Centralna Komisja Egzaminacyjna

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz�cia egzaminu.

WPISUJE ZDAJ�CY

KOD PESEL

Miejsce

na naklejk�

z kodem

Uk�a

d g

rafi

czn

y ©

CK

E 2

01

0

EGZAMIN MATURALNY

Z HISTORII MUZYKI

POZIOM PODSTAWOWY

Instrukcja dla zdaj�cego

1. Sprawd�, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron

i p�yt� z nagraniami. Ewentualny brak zg�o�

przewodnicz�cemu zespo�u nadzoruj�cego egzamin.

2. Arkusz zawiera 30 zada�. Do zada� nr 1, 2, 3 do��czone

s� przyk�ady d�wi�kowe nagrane kolejno na p�ycie.

Rozwi�zuj te zadania po wys�uchaniu przyk�adów. Przed

przes�uchaniem przyk�adów, zapoznaj si� z tre�ci�

polece�. Zadania te oznaczone s��.

3. Rozwi�zania wszystkich zada� zamie�� w miejscu na to

przeznaczonym.

4. Pisz czytelnie. U�ywaj d�ugopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

5. Nie u�ywaj korektora, a b��dne zapisy wyra�nie przekre�l.

6. Pami�taj, �e zapisy w brudnopisie nie b�d� oceniane.

7. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój

numer PESEL i przyklej naklejk� z kodem.

8. Nie wpisuj �adnych znaków w cz��ci przeznaczonej

dla egzaminatora.

MAJ 2012

Czas pracy:

120 minut

Liczba punktów

do uzyskania: 100

MHM-P1_1P-122

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy2

Zadanie 1. (6 pkt) �Po wys�uchaniu trzech fragmentów utworów instrumentalnych wykonaj poni�sze polecenie.

Podaj, uwzgl�dniaj�c obsad� wykonawcz� i cechy stylu, jakie gatunki reprezentuj� te utwory, oraz wymie� epoki, w których powsta�y. Nazw� gatunku wybierz spo�ród

podanych.

sonata triowa, sonata skrzypcowa, symfonia, koncert, kwartet smyczkowy

Gatunek Nazwa epoki

1.

2.

3.

Zadanie 2. (4 pkt) �Poni�sza ilustracja przedstawia fragment zapisu jednego z g�osów motetu In te Domine

speravi Wac�awa z Szamotu�.

Po wys�uchaniu fragmentu motetu wykonaj polecenia A–D.

A. Nazwij rodzaj techniki imitacyjnej zastosowanej w tym motecie.

.......................................................................................................................................................

B. Nazwij rodzaj harmoniki.

.......................................................................................................................................................

C. Nazwij przedstawion� na ilustracji notacj�.

.......................................................................................................................................................

D. Podaj wiek, w którym powsta� ten motet.

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy3

Zadanie 3. (7 pkt) �Prezentowane przyk�ady muzyczne oparte s� na stylizowanych ta�cach. Po wys�uchaniu

utworów wykonaj polecenia A i B.

A. Podaj nazw� ta�ca, który by� podstaw� stylizacji, oraz stulecie, w którym powsta�utwór prezentowany w przyk�adzie.

Przyk�ad Nazwa ta�ca Stulecie

1.

2.

3.

B. Podaj nazw� kraju, z którego wywodzi si� ka�dy z tych ta�ców.

1. ........................................ 2. ........................................ 3. ........................................

Zadanie 4. (1 pkt) Przeczytaj uwa�nie poni�szy opis, a nast�pnie podaj imi� i nazwisko kompozytora,

o którym mowa w cytowanym tek�cie.

Twórczo�� [...] odegra�a powa�n� rol� w rozwoju zarówno w�gierskiej, jak i europejskiej

muzyki XX wieku. [...] odkry� autentyczny folklor w�gierski, usuni�ty w cie� przez muzyk�

cyga�sk� i wykorzystywa� go w swojej twórczo�ci kompozytorskiej w sposób b�d�cy do dzi�

wzorem dla wielu kompozytorów. Charakterystyczne cechy muzyki [...] to harmonika

wyzwolona z wi�zów systemu funkcyjnego, z uprzywilejowaniem silnie dysonuj�cych

interwa�ów sekundy, kwarty, septymy oraz �ywio�owy, motoryczny rytm.

Imi� i nazwisko kompozytora ......................................................................................................

Zadanie 5. (3 pkt) A. Wska� dwie wybrane przemiany stylistyczne, jakim podlega� madryga� w XVI wieku.

