ATMosfera 3/06 (27)

Biuletyn firmy ATM S.A. nr 3/2006 (27)

Cyfrowe prawa autorskie — ograniczenia czy otwartoÊç?

ATM oferuje Atmosfer´ — prze∏omowy system wsparcia IT

Dochodowe us∏ugi w szerokopasmowych sieciach IP

27 redakcja OK 08/09/06 15:06

Nasza firma wcià˝ roÊnie. Mamy wić powo-

dy do radoÊci. Majà te˝ powody do radoÊci

akcjonariusze, bowiem mimo wielu zawiro-

waƒ i nienajlepszego czasu na gie∏dzie ceny

akcji ATM trzymajà si´ dobrze. Sukcesy za-

wdzićzamy zrównowa˝onej i perspektywicz-

nej ofercie produktów i us∏ug teleinforma-

tycznych, która satysfakcjonuje naszych

klientów. Dzi´ki naszym staraniom jest ona

rozwijana i udoskonalana. Wiele produktów,

zw∏aszcza programistycznych, zosta∏o stwo-

rzonych od podstaw i dzisiaj z powodzeniem

konkuruje na rynku z rozwiàzaniami czo∏o-

wych firm polskich i zagranicznych.

Przyk∏adem takiego produktu jest kom-

pleksowe rozwiàzanie Atmosfera, s∏u˝àce

wsparciu centrów serwisowych i u˝ytkowni-

ków systemów IT w przedsi´biorstwach.

O historii rozwoju tego oryginalnego, z suk-

cesem wdra˝anego rozwiàzania piszà z re-

wolucyjnà ˝arliwoÊcià jego twórcy w artyku-

le „Atmosferyczna rewolucja”. Tym razem,

wyjàtkowo, rewolucja nie poch∏on´∏a w∏a-

snych dzieci.

ATM coraz intensywniej wkracza do sekto-

ra mediów. Jak pisaliÊmy w poprzednim nu-

merze, „kontentuje si´ kontentem”. Niemniej

przesy∏anie ró˝norodnych multimedialnych

treÊci wià˝e si´ z pokonaniem wielu proble-

mów technologicznych, prawnych i spo∏ecz-

nych, do których polskie ustawodawstwo jest

jeszcze zupe∏nie nieprzygotowane. Dwa tek-

sty w bie˝àcym numerze ATMosfery poÊwi´-

camy tej tematyce.

W dobie wspó∏czesnego, szerokopasmo-

wego Internetu i upowszechnienia progra-

mów typu P2P, s∏u˝àcych do wymiany plików,

krytycznà sprawà stajà si´ kwestie bezpie-

czeƒstwa materia∏ów multimedialnych

i ochrony praw autorskich. W artykule „Meto-

dy zabezpieczania treÊci multimedialnych”

specjaliÊci ATM opisujà technologie znako-

wania treÊci i systemy DRM (Digital Rights

Management) wykorzystywane do kontroli

dost´pu do materia∏ów multimedialnych,

takich jak pliki muzyczne, filmy lub obrazy

graficzne. Natomiast w kolejnym tekÊcie —

„Creative Commons, czyli open source Êwiata

kultury” — Justyna Hofmokl z Creative Com-

mons Polska rozwija ide´ licencji Creative

Commons, które pozwalajà twórcom na sa-

modzielne okreÊlanie warunków dystrybucji

ich dzie∏. Autorka nawo∏uje, by jednoczyli si´

dzia∏acze wszystkich krajów, którym bliskie sà

idee otwierania dost´pu do wiedzy, promo-

wania twórczoÊci i narz´dzi u∏atwiajàcych

dzielenie si´ owocami w∏asnej pracy.

Od pewnego czasu ∏amy ATMosfery udo-

st´pniamy naszym partnerom, prezentujàc

ich osiàgnićia, produkty i projekty realizo-

wane wspólnie z naszà firmà. Tym razem To-

masz Kubasik, reprezentujàcy Cisco Systems

— czo∏owego producenta technologii siecio-

wych i telekomunikacyjnych, analizuje jak

oferowaç dochodowe us∏ugi w sieciach sze-

rokopasmowych. Kluczem do sukcesu jest

przedstawiona architektura Cisco SEF (Service

Exchange Framework).

ATMqsfera2 ATMqsfera2

O D R E D A K C J I

Biuletyn informacyjny firmy ATM S.A.

