Oliver Schmoll, Ingrid Chorus Federalna Agencja Środowiska Bad Elster i Berlin, Niemcy

Component 2.2Water Safety Plan

Warsaw, March 2009

Oliver Schmoll, Ingrid Chorus

Federalna Agencja ŚrodowiskaBad Elster i Berlin, Niemcy

Plan Bezpieczeństwa Wodnego (PBW)

Program współpracy bliźniaczej, komponent 2.2

Warszawa, marzec 2009 r.


Warsaw, March 2009

Ramowa struktura zabezpieczenia wody do spożycia

Cele oparte na kryteriach zdrowotnych(Regulator)

Niezależny nadzór(Agencja nadzorująca lub osoba/instytucja trzecia)

Plan Bezpieczeństwa Wodnego(Dostawca wody)


Warsaw, March 2009

Uzasadnienie PBW

Ograniczone możliwości badania produktu końcowego: • Ograniczona możliwość wykorzystania badań mikrobiologicznych jako

systemu wczesnego ostrzegania

• Badane ilości wody rzadko są statystycznie reprezentatywne

• Ograniczona możliwość wykrywania krótkoterminowych wahań jakości wody

Procedury zarządzania jakością służące utrzymaniu procesów pod kontrolą mają następujące zalety: • Kładą nacisk na prewencję

• Koncentrują się na kontrolowaniu procesu

• Zaprojektowano je tak, aby zmniejszały, eliminowały i zapobiegały zanieczyszczeniu


Warsaw, March 2009

PBW w uproszczeniu

Zamknięty cykl

Jakie zagrożenia istnieją w moim systemie

zaopatrzenia?

Jak zlikwidować zagrożenia?

Skąd wiem, że zagrożenia

zlikwidowano?


Warsaw, March 2009

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji

Przygotowanie PBW

Opis systemu zaopatrzenia w wodę

Kontrolowanie zagrożeń

Wdrożenie środków zabezp. i zarządzanie nimi

Monitoring środków zabezpieczających

Ocena systemuIdentyfikacja zagrożeń

Istniejące środki zabezpieczające

Lista priorytetowa ryzyk

Dodatkowe lub ulepszone środki zabezpieczające

Przygotowanie procedur zarządzania

Weryfikacja i audyt PBW

PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Plan

Bezp

ieczeństw

aW

odn

ego


Warsaw, March 2009

Przygotowanie PBW

Krok 1

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y


Warsaw, March 2009

Zaangażowanie kierownictwa

Wyraźny sygnał ze strony kierownictwa wysokiego szczebla jest rzeczą niezbędną dla opracowania PBW: • Zabezpieczenie zasobów ludzkich i finansowych

• Poparcie dla zmian w praktykach roboczych

• Zaangażowanie decydentów wszystkich poziomów

• Większa akceptacja ze strony personelu operacyjnego

Kierownictwo musi aktywnie promować bezpieczeństwo wody jako cel dostawcy wody


Warsaw, March 2009

Zespół ds. PBW

Interdyscyplinarny zespół zbiorowo odpowiedzialny za zaplanowanie, opracowanie i wdrożenie PBW

Kwalifikacje członków zespołu: • Inżynierowie (z działu operacyjnego, konserwacji,

projektowego)• Personel odpowiedzialny za kontrolę jakości wody

(mikrobiolodzy i chemicy)• Personel techniczny zajmujący się obsługą bieżącą systemu• Naukowcy z dziedziny zdrowia

Lider zespołu popychający projekt do przodu i sterujący nim


Warsaw, March 2009

Zespół ds. PBWWsparcie z zewnątrz

Opracowanie i realizacja PBW są możliwe bez znacznego wsparcia z zewnątrz

Dostawca wody powinien pełnić rolę lidera w opracowywaniu i wdrażaniu PBW: • Nie jest celem tego działania przenoszenie

odpowiedzialności na konsultantów

• Jeżeli to konieczne, można szukać wsparcia ze strony wyspecjalizowanych ekspertów spoza firmy


