chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów...

24
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program specjalizacji w CHIRURGII SZCZĘKOWO-TWARZOWEJ Program dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalizacji w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej Warszawa 2003

Transcript of chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów...

Page 1: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO

Program specjalizacji

w

CHIRURGII SZCZĘKOWO-TWARZOWEJ

Program dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł

specjalizacji w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

Warszawa 2003

Page 2: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 2

Program specjalizacji opracował zespół ekspertów Prof. dr hab. Janusz Piekarczyk – konsultant krajowy Prof. dr hab. Tomasz Tomaszewski – przedstawiciel konsultanta krajowego

Prof. dr hab. Leszek Lewandowski – przedstawiciel konsultanta krajowego Prof. dr hab. Zofia Grabowska – przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Chirurgii Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowej

Prof. dr hab. Krystyna Dobies - przedstawiciel CMKP Prof. dr hab. Hubert Wanyura - przedstawiciel NIL 1 - Cel studiów specjalizacyjnych Cele edukacyjne

Celem studiów specjalizacyjnych jest wykształcenie chirurga szczękowo-twarzowego posiadającego wiedzę i umiejętności praktyczne umożliwiające samodzielne rozpoznawanie i leczenie chirurgiczne chorób oraz realizowanie zadań rehabilitacyjnych wg najwyższych standardów obowiązujących we współczesnej chirurgii szczękowo-twarzowej.

Oczekuje się, że w dążeniu do tego celu lekarz w trakcie specjalizacji opanuje pełen zakres wymaganej, współczesnej wiedzy, nakreślonej przez niniejszy program, nabędzie niezbędnej biegłości w wykonywaniu zabiegów chirurgicznych i stosowaniu procedur medycznych oraz zdobędzie umiejętności posługiwania się współczesną techniką medyczną

Ponadto celem studiów specjalizacyjnych jest doskonalenie osobowości specjalizującego się lekarza, kształtowanie postaw etycznych, wypracowanie obowiązku ciągłego aktualizowania swojej wiedzy i doskonalenia umiejętności praktycznych, wprowadzania nowych osiągnięć do praktyki lekarskiej oraz dzielenia się swoim doświadczeniem zawodowym poprzez publikacje i udział w konferencjach medycznych.

Uzyskane kompetencje Lekarz po ukończeniu specjalizacji i otrzymaniu tytułu specjalisty w chirurgii

szczękowo-twarzowej uzyska szczególne kwalifikacje upoważniające, zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną do: • rozpoznawania i leczenia chirurgicznego chorób tkanek miękkich części twarzowej

czaszki oraz szyi, jamy ustnej, kości części twarzowej czaszki z podstawą przedniego dołu czaszki włącznie, stawów skroniowo-żuchwowych; rozpoznawania i leczenia chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych; wrodzonych i nabytych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowo-zgryzowych, udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrażających życiu; nadzorowania i prowadzenia rehabilitacji chorych,

Ponadto lekarz uprawniony będzie do: • orzekania o potrzebie rehabilitacji leczniczej, niezdolności do pracy, niezdolności do

pracy zarobkowej lub w gospodarstwie rolnym, uszczerbku na zdrowiu oraz niepełnosprawności z powodu rozpoznanych i leczonych chorób,

• przygotowywania opinii, zaświadczeń i wniosków dotyczących leczonych chorych, • udzielania konsultacji lekarskich w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej lekarzom

innych specjalności,

Page 3: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 3

• prowadzenia promocji zdrowia i zapobiegania chorobom i urazom, • wykonywania indywidualnej, specjalistycznej praktyki lekarskiej lub udzielania

świadczeń zdrowotnych w ramach grupowej praktyki lekarskiej w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej,

• kierowania kliniką, oddziałem lub przychodnią chirurgii szczękowo-twarzowej, • kierowania specjalizacją w chirurgii szczękowo-twarzowej innych lekarzy, • doskonalenia zawodowego innych pracowników medycznych, • kierowania eksperymentem medycznym w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej.

Lekarz specjalizujący się będzie rozwijał i osiągał pożądane cechy osobowości takie jak: • kierowanie się w swoich działaniach nadrzędną zasadą dobra chorego, • respektowanie społecznie akceptowanego systemu wartości, • umiejętność podejmowanie decyzji oraz odpowiedzialność za postępowanie swoje i

podległych pracowników, • umiejętność właściwej organizacji pracy własnej i współpracowników, • umiejętność stworzenia dobrych relacji z pacjentem i jego rodziną, a zwłaszcza

właściwej komunikacji i sposobu informowania o postępowaniu lekarskim, 2 - Wymagana wiedza Oczekuje się, że lekarz po ukończeniu specjalizacji wykaże się znajomością przedstawionej poniżej wiedzy:

• Postępowanie w zakresie resuscytacji oddechowo-krążeniowej na poziomie podstawowym.

• Zasady postępowania ratunkowego w stanach nagłego zagrożenia życia: − w ostrej niewydolności krążeniowo-oddechowej, − w nagłym zatrzymaniu krążenia, − w ostrej niedrożności górnych dróg oddechowych, − we wstrząsie, − w ostrych pourazowych krwawieniach z górnych dróg oddechowych, − w urazach wielonarządowych.

• Wskazania i sposoby wykonania tracheotomii. • Patologia i diagnostyka wstrząsu urazowego, krwotocznego, oparzeniowego i

septycznego; leczenie wstrząsu. • Patogeneza, rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie krwotoków oraz ustalanie

wskazań do leczenia operacyjnego i zachowawczego w krwotokach. • Zasady rozpoznawania i taktyka postępowania w mnogich obrażeniach ciała. • Zasady rozpoznawania i postępowania w urazach kręgosłupa i kończyn. • Zasady rozpoznawania i postępowania w urazach klatki piersiowej. • Przyczyny, rozpoznawanie, diagnozowanie i postępowanie w krwawieniach z

przewodu pokarmowego. • Patogeneza, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie i rokowanie w ostrych

chorobach chirurgicznych jamy brzusznej.

Page 4: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 4

• Patogeneza, rozpoznawanie i możliwości leczenia zaburzeń krzepnięcia; (skazy osoczowe i naczyniowe oraz choroba zakrzepowo-zatorowa).

