Berlin

11
Berlin Berlin- stolica, siedziba rządu Republiki Federalnej Niemiec. Największe miasto Niemiec, na prawach kraju związkowego. Zajmuję powierzchnie ok. 892Km², zamieszkuje je 3,4 mln osób. Jest trzecim największym (po Londynie i Paryżu) miastem w Unii Europejskiej.Berlin jest podzielony na dwanaście okręgów administracyjnych (Bezirk). Przez przestrzeń miejską przepływają m.in. Rzeki Sprewa i Hawela, a ponadto znajduje się wiele jezior i zatok, w tym największe Müggelsee.Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1237. Berlin pełnił rolę historycznej stolicy Brandenburgii, Prus, Cesarstwa Niemieckiego, Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Po 1945 wschodnia część miasta była stolicą Niemieckiej Republiki Demokratycznej, natomiast pozostała tworzyła Berlin Zachodni – otoczona murem (od 1961) enklawa na terenie NRD. Po zjednoczeniu Niemiec w 1990 Berlin został ponownie stolicą Niemiec, siedzibą prezydenta (od 1994), niemieckiego Bundestagu (od 1999) i Bundesratu (od 2000).Berlin jest jedną z ważniejszych w Europie metropolii globalnych, ponadto ważnym węzłem komunikacyjnym Niemiec i Europy, zarówno kolejowym, lotniczym i drogowym. Ważny ośrodek naukowy, kulturalny i artystyczny (m.in. Kulturforum i Museumsinsel).

Transcript of Berlin

Page 1: Berlin

Berlin Berlin- stolica, siedziba rządu Republiki Federalnej Niemiec. Największe miasto Niemiec, na prawach kraju związkowego. Zajmuję powierzchnie ok. 892Km², zamieszkuje je 3,4 mln osób.

Jest trzecim największym (po Londynie i Paryżu) miastem w Unii Europejskiej.Berlin jest podzielony na dwanaście okręgów administracyjnych (Bezirk). Przez przestrzeń miejską

przepływają m.in. Rzeki Sprewa i Hawela, a ponadto znajduje się wiele jezior i zatok, w tym największe Müggelsee.Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1237. Berlin pełnił rolę

historycznej stolicy Brandenburgii, Prus, Cesarstwa Niemieckiego, Republiki Weimarskiej i III Rzeszy. Po 1945 wschodnia część miasta była stolicą Niemieckiej Republiki Demokratycznej, natomiast pozostała tworzyła Berlin Zachodni – otoczona murem (od 1961) enklawa na terenie

NRD. Po zjednoczeniu Niemiec w 1990 Berlin został ponownie stolicą Niemiec, siedzibą prezydenta (od 1994), niemieckiego Bundestagu (od 1999) i Bundesratu (od 2000).Berlin jest

jedną z ważniejszych w Europie metropolii globalnych, ponadto ważnym węzłem komunikacyjnym Niemiec i Europy, zarówno kolejowym, lotniczym i drogowym. Ważny ośrodek

naukowy, kulturalny i artystyczny (m.in. Kulturforum i Museumsinsel).

Page 2: Berlin

W granicach Niemiec W 1871 miasto zostało stolicą zjednoczonych Niemiec – jako cesarstwa. Stołeczną funkcję zachował do dziś,

będąc następnie stolicą Republiki Weimarskiej, III Rzeszy, Niemieckiej Republiki Demokratycznej oraz Republiki Federalnej Niemiec.Na przełomie XIX i XX wieku Berlin był znaczącym ośrodkiem polskiej prasy i kultury. Tu

mieszkali i tworzyli m.in. malarz Wojciech Kossak, pisarz Stanisław Przybyszewski, kompozytorzy Feliks Nowowiejski i Mieczysław Karłowicz. W 1891 roku w Berlinie powstała Gazeta Robotnicza, a w 1897 Dziennik

