w Lublinie. Pracuje na komputerze, maluje obrazy,pastele i oleje oraz pisze książki dla dzieci. Jest współzałoży-cielką wydawnictwa „Bociuś”. W 2007 roku zdobyła wyróżnie-nie w ogólnopolskim konkursie im. Astrid Lindgren za książkędla dzieci i młodzieży, zorganizowanym przez Fundację „CałaPolska Czyta Dzieciom”.

Podczas spotkania p. Edyta opowiadała o swoich dziecię-cych marzeniach, a marzyła, aby zostać pisarką. Podpowia-dała, jak trzeba pracować, aby marzenia stały się rzeczywisto-ścią. Dzięki zdolnościom Pisarki uczestnicy mieli możliwośćobserwowania, jak powstaje ilustracja do książki. W zabawęz dziećmi włączył się p. Robert, czytając fragment książki Opo-wieści babci Gruni. Głośne czytanie zmieniło się w teatralnąscenkę, która rozbawiła uczestników do łez. Były zagadki, twór-cze propozycje, dużo śmiechu i zabawy, a także wspólna na-uka i śpiewanie piosenki „Mądra rzeka”, opowiadającej o bi-bliotece i marzeniach. Na zakończenie dzieci ustawiły się powymarzony autograf.

Spotkania w bibliotekach upłynęły w bardzo miłej i rado-snej atmosferze. Dziękujemy wszystkim uczestnikom za udziałw imprezach bibliotecznych. Kto miłuje księgi – nie umieratęskno – jak pisał w XVI w. Erazm z Rotterdamu.

�

Dorota Madej

Majowe spotkania autorskiew Gminnej Bibliotece Publicznejw Świlczy z siedzibą w Trzcianie

Aleksander Hercen pisał: – Ginęły państwa, społeczeństwa, plemiona i narody, a książka pozostawała. Rośnie onai rozwija się razem z postępem ludzkości. Książka to duchowy testament, który jedno pokolenie przekazuje drugiemu.

Spotkanie autorskie w Bibliotece w Świlczy. 18.05.2018 r.

Spotkanie autorskie w Bibliotece w Bratkowicach. 18.05.2018 r.

Spotkanie autorskie w Bibliotece w Rudnej Wielkiej. 17.05.2018 r.



Prawie każda parafia w gminie maswój chór, obsługujący głównie uroczy-stości i święta kościelne, te zaś, którewspółpracują z Gminnym Centrum Kul-tury, Sportu i Rekreacji Gminy Świlczazs. w Trzcianie zaprezentowały swójdorobek artystyczny na koncercie w fi-lii GCKSiR – sali widowiskowej w Świl-czy.

Chociaż słyszeliśmy niektóre utworypo wielekroć – potrafimy odróżnić per-fekcyjne, artystyczne wykonanie i atrak-cyjną formę przekazu – od zwykłej prze-ciętności. W koncercie udział wzięły:

1. Chór „Cantus” z Trzciany pod dyr.Łukasza Adamusa,

2. Chór „Gama” ze Świlczy – dyry-gent Patryk Rak,

3. Chór (dziecięcy) „Kantuski”z Trzciany pod kierunkiem Kornelii Ignas.

W sumie przed licznie zgromadzonąpublicznością wystąpiło ok. 90 śpiewa-ków.

Uroczystego powitania wszystkichzebranych dokonał dyr. GCKSiR AdamMajka. – Cieszę się, że po raz pierwszynasze chóry wystąpią dziś w programierozrywkowym, bez uczucia rywalizacjii popisywania się. Będą jednak ilustracją,jak zaszczepiać w młodych ludziach mi-łość do muzyki – mówił Dyrektor. Prowa-dzenie koncertu powierzono instruktor-ce Agnieszce Salach.

Każdy z chórów zaprezentował sięw 3 wejściach wykonaniem 2 utworów. Re-pertuar stanowiły piosenki ludowe znanew naszym regionie, pieśni biesiadne, alei przeboje rozrywkowe, np. Kukułeczkakuka, Hej bystra woda, W moim ogródecz-ku, a także Kołysanka J. Maklakiewicza,Młynareczka operetkowa i Zottelmarsch.

Nie samym Bachem, Mozartem i Pen-dereckim żyje człowiek. Dla przeważają-cej części najmłodszych chórzystów bliż-sza i bardziej zrozumiała jest szeroko po-jęta muzyka popularna. To od niej muzyk-pedagog może zacząć kształtowanie wraż-liwości, umiejętności i zainteresowańartystycznych swoich podopiecznych.Rozśpiewanie to cykl prezentacji niety-powych metoda nauczania muzyki, opar-ta na muzyce popularnej i poznawaniujej repertuaru, bo przy pomocy „niepo-ważnego” repertuaru zarazić młodychludzi miłością do muzyki. To jest trudnezadanie – zwłaszcza dla dzieciaków.Teksty i muzyka muszą być takie, żebyz nią mogli utożsamiać się chórzyści. Po-dobają im się emocje, działanie w gru-pie, cała dramaturgia występów. Zapew-ne spory procent dzieciaków nie zosta-nie śpiewakami albo muzykami, ale ma-jąc czynny kontakt z muzyką stanie sięona ich dobrem i naturalną potrzebą.

Ważna jest tu rola rodziców. Zachęta,trudy opieki i dowożenia na próby – nic to

– wobec korzyści jakie niesie umuzykal-nianie dzieci. Miłość do muzyki pozosta-je na długo, przechodzi z pokolenia napokolenie. Jakże wiele przykładów moż-na byłoby podczas koncertu znaleźć natę wielopokoleniowość (dziadkowie, ro-dzice i wnuki) śpiewaków.

Śpiew z serc bijący...

Popularyzacja amatorskiego śpiewuchóralnego nakierowanego na repertu-ar sakralny, patriotyczny oraz piosenkirozrywkowe – to zapewne cel występówchórów „Cantus” i „Gama”. Chciałoby siępowiedzieć – brawo, Młodzi Dyrygenci!Wykształceni merytorycznie na wy-ższych uczelniach, pełni zapału do trud-nej pracy i kochający muzykę oraz śpiewwraz z każdym kolejnym występem mo-żecie być dumni z efektów swej pracy.Konfrontacja umiejętności, fachowa oce-na i ukierunkowanie rozwoju talentówintegruje środowiska osób związanychze śpiewem chóralnym i edukacją wo-kalną. To ich przede wszystkim wyko-nawcza zasługa.

Wbrew obowiązkom rodzinnym,może dolegliwościom, szlifują na każdejpróbie swój śpiew z serc bijący. Upo-wszechnianie wspólnego śpiewu jakoatrakcyjnej formy spędzania wolnego

Zofia Dziedzic

Jak zarażać młodych miłością do muzyki”?Koncert chórów, Świlcza 3 VI 2018 r.

Każdy rodzaj sztuki należy promować, również śpiew chóralny i muzykę sakralną. Gmi-na Świlcza w tym zakresie ma długoletnie, chlubne tradycje.

Śpiewacza drużyno, uderz w pieśni ton...Radością niech rozbrzmiewa cały świat!



czasu oraz rozwijania własnego talentu– to ich zasługa.

Miejmy nadzieję, że było to pierwsześwięto chórów, za rok znów będziemymogli uczestniczyć w podobnym wyda-rzeniu, o którym nie sposób pisać. Tegotrzeba wysłuchać i to trzeba przeżyć!

Podziękowania

Będę chyba wyrazicielką odczućwszystkich organizatorów i słuchaczyKoncertu pisząc: serdecznie dziękujemywszystkim sympatykom muzyki chóralnejza udział w uroczystym koncercie. Dzię-kujemy chórom za wspólny śpiew, wspa-niałą integrację międzypokoleniowąi wspólne przeżywanie muzyki.

Każdy z chórów przygotował na tę uro-czystość wyjątkowy repertuar, w którymzaprezentować mógł swój dorobek,swoją wrażliwość i pasję do śpiewu, przy-prawił zarówno chórzystów o silne emo-cje i ogromną radość, jak i zgromadzonąpubliczność o wzruszenia i podziw. Otoskłady osobowe chórów amatorskich,którym gratulujemy i dziękujemy.

GAMA (26 członków): Zofia Buksińska,Lucyna Depa, Maria Grzesik, TeresaGrzesik, Zofia Hałoń, Marta Hady, Jani-na Kidacka, Anna Madej, Elżbieta Ma-

dej, Józefa Majka, Zofia Micał, Katarzy-na Pater, Anna Rak, Maria Trala, EwaTront, Elżbieta Żańczak, Stanisław Bed-narz, Kazimierz Gniewek, Ryszard Ja-nowski, Zbigniew Kędzia, Edward Litwa,Marian Łopata, Zygmunt Majka, JakubRak, Franciszek Tront, Edward Ziemiń-ski.

CANTUS (19 członków): Sylwia Ada-mus, Justyna Bednarz, Jadwiga Bienia,Anna Kozubal, Karolina Stefanik, Kami-

la Szeliga, Wiktoria Świstara, Anna Wdo-wiarz, Katarzyna Wdowiarz, Piotr Ber-nard, Bartłomiej Cwynar, Mirosław Cwy-nar, Jan Czech, Marcin Czech, Piotr Dyn-da, Witold Kozubal, Bernard Pomianek,Jakub Telakowski, Piotr Telakowski.

Uwaga: Niektórzy z chórzystów licząsobie po 10, 20 i 30 lat śpiewania w chó-rach. O najmłodszych chórzystach napi-szemy oddzielnie.

�

Czyż możemy narodowi ofiarowaćwiększy dar nad wychowaniei wykształcenie młodzieży?

Cyceron

Wydarzenia będą organizowane nie-malże przez cały rok. Ich kulminacja przy-padnie na dzień 11 listopada. Wówczas,podobnie jak w całym kraju, odbędą sięnajważniejsze uroczystości. Wcześniej jed-nak będzie wiele innych, równie ciekawychakcji. W te wydarzenia zaangażowane sąwszystkie nasze instytucje i organizacjespołeczne. Liczymy także na zaangażowa-nie mieszkańców. Zapraszamy do czynne-go w nim udziału! Na łamach „Trzcionki”będziemy je prezentować jak dotychczas.

I. Grupa Obrzędowa im. M. i J. Dziedzi-ców pracująca w Gminnym Centrum

O działaniach kulturalnych GCKSiR– w skrócie

Blisko 100 imprez o charakterze patriotyczno-kulturalno-sportowym odbędzie sięw tym roku w gminie Świlcza. Wszystkie będą związane z obchodami 100-lecia odzyska-nia niepodległości przez Polskę. Koncerty, wystawy, prelekcje i prezentacje – to propo-zycje kulturalne edukacyjne, rozrywkowe i patriotyczne.

Kultury Sportu i Rekreacji gminy Świl-cza zs. w Trzcianie gościła w DąbrowieGórniczej, gdzie odbył się X Międzykul-turowy Festiwal Folklorystyczny „Za-głębie i Sąsiedzi”!

Przez dwa dni, od 20 do 22 kwietnia2018 r., 51 grup folklorystycznych pre-zentowało swój dorobek artystyczny.Takie festiwale trwają już od 2008 r. Gru-pa Obrzędowa im. M. i J. Dziedzicóww Trzcianie gościła tam pierwszy raz.

– Udało się znaleźć finansowanie, któ-re pozwoliło na wyjazd. To bezcenna prak-tyka i doświadczenie artystyczne obco-wać z innymi zespołami prezentującymiautentyczny polski folklor.

– Na przestrzeni ostatnich lat, dziękiciężkiej pracy Grupa Obrzędowa poka-zuje swoją wartość i jest świetną wizy-tówką naszej gminy. Zespoły taneczne

regionalne, kapele oraz grupy śpiewaczeprezentują program autentyczny, wiernytradycyjnym wykonaniom lub artystycz-nie opracowany, jednak nie zmieniającyw istotny sposób pierwowzoru ludowe-go. Nie zdobyliśmy żadnych nagród czywyróżnień – ale doświadczenia i dozna-nia artystyczne są nieocenione! – mówiłdyr. Adam Majka.

2. XII Regionalny Przegląd ZespołówTańca Ludowego „GACOK” – 3 VI 2018 r.

Impreza organizowana w Gaci (po-wiat przeworski) jest adresowana domłodzieży i osób dorosłych. Nazwa im-prezy wywodzi się od jednego z najstar-szych tańców tańczonych w Gaci i jejokolicach.

Przegląd ma charakter konkursu,a jego celem jest propagowanie tradycji

Czy to przez modlitewne ręceCzy przez codzienny trud i pracęCzy przez troskę o kulturę [...]Wszyscy mamy służyć Niepodległej!

ks. bp. E. Białogłowski



pokora

Obce są Pięknu kontrowersyjne dzie-dziny sztuki. To pokora organizuje zacho-wanie człowieka. Kontrowersyjne? Czyli,o czym mowa? Mowa o najnowszych dzie-dzinach sztuki. Są nimi między innymi:immersja, sztuka transgeniczna, telema-tyczność, sztuka robotyczna.

Immersja – to w prostym tłumacze-niu zanurzenie w wirtualnym świecie.O ile w ogólnej definicji można ją inter-pretować na kilka sposobów, tak w przy-padku wirtualnej rzeczywistości, mamyna celu jak najwierniejsze odwzorowa-

i folkloru regionu Podkarpacia, prezen-tacja tradycyjnych tańców ludowych tegoregionu – tańców powszechnie tańczo-

nych i obrzędowych. W konkursie biorąudział zespoły tańca ludowego i parytaneczne, których umiejętności są natu-

nie odczucia wirtualnego otoczenia, jakoprawdziwego.

Dla uzyskania/pogłębienia tego efek-tu stosuje się szereg akcesoriów od go-gli, po specjalne bieżnie czy elementyubioru.

A ja sądzę...Bycie odbiorcą sztuki immersyjnej to

doświadczenie niepowtarzalne. Nowedoświadczanie własnego ciała, którestaje się integralną częścią wirtualnegospektaklu, bo nie ma już ramy oddziela-jącej nas od obrazu, bo jesteśmy w jegownętrzu. Jednak immersja zakłamujetermin obraz. Immersyjne postrzeganieto fascynowanie się inną dziedziną sztuki– architekturą, a nie malarstwem.

Sztuka transgeniczna – sztukatransgeniczna to nowa forma działańartystycznych, wykorzystująca technikiinżynierii genetycznej, polegająca natransferowaniu (przekazaniu) synte-tycznych genów do organizmu albo na-turalnego materiału genetycznego z in-nej przestrzeni, w celu stworzenia uni-katowej formy życia. Powstanie sztukitransgenicznej zostało oficjalnie ogło-szone przez Eduardo Kaca w 1999 roku,podczas sympozjum w Linzu, w Austrii,a po raz pierwszy założenia i idee tejformy działań artystycznych zostałyopublikowane w artykule „TransgenicArt”, w Leonardo Electronic Almanac,w roku 1998.

Poniżej przykład dzieła sztuki trans-genicznej autorstwa Eduarda Kaca pt.Alba. Projekt został zrealizowany w 2000roku i zaprezentowany po raz pierwszyw Awinionie, we Francji.

Alba, imię nadane królikowi przezcórkę i żonę artysty, oznacza albinosa– całkowicie białą istotę o różowychoczach. Alba została stworzona z EGFP,czyli syntetycznej mutacji dzikiego typugenu znalezionego w meduzie Aequ-orea Victoria. W przeciwieństwie do po-pularnych opinii o monstrualności orga-nizmów modyfikowanych genetycznie,Alba jest zdrowym i przyjaznym zwierzę-ciem. Kształt jej ciała i umaszczenie sądokładnie takie same, jak u zwykłegokrólika albinosa. Trudno w niej dostrzeccechy odbiegające od normy.

ralne, przekazywane z pokolenia napokolenie oraz zespoły prowadzoneprzez instruktorów-choreografów pre-zentujące tańce opracowane artystycz-nie. Przegląd odbył się na placu obokbyłego Spółdzielczego UniwersytetuLudowego.

W XII Regionalnym Przeglądzie Ze-społów Tańca Ludowego „Gacok” wziąłudział Zespół Pieśni i Tańca „Pułanie”z GCKSIR Gminy Świlcza zs. w Trzcia-nie. Miło nam donieść, iż w grupie 18występujących zespołów zajął II miej-sce. Gratulujemy.

Kalendarz imprez cyklicznychi okazjonalnych – jest urozmaiconyi bogaty. Napiszemy o tym w kolej-nym numerze.

(inf. wł.)

Ewa Świder

O kontrowersyjnychdziedzinach sztuki

„Pułanie” na scenie w Gaci k. Przeworska.



Na tym dokładnie polega paradoks(paradoks – sprzeczność; sytuacja po-zornie niemożliwa, w której współistniejądwa wykluczające się fakty);Alby: jest taka sama, a jedno-cześnie zupełnie odmienna.Fluoryzuje. Świeci.

A ja sądzę...Konceptualność (pomysło-

wość) to pojęcie użytkowaneprzez twórców nieustannie. In-żynierię genetyczną wprawneoko artystów natychmiast ujrza-ło. Ona uruchomiła ich zwojeintelektualne, dając nowe moż-liwości twórczego działaniaw zakresie sztuki transgenicz-nej. Nazwana forma działań ar-tystycznych wykorzystuje tech-niki inżynierii genetycznej i po-lega na transferowaniu synte-tycznych genów do organizmualbo naturalnego materiału ge-netycznego z innej przestrzeniw celu stworzenia unikatowejformy życia. W taki sposób wy-kreowano dzieło sztuki pt. Alba, królikaemanującego zieloną poświatą. Tofałsz. Alba nie jest artystycznym przed-sięwzięciem, ale dziełem prymitywnychpseudoartystów. Znanych z tego, że sąznani z zabawy istotami odczuwający-mi ból. Ból nie jest Piękny. A dzieło sztukinosi w sobie Piękno.

Telematyczność – Telematyka jesttłumaczeniem francuskiego słowa tele-matique, które zostało po raz pierwszyużyte przez Simona Norę i Alaina Mincaw 1978 roku w raporcie dla rządu fran-cuskiego. Termin powstał przez połącze-nie dwóch słów: telekomunikacja orazinformatyka, a dotyczył głównie sprawzwiązanych z przekazywaniem danychza pomocą technologii wykorzystywa-nych w telekomunikacji.

A ja sądzę...Telematyczność to cecha sztuki no-

wych mediów. Umiejętność odczuwanianiczym w rzeczywistości materialnej zja-wisk umiejscowionych w środowiskuelektronicznym.

Taka sztuka stanowi przykład zjawi-ska, które dotyczy ludzkiego doświad-czenia, ale nie posiada podłoża fizycz-nego. A ja mam fizyczność, która doma-ga się materii odznaczającej się faktu-rowością chociażby, więc ten osobliwyobszar sztuki w ogóle jest mną. Zaś Mu-zea Cyfrowe, które gromadzą wytwory

cyberkultury, to kolejna sprzeczność.Ściany i brak ścian. Moje poczucie es-tetyki i ekspresji reaguje na ogrodnic-two uprawiające prawdziwe życie, re-aguje na dzieła rzeczywiste, a nie na tepomieszkujące tylko w wyobraźni, nie-materialne.

Sztuka robotyczna śmieszy, przera-ża mnie i wzbudza głęboki sprzeciw.Sensory maszyn – dzieł sztuki odkrywająobecność widzów i podejmują wobecnich różne działania. Maszyny – dziełasztuki tworzone na przykład przez BillaVorna posiadają właściwości cyberne-tyczne i multimedialne – artysta wyko-rzystuje roboty, ale także światło, dźwięk,projekcje wideo, przekształcając za ich

pomocą przestrzeń wystawiennicząw środowisko dynamicznych, interaktyw-nych i multisensorycznych doświadczeń.Wymienione działania wobec mnie– odbiorcy to już niewskazane dla zdro-wia, przez szeroko pojętą medycynę, nażywym organizmie doświadczenia.Skumulowany atak w sposób nieprze-

widywalny na szereg moichorganów.

Człowiek nie zdobędziemocy stawiającej go na rów-ni z Bogiem. To pokora orga-nizuje zachowanie człowieka.Człowieka, którym jest takżeartysta. Przede wszystkim ar-tysta. Z jego wrażliwością,wnikliwością, zaangażowa-niem, dzięki którym kreujePiękno. Piękno wspierająceDobro i Prawdę. Obce sąPięknu kontrowersyjne dzie-dziny sztuki.

Sądzę tak ja... A Ty, drogiCzytelniku, który pochyliłeśsię nad moją pisaniną, jaksądzisz?!

�



HISZPANIE W RDTL

KONCERT LIDII BIAŁY W RDTL

Artystów i skrzypków było wielu,ale nie każdy koncertował w RDTL-u!


ŻYJĄ WŚRÓD NAS

„Lider na rynkuproducentów konserw”

Firma PPHU Fenetra Bogusława i Marka Kozubalz Mrowli gm. Świlcza

Z p. Markiem Kozubalem – współwłaścicielem firmy „Fenetra” działającej głównie naterenie gminy o historii firmy, sukcesach, które przekonują i utwierdzają konsumen-tów, że to co nabyli ma atrakcyjną cenę, jest dobre, skuteczne i niepowtarzalne – czyli„super” – rozmawiała Dorota Madej.

Wybrany asortyment firmy Fenetra pod wspólną marką „Mięspek”.

– Proszę przybliżyć czytelnikomhistorię firmy?

– Historię naszej firmy należałobyzacząć od pierwszej połowy ubiegłegowieku. Nasz Dziadzio (ze strony Mamy)był żołnierzem zawodowym. PodczasII wojny światowej brał udział w kampa-nii wrześniowej, po wojnie wrócił doMrowli i w 1940 roku ożenił się. Był czło-wiekiem postępowym. Tuż po wojnie,kontraktował zioła, uczestniczył w pro-gramach pod nadzorem agronomów brałudział w projektach np. na sporządza-nie różnego rodzaju kiszonek, świadczyłrównież usługi świniobicia nie tylko dlapotrzeb własnej rodziny, ale i okolicznychgospodarzy, w tym przy okazji uroczy-stości świątecznych czy weselnych. Byłcenionym masarzem. Aby przedłużyćtrwałość produktom, wekował je i zapie-kał w piecu chlebowym lub gotował.

W 1959 roku pobrali się nasi rodzice.Mój ojciec miał pasję związaną z prze-twórstwem, z przygotowaniem posiłków,pracował w Rzeszowskich ZakładachMięsnych.

W 1991 r. uruchomiłem (Marek Ko-zubal) Zakład Przetwórstwa Mięsnegoi rozpocząłem swoją działalność prze-twórczą mięsa – począwszy od ubojudrobiu po produkcję pasztetów, wędlindrobiowych. Później wprowadziłem mię-so wieprzowe, a z niego – konserwy mię-sne.

W 2007 roku produkcja konserw zo-stała przeniesiona do nowo wybudowa-nego, nowoczesnego zakładu spełnia-jącego najwyższe europejskie normyi standardy, gdzie wspólnie z bratem Bo-gusławem jest kontynuowana produkcjakonserw mięsnych w puszkach i sło-ikach. To, że powstała nasza firma jesttradycją rodzinną. W zrastaliśmy w domurodzinnym w atmosferze podkreślaniawalorów mięsa i możliwościach jegoprzetwórstwa.

– Skąd więc pomysł na nazwęfirmy?

– Nazwa pochodzi z lat ubiegłych,gdy prowadziliśmy dwie firmy. Jednąprodukującą okna z PCV i drugą – kon-serwy mięsne.

Po wejściu Polski do UE nie byłomożliwe kontynuowanie tych dwóch ro-dzajów działalności gospodarczej.W produkcji pozostały konserwy mię-sne w firmie pod nazwą PPHU FenetraBogusław i Marek Kozubal i wspólnąmarką „Mięspek”.

– Jak obecnie działa firma?

– W chwili obecnej produkujemy 34asortymenty różnych konserw w sło-ikach i w puszkach. Produkty dostęp-ne są pod wspólną marką „Mięspek”.Zatrudniamy 13 osób. Produkcja jestdobrze zorganizowana, a zakład no-wocześnie wyposażony w najwyższejjakości sprzęt. Produkty są o stabilnejjakości, bezpieczne. Kupowany suro-wiec pochodzi z Polski: mięso woło-we, wieprzowe, mięso z kurczaka. Tyl-ko w niewielkim procencie zakup su-rowca pochodzi z krajów UE, konkret-nie z Belgii. W ciągu doby jesteśmy

w stanie wyprodukować 150 tysięcysztuk produktów.

– Jakiego typu są te produkty?

– Wspomnę o konserwach podwspólną nazwą „Smaki dobrego stołu”.W tej grupie znajduje się czternaścieproduktów m.in. Mięso kiełbasiane, Go-lonka biesiadna, Kiełbasianka z kurcza-kiem, trzy rodzaje smalcu z mięsemi czosnkiem, z mięsem i cebulą oraz pomyśliwsku. Według klientów są to naj-lepsze smalce w Polsce.

Na szczególne wyróżnienie zasłu-guje linia produktów „Konserwy trady-cyjne”, które zostały wpisane na ListęProduktów Tradycyjnych prowadzonąprzez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.Jest to grupa produktów tradycyjnychbez konserwantów, bez glutenu, bezwzmacniaczy smaku o jednolitej sza-cie graficznej, w skład których wcho-dzą: Mięso dworskie, Mięso szlachec-kie. W konserwach tych jest 90% mię-sa od polskich rolników, z polskich rzeź-ni. Tradycja tych produktów sięga 1959roku.


ŻYJĄ WŚRÓD NAS

W swojej ofercie sprzedażowej po-siadamy również 3 rodzaje mięsiwa wie-przowego: z szynką, z łopatką oraz go-lonką. Ilościowo najwięcej sprzedaje sięsmalcu, a później gulaszu angielskiego.

Moim marzeniem (Marek) było wypro-dukować mięso w sosie, które możnabyłoby spożywać na zimno z pieczywem.Marzenie się spełniło i tak powstały trzyrodzaje kurczaka w sosie pomidorowo-paprykowym, w sosie koperkowym orazsosie pomidorowym. Jest to najnowszyprodukt i innowacyjny na skalę kraju. Niebyło rzeczą prostą wyprodukować mię-so w sosie, które można spożywać nazimno i które nie traciłoby swojego sma-ku, a jednocześnie nie mające żadnychsztucznych wzmacniaczy. Dużo prościejprzygotować mięso w sosie na ciepło,w którym pod wpływem temperaturyszybko wydobywają się smaki.

– Skąd Panowie czerpią pomysłyna swoje produkty?

– Wszystkie przepisy są naszymi po-mysłami autorskimi. Pomysły „rodzą” sięw tym zakładzie. Receptura jest spisy-wana a produkt tworzony, który późniejjest oceniany w najbliższym gronie ro-dzinnym. Jako właściciele jesteśmypierwszymi konsumentami produktów.

Wytworzony pro-dukt musi nas za-dowolić. Każdyprodukt jest inny,najlepszy w swojejklasie. Stawiamyna jakość i walorysmakowe. Dokła-damy starań, abyprodukty były sta-bilne i niezmiennew smaku. Nasząperełką jest Papry-karz kołodzieja,jest to paprykarzmięsny, w Polscenie ma nikogo, ktoprodukowałby pa-prykarz z surowcadrobiowego z do-datkiem wieprzo-winy.