Warsaw, March 2009

Krok 2

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009

Dokumentacja i opis systemu

Kompleksowy opis łańcucha zaopatrzenia w wodę, od ujęcia do konsumenta: • Opis wszystkich procesów mogących mieć wpływ na jakość

wody• Kompilacja informacji o poszczególnych etapach

zaopatrzenia:

Woda surowa i ujęcie, proces uzdatniania, przechowywanie wody w systemie dystrybucyjnym, system dystrybucyjny

• Opis obszarów, za które odpowiedzialny jest dostawca• Identyfikacja obszarów poza zakresem odpowiedzialności

dostawcy• Podsumowanie wymogów prawnych


Warsaw, March 2009

Dokumentacja i opis systemu

Opracowanie konceptualnego schematu blokowego dla uzyskania ogólnego opisu systemu i jego lepszego zrozumienia

Zespół ds. PBW musi przeprowadzić walidację kompletności i dokładności schematu blokowego w terenie


Warsaw, March 2009

Plan orientacyjnyPrzykład

Plan orientacyjny gminy1:10,000


Warsaw, March 2009

Schemat hydraulicznyPrzykład


Warsaw, March 2009

Mapa ujęciaPrzykład

Opis zagrożeń

Zagrożenie


Warsaw, March 2009

WS

P D

OC

UM

EN

TA

TIO

N

Step 3

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji







PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW






Warsaw, March 2009

Ocena systemu

Identyfikacja zagrożeń





Warsaw, March 2009

Co to jest „zagrożenie”?„Zagrożenie“:• Każdy czynnik biologiczny, chemiczny, fizyczny lub radiologiczny mogący

potencjalnie zagrozić zdrowiu publicznemu

• Zagrożenia mogą być obecne w łańcuchu zaopatrzenia w wodę od ujęcia do konsumenta lub pochodzić z niego

Patogeny:• Bakterie, wirusy i pierwotniaki pochodzące z odchodów ludzkich lub

zwierzęcych

Związki chemiczne:• Pochodzenia geologicznego (np. fluor, arsen)

• Pochodzenia antropogenicznego (np. azotany, pestycydy)

• Pochodzące z materiałów użytych w systemie dystrybucyjnym (np. ołów, miedź)


Warsaw, March 2009

Co to jest „zdarzenie niebezpieczne”?„Zdarzenie niebezpieczne”:• Zdarzenie powodujące zagrożenie w systemie zaopatrzenia w

wodę lub zapobiegające eliminacji takiego zagrożenia

Przykłady zdarzeń niebezpiecznych:• Obfite opady powodujące przenikanie patogenów do wody

• Zaburzenie działania lub awaria jednego z etapów uzdatniania

• Pęknięcie rury wodociągowej

Przykłady stanu niebezpiecznego:• Przedłużające się stosowanie w rolnictwie nawozów mineralnych

niedostosowanych do środowiska hydrogeologicznego

• Źle zabezpieczone ujęcie


Warsaw, March 2009

Zagrożenia biologicznePatogeny: bakterie, wirusy i pierwotniaki• Główne źródło: odchody ludzkie lub zwierzęce

Organizmy niepatogeniczne:• Mające wpływ na akceptowalność wody do spożycia przez

konsumentów; mogą oni rezygnować z nieakceptowanego źródła wody i korzystać ze źródeł potencjalnie niebezpiecznych

Toksyczne cyjanobakterie

Zagrożenia chemiczneKażdy czynnik o negatywnym wpływie na jakość wody• Pochodzenia geologicznego (np. fluor, arsen)

• Pochodzenia antropogenicznego (np. azotany, pestycydy)

• Pochodzący z procesu uzdatniania (np. flokulanty, produkty uboczne dezynfekcji, zanieczyszczenia środków używanych do uzdatniania)

• Pochodzący z materiałów użytych w systemie dystrybucyjnym (np. ołów, miedź)


Warsaw, March 2009


Dla każdego etapu schematu blokowego:• Systematycznie określić zagrożenia i powiązane z nimi

zdarzenia

• „Co i gdzie może pójść nie tak?”