ISSN 1428-6513

Redaktor naczelny: Jerzy Szyller

Rada programowa: Marek Montoya,

Artur Thielmann, Dariusz Wichniewicz

Redakcja techniczna: El˝bieta Figurska

Projekt makiety, sk∏ad i druk: Formacja Aktywna

Korekta, kolporta˝: Beata Wa˝yƒska

Kontakt do redakcji: [email protected]

Coraz lepsza Atmosfera!

ATM S.A.

ul. Grochowska 21a, 04-186 Warszawa

tel.: 0 22 51 56 100, faks: 0 22 51 56 [email protected], www.atm.com.pl

ATM S.A., Oddzia∏ Katowice

ul. Kolista 25, 40-486 Katowice

tel.: 0 32 735 03 22, faks: 0 32 735 03 [email protected]

Drodzy Czytelnicy,

Po niespe∏na 10 latach biuletyn

ATMosfera zmienia swoje oblicze,

przechodzàc zdecydowanà

metamorfoz´. Chcemy byç bli˝ej

klientów, odpowiadaç na ich

potrzeby oraz prezentowaç te

rozwiàzania i informacje, które

wnoszà do biznesu istotnà

wartoÊç dodanà. Utrzymujemy

wysokà jakoÊç merytorycznà

publikacji, pozostawiamy cz´Êç

poÊwićonà bezpoÊrednio naszej

organizacji i jej pracownikom.

NowoÊcià jest zmodyfikowana

makieta, podzia∏ zawartoÊci

kwartalnika na sekcje tematycz-

ne, co czyni publikacj´ bardziej

przejrzystà. ˚ywi´ nadziej´,

˝e niniejszy numer przypadnie

Paƒstwu do gustu, ˝e lektura

nowej ATMosfery oka˝e si´

przyjemna i intrygujàca.

Marek Montoya

Dyrektor Marketingu

SPIS TREÂCI

Atmosferyczna rewolucja ..........3

Metody zabezpieczania treÊci

multimedialnych.........................6

Jak oferowaç dochodowe

us∏ugi w sieciach

szerokopasmowych?...................8

Creative Commons, czyli

open source Êwiata kultury .....11

AktualnoÊci .................................15

Od biznesu ma∏ego

do du˝ego....................................18

27 redakcja OK 08/09/06 15:06

obs∏ugi Service Desk, jak i u˝ytkownicy. Jak-kolwiek paradoksalnie to brzmi, ludem bywarównie˝ kierownictwo firmy. Ka˝da z tychgrup ma swoje powody do gniewu.

Service Desk cz´sto jest przecià˝ony i nie-doceniany, z braku odpowiednich narz´dzinie mo˝e sobie optymalnie zorganizowaçpracy, a tak˝e trudno mu wykazaç, jak wielepracy wykonuje.

Dodatkowo brak mechanizmów obs∏ugiawarii masowych czasem psuje opini´ dzia-∏u Service Desk, a doÊwiadczeni u˝ytkownicykontaktujàcy si´ bezpoÊrednio z poszczegól-nymi specjalistami doskonale dezorganizujàim prac´.

U˝ytkownicy narzekajà na brak regularnejinformacji o stanie swoich zg∏oszeƒ i majàk∏opoty z opisaniem wyst´pujàcych u nichawarii. ZaÊ ci, którzy dzwonià do ServiceDesk w czasie awarii masowych, g∏oÊnonarzekajà, ˝e komunikujàc si´ z centrum

ATMqsfera

S Y S T E M Y

W S P A R C I A B I Z N E S U

3

W teorii zarzàdzania proces ten nazywa si´niewinnie — zarzàdzanie zmianà (nie myliçz ITIL-owym procesem Change Managment).Warto tu pami´taç, ˝e zgodnie z badaniamiGartnera 80% zasobów dzia∏ów IT poch∏aniaw∏aÊnie utrzymanie systemów informatycz-nych, a tylko 20% — ich rozwój. Te wielkoÊcipokazujà, jak istotnego obszaru dzia∏ania IT(i ca∏ej firmy) dotyczy rewolucja.

Od 1999 roku w ramach ATM przeprowadzi-liÊmy wiele innowacji. O niektórych „rewolucyj-nych” doÊwiadczeniach piszemy dalej. Zatemb´dà to zapiski starych rewolucjonistów.

Do przeprowadzenia rewolucji potrzebnyjest gniew ludu, karabiny (tak na poczàtek)oraz (by wszystko dzia∏o si´ planowo i pro-wadzi∏o do przewidywalnych celów) do-Êwiadczeni rewolucjoniÊci w roli doradców.