Jako cieka-wostkę podam, żekilka polskich firmpróbowało podro-bić nasz produkt,ale nie wyszło imi wycofali się ztego pomysłu.

– Gdzie Pano-wie sprzedająswoje produk-ty?

– Prowadzimy sprzedaż na rynku tra-dycyjnym: GS, w sieciach sklepów Spo-łem, delikatesy Centrum, LECLERC, SPAR.Prowadzimy również rozmowy z innymisieciami handlowymi. Przez pierwsze latanaszej działalności sprzedawaliśmy głów-nie na Podkarpaciu, a obecnie z produk-tami wychodzimy dużo szerzej.

– Co jest misją firmy?

– Misją naszej firmy jest zaoferowa-nie klientom produktów zdrowych, o bo-gatym i niepowtarzalnym smaku, wypro-dukowanych w warunkach zapewnia-jących najwyższe standardy bezpie-czeństwa w opakowaniach praktycz-nych w użyciu.

– Co do tej pory było dla Panównajwiększym sukcesem?

– Małym, a może i tym największymsukcesem jest to, że istniejemy, że dzia-łamy i produkujemy. Patrząc na mapępowiatu rzeszowskiego niewiele pozo-stało zakładów z tej branży, które funk-cjonują do chwili obecnej.

Cieszą nas również pozytywne sy-gnały z rynku. Klienci kupują nasze pro-dukty, a później powracają, bo mówią,że są dobre. Pochwalę się, że we wrze-śniu 2016 roku nasza firma otrzymałaogólnopolskie prestiżowe wyróżnienie„Orła Agrobiznesu” za sukces rynkowy.Natomiast w maju 2018 roku otrzymałatytuł laureata nagrody „Polski ProducentŻywności 2018” za konserwę tradycyjną„Mięso szlacheckie”.

Tytuł ten został przyznany na Między-narodowych Targach Wyrobów Spożyw-czych POLAGRA FOOD w Poznaniu.W tym konkursie zostały nagrodzone pro-dukty, które charakteryzowały się naj-

wyższą jakością oraz wy-jątkowymi walorami smako-wymi. W POLAGRZE wzięliudział producenci żywnościzarówno z Polski jak i zeświata, m.in. Belgii, Białoru-si, Chin, Francji, Hiszpanii,Holandii, Korei, Litwy, Mace-donii, Niemiec, Sri Lanki,Szwajcarii, Ukrainy, Węgier,Włoch. To dla na wielkiei zaszczytne wyróżnienie.

– Jak wygląda współpra-ca firmy z gminą, czymają Panowie wsparciejako przedsiębiorcyz jej strony?

– Współpraca układa siębardzo dobrze. Czujemysię bezpiecznie, wszystkiesprawy, które załatwialiśmy

do tej pory zostały zrealizowane szybkoi sprawnie. Wiemy, że możemy liczyć nawsparcie ze strony Urzędu Gminy.

– W pobliżu firmy powstaje StrefaAktywności Gospodarczej (SAG).Czy widzą Panowie możliwości roz-wojowe z tym związane?

Marek Kozubal podczas Międzynarodowych Targóww Poznaniu.


ŻYJĄ WŚRÓD NAS

Świt wyborczyalbo

radość o poranku1

(czyli wszyscy od świtaniapędzimy do głosownia)

„Kiedy ranne wstają zorze”Katolik opuszcza łoże,Bierze różaniec z komoryI zasuwa na wybory.Nim Eos różanopalca2

Zaprosi chmury do walca,Poezji polskiej podporyUdają się na wybory.Gdy słońcu przyjdzie ochotaWyjrzeć zza sierpa i młota3,Już komunistyczne stworyPodążają na wybory.Ledwie słoneczne strumienieWypełzną z nieba na ziemię,Drugiego sortu wytworyDrepczą chyłkiem na wybory.Tylko słońce się zbudziło,Niebiosa światłem pokryło,Już PiS-owskie elektory4

Ciągną tłumnie na wybory.Gdy Helios5 za widnokręgiemRozpędza się swym zaprzęgiem,W mig PSL na traktorySiada i gna na wybory.Błyska słońce za obłokiem,A Kukiz tanecznym krokiem(Bez muzykantów podpory),Balansuje na wybory.Ledwie słońce obudzoneLśni jak sztandary czerwone,W SLD ucichły spory,Ciągną wszyscy na wybory.Słońce swoimi blaskamiOd rana wyborców mami.

Partia Razem (do tej pory),Zgodnie idzie na wybory.Chociaż promienie słoneczneSą jeszcze mało skuteczne,Już w Nowoczesnej napory:Podążajmy na wybory.Słońce wszem ogrzewa skronie,Wędrując po nieboskłonie.Inne partie, choć oporyMają, idą na wybory.Gdy słońce swój blask zaginaNa głowę posła Gowina6 [...]Bezpartyjni (do tej pory)Idą, by wesprzeć wybory.Świeci słońce już od świtu,Oświetla kraj dobrobytu,(Wszak przegnane PO zmory!,Wstawać wszyscy! Na wybory!Goni słońce nocy cienie,Śle na ziemię swe promienie,(A z nimi witamin wory),Opieszalcy – na wybory!Przy takiej mobilizacjiPadnie rekord demokracji,Udział sto procent przekroczy,Taki wynik świat zaskoczy!

8 maja 2018 r.

_____________1 Zapożyczyłem się u Jonasza Kofty.2 K. I. Gałczyński Pieśń X.3 Symbol komunistyczny, spopularyzowa-ny po rewolucji październikowej.4 Elektor – wyborca, ten który wybiera (tul. mn.).5 Bóg grecki związanym z kultem Słońca.Według wierzeń starożytnych Grekówprzemierzał niebo na złotym rydwanie, za-przężonym w cztery białe konie.6 W swej genialności wymyślił, że zjedno-czoną prawicę mają wspierać już najmłod-sze, od przedszkola indoktrynowane, po-kolenia.

– Faktycznie w niedalekim sąsiedz-twie naszej firmy są uzbrajane terenyinwestycyjne na obszarze ponad 6 hek-tarów dla potrzeb małych oraz średnichprzedsiębiorstw i lokowania na tym te-renie usług czy nieuciążliwego przemy-słu. Być może uda nam się nawiązaćwspółpracę z przyszłymi przedsiębior-cami które będą działać na tym terenie.

– Jak rozwijać się będzie Fenetraw przyszłości? Macie plany, zamia-ry, marzenia?

– Trzeba mieć marzenia i trzeba dą-żyć do nich i wtedy wiele można osią-gnąć. Naszym przyszłym celem jest roz-poczęcie produkcji produktów ekolo-gicznych. Jest to możliwe, ale w tej chwi-li nie jesteśmy przygotowani, aby pro-dukować na dużą skalę. Linia produk-tów jest praktycznie przygotowana, aleproblem jest z dostępnością surowcamięsnego, jest on bardzo ograniczony.Złożyliśmy również wniosek do AgencjiRestrukturyzacji i Modernizacji Rolnic-twa, Oddział w Rzeszowie na dofinan-sowanie zakupu maszyn do produkcjinowej linii produktów. Wniosek prze-szedł pozytywnie ocenę. W tym momen-cie jest na liście oczekujących na pod-pisanie umowy. Po zakupie maszyn mo-głaby ruszyć nowa linia produktów. Pla-nujemy wytwarzać produkty na dużąskalę w systemie koszernym, halal,gdzie zawartość mięsa w produkcie wy-nosiłaby 98,2%. Produkty są już wypro-dukowane, przeszły badania laborato-ryjne, ocenę ludzi z branży, którzy sąfachowcami. Czekamy tylko na potrzeb-ne maszyny.

Chcielibyśmy również brać udziałw zagranicznych misjach handlowych.Obecnie prowadzimy rozmowy w Kra-jowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa,który takie misje organizuje. Nasząwielką nadzieją i marzeniem jest zaist-nieć na rynkach zagranicznych.

Mamy plany z przebudową i dobu-dową części budynków hali produkcyjnej.W związku z przebudową planujemyotworzyć sklep firmowy, w którym klientmógłby zakupić nasze produkty. Stawia-my na jakość naszych produktów i bę-dziemy zabiegać, aby nasza firma stawa-ła się coraz bardziej konkurencyjna.

– Życzę więc, by spełniły sięwszystkie plany i zamierzenia, napożytek nie tylko firmy, ale i naskonsumentów. Dziękuję za prze-miłą rozmowę i rzetelne, ciekaweinformacje nie tylko czytelników„Trzcionki”, ale całej społecznościgminnej.

�


WYDARZENIA BIEŻĄCE

Niepodległa, niepokornazawsze była, będzie, jest.Uskrzydlona bielą orła,bije rytmem naszych serc.

Obchody rocznic uchwalenia Konsty-tucji 3 Maja 1791 r. zależnie od okresuhistorycznego, były zakazane i przemil-czane przez władze lub oficjalne i uro-czyste. Z reguły towarzyszyły im manife-stacje ludności gromadzącej się na uli-cach, placach i w świątyniach. Próbypublicznych obchodów podejmowanopodczas rozbiorów, jednak, szczególniew zaborze rosyjskim, spotykało się toz represjami. Dyskusje na temat znacze-nia Ustawy Rządowej toczyły się międzyinnymi w środowiskach polityków emi-gracyjnych.

W latach walki o niepodległość pol-ska pamięć o Konstytucji przetrwała.Masowe demonstracje w 100. i 125. rocz-nicę jej uchwalenia przypominały o utra-conej państwowości. Po odzyskaniu nie-podległości uroczyste obchody organi-zowały władze państwowe i samorządo-we. Brali w nich udział m.in. wojskowi,duchowni i członkowie stowarzyszeń.

Po wojnie nowe władze stopniowomarginalizowały święto, które wkrótcezostało oficjalnie zniesione. Wróciło onodo kalendarza oficjalnych rocznic po

1989 r., a rok później sejm ustanowiłw dniu 3 maja Święto Narodowe

Postanowienia Konstytucji 3 Majai okoliczności jej uchwalenia różnie by-wały oceniane przez historyków i publi-cystów. Niezależnie od tego Święto3 Maja przetrwało w pamięci zbiorowejPolaków, łącząc nas szczególnie w mo-mentach przełomowych.

Konstytucja z 1791 r.z aktu prawnego stałasię symbolemhistoryczno-narodowym

Kolejne rocznice jej uchwalenia byłyokazją do zamanifestowania wolnościnarodu względem obcej władzy, czy su-werenności społeczeństwa wobec rzą-dzących.

Wielokrotnie powracały słowa z koń-ca XVIII wieku: Nasze wolności są zagwa-rantowane; jesteśmy wolnym i niepod-ległym narodem; zrzuciliśmy więzy nie-woli i złych rządów.

Dziś majowe święta kojarzą się z ra-dością i nadzieją. Uczą patriotyzmui kształtują postawę obywatelską mło-dych Polaków.

Tak też było 3 maja 2018 roku w Dą-browie. Święto Narodowe 3 Maja miałoi tym razem wspaniałą oprawę. Wyda-

rzenie to wpisywało się także w obcho-dy 100-lecia Odzyskania przez PolskęNiepodległości.

Gminną uroczystość rozpoczął prze-marsz pocztów sztandarowych SzkołyPodstawowej i Ochotniczej Straży Pożar-nej w Dąbrowie pod Krzyż Konstytucyj-ny, który dąbrowianie ustawili na począt-ku XX wieku. W tym historycznym miej-scu ks. proboszcz Stanisław Szcząchorcelebrował nabożeństwo majowe, w któ-rym wzięli udział licznie przybyli miesz-kańcy wsi oraz zaproszeni goście.

Następnie Dyrektor Zespołu Szkółw Dąbrowie Krzysztof Potocki powitałprzybyłych gości, między innymi przed-stawicielkę Kuratorium Oświaty w Rze-szowie Małgorzatę Nowińską-Zgurską,wójta Gminy Świlcza Adama Dziedzica,zastępcę wójta – Sławomira Stykę, rad-nych Powiatu Rzeszowskiego reprezen-towali: Tadeusz Pachorek – z-ca prze-wodniczącego Rady Powiatu, TomaszWojton oraz Sławomir Miłek. Na uroczy-stość przybyli także radni Gminy Świl-cza z przewodniczącym Piotrem Wana-tem na czele, Sołtysi i Dyrektorzy placó-wek oświatowych z terenu Gminy Świl-cza, a wśród nich wieloletni dyrektor ZSw Dąbrowie Stanisław Głodek. Swojąobecnością zaszczyciła nas także sołtysDąbrowy Zdzisława Wojnowska-Skóraoraz wielu innych gości związanych z hi-storią szkoły.

Renata Żmijowska

Gminne Obchody ŚwiętaNarodowego 3 Maja

Dąbrowa, 3 maja 2018 r.

Kto Ty jesteś?Polak mały.Jaki znak Twój?Orzeł biały.



Szanowni Państwo,„Goście Honorowii Mieszkańcy Dąbrowy!Droga Młodzieżyi Dzieci!

Dumna dziś nasza biało-czerwona –Polska i Polacy, w tym my, mieszkańcygminy Świlcza – jej maleńki skrawek zie-mi i cząstka społeczności! Witam Wasserdecznie i pozdrawiam w naszą wielką– pierwszą w maju – gminną uroczystość,z głównym przesłaniem 227. rocznicyuchwalenia Konstytucji 3 Maja. Życzęmiłych przeżyć patriotycznych, religijnychi estetycznych.

Józef Relidzyński w utworze pt. „Ra-dosny dzień” pisał m.in.:Dniu radości, dniu wesela!Jak szeroki polski kraj,Niechaj okrzyk w niebo strzela:Vivat! Vivat! Trzeci Maj!Naród z królem, król z narodem

Odrodzenia ziścił sen...w upojeniu cudnem,młodem niech nam dzieńrozbłyska ten...

Rozbłyska dziś dzień ten słonecznąpogodą, radosnym nastrojem, bieląi czerwienią państwowych flag i sztan-darów. Dzisiejsze spotkanie ma na celubudowanie poczucia tożsamości i sza-cunku do historii. Pokazujemy dziś, żejako naród mamy wielką siłę i trwamy,rozwijamy się, nie zapominając, kim je-steśmy ale i dokąd zmierzamy! To nierutyna, to tradycja. Obchodzimy dziśrównież święto kościelne. Matki BożejKrólowej Korony Polskiej. Przypomnęfakt historyczny – kiedy w marcu 1656roku Szwedzi wycofali się ze Lwowa,król w tamtejszej katedrze przed obra-zem Matki Bożej Łaskawej złożył ślubyi koronował wizerunek Matki Bożej,ogłaszając Ją oficjalnie NajświętsząMaryję Pannę – Królową Narodu i Pań-stwa Polskiego. I tak trwamy! To już po-nad 3 wieki!

Dzisiejsze uroczystości – to świętopolskości i patriotyzmu! Przywołać tuwypada wzniosłe ideały Konstytucji3 Maja, kiedy to nasz naród uznałi uchwalił zrównanie stanów, równośći braterstwo wszystkich obywateli.

Wójt Gminy Świlcza Adam Dziedzicwygłosił przemówienie, w którym przed-stawił okoliczności powstania i znacze-nie Ustawy Rządowej z 3 maja 1791roku. W dalszej części wystąpienia zwró-cił się do strażaków, którym podzięko-wał za służbę i złożył życzenia z okazjiich święta.

Wspólne świętowanieintegruje społecznośćlokalną

Następnie wszyscy udali się doDomu Ludowego, w którego murach od-była się część artystyczna uroczystościwedług scenariusza i w reżyserii RenatyŻmijowskiej.

Jako pierwsze zaprezentowały sięprzedszkolaki, które pod kierunkiem Wio-letty Boczar przedstawiły „Katechizmpolskiego dziecka”.

Uczniowie starszych klas w szla-checkich i dworskich strojach z epoki,które dodały blasku ich występom, ode-grali 3 sceny z życia osiemnastowiecz-nej Warszawy. Można było przyglądać

się szlachcicom spierającym się o przy-szły kształt państwa, mieszczanom ko-mentującym rozgrywające się wydarze-nia, a także obradom sejmu i uchwala-niu konstytucji.

Kolejną sceną była pantomima przed-stawiająca obrazy historyczne ilustrująceważne wydarzenia na drodze Polaków doniepodległości. Widzowie oglądali kosy-nierów, zaborców, legionistów, powstań-ców, zniewoloną Ojczyznę w kajdanachi żołnierza Błękitnej Armii. Wzruszającebyły obrazy przedstawiające mężczyznidących walczyć za Ojczyznę, żegnająceich płaczące kobiety oraz zesłańców nazawsze opuszczających swój kraj.

Inscenizację wzbogacała oprawamuzyczna w wykonaniu solistów i chórupod kierunkiem Sławomira Materny orazzespołu muzycznego prowadzonegoprzez dyrektora szkoły Krzysztofa Potoc-kiego. Nad nagłośnieniem i prezentacja-mi multimedialnymi stanowiącymi tłowydarzeń czuwał Damian Trala.

Wspaniałe kostiumy dla młodych ak-torów uszyła Ewa Bukowska, która tak-że przygotowała dekoracje.

W scenie finałowej zespół wykonałutwór „Wolność”. Podczas tego wystę-

pu skład zespołu wzbogacił wójt GminyŚwilcza Adam Dziedzic grający na gita-rze.

Na zakończenie pięknej i niebanal-nej uroczystości dyr. Krzysztof Potockipodziękował przybyłym na obchodyŚwięta Narodowego 3 Maja gościomi zaprosił na poczęstunek, podczas któ-rego wszyscy zainteresowani mogli spo-tkać się i podyskutować, a w holu obej-rzeć interesującą wystawę z historii szko-ły przygotowaną przez uczniów pod kie-runkiem nauczycielek: Ewy Krupa i Elż-biety Dąbrowskiej.

Uroczystości trzeciomajowe są dlamieszkańców wsi oraz nauczycieli Szko-ły Podstawowej im. Konstytucji 3 Majaw Dąbrowie nie tylko okazją do wycho-wywania młodego pokolenia w posza-nowaniu historii i tradycji. Służą takżeintegrowaniu środowiska lokalnego po-przez wspólne świętowanie.

Poniżej zamieszczamy fragmentywystąpienia okolicznościowego WójtaGminy Świlcza Adama Dziedzica na gmin-nych uroczystościach z okazji 3 Majaw sołectwie Dąbrowa, gm. Świlcza.

Przemówienie Wójta Gminy ŚwilczaAdama Dziedzica

Konstytucja jest fundamentem państwa o najwyższej mocy prawnej w państwie. Łama-nie konstytucji to zagrożenie podstawowych praw wszystkich mieszkańców Polski– wolności, praw i poczucia pewności.


Konstytucja uchwalona 3 maja 1791roku była ustawą regulująca ustrój praw-ny Rzeczypospolitej Obojga Narodów.Była pierwszą w Europie i drugą na świe-cie (po konstytucji amerykańskiej z 1787r.) nowoczesną, spisaną konstytucją. [...]

Czy wartości, o które walczyli wybitniPolacy są dalej wzorem praworządno-ści, zrozumienia czy kompromisu? Niechkażdy z nas tu obecnych spróbuje od-powiedzieć na te pytania. Co dzisiaj sta-ło się takiego, że wzorce z dekad wie-ków są tak deprecjonowane, że nie mająracji bytu? Czy to nie swoisty konfor-mizm? Spokój sumienia? Tłumaczenie,że to nie ja, że tak trzeba, że może takjest lepiej? [...]

Sprawowanie władzy w świętościi sprawiedliwości to służba wymagają-ca pokory, ofiarności i bezinteresowno-ści. Sprawowanie zaś sądów w prawo-ści serca domaga się bezstronności,uczciwości, wsłuchania się w głoswszystkich, wszystkich nawet tych ina-czej myślących.

Drodzy Zebrani!Tegoroczne obchody święta 3 Maja

mają szczególny kontekst.29 lat temu, w czerwcu 1989 roku

odbyły się w Polsce pierwsze po kilku-dziesięcioletniej przerwie częściowowolne wybory, 14 lat temu, w maju 2004roku Polska wstąpiła do Unii Europej-skiej, ten rok jest wyjątkowym historycz-nie jubileuszowym – mija cały wiek ododrodzenia się na nowo po 123. latachzaborów – państwowości polskiej.

Dla Zespołu Szkół w Dąbrowie to rok:110-lecia powstania we wsi szkoły, 30-lecia oddania do użytku nowo zbudowa-nego kompleksu szkoły (szkoła, przed-szkole, sala gimnastyczna), 10-lecianadania ZS sztandaru i imienia Konsty-tucji 3 Maja.

Na sztandarze widnieje napis „Bądźukochanej Ojczyzny podporą”. Jakżewymowne to hasło. To szkoła w każdymnaszym sołectwie jest nośnikiem naj-wyższych wartości, mądrości, patrioty-zmu, dumy narodowej, przywiązania dotradycji, miłości Ojczyzny i drugiego czło-wieka!

Drodzy uczniowie Zespołu Szkół im.Konstytucji 3 Maja wraz z Dyrekcjąi kadrą pedagogiczną!

Gratuluję wszystkim – okrągłych ju-bileuszy, rocznic – które, jak mawiał Jó-zef Piłsudski „należy czcić – nie tylkowspomnieniem, ale postanowieniemnowych, godnych czynów”. Życzę suk-cesów wszystkim razem i każdemuz osobna.

W tym miejscu przypomnę kilka,z ostatniego roku sukcesów gminy Świl-cza. Może się ona poszczycić się: ol-brzymimi nakładami na oświatę, dopo-


sażeniem i remontami szkół, budowąpięciu boisk przyszkolnych, dwóchośrodków gminnych sportu i rekreacji,gminnej świetlicy środowiskowe. Zosta-liśmy ocenieni najwyżej w Polsce przezMinistra Edukacji Narodowej za reali-zację programu aktywizującego dlaosób dorosłych i seniorów czego dowo-dem była wizyta pani Minister w naszejGminie. Budujemy kolejne odcinki drógi chodników, powstają nowe place za-baw dla naszych dzieci, oświetleniezgodnie z sugestią mieszkańców dzia-ła do północy. W tym roku nakłady in-westycyjne to ok. 20 mln zł, a to wszyst-ko bez zaciągania nowych kredytów.Gdy obejmowaliśmy władzę zadłużeniewynosiło prawie 22,5 mln złotych, obec-nie ok. 16 mln, więc widać, że nie próż-nujemy. Ale to wszystko to efekt współ-pracy radnych oraz sprawiedliwegopodziału środków. W rankingu 166 gminPodkarpacia jesteśmy na 10 miejscui pierwszym miejscu na Podkarpaciu, je-śli mówimy o saldzie dochodów i wy-datków na mieszkańca!

Szanowni Państwo!Trzeba uznać za oczywiste, że

wszystkie wydarzenia, o których dziśmowa nie byłyby możliwe, gdybyśmy niebyli silni jako naród ukształtowany przezliczne wydarzenia historyczne, wśródktórych Konstytucja 3 Maja zajmuje jed-no z ważniejszych miejsc. To nasze dzie-dzictwo, przeszłość, a jednocześniewielkie zadanie na przyszłość. KażdyPolak musi stawić mu czoła codziennąpracą, sumiennym wykonywaniem obo-wiązków, solidarnością społeczną, pu-blicznym manifestowaniem patriotyzmu.Jeśli dzisiaj czegoś bronimy to: rodzinyjako podstawowej komórki społecznej,hierarchii wartości i hierarchii społecz-nej – przestrzeganie, której jest niezbęd-ne, prawdziwych autorytetów w sferzematerialnej i duchowo-intelektualnejopartej na 3 wartościach: dobro – praw-da – piękno.

Znał wartość tego dziedzictwa JanPaweł II. Kiedy w 1979 r. Ojciec Świętyżegnał się z Polską i Polakami po pierw-szej historycznej pielgrzymce do naszejojczyzny, będącej jeszcze nie w pełniwolnej wołał: I dlatego – zanim stądodejdę, proszę was, abyście całe toduchowe dziedzictwo, któremu na imię„Polska” raz jeszcze przyjęli z wiarą,nadzieją i miłością....

Możemy mieć szacunek dla wieluzdobyczy innych narodów, ale wierno-ści ślubowaliśmy naszej polskiej Oj-czyźnie. I tej wierności Ojczyźnie pol-skiej, kulturze narodowej, kulturzechrześcijańskiej w naszej polskiej zie-mi dochowamy! Na każdym kroku wal-

czyć będziemy o to, aby Polska Polskąbyła! Aby w Polsce po polsku się my-ślało! Niech dzisiejsze obchody kolej-nej rocznicy 3 maja na trwałe wpisząsię w te słowa. Dziękuję mieszkańcomza tak liczne przybycie i udział w tej uro-czystości.

Są w naszej gminie, Ojczyźnie me-andry, rozumienia wiary, miłości do Oj-czyzny, spojrzenia na problemy we-wnętrzne i zewnętrzne człowieka, kra-ju, czy świata. Niech naszym myśleniemi postępowaniem kieruje zachwyt nadpięknem ukrytym w świecie i w człowie-ku, bo:„Wyszłaś Ojczyzno z mroków historiiPrzy skrzydłach orła stawiając krzyżBy służyć Bogu w cierniowej gloriiPrzez burze dziejówpiąć się wciąż wzwyż...(...) Widzę twój sztandarznów wysoko...!

Szanowni ZebraniSą tu dziś z nami jak co roku druho-

wie strażacy! Dziękuję Wam bardzo zaWaszą obecność, za to że jesteściez nami i powagą munduru strażackiegoi waszą wspaniałą postawą dodajeciesplendoru dzisiejszej ceremonii.

W przeddzień Waszego święta życzęWam i Waszym najbliższym wszystkiegonajlepszego. Dziękuję w imieniu wła-snym, samorządu gminnego ale rów-nież w i mieniu mieszkańców za Wasząnieugiętą postawę, Wasze bohaterstwo,Waszą gotowość niesienia pomocy in-nym, często z narażeniem swojego życialub zdrowie. Wasze sztandary a na nichMaksyma Bóg – Honor i pomoc czło-wiekowi przez dekady wpisały sięw krajobraz polskości, wrosły w naswszystkich stanowiąc jeden z kamienifundamentu naszego społeczeństwa.To wy jesteście synonimem pomocy,zrozumienia i bezinteresowności i niechtak na zawsze zostanie! Życzę WamDruhowie szacunku, uznania i zrozu-mienia za waszą trudną ale jakże po-trzebną pracę! Wszystkiego najlepsze-go Druhowie!

Kończąc – korzystając z możliwościpublicznej wypowiedzi, chciałbym do-dać, że cieszy mnie pozytywny obiórnaszych lokalnych i gminnych uroczy-stości wśród mieszkańców.

Dziękuję wszystkim uczestnikom dzi-siejszej uroczystości: pocztom sztanda-rowym, organizacjom, służbom mundu-rowym, młodzieży szkolnej, mieszkań-com biorącym udział w uroczystości.

Niech nas łączy jedna myśl: Pamię-tając przeszłość – budujmy przyszłość!

Dziękuję za uwagę.�


Organizatorem imprezy była Ochotnicza Straż Pożarnaw Woliczce przy dużej pomocy pań z Koła Gospodyń Wiej-skich w Woliczce na czele z przewodniczącą Marią Wilgą orazsołtysem wsi Zbigniewem Nowakiem.