1. ...................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

B. Podaj nazwisko jednego z w�oskich madrygalistów tego czasu.

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 1. 2. 3. 4. 5.

Maks. liczba pkt 6 4 7 1 3 Wype�nia

egzaminator Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy4

Zadanie 6. (4 pkt) Przyk�ady nutowe przedstawiaj� dwa fragmenty (pocz�tkowy i ko�cowy) I cz��ci Koncertu

fortepianowego Es-dur KV 271 Wolfganga Amadeusa Mozarta.

1. Pocz�tek koncertu

A. Przeanalizuj zapis pocz�tkowego fragmentu koncertu i wyja�nij, dlaczego pocz�tek

tego koncertu odbiega w swej budowie od modelu klasycznego.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

B. Wymie� dwa inne koncerty ró�nych kompozytorów, których pocz�tek ma podobne

ukszta�towanie.

1. ...................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy5

2. Zako�czenie I cz��ci koncertu

C. Przeanalizuj zapis zako�czenia I cz��ci koncertu i wyja�nij, co wykonuje solista

w czasie pauzy z fermat� w partii orkiestry.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 7. (4 pkt) Najkunsztowniejszym przejawem greckiej sztuki synkretycznej by� dramat.

A. Na poni�szej li�cie podkre�l imiona autorów antycznych tragedii.

Safona, Sofokles, Eurypides, Pitagoras, Platon, Ajschylos

B. Opisz rol� muzyki w staro�ytnej tragedii.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 6. 7.

Maks. liczba pkt 4 4 Wype�nia

egzaminatorUzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy6

Zadanie 8. (2 pkt) Zamieszczona poni�ej ilustracja przedstawia teatr operowy na „Zielonym Wzgórzu”

w Bayreuth, zbudowany wed�ug projektu kompozytora. Teatr bywa porównywany

do „�wi�tyni sztuki” – celu pielgrzymek s�uchaczy. Wystawiane tam dzie�a stanowi�y rodzaj

misterium, zdolnego wprowadzi� odbiorc� w stan g��bokiego poruszenia, bliski katharsis.

A. Podaj nazwisko twórcy, dla którego wzniesiono teatr operowy w Bayreuth.

.......................................................................................................................................................

B. Podaj tytu� dzie�a, którego wykonanie w ci�gu czterech kolejnych wieczorów

(na wzór greckiej tragedii) zainaugurowa�o w 1876 roku dzia�alno�� teatru.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 9. (2 pkt) Na podstawie przytoczonego tekstu podaj nazwisko kompozytora oraz nazwij okres jego

twórczo�ci, o którym mowa w cytowanym fragmencie.

[...] wykroczy� wyra�nie poza tonalno��, lecz od innej strony ni� Francuzi [...]. W dalszym

ci�gu fascynowa�a go programowo��, wyobra�ni� jego wci�� zajmowa�y mity staro�ytne [...]

czy legendy Wschodu [...], za� niezapomniane wra�enia z podró�y sycylijskiej zawar�

w pe�nej miejscami wr�cz bizantyjskiego przepychu muzycznego, uko�czonej ju� po wojnie

operze „Król Roger” [...].

Kompozytor .................................................................................................................................

Nazwa okresu twórczo�ci .............................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy7

Zadanie 10. (4 pkt)Twórczo�� Johanna Sebastiana Bacha zwi�zana jest z ró�nymi miastami Niemiec. Podaj

nazw� miasta, w którym kompozytor tworzy� w ostatnim okresie swojego �ycia, oraz

wymie� trzy formy (gatunki), jakie wtedy komponowa�. Nazwy form (gatunków) wybierz spo�ród podanych.

opery, msze, koncerty brandenburskie, inwencje, pasje, kantaty religijne,

partity na skrzypce solo

Nazwa miasta ...............................................................................................................................

Formy (gatunki)

1. …................................ 2. …................................ 3. …................................

Zadanie 11. (6 pkt) A. Uzupe�nij tabel�, wpisuj�c przy ka�dym z podanych tytu�ów symfonii nazwisko jej

kompozytora.

Tytu� symfonii Kompozytor

A. Turangalîla

B. Fantastyczna

C. Jowiszowa

D. Po�egnalna

E. Klasyczna

B. Uporz�dkuj symfonie chronologicznie, zaczynaj�c od tej, która powsta�a najwcze�niej.

Obok numerów wpisz odpowiednie litery.