• Rozpoznawanie i leczenie zatorów tętnic. • Zasady profilaktycznego postępowania przeciwzakrzepowego. • Patogeneza, diagnostyka, leczenie i rokowanie w chorobie oparzeniowej. • Patogeneza, profilaktyka i leczenie niewydolności nerek w chirurgii. • Zaburzenia gospodarki białkowej, węglowodanowej, wodno-elektrolitowej i

kwasowo- zasadowej, wapniowo-fosforanowej. • Patofizjologia gojenia się i leczenie ran czystych i zakażonych; postępowanie w

zakażeniach ropnych. • Zasady żywienia pozajelitowego i dojelitowego. • Podstawy chirurgii transplantacyjnej. • Możliwości diagnostyczne i lecznicze oraz podstawy technik chirurgicznych

stosowane w chirurgii szczękowo-twarzowej, dostępy chirurgiczne stosowane w chirurgii szczękowo-twarzowej, sposoby szycia chirurgicznego, rodzaje szwów, patofizjologia gojenia się tkanek miękkich.

• Wskazania i przeciwwskazania do operacji planowych i wykonywanych w trybie pilnym, przygotowanie chorego do operacji i znieczulenia oraz ocena ryzyka operacyjnego.

• Postępowanie pooperacyjne, zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie powikłań pooperacyjnych, zasady łagodzenia bólów pooperacyjnych.

• Specyfika diagnostyki i leczenia w chirurgii dziecięcej. • Rozpoznawanie i diagnostyka wad wrodzonych u dzieci. • Podstawy traumatologii dziecięcej ze szczególnym uwzględnieniem urazów

wielonarządowych i urazów czaszkowo-mózgowych. • Sposoby podstawowego postępowania w neurotraumatologii i neurochirurgii, a w

szczególności dotyczące: - złamań kości sklepienia czaszki, - krwiaków wewnątrzczaszkowych, - chirurgicznego leczenia guzów w obszarze przedniego dołu czaszki, - leczenia pourazowych rozdarć oponowych z wyciekiem płynu mózgowo-

rdzeniowego. • Anatomia zatok przynosowych. • Zasady rozpoznawania i leczenia chorób nosa, gardła i krtani. • Rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie ropni okołomigdałkowych. • Rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie raka krtani i gardła. • Zapalenie zatok obocznych nosa – konflikt ujściowo-przewodowy. • Epidemiologia, etiopatogeneza i powikłania zapaleń zatok szczękowych. • Przyczyny, metody leczenia i powikłania zębopochodnego zapalenia zatok

szczękowych. • Nowotwory zatok szczękowych – rozpoznawanie, leczenie.

Page 5: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 5

• Przydatność badań radiologicznych w rozpoznawaniu chorób zatok szczękowych. • Anatomia chirurgiczna szkieletu czaszkowotwarzowego, ze szczególnym

uwzględnieniem oczodołu. • Epidemiologia złamań szkieletu czaszkowotwarzowego, klasyfikacja kliniczno-

anatomopatologiczna złamań. • Nowoczesna diagnostyka urazów mózgowej i twarzowej części czaszki. • Ocena radiologiczna złamań szkieletu czaszkowotwarzowego, badania

standardowe, TK, MR, usg. • Pourazowe uszkodzenie narządu wzroku w złamaniach szkieletu

czaszkowotwarzowego, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie. • Badanie okulistyczne oraz specjalistyczna ocena uszkodzeń narządu wzroku. • Powikłania wewnątrzczaszkowe po urazach szkieletu czaszkowotwarzowego. • Powikłania wewnątrzczaszkowe w złamaniach oczodołu. • Metody leczenia złamań kości części twarzowej czaszki, a w szczególności:

- osteosynteza stabilna, biologia gojenia się złamań, - chirurgiczne leczenie złamań szczęk i kości części twarzowej czaszki, - chirurgiczne leczenie złamań jarzmowo-szczękowo-oczodołowych, - rekonstrukcja oczodołów za pomocą przeszczepów lub wszczepów.

• Leczenie: ZJO, ZJSO, ZIDO. • Leczenie: DON, PGMT, ZCON, ZCO. • Anatomia chirurgiczna żuchwy. • Epidemiologia złamań wyrostka kłykciowego żuchwy, klasyfikacja złamań, obraz

kliniczny, powikłania. • Diagnostyka i ocena radiologiczna złamań wyrostka kłykciowego żuchwy. • Leczenie zachowawczo-ortopedyczne oraz leczenie chirurgiczne złamań wyrostka

kłykciowego żuchwy. • Epidemiologia, czynniki etiologiczne, podział oraz rozpoznawanie i różnicowanie

nowotworów głowy i szyi. • Stany przedrakowe skóry i błon śluzowych - czynniki usposabiające do

występowania nowotworów jamy ustnej oraz części twarzowej czaszki, rodzaje stanów przedrakowych, rozpoznawanie, postępowanie kliniczne.

• Podział nowotworów łagodnych oraz ich cechy morfologiczne i kliniczne. • Podział nowotworów złośliwych, klasyfikacja TNM. • Cechy morfologiczne i kliniczne nowotworów złośliwych. • Nowotwory zębopochodne – charakterystyka kliniczna i morfologiczna. • Rozpoznawanie i leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych skóry. • Zasady rozpoznawania nowotworów jamy ustnej, szczęk, twarzy i szyi:

- biopsja, PCI, - diagnostyka rtg, KT, MR, usg,

• Metody leczenia nowotworów niezłośliwych i guzów nowotworopodobnych części twarzowej czaszki oraz szyi.

• Postępowanie chirurgiczne w złośliwych nowotworach jamy ustnej i części twarzowej czaszki i szyi.

Page 6: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 6

• Leczenie zespołowe nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi (chirurgia, radioterapia, brachyterapia, chemioterapia, immunoterapia) – wskazania.

• Zasady łagodzenia bólów nowotworowych. • Postępowanie z chorymi po zabiegu – wczesna i późna rehabilitacja protetyczna.