Festyn rozpoczął się punktualnie o godzinie 14.00 msząświętą, w której uczestniczyli druhowie ze swoim sztandarem,zaproszeni goście oraz mieszkańcy wsi Woliczka. Mszę od-prawił ksiądz Tadeusz Kawalec.

Przemarsz paradny drużyny OSPi część oficjalna uroczystości

Po zakończonej mszy nastąpił uroczysty przemarsz na sta-dion i dalsza część uroczystości. Przybyłych tego dnia gości,

tj.: prezesa Zarządu Gminnego OSP w Świlczy dh TomaszaKwokę, wójta Gminy Świlcza – Adama Dziedzica z małżonką,zastępcę wójta – Sławomira Stykę, radnych Powiatu RzeszówTadeusza Pachorka z małżonką, Sławomira Miłka z małżonką,dh seniora majora Mieczysława Cisło, Czesława Ciebierę,Józefa Rykla, Eugeniusza Misiudę, ks. Tadeusza Kawalca orazlicznie przybyłych mieszkańców przywitał prezes OSP Woliczkadh Bogdan Wąsik. Podziękował wszystkim za przybyciei przedstawił krótką historię OSP Woliczka. Osobiste podzię-kowania złożył sponsorom festynu – Andrzejowi Rzyczniako-wi i Jerzemu Kuczmie, bez ich wsparcia nie byłoby tak udanejimprezy. Krótkie przemówienia oraz życzenia strażakom zło-żyli również Wójt Gminy oraz Prezes ZG OSP.

Podczas uroczystości wręczono odznaczenia za długolet-nią służbę w straży. Odznaki otrzymali:


Zarząd OSP Woliczka

Obchody Święta StrażakówDzień 1 maja 2018 rok na długo zostanie zapamiętany przez mieszkańców Woliczki.W tym dniu od godziny 14.00 do 23.00 na stadionie w Woliczce odbył się po raz drugiw historii wioski festyn z okazji Dnia Strażaka.

Fot. Z. Lis

W drodze do kościoła.

OSP Woliczka w pełnym składzie.

Wręczanie odznaczeń za długoletnią służbę w straży.


Skąd pochodziDzień Matki?

Czasów starożytnych Greków i Rzy-mian sięgają obchody czczenia matek.Kultem otaczano wtedy matki-boginiebędące symbolami płodności i urodzaju.

26 maja to najpiękniejszy dzieńw roku – Dzień Matki. Zaczęto go ob-chodzić w Stanach Zjednoczonychw 1910 roku. W Europie dzień poświę-cony matce pierwsza wprowadziła Au-stria. W jej ślady poszły wkrótce krajeskandynawskie, a potem inne. W Pol-sce po raz pierwszy obchodzono DzieńMatki w 1914 roku w Krakowie.

Dzień ten ustalono po to, aby przy-najmniej raz w roku ludzie uprzytomnilisobie, a matki odczuły, jak ważna jestich rola w społeczeństwie. W tym dniumamy obdarzane są szczególnymi do-wodami miłości.

Matką rodzaju ludzkiego jest Ewa,w Biblii – pierwsza kobieta, mężatka,„gdyż z męża została wzięta”, jak po-daje Pismo Święte. Natomiast najsłyn-niejszą królową polską, która zyskałamiano matki królów była Elżbieta Raku-szanka, żona Kazimierza Jagiellończy-ka – matka 6 synów i 7 córek.

W starożytności słynną kobietą– matką była matka Grakcha, żyjącaw II wieku p.n.e. Miała 12 dzieci. Po-święciła swoje życie wychowaniu dzie-ci. Była jedną z najzdolniejszych i wy-kształconych Rzymianek.

Polska to jedyny kraj na świecie,w którym Dzień Matki obchodzi się 26maja. Data obchodów tego dnia zależyod kraju, w którym jest świętowany. Tojedno z najważniejszych świąt w roku,dlatego w tym dniu dzieci przygotowująswoim mamom uroczyste śniadaniai wręczają kwiaty, składają życzenia.

Czy zrobiłeś to w tym roku? Powie-działeś jej kilka ciepłych słów?

W języku polskim mamy wiele afory-zmów, czyli stwierdzeń, na które niktwcześniej nie wpadł, które zostały po-święcone matce. Mają one charakteruniwersalnej prawdy, a zarazem pod-kreślają wartość tego cennego słowa– Matka.

Aforyzmy są mądrością narodu.W nich jest mowa o naszych matkach.

Oto niektóre z nich:Do ludzi po rozum, do matki po serce.Do życia ostatka kocha tylko matka.Nie ma piękniejszej twarzynad oblicze kochającej matki.Uczucie, które łączy matkęz jej dzieckiem jest najprawdziwszei najbardziej wzruszające.

MATKA

Jak dni tygodnia które stworzył BógDałaś nam Mamo siedem żyćSzczodre dary wśród życia trwógI ufnej wiary złotą nićWalczyłaś o nas i nasze życie

Na przekór losom i ludziom wbrewWierząc z mocą w Boże obietniceW Jego miłość prawa i gniewDo pracy znojnej budziłaś się świtemBy dla każdego wystarczył chlebPachnący Tobą słońcem i żytemDobry jak anioł, który nas strzegłUczyłaś nas kroczyć drogą prostąPo której stąpa wraz z ludźmi BógBy serce nasze wciąż dla nich rosłoAż po ostatni w tym życiu prógDziś Cię żegnamy modlitwą serdecznąKtórą poniesiesz do niebios bramA Bóg Cię obdarzy radością wiecznąBo byłaś dla nas najlepszą z mam

Z tomiku „Błogosławieni”,Częstochowa 2016

Nie wyśpiewano i nie wypowiedzia-no wszystkiego, co wiąże się ze słowemmatka. Jednak kiedy człowiek ugina siępod ciężarem problemów, trudów, cier-pień i rozpaczy, wtedy jego wargi wypo-wiadają to jedno jedyne słowo – Mamo!

Jest jedno takie sercespośród serc wielu tysięcyi bije wciąż nieprzerwaniei kocha najgoręcej.To serce naszej Mamynajlepsze w całym świeciei nigdy takiego serca nie odnajdziecie.Mijają lata w rozpędzietwarde skały czas kruszy.Miłości matki do dzieciżaden czas, nigdy nie ruszy...

�


Stanisława Stasiej

Ludzie wiersze piszą (Rodzina – wiara – ojczyzna)

Dzień Matki w Polsce i na świecie

• za 35 lat służby w OSP: dh Zbigniew Nowak;• za 25 lat służby w OSP: dh Bogdan Wąsik;• za 20 lat służby w OSP: dh Jacek Kurzeja, Lucjan Kociu-

ba, Rafał Szopiński, Stanisław Ożóg, Grzegorz Worosz;• za 15 lat służby w OSP: Leszek Grzesik;• za 10 lat służby w OSP: Wojciech Gieroń, Łukasz Pieknik.

Odznaczenia wręczał prezes ZG OSP w Świlczy dh To-masz Kwoka, asystował mu wójt Gminy – Adam Dziedzic. Natym zakończono część oficjalną uroczystości i zaproszonowszystkich na poczęstunek.

Festyn integracyjny

Warto wspomnieć, że podczas trwania festynu można byłoskosztować bardzo smacznych potraw, które przygotowałypanie z Koła Gospodyń Wiejskich w Woliczce oraz grilla, przyktórym czuwali druhowie z tutejszej OSP.

Na wszystkich przybyłych czekały też inne atrakcje: pokazsamochodu pożarniczego oraz sprzętu strażackiego, dmucha-

ny zamek, wata cukrowa, popcorn oraz wiele innych niespo-dzianek.

Zwieńczeniem festynu była trwająca do późnych godzinnocnych zabawa taneczna. Ostatecznie festyn przedłużył sięo kilkadziesiąt minut, lecz nikt kto tego dnia przybył na festynz okazji Dnia Strażaka nie żałował mile spędzonego czasu.

W zorganizowaniu festynu brali udział druhowie: JakubRykała, Rafał Szopiński, Grzegorz Czenczek, Bartosz Pelc,Maciej Kurzeja, Krystian Ataman, Konrad Cupryś, Jacek Kurze-ja, Dawid Kurzeja, Lucjan Kociuba, Łukasz Pieknik, DamianBusz, Damian Grzesik, Krzysztof Łobaza; panie z KGW: MariaWilga, Maria Nowak, Anna Pelc, Janina Delikat, BogusławaMical, Anna Lech, Elżbieta Kubicz, Teresa Koszela, Dorota Ku-rzeja, Renata Pieknik, Irena Lewicka, Katarzyna Gruszka; wo-lontariusze: Kinga Busz, Karolina Czarnota, Agata Ciebiera.

Na koniec organizatorzy podziękowali mieszkańcom zawspólną zabawę, a wolontariuszom i sponsorom za pomocw zorganizowaniu festynu.

�


Niejednokrotnie oficjalne uroczy-stości z tej okazji, odbywają się w po-szczególnych jednostkach PSP czyOSP w różnych terminach, począwszyjuż od trzeciej dekady kwietnia i orga-nizowane są niemal przez cały maj.

Często bywa, że Dzień Strażaka łączo-ny jest z obchodami kolejnej rocznicyuchwalenia Konstytucji 3 Maja, a na-wet z pielgrzymkami strażaków domiejsc kultu Matki Bożej, np. w Dębow-



Pamiątkowe zdjęcie wszystkich strażaków i gości zaproszonych.

Strażackie świętowanieCorocznie wszyscy strażacy w całym kraju, zarówno za-wodowi, jak i ochotnicy, obchodzą swoje doroczne świę-to – Dzień Strażaka, które przypada 4 maja w dniu św.Floriana, patrona strażaków.

cu, Kalwarii Pacławskiej i innych sank-tuariów.

Tegoroczne gminne obchody DniaStrażaka odbyły się w Świlczy z udzia-łem delegacji strażaków z poszczegól-nych jednostek OSP oraz Adama Dzie-

dzica – wójta Gmi-ny Świlcza i jegozastępcy Sławomira Styki, dh. TomaszaKwoki – prezesa Zarządu Oddziału Gmin-nego Związku OSP RP w Świlczy, dh.

Bogdana Ciocha – komendanta Gmin-nego ZOSP RP w Świlczy, a także rad-nych powiatu rzeszowskiego: TadeuszaPachorka, Tomasza Wojtona i Sławo-mira Miłka.

Miały one charakter nie tylko okolicz-nościowy ale przede wszystkim integra-cyjny, ponieważ strażakom towarzyszyłyich małżonki. Podczas uroczystości Wójtzłożył wszystkim druhom życzenia z oka-zji ich święta oraz podziękował im zaofiarną służbę w ratowaniu życia i mieniamieszkańców naszej gminy. W dowóduznania i podziękowania Wójt, wręczyłprzedstawicielom OSP specjalne pismoz wykazem sprzętu specjalistycznego,przyznanego przez Urząd Gminy na po-trzeby wszystkich jednostek. Oficjalneprzekazanie sprzętu odbyło się 26 maja

2018 r. w Świlczy z udziałem przedstawi-cieli Zarządów OSP (prezesów i naczel-ników). Przekazany sprzęt: ubrania stra-

Strażacy podczas uroczystej mszy św. z okazji Dnia Strażaka. Okolicznościowe spotkanie z okazji Dnia Strażaka. Od lewej:dh J. Górski – naczelnik OSP A. Dziedzic – Wójt, dh M. Leja– prezes OSP, ks. M. Jeż, dh Wł. Kwoczyński – wiceprezes.

Fot. A. Bednarz


Godnie uczcilirocznicę uchwaleniaKonstytucji 3 Maja

Od wielu lat mieszkańcy Bratkowic godnie świętują kolejne rocznice uchwaleniaKonstytucji 3 Maja. Z tej okazji w miejscowym kościele parafialnym pw. św. JanaChrzciciela, odprawiona została uroczysta msza św. w intencji Ojczyzny, w którejuczestniczyli parafianie, goście zaproszeni oraz poczty sztandarowe m.in. Ochotni-czej Straży Pożarnej i miejscowej Niepublicznej Szkoły Podstawowej im. ŻołnierzyArmii Krajowej.

Nabożeństwo celebrował ks. Bogusław Grędysa – rodak z Bratkowic, proboszczparafii w Angarsku na dalekiej Syberii. Okolicznościową homilię wygłosił ks. Ma-riusz Jeż – miejscowy wikariusz. Na zakończenie liturgii mszy św. odśpiewano wspól-nie pieśń: „Boże coś Polskę”. Następnie wszyscy udali się pod pomnik ku czcipomordowanych i poległych akowców z Bratkowic podczas akcji „Burza” w 1944roku, gdzie wspólnie i z należytą powagą, odśpiewano hymn państwowy. Tutaju stóp pomnika Adam Dziedzic – wójt Gminy Świlcza, odczytał okolicznościowyreferat, nawiązujący do historycznych wydarzeń sprzed 227 lat. Po krótkiej wspólnejmodlitwie w intencji wszystkich pomordowanych i poległych za wolność i niezawi-słość Ojczyzny, poszczególne delegacje złożyły wiązanki kwiatów przed pomni-kiem, w kolejności: Adam Dziedzic wraz z radnymi, Ochotnicza Straż Pożarna, Soł-tys z Radą Sołecką, Tomasz Wojton – radny powiatu, Towarzystwo Miłośników ZiemiBratkowickiej.

Na zakończenie odśpiewano wspólnie pieśń: „Nie rzucim ziemi”.�


Fot. A. Bednarz

Uroczystość przed pomnikiem AK z okazji uczczenia kolejnej rocznicy uchwaleniaKonstytucji 3 Maja.


żackie specjalne, buty strażackie, hełmybojowe, węże tłoczne itp. – zakupionyzostał ze środków własnych Gminy Świl-cza. Strażackie świętowanie w ramachgminnych obchodów Dnia Strażaka, za-kończyło się wspólną zabawą tanecznąprzy muzyce odtwarzanej z płyt CD. Niezabrakło też tradycyjnego poczęstunkui dobrego humoru, który sprzyjał przyja-cielskiej integracji.

Dzień Strażakaw Bratkowicach

Podobnie, jak w innych jednostkachOSP w naszej gminie, także druhowiez Bratkowic obchodzili Dzień Strażaka,zgodnie z wieloletnią strażacką tradycją.Z tej okazji 5 maja 2018 r. w miejscowymkościele parafialnym pw. św. JanaChrzciciela, odprawiona została uroczy-sta msza św. w intencji strażaków i ichrodzin. Modlono się również za zmarłychdruhów z tej jednostki. Eucharystię ce-lebrował ks. Mariusz Jeż – wikariusz,który wygłosił okolicznościową homilię,nawiązującą do św. Floriana – Patronastrażaków oraz do bezinteresowneji ofiarnej służby strażackiej dla drugie-go człowieka. We mszy św. uczestniczylidruhowie z pocztem sztandarowym, dru-howie seniorzy, zaproszeni goście orazrodziny strażaków.

Ks. kan. Józef Książek – proboszcz,a jednocześnie kapelan powiatowy stra-żaków oraz miejscowej OSP, nie uczest-niczył w liturgii mszy św. z powodu za-planowanego wcześniej wyjazdu naważną uroczystość strażacką w Jasieni-cy Rosielnej. Jednak tuż przed rozpoczę-ciem mszy św. zapewnił, że całym ser-cem jest z bratkowickimi strażakami. Jed-nocześnie przekazał wszystkim druhomokolicznościowe życzenia oraz podzię-kował im za dotychczasową wierną służ-bę Bogu, Ojczyźnie i bliźniemu. Podzię-kował im również za czynne uczestnic-two w ważniejszych uroczystościach ko-ścielnych i patriotycznych.

Okolicznościowespotkanie

Po nabożeństwie wszyscy udali siędo Domu Strażaka, gdzie odbyła się dal-sza część strażackiej uroczystości, w któ-rej oprócz druhów, uczestniczyli równieżgoście honorowi: Adam Dziedzic – wójtGminy Świlcza, ks. Mariusz Jeż – wika-riusz, Tomasz Wojton – radny powiaturzeszowskiego, Barbara Buda i BogdanWójcik – radni gminy Świlcza, MariaNowożeńska – przewodnicząca miejsco-wego KGW, Lidia Bułatek – prezes To-warzystwa Miłośników Ziemi Bratkowic-kiej, Bernard Dworak – miejscowy leśni-

czy oraz dh Ryszard Franczyk – sołtyswsi. W czasie spotkania Wójt, przekazałwszystkim druhom okolicznościoweżyczenia i podziękowanie za ich dotych-czasową ofiarną służbę i bezinteresow-ne niesienie pomocy mieszkańcom gmi-ny podczas pożaru, powodzi czy innegozagrożenia. Podobne życzenia i podzię-kowania przekazał bratkowickim straża-kom radny powiatu T. Wojton.

Podczas wspólnego spotkania odby-wały się koleżeńskie rozmowy i wspo-mnienia. Nie zabrakło też tradycyjnegostrażackiego poczęstunku, kiełbasyz grilla, herbaty i kawy. Spotkanie upły-nęło w miłej i rodzinnej atmosferze. Za-proszeni goście dokonywali też okolicz-nościowych wpisów do kroniki strażac-kiej.

�



„Najwspanialszym bagażem jakimożna przywieźć z wakacji jest ten pe-łen niezwykłych wspomnień”. Słowa teidealnie wpisują się w pełne optymizmunastroje dzieci, które rozpoczynają ko-lejną przerwę w nauce. Lipiec i sierpieńto doskonała okazja do odwiedzeniakrewnych, zwiedzania gór, jezior czy la-sów, a także poświęcenia się zajęciomsportowym i rekreacyjnym. Jak wiado-mo mnóstwo wolnych chwil to równieżcały katalog niebezpieczeństw, na któremożna natrafić w różnych sytuacjach.O czym więc muszą pamiętać dzieci,i na co powinni zwracać uwagę rodzice?

Uwaga na wodę i słońceCo roku powraca temat niebezpiecz-

nych kąpieli w wodzie. Niestrzeżone za-lewy, głębokie kąpieliska czy strome rze-ki to problem, z powagi którego nie za-wsze zdają sobie sprawę najmłodsi. Nie-stety coraz częściej słyszymy o tragicz-nych przypadkach utonięć, które najczę-ściej wynikają z nieuwagi oraz braku wy-obraźni. To m.in. rodzice powinni zadbać,aby dzieci pływały w miejscach stosun-kowo płytkich, gdzie zatrudniony jest ra-townik i wcześniej nie dochodziło do po-ważnych incydentów.

Kolejna sprawa dotyczy udarów sło-necznych. Nie raz to słyszeliśmy jak pod-czas upałów zatroskana mama czy bab-cia mawiała „tylko ubierz czapkę na gło-wę”. W trakcie gorących dni taka rada

jest najlepszym rozwiązaniem, gdyżnasz mózg nie znosi upałów. Zbyt dłu-gie przebywanie na słońcu skutkuje szo-kiem, a w efekcie wzmożoną potliwością,nudnościami, osłabieniem organizmuczy bełkotliwą mową. Wówczas możnamieć do czynienia z groźnym udarem.

Las pełen zagrożeńNastępna kwestia związana jest

z ukąszeniami przez żmije. Nieraz pod-czas wakacji widzimy gromady dziecibawiących się na łąkach. czy biegają-cych po lasach. To świetna atrakcja po-zwalająca najmłodszym odetchnąć odnauki. Należy jednak pamiętać, żew trakcie upalnych dni pojawia się mnó-stwo żmij zygzakowatych. Gady wygrze-wają się na kamieniach, mchach, czyw trawach. Aby uniknąć bliskiego kon-taktu z nimi należy zawsze nosić wyso-kie buty. To ważne, gdyż ukąszenieprzez żmije i brak szybkiej reakcji możeskutkować śmiercią.

Równie poważne, lecz w nieco dłuż-szej perspektywie czasu są kleszcze.O boreliozie słyszał chyba każdy, a prze-cież jest jeszcze kleszczowe zapaleniemózgu. Po przejściu dziecka z lasu na-leży zawsze dokładnie sprawdzić czy najego ciele nie znajdują się żadne paso-żyty. Jeśli dostrzeżemy kleszcza powin-niśmy bezzwłocznie udać się do leka-rza, który w sposób sterylny i bezpiecz-ny pozbędzie się go.

„Nie ufaj obcym”Temat ostrzegania dzieci przed nie-

znajomymi jest stary jak świat, jednak naj-młodsi wciąż nie rozpoznają czy danaosoba ma dobre czy złe intencje. Pomi-mo, że większość obcych ludzi ma pozy-tywne nastawienie, to dzieci należy uczyćnieufności. Chodzi przede wszystkimo bezwzględny zakaz przyjmowania ja-kichkolwiek prezentów od nieznajomych,zakaz zaglądania do ich samochodówi zakaz wpuszczania do domu. Dzieci czę-sto mają ograniczony próg świadomościo niebezpieczeństwie, więc w gestii ro-dziców jest dokształcanie ich.

Ponadto dziecko przebywające nakolonii, oazie czy wycieczce nie powinnooddalać się od rodziców lub opiekunów.Zbyt duża swoboda poruszania się możedoprowadzić do zabłądzenia i w efekciezgubienia się, zwłaszcza w obcym miej-scu. Należy też pamiętać, aby zawszezaopatrzyć pociechę w telefon komórko-wy, który pomoże mu w komunikacji.

Zwichnięcia, otarcia,złamania

Trudno ustrzec dzieci przed upadka-mi czy siniakami, ale zawsze można ogra-niczyć ich niebezpieczeństwo m.in. po-przez wprowadzenie zasad, gdzie nale-ży się bawić, w jaki sposób i kiedy. Obo-lałe ramiona czy brudne twarze to dome-na najmłodszych, cieszących się wolnąchwilą, lecz trzeba edukować, aby zmini-malizować prawdopodobieństwo do-świadczenia ciężkich urazów. Najwięcejskręceń kostek, zwichnięć kolan, otarć czypoważnych złamań zdarza się właśniew trakcie wakacjach. Zawsze podczas za-baw na pierwszym miejscu należy chro-nić głowę, okolice szyi, kolan oraz pasa.

Wszystkie kroki ku zapewnieniu bez-pieczeństwa mają pomóc dzieciom w jaknajlepszej i najbardziej bezpiecznej or-ganizacji wolnego czasu. Lato ma koja-rzyć się z zabawą, beztroską i szczęściem,a nie z izbami przyjęć, problemami napolicji czy masą lekarstw. Pamiętajmy, żedobra zabawa – to bezpieczna zabawa.

�

Kamil Lech

Idą wakacje, pamiętajmyo bezpieczeństwie najmłodszych!

Wakacje to dla większości dzieci i młodzieży czas beztroski, sielanki oraz wypoczynku.Brak nauki, a przez to mnóstwo wolnego czasu to również możliwość napotkania naswej drodze wielu różnych niebezpieczeństw. Na co powinni zwracać uwagę rodzice,aby odpowiednio zadbać o swe pociechy w trakcie ponad dwumiesięcznego relaksu?


OŚWIATA – EDUKACJA – SPORT

Obecnie słowo patriota słyszy sięcoraz rzadziej. Nie trzeba już bohater-sko walczyć o niepodległość kraju, od-dając życie za ojczyznę. Dlatego wspo-mniany wyraz nabiera dziś trochę inne-go znaczenia.

Współczesny patriota to ten, kto god-nie reprezentuje swój kraj za granicą, torównież ten, kto dba o dobre imię swegomiasta, wsi, gminy, czy regionu. Dlawspółczesnego patrioty nie bez znacze-nia są losy kraju, w którym żyje. Bierze onudział w życiu gospodarczym, kultural-nym oraz politycznym. Istotnymi wydarze-

niami są konkursy związane z 100-leciemodzyskania przez Polskę niepodległości.

Mamy biało-czerwoneserca

Konkurs recytatorski, którego organi-zatorami już po raz XV była: Szkoła Pod-stawowa w Trzcianie oraz od 2005 r.Gminne Centrum Kultury Sportu i Rekre-acji Gminy Świlcza zs. w Trzcianie podpatronatem honorowym kolejnych Wój-tów Gminy Świlcza odbył się 20 marca

br. w sali widowiskowej. Skierowany byłdo uczniów klas 7 szkół podstawowychi klas gimnazjum z terenu Gminy Świlcza.

Patriotyzm to postawa, w której wzra-stają pokolenia Polaków. Miłość do Oj-czyzny zapisana została w wierszach,listach, literaturze i pieśniach. Aby utrwa-lać pamięć o tych utworach, a także po-znać współczesne patriotyczne utworyliterackie, zaprosiliśmy szkoły do udzia-łu w konkursie.

Tematem przewodnim były motywy:ojczyzna, patriotyzm i historia narodupolskiego. Konkursy rozpoczynały się eli-

minacjami szkolnymi. Repertuar stanowi-ły utwory poetyckie, np. A. Mickiewicza,M. Konopnickiej, T. Różewicza, K. Baczyń-skiego, Z. Herberta, J. Kofty, M. Sulima,J. Pietrzaka, T Rossa i in. oraz muzyczne.

Novum tegorocznego konkursu sta-nowiła poezja śpiewana z podkłademmuzycznym i bez, wystąpił nawet dzie-cięcy zespół wokalno-instrumentalnyz utworem „Biały krzyż” (wykonawcy ory-ginalni „Czerwone Gitary”, muz. K. Klen-czon, tekst J. Kondratowicz).

W czasie przygotowań uczniowie nietylko kształcili swe umiejętności recyta-

torskie czy muzyczne, ale również po-znawali twórczość polskich poetów, hi-storię Polski i epok literackich.

Być Polakiem...

Honorowymi uczestnikami konkur-su byli:• zastępca wójta Gminy Świlcza – Sła-

womir Styka,• dyrektor Szkoły Podstawowej w Brat-

kowicach – Joanna Różańska,• dyrektor Szkoły Podstawowej w Dą-

browie – Krzysztof Potocki,• dyrektor Szkoły Podstawowej

w Trzcianie – Stanisław Filarowski,• dyrektor GCKSiR – Adam Majka.

Byli emerytowani dyrektorzy szkółi placówek oświatowych:• Zofia Dziedzic – polonistka, redaktor

naczelna samorządowego czasopi-sma „Trzcionka”,

• Zofia Draus – animatorka życia kultu-ralnego wsi,

• Roman Olszowy – nauczyciel muzy-ki, kapelmistrz i dyrygent, zasłużonydziałacz kultury.

oraz Artur Szary – nauczyciel-historykw Szkole Podstawowej w Bratkowicach,opiekun, założyciel i chorąży grupy Or-ląt i Strzelców.

Wprowadzeniem do eliminacji kon-kursowych był symboliczny, emocjonal-ny, rytmiczny, z podkładem muzycznymtaniec z biało-czerwonymi szarfamiI biel, i czerwień i serce czystePiękne są nasze barwy ojczyste.

Wykonawczynie – uczennice SPw Trzcianie pod kierunkiem Alicji Basz-nianin (nauczycielka wf) dały pięknyi wymowny popis choreograficzny.