Gniew luduZacznijmy od „gniewu ludu”.W przypadku Servi-ce Desk ludem mogà byç zarówno pracownicy

Atmosferyczna

rewolucjaKrzysztof Choroszko, Micha∏ Chodakowski

WymyÊliliÊmy Atmosfer´dzi´ki naszej znajomoÊci

specyfiki pracy zespo∏ów

wsparcia u˝ytkowników

systemów IT.

vv

Wdro˝enie oprogramowania do organizacji pracy

Service Desk tylko pozornie wydaje si´ dzia∏alnoÊcià

informatycznà. W rzeczywistoÊci jest to wa˝ny element

rewolucji, majàcej zwykle na celu ca∏kowità przebudow´

sposobu dzia∏ania si∏ wsparcia IT w firmie.

27 systemy OK 11/09/06 09:39

obs∏ugi tylko dwa razy do roku, nie mogà si´z nikim skontaktowaç.

Kierownictwo firm i organizacji sprzeci-wia si´ ˝àdaniom dzia∏u IT, by przeznaczaçwi´ksze zasoby na wsparcie u˝ytkowników,zw∏aszcza ˝e informatycy nie zawsze potra-fià udowodniç, jak sà zapracowani. Co wićej,jeÊli szefowie s∏yszà narzekania pracowni-ków na Service Desk — rewolucja gotowa.W takiej sytuacji pozosta∏o nam tylko prze-prowadzenie „ataku na Bastyli´”.

Nasze karabinyDo przeprowadzenia ataku sà jednak po-trzebne karabiny. W naszym przypadku „ka-rabiny” to system Atmosfera, rozwijany od1999 r. Niezwykle istotne jest tu s∏owo „roz-wijany”. Oferowanie systemów wspieraniapracy dzia∏ów Service Desk rozpocz´liÊmyod proponowania „rozwiàzaƒ z pude∏ka”

(znanego i renomowanego producenta).Poczàtkowo wydawa∏o si´, ˝e ∏atwoÊç in-stalacji i dostosowywania gotowych syste-mów do podstawowych potrzeb klientówb´dzie atutem nie do przebicia. JednakdoÊç szybko okaza∏o si´, ˝e ˝ycie, zw∏aszczadu˝ych organizacji, jest bogatsze ni˝ za-wartoÊç „pude∏ka”. Koszt dobudowywaniapotrzebnych rozwiàzaƒ funkcjonalnych„z boku” do zamkni´tych rozwiàzaƒ w krót-kim czasie przewy˝szy∏ wartoÊç samychrozwiàzaƒ. Stan´liÊmy wić przed wyzwa-niem stworzenia w∏asnego systemu, przyczym zdawaliÊmy sobie spraw´, ˝e nie mo-˝emy konkurowaç z „wielkimi tego Êwiata”,proponujàc klientom pisanie za ka˝dym ra-zem specjalizowanej aplikacji od nowa. Ta-kie podejÊcie przyczyni∏o si´ do powstaniatzw. silnika ATMO, czyli systemu klasy RAD(Rapid Application Development), któryz jednej strony umo˝liwia precyzyjne do-pasowanie systemu do specyfiki dzia∏aniaklienta, a z drugiej — udost´pnia bardzo

z∏o˝one funkcje. A wszystko to szybko, spraw-nie i powtarzalnie.

Sposób, w jaki wymyÊliliÊmy Atmosfer´,wynika∏ z naszej znajomoÊci specyfiki pracyzespo∏ów wsparcia u˝ytkowników systemówIT. Bez tego ∏adunku doÊwiadczenia i sercaw∏o˝onych w powstanie aplikacji nasz sys-tem nigdy nie osiàgnà∏by obecnego pozio-mu rozwoju. Pewnym potwierdzeniems∏usznoÊci przyj´tej drogi jest to, ˝e pomimoi˝ powsta∏ przed rozpowszechnieniem si´w Polsce standardu ITIL, bez problemuwspiera procesy oparte na tych wytycznych.

O tym, ˝e uda∏o nam si´ stworzyç systemodpowiadajàcy wymaganiom u˝ytkowni-ków, Êwiadczy nie tylko kilkanaÊcie uda-nych wdro˝eƒ, ale tak˝e liczne spotkaniaz potencjalnymi klientami. Prawie zawszew trakcie prezentacji systemu spotykamysi´ z komentarzami: „tak, dok∏adnie tak

sobie to wyobra˝a∏em” lub „myÊla∏em o tymw inny sposób, ale chyba panowie macielepszy pomys∏ na ten proces”. OczywiÊcie,tak˝e uczyliÊmy si´ na b∏´dach, które pope∏-nialiÊmy my lub nasi klienci. Prawie ka˝detego typu doÊwiadczenie ma swoje odbiciew funkcjonalnoÊci systemu lub metodziejego wdra˝ania.