Zrozumienie związku pomiędzy źródłem zagrożenia, jego przemieszczaniem się w środowisku i występowaniem w wodzie

Ocena dopasowana do danego systemu


Warsaw, March 2009

Identyfikacja zagrożeńPunkt wyjścia

Analiza zagrożeń powinna opierać się na doświadczeniu i wiedzy w firmie wodociągowej: • Pragmatyzm!

• Rozmowy z personelem operacyjnym

• Systematyczna analiza incydentów lub awarii w przeszłości

• Poparta inspekcjami sanitarnymi


Warsaw, March 2009

Modelowe karty kontrolneUjęcie

Szybkie zmiany jakości wody surowej

Wpływ kanalizacji i szamb

Typ wykorzystania gruntów (np. hodowla zwierząt, rolnictwo, przemysł, utylizacja odpadów, wydobycie)

Użycie środków chemicznych w obszarze ujęcia

Duże wycieki (przypadkowe i zamierzone)

Dostęp ludności (np. rekreacja)

Zwierzęta dzikie i hodowlane


Warsaw, March 2009

Modelowe karty kontrolneSystem ujęcia i dystrybucji wody

Nieodpowiedni stan studni głębinowej

Niewłaściwa lokalizacja studni lub ujęcia

Niskie ciśnienie w wodociągu lub „falowanie ciśnienia” powodujące przedostawanie się zanieczyszczeń

Zmiany kierunku przepływu wody powodujące przenikanie wody zanieczyszczonej

Pękanie rur prowadzące do wnikania zanieczyszczeń podczas napraw, wymiany lub instalacji wodociągu

Otwarte / niezabezpieczone zbiorniki wody / akwedukty – niebezpieczeństwo zanieczyszczenia fekalnego


Warsaw, March 2009





Ocena systemu


Warsaw, March 2009


Środki zabezpieczające są „barierami dla zanieczyszczeń”

Do środków zabezpieczających zaliczyć można: • Zapobieganie przedostawaniu się zanieczyszczeń (zagrożeń)

do wody

• Usuwanie zagrożeń z wody

• Dezaktywację patogenów w wodzie

• Utrzymanie jakości wody podczas dystrybucji przez dobór właściwych materiałów do budowy rur i utrzymania ciśnienia


Warsaw, March 2009

Istniejące środki zabezpieczające Opis / 1

Środki zabezpieczające są „barierami dla zanieczyszczeń”

Środki zabezpieczające to działania i procesy stosowane w celu: • Zapobieżenia wystąpieniu zagrożenia

• Bezpośredniej poprawy / utrzymania jakości wody do spożycia

• Zapewnienia, że woda stale wypełnia cele oparte na przesłankach zdrowotnych (stosowane łącznie)

• Realizacji „zasady wielu barier” (stosowane łącznie)


Warsaw, March 2009

Do środków zabezpieczających zaliczyć można: • Zapobieganie przedostawaniu się zanieczyszczeń (zagrożeń) do wody

• Usuwanie zagrożeń z wody

• Dezaktywację patogenów w wodzie

• Utrzymanie jakości wody podczas dystrybucji

Różny charakter środków zabezpieczających:• Obszar ujęcia: szeroki zakres działań planistycznych, których celem jest

ochrona jakości wody surowej (charakter prewencyjny)

• Uzdatnianie, przechowywanie i dystrybucja: projekt, budowa, działanie i konserwacja (charakter techniczny)

Istniejące środki zabezpieczające Opis / 2


Warsaw, March 2009

Istniejące środki zabezpieczające – przykłady:Etap procesu Obszar ujęcia

Zagrożenie Azotany

Zdarzenie niebezpieczne

Regularne nadmierne nawożenie azotanami obszaru ujęcia i akumulacja tych związków w wodzie surowej

Środki zabezpieczające

Program szkolenia dla rolników na temat systemu nawożenia dostosowanego do środowiska hydrogeologicznego (okresowo)