Berliński. W 1911 założono Polski Klub Sportowy Berlin, rozwiązany przez niemieckie władze w 1939 i reaktywowany w Berlinie Wschodnim w latach 1948-1951.Po I wojnie światowej w 1918 ogłoszono w Berlinie republikę. W 1920 na podstawie tzw. Ustawy o Dużym Berlinie ponownie znacznie rozszerzono obszar miasta,

przyłączając kilka miast i kilkadziesiąt wsi. Berlin osiągnął wówczas około 4 mln mieszkańców.27 sierpnia 1922 do sądu w Berlinie wpływa wniosek o rejestrację Związku Polaków w Niemczech. 3 grudnia 1922 sąd zatwierdza

statut i odbywa się pierwsze Walne Zebranie Związku, na którym Stanisław Sierakowski zostaje wybrany pierwszym jego prezesem. 14 stycznia 1922 ukonstytuowała się 2. dzielnica Związku Polaków w Niemczech.

Swoim zasięgiem obejmowała teren Berlina i Ziemi Połabskiej. Od 1924 roku w Berlinie Stanisław Sierakowski wydawał gazetę Kulturwehr dla obrony praw autochtonicznych mniejszości narodowych ówczesnych Niemiec:

Polaków, Serbołużyczan, Fryzów, Duńczyków i Litwinów. 6 marca 1938 do Berlina przyjeżdża ok. 5000 Polaków z całej Rzeszy na I Kongres Polaków w Niemczech.W 1930 Berlin został siedzibą katolickiej diecezji berlińskiej.

Po przejęciu władzy przez nazistów w 1933 Berlin stał się stolicą III Rzeszy. W 1936 odbyły się w Berlinie igrzyska olimpijskie. Planowano znaczną rozbudowę miasta na stolicę świata (tzw. plan Germania Alberta

Speera), czemu przeszkodziła klęska Niemiec w II wojnie światowej. W czasie alianckich bombardowań i walk o zdobycie Berlina przez wojska radzieckie i polskie, znaczne obszary zabudowy zostały dosłownie zmiecione z powierzchni ziemi. W czasie wojny w Berlinie byli więzieni m.in. Wincenty Witos, Stefan Rowecki, Zdzisław

Maszewski i Juliusz Bursche.

Page 3: Berlin

Kilka zdjęć :)

Page 4: Berlin

Gospodarka

Berlin jest ważnym ośrodkiem gospodarczym i finansowym. Przemysł głównie elektroniczny (m.in. firma Siemens, AEG), maszynowy, środków transportu i odzieżowy.

Miasto stanowi ważny ośrodek handlowy organizujący międzynarodowe targi i wystawy o znaczeniu nie tylko niemieckim, europejskim, ale cały szereg z nich (międzynarodowe targi kolejnictwa InnoTrans, Internationale Tourismus-Börse (Międzynarodowa Giełda Turystyczna), Internationale Funkausstellung (Międzynarodowa Wystawa Radiowa), Internationale Grüne Woche Berlin (Berliński Międzynarodowy Zielony Tydzień)) – światowym. Prym wśród organizatorów pełnią Targi Berlińskie.

Page 5: Berlin

Transport Kolejowy

Kolej z Berlina do Poczdamu była drugą na terenie Niemiec i została uruchomiona w 1838, biegnąc z obecnego placu Poczdamskiego przez Steglitz, Zehlendorf i Novawes do Poczdamu.

W XIX wieku w Berlinie powstało 9 dworców czołowych kolei dalekobieżnych. Z czasem poszczególne koleje połączono ze sobą – wpierw linią przetokową, zastąpioną później przez linię pierścieniową (zwaną Ring lub Psią Głową) i linią średnicową wschód-zachód na estakadzie. Od lat 60. XIX w. kursowały w Berlinie pociągi podmiejskie i regionalne, z biegiem czasu otrzymywały własne tory, zaś od 1924 zostały przekształcone w elektryczną kolej miejską S-Bahn. Dla kolei S-Bahn zbudowano w latach 1934–1939 tunel północ-południe.