Obsrwacja ambulatoryjna. • Rola lekarza pierwszego kontaktu i lekarza stomatologa we wczesnym

rozpoznawaniu i profilaktyce nowotworów. • Podstawy embriologii głowy i szyi. • Etiopatogeneza wad rozwojowych twarzy i jamy ustnej, ich podział, diagnostyka. • Rozszczepy twarzy i jamy ustnej. • Wady czaszkowo-twarzowe złożone (np. zespół Crouzona, Aperta, Pierea-Robina,

Mobiusa, Caffeya-Silvermana, Parryego-Romberga). • Wady rozwojowe kości twarzy (micro- i retroganthia, macro- i microgenia,

laterogenia itp.). • Zasady rozpoznawania i planowanie leczenia chirurgicznego wrodzonych i

nabytych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowo-zgryzowych. • Postępowanie w leczeniu wrodzonych lub nabytych zniekształceń kośćca twarzowej

części czaszki za pomocą dystraktorów. • Metody rekonstrukcji po rozległych ubytkach twarzowej części czaszki. • Anatomia chirurgiczna stawu skroniowo-żuchwowego. • Etiopatogeneza, epidemiologia i klasyfikacja kliniczno-etiopatologiczna chorób

stawów skroniowo-żuchwowych. • Badanie kliniczne chorych z patologią stawów skroniowo-żuchwowych. • Diagnostyka obrazowa stawów skroniowo-żuchwowych, przydatność badań MR w

diagnostyce chorób stawów skroniowo-żuchwowych. • Uwarunkowania psychologiczne w patologii stawów skroniowo-żuchwowych. • Leczenie zachowawcze i chirurgiczne chorób stawów skroniowo-żuchwowych. • Klasyfikacja torbieli części twarzowej czaszki i szyi. • Rodzaje torbieli szczęk oraz tkanek miękkich jamy ustnej, twarzy i szyi. • Zębopochodne i niezębopochodne torbiele kości części twarzowej czaszki. • Cechy torbieli zębopochodnych i niezębopochodnych; rozpoznawanie i leczenie. • Różnicowanie torbieli z innymi jednostkami chorobowymi w obrębie jamy ustnej,

twarzy i szyi. • Metody leczenia, postępowanie chirurgiczne w przypadku torbieli tkanek miękkich

części twarzowej czaszki i szyi. • Anatomia gruczołów ślinowych. • Choroby ślinianek, obraz kliniczny, diagnostyka, rozpoznanie, różnicowanie:

− kamica i zapalenia ślinianek (swoiste – promienica, gruźlica, kiła oraz nieswoiste – ostre, ostre wtórne, przewlekłe).

− sialopatie – choroby o podłożu autoimmunologicznym (zespół Sjogrena, Mikulicza, Heerfordta).

Page 7: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 7

• Guzy ślinianek: − nowotwory łagodne – gruczolak, onkocytoma, guz Warthina, inne, − nowotwory półzłośliwe/ miejscowo złośliwe – guz mieszany, − nowotwory złośliwe – rak gruczołowy, płaskonabłonkowy, anaplastyczny,

oblak, guz Stewarta, mięsak, − badanie kliniczne, badania radiologiczne, MR, − leczenie guzów ślinianek, taktyka postępowania chirurgicznego.

• Etiopatogeneza, rozpoznawanie i różnicowanie zapaleń swoistych i nieswoistych tkanek miękkich i twardych części twarzowej czaszki, badania dodatkowe.

• Kierunki szerzenia się oraz sposoby leczenia chirurgicznego ropni i ropowic twarzowej części czaszki i szyi.

• Stany gorączkowe, etiologia, diagnostyka, leczenie. • Zasady antybiotykoterapii. • Cukrzyca w chorobach chirurgicznych. • Zakażenia HBV i HCV, profilaktyka, leczenie. • Zasady praktyki lekarskiej opartej na wiarygodnych i aktualnych publikacjach. • Podstawy farmakoekonomiki. • Rys historyczny chirurgii szczękowo-twarzowej jako gałęzi chirurgii ogólnej,

3 - Wymagane umiejętności praktyczne Oczekuje się, że po ukończeniu specjalizacji lekarz wykaże się umiejętnością:

• postępowania w nagłym zatrzymaniu krążenia, wykonania kardiowersji, • postępowania w ostrej niedrożności górnych dróg oddechowych (intubacja ustno-

tchawicza, nosowo-tchawicza, tracheotomia), • prowadzenia masażu zewnętrznego serca oraz wentylacji mechanicznej, • prowadzenia tlenoterapii, • postępowania we wstrząsie, • postępowania w ostrych pourazowych krwawieniach z górnych dróg oddechowych, • postępowania w złamaniach z wgłobieniem kości sklepienia czaszki, • postępowania w krwiakach wewnątrzczaszkowych, • postępowania w urazach klatki piersiowej, złamaniu żeber, • nakłucia jamy opłucnej, drenażu, • wykonania znieczulenia nasiękowego, regionalnego i dolędźwiowego, • nacięcia i drenażu ropni zewnętrznych, • leczenia zachowawczo-ortopedycznego złamań szczęk, • wykonania osteosyntezy stabilnej w leczeniu złamań szczęk, • leczenia chirurgicznego kośćca części twarzowej czaszki, • leczenia zachowawczego i chirurgicznego złamań wyrostka kłykciowego żuchwy, • rekonstrukcji oczodołu z użyciem przeszczepów lub wszczepów, • leczenia chirurgicznego raka wargi z rekonstrukcją,

Page 8: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 8

• resekcji szczęki z powodu nowotworów, • resekcji częściowej żuchwy, • wykonania limfadektomii nadgnykowej, • usunięcia węzłów chłonnych szyjnych w leczeniu nowotworów złośliwych,

operacja Crilla-Jawdyńskiego lub limfadektomia funkcjonalna, • leczenia chirurgicznego nowotworów ślinianek, • leczenia chirurgicznego morfologicznych wad czaszkowo-twarzowo-szczękowo-

zgryzowych, • wykonania zabiegów rekonstrukcyjnych wad porozszczepowych, • leczenia chirurgicznego ankylozy stawów skroniowo-żuchwowych, • leczenia dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych, • leczenia chirurgicznego torbieli szczęk i jamy ustnej, • leczenia chirurgicznego torbieli i przetok szyi, • rekonstrukcji żuchwy z użyciem przeszczepów autogennych lub wszczepów, • rekonstrukcji tkanek miękkich jamy ustnej i powłok twarzy za pomocą plastyki

miejscowej, przeszczepów skórno-naskórkowych, skórnych oraz płatów skórno-mięśniowych,

• leczenia chirurgicznego chorób zatok szczękowych, • leczenia chirurgicznego ropni i ropowic, • wykonywania zabiegów chirurgiczno-rekonstrukcyjnych w ramach przygotowania

jamy ustnej do protezowania, • leczenia chirurgicznego chorób przyzębia, • wszczepiania implantów, • rozpoznawania i leczenia neuralgii prawdziwej nerwu trójdzielnego, • zastosowania lasera chirurgicznego w chirurgii szczękowo-twarzowej, • wykonania próby zgodności przed przetoczeniem krwi i jej składników i

umiejętność jej interpretacji, • prztaczania krwi i jej składników oraz produktów krwiopochodnych, • badanie ostrości wzroku, pola widzenia, podwójnego widzenia i ich ocena.