Następnie, w krótkim wystąpieniuArtur Szary zwrócił uwagę na to, z czymobecnie kojarzy nam się patriotyzm? Czydziś dbamy o dobre imię swojej Ojczy-zny? Historyk przypomniał kilka typówpatriotyzmu:• patriotyzm lokalny – związany z mi-

łością do stron rodzinnych, miejscaurodzenia i wychowania oraz do miej-sca zamieszkania,

• patriotyzm regionalny – przywiąza-nie do regionu, krainy etnograficznej,

Myśląc Ojczyzna...XV Konkurs Recytatorski dla młodzieży szkół Gminy Świlcza

Anna Woźny

Rok 2018 jest rokiem upamiętniającym 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepod-ległości. Jest to znakomita okazja do kształtowania postaw patriotycznych i obywatel-skich w kontekście historii państwa i narodu polskiego.

Grupa Teenagers Team z Dąbrowy.



widzów, gości i organizatorów. Było onoodbiciem nastroju powagi i ważności od-działywań wychowawczych oraz patrio-tycznych polskich szkół.

Z rąk wicewójta Gminy Świlcza Sła-womira Styki oraz dyrektora Szkoły Pod-stawowej w Trzcianie Stanisława Fila-rowskiego i dyrektora GCKSiR – AdamaMajki uczniowie otrzymali dyplomy i na-grody książkowe. Ponadto pozostaliuczestnicy konkursu zostali obdarowa-ni dyplomami i drobnymi upominkami(kubek ze zdobieniami wielkanocnymi,gdyż Wielkanoc tuż... tuż...).

Wspomnieć należy, że z okazji Kon-kursu ukazał się specjalny, tematyczny,o patriotyzmie, numer kwartalnika SPw Trzcianie – „Czytadło”. Wszyscy uczest-nicy mogli otrzymać bezpłatny egzemplarz.

Słodki posiłek ufundowany przez or-ganizatorów był strawą dla ciała po prze-życiach duchowych. Prowadzenie cało-ści imprezy edukacyjno-wychowawczejpowierzono nauczycielce j. polskiegoAnnie Woźny, która współpracowała zewszystkimi polonistkami tutejszej szko-ły, a szczególnie z Agnieszką Małozięći Joanną Gajewską-Ząbek.

Organizatorzy wyrażają serdecznepodziękowania za przybycie i udziałuczestnikom, zapraszając do konkursówwszystkie szkoły z terenu gminy – zabardzo rzeczowe przygotowanie komi-sji oceniającej, sponsorom, personelo-wi GCKSiR i wszystkim osobom zaan-gażowanym w organizację konkursu.

Szczególny obecny rok 100-leciaodzyskania niepodległości Polski wrazz konkursem poezji patriotycznej wpisu-je się w edukację historyczną młodzieżyi jest jednym z eventów organizowanychprzez Gminę Świlcza.

Gratulujemy i dziękujemy!�

dzielnicy kraju, z której się pochodzi,lub w której się mieszka,

• patriotyzm narodowy – odnoszącysię do miłości kraju ojczystego oraznarodu znajdującego się w obrębiepaństwa.

Rywalizacjakonkursowa i jej efekty

W konkursie wzięło udział 23 uczest-ników z 6 (na 9) szkół gminy. Komisjaoceniająca w składzie: Zofia Dziedzic,Zofia Draus, Roman Olszowy, Artur Sza-ry postanowiła nagrodzić następującychwykonawców:I kategoria – poezja śpiewanaI miejsce Kamila Szeliga – SP w Trzcianie,

II miejsce Izabela Kłeczek – SP nr 1 w Brat-kowicach,III miejsce Karolina Kąkol – SP w RudnejWielkiej.Wyróżnienia: zespół muzyczny TeenagesTeam – SP w Dąbrowie oraz Adrian Depa– SP w Świlczy.

II kategoria – poezja recytowana:I miejsce Ola Janiszewska – SP w Świlczy,II miejsce Jagoda Grędysa – SP nr 1w Bratkowicach,III miejsce Laura Grędysa – SP w Trzcia-nie.Wyróżnienia: Brygida Wojton – SP nr 2w Bratkowicach oraz Zuzanna Kwaśny– SP w Rudnej Wielkiej.

W podsumowaniu Konkursu głos za-brała Zofia Dziedzic – przewodniczącaJury, która pogratulowała laureatomi wyraziła zadowolenie, że uczestnicykonkursu są przykładem młodego poko-lenia, któremu nie jest obce dobro naszejOjczyzny, potrafią również dbać o kulturęsłowa i piękno mowy ojczystej. Zwróciłauwagę na dobór repertuaru, który jest bliż-szy młodzieży np. hip-hop lub wykona-nie utworu „Biały krzyż” przez debiutują-cy w konkursie zespół muzyczny ZSw Dąbrowie. Pięknym dopełnieniem kon-kursowych zmagań emocjonalnych byłaprezentacja multimedialna. Na ekranie,tuż obok sceny – obrazy historyczne wzlo-tów i upadków – z dziejów Polski suge-stywnie, czasem przejmująco – ilustrowa-ły słowa i interpretacje wykonawców.

Uczniowie poprzez swe występy eks-ponowali i kształtowali nie tylko swe po-stawy patriotyczne i obywatelskie, ale uczy-li się szacunku do państwa, jego twórcówi bohaterów i artystów – poprzez pełneemocji recytacje lub śpiew, czy muzykę.

Amor patriae nostralex – Miłość Ojczyznynaszym prawem

– Takie odczucia przewijały się wewszystkich rozmowach kuluarowychwśród uczestników, ich opiekunów-na-uczycieli przygotowujących uczniów,

Nagrodzeni i wyróżnieni.

I miejsce w kategorii poezja śpiewana– Kamila Szeliga.



– Polskie tradycje wielkanocne to nietylko śmigus-dyngus, święcenie palm, czypiękne pisanki i kraszanki, ale także bogac-two kulinarnych przepisów wielkanoc-nych. Dawniej, po restrykcyjnie przestrze-ganym poście, koniec czterdziestodnio-wych wyrzeczeń witano z wielkim entuzja-zmem. Rozpoczynano świętowanie Wiel-kanocy organizując symboliczny pogrzebżuru i śledzia. Ponieważ od Środy Popiel-cowej były podstawą jadłospisu, w WielkiPiątek lub w Wielką Sobotę z radością za-kopywano na skraju wsi resztki tych po-traw. Na świąteczny czas przygotowywanospecjalne dania – głównie w oparciu o mię-sa i wędliny, które rekompensowały post-ne wyrzeczenia. I choć wiele potraw opar-tych było na prostych recepturach orazskładnikach, dobrze do nich powrócić– ich smak może zaskoczyć nawet posia-daczy najbardziej wymagających podnie-bień. Warto dowiedzieć się, jakimi regio-nalnymi specjałami mogą szczycić się Po-lacy, bo dania będące naszym kulinarnymdziedzictwem wracają do łask – tak mówi-ła, otwierając i witając wszystkich przyby-łych na uroczyste podsumowanie konkur-su regionalnego z cyklu „Moje Gniazdo”dyrektor SP nr 2 w Bratkowicach BarbaraWasilewska-Naróg.

21 marca 2018 roku o godzinie 11.00w Szkole Podstawowej nr 2 im. Jana Paw-ła II w Bratkowicach odbył się finał konkur-su pod hasłem „Zupa z gruszki i pietrusz-ki, a smalec z fasoli – kuchnia wielko-postna i wielkanocna naszych przod-ków”, organizowany przy współpracyz Gminnym Centrum Kultury, Sportu i Re-kreacji w Świlczy z siedzibą w Trzcianie.

Dyr. B. Wasilewska-Naróg, przedsta-wiła cele konkursu organizowanegoz rozmachem i ciekawą różnorodną te-

matyką już po raz 15, bez żadnychprzerw. Były to m.in.:– poznanie dziedzictwa kulturowego

naszych przodków, jadła i potraw naWielki Post i Wielkanoc,

– kultywowanie tradycji, obrzędówi zwyczajów związanych z okresemwielkanocnym,

– pogłębianie więzi międzypokolenio-wej,

– pobudzanie kreatywności oraz roz-wijanie zainteresowań teatralnychi plastycznych.Uroczystość finałową zaszczycili

znamienici goście: wójt Gminy ŚwilczaAdam Dziedzic, dyr. Gminnego CentrumKultury Sportu i Rekreacji Gminy Świl-cza zs. w Trzcianie Adam Majka, red.naczelna kwartalnika samorządowego„Trzcionka” Zofia Dziedzic, dyr. SzkołyPodstawowej nr 1 im. kard. S. Wyszyń-skiego w Bratkowicach Joanna Różań-ska, dyr. Przedszkola Publicznegow Bratkowicach im. Jana Pawła II Kry-styna Kubas, dyr. Gminnej Biblioteki Pu-blicznej zs. w Trzcianie Dorota Madej,animator kultury, administrator Regio-nalnego Domu Tradycji Ludowychw Trzcianie Zbigniew Lis, emerytowanapolonistka, metodyk j. polskiego Barba-ra Wróbel, sołtys Bratkowic RyszardFranczyk, przewodnicząca Koła Gospo-dyń Wiejskich w Bratkowicach MariaNowożeńska, Władysława i MieczysławSawiccy – przyjaciele szkoły.

Przebieg częścikonkursowej finału

1. Klasy I-III „Pisanka do mojegokoszyczka”

Jako pierwszych dorywalizacji zaproszonouczniów klas I-III, którzypodczas kreatywnychwarsztatów plastycz-nych samodzielnieozdabiali styropianowejajka przywiezionymi zesobą materiałami. Mery-toryczną opiekę pełniłaAneta Bąk (nauczyciel-ka plastyki), a praceoceniała niezależnakomisja, wyłonionaspośród zaproszonychgości.

Po zakończeniu konkurencji zachwy-tom nad pomysłowością i oryginalnościąprac nie było końca.Wyniki konkursowe:Klasa 1I miejsce Julia Franczyk – SP nr 1 w Brat-kowicachII miejsce Daria Szopa – SP nr 3 w Brat-kowicachII miejsce Łucja Styka – SP nr 1 w MrowliWyróżnienie Julia Kłęczek – SP w Rud-nej WielkiejKlasa 2I miejsce Emilia Pomianek – SP w Trzcia-nieII miejsce Antoni Mytych – SP nr 1 w Brat-kowicachIII miejsce Milena Drzał – SP nr 1 w Mrow-liWyróżnienie Oliwia Stępień – SPw TrzcianieKlasa 3I miejsce Milena Skrzypek – SP w Świl-czyII miejsce Szymon Śliż – SP nr 2 w Brat-kowicachIII miejsce Amelia Przywara – SP nr 3w BratkowicachWyróżnienie Maja Grędysa – SP nr 1w Bratkowicach2. Klasy IV-VI „Zupa z gruszkii pietruszki, a smalec z fasoli”

Zespoły teatralne przedstawiły jedenz obrzędów związanych z wielkanocnąlub wielkopostną kuchnią. I tak widzo-wie poznali historię wielkanocnego jaj-ka w wykonaniu zespołu z SP nr 2 im.Jana Pawła II w Bratkowicach, symboli-kę potraw wielkanocnego koszyczkaprzedstawiły dwie szkoły – Szkoła Pod-stawowa w Rudnej Wielkiej i SzkołaPodstawowa nr 1 w Bratkowicach. Wy-stępy młodych aktorów wywołały aplauzpubliczności, ale i w tym przypadku ostat-ni głos należał do komisji konkursowejw składzie: Zofia Dziedzic, Barbara Wró-bel, wójt Adam Dziedzic.

W przerwie występów dramatycznychwystąpił z gawędą nawiązującą do głów-nego tematu konkursu Zbigniew Lisi z charakterystyczną dla siebie lekko-ścią narracyjną, gwarą naszych przod-ków, nakreślił życie na podrzeszowskiejwsi w czasie postu, trudy „przednówka”,radość z przychylności natury, która zwia-stowała dobre zbiory, a więc brak głodu,bo głód często towarzyszył naszym pra-dziadkom.

Bogumiła Majka

Kuchnia wielkopostna i wielkanocnanaszych przodków

XV Gminny Konkurs Regionalny „Moje Gniazdo”


Wyniki konkursowe:I miejsce: Aleksandra Migut, AleksandraWisz, Julia Czyż – SP w Rudnej WielkiejII miejsce: Karolina Chmaj, Natalia Za-jąc, Szymon Wdowik – SP nr 1 w Bratko-wicachII miejsce: Gabriela Baran, Wiktor Linek,Aleksandra Grendysa – SP nr 2 w Brat-kowicach3. Klasy O „Na wielkanocnym stole”

Wyniki tej plastycznej konkurencjirozstrzygnięto jeszcze przed finałem,gdyż wszystkie prace małych artystówwyeksponowano na tablicach holuszkolnego, a prace laureatów na sztalu-gach w sali gimnastycznej. Wpłynęłoponad czterdzieści prac z przedszkolii szkół. Komisja oceniająca podkreśliławysoki poziom artystyczny prac, pomy-słowość kompozycji, różnorodność uży-tych materiałów. Miała nie lada problemz wyłonieniem nagrodzonych prac.Wyniki konkursowe:I miejsce Filip Kurzeja – PP w Bratkowi-cachI miejsce Michał Pijanowski – SPw TrzcianieII miejsce Natalia Ruszała – PP w ŚwilczyII miejsce Aleksandra Hadyś – SPw TrzcianieIII miejsce Nina Czyż – SP Rudna Wielka-nocnaIII miejsce Kacper Gniewek – PP w Brat-kowicachWyróżnienie:1. Rozalia Cynkar – SP nr 2 w Bartkowi-cach2. Katarzyna Lewicka – SP nr 1 Mrowla3. Zuzanna Urbańska – SP Rudna Wielka4. Alicja Lis – PP w Bratkowicach5. Oliwia Bułas – SP Rudna Wielka

Podsumowanie konkursu

Wójt Adam Dziedzic, dziękując zaprofesjonalne przygotowanie konkursu,zaakcentował potrzebę jego kontynu-

acji, gdyż jest ważnym ogniwemw kształtowaniu tożsamości kulturowejmłodych ludzi. Sięgając do korzeni,umożliwia się młodym poznanie prze-szłości, która staje się bliska i inspirują-ca. Podkreślił duże zaangażowanie ro-dziców, nauczycieli i uczniów w przy-gotowanie i stworzenie miłej atmosfery.Złożył wszystkim uczestnikom i gościomżyczenia świąteczne.

Redaktor Zofia Dziedzic wyraziła po-dziw dla świetnej współpracy rodziców,nauczycieli i czynników lokalnychw przeprowadzeniu tak pożytecznegodziałania w edukacji młodzieży, podtrzy-mywaniu więzi pokoleniowych. Nawią-zując do nazwy „Moje Gniazdo”, wyra-ziła nadzieję, że konkurs nadal będziechronił tradycję i obyczaje ludowe.

Władysław Sawicki w emocjonalnymwystąpieniu potwierdził więzi łączącego z miejscem urodzenia Bratkowica-mi. Pogratulował pomysłów, złożył na

ręce p. dyrektor dar do biblioteki szkol-nej – Encyklopedię.

Na zakończenie części finałowejpani Dyrektor i wójt Dziedzic wręczylilaureatom nagrody, a zaangażowanymw przygotowanie imprezy opiekunomuczniów – dyplomy.

Zwieńczeniem konkursu była degu-stacja regionalnego jadła przygotowa-nego przez rodziców i nauczycieli: śle-dzika w śmietanie, chrzanu, wędlin i wiej-skiego chleba ze smalcem, sałatek, ro-galików, bab piaskowych, proziaków.Była więc okazja na rozmowy kuluaro-we, pochwały pod adresem przygotowu-jących potrawy. Dzieci zajadały się post-nym chlebem, „by lepiej poczuć smak”.

Nadmienić należy, co podkreślano,iż wszystko to odbywało się w specjal-nie okazjonalnie, wiosennie i wielka-nocnie, bardzo pomysłowo i estetycz-nie udekorowanej szkole. Wystawy ko-lorowych prac dziecięcych na ścianach,kompozycje koszyczków wielkanoc-nych pełnych potraw i symboliki wiel-kanocnej – baranki, zajączki, pisanki,kraszanki, itp. nęciły oczy.

Dziękujemy serdecznie wszystkimorganizatorom, uczestnikom, gościom,opiekunom, nauczycielom i rodzicomi dzieciom za wkład pracy. Do zobacze-nia za rok!

�

PS. W SP nr 2 w Bratkowicach na stop-niach schodów umieszczono wyrazistenapisy z ważnymi datami w historii Pol-ski. To tzw. kształcenie przestrzeni histo-rycznej. Każdy, kto wchodzi na piętro, niemoże nie zauważyć napisów „1385 – Uniaw Krewie”, „1410 – Bitwa pod Grunwal-dem”, itd. Ich kolejność jest ważna, abyułatwić uczniom zrozumienie chronolo-gii. Pomysł wart naśladowania.


Goście honorowi Konkursu.

„Moje Gniazdo” – będziemy chronić tradycję i obyczaje ludowe...


Honorowy patronat nad Olimpiadą sprawowało StarostwoPowiatowe w Rzeszowie. Uczestnikami byli uczniowie pięciuSOSW z terenu Podkarpacia. Zaproszonymi gośćmi byli:– przedstawiciele Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszow-

skiego,– przedstawiciele Gminnego Centrum Kultury Sportu i Re-

kreacji Gminy Świlcza zs. w Trzcianie,– przedstawiciel Regionalnego Domu Tradycji Ludowych

i redakcji kwartalnika „Trzcionka” w Trzcianie,– pracownicy Szkoły Podstawowej Nr 1 w Mrowli.

W tym roku tematyka prezentacji i rywalizacji dotyczyła wie-dzy muzycznej, by pokazać bezmiar muzyki, jej wyjątkowy prze-kaz emocjonalno-artystyczny, wzbogacający osobowośćludzką. Głównym celem Olimpiady była integracja uczestni-ków – osób z niepełnosprawnością intelektualną, umożliwie-nie osiągania sukcesu, wyrabianie umiejętności współpracyw zespole. Ponadto także: nabywanie, podtrzymywanie i do-skonalenie umiejętności związanych z warsztatem muzycz-nym oraz krzewienie kultury i tradycji. Prezentacje miały teżna celu pokazanie różnorodności form i gatunków muzycz-nych i ich wpływu na rozwój młodego pokolenia.

Dźwięki i muzyka są nośnikami emocji

W Olimpiadzie wzięli udział zaproszeni uczniowie repre-zentujący Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze z woje-wództwa podkarpackiego, tj. SOSW – Frysztak, SOSW – Le-żajsk, SOSW – Tarnobrzeg, SOSW – Strzyżów, SOSW – Mrow-la. Uczestnicy przybyli do nas pod opieką nauczycieli. Rozpo-czynając zmagania konkursowe, wszystkich zebranych powi-tała serdecznie dyrektor Ośrodka Elżbieta Świder. – Muzyka


Anna Barnat

Wojewódzka Olimpiada WiedzySzkolnictwa Specjalnego „ Jaka tomelodia, czyli co nam w duszy gra”

Mrowla 2018

W Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym im. Kornela Makuszyńskiego w Mrow-li, gm. Świlcza, w dn. 25 kwietnia 2018 r. odbyła się kolejna edycja Wojewódzkiej Olim-piady Wiedzy Szkolnictwa Specjalnego „ Jaka to melodia, czyli co nam w duszy gra”.

łagodzi obyczaje, dostarcza pozytywnych przeżyć wykonaw-com i słuchaczom. Tego życzę wszystkim – mówiła m.in. Pro-wadzenie artystycznej imprezy powierzono nauczycielowiMarcinowi Szylarowi.

Konkurencje konkursowe

Przesłuchania wokalno-instrumentalne obejmowały kilkaetapów, na które składały się zadania teoretyczne jak i prak-tyczne. W pierwszej części uczestnicy zaprezentowali przygo-towany wcześniej program artystyczny składający się ze sło-wa, pieśni oraz samodzielnej gry na wybranych instrumen-tach. W drugiej – zmagali się z zadaniami i pytaniami związa-nymi z tematyką muzyczną. Każda drużyna miała okazję wy-kazać się znajomością różnych instrumentów muzycznych,utworów muzycznych lub ich wykonawców oraz zagadnieńz dziedziny muzyki. W części trzeciej uczniowie uczestniczyliw zajęciach muzykoterapii, gdzie doświadczyli zabawy, relak-su, a także mogli wykorzystać swoją wiedzę i praktyczne umie-jętności podczas przygotowywania koncertu galowego.

Muzyka łączy ludzi i pokolenia

W ostatniej części turnieju wszyscy uczestnicy wraz z za-proszonymi Gośćmi wzięli udział w finałowym koncercie. Na-byte wcześniej umiejętności gry na instrumentach, wyuczonytekst, a także przygotowana choreografia dały wszystkim moż-liwość uczestniczenia w pięknym przedstawieniu.

Komisję konkursową tworzyli: wicedyrektor SOSW w MrowliUrszula Terpin oraz zaproszeni goście.

Olimpiada przebiegała w miłej i przyjaznej atmosferze.Uczniowie wykazali ogromne zaangażowanie podczas wyko-nywania zadań i bardzo wysoki poziom przygotowania. Zarów-no prezentacja jak i odpowiedzi na pytania wskazywały na dużyzasób wiedzy teoretycznej, praktyczne umiejętności oraz wła-sne możliwości i talent. Wszystkie drużyny doskonale przygoto-wały się do imprezy i zaprezentowały duże umiejętności mu-zyczne. Uczestnicy mieli możliwość zawarcia nowych znajo-mości oraz osiągania życiowych sukcesów. Otrzymali pamiąt-kowe dyplomy i nagrody, które wręczyły pracownice naukowe:Dziekan i Prodziekan Wydziału Sztuki UR w Rzeszowie.

Wszystkim nagrodzonym i wyróżnionym serdecznie gratu-lujemy. Obecnym na naszej Olimpiadzie – dziękujemy za udział.Te wspaniałe chwile spędzone we wspólnym gronie podczaskrzewienia kultury i tradycji muzycznej zostały uwiecznionepamiątkowymi zdjęciami, do których uczniowie zawsze chęt-nie wracają.

�


Przedszkole może kształtować obrazojczyzny w umyśle dziecka w sposóbświadomy i pożądany, tak, aby już jakodorosły człowiek dziecko wiedziało,czym jest tożsamość narodowa, przywią-zanie do kraju ojczystego oraz zaintere-sowanie ludźmi, którzy w nim żyją.W wychowaniu patriotycznym chodzigłównie o to, aby kształtować postawyemocjonalnego przywiązania do krajuoraz o rozwijanie pozytywnych zacho-wań społecznych, w roli Polaka-patrioty.

W związku z obchodami 100 roczni-cy odzyskania przez Polskę niepodle-głości, 24.05.2018 r. w Przedszkolu Pu-blicznym w Bratkowicach odbył sięI Gminny Konkurs Recytatorski „Od Tatrdo Bałtyku”, pod honorowym patrona-tem wójta Gminy Świlcza Adama Dzie-dzica. Opiekunami konkursu były na-uczycielki Bogumiła Ostrowska oraz Lu-cyna Trzeciak. Konkurs adresowany byłdo dzieci uczęszczających do przed-szkoli oraz oddziałów przedszkolnychprzy szkołach podstawowych na terenieGminy Świlcza.

Celem konkursu było:• popularyzowanie poezji opiewającej

piękno naszej Ojczyzny,• upowszechnianie kultury języka

wśród dzieci,• popularyzowanie piękna i wartości

narodowej kultury,• rozbudzanie i rozwijanie zaintereso-

wań poezją patriotyczną,• rozwijanie recytatorskich i aktorskich

uzdolnień dzieci, promocja talentów.Do konkursu zgłosiło się 15 dzieci,

które zostały podzielone na dwie kate-gorie wiekowe: grupa I – 3-4-latki, grupaII – 5-6-latki.

Przebieg konkursu

Po przywitaniu wszystkich gości i ko-misji konkursowej w składzie: KrystynaKubas – przewodnicząca komisji – dyr.PP w Bratkowicach, Adam Dziedzic– wójt Gminy Świlcza, Agnieszka Toton

– nauczyciel PP w Bratkowicach, LidiaBułatek – pracownik BP w Bratkowicach,rozpoczęły się prezentacje małych i star-szych wykonawców.

Wszystkie dzieci wykazały się wspa-niałym przygotowaniem, które uzupeł-niały piękne stroje. Jury miało nie ladatrudne zadanie. Po burzliwych naradachogłoszono wyniki i przekazano na ręceuczestników nagrody ufundowane przezWójta Gminy Świlcza.

Wyniki zmagańkonkursowych

I. W kategorii 3-4-latkówI miejsce Liliana z Przedszkola w Świl-czyII miejsce Izabela z Przedszkola w Brat-kowicachIII miejsce Weronika z NiepublicznejSzkoły Podstawowej w Błędowej Zgło-bieńskiejII. W kategorii wykonawców 5- i 6-let-nichI miejsce Borys z Przedszkola w ŚwilczyII miejsce Marta ze Szkoły Podstawowejw TrzcianieIII miejsce Justyna z Przedszkola w Brat-kowicach


Agnieszka Toton

I Gminny Konkurs Recytatorskidla przedszkolaków pod hasłem„Od Tatr do Bałtyku”

Stosunek człowieka do ojczyzny, miłość i przywiązanie do niej oraz poczucie wspólno-ty ze wszystkimi Polakami to elementy edukacji patriotycznej w przedszkolu. Aby wy-chować prawdziwych patriotów trzeba zaszczepić w nich głębokie uczucie do Polski jużod najmłodszych lat, kiedy u człowieka występuje największa wrażliwość emocjonalna.

Wszyscy uczestnicy otrzymali pa-miątkowe dyplomy wraz z nagrodami.

Dziękujemy wszystkim za to, że ze-chcieli poświęcić swój czas, by uczest-niczyć w tym wydarzeniu. Dzieciom na-tomiast oraz ich rodzicom i opiekunomgratulujemy włożonego wysiłku i pięk-nego efektu, jakim był wysoki poziomprezentowanych wierszy. Cieszy nie-zmiernie fakt, iż takie talenty mamyw naszych przedszkolach, co z pewno-ścią rokuje wiele sukcesów i pięknychwystąpień w kolejnych latach.

�

Dyr. K. Kubas wręcza dyplom.


Dobra zabawka stymuluje wszech-stronny rozwój małego człowieka, a tak-że dostarcza mu wiedzy na temat ota-czającego go świata. To właśnie dziękizabawce dziecko się uczy. Niewątpliwieto, czym dziecko się bawi kształtuje jegoosobowość i determinuje to jakim dziec-ko będzie człowiekiem w dorosłymżyciu.

Z teoretycznego punktu widzenia za-bawką może być każdy przedmiot, któryposłuży dziecku do zabawy. To właśniedziecko powinno nadać mu znaczenie,a także określić użyteczność w zabawie.Należy pamiętać, że dobra zabawkapowinna być dobrana adekwatnie dowieku i możliwości rozwojowych dziec-ka. Powinna ona również kształtować teumiejętności i zdolności, które są naj-ważniejsze na danym etapie rozwojumałego człowieka.