Zwiększenie możliwości przechowywania obornika (jednorazowo)

Zachęty do stosowania międzyplonów (stale)

Mieszanie wody z różnych źródeł dla uzyskania docelowej jakości (stale; przez określony czas)

System dystrybucji

E. coli

Zanieczyszczenie wywołane pracami budowlanymi lub konserwacyjnymi

Wykonanie prac przez firmę autoryzowaną, zgodnie z określonymi dobrymi praktykami (stale, w czasie trwania robót)

Przepłukiwanie i dezynfekcja wodociągu nowego / po konserwacji z zachowaniem dobrych praktyk (jednorazowo)

Testowanie i odbiór wodociągu (jednorazowo)


Warsaw, March 2009





Ocena systemu


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykDlaczego?

Decyzja, czy dane zdarzenie stanowi znaczące ryzyko

Identyfikacja zagrożeń lub zdarzeń, które wymagają najpilniejszych działań

Dostępne metody: • Decyzja zespołu

• Metoda ilościowa lub półilościowa


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykDecyzja zespołu

Uzasadniony osąd zespołu na temat prawdopodobieństwa występowania zdarzeń• Ocena wszystkich zdarzeń zidentyfikowanych na wszystkich etapach

procesu

• Stwierdzenie, czy znajdują się one pod kontrolą

• Udokumentowanie, czy zdarzenia te wymagają natychmiastowej uwagi

Znaczące Priorytetowe Ryzyko to wymaga dalszego rozpatrzenia zmierzającego do ustalenia, czy wymagane są dodatkowe środki bezpieczeństwa i czy dany etap procesu powinien zostać podniesiony do rangi kluczowego punktu kontrolnego systemu.

Niepewne Nie wiadomo, czy zdarzenie stanowi znaczące ryzyko, czy nie

Ryzyko to wymaga dalszego zbadania dla ustalenia, czy dane zdarzenie stanowi znaczące ryzyko czy nie.

Nieznaczące Niepriorytetowe Należy pamiętać o opisaniu i udokumentowaniu tego ryzyka; będzie ono rozpatrywane w przyszłości w ramach kolejnych przeglądów PBW.


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykPrzykładowy wynikEtap procesu Zdarzenie

niebezpieczneTyp zagrożenia

Środki zabezp. – istniejące i/lub planowane

Ryzyko Podstawa

Ujęcie (woda podziemna)

Defekacja bydła w pobliżu nieogrodzonego ujęcia jest potencjalnym źródłem przenikania patogenów do wody podczas deszczowej pogody

M (patogeny) i C (substancje odżywcze)

Brak dla tego zdarzenia

S Zagrożenie zdrowia publicznego wywołane patogenami pochodzenia zwierzęcego, np. Cryptosporidium oraz E. coli O157; zanieczyszczenie wody związkami azotu i fosforu z odchodów

Zbiornik dystrybucyjny

Ptaki gromadzące się na brzegu odkrytego zbiornika wprowadzają patogeny do uzdatnionej wody

M (patogeny) Brak S Zagrożenie zdrowia publicznego wywołane patogenami pochodzenia zwierzęcego, np. Campylobacter i Salmonella


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykPółilościowe matryce ryzyk

Ryzyko oblicza się mnożąc „prawdopodobieństwo” przez „dotkliwość”

Prawdopodobieństwo lub częstotliwość:• Jak często lub jak prawdopodobne jest wystąpienie zdarzenia

niebezpiecznego?

Dotkliwość lub następstwa: • Jakie będą następstwa dla zdrowia publicznego lub

akceptacji (wody) przez konsumentów?