4 – Formy i metody kształcenia A) Kursy specjalizacyjne Uwaga: Lekarze specjalizujący się uzyskają zaliczenie uczestniczenia tylko w tych kursach specjalizacyjnych objętych programem specjalizacji, które zostały pozytywnie zaopiniowane przez konsultanta krajowego oraz wpisane na prowadzoną przez CMKP listę kursów specjalizacyjnych organizowanych przez uprawnione do tego podmioty. Lista kursów podawana jest corocznie do wiadomości lekarzy na stronie internetowej CMKP: www.cmkp.edu.pl .

Page 9: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 9

Lekarz specjalizujący się w chirurgii szczękowo-twarzowej uczestniczy w kursach specjalizacyjnych w czasie staży kierunkowych. 1) Kurs wprowadzający: „Wprowadzenie do specjalizacji w chirurgii

szczękowo-twarzowej” Treść kursu:

• Chirurgia szczękowo-twarzowa jako gałąź chirurgii ogólnej, rys historyczny. • Szycie chirurgiczne, rodzaje szwów, gojenie się tkanek miękkich. • Osteosynteza stabilna odłamów kostnych, biologia gojenia się złamań. • Dojścia chirurgiczne stosowane w chirurgii szczękowo-twarzowej. • Możliwości diagnostyczne i lecznicze oraz podstawy technik chirurgicznych

stosowanych w chirurgii szczękowo-twarzowej. • Wprowadzenie do przedmiotów objętych programem specjalizacji w chirurgii

szczękowo-twarzowej. • Zasady praktyki lekarskiej opartej na wiarygodnych i aktualnych publikacjach, • Podstawy farmakoekonomiki.

Czas trwania kursu: 3 dni (w pierwszym roku kształcenia). Miejsce kształcenia: akademie medyczne, CMKP, instytuty naukowe. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

2) Kurs: „Rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie swoistych oraz nieswoistych

zapaleń tkanek miękkich i twardych części twarzowej czaszki oraz szyi, kierunki szerzenia się oraz zasady leczenia ropni i ropowic części twarzowej czaszki”

Treść kursu: • Etiopatogeneza zapaleń swoistych i nieswoistych tkanek miękkich i twardych

części twarzowej czaszki. • Kierunki szerzenia się zapaleń. • Rozpoznanie i różnicowanie zapaleń swoistych i nieswoistych, badania

dodatkowe. • Leczenie chirurgiczne ze szczególnym uwzględnieniem ropni i ropowicy części

twarzowej czaszki.

Czas trwania kursu: .3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

3) Kurs: „Choroby zatok szczękowych – ich rozpoznawanie, różnicowanie i

leczenie” Treść kursu:

• Wprowadzenie, anatomia zatok przynosowych. • Epidemiologia, etiopatogeneza i powikłania zapaleń zatok szczękowych.

Page 10: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 10

• Zębopochodne zapalenie zatok szczękowych, przyczyny, powikłania. • Metody leczenia zębopochodnych zapaleń zatok szczękowych. • Nowotwory zatok szczękowych – rozpoznawanie, leczenie. • Przydatność badań radiologicznych w rozpoznawaniu chorób zatok

szczękowych. • Udział w zabiegach, obchodzie, konsultacjach chorych.

Czas trwania kursu: 3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

4) Kurs: „Torbiele szczęk oraz tkanek miękkich jamy ustnej, twarzy i szyi.

Etiopatogeneza, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie” Treść kursu:

• Wprowadzenie, etiopatogeneza torbieli. • Klasyfikacja torbieli części twarzowej czaszki i szyi. • Rodzaje torbieli szczęk oraz tkanek miękkich jamy ustnej, twarzy i szyi. • Zębopochodnie i niezębopochodne torbiele kości części twarzowej czaszki. • Cechy torbieli zębopochodnych i niezębopochodnych. Rozpoznawanie i

leczenie. • Torbiele tkanek miękkich części twarzowej czaszki i szyi rodzaje,

rozpoznawanie, metody leczenia, postępowanie chirurgiczne. • Różnicowanie torbieli z innymi jednostkami chorobowymi w obrębie jamy

ustnej, twarzy i szyi.

Czas trwania kursu: 2 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

5) Kurs: „Etiopatogeneza, rozpoznawanie i leczenie chorób stawów skroniowo-

żuchwowych” Treść kursu:

• Wprowadzenie. Anatomia chirurgiczna stawu skroniowo-żuchwowego. • Etiopatogeneza, epidemiologia chorób stawów skroniowo-żuchwowych. • Diagnostyka obrazowa stawów skroniowo-żuchwowych. • Badanie kliniczne chorych z patologią stawów skroniowo-żuchwowych. • Konsultacje chorych. • Kliniczno-etiopatologiczna klasyfikacja chorób stawów skroniowo-żuchwowych. • Uwarunkowania psychologiczne w patologii stawów skroniowo-żuchwowych. • Przydatnośc badań MR w diagnostyce chorób stawów skroniowo-żuchwowych. • Leczenie zachowawcze chorób stawów skroniowo-żuchwowych. • Leczenie chirurgiczne.

Czas trwania kursu: 3 dni.

Page 11: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 11

Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

6) Kurs: „Stany przedrakowe, cechy nowotworów łagodnych i złośliwych jamy ustnej oraz części twarzowej czaszki – ich rozpoznawanie i leczenie”

Treść kursu: • Stany przedrakowe skóry i błon śluzowych - czynniki usposabiające do

występowania nowotworów jamy ustnej oraz części twarzowej czaszki, rodzaje stanów przedrakowych, rozpoznawanie, postępowanie kliniczne.

• Rola lekarza pierwszego kontaktu i lekarza stomatologa we wczesnym rozpoznawaniu i profilaktyce nowotworów.

• Podział nowotworów łagodnych i złośliwych oraz ich cechy morfologiczne i kliniczne.

• Leczenie nowotworów łagodnych. • Nowotwory zębopochodne – charakterystyka kliniczna i morfologiczna. • Rozpoznawanie i leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych skóry. • Postępowanie chirurgiczne w złośliwych nowotworach jamy ustnej i części

twarzowej czaszki. • Leczenie skojarzone nowotworów głowy i szyi – sposoby, wskazania. • Postępowanie z chorymi po zabiegu – wczesna i późna rehabilitacja protetyczna.

Obsrwacja ambulatoryjna.