Dobra zabawka powinna:1. stymulować rozwój dziecka, kształ-

cić zmysły, rozwijać procesy poznaw-cze,

2. pobudzać do aktywności, działać nazmysły dziecka,

3. rozwijać wyobraźnię oraz kreatyw-ność dziecka,

4. ubogacać życie uczuciowe i emocjo-nalne dziecka,

5. kształtować motywację do działania,zachęcać do współdziałania i dzie-lenia się.Śmiało można rzec, że zabawka jest

dla przedszkolaka tym, czym pomocedydaktyczne dla ucznia. Zabawka sys-tematyzuje i ugruntowuje wiedzę w za-

bawie i umożliwia wdrożenie zdobytychwiadomości w życiu. Zabawkami, po któ-re często sięgają dzieci w wieku przed-szkolnym są niewątpliwie:

••••• pluszowe maskotki, lalki – dziękiktórym dziecko uczy się wyrażać swojeemocje i uczucia; nabywa takich cechjak opiekuńczość, troskliwość, samo-dzielność; przyjmuje rolę mamy, nauczy-

cielki, lekarza; od-grywa scenki, naśla-dując dorosłych;

••••• samochody– dzięki zabawie sa-mochodami, dziec-ko rozwija motorykęmałą jak i dużą; roz-wija percepcję i ko-ordynację wzroko-wo-ruchową; odgry-wa scenki, przyjmu-jąc na siebie okre-ślone role;

••••• klocki (drew-niane, plastikowe)– uczą kreatywności

i rozwijają wyobraźnię przestrzenną;rozwijają logiczne myślenie, pojęcia ma-tematyczne; wpływają na motorykę małąusprawniając małe rączki i palce; ucząwspółdziałania w zabawie;

••••• układanki, puzzle – ćwiczą motory-kę małą; rozwijają koordynację wzroko-

wo-ruchową; uczą cierpliwości i wytrwa-łości.

Radość z zabawkii zabawy

Patrząc na bawiące się dzieci, moż-na zauważyć, że chętniej sięgają po za-bawki, którymi można manipulować i któ-re mają szerokie zastosowanie. EdytaGruszczyk-Kolczyńska zaznacza, że:zabawki, które kupujemy dzieciom, po-winny stwarzać możliwości do rozkłada-nia, składania, budowania, przekształca-nia oraz do odgrywania różnych ról i sy-tuacji społecznych. Jednocześnie po-winniśmy dbać o to, by dziecko mogłoobcować nie tylko z gotowymi zabawka-mi, lecz by do swoich zabaw wykorzysty-wać mogło różnorodne przedmioty co-dziennego użytku.

Rynek zabawkarski kusi różnorodno-ścią, a mnogość rozmaitych zabawek nasklepowych półkach wcale nie ułatwiawyboru, wręcz przeciwnie. O czym więc

należy pamiętać i czym trzeba się kiero-wać przed zakupem odpowiedniej za-bawki dla naszych pociech?1. Należy wybrać zabawkę przezna-

czoną do wieku dziecka. Pomocnetutaj bywają informacje zamieszczo-ne na opakowaniu, a także znak CE,


Karolina Ząbczyk

Zabawka w życiu dziecka przedszkolnegoTrudno jest wyobrazić sobie dzieciństwo bez zabawy. Zabawa jest bowiem naturalnąformą aktywności każdego dziecka. Bardzo często aktywności tej towarzyszy zabawka,będąca niejako atrybutem każdego malucha.

Baw sięrazem z nami!

Pókimasz ochotę...


oznaczający, że produkt spełnia wy-magania bezpieczeństwa.

2. Trzeba dokładnie obejrzeć zabawkę,pod kątem bezpiecznej zabawy.Warto sprawdzić, czy zabawka niema ostrych kantów, krawędzi, wysta-jących części lub małych elementów,które mogą odpaść (niebezpieczeń-stwo połknięcia lub udławienia).

3. Należy upewnić się, czy do zabawkidołączono instrukcję obsługi w języ-ku polskim.

4. Trzeba zapoznać się ze składemmateriałów użytych do produkcji za-bawki, produkty, którymi będzie ba-wiło się dziecko nie mogą stwarzaćdla niego zagrożenia.Zakup wymarzonej zabawki jest więc

procesem, który powinien być dobrzerozplanowany i przemyślany.

Zabawa i właściwie dobrana zabaw-ka to niewątpliwie ważne elementyw procesie rozwoju każdego malucha.Trzeba sobie jednak uświadomić, żenawet najpiękniejsza i najdroższa za-bawka nigdy nie zastąpi dziecku rodzi-ca. Mały człowiek na każdym etapie roz-woju potrzebuje uwagi i obecności do-rosłego. Pamiętajmy więc, że wspólnedziałania, również podczas zabawy sąpowodem niewyobrażalnej radościdziecka. To przecież piękny czas, które-go nikt nam nie zabierze, a który na pew-no zaowocuje w przyszłości, równieżtrwałymi więziami pomiędzy mamą, tatąa dzieckiem!

Badanie ankietowe„Zabawka– ważna sprawa”

Na przełomie lutego i marca w Przed-szkolu Publicznym im. Jana Pawła II Brat-kowicach przeprowadzono badanie an-


kietowe wśród dzieci 5- i 6-letnich (gru-pa V i VI) na temat: „Zabawka – ważnasprawa”. Po skompletowaniu stosow-nych zgód od rodziców przedszkolakówprzystąpiono do badania. W ankieciewzięło udział 45 przedszkolaków.

Najwięcej dzieci najczęściej otrzy-muje zabawki na urodziny, dwanaścioroprzedszkolaków prezenty w postaci za-bawek dostaje w okolicy Świąt BożegoNarodzenia, dwoje dzieci zabawki otrzy-muje bez okazji, a jedno, jako nagrodaza zrobienie zadania. Ponad połowaprzedszkolaków nie lubi samotnej zaba-

wy, dzieci najchętniej bawią się z rówie-śnikami lub rodzeństwem. Kilkoro z po-śród badanych dzieci preferuje zabawęz mamą lub tatą. Dziewczynki najchęt-niej sięgają po lalki Barbie, chłopcy zaśnajchętniej grają w piłkę. Jednak w py-taniu otwartym, dotyczącym ulubionej,ukochanej zabawki najwięcej spośródbadanych dzieci odpowiedziało, że naj-chętniej sięga po pluszaki i klocki Lego.Większość badanych przedszkolakówkorzysta z urządzeń elektronicznych,najwięcej z tableta, telefonu, laptopa.Ponad połowa badanych dzieci gra

w tym czasie w gry, a pozostali oglądająbajki lub filmy. Smutny jest fakt, że tylkopięcioro spośród badanych dzieciw ogóle nie używa urządzeń elektronicz-nych. Analizując odpowiedzi na wyżejwymienione pytania, zaskakujący jestfakt, że w rywalizacji na atrakcyjniejsząformę spędzania wolnego czasu więk-szość badanych dzieci wybiera jednakklocki i gry planszowe, niż tablet i grykomputerowe. A co zrobiłby przedszko-lak w sytuacji braku zabawki w zasięguwzroku i ręki? Trudno odpowiedzieć nato pytanie w jednym punkcie, bo pomy-słów dzieci mają mnóstwo. Najwięcejjednak przedszkolaków bawiłoby się napodwórku z rówieśnikami, kilkoro wymy-śliłoby zabawki z dostępnych materia-łów. Inni malowaliby, a jeszcze inni uczy-liby się między innymi jak wykorzystaćelektronikę(!). Jedynie czworo dzieci się-gnęłoby w takiej sytuacji po telefon, ta-blet, czy telewizor.

Aby dziecko mogło sięprawidłowo rozwijaćmusi się bawić

Wyniki badań pokazują niestety, żedzieci dużo swojego wolnego czasu spę-dzają przed ekranem urządzeń, którew nachalny sposób okradają je z dzie-ciństwa. Gry komputerowe, czy bajki, ja-kie oglądają maluchy mają swoje od-zwierciedlenie w rzeczywistym życiuprzedszkolnym. Pocieszający jest jednak

fakt, że w dobie po-stępu dzieci skła-niają się jeszcze kutradycyjnym zaba-wom, będącym nie-bywale atrakcyjny-mi i wartościowymi.Musimy pamiętać,że aby dziecko mo-gło prawidłowo sięrozwijać, musi siębawić. Zadaniemrodzica jest umożli-wienie i stworzenietakich warunków, bymaluch mógł aktyw-nie i twórczo wejść

do świata zabawy. Zawsze trzeba pamię-tać, że dziecko musi czerpać radośćz zabawy i zabawki, bo tylko wtedy za-bawa przyniesie zamierzone efekty.

�

Bibliografia:1. Kustosz S., Co rodzice o zabawie wie-

dzieć powinni, „Wychowanie w przed-szkolu”, nr 11/2013.

2. Gruszczyk-Kolczyńska E., O roli za-bawek w procesie rozwoju umysło-wego dzieci, „Wychowanie w przed-szkolu”, nr 5/2005.

Jak Wam się podobamy?

Udanej zabawy!


Działań o charakterze proekologicz-nym można wymyślić setki, ale dzieli sięje zazwyczaj na dwie grupy: te prowa-dzone na dużą skalę oraz te prowadzo-ne na małą skalę. O tych drugich, aleczy małych, już z 16-letnim doświadcze-niem i tradycją warto przeczytać.

Organizator – Szkoła Podstawowaim. S. Dąmbskiego w Rudnej Wielkiejw gm. Świlcza k. Rzeszowa pod honoro-wym patronatem Wójta Gminy Świlczai Podkarpackiego Kuratora Oświaty, przywsparciu finansowym hojnych darczyń-ców: Wojewódzkiego Funduszu Ochro-ny Środowiska i Gospodarki Wodnejw Rzeszowie, Centrum Hurtowego„Agrohurt” S.A., Księgarni NOVA DUOSp. z o. o. w Rzeszowie, w trosce o kształ-towanie wśród dzieci i młodzieży trwa-łych nawyków, przyczyniających się dodbałości o stan środowiska naturalnego– zorganizowała kolejną edycję konkur-su ekologicznego.

Konkurs – to największe święto eko-logiczne szkoły i gminy służące eduka-cji ekologicznej, budowaniu wspólnejodpowiedzialności za Ziemię, promowa-niu proekologicznych postaw oraz po-glądów.

Organizatorom przyświecały nastę-pujące cele:

• podnoszenie świadomości ekolo-gicznej i odpowiedzialności wśróddzieci i młodzieży za stan środowi-ska przyrodniczego w najbliższejokolicy,

• zachęcanie do podejmowania prak-tycznych działań na rzecz ochronynajbliższego środowiska naturalnego,

• kształtowanie odpowiedzialności zastan środowiska przyrodniczego po-przez codzienne działania we wła-snym domu, w rodzinie, szkole, naj-bliższym otoczeniu.Działania teoretyczne i praktyczne,

corocznie pod innym tematem – w szko-łach i przedszkolach Podkarpacia, bio-rących w nim udział przynoszą wymier-ne efekty.

Gala podsumowującaKonkurs

Gala końcowa konkursu odbywałasię, jak zwykle w kwietniu w okolicachobchodów Dnia Ziemi na Świecie (22kwietnia w br. obchodzony był pod ha-słem „Koniec z plastikowymi opakowa-niami”).

W kompleksie budynków szkolnychSP w Rudnej Wielkiej, w oznaczonymdniu było gwarno, odświętnie i radośnie.

Wyjątkowo estetycznie i „ekologiczne”dekoracje okazjonalne, stała ekspozy-cja konkursowych prac uczniowskichnagrodzonych i wyróżnionych, ciekawetematyczne warsztaty dla przybyłychz całego województwa uczestników, ga-dżety powitalne, wystawy – w br. jadłai napojów ekologicznych, wspólna de-gustacja i rozmowy integracyjne – to stałeimprezy tzw. około konkursowe.

Goście honorowi uroczystej gali to:

• Sławomir Styka – zastępca WójtaGminy Świlcza,

• Zygmunt Radek – producent ekolo-gicznych warzyw i owoców, właści-ciel firmy „Owocowe smaki” w Trzcia-nie, przedstawiciel PodkarpackiejIzby Rolnictwa Ekologicznego zs.w Świlczy. Pasjonat różnorodnychdziałań edukacyjnych z dziećmi i mło-dzieżą szkół nie tylko z terenu gminyale i z pobliskiego, Rzeszowa,

• Barbara Husak – przedstawicielkaKsięgarni NOVA DUO z Rzeszowa,współpracująca owocnie ze szkołąw Rudnej,

• Stanisław Skiba – polonista, dyrek-tor Wydziału Edukacji Kultury i Spor-tu Starostwa Powiatu Ropczycko-Sę-dziszowskiego,

• Stanisława Bełch – autorka i wydaw-ca książek dla dzieci, animatorka czy-telnictwa i bibliotekarstwa z Rzeszowa,

• Grażyna Tereszkiewicz – nauczycielkonsultant Podkarpackiego CentrumEdukacji Nauczycieli w Rzeszowie,

• Barbara Wróbel – polonistka, eme-rytowany doradca metodyczny z ję-zyka polskiego,

• Dyrektorzy zaprzyjaźnionych i współ-pracujących szkół z gminy Świlcza– Barbara Wasilewska-Naróg – SPNr 2 Bratkowice i Janusz Ostrowski– SP Nr 1 w Mrowli.Obsługę prasową stanowiła red. nacz.

kwartalnika samorządowego „Trzcionka”– Zofia Dziedzic.

Całą logistyką Gali Konkursowej zaj-mowali się: Janina Godlewska – dyrek-tor Szkoły Podstawowej im. S. Dąmb-


Zofia Dziedzic

Oszczędzajmy zasoby ZiemiXVI Wojewódzki Konkurs Ekologiczny dla dzieci i młodzieży

na Podkarpaciu, SP im. S. Dąmbskiego, Rudna Wielka, 25 IV 2018 r.

O planetę, na której żyjemy, trzeba dbać.Jeżeli zignorujemy sprawy związane z ochroną środowiskai nadal będziemy zanieczyszczać i „żyłować” Ziemię z jej zasobów naturalnych,przyszłym pokoleniom – naszym dzieciom – przyjdzie żyć w bardzo trudnych warunkach.Nie możemy do tego doprowadzić!...

Wystawa pokonkursowa.



skiego w Rudnej Wielkiej, Marta Grę-bosz – wicedyrektor Szkoły Podstawo-wej im. S. Dąmbskiego w Rudnej Wiel-kiej, Rafał Kochanek – koordynator kon-kursu, nauczyciele i pracownicy szkołyoraz uczniowie.

Wśród przedstawicieli 67 szkółi przedszkoli Podkarpacia, które w br.brały udział w konkursie i nadesłały 1020prac konkursowych znaleźli się takżedorośli i nie nauczyciele.

Dyrektor szkoły Janina Godlewska,witając serdecznie wszystkich zebranychnawiązała do tradycji działań proekolo-gicznych szkoły, przy współpracy z samo-rządem gminy i lokalną społecznością.Mówiła m.in.: – Zwrot w stronę natury todla nas nie moda, trend chwilowy, chęćzdobywania poklasku – to normalna staładziałalność edukacyjna, świadomy wybóri filozofia życia, obejmująca wszystkie jegosfery. Cieszy mnie liczny udział w konkur-sie a przede wszystkim jego wymierneefekty. Życzę miłego u nas pobytu.

– Oszczędzanie zasobów Ziemi jestważnym działaniem ekologicznym, bez

którego środowisko naturalne będzieulegało niszczeniu, ubożeniu, jałowie-niu, co spowoduje pogarszanie się funk-cjonowania, zdrowia i samopoczuciawszystkich mieszkańców globu. Musi-my nauczyć się oszczędnie korzystaćz darów Ziemi i być wrażliwym, empa-tycznym użytkownikiem naszej planety– mówił do zebranych, zabierając nawstępie głos Sławomir Styka – wicewójtGminy Świlcza obecny na uroczystości.Gratulował także szkołom biorącymudział w konkursie realizacji tak warto-ściowego projektu edukacyjno-wycho-wawczego.

Zygmunt Radek, zabierając głos, gra-tulował organizatorom i uczestnikom,a zwłaszcza laureatom konkursu. Tematzdrowego stylu życia często pojawia sięw mediach. Jest tematem modnym, czę-sto reklamowanym. Nawyki zdrowegostylu życia kształtują się od najmłod-szych lat. Im wcześniej w świadomościmłodych ludzi dojrzeje potrzeba dbaniao swoje zdrowie tym lepiej. Zdrowy stylżycia to dobre zdrowie fizyczne i psy-

chiczne. Dobre samopoczucie i zadowo-lenie z własnej kondycji fizycznej i wy-glądu to wystarczające atuty, aby od mło-dych lat pielęgnować to jest ważne– zdrowie. Szkoła to miejsce, w którymnależy wdrażać dobre nawyki, szczegól-nie te, które wpływają na kondycję mło-dego organizmu.

Część oficjalna Gali zakończyła się„serdecznym” występem artystycznymnajmłodszych uczestników – miejsco-wych przedszkolaków. Emocje „arty-stów” były tak wielkie, że występ wspie-rano nawet gestami, skandowaniem,śpiewem i „piano” i „forte”.

Czego nie wykonały maluchy uzu-pełniła bogata wyobraźnia słuchaczy,którzy nagrodzili rzęsistymi brawami wy-konawców, podopiecznych wychowaw-czyni – Moniki Styki.

Efekty uczestnictwaw konkursie w ocenieKomisji

Uczestnicy rywalizowali w czterechkategoriach wiekowych.a) przedszkole i klasy 0 – konkurs pla-

styczny „Cudze chwalicie, swego nieznacie. Polskie owoce i warzywa peł-ne zdrowia i witamin też” (opiekunMonika Styka),

b) klasy I-III, konkurs plastyczny „Światzadymiony, ma same złe strony”– obraz węglem malowany (opiekun:Danuta Pomianek),

c) klasy IV-VII, konkurs literacki „Ziemionie poddawaj się, ratujemy Cię”(opiekun: Diana Hodyr),

d) klasy II-III Gimnazjum, konkurs pla-styczno-techniczny „Żeby zdrowybyć, trzeba zdrowo żyć” (opiekun:Marta Urban).Ogółem 1020 prac z 67 szkół. Pod-

karpacia.

Zwrot w stronę natury – to stała działalność edukacyjna...

Nie dla nagród – ale wiedzy – uczestniczymy w Konkursie.


Jury obradowało w następującymskładzie:1. Grażyna Tereszkiewicz – metodyk

plastyki, konsultant PodkarpackiegoCentrum Edukacji Nauczycieli,

2. Stanisława Bełch – pisarka, poetka,autorka książek dla dzieci,

3. Stanisław Skiba – polonista, dyrek-tor Wydziału Edukacji, Kultury i Spor-tu w Starostwie Powiatowym w Rop-czycach,

4. Barbara Wróbel – polonistka, dorad-ca metodyczny z języka polskiego,

5. Klaudia Krupa – absolwent liceumplastycznego, członek Rady Rodzi-ców szkoły,

6. Jolanta Nowicka – nauczycielka pla-styki Szkoły Podstawowej nr 2 w Rze-szowie,

7. Karolina Koszela – dietetyk, nauczy-ciel ZSWT w Trzcianie.Przyznano nagrody dla najbardziej

aktywnych szkół, z których nadeszło naj-więcej prac:– Szkoła Podstawowa nr 1 w Ustrzy-kach Dolnych,– Miejski Zespół Szkół nr 3 w Krośnie,– Publiczna Szkoła Podstawowaw Pysznicy.

LaureaciXVI WojewódzkiegoKonkursu Ekologicznego

Przedszkola: „Polskie owoce i warzy-wa pełne zdrowia i witamin też”I miejsce – Aurelia Krawczyk, lat 6, Szko-ła Podstawowa im Jana Kochanowskie-go w Szówsku,II miejsce – Aleksander Gromadzki, lat4, Szkoła Podstawowa im. S. Dąmbskie-go w Rudnej Wielkiej,III miejsce – Damian Fil, lat 5, SzkołaPodstawowa w Bziance.


Wyróżnienia:• Mikołaj Filiński, lat5, SamorządowePrzedszkole w Dydni,• Eliza Rymarz, lat 5,Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 5w Rzeszowie,• Maja Dworak, lat 6,Zespół Szkół w Prze-wrotnem,• Milena Jop, lat 4,Szkoła Podstawowaw Rudnej Wielkiej,• Aleksandra Mazan,lat 3, Szkoła Podsta-wowa w Rudnej Wiel-kiej,• Piotr Styka, lat 6 lat,Szkoła Podstawowanr 1 w Mrowli,• Adrian Lenczner,lat 5, Punkt Przed-

szkolny przy Szkole Podstawowejnr 1 w Rzeszowie,

• Dominik Karnas, lat 6, Oddział Przed-szkolny przy Szkole Podstawowejw Nozdrzcu,

• Wojciech Kierkało, lat 6, Szkoła Pod-stawowa w Torkach, Oddział Przed-szkolny.

Klasy I-III: „Świat zadymiony ma samezłe strony”I miejsce – Weronika Bartnik, lat 9, Szko-ła Podstawowa im. S. Dąmbskiegow Rudnej Wielkiej,II miejsce – Jakub Nicpoń – lat 8, SzkołaPodstawowa im. św. Jana Kantegow Świlczy,III miejsce – Daria Szopa – lat 7, Niepu-bliczna Szkoła Podstawowa im. Żołnie-rzy Armii Krajowej w Bratkowicach.Wyróżnienia:• Kacper Szczepanik – lat 9, Szkoła

Podstawowa nr 1 w Trzebosi,• Daniel Żyłka – lat 9, Szkoła Podsta-

wowa nr 2 w Rzeszowie,• Paweł Kawa – lat 8, Szkoła Podsta-

wowa w Rudnej Wielkiej,• Fabian Bełza – lat 9, Szkoła Podsta-

wowa w Woli Raniżowskiej,• Damian Sopyła – kl. III, Szkoła Pod-

stawowa w Szówsku,• Maja Pilawa – lat 9, Szkoła Podsta-

wowa nr 2 w Łancucie.

Klasy IV-VIII: „Żeby zdrowym być,trzeba zdrowo żyć”I miejsce – Katarzyna Węgrzyn, ZespółSzkół w Żyrakowie,II miejsce – Franciszek Lis, Szkoła Pod-stawowa w Rudnej Wielkiej,III miejsce – Wiktoria Golonka, SzkołaPodstawowa w Rudnej Małej.Wyróżnienia:• Wojciech Cieliczka, Szkoła Podsta-

wowa w Piwodzie,• Paulina Durak, Szkoła Podstawowa

w Trzebownisku,

• Mateusz Szklarz, Zespół Szkół w Dą-browie,

• Wiktoria Żak, Szkoła Podstawowaw Głogowie Małopolskim,

• Dominika Górniewicz, Szkoła Pod-stawowa w Rudnej Wielkiej,

• Julia Wróbel, Publiczna Szkoła Pod-stawowa w Stobiernej.

Gimnazjum: „Zdrowie jest w naszychrękach”I miejsce: Stefan Sudyk, Szkoła Podsta-wowa w Rzepedzi,II miejsce: Justyna Majda, Szkoła Pod-stawowa w Rudnej Wielkiej,III miejsce: Franciszek Rzeszutek, Ze-spół Szkół w Zarzeczu.Wyróżnienia:• Julia Ciemięga, Szkoła Podstawowa

nr 13 w Mielcu,• Izabela Pobuta, Szkoła Podstawowa

w Łowcach,• Julia Pawłowska, Zespół Szkół w Za-

rzeczu,• Aleksandra Sobocka, Zespół Szkół

w Wysokiej Głogowskiej,• Natalia Frąc, Szkoła Podstawowa

nr 13 w Mielcu,• Rozalia Szopa, Szkoła Podstawowa

nr 1 w Bratkowicach.Dodatkowe wyróżnienia przyznaneprzez organizatora:1. Natalia Salach,2. Martyna Ostrowska,3. Maciej Rożek,4. Wiktoria Nowak,5. Jan Bomba,6. Izabela Mazur,7. Aleksandra Migut.

Szanse wszystkich uczestników byłyrówne, poziom wiedzy – wyrównany.Zachwyt wzbudzały estetyka i pomysło-wość autorów prac, nowatorstwo tech-nik plastycznych i poziom artystycznyprzekazu. Wszyscy nagrodzeni i wyróż-nieni otrzymali nagrody rzeczowe ufun-dowane przez sponsorów. W swobod-nych wypowiedziach obdarowywanychsłyszałam: Wspaniałe nagrody – pamiąt-ka i przeżycie, ale... fajnie...

Najważniejsze jest, aby wszyscyludzie, którzy żyją na Ziemi dbalio nią i zostawili ja piękną i czystąnastępnym pokoleniom

Przy wspólnych stołach, suto zasta-wionych ekologicznymi słodyczami i owo-cami – dzieci i dorośli mieli okazję dowymiany wspomnień z minionych konkur-sów i snucia planów na przyszłość.

Przebieg tegorocznego Konkursu,znakomite przygotowanie, sprawne prze-prowadzenie tak złożonego przedsię-wzięcia pokazało, jak wiele może zawszezrobić – stosunkowo – niewielka społecz-ność szkolna zjednoczona wokół wspól-nego, dobrego celu. Tylko to od nas za-leży!

�


Zawody zostały rozegrane systememszwajcarskim (na dystansie 9 rund – po15 minut na zawodnika) pod okiem sę-dziego szachowego Mateusza Leśnia-ka. Rundy rozgrywek były zacięte i pa-sjonujące. Każdy pragnął wygrać.W przypadku przewagi rywala każdyuczestnik chciał doprowadzić przynaj-mniej do patu będącego remisem w par-tii. O zwycięstwie często przesądzał nie-zauważony błąd skwapliwie wykorzysta-ny przez przeciwnika. Na planszach kró-lewskiej gry nie brakowało roszad, szew-skich matów, podwójnych uderzeń tzw.widełek, ataków rentgenowskich zwa-nych szpilami, bicia w przelocie, matówi szachów.

Po sześciogodzinnej walce wyłonie-ni zostali zwycięzcy w poszczególnychkategoriach.W kategorii klas I-III:– I miejsce zdobył Maksymilian Komen-da ze Szkoły Podstawowej w Świlczy,– II miejsce zdobył Grzegorz Polak zeSzkoły Podstawowej w Trzcianie,– III miejsce zdobył Karol Dąbrowski zeSzkoły Podstawowej w Dąbrowie.

Puchar dla najlepszej zawodniczkiotrzymała Nikola Ochał ze Szkoły Pod-stawowej w Dąbrowie.W kategorii klas IV-VI:– I miejsce zdobył Szymon Żańczak zeSzkoły Podstawowej w Świlczy,– II miejsce zdobył Michał Frączek zeSzkoły Podstawowej w Mrowli,– III miejsce zdobył Maciej Styka ze Szko-ły Podstawowej w Mrowli.

Puchar dla najlepszej zawodniczkiotrzymała Anastazja Przywara ze Szko-ły Podstawowej w Bratkowicach.W kategorii klas VII i Gimnazjów– I miejsce zdobył Mikołaj Sarna ze Szko-ły Podstawowej w Rudnej Wielkiej,– II miejsce zdobyła Sylwia Jastrząb zeSzkoły Podstawowej w Bratkowicach,– III miejsce zdobyła Aneta Bułatek zeSzkoły Podstawowej w Bratkowicach.