1. ............ 2. ............ 3. ............ 4. ............ 5. ............

Zadanie 12. (3 pkt) Uzupe�nij tekst, wstawiaj�c w miejsca wykropkowane imi� i nazwisko kompozytora,

liczb� skomponowanych przez niego psalmów w polskim przek�adzie tekstu oraz imi�i nazwisko autora tego przek�adu.

Z katolickiego �rodowiska pochodz� Melodie na Psa�terz polski skomponowane przez

............................................................................................., znane z wydania, jakie ukaza�o

si� w 1580 roku w Krakowie. Dzie�o zawiera ............. opracowanych czterog�osowo psalmów

w polskim przek�adzie ......................................................................................, przeznaczonych

dla „prostych domaków”, jak zaznacza� kompozytor we wst�pie.

Nr zadania 8. 9. 10. 11. 12.

Maks. liczba pkt 2 2 4 6 3 Wype�nia

egzaminator Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy8

Zadanie 13. (2 pkt) Poni�ej przedstawiono fragment wspó�czesnej partytury.

A. Podaj nazw� wielodwi�ków, które dominuj� w przedstawionym fragmencie.

.......................................................................................................................................................

B. Podkre�l rok, w którym po raz pierwszy u�yto takie wielodwi�ki.

1910, 1930, 1950, 1970

Zadanie 14. (2 pkt) Podaj dwa znaczenia w�oskiego terminu „stretto”.

1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy9

Zadanie 15. (3 pkt) Poni�ej przedstawiono zapis fragmentu znanego �redniowiecznego �piewu, którego tekst

wielokrotnie opracowywany by� w muzyce nast�pnych epok.

A. Podaj nazw� notacji chora�owej zastosowanej w przedstawionym fragmencie.

.......................................................................................................................................................

B. Okre�l zastosowanie tego �piewu w liturgii.

.......................................................................................................................................................

C. Podaj wiek, z którego pochodzi pierwsze wielog�osowe opracowanie tej liturgii.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 16. (2 pkt) W�ród koncertów fortepianowych znajduje si� kilka napisanych dla pianisty Paula

Wittgensteina, który straci� praw� r�k� podczas I wojny �wiatowej.

Podkre�l nazwiska kompozytorów, którzy napisali koncert na lew� r�k�.

Béla Bartók, Maurycy Ravel, Igor Strawi�ski, Sergiusz Prokofiew, Olivier Messiaen

Zadanie 17. (1 pkt) Nie tylko symfonie Josepha Haydna s� opatrzone charakterystycznymi tytu�ami, ale te�dwa cykle jego kwartetów smyczkowych. Podaj tytu� jednego z tych cykli.

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 13. 14. 15. 16. 17.

Maks. liczba pkt 2 2 3 2 1 Wype�nia

egzaminator Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy10

Zadanie 18. (5 pkt) Szko�y kompozytorskie dzia�aj�ce w ró�nych okresach historycznych wypracowa�y

charakterystyczne dla siebie techniki kompozytorskie.

A. Przyporz�dkuj wymienione techniki (A–F) odpowiednim szko�om kompozytorskim

(1–5).

1. Szko�a wenecka

2. Szko�a darmsztadzka

3. Paryska szko�a Notre-Dame

4. Szko�a mannheimska

5. Szko�a burgundzka

A. technika przetworzeniowa

B. technika fauxbourdon

C. technika serialna

D. technika polichóralna

E. technika aleatoryczna

F. technika organalna

1. ............ 2. ............ 3. ............ 4. ............ 5. ............

B. Uporz�dkuj chronologicznie podane szko�y kompozytorskie, zaczynaj�c od tej, która

dzia�a�a najwcze�niej. Wpisz w tabeli odpowiednio numery 1–5.

Szko�y kompozytorskie Kolejno��

Szko�a wenecka

Szko�a darmsztadzka

Paryska szko�a Notre-Dame

Szko�a mannheimska

Szko�a burgundzka

Zadanie 19. (3 pkt) Rozstrzygnij, czy poni�sze definicje s� prawdziwe, czy fa�szywe. Wpisz we w�a�ciwych

miejscach tabeli s�owo prawda, je�li definicja jest prawdziwa, lub fa�sz, je�li definicja jest

fa�szywa.

Antyfona to rodzaj �piewu gregoria�skiego, opartego na krótkich

tekstach sylabicznych, wykonywanego przed i po psalmie.

Sekwencja stanowi�a pierwotnie rodzaj tropu wprowadzonego

na melizmatach �piewu Alleluja.