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykPrzykład z Jordanii

I (1) II (2) III (3)

A (3) M (3) H (6) H (9)

B (2) L (2) M (4) H (6)

C (1) L (1) L (2) M (3)

SEVERITY / CONSEQUENCESL

IKE

LY

HO

OD

RISK MATRIXMATRYCA RYZYKA

DOTKLIWOŚĆ / NASTĘPSTWAP

RA

WD

OP

OD

OB

IEŃ

STW

O


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykPrzykład z Jordanii

KATEGORIE DOTKLIWOŚCI

I Brak wpływu

II Wpływ na cechy estetyczne (czyli akceptację przez konsumentów)

LUB ilość

III Wpływ na normy określone prawem LUB zdrowie konsumentów

KATEGORIE PRAWDOPODOBIEŃSTWA

A Codziennie – raz w tygodniu

B Raz w miesiącu – raz na kwartał (sezon)

C Raz w roku lub rzadziejKATEGORIE RYZYKA

H Wysokie Konieczna natychmiastowa reakcja ze strony kierownictwa (= natychmiastowe

działanie)M Średnie Konieczna reakcja kierownictwaL Niskie Procedury rutynowe

I (1) II (2) III (3)

A (3) M (3) H (6) H (9)

B (2) L (2) M (4) H (6)

C (1) L (1) L (2) M (3)

SEVERITY / CONSEQUENCES

LIK

EL

YH

OO

D

RISK MATRIXMATRYCA RYZYKA

DOTKLIWOŚĆ / NASTĘPSTWA

PR

AW

DO

PO

DO

BIE

ŃS

TW

O


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykPrzykładowy wynik

Zdarzenie niebezpieczne

Typ zagroż.

Prawdop. Dotkliwość Ryzyko Środki zabezp. Podstawa

Defekacja bydła i obfite opady przenoszące patogeny przekraczające dopuszczalne stężenia w ujęciu wód powierzchniowych

M (patogeny)C (subst. odżywcze)

2 5 10 S

Identyfikacja i kontakt z interesariuszamiReprezentacja w Radzie Zarządzającej Ujęciem Rządowy program wdrożenia Praktyk Usług EkosystemowychFiltracja wodyZalecenie gotowania wody

Pojawiające się ogniska chorób wodopochodnych pochodzenia zwierzęcego, np. Cryptosporidium i E. coli O157 przy podobnych zdarzeniachProgramy nawiązywania kontaktów w obszarze ujęcia są wdrożone, mimo to bydło nadal dopuszczane jest w pobliże cieków wodnych


Warsaw, March 2009

Każdemu zidentyfikowanemu zdarzeniu niebezpiecznemu przypisywana jest wartość

Zdarzenia mogą zostać porównane i sklasyfikowane (uszeregowane pod względem ważności)

Podstawa do relatywnej oceny poszczególnych ryzyk w jednym zakładzie wodociągowym

Lista priorytetowa ryzykPółilościowe matryce ryzyk


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykUkierunkowanie myślenia przed początkiem pracy

Należy konkretnie określić ryzyko w następujących kategoriach: • Ryzyko konkretnego zdarzenia

• Prowadzącego do konkretnego zagrożenia

• Osiągającego konkretne, problematyczne stężenie

• W konkretnym czasie i miejscu


Warsaw, March 2009

Lista priorytetowa ryzykWyniki

Które zagrożenia (i zdarzenia niebezpieczne) objęte są wystarczającymi środkami zabezpieczającymi?

Które środki zabezpieczające są najważniejsze?

Które zagrożenia wymagają zastosowania dalszych środków, aby zagrożenie znalazło się pod kontrolą?

Czy istnieją luki w wiedzy o zagrożeniach i / lub środkach zabezpieczających (potrzeba uzyskania wiedzy i badań)?


Warsaw, March 2009





Ocena systemu


Warsaw, March 2009

Dodatkowe / ulepszone środki zabezpieczające

Zidentyfikowane znaczące ryzyka wymagają dalszego dochodzenia: • Należy zidentyfikować dodatkowe środki zabezpieczające

• Może wystąpić konieczność zmodyfikowania i ulepszenia istniejących środków

• Potrzebne mogą być rozwiązania tymczasowe


Warsaw, March 2009

Plan działania

Zidentyfikowany problem

Wymagane działanie Procedury lub rejestry?