I Turniej Szachowy o Tytuł MistrzaRegionalnego Domu TradycjiLudowych w Trzcianie

Szachy są miarą intelektu.J.W. Goethe

Taka idea przyświecała uczestnikom I Turnieju Szachowego o Tytuł Mistrza Regionalne-go Domu Tradycji w Trzcianie. Turniej odbył się 21 kwietnia 2018 r. pod patronatemWójta Gminy Świlcza i Szkoły Podstawowej w Trzcianie. Rozgrywki zgromadziły22 uczniów szkół podstawowych i gimnazjów z niemal całego terenu gminy Świlcza.

Puchar dla najlepszej zawodniczkiodebrała Sylwia Jastrząb ze SzkołyPodstawowej w Bratkowicach.

Uhonorowany został również naj-młodszy uczestnik – Alan Feret.

Podsumowując rywalizację wójt Gmi-ny Świlcza Adam Dziedzic pogratulowałwszystkim graczom sportowej rywaliza-cji i podkreślił walory królewskiej gry. Nakoniec rozgrywek zwycięzcy z każdej

kategorii otrzymali z rąk Wójta pucharyi dyplomy, a każdy uczestnik – pamiąt-kowy medal za udział w turnieju. Widzącogromne zaangażowanie i sportową ry-walizację wśród dzieci oraz zamiłowa-nie do szachów jest wielka nadzieja naspopularyzowanie tej gry w naszej gmi-nie i nie tylko, a może i szansa na odkry-cie szachisty na miarę Kasparowa.

(inf. wł.)

Królewska gra wciąga małych...

Nagrodzeni przyszli myśliciele i stratedzy!


Właśnie nastał kryzys. Pracy brakowało wszędzie i dlawszystkich, a na niepełnosprawnego pracownika patrzy sięinaczej. Ale przecież do tej pory też było dużo przeciwnościi pokonałam je. Dopiero teraz wiem, że byłam naiwna. Niewiedziałam co mnie czeka za murami szkoły. Mimo wielu próbnie mogłam się odnaleźć w żadnej pracy. To bardzo zachwia-ło moja pewnością siebie. Tym bardziej, że z natury jestempesymistka. W 2010 roku zrezygnowałam z „ambicji zawodo-wych” i wszystko to odbiło się na moim zdrowiu i samopoczu-ciu. Telepraca też nie była dla mnie – izoluje od ludzi skupiłamsię więc na rehabilitacji, bo coś przecież robić trzeba.

Wiedziałam że istnieją warsztaty terapii zajęciowej, ale tamchodzą osoby niepełnosprawne intelektualnie. To na pewnonie ja. Alternatywy brak. Wszyscy wózkowicze są w takiej sytu-acji. Trudno i darmo. Któregoś dnia usłyszałam o ŚDS. Co tojest? Tego nie wie nikt. Akurat była jesień. Tego tygrysy nieznoszą. Postanowiłyśmy z mamą: jedziemy zbadać rzecz namiejscu. Przyjęła nas Kierowniczka Ośrodka. Szybko okazałosię, że ona człowieka rozumie. Nie miałam pojęcia, co tu moż-na robić codziennie. Pytań było wiele i wiele niewiadomych.Ustaliłyśmy wspólnie, że będę „wpadać na występy gościnne”.

I tak jest do dziś... jest dobrze.Każdy nowy uczestnik jest na okresie próbnym, żeby prze-

konać się o swoich mocnych i słabych stronach. Ja, na dzieńdobry, wylądowałam w grupie teatralnej. Wieść gminna nie-sie, że dożywotnio. Okazało się też, że zbliża się 10-lecie ośrod-ka (bardzo zresztą udane).

Nie wiedziałam jak długo tam zostanę. Trudno było sięprzestawić na wczesne wstawanie. Dość dużo czasu zajmująmi poranne czynności, ale mobilizuje się. Najcenniejsza jestdla mnie możliwość codziennej rehabilitacji. Nowe środowi-sko – to nowe znajomości i doświadczenia. Zwiedzanie i pod-różowanie jest przyjemne. Zdaję sobie sprawę z różnic mie-dzy mną, a innymi uczestnikami. Czasem mnie przytłacza świa-


Katarzyna Grzęda

Marzy mi się niezależnośći samodzielnośćnormalnego życia...

W 2006 roku, gdy powstawał ŚDS w Woliczce, miałam 26 lat i skrystalizowany plan nażycie. Chciałam osiągnąć to samo, co rówieśnicy, mieć dobrą pracę i rodzinę. Wiedzia-łam, że to nie będzie proste.

Zajęcia praktyczne integrują.

domość, że wiele rzeczy musiałam odpuścić. Brakuje mi daw-nych znajomych. Najgorsze, że nic z tym nie można zrobić.Najbardziej marzy mi się niezależność, samodzielne funkcjo-nowanie poza domem. Niestety, nie jest to łatwe, zwłaszczaw Polsce. Nie żałuję jednak swojej decyzji.

�

Od Redakcji.Dziękujemy Autorce za szczerą i prawdziwą, pouczającą

historię życia. Może będzie ona przykładem dla innych, jaknie roztrwonić swojego życia, jak pracować nad tym, co w naswartościowe, potrzebne innym ludziom i wykorzystać je dladobra siebie i innych. Autorce i wszystkim Uczestnikom ŚDSw Woliczce dedykuję słowa Phil Bosmansa: „Lubię takich lu-dzi, którzy wiedzą, że nie wszystko wiedzą i nie ukrywają tegoprzed innymi. Lubię człowieka, który zna swoją małą wielkośći swoje słabości. I który potrafi cierpliwie z tym żyć!”.


Czteroosobowe zespoły ucz-niowskie szkół podstawowych mu-siały zmierzyć się z trudnymi pytania-mi testu dotyczącego kodeksu dro-gowego i zasad obwiązujących naskrzyżowaniach oraz wykazać siępraktycznymi umiejętnościami jazdyna rowerze pokonując tor przeszkódi próbując swych sił w miasteczkurowerowym.

Zmagania młodych rowerzy-stów odbywały się pod czujnymokiem policjantów z głogowskiegoposterunku, sierż. sztab. Sebastia-na Mazura i asp. sztab. RyszardaSelwy oraz funkcjonariuszy strażygminnej, Krzysztofa Sadeckiegoi Marka Krajewskiego.

– Najlepszą drużyną okazali sięuczniowie ze Szkoły PodstawowejNr 1 w Bratkowicach, w następują-cym składzie: Dominika Majka, Pa-trycja Wąsik, Łukasz Łyszczek,Paweł Bułatek.

– Drugie miejsce zajęli rowerzy-ści ze Szkoły Podstawowej w Mrow-li: Nikola Lib, Weronika Ogłodek,Mikołaj Kluz i Szymon Ostrowski.

– Na trzeciej pozycji uplasowalisię zawodnicy ze Szkoły Podsta-wowej w Świlczy: Patrycja Rzuci-


Artur Szary

Gminny Konkurs BezpieczeństwaRuchu Drogowego w Bratkowicach

7 czerwca 2018 r., na stadionie w Bratkowicach i przystadionowym parkingu, gdzie funk-cjonuje miasteczko rowerowe, zorganizowany został Gminny Konkurs „Bezpieczeństwow Ruchu Drogowym”. Konkurs odbył się pod patronatem wójta Gminy Świlcza AdamaDziedzica, a jego współorganizatorami byli: Szkoła Podstawowa Nr 1 w Bratkowicach,Straż Gminna w Świlczy oraz Policja Państwowa posterunku Głogów Małopolski.

Sprawdzian praktycznych umiejętności młodych rowerzystów.

Fot. Artur Szary

Wspólna fotografia uczestników i organizatorów konkursu BRD.

dło, Gabriela Janusz, Michał Wierzbiński orazSzymon Żańczak.

Najlepszym drużynom dyplomy i nagrodywręczył wójt Gminy Świlcza Adam Dziedzic wrazz ze swoim zastępcą Sławomirem Styką orazz dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 1 w Bratkowi-cach Joanną Różańską. Nikt z uczestników kon-kursu nie wrócił do domu bez nagród i upomin-ków, w tym turystycznych śpiworów, rowerowychkasków, plecaków i odblaskowych koszulek, któ-re mają podnieść poziom bezpieczeństwa dzie-ci na drogach. Koordynatorem gminnych zawo-dów BRD był Stanisław Rudzki, nauczyciel wy-chowania technicznego w bratkowickiej szkole.

�

Trudny test wiedzy o bezpieczeństwiew ruchu drogowym.


GŁOS MŁODYCH

Data ta nie jest przy-padkowa. Tego dniaw 1951 r. w mokotowskimwięzieniu komuniści strza-łem w tył głowy zamordo-wali przywódców IV Zarzą-du Zrzeszenia Wolnośći Niezawisłość – ŁukaszaCieplińskiego i jego towa-rzyszy walki. Śmierć po-nieśli: Łukasz Ciepliński,Adam Lazarowicz, mjrMieczysław Kawalec, por.Józef Rzepka, FranciszekBłażej, Józef Batory i Ka-rol Chmiel. Siedmiu człon-ków niepodległościowe-go IV Zarządu GłównegoZrzeszenia „Wolnośći Niezawisłość”. Wszyscybyli związani z obecnymPodkarpaciem – w tymdwóch związanych z gmi-ną Świlcza: prawnik, mjrMieczysław Kawalecz Trzciany i por. Józef Rzep-ka z Bratkowic.

Tworzyli oni kierownictwo ostatniejogólnopolskiej konspiracji kontynuują-cej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.

Zajęcie Polski przez Armię Czerwonąi włączenie połowy jej terytorium doZSRS sprawiło, że dziesiątki tysięcy żoł-

I tak pochodem idą cienie... cienie...Aż się następne znów za krew poświęci!

Powojenna konspiracja niepodległo-ściowa była – aż do powstania „Solidar-ności” – najliczniejszą formą zorganizo-wanego oporu społeczeństwa polskie-go wobec narzuconej władzy. W rokunajwiększej aktywności zbrojnego pod-ziemia (1945 r.) działało w nim bezpo-średnio 150-200 tysięcy konspiratorów,zgrupowanych w oddziałach o bardzoróżnej orientacji. Dwadzieścia tysięcyz nich walczyło w oddziałach partyzanc-kich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowi-li ludzie zapewniający partyzantom apro-wizację, wywiad, schronienie i łączność.Doliczyć trzeba jeszcze około dwudzie-stu tysięcy uczniów z podziemnych or-ganizacji młodzieżowych, sprzeciwiają-cych się komunistom. Łącznie daje togrupę ponad pół miliona ludzi tworzą-cych społeczność Żołnierzy Wyklętych.Ostatni „leśny” żołnierz ZWZ-AK, a póź-niej WiN – Józef Franczak „Laluś” zginąłw walce w październiku 1963 roku.

To właśnie takich bohaterów chcieliuhonorować pomysłodawcy Wojewódz-kiego Turnieju Poezji i Prozy dla uczniów

„Zawsze wierni”III Wojewódzki Turniej Poezji i Prozy, Ropczyce – ZSTW Trzciana

28 lutego 2009 r. z inicjatywy prezesa Kurtyki i Jerzego Szmida na I Walnym Zgroma-dzeniu Stowarzyszenia NZS 1980 podjęta została uchwała popierająca inicjatywę Świa-towego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, ustanowienia dnia 1 marca dniem Żołnie-rzy Wyklętych.

Małgorzata Syrda

Uczestnicy konkursu, w środku zwyciężczyni turnieju K. Kasprzyk z ZST-W w Trzcianie.

nierzy nie złożyło broni. Gotowi byli wal-czyć o odzyskanie niepodległości, wy-pełnić złożoną przysięgę.Fragment utworu Artura Oppmana„Pięciu poległych”:To, co przeżyło jedno pokolenie,Drugie przeplata w sercu i pamięci


GŁOS MŁODYCH

Mają oni wiele pomysłów na realiza-cję swoich planów, ale barierą w ich fina-lizowaniu są fundusze oraz ich pozyski-wanie. Wydaje się jednak, że nauczycie-le i z tym problemem poradzili sobie świet-nie, ponieważ już od długiego czasu pisządobre projekty. Jeden z nich (realizowa-ny w roku szkolnym 2017/2018 w Zespo-le Szkół Techniczno-Weterynaryjnychw Trzcianie) pn.:

„Wyższe kompetencje zawodowe,szansą na rynku pracy”,współfinansowany jest ze środków Euro-pejskiego Funduszu Społecznego w ra-mach Regionalnego Programu Operacyj-nego Województwa Podkarpackiego nalata 2014-2020.

Wszyscy wiemy, że konieczna jestzawsze ścisła współpraca szkolnictwaz gospodarką. Szkolnictwo musi być do-

stosowane do potrzeb gospodarki. Absol-wenci szkół ponadpodstawowych i uczel-ni powinni mieć rozwiniętą kreatywnośćmyślenia i praktycyzm wiedzy, skutecz-ność komunikacji słownej, umieć współ-pracować w zespole, czy mieć inteligen-cję społeczna. nie tylko czystą teorię, wie-dzę akademicką.

ZSTW w Trzcianiejest tego przykładem

W ramach tego projektu szkoła pozy-skuje nowoczesny sprzęt do nauki przed-miotów zawodowych z zakresu weteryna-rii, fryzjerstwa oraz gastronomii, uczniowieuczestniczą w bezpłatnych kursach zawo-dowych, zajęciach specjalistycznych orazwyjazdach studyjnych. Nauczyciele przed-miotów zawodowych, dzięki temu progra-mowi, podwyższają swoje kwalifikacjezgodnie z potrzebami rynku pracy.

Pieniądze pozyskane z programuprzeznaczono na zakup:a) nowoczesnej mikrokamery do dia-

gnozy włosów i skóry głowy oraz mi-kroskopu trychologicznego z kamerą(technikum usług fryzjerskich),

b) fantoma psa RKO, fantoma psa do in-iekcji dożylnych, łaźnię wodną i wi-rówkę laboratoryjną, derek i ochrania-czy magnetycznych oraz solarium dlakoni (technikum weterynarii),

c) urządzenia do gotowania w próżniSous Vide oraz pakowarki próżniowejprzeznaczonej do pakowania produk-tów spożywczych (technikum żywie-nia i usług gastronomicznych).

W ramach realizacji programu ucznio-wie w roku szkolnym 2017/2018 wzięliudział w bezpłatnych kursach zawodo-wych. Młodzież z kierunku technik wetery-narii odbyła kurs groomerski (strzyżenie

Małgorzata Syrda

szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjal-nych, którego eliminacje wojewódzkieodbyły się w dniu 20 lutego 2017 r.w MDK-u w Ropczycach.

To III edycja konkursu organizowane-go pod honorowym patronatem Prezy-denta Rzeczypospolitej Polskiej Andrze-ja Dudę, Marszałka Województwa Pod-karpackiego, Kuratora Oświaty i Oddzia-łu Instytutu Pamięci Narodowej. Turniejten, pod nazwą „Zawsze wierni”, ma zazadanie promować i rozwijać uczuciapatriotyczne młodzieży, a także rozbu-dzać zainteresowanie historią najnowsząi jej bohaterami. Idee te połączono z Na-rodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wy-klętych, który przypada na 1 marca.

Organizatorzy przedsięwzięcia to:Katolickie Stowarzyszenie Wychowaw-ców oddział w Sędziszowie Młp., Gmin-ny Ośrodek Kultury w Wiercanach i Gim-nazjum im. Jana Pawła II w Iwierzycach.

Zadaniem uczestników konkursubyło zaprezentowanie jednego utworu(wiersza lub fragmentu prozy) polskie-go twórcy powstałego po 1939 r., którypowinien rozwijać rozumienie takichpojęć jak: patriotyzm, honor, bohater, oj-czyzna, wierność zasadom. Prezentacjeuczniowskie oceniano według ściśleokreślonych kryteriów, takich jak: dobór

Zespół Szkół Techniczno-Weterynaryjnych w Trzcianie „projektami stoi”

Edukacja blisko gospodarkiNie od dziś wiadomo, że sukces osiąga się wielką pracą, zaangażowaniem i determi-nacją, a tych na pewno nie brakuje nauczycielom z ZST-W w Trzcianie, którzy już odwielu lat stawiają na zawodowstwo.

repertuaru, kultura słowa, interpretacjatekstu. Jury brało również pod uwagęogólny wyraz artystyczny.

W zmaganiach konkursowych wzię-ła udział uczennica ZST-W w Trzcianie:Karolina Kasprzyk (z klasy I TW), którazaprezentowała tekst Ewy Lipskiej „Maładziewczynka”. Jury w składzie: przewod-niczący – Ryszard Szetela, członkowie– Małgorzata Szczyrek, Danuta Pado, Jo-lanta Niedźwiedzka oraz Maciej Rędzi-niak doceniło interpretację utworów Ka-roliny, jej warsztat, wrażliwość na słowooraz właściwy dobór repertuaru i nagro-

dziło ją I miejscem. Opiekunem uczen-nicy była Małgorzata Syrda, nauczycielZST-W w Trzcianie. Gratulujemy!

�

Wszystko splata sięw jedną narodową pamięć.Ona przeszłości i przyszłości sięgaPrzez serce żywe,co w sercach nam bije,Bo wolność to jest tyle,ilu nas poległoI wolność to jest tyle,ilu nas żyje!


i pielęgnacja zwierząt) oraz kurs masażukoni. Przyszli technicy żywienia i usługgastronomicznych uczestniczyli w kursiebarmańskim, zaś technicy usług fryzjer-skich odbyli kursy pod nazwą: „nowocze-sne stylizacje włosów” oraz „nowoczesnakoloryzacja sombre, ombre, flesh”.

Dodatkowo uczniowie ZST-W w Trzcia-nie, w ramach projektu, w okresie waka-cji będą odbywać płatne staże u praco-dawców (łącznie 45 uczniów ze szkoły).

Nauczyciele ZST-W w Trzcianie, dzię-ki RPO Województwa Podkarpackiego,także podwyższali swoje kwalifikacje nakursach zawodowych z zakresu terrary-styki, behawiorystyki, zoofizjoterapii koni,psów i kotów (z technikum weterynarii);trychologii oraz koloryzacji 3D (z techni-kum usług fryzjerskich) oraz kuchni mo-lekularnej i fusion (nauczyciele przedmio-tów gastronomicznych).

W roku szkolnym 2017/2018 ucznio-wie technikum weterynarii mieli możli-wość odwiedzić, w ramach wyjazdów stu-dyjnych, rzeźnię „Zakłady Mięsne Ł-Meat– Łuków”, Ostoję Rezerwatową HodowliKonika Polskiego we Floriance koło Zwie-rzyńca, a uczniowie technikum żywieniai usług gastronomicznych uczestniczyliw Międzynarodowych Targach Żywnościw Warszawie.

Nasi uczniowie – promotorzyszkolnictwa zawodowego– zawsze dają się poznać jakowzorowi pracowici, sumienni,dokładni, zaangażowani

W szkole prowadzone są zajęcia spe-cjalistyczne z terrarystyki, zoofizjoterapii,trychologii oraz nowoczesnych technolo-gii gastronomicznych, zaś tegorocznimaturzyści mogli skorzystać z profesjo-nalnego doradztwa zawodowego dlauczniów klas czwartych.

W przyszłym roku szkolnym, w ramachprojektu pn: „Wyższe kompetencje zawo-dowe, szansą na rynku pracy”, współfi-nansowanym ze środków EuropejskiegoFunduszu Społecznego w ramach Regio-nalnego Programu Operacyjnego Woje-wództwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 realizowane będą dalsze działania.

Projekt ma na celu wyposażenieuczniów ZST-W w Trzcianie w nowo-czesną wiedzę i praktyczne umiejętno-ści tak, by umieli oni odnaleźć się na ryn-ku pracy, który wciąż podlega zmianom,dlatego w szkole realizowane są treścizawarte nie tylko w podstawach progra-mowych. Nauczyciele, wychodząc na-przeciwko oczekiwaniom młodzieży, sta-rają się na bieżąco podążać za trenda-mi w weterynarii, gastronomii czy fryzjer-stwie i kosmetyce. Wierzą, że absolwentZST-W w Trzcianie będzie dla przyszłe-go pracodawcy atrakcyjnym kandydatemna pracownika.

�

GŁOS MŁODYCH

Uczennice TUF z certyfikatami kursu „Nowoczesne stylizacje włosów”.

Uczniowie TW na kursie groomerskim.

Uczniowie TŻiUG z certyfikatami barmańskimi.


GŁOS MŁODYCH

Pewnie w sukurs by nam przyszedłJacyków, ale czy zajrzałby do szafy każ-dej z nas? Okazuje się, że sztuka styli-zacji nie jest taka prosta, trzeba miećw tym względzie niezbędną wiedzęi umiejętności. A te posiada profesjonal-ny stylista, który przy projektowaniu we-źmie pod uwagę nasze atuty i „niedosko-nałości”, oceni sylwetkę, określi typ uro-dy i okoliczności, w których zaistniejemyw wymarzonej stylizacji. Na co dzień do-brze byłoby zachować powściągliwośći umiar, ale na konkursach fryzjerskich,gdzie liczy się głównie kreatywność, ar-tyzm możliwości są nieograniczone.

Udowodniły to finalistki Ponadregio-nalnego Konkursu Wiedzy i Umiejętno-ści Fryzjerskich pod hasłem „Magia wewłosach zaklęta”, który odbył się w dniu11 kwietnia 2016 r. w ZST-W w Trzcianie.To już piąta edycja tego konkursu. Ho-norowy patronat objął nad nim StarostaRzeszowski. W zmaganiach wzięłoudział jedenaścioro uczniów z siedmiuszkół kształcących w zawodzie technikusług fryzjerskich. Zadanie główne to– wykonanie kreatywnej fryzury prze-strzennej.

Zespół Szkół Techniczno-Weteryna-ryjnych w Trzcianie reprezentowany byłprzez Karolinę Chmiel, uczennicę III kla-sy oraz Klaudię Dorosz, uczennicę kla-sy II. Dziewczęta wykazały się nie ladapomysłowością, ich zadaniem było nietylko stworzenie fantastycznej fryzury, alerównież dobranie do niej właściwegostroju i makijażu. Myślę, że efekty pracyuczestniczek konkursu przeszły naj-śmielsze oczekiwania. Można się o tymłatwo przekonać, oglądając galerięzdjęć przedstawionych poniżej.

Klasyfikacja wyników konkursuprzedstawiała się następująco:– Karolina Chmiel – ZST-W Trzciana

– I miejsce.– Patrycja Pająk – Zespół Szkół Spo-

żywczych, Chemicznych i Ogólno-kształcących w Jarosławiu – II miej-sce.

– Klaudia Dorosz – ZST-W Trzciana– III miejsce.Wyróżnienie i nagrodę specjalną Sta-

rosty Rzeszowskiego otrzymała, wytypo-wana przez przedstawicieli Starostwa,Karolina Chmiel.

W tym dniu odbył się również kon-kurs z udziałem uczniów gimnazjówi klas szóstych szkół podstawowychz Powiatu Rzeszowskiego pod hasłem„Fantazyjna fryzura z warkoczem”– konkurs dla początkujących.

On także został objęty patronatemStarosty Rzeszowskiego. W konkursiewystartowało dziewięć uczestniczek.Konkurs skierowany był do uczniówszkół podstawowych i gimnazjalnych.Impreza miała na celu zaprezentowanieumiejętności zawodowych, zaszczepie-nie wśród młodzieży zasad rywalizacji,promocję wspomnianych kierunkówkształcenia zawodowego.

Każdy z uczniów podstawówek miałdo wykonania modną plecionkę karna-wałową, natomiast starsi musieli przy-gotować fryzurę karnawałową i styliza-cję męską. Młodzi adepci fryzjerstwazaprezentowali wysoki poziom umiejęt-ności.

– I miejsce w konkursie zajęła Ga-briela Baran ze Szkoły Podstawowejnr 2 w Bratkowicach,

– II miejsce zajęła Wiktoria Jakubiecze Szkoły Podstawowej z oddziałemgimnazjalnym w Rudnej Wielkiej,

– III miejsce – Julia Trzeciak ze Szko-ły Podstawowej nr 1 w Bratkowicach.

Nagrodę specjalną, ufundowanąprzez Wójta Gminy Świlcza, otrzymałaGabriela Baran ze Szkoły Podstawowejnr 2 w Bratkowicach.

Wszystkie laureatki otrzymały cennenagrody, a każdej uczestniczce konkur-su wręczono pamiątkowy dyplom i upo-minek. Zmagania przyszłych adeptówsztuki fryzjerskiej zostały uatrakcyjnionewystępem tanecznym Moniki Meńkoi Michała Kopczyńskiego oraz koncer-tem skrzypcowym w wykonaniu KlaudiiLisowskiej, uczennicy klasy IV TW.

Podstawowe cele, jakie obrali sobieorganizatorzy to wydobycie naturalne-go piękna kobiet, piękna osadzonegow światowych trendach. Każda kobietaceniąca styl, potrzebuje odpowiedniejfryzury, w której będzie czuła się swo-bodnie i będzie zachwycać innych na codzień.

�

Małgorzata Syrda

Co we fryzjerstwie „piszczy”Jaka kobieta nie marzy o fantastycznej fryzurze i współgrającej z nią kreacji. Wszakkażda chce być piękna i oryginalna Dzisiaj panie przykładają wielką wagę do stroju,wyglądu, no i oczywiście wszystkie chcą być fit.


GŁOS MŁODYCH

W tym roku mija już 12 lat odkąd współpracujemy ze szko-łami i instytucjami z różnych krajów UE. Tym razem dotarliśmyaż do dwóch krajów jednocześnie. W tym samym czasie na-sza młodzież realizowała praktyki zawodowe w ramach sta-żów zagranicznych w Portugalii i we Włoszech. Wartość tegoprojektu to 597 509,65 PLN ma on trwać dwa lata. Skierowanyjest do uczniów obecnych klas drugich i pierwszych wszyst-kich typów techników, którzy swoją obowiązkową praktykęzawodową mają możliwość odbyć za granicą.

W dniach 21.04-12.05 15-osobowa grupa uczniów klasdrugich Technikum Weterynarii wraz z opiekunami przebywa-ła na 3-tygodniowym stażu zawodowym w Bradze, w Portuga-lii, realizowanym w ramach projektu pt. „Pierwsze doświad-czenia zawodowe uczniów ZST-W w Trzcianie w środowiskumiędzynarodowym” finansowanym ze środków Europejskie-go Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Wiedza Edu-kacja Rozwój (PO WER) w ramach projektu Ponadnarodowamobilność uczniów i absolwentów oraz kadry kształcenia za-wodowego. To już nasz trzeci pobyt w Bradze.

Uczniowie odbywali praktykę w gabinetach i klinikach we-terynaryjnych, gdzie pod okiem portugalskich weterynarzy zdo-bywali niezbędne doświadczenie zawodowe. Dzięki długofalo-wej, udanej współpracy z firmą BRAGA MOBILITY OPEN, zaj-mującej się organizacją praktyk zawodowych dla beneficjen-tów z całej Europy, nasi uczniowie odbywali swoje staże w naj-lepszych klinikach i gabinetach weterynaryjnych w Bradze.