Czas trwania kursu: 2 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

7) Kurs: „Epidemiologia, rozpoznawanie oraz chirurgiczne i skojarzone leczenie złośliwych nowotworów części twarzowej czaszki i szyi”

Treść kursu: • Epidemiologia, czynniki etiologiczne, podział oraz rozpoznawanie i

różnicowanie nowotworów głowy i szyi. • Rola lekarza pierwszego kontaktu i lekarza stomatologa we wczesnym

rozpoznawaniu i profilaktyce nowotworów. • Podział nowotworów złośliwych, klasyfikacja TNM. • Cechy morfologiczne i kliniczne nowotworów złośliwych. • Rozpoznawanie i leczenie nowotworów łagodnych i złośliwych skóry. • Diagnostyka radiologiczna w rozpoznawaniu nowotworów jamy ustnej i części

twarzowej czaszki. • Postępowanie chirurgiczne w złośliwych nowotworach jamy ustnej i części

twarzowej czaszki. • Leczenie skojarzone nowotworów głowy i szyi – sposoby, wskazania. • Postępowanie z chorymi po zabiegach chirurgicznych – wczesna i późna

rehabilitacja protetyczna. Obserwacja ambulatoryjna.

Page 12: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 12

• W trakcie kursu przewidziany jest udział w zabiegach, obchodzie, konsultacjach chorych.

Czas trwania kursu: 3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

8) Kurs: „Złamania szkieletu czaszkowotwarzowego – ich rozpoznawanie,

klasyfikacja i leczenie” Treść kursu:

• Anatomia chirurgiczna szkieletu czaszkowo-twarzowego. • Epidemiologia złamań szkieletu czaszkowo-twarzowego. • Problemy organizacyjne, diagnostyczne i lecznicze. • Powikłania wewnątrzczaszkowe po urazach szkieletu czaszkowotwarzowego. • Ocena radiologiczna złamań szkieletu czaszkowo-twarzowego, badania

standardowe, TK, MR, usg. • Pourazowe uszkodzenie układu wzrokowego w złamaniach szkieletu

czaszkowotwarzoego, rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie. • Klasyfikacja kliniczno-anatomopatologiczna złamań. • Leczenie chirurgiczne złamań szkieletu czaszkowo-twarzowego. • Przewidziany jest udział w zabiegach, obchodzie, konsultacjach chorych.

Czas trwania kursu: 3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

9) Kurs: „Złamania oczodołu – rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie”

Treść kursu: • Wprowadzenie, problemy diagnostyczne i lecznicze w złamaniach oczodołu. • Epidemiologia złamań oczodołu. • Anatomia chirurgiczna szkieletu czaszkowo-twarzowego ze szczególnym

uwzględnieniem oczodołu. • Kliniczno-anatomiczna klasyfikacja złamań oczodołu. • Badanie okulistyczne oraz specjalistyczna ocena uszkodzeń narządu wzroku. • Powikłania wewnątrzczaszkowe w złamaniach oczodołu. • Radiologiczna ocena złamań oczodołu. • Leczenie: ZJO, ZJSO, ZIDO. • Leczenie: DON, PGMT, ZCON, ZCO. • Uczestniczenie w zabiegach i obchodach lekarskich pacjentów.

Czas trwania kursu: 3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

Page 13: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 13

10) Kurs: „Zachowawcze i chirurgiczne leczenie złamań wyrostka kłykciowego żuchwy”

Treść kursu: • Wprowadzenie, epidemiologia złamań wyrostka kłykciowego żuchwy. • Anatomia chirurgiczna żuchwy. • Klasyfikacja złamań, obraz kliniczny, powikłania. • Diagnostyka i ocena radiologiczna złamań wyrostka kłykciowego żuchwy. • Leczenie zachowawczo-ortopedyczne złamań. • Leczenie chirurgiczne. • Udział w obchodach i konsultacjach.

Czas trwania kursu: 2 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

11) Kurs: „Etiopatogeneza, morfologia, rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie

chirurgiczne wrodzonych oraz nabytych wad twarzowo-szczękowo-zgryzowych”

Treść kursu:

• Podstawy embriologii głowy i szyi. • Etiopatogeneza wad rozwojowych twarzy i jamy ustnej, ich podział, diagnostyka. • Rozszczepy twarzy i jamy ustnej. • Wady czaszkowo-twarzowe złożone (np. zespół Crouzona, Aperta, Pierea-

Robina, Mobiusa, Caffeya-Silvermana, Parryego-Romberga). • Wady rozwojowe kości twarzy (micro- i retroganthia, macro- i microgenia,

laterogenia itp.). • Zasady leczenia wad rozwojowych.

Czas trwania kursu: 3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowa-dzane przez kierownika kursu.

12) Kurs: „Choroby ślinianek. Rozpoznawanie, różnicowanie, leczenie”

Treść kursu: • Anatomia gruczołów ślinowych. • Diagnostyka chorób ślinianek. • Choroby ślinianek, obraz kliniczny, rozpoznanie, różnicowanie:

- Kamica i zapalenia ślinianek (swoiste – promienica, gruźlica, kiła oraz nieswoiste – ostre, ostre wtórne, przewlekłe).

- Sialopatie – choroby o podłożu autoimmunologicznym (zespół Sjogrena, Mikulicza, Heerfordta).

- Guzy ślinianek: o Nowotwory łagodne – gruczolak, onkocytoma, guz Warthina, inne. o Nowotwory półzłośliwe/ miejscowo złośliwe – guz mieszany,

Page 14: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 14

o Nowotwory złośliwe – rak gruczołowy, płaskonabłonkowy, anaplastycz-ny, oblak, guz Stewarta, mięsak,

o Leczenie guzów ślinianek taktyka postępowania chirurgicznego. • Badanie kliniczne, badania radiologiczne, MR, • Nowotwory ślinianek łagodne i złośliwe, leczenie.

Czas trwania kursu: 3 dni. Forma zaliczenia kursu: kolokwium z wiedzy objętej programem kursu przeprowadzane przez kierownika kursu.

13) Tytuł kursu: " Promocja zdrowia" Treść kursu:

Pojęcie zdrowia i jego uwarunkowań. Promocja zdrowia, pojęcia podstawowe, definicje. Organizacja promocji zdrowia w Polsce i na świecie - przykłady programów. Metody promocji zdrowia. Promocja zdrowia w zakładach opieki zdrowotnej. Wybrane problemy promocji zdrowia kobiet. Ocena skuteczności. Promocja zdrowia w Narodowym Programie Zdrowia.