Odpowiedzialność Termin Zatwierdzone przez

Nr Problem

1 Brak ochrony studni

Skontaktować się z właścicielem terenu i ogrodzić strefę buforową wokół studni

Dokumenty dotyczące kontaktów i rejestry interesariusza

Urzędnik ds. ujęcia W ciągu trzech miesięcy

Podpis

Ochrona studni przez wybudowanie obiektu ochronnego

Dziennik robót Manager systemu zaopatrzenia w wodę

W ciągu roku

Podpis


Warsaw, March 2009

Krok 4

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009





Warsaw, March 2009

Wdrożenie środków zabezpieczającychKombinacja środków zabezpieczających

Typ i liczba środków zabezpieczających będą inne dla każdego systemu

W przypadku każdego zdarzenia niebezpiecznego zidentyfikowanego jako znaczące ryzyko należy wdrożyć skuteczne środki zabezpieczające

Każdy środek zabezpieczający musi być opisany w sposób wystarczająco precyzyjny i zrozumiały

Standardowe procedury robocze poprawiają efektywną realizację poszczególnych środków


Warsaw, March 2009

Identyfikacja istniejących środków zabezp. Przykładowa instrukcja

Instrukcja konserwacji Nr 5-2

Punkt krytyczny Cofanie się wody ze strumienia Wildenstein

Przedmiot konserwacji

(Co należy ocenić i poddać konserwacji?)

Zawór zapobiegający cofaniu się wody ze strumienia Wildenstein

Czas

(Kiedy i jak często?)

a) raz w miesiącu

b) zawsze po obfitych opadach

Instrukcja robocza

(Co robić?)

1. Ocena

2. Konserwacja

1. Ocena

ι Czy zawór jest wolny od materiału i osadów?

ι Czy zawór jest uszkodzony?

ι Czy zawór działa poprawnie?

2. Konserwacja

ι Oczyścić zawór

ι Nasmarować zawór i otworzyć/zamknąć go dwukrotnie

Potwierdzenie wykonanej pracy

(Kto ją wykonał i kiedy?)


Warsaw, March 2009





Warsaw, March 2009

Monitoring operacyjny

Monitoring operacyjny służy do oceny skuteczności działania środków zabezpieczających w odpowiednich odstępach czasowych

Plan monitoringu: • Co będzie monitorowane?

• Jak?

• Gdzie?

• Kiedy?

• Kto będzie to robił?


Warsaw, March 2009

Odstępy czasowe, w których prowadzony będzie monitoring muszą być określone indywidualnie dla poszczególnych środków zabezpieczających

Odstępy czasowe mogą być bardzo różne, np.:• Kontrola stężenia chloru w trybie online

• Kwartalna inspekcja ewentualnych uszkodzeń cokołu studni



Warsaw, March 2009

Testy proste i mierzalne:• Mętność, pH, stężenie chloru, przewodność, opady, etc.

Cechy możliwe do zaobserwowania:• Uszkodzenia infrastruktury technicznej

(np. studnie, ogrodzenia, system dystrybucji, zbiorniki)

Określenie limitów roboczych:• Górne lub dolne limity / zakres tolerancji

• Wyniki monitoringu przekraczające wartości graniczne uruchamiają działania korekcyjne



Warsaw, March 2009

Określenie działań korekcyjnych

Zastosować należy zaplanowane i rutynowe reakcje, kiedy wyniki monitoringu operacyjnego w punkcie kontrolnym wskazują na utratę kontroli podczas normalnego działania

Działania korekcyjne muszą być specyficzne i określone z góry, aby umożliwić ich szybką realizację

Większość działań korekcyjnych może być wykonywana przez• Systemy automatyczne

• Wyszkolonych operatorów systemu


Warsaw, March 2009

Monitoring operacyjnyProsta procedura monitoringu

Instrukcja dla punktu kontrolnego Nr 7-1

Punkt krytyczny Mętność

Lokalizacja

(Gdzie mierzyć/kontrolować?)

Wlot

Czas

(Jak często i kiedy?)