W tym samym czasie, druga grupa uczniów – 11 z Techni-kum Usług Fryzjerstwa i 5 z Technikum Usług Gastronomicz-nych wraz z opiekunami, realizowała swój staż w salonachfryzjerskich i restauracjach w Rimini, we Włoszech. SistemaTurismo to firma, która w profesjonalny sposób zajęła się or-ganizacją naszego pobytu.

Po raz pierwszy na staż wyjechali uczniowie klas II, a niejak do tej pory III i świetnie sobie poradzili. Tego typu wyjazdy

AgnieszkaĆwiek-Frańczak

AnnaCzarniak-Pałka

Zobacz, gdzie nas poniosło...

Każdy uczeń, który wybiera technikum wie, że wraz ze zdobyciem wiedzy teoretycznejnabędzie też umiejętności niezbędne do wykonywania wymarzonego zawodu. Nie każ-dy jednak, wybierając szkołę średnią – techniczną, ma taką szansę jaką otwiera przednim Zespół Szkół Techniczno-Weterynaryjnych w Trzcianie.

to niezapomniana lekcja samodzielności oraz możliwośćsprawdzenia własnych umiejętności zawodowych i językowychw międzynarodowym środowisku.

Czy pobyt na stażu zagranicznym to tylko praca? Oczywi-ście nie. W trakcie weekendów uczniowie zwiedzali miastaobu krajów partnerskich. Lizbonę, Fatimę i Porto w Portugaliioraz Wenecję, San Marino i Santarcangelo we Włoszech. Ko-rzystali z promieni słonecznych na plażach hiszpańskiego Vigoi portugalskiego Povoa de Varzim, a najodważniejsi mimo sto-sunkowo niskiej temperatury wody pławili się w Adriatyku.

A gdzie nas poniesie w przyszłym roku? Mamy nadzieję,że kolejny projekt pozwoli na realizację staży w Maladze,w Hiszpanii oraz Sofii w Bułgarii. Trzymamy kciuki za jegopowodzenie.

�

Uczennice Technikum Weterynarii podczas praktykzagranicznych odbywanych w Bradze.

Zwiedzanie Lizbony – Klasztor Hieronimitów.

Plac Św. Marka w Wenecji.


PRZYRODA JEST BEZBRONNA

Ponieważ wymierały w zastrasza-jącym tempie ptaki drapieżne, uważa-no za przyczynę środek DDT (Azotoks)stosowany powszechnie w rolnictwie,między innymi pośrednio do zwalcza-nia gryzoni. Wnikał on do organizmugryzoni, które następnie były zjadaneprzez ptaki. Wprawdzie ptaki nie pa-dały bezpośrednio, ale uznano że azo-toks eliminował wapń ze skorupek jajw lęgach ptasich i te, jako osłabione,ulegały rozgniataniu w czasie ich wy-siadywania.

Jak to z azotoksembyło?

Istnieją znaczne różnice zdań, czyto tylko azotoks był tym śmiercionośnymczynnikiem dla ptaków, czy tylko współ-działał z innymi truciznami szerokowówczas stosowanymi niemal wszę-dzie. Faktem jest jednak, że gdy w Pol-sce po 1976 roku zaprzestano jego sto-sowania, natychmiast zaczęła odbudo-wywać się populacja naszych orłów,bielików i sokołów oraz sów.

Na świecie. Prześledźmy, w wielkimuproszczeniu, jak to było z tym azotok-sem, okrzykniętym zbawieniem dla rol-nictwa. Otóż uzyskano go w austriac-kim laboratorium w 1874 roku, ale żenie nadawał się wówczas do żadnegozastosowania było o nim cicho aż do1939 roku. Wkrótce przed wybuchemwojny intensywnie poszukiwano prepa-ratu chemicznego do zwalczania wszyi pcheł przenoszących choroby. Szwaj-carski chemik, noblista (1899-1965)Paul Müller stwierdził, że azotoks nad-zwyczaj skutecznie kładzie kres tymuprzykrzonym owadom. W czasie woj-ny gehenną w okopach były nie tylesame wszy i pchły, co tyfus, śmiertelnachoroba szerzona z ich udziałem. Toepidemia tyfusu podczas wojny stawa-ła się groźniejsza od kul wroga. Po obustronach frontu zadawano sobie spra-wę, że tylko masowe zastosowanie DDT,czyli azotoksu jest w stanie położyć krestej zabójczej chorobie.

Pierwsi zrobili to Amerykanie i durbrzuszny (tyfus) w armiach alianckichprzestał gnębić żołnierzy. Padały nie tyl-ko „wojskowe” wszy i pchły. W 1944 rokuzastosowano azotoks do zwalczania pla-gi komarów na Sardynii, które roznosiłymalarię. Azotoks stał się zbawiennymśrodkiem do uśmiercania komarów ma-larycznych długo jeszcze po wojniew wielu krajach. We wszystkich krajach,gdzie panowała malaria zastosowanieazotoksu położyło całkowicie jej kres.Okazało się przy tym, że za pośrednic-twem tego środka można skuteczniezwalczać każdą z chorób, którą powo-dowały pasożyty owadzie, poprzez tru-cie tychże insektów.

Azotoks triumfował. Zaczęto go stoso-wać do zwalczania wszelakiej gamy owa-dów w rolnictwie, począwszy od mszycpoprzez chrząszcze, szarańczę, mrówkii wszystko co tylko było owadami. Noi wreszcie dopadnięto stonkę ziemnia-czaną. Rozpylano go masowo nad pola-mi w setkach tysięcy ton zabijając wszyst-ko co było owadem. Nie było ważne czypożyteczny czy szkodnik i że ich wybicieto śmierć dla innych zwierząt, które sta-nowiły dla nich pożywienie.

Szacunkowo w Polsce do lat 70.ubiegłego wieku „wysypano” na polapół miliona ton tego „cudownego” pre-paratu. Uśmiercał on wprawdzie szkod-niki owadzie, ale też wnikał w glebę,wodę i rośliny, które po zjedzeniu przez

ludzi i zwierzęta kumulowały w organi-zmie tę „zbawczą” truciznę. Obaw niebyło, gdyż nawet dawka 35 miligramówazotoksu doświadczalnie codzienniepodawana ochotnikom przez dwa latanie powodowała uszczerbku na zdro-wiu. W pełnym więc uspokojeniu DDTstosowano dalej na polach w niewy-obrażalnej skali i w każdych okoliczno-ściach, bez opamiętania.

Jednak poza Europą już wcześniej,bo w 1954 roku zauważono masowe,tajemnicze zanikanie ptaków owadożer-nych. W ich ciele wykrywano wówczasDDT, który przenikał wraz ze zjadanymiowadami, ale niewytłumaczalnym byłfakt, że nie powodował on bezpośred-niej śmierci ptaków. Dopiero w 1962 rokupowiązano wymieranie ptaków z che-mizacją rolnictwa i wykryto wreszciewpływ azotoksu na wytrącanie wapniaw skorupie jaj, ich pękanie i brak możli-wości wyprowadzania lęgów. Ściślejszebadania wyjaśniły, że azotoks, określa-jąc w dużym uproszczeniu, w organi-zmach ogranicza wytwarzanie wapniai stąd słabe skorupy jaj. Dla ludzi więcDDT nie był w zasadzie szkodliwy, dlaptaków zaś jego poślednie działanie byłozabójcze.

Zakaz stosowaniaazotoksu

Wizja zakazu produkcji azotoksu spo-wodowała opór ze strony przemysłow-ców. Nie obeszło się bez perypetii i kon-trowersyjnych argumentów przeciwnychstron interesu. Chodziło o duże pienią-dze, jakie przynosiła ogromna produk-cja tego preparatu. Kres był jednak nie-uchronny i poza USA kolejne kraje za-częły wycofywać azotoks z użytku.W 2001 roku Konwencja Sztokholmskawprowadziła globalny zakaz stosowaniaazotoksu. Jednak wiele krajów ówcze-snego „Trzeciego Świata” nadal do dziśgo stosuje do zwalczania komarów ma-larycznych.

Niestety, odcięcie przemysłu od mi-liardowych zysków z produkcji DDT przezlata spowodowało lawinę krytyki wszyst-kich, kto tylko uważał ten środek za szko-dliwy. Argumentowano, że należy wi-dzieć przede wszystkim pozytywy, jakieprzyniósł preparat dla ludzkości – likwi-dację tyfusu i malarii.

Przeciwników stosowania azotoksuobarczano odpowiedzialnością za po-wrót groźnych epidemii chorobowych,które dzięki niemu w latach 50. XX wiekuwyeliminowano. Szczególnie ostroprzedstawiano, że malaria pustoszy mi-liony ludzi w krajach tropikalnych, rezer-wuaru taniej siły roboczej i musi tam byćstosowany. Burza po obu stronach, prze-ciwników i zwolenników osiągała para-

Azotoks – zbawienieczy wielka tragedia?

Józef Ciosek

Po II wojnie światowej w latach 70. XX wieku doszło dozagłady wielu gatunków ptaków drapieżnych w Europie,także i w Polsce. Dlaczego?

Azotoks – organicznyzwiązek chemicznyz grupy chlorowanychwęglowodorów.W handlu ma różnenazwy. W Polsce naj-częściej przyjęła sięnazwa azotoks lubazotox, albo DDT.


doksalne skutki, czasem wręcz grote-skowe. Niektórzy ostentacyjnie pokazo-wo zjadali codziennie po łyżeczce azo-toksu, by udowodnić, że jest on dla ludzinieszkodliwy. Wpływ na środowisko sięnie liczył. Inni wykazywali, że to azotokswywołuje przeróżne choroby. Wachlarztakich rzekomych chorób był rozłożystyi zawierał także mnóstwo tych, na któreazotoks nie miał oczywistego wpływu.

W tej „burzy” jednak azotoks pozo-stawał niepokonany swą trwałością.

W wodzie stojącej rozkładał się w cią-gu dwóch miesięcy, w bieżącej szybciej,bo już po miesiącu. Niestety, w glebiejego żywotność jest zdumiewająca – kil-kadziesiąt lat trwałości. Tak więc stoso-wany na polach w latach 60. i 70. XX wie-ku nadal krąży w przyrodzie i nadal gokonsumujemy. Azotoks dotarł nawet doAntarktydy i zdołał się „ukryć” w jej lo-dach.

W 2008 roku wykazano, że uwalniajągo obecnie topniejące lodowce i docie-ra do morza ponownie kumulując się


w organizmach ryb, a ryby jedzą nie tyl-ko ptaki, foki i wieloryby, ale i ludzie.Jeszcze wcześniej, bo już w 1969 rokukumulacje azotoksu w wysokim stęże-niu, w tuszach ryb bałtyckich wykryliSzwedzi. Ryby wprawdzie nie ginęły, aleprzenosiły ten preparat do organizmówludzi je zjadających.

Zwolennicy DDT nadal ciągle argu-mentują, że to nie azotoks jest śmiertel-nym wrogiem naszego zdrowia, a pesty-cydy wcale nie produkowane przez prze-mysł, a przez same rośliny, których w cią-gu życia wchłaniamy niewątpliwieogromne ilości. Według tej teorii, chro-niącej niewątpliwie ogromne zyski czer-pane z produkcji wszelkiego „świństwachemicznego”, wtłaczanego późniejw glebę, rośliny zostały tak ukształtowa-ne przez ewolucję, że dysponują wła-snym arsenałem broni przeciwko ataku-jących je owadom i są to ich własne, tru-jące środki chemiczne. Teoria posuwasię jeszcze dalej ostrzegając, że truje-my się jedząc wegetariańskie posiłki.

Przede wszystkim Lasowiacy postrzegali w nich potencjal-ne źródło mięsa i skór, a więc obiekty zarówno legalnych, jaki kłusowniczych polowań (Matyas 1905, Dobrowolska 1965)oraz sprawców zagrożenia dla swoich upraw i inwentarza.Gatunki drapieżne i jadowite, jako niebezpieczne dla zdrowiai życia ludzkiego oraz dla zwierząt hodowlanych, traktowanebyły z całą bezwzględnością. Dotyczyło to zwłaszcza żmii zyg-zakowatej Vipera berus, którą prześladowano z bezprzykładnązawziętością.

Strach przed żmijami i innymi wężami był tak duży, że zaich tępienie w sąsiadujących z lasem obejściach gospodar-skich, niektórzy zamożniejsi właściciele ziemscy płacili nagro-dy (Kotula 1962). Bezwzględność, z jaką Lasowiacy tępili żmije,wynikała z dwóch przyczyn – wysokiego ryzyka ukąszeń i bra-ku skutecznych metod leczenia ofiar. W ubogich leśnychwsiach obuwie skórzane było przedmiotem luksusu. Latemzakładano je w zasadzie jedynie przed samym wejściem dokościoła i na inne specjalne okazje. Nawet mniej lub bardziejdalekie wędrówki do Kolbuszowej, Rzeszowa i Lwowa odby-wano pieszo i na bosaka. Na co dzień, także do lasu, jeszczedługo po wojnie chodzono boso. Trudno się więc dziwić, żeryzyko ukąszeń przez żmije było wysokie.

Zastanów się, co jesz?

Czego to jeszcze nie wymyśląw ochronie swoich interesów i zysków.Wśród gmatwaniny przeróżnych teoriii przekonań zachodzi pytanie, skądw ubogich krajach nadal dostępny jesti masowo stosowany DDT, skoro tam sięgo nie produkuje. Podobno już nigdziena świecie nie ma jego produkcji, a ma-gazyny przecież już dawno opróżnionow drodze pozbywania się towaru, zazwy-czaj, do Afryki.

Tak więc prosty związek chemiczny– węglowodór, składający się z węgla,chloru i wodoru, prosty w produkcji na-dal jest potężną bronią interesów. Nocóż, nam pozostaje nadal zjadać ów zba-wienny środek wraz z dodatkiem jesz-cze „smaczniejszych”, obecnie szerokoprodukowanych i stosowanych neoniko-tynoidów, a te to już „broń atomowa” dlawszystkiego co żyje.

�

Przypadki pokąsania dotyczyły najczęściej kończyn,zwłaszcza nóg, osób zbierających jagody bądź grzyby, pozy-skujących drewno, wypasających bydło w lesie itp., a takżerąk osób zajętych zgarniania siana lub zboża podczas siano-kosów i żniw. Niebezpieczeństwo natknięcia się na żmiję pod-czas pracy na śródleśnych polach i łąkach było duże, ponie-waż żmije podążając za gryzoniami wpełzały pod pokosy,snopki i kopy siana.

Możliwości skutecznego leczenia ukąszeń przy wykorzy-staniu surowicy zaistniały w wielu regionach praktycznie do-piero po drugiej wojnie światowej. Złożyło się na to wiele przy-czyn. Na pewno była to bieda i niski poziom uświadomienialudności, a także ograniczone możliwości szybkiego dotarciado lekarza. Zdani na własne siły mieszkańcy leśnych wsi przezdługie stulecia korzystali z ludowych metod leczenia ukąszeń.Najbardziej osobliwa z nich polegała na podaniu ukąszone-mu do skonsumowania kromki chleba z tzw. „sadłem żmii”.W zmodyfikowanej wersji tej metody, chorego częstowano spi-rytusową nalewką na sadle, a na ranę przykładano okładz tego specyfiku. Lek, jeśli miał być skuteczny, musiał być ko-niecznie pozyskany z żywych zwierząt. Wymagało to nie ladaumiejętności.

dr Zdzisław BednarzKatedra Botaniki Leśnej i Ochrony Przyrody AR w Krakowie

Świat gadów w życiu Lasowiaków– jak wykorzystać w ochronie przyrody

strach przed żmijami

Świat zwierząt, jaki towarzyszył Lasowiakom zamieszkującym obszar dawnej PuszczySandomierskiej, położonej w widłach Wisły i Sanu był bardzo różnorodny i obejmowałdużą liczbę gatunków (Głowaciński i Michalik 1979, Liana i Dragan 2001), stąd teżstosunek mieszkańców puszczańskich osad i wsi do dzikich zwierząt był zróżnicowany.



Szczegółowy opis skomplikowanej operacji pobieraniasadła, znaleźć można w książce Kotuli (1962). „Sadło żmii”uchodziło za niezawodne antidotum przeciw jej jadowi, a tak-że innym przypadłościom, np. trudno gojącym się ranom czyopuchliźnie, było używane jeszcze do niedawna i kto wie, czynie jest używane nadal. Jego pozyskiwaniem i przechowywa-niem zajmowali się wiejscy uzdrawiacza, a niekiedy lokalnasłużba leśna.

Jaka była rzeczywista skuteczność tej kuracji, żywo przy-pominającej średniowieczne metody leczenia, trudno powie-dzieć. Jeśli jednak zawierzyć informacjom Kotuli (1962), do-skonałego znawcy życia i obyczajów Lasowiaków, „ukąszonypo zastosowaniu leczenia za kilka dni chodził, a do tygodnia byłjuż zupełnie zdrów i szedł do roboty”. Podobna jest skutecz-ność leczenia szpitalnego, które po zastosowaniu surowicyprzeciwjadowej i innych zabiegach lekarskich trwa od 2 do7 dni (Mazaraki 1953, Szyndlar 1981).

Innym sposobem łagodzenia skutków ukąszeń było mo-czenie pokąsanej i skrępowanej powyżej miejsca ukąszeniakończyny w naczyniu z kwaśnym mlekiem, do którego wrzu-cano żywe żaby. Chodziło tu zapewne o spowodowanie tem-pa przemieszczania się jadu i likwidację obrzęków. Jakiemunatomiast celowi służyło wrzucenie do naczynia z mlekiemżab, trudno odgadnąć. Jest rzeczą interesującą, że równieżw Pieninach i na Podhalu medycyna ludowa stosowała mlekoi żaby, jako antidotum przeciw jadowi żmii (Strojny 1991). Żaba-mi okładano ranę, umieszczając je pod pończochą naciągniętąna ukąszoną kończynę.

Za roślinę skutecznie odstraszającą węże uchodziło, przy-najmniej w niektórych regionach Kotliny Sandomierskiej, ba-gno zwyczajne Ledum palustre, które „przeciw gadom wykła-dano po szopach” (Libera i Paluch 1993).

Lęk przed żmijami był tak wielki, że z tego powodu cierpia-ły również zupełnie nieszkodliwe dla człowieka, bo niejado-wite zaskrońce Natrix natrix nazywane wężami oraz nie odróż-niane od żmij gniewosze Coronella austriaca i padalce Anguisfragils. Jedyną winą tych gadów był wężowy kształt ciała, przy-pominający prześladowcom ich jadowitego pobratymca.

Z prześladowanych gatunków najbardziej cierpiał zaskro-niec, który w przeciwieństwie do zachowującej się skrycie żmii,przy spotkaniu z człowiekiem broni się przed nim ucieczkąi głośnym sykiem. Jeszcze większe straty ponosił znany zeswej agresywności gniewosz (Juszczyk 1987).

Na wrogi stosunek ludności do „gadów” wpłynęły takżenegatywne skojarzenia biblijne związane z udziałem wężaw popełnieniu przez prarodziców grzechu pierworodnego.Stąd też zapewne wielu świętych uchodziło za pogromcówwęży. Należał do nich między innymi św. Patryk, patron Irlan-dii. Negatywny stosunek do żmii zygzakowatej przejawialidawniej także niektórzy przyrodnicy, w tym nawet tak światli,jak Bohdan Dyakowski, który w 1913 roku pisał następująco:„Żmii należy wypowiedzieć zajadłą walkę i tępić je zawszei wszędzie”. Przeświadczenie Dyakowskiego o potrzebie tę-pienia żmii było tak silne, że godził się nawet z możliwościąwybijania mylonego ze żmiją gniewosza (za Szyndlarem1981).

Tajemniczy groźny świat gadów był ważnym elementemfantastycznych legend i opowieści mieszkańców leśnych wsi.Wierzyli oni na przykład w istnienie królewskiego węża ze złotąkoroną na głowie. Opowieści o tym olbrzymim wężu władcy,otoczonym gadzia świtą i kłębowiskiem zwykłych węży, które-go jakoby można było spotkać w lasach, powtarzano z przera-żeniem podczas sąsiedzkich wieczornych posiadów. Informa-cje o wyjątkowo dużych wężach, jakie niegdyś spotykanow lasach, były wytworem nazbyt wybujałej fantazji, albo świa-dectwem występowania w Kotlinie Sandomierskiej węża esku-lapa Elaphe longissima, czego wykluczyć nie można. Jest totym bardziej prawdopodobne, że węże te posiadały ponoćumiejętność wspinania się po krzewach.

Świat gadów pojawiał się też w przyśpiewkach i przysło-wiach Lasowiaków, takich na przykład jak: „Kogo żmija ujei jaszczurki się boi”, „Piotra i Pawła żmija ujadła”. Wchodzeniedo lasu przed świętem Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca),a zwłaszcza w samo święto, groziło niebezpieczeństwem spo-tkania królewskiego węża i jego dworskiego orszaku. Do dziśjeszcze mieszkańcy lasowiackich wsi uważają, że las w tymdniu jest pełen węży, „bo gady maja swoje święto i obierająswojego króla”. Dopiero po tym święcie można było bez obawwchodzić do lasów i korzystać z leśnych darów, zbierać jago-dy i pierwsze grzyby. Czy ograniczenia wstępu do lasu w okre-sie wiosennego odradzania się roślinności i świata zwierzątpojawiły się z pobudek religijnych, za sprawą kościoła i fran-ciszkańskiej filozofii poszanowania rodzącego się życia, czyteż były częścią pradawnej tradycji i ludowej magii, a możejednym i drugim – trudno dziś powiedzieć.

Powszechnie wierzono w okrucieństwo żmij, które rzeko-mo uśmiercają przy porodzie co słabsze swoje potomstwo.Przypisywano mu również właściwości hipnotyczne, nie tylkow odniesieniu do zwierząt, lecz także ludzi. Lęk przed wężamibył tak wielki, że nawet napotykane w lesie wylinki gadziewzbudzały u wielu przerażenie.

Negatywny stosunek ludności do żmii zygzakowatej ule-gał zmianie wraz ze wzrostem przyrodniczego uświadomie-nia mieszkańców wsi oraz na skutek radykalnej poprawy sku-teczności leczenia ukąszeń. Nie baz znaczenia był równieżspadek liczby pokąsań, wynikający z powszechnego używa-nia obuwia, które przestało być na wsi przedmiotem luksusu.

Dzięki istnieniu wiejskich ośrodków zdrowia oraz ułatwie-niom komunikacyjnym, umożliwiającym szybkie dotarcie doszpitala i podanie surowicy przeciw jadowi żmii, zagrożeniadla zdrowia i życia ofiar ukąszeń, zmalało obecnie do mini-mum. Coraz powszechniej znany stawał się również fakt, żewszystkie bez wyjątku gady, w tym zwłaszcza niszcząca dużeilości gryzoni żmija zygzakowata, należą do gatunków bardzopożytecznych i zasługujących na ochronę (Bajger 1978).

Pomimo wzrostu świadomości ekologicznej społeczeństwaoraz zmiany stosunku do węży, które w 1983 r. otoczonoochroną prawną (Najbar 2002), awersja do tej grupy zwierzątjest nadal powszechna. Ten głęboko zakorzeniony, niekiedywręcz zabobonny lęk przed wężami, utrzymujący się zarównowśród mieszkańców wsi, jak i przyjezdnych amatorów wypo-czynku w lesie, wykorzystać można z pożytkiem dla ochronycennych obiektów przyrodniczych.

Tablice informacyjne o ostojach węży z przerażającymobrazem „zygzakowatego niebezpieczeństwa” wydają siębyć najlepszym sposobem powstrzymania ludności przedwejściem do chronionych obiektów. Na pewno nie spełnią tejroli zakazy wstępu, zwłaszcza jeśli zawierać będą informa-cje w rodzaju: „Stanowisko bociana czarnego. Obszar ochro-ny strefowej” albo: „Pomnik przyrody prawem chroniony.Wstęp wzbroniony”. Mało tego, skutek umieszczenia takichtablic będzie odwrotny do zamierzonego. Natomiast suge-stywny obraz żmii z informacją: „Ostoja chronionych gadów”albo: „Uwaga. Żmijowisko. Strefa ochrony”, na pewno sku-tecznie odstraszy niejednego amatora wejścia na teren chro-niony.

Podobną rolę spełnić mogą tablice informujące o zagroże-niu kleszczami. Rola tych pajęczaków w przenoszeniu bore-liozy i wirusowego odkleszczowego zapalenia opon mózgo-wych została tak skutecznie nagłośniona przez media, że dlawielu osób kleszcze stały się dostatecznym powodem do uni-kania wycieczek do lasu. Alternatywą rozpowszechniania in-formacji o obiektach chronionych i występujących w nich ga-tunkach roślin i zwierząt, z których wiele stanowić może nielada atrakcję dla kolekcjonerów, w tym także źródło sporegozysku, jest ochrona cicha. Ta forma ochrony zyskuje corazszerszą akceptację przyrodników.

�


Na wycieczkach nie tylko odkrywa-my nowe miejsca godne obejrzenia, alerównież możemy porównać co się zmie-niło po latach. w już wcześniej kiedyśpoznanych miejscach.

Członkowie ZNP w Świlczy corocz-nie wyjeżdżają na jednodniowe wy-cieczki, poznając ciekawe zakątki naszejOjczyzny. W czerwcu – z myślą o emery-tach – do oraz w jesieni dla wszystkichchętnych bardziej sprawnych ruchowo.I tak w 2016 r. odbyliśmy wycieczkęw okolice Krakowa, zwiedzając:

– Jaskinię Nietoperzową – Jest tojedna z dłuższych jaskiń na WyżynieKrakowsko-Częstochowskiej, ok. 326 mdługości. Swą nazwę zawdzięcza licz-nym w niej dawniej nietoperzom. Podob-nie jak jaskinie Łokietka i Ciemna rów-nież jest to jaskinia krasowa z licznymisalami oraz naciekami. W 1997 rokuwnętrza jaskini służyły za scenografię dofilmu „Ogniem i Mieczem” Jerzego Hoff-mana, który się utrwali, w pamięci aż dośmierci.

– Zamek Pieskowa Skała – najlepiejzachowany zamek na Szlaku OrlichGniazd. Wybudowany w XIV wieku z ini-cjatywy króla Kazimierza Wielkiego jakojeden z wielu zamków zabezpieczają-cych szlak handlowy łączący Małopol-skę ze Śląskiem.

Obecnie ten piękny renesansowyZamek jest oddziałem Zamku Królew-skiego na Wawelu. Oryginalne wyposa-żenie wnętrz zamkowych nie przetrwałodo dnia dzisiejszego. W komnatach urzą-dzone są trzy stałe ekspozycje oparteo eksponaty ze zbiorów wawelskich.

– Kaplicę na Wodzie – to niedużydrewniany kościółek znajduje nad rzekąPrądnik. Usytuowanie go w tak osobli-wym miejscu wg miejscowej tradycjizwiązane było z zakazem carskim, wy-danym przez cara Mikołaja II zakazują-cym budowania obiektów sakralnych naziemi ojcowskiej. W takiej sytuacji po-stanowiono wybudować kaplicę „na wo-dzie”. Inicjatorem budowy Kaplicy był drStanisław Niedzielski, ówczesny dyrek-tor zakładu hydropatycznego. Wybudo-wana w 1901 roku, reprezentuje stylszwajcarsko-ojcowski.