Czas trwania kursu: 3 dni. Miejsce kształcenia: CMKP, AM. B) Staże kierunkowe 1) Staż specjalizacyjny podstawowy w chirurgii szczękowo-twarzowej

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej

Oczekuje się, że lekarz po ukończeniu stażu wykaże się znajomością: • zasad przygotowania chorego do leczenia chirurgicznego oraz opieki pooperacyjnej, • nowoczesnej diagnostyki urazów mózgowej i twarzowej części czaszki, • metod leczenia złamań kości części twarzowej czaszki, a w szczególności:

- osteosyntezy stabilnej, - chirurgicznego leczenia złamań szczęk, - chirurgicznego leczenia złamań jarzmowo-szczękowo-oczodołowych, - rekonstrukcji oczodołów za pomocą przeszczepów lub wszczepów,

• zasad leczenia nowotworów niezłośliwych i guzów nowotworopodobnych części twarzowej czaszki oraz szyi,

• zasad rozpoznawania nowotworów jamy ustnej, szczęk i twarzy i szyi: - biopsja, PCI, - diagnostyka rtg, KT, MR, usg,

• zasad zespołowego leczenia nowotworów złośliwych twarzowej części czaszki (chirurgia, radioterapia, brachyterapia, chemioterapia, immunoterapia)

• zasad rozpoznawania i planowania leczenia chirurgicznego wrodzonych i nabytych wad twarzowo-szczękowo-zgryzowych,

Page 15: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 15

• zasad postępowania w leczeniu wrodzonych lub nabytych zniekształceń kośćca twarzowej części czaszki za pomocą dystraktorów,

• zasad leczenia zesztywnienia oraz dysfunkcji stawów skroniowo-żuchowych, • zasad rekonstrukcji po rozległych ubytkach twarzowej części czaszki, • etiopatogenezę oraz zasady chirurgicznego leczenia torbieli, przetok i wad rozwojo-

wych twarzowej części czaszki oraz szyi, • zasady rozpoznawania i leczenia chorób gruczołów ślinowych, • kierunki szerzenia się oraz zasady leczenia ropni i ropowic twarzowej części czaszki

i szyi. Umiejętności praktyczne

Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz powinien wykonać w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty), lub do których powinien asystować

Rodzaj zabiegu Wykonanie samodzielne Asystowanie

• osteosynteza stabilna w złamaniach żuchwy 40 1 • zachowawcze i chirurgiczne leczenie złamań

wyrostka kłykciowego żuchwy 6 -

• chirurgiczne leczenie złamania szczęk 5 3 • chirurgiczne leczenie złamań jarzmowo-szczękowo-

oczodołowych 2 2

• chirurgiczne leczenie złamań jarzmowo-oczodołowych

6 3

• rekonstrukcja oczodołu z użyciem przeszczepów lub wszczepów

2 3

• chirurgiczne leczenie raka wargi dolnej z rekonstrukcją

3 1

• częściowa lub całkowita resekcja szczęki z powodu nowotworów

2 1

• częściowa resekcja żuchwy 3 1 • limfangiektomia nadgnykowa 4 1 • radykalne usunięcie szyjnych węzłów chłonnych:

operacja Crilla Jawdyńskiego lub limfadektomia funkcjonalna

2 1

• leczenie chirurgiczne morfologicznych wad szczękowo-twarzowo-zgryzowych, np. progenia, mikrogenia

2 1

• zabiegi rekonstrukcyjne zniekształceń porozszczepowych

- 1

Page 16: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 16

• zabiegi rekonstrukcyjne po rozległych ubytkach twarzowej części czaszki z użyciem płatów i przeszczepów

2

1

• leczenie chirurgiczne guzów ślinianek, w tym guzów przyusznicy

3 1

• chirurgiczne leczenie torbieli, przetok i wad rozwojowych szyi

1 1

• leczenie chirurgiczne chorób zatok szczękowych 15 1 • chirurgiczne leczenie ropni i ropowic przestrzeni

międzypowięziowych 10 1

• tracheotomia 2 1

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 36 miesięcy. Miejsce stażu: klinika, oddział chirurgii szczękowo-twarzowej uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

2) Staż kierunkowy w chirurgii stomatologicznej

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej

Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu opanuje niżej przedstawioną wiedzę: • Ogólne zasady przygotowania pola operacyjnego i pacjenta do zabiegów

chirurgicznych. • Podstawowy zakres chirurgii stomatologicznej, a w szczególności wskazania i

techniki zabiegowe w zakresie wyrostka zębodołowego oraz metody chirurgicznej korekty tkanek podłoża protetycznego zmierzające do poprawy warunków funkcjonowania protez stomatologicznych (chirurgia przedprotetyczna).

• Etiologia, diagnostyka i zasady leczenia chirurgicznego stanów patologicznych tkanek i narządów jamy ustnej oraz ich różnicowanie.

• Diagnozowanie i leczenie zapalnych stanów okołozębowych. • Zasady postępowania w urazach uzębienia i wyrostków zębodołowych. • Profilaktyka onkologiczna, wskazania i przeciwwskazania do stosowania znieczuleń

ogólnych i miejscowych w stomatologii, stany nagłe w ambulatorium stomatologicznym.

Page 17: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 17

Umiejętności praktyczne

Liczba i rodzaj badań/zabiegów, które lekarz w czasie stażu powinien wykonać samodzielnie:

Rodzaj zabiegu Wykonanie samodzielne

• wykonanie rutynowe ekstrakcji zębów 50 • leczenie chirurgiczne ropni zębopochodnych 20 • leczenie chirurgiczne utrudnionego wyrzynania

zębów mądrości oraz zębów zatrzymanych 5

• wykonanie resekcji wierzchołka korzenia zęba 3 • pobranie wycinka do badania histopatologicznego

oraz wykonanie biopsji 6

• leczenie urazów zębów i wyrostka zębodołowego 5 • pierwsza pomoc w złamaniach kości i szczęk 10

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 3 miesiące. Miejsce stażu: klinika, oddział, poradnia uprawnione do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

3) Staż kierunkowy w ortodoncji

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu opanuje przedstawioną poniżej wiedzę: • Diagnostyka i leczenie wad zgryzu. • Zasady leczenia ortodontycznego zaburzeń twarzowo-szczękowo-zgryzowych.