G�os zaczerpni�ty z chora�u gregoria�skiego w organum

paralelnym nazywano vox organalis.

Zadanie 20. (2 pkt) W wi�kszo�ci swych symfonii Ludwig van Beethoven zast�pi� menueta scherzem.

A. Wymie� jedn� z symfonii Beethovena, w której wyst�puje menuet.

.......................................................................................................................................................

B. Wymie� jedn� z symfonii Beethovena, w której pojawia si� scherzo.

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy11

Zadanie 21. (2 pkt) Ilustracja przedstawia jedn� z odmian lutni. Instrument ten w epoce baroku cz�sto wchodzi�

w sk�ad grupy realizuj�cej parti� basso continuo.

A. Podaj nazw� tego instrumentu.

.......................................................................................................................................................

B. Wymie� dwa inne instrumenty wykorzystywane w ramach grupy basso continuo

jako instrumenty fundamentalne.

1. ................................................................. 2. .................................................................

Zadanie 22. (2 pkt) John Cage jest uwa�any za twórc� aleatoryzmu. Przedstaw sposób wykorzystania

techniki aleatorycznej w wybranym jego utworze.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 18. 19. 20. 21. 22.

Maks. liczba pkt 5 3 2 2 2 Wype�nia

egzaminator Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy12

Zadanie 23. (4 pkt) A. Do podanych tytu�ów uwertur koncertowych (1–4) przyporz�dkuj nazwiska ich

kompozytorów (A–E).

1. Akademicka A. Sergiusz Prokofiew

2. Bajka B. Johannes Brahms

3. Rok 1812 C. Stanis�aw Moniuszko

4. Hebrydy D. Feliks Mendelssohn

E. Piotr Czajkowski

1. .................... 2. .................... 3. .................... 4. ....................

B. Podaj nazwisko kompozytora, który komponowa� pierwsze uwertury koncertowe.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 24. (3 pkt)

Wczesne utwory Krzysztofa Pendereckiego charakteryzuj� si� poszukiwaniem nowych

brzmie� poprzez rozszerzanie �rodków artykulacyjnych, w szczególno�ci w grupie

instrumentów smyczkowych i perkusyjnych.

A. Wymie� dwa tytu�y utworów, które reprezentuj� ten okres twórczo�ci.

1. ...................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

B. Podaj nazw� techniki kompozytorskiej, której charakterystyczn� cech� jest

kreowanie nowych jako�ci brzmieniowych.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 25. (2 pkt) Forma symfonii zwykle uj�ta jest w cztery kontrastuj�ce ze sob� cz��ci. Wymie� dwie

symfonie o innej budowie cyklu i podaj nazwiska ich twórców.

Symfonia Kompozytor

Zadanie 26. (2 pkt) Przedstaw genez� fugi, podaj�c epok�, w której powsta�a, i jedn� z form

instrumentalnych, z których si� wywodzi.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy13

Zadanie 27. (3 pkt) redniowieczne pie�ni rycerskie by�y zró�nicowane pod wzgl�dem tre�ci. Podaj, jaka

tematyka wyst�puje w wymienionych ni�ej gatunkach.

Chansons de geste .....................................................................................................................

Chansons de toile .....................................................................................................................

Alby .......................................................................................................................

Zadanie 28. (2 pkt) W�ród instrumentalnych form barokowych eksponowane miejsce zajmuje suita. Georg

Friedrich Händel komponowa� g�ównie suity na klawesyn, ale w jego dorobku s� równie�

suity orkiestrowe, które zdoby�y popularno�� jako utwory okoliczno�ciowe przeznaczone

do wykonania plenerowego.

Podaj tytu�y dwóch suit orkiestrowych Händla.

1. .................................................................. 2. ..................................................................

Zadanie 29. (2 pkt) Wymie� dwa utwory reprezentuj�ce ró�ne gatunki muzyki programowej z twórczo�ci

Ferenca Liszta.

Gatunek Przyk�ad dzie�a

Zadanie 30. (12 pkt) Cyprian Kamil Norwid w poemacie Promethidion napisa�, �e Fryderyk Chopin „ludowe

podniós� do ludzko�ci”. W krótkiej wypowiedzi wyja�nij i rozwi� my�l Norwida.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Nr zadania 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.

Maks. liczba pkt 4 3 2 2 3 2 2 12 Wype�nia

egzaminator Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy14

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z historii muzyki

Poziom podstawowy15

BRUDNOPIS