W latach 50. w związku ze spadkiem dalekobieżnego ruchu kolejowego zamknięto wszystkie dworce czołowe Berlina. W maju 2006 otwarto nowy centralny dworzec, na skrzyżowaniu linii wschód-zachód i drugiego tunelu północ-południe, pod nazwą Berlin Hauptbahnhof, podczas budowy zwanego też karkołomną nazwą Berlin Hauptbahnhof-Lehrter Bahnhof na pamiątkę istniejącego tam wcześniej dworca Lehrter Bahnhof.

Page 6: Berlin

Kolej w Niemczech

Główne dworce dalekobieżne Berlina:

Berlin-Gesundbrunnen (otwarty 28 maja 2006) Berlin Hauptbahnhof (dawniej Berlin

Hauptbahnhof-Lehrter Bahnhof, Berlin Lehrter Stadtbahnhof, otwarty 28 maja 2006)

Berlin-Lichtenberg Berlin Ostbahnhof (za czasów NRD przez

pewien czas Berlin Hauptbahnhof) Berlin Südkreuz (dawniej Berlin Papestraße,

otwarty 28 maja 2006) Berlin-Wannsee (niewielkie znaczenie

transportowe) Berlin-Spandau (połączenia w kierunku

zachodnim) Berlin Zoologischer Garten (od 28 maja 2006

tylko pociągi dalekobieżne prywatnego przewoźnika Connex)

Największe dworce regionalne:

Berlin-Charlottenburg Berlin Friedrichstraße Berlin Alexanderplatz Berlin Potsdamer Platz

Page 7: Berlin

Kultura Niemiec

Opery: Deutsche Oper Staatsoper Unter den Linden Komische Oper Neuköllner Oper

Chóry: Berliner Singakademie Studio-Chor Berlin Schöneberger Sängerknaben Philharmonischer Chor Berlin RIAS Kammerchor

Teatry: Friedrichstadtpalast Theater des Westens Theater am Potsdamer Platz Schaubühne Volksbühne

Orkiestry symfoniczne:Berliner Philharmoniker (dyr. muz. sir Simon

Rattle) Deutsches Symphonie-Orchester Berlin (dyr.

muz. Ingo Metzmacher) Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin (dyr. muz.

Marek Janowski) Staatskapelle Berlin (dyr. muz. Daniel

Barenboim)

Page 8: Berlin

Kultura

Berliner Philharmonie Stara Galeria Narodowa (niem. Alte Nationalgalerie)

Page 9: Berlin

Zabytki

Brama Brandenburska Reichstag Mur Berliński Siegessäule – kolumna zwycięstwa Ewangelicki Kościół Pamięci

cesarza Wilhelma I Wyspa Muzeów: Muzeum

Pergamońskie (Zbiory Sztuki Starożytnej, Muzeum Azji Przedniej, Muzeum Sztuki Islamskiej), Stare Muzeum (Muzeum Egipskie i Antikensammlung), Muzeum im. Bodego, Nowe Muzeum, Stara Galeria Narodowa

Muzeum Żydowskie Ratusz Pałac Charlottenburg Nowa Synagoga Zamek Bellevue

Page 10: Berlin

Zabytki

Page 11: Berlin

Tradycyjne Niemieckie potrawy

MAULTASCHEN (Badenia – Wirtemberga) BIAŁA KIEŁBASA (Bawaria) KNIPP PO BREMEŃSKI (Brema) GRUSZKI, FASOLA i SŁONINA PIECZONA KIEŁBASA Z SOSEM

CURRY NIEMIECKA SAŁATKA

ZIEMNIACZANA WIEPRZOWINA W SOSIE

PIWNYM SZNYCLE PLACEK CEBULOWY ZUPA ZIEMNIACZANA