Stale

Kategoria pomiaru

(Co należy mierzyć lub kontrolować?)

Urządzenie do pomiaru mętności Siegrist (Photometer CT 65 B22-F3)

Dokumentacja

(Jak dokumentować/archiwizować?)

Dokumentacja na miejscu przy pomocy czytnika. Długoterminową archiwizację prowadzi brygadzista

Zadany zakres wartości i tolerancji < 0.24 FTU

Działania korekcyjne

(Jak ostrzegać i co należy zrobić?)

Przekroczenie wartości krytycznej: automatyczne zamknięcie dopływu wody surowej

Zawiadomić brygadzistę ujęcia

Zakres odpowiedzialności

ι Za działania korekcyjne

ι Za inspekcję aparatury pomiarowej

Brygadzista ujęcia

Dostawca aparatury, raz w roku


Warsaw, March 2009

Krok 5

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009

Plan usprawnienia i modernizacji

Jeżeli zidentyfikowane zostaną znaczące ryzyka: • Plan usprawnienia i modernizacji

• Wskazanie osób odpowiedzialnych

• Określenie docelowych terminów wdrożenia

Narastające wdrażanie usprawnień jest kluczowe• Programy krótko-, średnio- i długoterminowe

• Odzwierciedlające priorytety

• Odzwierciedlające dostępne zasoby


Warsaw, March 2009

Plan usprawnienia i modernizacji Problemy

Inwestycje kapitałowe

Budowa potencjału

Ulepszenie procedur zarządzania i operacyjnych

Badania i rozwój

Opracowanie protokołów incydentalnych

Komunikacja i raportowanie


Warsaw, March 2009

Krok 6

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009

Procedury zarządzania /1

Procedury zarządzania:• Realizowane podczas normalnego działania systemu

(Standardowe procedury robocze = SPR)

• Realizowane w przypadku działań korekcyjnych i incydentów

Napisane przez doświadczonych pracowników:• Rozmowa z pracownikami i opis wykonywanych przez nich działań

Aktualizowane zgodnie z potrzebami:• Wdrażanie planów ulepszeń/modernizacji

• Raporty z incydentów, sytuacji wyjątkowych i potencjalnie niebezpiecznych


Warsaw, March 2009

Procedury zarządzania /2

Zakres odpowiedzialności i dane kontaktowe osób kluczowych

Jednoznaczny opis działań wymaganych w przypadku odchyleń

Lokalizacja i identyfikacja SPR i potrzebnego sprzętu

Lokalizacja sprzętu zapasowego

Odpowiednie informacje logistyczne i techniczne


Warsaw, March 2009

Krok 7

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009

Weryfikacja i audyt

Dzięki temu krokowi uzyskuje się dowody, że system działa sprawnie i będzie osiągał cele oparte na przesłankach zdrowotnych, czyli że PBW został właściwie opracowany i wdrożony

Weryfikacja jakości wody: • „Czy wyprodukowana woda spełnia założone wymagania

jakości?”

Audyt operacyjny:• „Czy PBW realizowany w praktyce jest zgodny z

projektem?”


Warsaw, March 2009

Krok 8

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009

Przegląd okresowy /1

Proces przeglądu jest kluczowym elementem wdrożenia całego planu

Regularny przegląd to ocena, czy PBW zachowuje swoją ważność• Analiza danych zebranych w ramach monitoringu

• Wyciąganie wniosków z doświadczeń i nowe procedury

Stanowi podstawę przyszłych ocen


Warsaw, March 2009

Przegląd okresowy /2

Kiedy należy wykonać przegląd?• Regularnie, uwzględniając wyniki wdrażania PBW• Natychmiast po wystąpieniu sytuacji wyjątkowej / incydentu

/ sytuacji potencjalnie niebezpiecznej• Natychmiast, jeżeli nastąpi znacząca zmiana okoliczności

Efektem przeglądu może być zmiana w ocenie ryzyka

Przegląd może doprowadzić do zmian w planie ulepszeń / modernizacji

Wszystkie zmiany będące efektem przeglądu muszą być dokumentowane!


