Skala Glasgow: Oczy: 1-nie otwera 2-na ból 3-na polecenie 4-spontan Reakcja słowna: 1-nie mowi 2-dźwieki 3-nie na temat 4-splątanie 5-logika

Ruch: 1-nie rusza 2-patWp odm 3-patZg odk 4-ból 5-lokaliz 6-normalneprzytomnosc: 15-13- łagodne 12-9-umiarkowane 8(wskaz do intub)-6-brak przyt 5-odkor 4-odmóż 3-deathdzieci(<4rż): Oczy-j.w. Słowna:2-pobudzenie 3-niespokojne 4-płacz 5-ok Ruch-j.w.Skale czerniaka: Clarka - zaawansowania histo w nablonku Breslova-zaawans histo w głęb naciekania Skala Ohngrena - rokowania (gł zatok) w lokalizacji przed-dol(lepiej) lub tyl-gór(gorzej) wzgl linii OhngrenaN1-po1,ta str<3cm 2a-po1,ta str<6cm 2b-mnog,ta str<6cm 2c-obu/2ga str<6cm 3->6cmG1- wyosko zróżnicowany 2-średnio zróżnicowany 3-słabo zróżnicowany X-nie da sie ocenicszpiczak mnogi:plasmocyty(biopsja, szpik ponad 15%),Bence-Jones w moczu(nerka szpiczak),mapa geograf L:pal r+cguz Ewinga - z mezenchymy szpiku, cebula radio+chemamiesaki daja przerzuty glownie droga naczyn krwionosnych, rzadko do wezlow, lecz chir lub skojarzoneosteosarcoma- najczesciej przy Pagecie, zwyrodnieniach. Ból!,^fosfataz, ΔCodmana-uniesienie okostnej,słońce,cebulast rak szczeki:1nie przekracza scian zatok 2poza sciany zatok, nie przekr pośrodk 3za pośrodk 4rozlegle i odlegle mleczenie 1. czesciowa resek szczeki z zachow. dna oczodolu 2. całk resek szcz+oczo+sitow 3.chir+radio 4.paliatywrak ślinianki - poraz n7, bole skroni, szczekoscisk sialografia=amput przewodow L:margines +Jewdynski-Crileczerniak - nienablonkowy, barwnikowy, permeacja(satelit),chłonne i krwioprzerzuty raka zatoki: wezly podbrodk, podzuch, zagardlowe, glebokie szyji OBJ:posoka,rozchw,łzaw,exoft,bol policzskóra: podstaw, j.u./wargi-płaskorak jezyka - L t1,t2= radio/chir, n0-oberve, n1,n2-J-C+przeciwne czynnosciowe(bez tet szyj, scm i nerwow)marginesy: baso 0,5-1 spino 1-2 melano 3-6jewdynski-Crile: wezly nadgnyk+dol podzuch(ślin,tk łącz i tłusz)+ż szyj ZiW+wezly szyj pow i głę+platys+scm+ło-gnantrotomia Denkera - wstep do radio w nieoperacyjnym raku szczekichir lecz: płasko, gruczoło, ślinianek, mięsaki, nerwowe, czerniakibrachyterapia (śródtkankowe lecz radem) - rak policzka, dna j.u., ruchomej czesci jezykaradioterapia: guzy limf, siateczk-śródbłonk, szpiczak, Ewing, lity, anaplastyczny, podstawo(rzadko)wsk do chemii: ziarnica złośliwa, chłoniaki, mięsak rhabdo, Ewing szczek.p/wsk do chemii(skala Karniowskiego): gruzlica pluc, wrzody zoladka i 12cy, nWąt, leukopenia, skazy immunoterapia: chłoniaki, szpiczak, mózgu, Burkitt, Kaposi, czerniaknaczyniak jamisty roznicujemy z: torbiela, szkliwiakiem, ziarniniakiem naprawczym, guzem olbrzymiokomorkowympierwotny rak zuchwy: resztki nablonka rozwojowegoleukoplakia III stop.-> r.in situzmiany osteolityczne- bisfosfonianyleczenie raka j.ustnej- radio + chem+ zabiegrak wargi najczesciej M 50-70rż, od razu caly wycinekg Stewarta-rak śluz-naskór,płat pow przyusz,hi-gr(wznowy,przerz krw,chł)lo-gr(rzadko przerz chł) lub zębopo w żuchatraumatyczne = dobry dostępZJO: parestezje, ogranicz odwodzenia, asymetria, krw z nosaZJSO - zjo ze złamaniem dna oczodoluLe Fort 2: obrzek, wydluzenie i cof środka twarzy, krwiaki okular, krew z nosaZIWK 1str: zaburz zgryzu, zgryz otwarty po str przeciwnej, krzyzowy po tej samejZIWK 2str: zgryz otwarty calkowityLeFort 3: krwiak okularowy i krew z nosa, opadniecie galek ocznychZlamanie zuchwy najrzadziej dziobiasty najczesciej trzon w klachsurowica = antytoksyna = uodpornienie