Cz. 4

1. Nadzór sprawowany w ramach układu

scentralizowanego (administracji rządowej):

A) nadzór wewnątrzadministracyjny

rozporządzeń

B) nadzór wewnątrzadministracyjny aktów

prawa miejscowego terenowych organów

administracji rządowej

2. Nadzór sprawowany w ramach układu

zdecentralizowanego (nad aktami

prawotwórczymi organów samorządu

terytorialnego)

A) nadzór wojewody

B) nadzór regionalnej izby obrachunkowej

Art. 61. ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206 ze zm.):

Prezes Rady Ministrów uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego, w tym rozporządzenia porządkowe, ustanowione przez wojewodę lub organy niezespolonej administracji rządowej, jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania, a także może je uchylać z powodu niezgodności z polityką Rady Ministrów lub naruszenia zasad rzetelności i gospodarności.

Prezes Rady Ministrów określił, w drodze

rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa

miejscowego ustanowionych przez wojewodę i

organy niezespolonej administracji rządowej (Dz.

U. z 2009 r., nr 222, poz. 1754).

TRYB

1. Akt prawa miejscowego jest przekazywany

wraz z uzasadnieniem właściwemu

rzeczowo ministrowi.

2. Właściwy rzeczowo minister dokonuje

wstępnej kontroli aktu i przekazuje go:

- ministrowi właściwemu ds. administracji

publicznej (jeśli akt wydał wojewoda) lub

- Prezesowi Rady Ministrów (jeśli akt wydał

organ niezespolonej administracji rządowej)

TRYB

3. Akt prawa miejscowego ustanowiony przez

wojewodę wraz z opinią właściwego rzeczowo

ministra oraz informacją o wynikach kontroli

przeprowadzonej przez ministra ds.

administracji publicznej, minister ten (czyli ds.

administracji) przekazuje Prezesowi Rady

Ministrów.

KRYTERIA

Akty prawa miejscowego wojewody i organów

administracji niezespolonej kontrolowane są

pod względem zgodności z:

1) przepisami powszechnie obowiązującymi

(legalności)

2) polityką Rady Ministrów (rządu)

3) zasadami rzetelności i gospodarności

ZARZĄDZENIE NADZORCZE

Jeśli akt prawa miejscowego wojewody (lub

organu niezespolonej administracji rządowej)

jest niezgodny z ww. kryteriami, Prezes Rady

Ministrów może uchylić ten akt.

Uchylenie aktu ma charakter konstytutywny

(działa ex nunc).

Nadzór nad aktami prawotwórczymi

sprawowany w ramach układu

zdecentralizowanego przewidują wszystkie

ustawy samorządowe. Regulacje na ten

temat zawierają odpowiednie rozdziały tych

ustaw dotyczące nadzoru (rozdział 10 u.s.g.,

rozdział 8 u.s.p., rozdział 7 u.s.w.)

TRYB

Akty prawa miejscowego (uchwały,

zarządzenia) są przekazywane organowi

nadzoru (wojewodzie lub regionalnej izbie

obrachunkowej) w terminie 7 dni od ich

podjęcia (przepisy porządkowe w terminie 2

dni)

KRYTERIA

Jedynym dopuszczalnym kryterium nadzoru

nad działalnością prawotwórczą samorządu

terytorialnego jest LEGALNOŚĆ (ZGODNOŚĆ Z

PRAWEM)

(art. 171 Konstytucji)

ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE

1. Stwierdzenie nieważności (gdy akt narusza

prawo w sposób istotny)

(akt traci moc prawną ze skutkiem ex tunc)

2. Stwierdzenie, że akt wydano z naruszeniem

prawa (w razie nieistotnego naruszenia

prawa)

(akt nie traci mocy prawnej)

3. Wstrzymanie wykonania aktu prawa

miejscowego (obligatoryjne i fakultatywne)

Termin na wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego

(stwierdzenia nieważności)

Organ nadzoru (wojewoda lub r.i.o.) ma 30 dni

od dnia doręczenia mu aktu prawa

miejscowego na wydanie rozstrzygnięcia

nadzorczego stwierdzającego nieważność aktu

prawa miejscowego.

Po upływie tego terminu organ nadzoru nie

może już stwierdzić nieważności aktu; może go

jednak zaskarżyć do sądu administracyjnego.

1. Kontrola sprawowana przez Trybunał

Konstytucyjny (kontrola konstytucyjności)

2. Kontrola sprawowana przez sądy

administracyjne (kontrola legalności)

Zgodnie z art.188 Konstytucji RP Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach:

1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,

2) zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,

3) zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe, z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,

4) zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych,

5) skargi konstytucyjnej, o której mowa w art. 79 ust. 1.

1) Wniosek o zbadanie konstytucyjności

(legalności) aktu prawa powszechnie

obowiązującego (nie dotyczy aktów prawa

miejscowego – por. art. 188 Konstytucji)

2) Skarga konstytucyjna (art. 79 Konstytucji)

3) Instytucja pytań prawnych do TK

Art. 79 Konstytucji RP

Uprawnienie każdego, czyje konstytucyjne

wolności i prawa zostały naruszone, do

wniesienia do Trybunału Konstytucyjnego

skargi w sprawie zgodności z Konstytucją

ustawy lub innego aktu normatywnego, na

podstawie którego sąd lub organ

administracji publicznej orzekł ostatecznie o

jego wolnościach lub prawach, albo o jego

obowiązkach określonych w Konstytucji.

Art. 193 Konstytucji RP

Każdy sąd rozpoznający konkretną sprawę

może przedstawić Trybunałowi pytanie

prawne co do zgodności aktu normatywnego

z Konstytucją RP, ratyfikowanymi umowami

międzynarodowymi i ustawami, jeżeli od

odpowiedzi na pytanie prawne zależy

rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed

tym sądem.

Poddanie kontroli sądu administracyjnego następuje poprzez zaskarżenie, czyli w drodze złożenia skargi.

Określenie kategorii zaskarżalnych form działania znajduje się w art. 3 § 2 p.p.s.a.

p.p.s.a. – ustawa Prawo o postępowaniu przed

sądami administracyjnymi

Przedmiotem skargi do WSA mogą być m.in.:

• akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej,

• akty prawa miejscowego terenowych organów administracji rządowej

• akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego,

• bezczynność organów

Rodzaje skarg wnoszonych do WSA:

- skarga „powszechna” (może ją wnieść każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone aktem prawa miejscowego) – art. 101 usg, art. 87 usp, art. 90 usw

- skarga wnoszona przez prokuratora, RPO, RPD lub organizację społeczną

- skarga organu nadzoru na akt prawa miejscowego samorządu terytorialnego

- skarga jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru (rozstrzygnięcie nadzorcze) dot. samorządowych aktów prawa miejscowego

- skarga na bezczynność prawotwórczą (w razie „niewykonywania czynności nakazanych prawem” – art. 101a usg, art. 88 usp, art. 91 usw) – odpowiednio stosuje się zasady dot. skargi „powszechnej”

Rodzaje rozstrzygnięć WSA:

1) uchylenie aktu nadzoru

1) stwierdzenie nieważności aktu prawa

miejscowego

2) stwierdzenie, że akt wydano z naruszeniem

prawa