Warsaw, March 2009

Krok 9

DO

KU

ME

NT

AC

JA P

BW

Plan

usp

rawn

ienia i m

odern

izacji











PL

AN

OW

Y P

RZ

EG

LĄ

D O

KR

ES

OW

Y

Przygotowanie PBW


Warsaw, March 2009

DokumentacjaCo należy uwzględnić?

Opis i ocena systemu zaopatrzenia w wodę

Programy modernizacyjne

Opis środków zabezpieczających, plan monitoringu operacyjnego i plan weryfikacji

Procedury rutynowego zarządzania bezpieczeństwem wody

Plany awaryjne

Opis dodatkowych programów, w tym szkoleniowych, protokołów komunikacji


Warsaw, March 2009

Pamiętaj! /1

Strategia PBW musi być prosta i napisana łatwym językiem!

PBW to proces systematyczny, ciągły i dynamiczny: • Praca nad PBW nie kończy się nigdy

• PBW nie jest dodatkową procedurą roboczą

• Nie chodzi o samo stworzenie „planu”

• Efektem procesu PBW ma być dokument, który będzie można nazwać „Naszym PBW”

• PBW nie powinien zamienić się w dodatkowy element biurokracji!


Warsaw, March 2009

Pamiętaj! /2

Nie ma jedynie właściwego sposobu opracowania PBW

Ważne jest, aby w zespole ds. PBW znalazły się osoby o odpowiednim doświadczeniu i z odpowiednią wiedzą

PBW nie może być tworzony „zza biurka”

Należy przezwyciężyć samozadowolenie: nie należy przyjmować nic za pewnik

Nie zaczynaj od zera:

Ważne jest, aby zacząć!


Warsaw, March 2009

Nowa Zelandia

Dlaczego PHRMP (Plan Zarządzania Ryzykiem Dla Zdrowia Publicznego): odpowiedzialność za zdrowie publiczne

Objaśnienie zakresu prostymi słowami:• Co może obniżyć jakość wody i sprawić, że będzie

niebezpieczna? • Które z takich czynników wymagają natychmiastowej

reakcji? • Skąd wiadomo, że jakość wody pogorszyła się na tyle, że

potrzebne są natychmiastowe działania? • Jak zachować się, kiedy potrzebne jest działanie? • Jak zapobiec takim sytuacjom w przyszłości?

Jak przygotować PHRMP: prosty, 3-etapowy proces

Jak postępować z planem: wytyczne dla działań codziennych i długoterminowe plany


Warsaw, March 2009

Nowa Zelandia: Małe jest piękne

www.moh.govt.nz/water


Warsaw, March 2009

Nowa Zelandia: Narzędzia szkoleniowe


Warsaw, March 2009

Nowa Zelandia: DVD szkoleniowe


Warsaw, March 2009

Nowa Zelandia: „Klub Anonimowych Patogenów”


Warsaw, March 2009

Bangladesz: Modelowy PBW

Ogromna liczba ujęć wody na terenach wiejskich w kraju o ograniczonych zasobach

Rodzaje zagrożeń i zdarzeń niebezpiecznych wystarczająco podobne, aby stworzyć modelowy PBW

Opracowany w trybie konsultacyjnym, oparty na opiniach lokalnych ekspertów

Warsztaty z udziałem kluczowych ekspertów sektora


Warsaw, March 2009

www.buet.ac.bd/itn/

Bangladesz: Modelowy PBW


Warsaw, March 2009

Szwajcaria

Proste wytyczne

Stworzone, aby pomóc w przestrzeganiu przepisów

9 kroków: • Jednoznaczne instrukcje• Oparte na formularzach • Przykłady


Warsaw, March 2009

Szwajcaria

Oliver Schmoll, Ingrid Chorus Federalna Agencja Środowiska Bad Elster i Berlin, Niemcy

Documents

Transcript of Oliver Schmoll, Ingrid Chorus Federalna Agencja Środowiska Bad Elster i Berlin, Niemcy