bierneszczepionka = anatoksyna = uodpornienie czynneZJS: parestesje, asymetria, ograniczenie odwodzenia, krew z nosatriada ZIDO: po2ne widzenie, enoftalmia, zaburznie czucia podoczodolowegopseudoptoza statyczna: pamieszczenie przyczepu wiezadel powiekxantoma - żółtak, z cholesterolem, nalezy do włokniakow, na szyji albo skorze kostniaki - w kosci zbitej/gabczastej, w szczece, zuchwie, zatokach, pokrywie czaszki, powoduja bole, parestezjeabrikosoff - w jezyku i wardze, z oslonek nerwowych,nienablonkowy łagkostniwiak - rzadki, zebopochodny, 4 typy, na wyrosku, w kolicy zeba, rosnie duzy. Wymaga chirurgi, czasem resekcjinadziaslak - zapalno-rozrostowe guzopodobne, wywodzi sie z przyzebia, mezenchymalny [epulis ]chrzestniakowatosc - szczegolnie zdolna do metaplazji zlosliwej, ogniska zwpanien, ssżGorlin-goltz - mnogie torbiele, raki podstawne, nieprawidlowa gosp Ca-PO4Melkerson-Rosenthal - bruzdowaty jezyk, porazenie 7, obrzek twarzyRecklinghausen - rozsiana nerwiakowłokniakowatosc

promienica - leczenie 6-8 tygodni, usuniecie blizn najwczesniej po 6 miesiacachropniak woreczka łzowego - niedrożnośc przewodu nosowo-łzowegoropniak na twarzy: woreczek łzowy i staw skroniowo- żuchwowy, i zatoka szczękowaCo nie powoduje wzrostu ciśnienia śródczaszkowego - wodniak mózguCo nie powoduje diplopii - odma oczodołu bez czegośtamjaka czesc zeba anajduje sie w swietle torbieli zawiazkowej-koronaktore kom zapamietuja trucizny-limf TZłam przed dołu: krwiaki okularowe uszkodz nerwu 1 i 2 wyciek płynu m-rZłam środ dołu: przerw błony bębenkowej przemieszczenie kosteczek porażenie nerwu 7 Złam tyl dołu: całkowita głuchota porażenie n. 7 wyciek krwi i płynu z ucha/przez trąbkę do gardła Battle’aΔ Cushinga- występuje przy ^ciś wewczasz = ↓akcji serca ↑ ciś tet ↑ oddechu Wskaz monit ciś śrczasz: Glasgow<8,obrzęk mózgu,narastajacy,brak odp leki p/obrzęk,planowane spiączki barbiturOdma wewczasz–powietrze w jamie, wskutek złamania z rozerwaniem opony twardej, oczodołu, powikłań pooperacwrzód Cushinga- stresowy, powstaje 5 h po urazie, podawanie inh pompy H+ może przeciwdziałać jego powstaniuwytrzeszcz tętniacy = przetoka szyj-jamista (+szumy, przekrwienie, po2ne widz, bóle, ↓ostrości i ↓ ruch oka)z.Schwartza- Barttera–objawia się przewodnieniem – zespół SJADH( zatrucie wodne,nudy,osłab,padaka,wzrost ADH)z Hornera: zwężenie źrenicy cofnięcie gałki ocznej opadanie powiekiz Marcus- Gunn- przy uszkodzeniu siatkówki lub samego nerwu wzrokowego, źrenica nie reaguje na światłoPrzez szczelinę oczodołową górną przechodzą nerwy czaszkowe:III IV V-1 VI Szczel oczod dolna: m-y skrz więk klin a szczęką,łączy dół skrz-podn, z którego wnika do oczodołu n jarzmowy( V2)z Szczel ocz gór: unieruchomienie gałki, zez rozbież, rozszerz źren, ↓ ostrości zaburzenia czucia , wytrzeszczz stozka oczodolowego - z szczel ocz gor + slepota (n.2)otwór n II= w skrz mniej klin przyśr od szcz o gór[n.II,t ocz,wianek m prostych,skoś gór,dźwig pow gór = szczyt stoż]szyna Tigerszteda - 1,5mm alu drut, co 1cm pętle na gumy, mocuje sie ligaturami drucianymiGunninga 2 płyty połączone wałami bocznymi, +proca brodkowaAdams - szyna+dolny brzeg oczodolu/boczny/gorny+funda 4 tygodniemucocele - sluzowiak (torbiel) w zatoce, na tle przewl zap przewodu slinianki - obj zachodzacego sloncaranula - żabka - torbiel zastoinowa podjezykowej wyłuszczenie/marsupializacjaguz Kutnera - twardniejące zapalenie śl podżuch (róznic z guzem)miesak Kaposiego- z wir opryszczki lub związ z HIV przypomina nacieczonego naczyniaka najczesciej w przedsionkuguz Wartina - ślinianek, cystadnoma papilare lymphomatosum, gorący guzek w scyntygrafii, łagodny, hamartomatumor mixtus - z nabłonka i mezenchymy, miejscowo złośliwy, powoli rosnie, skora ok, dolna przyusz, żuchwa i jezykleukoplakia 1zmęt.2oapl.