Umiejętności praktyczne Liczba i rodzaj badań/zabiegów, które lekarz w czasie stażu powinien wykonać samodzielnie:

Rodzaj badania/zabiegu Wykonanie samodzielne

• badanie ortodontyczne wraz z interpretacją badań pomocniczych 8 • badanie pacjenta i diagnozowanie nieprawidłowości narządu żucia 10 • pobieranie wycisków łuków zębowych wraz z ustaleniem ich zwarcia 5 • ocena zmian w zgryzie na podstawie analizy gipsowych modeli

szczęki i żuchwy 5

Page 18: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 18

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 1 miesiąc. Miejsce stażu: klinika, oddział ortodoncji uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

4) Staż kierunkowy w stomatologii zachowawczej

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej Lekarz w czasie stażu musi zapoznać się z leczeniem ubytków próchniczych przy pomocy nowoczesnych metod i materiałów oraz zapoznać się z nowoczesnymi sposobami leczenia edodontycznego kanałów zębów jedno- i wielokorzeniowych.

Umiejętności praktyczne

Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz powinien wykonać w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty) lub, do których powinien asystować:

Rodzaj zabiegu Wykonanie samodzielne Asystowanie

• badanie stomatologiczne i wypełnianie karty choroby u przyjmowanych pacjentów

20 -

• rekonstrukcja twardych tkanek zęba - 10 • leczenie endodontyczne niezakażonych i

zakażonych kanałów korzeniowych - 10

• leczenie zachowawcze ostrych, zaostrzonych i przewlekłych chorób tkanek okołowierzchołkowych

- 5

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 1 miesiąc.

Miejsce stażu: klinika, oddział ortodoncji uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

Page 19: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 19

5) Staż kierunkowy w stomatologii dziecięcej Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej Zapoznanie się z postępowaniem z dziećmi jako pacjentami, możliwość zastosowania premedykacji psychologicznej i farmakologicznej przed zabiegami stomatologicznymi. Opanowanie wiedzy z zakresu farmakologii leków stosowanych w profilaktyce przeciw próchnicowej, wskazania, przeciwwskazania.

Umiejętności praktyczne W czasie stażu lekarz ma obowiązek uczestniczyć (asystować) w wykonywaniu niżej wymienionych zabiegów stomatologicznych: • stosowanie praktyczne nowoczesnych metod profilaktyki próchnicy, • zabiegi zaopatrywania pourazowych zmian w zębach mlecznych i stałych.

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz uczestniczył (asystował) w zabiegach wymienionych w programie stażu.

Czas trwania stażu: 1 miesiąc. Miejsce stażu: uprawniona klinika lub przychodnia stomatologii dziecięcej.

6) Staż kierunkowy w protetyce stomatologicznej

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej Lekarz w czasie stażu musi zapoznać się z leczeniem ubytków próchniczych przy pomocy nowoczesnych metod i materiałów oraz zapoznać się z nowoczesnymi sposobami leczenia edodontycznego kanałów zębów jedno- i wielokorzeniowych

Umiejętności praktyczne

Liczba i rodzaj badań/zabiegów, które lekarz w czasie stażu powinien wykonać samodzielnie:

Rodzaj zabiegu Wykonanie samodzielne

• protetyczne badanie pacjenta, prognoza, projektowanie postępowania

2

• pobieranie wycisków i odlanie modeli gipsowych wraz z ustaleniem ich zwarcia

5

• naprawa złamanej płyty protezy ruchomej 2 Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Page 20: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 20

Czas trwania stażu: 2 tygodnie. Miejsce stażu: klinika, oddział ortodoncji uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

7) Staż kierunkowy w periodontologii

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. Diagnostyka i leczenie chorób przyzębia. Zasady oraz metody unieruchamiania zębów w parodontopatiach. Zasady kwalifikacji do chirurgicznego leczenia chorób przyzębia. Zasady sterowanej regeneracji tkanek w leczeniu chorób przyzębia.

Umiejętności praktyczne W czasie stażu lekarz ma obowiązek uczestniczyć (asystować) w wykonywaniu niżej wymienionych zabiegów: • wykonywanie badań w przypadku chorób błony śluzowej jamy ustnej (pobieranie

materiału do badania mikrobiologicznego, cytologicznego i histopatologicznego) • usuwanie kamienia nazębnego, zabiegi wykonywane w leczeniu parodontozy, • wykonywanie zabiegów zmierzających do unieruchomienia rozchwianych zębów, • chirurgiczne leczenie zmian wyrostka zębodołowego w przebiegu parodontozy

(sterowana regeneracja kości) przy pomocy materiałów kościozastępczych.

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz uczestniczył (asystował) w zabiegach wymienionych w programie stażu.

Czas trwania stażu: 2 tygodnie. Miejsce stażu: uprawniona klinika lub przychodnia periodontologii.

8) Staż kierunkowy w radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej

Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu zapozna się z: • możliwościami zastosowania odpowiednich technik badania radiologicznego w

rozpoznawaniu chorób kości części twarzowej czaszki, stawów skroniowo-żuchwowych i zatok szczękowych

Umiejętności praktyczne

W czasie stażu lekarz powinien: • uczestniczyć w wykonywaniu zdjęć:

- wewnątrzustnych > zębowych 5 > zgryzowych 2

Page 21: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 21

> zgryzowo-skrzydłowych 1 > pantomograficznych 6

- zewnątrzustnych: > zatok obocznych nosa w projekcji Watersa 5 > profilowego czaszki 2 > KT 2

• uczestniczyć w badaniach MR 3 • uczestniczyć w badaniach usg 3

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 2 tygodnie. Miejsce stażu: zakład radiologii stomatologicznej uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

9) Staż kierunkowy w otorynolaryngologii

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej

Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu opanuje przedstawioną poniżej wiedzę: • rak krtani i gardła; rozpoznanie, różnicowanie, leczenie, • rozpoznawanie, różnicowanie i leczenie ropni okołomigdałkowych, • zapalenie zatok obocznych nosa – konflikt ujściowo-przewodowy.

Umiejętności praktyczne

Liczba i rodzaj zabiegów, które specjalizujący się lekarz powinien wykonać w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem specjalisty) lub, do których powinien asystować:

Rodzaj zabiegu Wykonanie samodzielne Asystowanie

• rak krtani i gardła; leczenie - 1 • tracheotomia, tracheostomia 3 - • leczenie ropni okołomigdałkowych - 3 • złamanie kości nosa; leczenie - 2 • skrzywienie przegrody nosa; leczenie - 1 • zapalenie zatok obocznych nosa – konflikt

ujściowo-przewodowy - 3

Page 22: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 22

Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 1 miesiące. Miejsce stażu: klinika, oddział otorynolaryngologii uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

10) Staż kierunkowy w okulistyce

Program stażu

Zakres wiedzy teoretycznej

Oczekuje się, że lekarz w czasie stażu opanuje przedstawioną poniżej wiedzę: • pourazowe uszkodzenie gałki ocznej, powiek, dróg łzowych – badania

diagnostyczne, postępowanie, • przyczyny wytrzeszczu - rozpoznawanie, postępowanie, • enukleacja gałki ocznej - wskazania, technika.