Kaplica znajduję się we wsi Ojców,przy głównej drodze łączącej Ojcówz Pieskową Skałą.

Zwiedziliśmy również Osadę Mły-narską „Boroniówka” – zabytkowy młyni tartak wodny, którego zabudowaniapochodzą z połowy XIX w., natomiast hi-storia obiektu sięga XV wieku. Jest to je-den z najstarszych przemysłowychobiektów na terenie Doliny Prądnika, któ-ra dawniej obfitowała w obiekty przemy-słowe wykorzystujące siłę wody. Obec-nie obiekt został odtworzony z najdrob-niejszymi szczegółami. Podczas zwie-dzania wszystkie urządzenia są wpra-wiane w ruch, można też zakupić mąkęmieloną w tradycyjny sposób a w małejkawiarence zjeść pyszne wypieki wła-ścicieli.

Zwiedzaliśmy obiekty nieznane do-tychczas to: Jaskinia Nietoperzowa po-

zostająca w rękach prywatnych jak i zna-ne wcześniej, ale jakoś inaczej wyglą-dające. Wydaje się, że Maczugę Herku-lesa przeniesiono wyżej na niewielkistok. Do Zamku w Pieskowej Skale trze-ba było pokonać wiele schodów, a prze-cież jeszcze 20 lat temu wejście byłoo wiele łagodniejsze.

A może to wiek daje znać o sobie.Mimo to warto jechać ponownie w tesame miejsca, zobaczyć co się zmieni-ło. A więc, wszyscy na wycieczkę!

Jak dobrze namzdobywać góry... naszegóry – Bieszczady

Zapaleni turyści jesienią 1 paździer-nika 2016 r. udali się w Bieszczady, uro-kliwe „kapuściane góry”, tajemnicze, in-trygujące, płonące czerwienią o tej po-rze roku, najpiękniejszy zakątek naszejOjczyzny. Zdobyliśmy Wielką Rawkę(1307 m n.p.m.) – najwyższy szczyt po-łożony w paśmie granicznym Bieszcza-dów.

Jest to doskonały punkt widokowy,z którego można podziwiać wspaniałebieszczadzkie panoramy, dlatego wartozaplanować sobie wycieczkę w to uro-cze miejsce. Należy również dodać, żejest to jedyny szczyt Bieszczadów Za-chodnich, który nie znajduje się w pa-śmie Tarnicy, a jednocześnie przekracza1300 m n.p.m.

Wychodziliśmy z Przełęczy Wyżniań-skiej (855 m n.p.m.) gdzie dojechaliśmyautokarem trasą obwodnicy, od stronyUstrzyk Górnych. Szlak biegnie rozległąłąką, zalesione zbocza Małej Rawki, po


Zofia Toś

Na wycieczkach...O każdej porze, kiedy tylko czas pozwala, wyruszajmy gromadą do bliż-szych i dalszych ośrodków, zwiedzajmy je, obserwujmy, dopytujmy o każdąrzecz i uczmy się.


lewej doskonale widoczne gniazdo Tar-nicy, z prawej Połonina Wetlińska, nato-miast za plecami Połonina Caryńska– już stąd widoki są piękne.

Po około 20 minutach dotarliśmy doniewielkiego drewnianego schroniska– bacówki „Pod Małą Rawką”. Najpierwłagodnie, potem coraz bardziej stromoszliśmy pod górę. Po meczącym podej-ściu wyszliśmy na rozległe wzniesienie– to Mała Rawka (1272 m n.p.m.). Naszczycie chwila wytchnienia, czas narozglądniecie się dokoła, a widoki są stądprzepiękne, zatrzymujące dech w pier-siach. Można rzec: Zatrzymaj się na chwi-lę, odetchnij pięknem świata, tu czujesz,że jesteś wolny.

Bojkowie– zaginiony lud

Chyba każdy kto kiedykolwiek był napołudniowo-wschodnich ziemiach Pol-ski, a w szczególności w Beskidzie Ni-skim, słyszał o Łemkach, którzy niegdyśzamieszkiwali tamte tereny. Podziwiamyich cerkwie, kulturę, stroje, słowem wie-my o nich naprawdę sporo. Kto jednaksłyszał o Bojkach? Gdzie mieszkali?Czym zajmowali się na co dzień, jak żyli,w co wierzyli? Dlaczego nie pozostał ponich prawie żaden ślad, a wszelka pa-mięć po nich niemal zaginęła?

Dlaczego dziś ich już tu nie ma?

Historia gwałtownie i niezwykle brutal-nie zmieniła swój bieg w latach następu-jących bezpośrednio po drugiej wojnieświatowej. Już od początków XX wiekudawał o sobie mocno znać nacjonalizmukraiński. Powstały OUN (OrganizacjaUkraińskich Nacjonalistów) i UPA (Ukra-ińska Powstańcza Armia), które na zawszemiały przypieczętować losy Bojków.


Bojkowie to rusińska grupa etnicz-na posługująca się językiem staro-cer-kiewno-słowiańskim, która powstawa-ła od XV wieku na fali nakładania siętradycji ludów wołoskich na osadnictwosłowiańskie. Był to lud bardzo herme-tyczny, niechętny wszelkim nowościomczy kontaktom ze światem zewnętrz-nym. Bojko dla siebie samego był„swój”, a każdy inny to „obcy”. Nie za-przątał on sobie głowy określaniemswojej przynależności narodowej. Żyłtak jak to było przykazane z dziada, pra-dziada i nie potrzebował dla siebie odżycia nic więcej. W obliczu problemówz pokonaniem nacjonalistów ukraiń-skich, ówczesny rząd postanowił o cał-kowitym wysiedleniu tych terenóww ramach tzw. Akcji „Wisła”. Zakończy-ła się ona w 1947 roku całkowitym opu-stoszeniem setek wsi, spaleniem całej

zabudowy wielu z nich – słowem wy-mazaniem z mapy istniejącej tutaj odsetek lat tak bardzo bogatej historii.

W 2017 roku zwiedzaliśmy KrynicęZdrój – perłę uzdrowisk.

Dziękujemy za wspaniałe przeżyciaZarządowi Oddziału ZNP w Świlczy,a szczególnie kol. Małgorzacie Kmic-kiewicz – miłośniczce bieszczadzkichgór i nie tylko. Dziękujemy za te wspa-niałe chwile.

Jeśli więc kiedykolwiek przyje-dziecie w Bieszczady i wybierzeciesię na górskie szlaki, to ten nieobję-ty wzrokiem świat połoninowy sta-nie naprawdę przed Wami. W du-szach odciśnie się on zapachem ziółi traw, gawędą drzew, pocałunkiemsłonecznym i szczerem uśmiechemprzyjaciela na turystycznym szlaku.

Od tej pory zawsze trwać będziew Was poprzez osobiste poznaniebezkresu górskich przestworzy. Ser-cem chwycicie wszystko co pięknei zabierzecie ze sobą na zawsze, boten subtelny świat bieszczadzkiejprzyrody będzie odtąd Waszą wła-snością.

Stanisław Orłowski

�

Bibliografia:1. „Wędrówki Podkarpackie – przewod-

nik turystyczno-kulturalny”, Rzeszów2000.

2. „Moje Bieszczady” – przewodnik.3. Przewodnik po Polsce, Sport i Tury-

styka, Warszawa 1976.4. Materiały internetowe.


RODZINA – PODSTAWOWA KOMÓRKA SPOŁECZNA

Czym jest syndromsztokholmski?

Syndromem sztokholmskim określasię reakcję na bardzo silny stres. Tomechanizm pojawiający się w momen-cie poczucia zagrożenia życia. Charak-teryzuje się głównie wystąpieniem po-zytywnych uczuć dla sprawcy. Ofiarazamiast domagać się sprawiedliwościi ukarania oprawcy, staje w jego obronie.

Swoją nazwę wziął od wydarzeńz 1973 roku w Sztokholmie. Dwóch zło-dziei, wzięło w banku zakładników, któ-rych przetrzymywali 6 dni. Po przybyciuekipy ratunkowej porwani nie wykazy-wali chęci współpracy, a nawet broniliswoich oprawców, a za całą sytuacjeoskarżali policję. Po pewnym czasie je-den z zakładników założył fundację, zbie-rającą pieniądze na opłacenie adwoka-tów dla porywaczy, natomiast inna, byłazakładniczka zaręczyła się ze swoim po-rywaczem.

Jak wygląda przebiegsyndromusztokholmskiego?

Osoba przechodzi przez cztery fazy:1. Zaprzeczenie sytuacji – osoba nie

wierzy w to co ją spotyka.2. Świadomość sytuacji – osoba zaczy-

na przyjmować swoje obecne poło-żenie.

3. Depresja i stres – powodowane ogra-niczeniem wolności.

4. Przyjęcie strategii przetrwania – oso-ba zaczyna przystosowywać się dosytuacji, stara się w niej jak najle-piej odnaleźć. Dochodzi do przewar-tościowania – agresor „nie jest taki

zły”. Problem zaczyna się w momen-cie, gdy taka postawa zaczyna sięutrwalać.

Kogo może dotyczyćsyndrom sztokholmski?

Może on dotyczyć każdej osoby. Wa-runkiem jest wystąpienie następującychczynników1. Zagrożenie życia.2. Brak ucieczki lub samo przekonanie

o tym.3. Odcięcie od świata zewnętrznego.4. Sporadyczne pozytywne zachowania

oprawcy.Jak zauważyli psycholodzy Dee Gra-

ham i Edna Rawlings często wszystkie tewarunki spełniają ofiary przemocy. Ichżycie nie jest bezpieczne, są przekona-ne o tym, że nie mają dokąd uciec, częstosą izolowane od kontaktu z innymi orazagresor zachowuje się „dobrze” np. przy-nosi kwiaty, obiecuje poprawę, jest miły.

Sprawca przemocy często całkowi-cie kontroluje życie ofiary, zabrania kon-taktów z innymi, izoluje, upokarza.

Ofiara przemocy odczuwa bezsil-ność, a wszelkie pozytywne zachowa-nia sprawcy, a także sytuacje w których„mógł coś zrobić, a nie zrobił” odbieraz wielką wdzięcznością.

Jakie są symptomyi objawy syndromusztokholmskiego?

W przypadku syndromu sztokholm-skiego występuje:1. Odczuwanie przez ofiarę pozytyw-

nych uczuć w stosunku do sprawcy

i odwrotnie, czyli sprawca odczuwapozytywne uczucia wobec ofiary.

2. Odczuwanie przez ofiarę pozytyw-nych uczuć wobec tych, którzy chcąją ratować np. rodziny, przyjaciół,policji, autorytetów, instytucji pomo-cowych.

3. Niemożność podjęcia zachowań, któ-re mogłyby spowodować oswobo-dzenie się ofiary od sprawcy.

4. Poznanie i zrozumienie motywów któ-rymi kierują się sprawca oraz przyję-cie jego poglądów.

5. Okazywane pomocy sprawcy przezofiarę.

Dlaczego ofiaraprzemocy tkwiprzy sprawcy?

Patrząc z boku można niekiedy od-nieść wrażenie, że ofiary przemocy niechcą odejść. Często osoby z ich otocze-nia myślą „jakby mnie ktoś tak traktowałodeszłabym od razu”. Łatwo jest kogośosądzać, gdy samemu nie przeżyło siępodobnej sytuacji, czyli długotrwałegozagrożenia bez wiary w możliwośćucieczki.

Osoby tkwią przy agresywnym part-nerze z początku z miłości, a późniejrównież z powodu strachu. Sprawcamoże np. opowiadać o wcześniejszychzwiązkach i podkreślać, że osoby, któ-re go zostawiły i zraniły, spotkała kara.Jednocześnie przejawiać może zacho-wania pozytywne np. obdarowywaniedrobnymi, niespodziewanymi prezen-tami, szczególnie po wybuchach zło-ści. Ofiara stara się także takim wybu-chom agresj i zapobiegać, robiącwszystko, by zadowolić partnera. Pod-porządkowuje się jego potrzebom

Joanna Kiszka

Syndrom sztokholmskiw rodzinach z problememprzemocy domowej

Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Górnie jest miejscem schronienia i udzielania po-mocy osobom i rodzinom z terenu Powiatu Rzeszowskiego znajdującym się w sytuacjikryzysowej spowodowanej m.in. przemocą domową. Osoby zgłaszające się do Ośrodkapo pomoc doświadczają różnych problemów. Ucieczka od przemocy domowej wcalenie jest łatwa. Jednym z wielu powodów przez który ofiary przemocy mogą bać sięodejść od sprawcy jest tzw. „syndrom sztokholmski”.



i oczekiwaniom. Kontrolujący partnerstara się jednocześnie odciąć ofiarę odrodziny i znajomych każąc wybieraćmiedzy nim, a najbliższymi. Ofiary czę-sto nie widząc możliwości uwolnieniasię z toksycznego związku decydują sięna zerwanie kontaktów z innymi, by niezłościć partnera. W momencie podej-mowania prób opuszczenia związkusprawca może wykorzystywać manipu-lacje np. grożąc samobójstwem czyzabraniem dzieci. Sprawca odcinarównież swoją ofiarę od pieniędzy, po-zbawiając ją tym samym środków dosamodzielnego życia. Przez to wszyst-ko ofiara czuje się samotna i bezrad-na, więc dalej trwa w toksycznymzwiązku.

Jak można pomóc?

Pomóc mogą osoby najbliższe ofe-rując swoje wsparcie. Kontakt z ofiarąmogą podtrzymywać nie tylko osobisty,ale i telefoniczny czy mailowy. Należyjednak powstrzymać się od oceny, potę-piania czy wywierania na osobie z syn-dromem sztokholmskim zbyt dużej pre-sji. Osoby, które chcą pomóc muszą tak-że zaakceptować, że często jednak lękprzed sprawcą może być zbyt silny.W takich przypadkach pomoc specjali-sty będzie niezbędna.

Ośrodek Interwencji Kry-zysowej w Górnie oferu-je bezpłatnie specjali-styczną pomoc dla ofiarprzemocy.Dodatkowe informacjemożna uzyskać pod nrtel. 518 736 839.

�

Bibliografia:

1. C. Barea, „Poradnik dla kobiet ofiarprzemocy. Metody wykrywania i prze-ciwdziałania przemocy w rodzinie”.

2. H. Bednarski, „Przemoc w rodziniejako przykład dysfunkcjonalności ro-dziny”, Mazowieckie Studia Humani-styczne 13/1-2, 139-160, 2012.

3. A. Błoch-Gnych, „Syndrom sztok-holmski w relacjach międzyludzkich”,Niebieska Linia 4/2010.

4. M. Kowalczyk, T. Łącka, „Przemoci jej mechanizmy w związkach part-nerskich”, Paedagogica Christiana1/27, Toruń 2011.

Benedykta Piątek

Kiedy pomagamy innym, pomagamy sobieponieważ wszelkie dobro, które dajemyzatacza koło i wraca do nas”

Flora Edwards

WOLONTARIAT– pomagaj innym!

Jeśli masz czas wolny, chcesz pomagać, poznać no-wych ludzi i zdobyć nowe doświadczenie – zgłoś siędo GOPS Świlcza i jako wolontariusz, możesz wpły-wać na to, co się dzieje wokół nas.

Aby zostać wolontariuszem należy w pierwszej kolejności skontaktowaćsię z pracownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Świlczy telefo-nicznie pod numerem 17 86 70 144, 17 86 70 143 lub osobiście.

Z każdym z wolontariuszy zostanie zawarte pisemne porozumienie okre-ślające zakres, sposób i czas wykonywania przez wolontariusza świadczeń.Po zakończeniu pracy istnieje możliwość otrzymania zaświadczenia o wyko-nywaniu świadczeń wolontaryjnych w GOPS Świlcza.

Do czynności wykonywanych przez wolontariusza pracującego z osobąstarszą, niepełnosprawną lub samotną należy m.in.: dotrzymywanie jej towa-rzystwa poprzez odwiedziny, rozmowy, czytanie książek i prasy, wspólne wy-chodzenie na spacer, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, zrobieniu za-kupów czy wyjściu do lekarza.

Podczas swojej pracy wolontariusz współpracuje z pracownikiem socjal-nym, który zna rodzinę objętą pomocą. Pierwsze wejście wolontariusza dorodziny, osoby starszej, samotnej czy niepełnosprawnej odbywa się w towa-rzystwie pracownika socjalnego GOPS w Świlczy.

Dlaczego warto być wolontariuszem?

Wolontariat pozwala na:• Rozwijanie posiadanych umiejętności.• Nawiązanie nowych znajomości i przyjaźni.• Odkrywanie poczucia sensu pomagania innym.• Uzyskanie poczucia satysfakcji.

Wolontariat jest także ważny ponieważ:• Uczy wrażliwości na drugiego człowieka.• Daje możliwość oderwania się od monotonii życia codziennego.

Podstawowe pojęcia

Wolontariusz – osoba fizyczna, która dobrowolnie, ochotniczo i bez wyna-grodzenia wykonuje świadczenia na rzecz organizacji i instytucji i osób indy-widualnych wykraczając poza więzi koleżeńsko-rodzinne.

Wolontariat – bezpłatne, dobrowolne, świadome działanie na rzecz in-nych, wykraczające poza więzi rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Rodzajewolontariatu: bezterminowy, krótkoterminowy, jednorazowy, okresowy, indywi-dualny, grupowy itd.

Zapraszamy!



W 2018 roku do chwili obecnej żyw-ność była wydawana trzykrotniew styczniu, marcu i maju w miejscowo-ściach Świlcza i Bratkowice. Ogółemwydano 30 916,20 kg produktów żyw-nościowych tj. olej rzepakowy, fasolabiała, groszek z marchewką, mlekoUHT, herbatniki maślane, szynka dro-

biowa, makaron jajeczny, cukier biały,powidła śliwkowe, koncentrat pomido-rowy, filet z makreli, ser podpuszczko-wy dojrzewający, pasztet drobiowy.Z pomocy tej skorzystało 308 rodzinw tym 819 osób.

Mimo, że w ubiegłym roku urodzajjabłek nie był zbyt duży w lutym 2018Gminny Ośrodek Pomocy Społecznejw Świlczy wspólnie ze strażakami Ochot-niczych Straży Pożarnych w Trzcianiei Bratkowicach po raz kolejny prowadziłdystrybucję jabłek dla mieszkańcówgminy Świlcza. W miejscowościachBratkowice i Trzciana ogółem wydano43 680 kg jabłek na wartość 64 646 zł.Jabłka w miejscowości Bratkowice bez-płatnie rozładował PPiH RESTOL Sp.z o.o., a w Trzcianie Zakład Wodocią-gów i Kanalizacji w Świlczy.

Prowadzona przez GOPS w Świlczypomoc żywnościowa dla mieszkańcówgminy Świlcza zapewne przyczyni siędo bardziej różnorodnego odżywianiajak również poprawi sytuację finansowąrodzin.

�

Benedykta Piątek

Ma na celu wsparcie osób i rodzinnajbardziej potrzebujących, które z po-wodu trudnej sytuacji i niskich docho-dów nie mogą zapewnić sobie odpo-wiedniego poziomu wyżywienia, po-przez udzielanie im nieodpłatnie pomo-cy żywnościowej bez jakiejkolwiek dys-kryminacji i z poszanowaniem godnościosób uprawnionych oraz umożliwienietym osobom korzystanie z bezpłatnychdziałań towarzyszących.

Pomoc otrzymują osoby/rodziny, któ-re wymagają wsparcia z powodu ubó-stwa, sieroctwa, bezdomności, niepeł-nosprawności, długotrwałej lub ciężkiejchoroby oraz których dochód nie prze-kracza 200% kryterium dochodowegouprawniającego do korzystania zeświadczeń pomocy społecznej, tj. 1268zł w przypadku osoby samotnie gospo-darującej oraz 1028 zł na osobę w ro-dzinie.

Wszystko smakujeznakomicie...

Pracownicy socjalni GminnegoOśrodka Pomocy Społecznej w Świlczykwalifikują osoby do uczestnictwa w POPŻ i wydają zainteresowanym skierowa-nia do otrzymania pomocy.

Dziękujmy za już...Sukces nigdy nie jest efektem „słomianego zapału”.Tu trzeba przejść z podniesioną głową...

J. Madison

W roku 2018 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznejw Świlczy realizuje po raz kolejny program w formiepomocy żywnościowej. Program Operacyjny Pomoc Żyw-nościowa 2014-2020 jest współfinansowany ze środkówUnii Europejskiej.


PowspominajmyChrobry miał na imię tak samo jak mój tatuś, ale zapomniałem.Chopin, największy Polski kompozytor, pisał wyłącznie na fortepianie.

Dawniej chłop był bity przez panów, a teraz już nie ma panów.

Koty rozmnażają się jak ludzie, ale jest różnica – ich potomstwo rodzisię ślepe.

Michał był wyczerpany fizycznie i chemicznie.

Po bitwie na polu grunwaldzkim zostało więcej trupów niż przyszło.

Królów wybierano w dawnej Polsce na zasadzie erekcji.

Jacek postanowił, jak Tadeusz i Zosia dorosną – związać ich razem.

Chciałbym mieć taki zawód jak mój tata, który jest na rencie.Stare i młode małpy są bardzo zestarzałe.

Król Ludwik XIV żył w pięknym stylu, który do dziś nie zginął i możnago kupić w komisie.

A kiedy człowiek się urżnie to białe ciałka krwi go bronią.

Fredro pisał rzeczy więcej wesołe, a Mickiewicz o dziadach.

W miastach ekologię zatruwają ludzie rurami wydechowymi.

Mickiewicz urodził się w latach 1789-1855.

Na maturze wybrałem sobie temat wolny, bo lubię wolność.

Góral ma muszelki na kapeluszu, bo żyje daleko od morza.Jacek Soplica miał kilka wycieleń.

Aby nie narazić się żmii, nie należy kopnąć ją w danym miejscu.

Będąc mały las mnie przerażał.

Zmarły syn wyglądał jak prawdziwy trup.

Wszyscy czujemy się dobrze z wyjątkiem dziadka, który umarł.

Stułbia rozmnaża się przez fikanie koziołków.

W próbówce można robić nie tylko doświadczenia, ale i dzieci.

Naukowo rzecz ujmując, nie ma wschodów ani zachodów Słońca,jest tylko kręcenie się Ziemi w jedną lub w drugą stronę.Kopernik będąc małym chłopcem już miał stosunki z ciałami niebie-skimi.

Podstawowym zbożem chlebowym Węgier jest tytoń. Prócz warzywuprawia się tam również konie.

Synowie bogatej szlachty wychowywali się w łonach piastunek, któreopowiadały dzieciom straszne opowieści.

Kopernik wstrzymał słońce, ruszył ziemię i od tego czasu dzieją sięna niej dziwne rzeczy.

Małpa jest to człowiek, któremu się nie powiodło.

ROZMAITOŚCI

WYBORY SAMORZĄDOWE

Czas wyborczyNowe pomysły i koncepcje, nadzieja i gmina „nowa”!Jest tradycyjna, będzie kryształowa!Kolorowa, rozwojowa, nieskażona,zielona i samorządowa!

Co cechuje demokrację? zawiść, zazdrość i frustracje?Każdy chce mieć własne racje...Otwartości – dla każdego i młodego i starego!Wierzę, bardzo mocno wierzę,że gmina dobrze wybierze!

(inf. wł.)

Czy wiesz, że?Plastik i sztuczne tworzywa– śmieci – problememświatowym.

* Na Pacyfiku od 1997 r. dryfuje plama śmieci– czyli 10 mln ton pływających śmieci o powierzchnitakiej, jak trzykrotna powierzchnia Polski. Nasza butel-ka wyrzucona o rzeki, po kilku miesiącach znajduje sięw Atlantyku a potem na Oceanie Wielkim czyli Pacyfi-ku. Po kilku latach rozkłada się, truje, zagraża. Jak do-tąd nie znaleziono sposobu jej unieszkodliwienia. Czyzatem ryby oceaniczne są zdrowe?

Wakacje, urlopy, wczasy

* W tym roku na wakacje wybiera się ponad 70%Polaków – to jest o 15 proc. więcej niż przed rokiem.Jest to m.in. efekt świadczenia 500+.

* Od 1 do 31 maja br. w całym kraju utonęły 62osoby (komunikat MSWiA). Głównymi przyczynami tra-gedii jest brawura, alkohol, nieznajomość kąpielisk.

Na poprawęhumoru!

Kobieta po śmierci trafia do niebai natychmiast rozpoczyna poszukiwaniaswego męża. Święty Piotr sprawdzaw kartotece, ale w rubrykach: normalni,błogosławieni, święci nie ma nazwiskaposzukiwanego. Podejrzewając najgor-sze, czyli zsyłkę do konkurencji, św. Piotrpyta ze współczuciem:

– A ile lat byliście państwo małżeń-stwem?

– Ponad 50 lat! – odpowiada żonapochlipując.

– To trzeba było od razu tak mówić!– uradowany Piotr podrywa się do karto-teki! Z pewnością znajdziemy go w dzia-le „męczennicy”!

* * *Nauczycielka krzyczy na Jasia:– Jasiu, spóźniłeś się na lekcję. Co

masz na swoje usprawiedliwienie?– Pewna pani zgubiła sto złotych.– I co, pomagałeś jej szukać?– Nie. Stałem i trzymałem je pod

nogą, czekając, aż odjedzie!* * *

Studenci wybrali się na egzamin.Czekają pod drzwiami sali. Nudziło imsię więc zaczęli się bawić indeksami, takjak to się kiedyś grało monetami w pod-stawówce – czyj indeks zatrzyma się bli-

żej ściany. Tylko, że jednemu to nie wy-szło zbyt dobrze, bo zamiast w ścianętrafił indeksem pod drzwi i do sali, w któ-rej siedział egzaminator.

Przeraził się okrutnie, ale za chwilęindeks wyleciał z powrotem. Otwiera,patrzy, a tu ocena z egzaminu: 4. Ucie-szył się, no więc koledzy postanowiliwrzucać dalej.

Kolejny dostał 3+, następny 3. W tymmomencie zaczęli się zastanawiać. Ko-lejna ocena wydawała się dosyć jedno-znaczna – 2+ nie wchodziło w grę.Wreszcie jeden postanowił zaryzykować.Wrzuca indeks. Czeka.

Nagle otwierają się drzwi, stajew nich egzaminator:

– Piątka za odwagę!

Koncert

„Cztery

Pory Roku”W dniu 8.04.2018 r. w hali sportowej

w Świlczy odbył się koncert pt. „CzteryPory Roku” w wykonaniu Zespołu Ta-necznego Koloret oraz Grupy Teatral-nej Tespis. Razem na scenie zaprezen-towało się 170 dzieci i młodzieży zeŚwilczy, Bratkowic i Rudnej Wielkiej.

I Turniej Szachowyo Tytuł Mistrza Regionalnego Domu Tradycji Ludowych w Trzcianie

Fot. Zbigniew Lis

lato2018 2018 WIELKA GMINNEGOZ WTRZCIANIE ALNIK TURALNY

Documents

Transcript of lato2018 2018 WIELKA GMINNEGOZ WTRZCIANIE ALNIK TURALNY