-profilak 3.wyniosle/nadżerki.4.białe wyrosla,owrzo-własciwe przedrak, chir marg/laser/krioleukoplakia: policzki->dno->podniebienie->wargi 30% w rakaprzewlekle zapalenie zatok - pogrubienie ścianna pograniczu przednowo-rak: Bowen(mnogie białe brodawki), Queyrat, skora pergamin i barwnikowa, rogow ciemneWłasciwe przedrak: Leukoplakia, choroby warg, nadzerki i owrzodzeniaPredysp do raka: Brodawczakowatosc, Neopl łag, toribele, przewl ziar zwóknienia, Plummer-Vinson, Liszaj Wilsonapółzłosliwe: tumor mix, szkliwiak, śluzak(myxoma), chrzęstniak, mieśniak gładkokom(leyomyoma)zło nienabł: mięsak, kimforetikul, szpiczak, czerniakłag nabłon: brodawczak, gruczolak, cystadenomałag nienabł: włokniak, tłuszczak, kostniak, mięsniak, nerwiak, Schwannoma, abrikosofzębopochodne łag: zębiak, kostniwiak,szkliwiak(miejsc), śluzakzebopochodne zło: szkliwiak zło, pierwotny śródkostnyt rak(płaski), szkliwiakowaty mięsak, mięsakorakwycinka nie pobieramy z: czerniaka, naczyniaków, głębokich zmianallgover - wskaznik wstrzasu częstosci serca do cisnienia tetniczego skurczowego <1 (normalnie 60:120 = 1/2)jesli nei ma zaburzen symetri w złamaniu sciany bocz i tylnej zatok szczek - nie operujemypodwiązac mozna tylko tęt szyj ZEWwskaz operacji wyr kłykc - >20stopniowe przechylenie (nie u dzieci), gałąź skrocona o 6mm, ogranicz odwodzeniewyrostki dziobiaste widoczne na Watersiez piszczeli wióry a nie przeszczepy pełnej grubosci, z biodra pelna grubosc , lub tez wiory ale mniejbg: ZCO bd: ZIDO, ZJO, ZJSO cg: ZCON cd: DON, PGMTwezly chlonne: 2 głęb szyji gorne 3 środk 4 dolne 5Δ tęt szyjnej gorne, ś i dol 6okol środk szyji 7 śródp górrokowanie wezlow: 1pietro ok 2-3 średnie 4-5 złe 6-7 tragediawstrząsnienie - vegetta, niepamiec wsteczna, utrata przytomnosci do 6h w zw z tworem siatkowatymstłuczenie - zmiany strukturalne, śpiączka, odmóżdżenie, padaka, powikłaniem jest obrzek mozgu lub krwiakikrwiak nadtward - utrata swiadomosci kilka dni po urazie, przerwa jasna, rozsz źre po tej str, soczewka RTGkrwiak podtward - my twarda a pajęczą, niedowlad polowiczy, żyly mostkowe, zaburz mowy, chodu(0-2-10dni)krwiak podpajeczyn - rodzaj UDARU, my pajęcza a miękką, ból!!!, vegetta, utrata przytomnosci

zawał mózgu = UDAR niedokrwiennyoperacja Obvegesera-Dalponta - strzalkowe przeciecie zuchwy w leczeniu morfolog pro/retrogeniicofanie zuchwy jest ryzykiem bo zwęża drogi oddechowemartwica powieziowa - paciorkowcowa, prowadzi do zgonupo 24h od polaczenia ust zatoowego trzeba zrobic rewizje zatokiklinda ponizej 1200 dziala statycznie, im wieksza dawka tym szybsza eliminacjaw tkankach zakrazkowych - szczelina skalisto-bebenkowa z n. usz-skron, tet i ż bebenkowa, wiezadlo mloteczkazapalenie wspolczulne moze isc po nerwie wzrokowym (z 1 oka na drugie)ewisceracja - usuniecie ciala szklistegoenukleacja - usuniecie galki ocznejegzoteracja - usuniecie calej zawartosci oczodoluszkliwiak desmoplastyczny - marmurkowy obraz w rtg, czesciej w szczeceangiogeneza w nowotworach nie tworzy miesniowki naczynpo radio moze byc utrudnione gojenie, zakrzepowe zapalnie lub osteoradionekroza