Umiejętności praktyczne

Zabiegi, które specjalizujący się lekarz powinien wykonać w czasie stażu samodzielnie (pod nadzorem,) lub, do których powinien asystować

Rodzaj zabiegu Wykonanie samodzielne Asystowanie

• zabiegi w pourazowym uszkodzeniu gałki ocznej, powiek, dróg łzowych

- 2

• badanie ostrości wzroku, 5 - • badanie pola widzenia, podwójnego widzenia i ich

ocena 5

• enukleacja gałki ocznej - 1 Forma zaliczenia stażu kierunkowego (u kierownika stażu): a) kolokwium z wiedzy teoretycznej objętej programem stażu, b) sprawdzian umiejętności praktycznych - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i procedury wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

Czas trwania stażu: 2 tygodnie. Miejsce stażu: klinika, oddział okulistyczny uprawniony do prowadzenia specjalizacji lub stażu.

C) Pełnienie dyżurów lekarskich Liczba dyżurów lekarskich w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej, które ma odbyć specjalizujący się lekarz wynosi - 3 miesięcznie.

Page 23: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 23

D) Formy samokształcenia Studiowanie piśmiennictwa • obowiązkowe uczenie się z polskich podręczników (jako źródła wiedzy podsta-

wowej) w zakresie chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej, • obowiązkowa lektura “Czasopisma Stomatologicznego” oraz innych wydawnictw, a

szczególnie artykułów związanych z chirurgią i dyscyplinami pokrewnymi. Uczestniczenie w działalności edukacyjnej towarzystw lekarskich • wskazane uczestniczenie w sesjach naukowo-szkoleniowych, • uczestniczenie w krajowych kongresach chirurgii stomatologicznej (jamy ustnej)

i chirurgii szczękowo-twarzowej oraz w zjazdach i kongresach stomatologicznych, • wskazany udział w europejskich kongresach chirurgii czaszkowo-szczękowo-

twarzowej, • wskazany udział w krajowych i europejskich kongresach dotyczących dziedzin

pokrewnych (onkologia, chirurgia plastyczna i rekonstrukcyjna, chirurgia ogólna, neurochirurgia, otolaryngologia, ortodoncja, protetyka, implantologia, periodon-tologia).

Przygotowanie publikacji • obowiązkowe przygotowanie 2 prac poglądowych (lub naukowych) o tematyce

uzgodnionej z kierownikiem specjalizacji. 5 - Metody oceny wiedzy i umiejętności praktycznych a) Kolokwia

Specjalizujący się lekarz zobowiązany jest do: • zaliczenie kolokwium po każdym kursie specjalizacyjnym, • zaliczenia kolokwiów przewidzianych po każdym stażu, • złożenie kolokwium z prawa medycznego.

b) Sprawdziany umiejętności praktycznych Specjalizujący się lekarz stomatolog zobowiązany jest do: • zaliczenia sprawdzianu umiejętności praktycznych po każdy stażu kierunkowym u

kierownika stażu - potwierdzenie, że lekarz wykonał samodzielnie zabiegi lub/i badania wymienione w programie stażu lub uczestniczył (asystował) w ich wykonywaniu.

c) Ocena przygotowanych publikacji

Przygotowane przez specjalizującego się lekarza prace poglądowe (lub naukowe) ocenia i zalicza kierownik specjalizacji.

Page 24: chirurgia szczękowa po II stopniu z chirurgii ogólnej · chirurgicznego stanów przednowotworowych i nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki i szyi; urazów czaszkowo-twarzowo-szczękowych;

Program specjalizacji w chirurgii szczękowo-twarzowej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej

© CMKP 2003 24

6 - Znajomość języków obcych Oczekuje się, że specjalizujący się lekarz wykaże się praktyczną znajomością przynajmniej jednego z języków obcych: angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub hiszpańskiego w stopniu umożliwiającym:

a) rozumienie tekstu pisanego, w szczególności dotyczącego literatury fachowej i piśmiennictwa lekarskiego,

b) porozumienie się z pacjentem, lekarzami i przedstawicielami innych zawodów medycznych,

c) pisanie tekstów medycznych, w szczególności opinii i orzeczeń lekarskich.

Obowiązuje zaliczenie znajomości języka obcego w studium języków obcych akademii medycznej. 7 - Czas trwania specjalizacji Dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia albo tytuł specjalisty w chirurgii ogólnej lub chirurgii dziecięcej specjalizacja w chirurgii szczękowo-twarzowej trwa 4 lata (48 miesięcy) w tym kursy, staże i urlopy. 8 - Państwowy egzamin specjalizacyjny Studia specjalizacyjne w chirurgii szczękowo-twarzowej kończą się państwowym egzaminem specjalizacyjnym złożonym z części teoretycznej i części praktycznej. Egzamin zdaje się w następującej kolejności:

• egzamin praktyczny, - (badanie chorego wybranego przez kierownika ośrodka specjalizującego, postawienie rozpoznania, ustalenie planu leczenia, wykonanie zabiegu z asystą wyznaczoną przez kierownika ośrodka),

• egzamin testowy, (zbiór zadań testowych wielorakiego wyboru z zakresu wymaganej wiedzy wymienionej w programie specjalizacji),

• egzamin ustny (pytania ustne problemowe z zakresu wymaganej wiedzy wymienionej w programie specjalizacji).

9 - Ewaluacja programu studiów specjalizacyjnych Program studiów specjalizacyjnych będzie okresowo poddawany ewaluacji i w razie potrzeby modyfikowany przede wszystkim w związku z postępami wiedzy medycznej i koniecznością ciągłego doskonalenia procesu specjalizacji lekarskich - po zasięgnięciu opinii nadzoru specjalistycznego, samorządu lekarskiego, towarzystw naukowych, CMKP i Ministerstwa Zdrowia. Specjalizujący się lekarze oraz ich kierownicy specjalizacji zobowiązani są śledzić i uwzględniać zmiany programowe i odpowiednio korygować proces własnych studiów specjalizacyjnych. Aktualna, obowiązująca wszystkich specjalizujących się lekarzy wersja programu studiów specjalizacyjnych w chirurgii szczękowo-twarzowej, dostępna jest na stronie Internetowej CMKP: www.cmkp.edu.pl