DoÊwiadczeni rewolucjoniÊciPrezentujàc system i filozofi´ jego dzia∏aniaczasem przedstawiamy histori´ powstaniai rozwoju niektórych funkcji. Takich, jak naprzyk∏ad ankieta, wype∏niana przez u˝ytkow-ników po zamknićiu ich zg∏oszenia przezService Desk. Wdra˝ajàc jeden z naszychpierwszych systemów, wprowadziliÊmy me-chanizm „za˝alenia”. Z za∏o˝enia mia∏a to byçspecjalna formatka, wype∏niana nieobo-wiàzkowo przez u˝ytkowników pragnàcychposkar˝yç si´ na funkcjonowanie wspar-cia. Jak si´ jednak okaza∏o, wiele za˝aleƒ do-tyczy∏o pracy... najlepszych konsultantów —

ATMqsfera4

S Y S T E M Y


Centra Service Desk stajà

si´ miejscami, gdzie zawsze

mo˝na spodziewaç si´ przyjaznej

pomocy, nawet w nietypowych

problemach.

PodejmowaliÊmy dzia∏aniaz pogranicza PR,

przygotowujàce u˝ytkowników

do nowej filozofii

funkcjonowania Service Desk.

27 systemy OK 11/09/06 09:39

u˝ytkownicy powszechnie u˝ywali tej opcji,aby podzi´kowaç konsultantom za ich prac´,wiedzàc, ˝e za˝alenia przeczyta ich prze∏o˝o-ny. Tak wi´c formatka „za˝alenie” ustàpi∏amiejsca formatce „ankieta”.

Znaczna wartoÊç naszych us∏ug wynikaz unikatowych doÊwiadczeƒ z wielu wdro-˝eƒ. Jak jednak wiadomo, rewolucji prawiewszyscy si´ bojà. Dlatego podejmowaliÊmyte˝ dzia∏ania z pogranicza PR, przygotowujà-ce u˝ytkowników do nowej filozofii funkcjo-nowania Service Desk. By∏a tak˝e sytuacjaprzeciwna, gdy jeden z naszych klientówokaza∏ si´ osobà o nieprzeci´tnych talentachpromocyjnych. Na skutek jego akcji w dniuuruchomienia nowego systemu prawie ka˝-dy pracownik firmy (zatrudniajàcej znaczniepowy˝ej tysiàca osób) chcia∏ wypróbowaçnowy system. By∏ to lepszy test wydajnoÊcisystemu ni˝ najwi´ksza awaria masowa...

Najwi´kszà satysfakcj´ dajà nam spraw-nie dzia∏ajàce systemy i zadowoleni u˝yt-kownicy — zarówno obs∏ugujàcy ServiceDesk, jak i zg∏aszajàcy nieprawid∏owoÊci. Na-sze „rewolucje” pozostawiajà w organizacjitrwa∏e Êlady. A centra Service Desk stajà si´miejscami, gdzie zawsze mo˝na spodziewaçsi´ przyjaznej pomocy, nawet w nietypowychproblemach. O tym przekona∏ si´ managerjednego z naszych klientów, który bardzopóênym wieczorem potrzebowa∏ numeruNIP w∏asnej firmy, niezb´dnego do sporzà-dzenia faktury po kolacji z klientem. Naszcz´Êcie móg∏ zadzwoniç do Service Desk!

A my w Dziale Rozwiàzaƒ Biznesowych —jak prawdziwi rewolucjoniÊci — pracujemynad eksportem naszych idei do nowychklientów. Szcz´Êliwie nasza rewolucja nie po-˝era w∏asnych dzieci! Wr´cz odwrotnie...

w

ATMqsfera

S Y S T E M Y


5

Warstwa logiki biznesowej

Silnik systemu Atmosfera

Baza danych

(MS SQL, Oracle, Postgre SQL, ...)

MS SMS SAP HR Precision HPOV TivoliActive

Directory...

Mechanizmy integracyjne

Kierownictworaportowanie

Zarzàdzanie SLA

Zarzàdzanie

problemem

Zarzàdzanie

wersjà

Zarzàdzanie

konfiguracjà

Zarzàdzanie

incydentem

U˝ytkownicy

Inne systemy informatyczne

(wewn´trzne i zewn´trzne)

Atmosfera

telefon

www

e-mail

zg∏o

sze

nia

au

tom

aty

czn

e

X Na dole: Schemat budowy

i funkcjonalnoÊci systemu

ATMOSFERA.

27 systemy OK 11/09/06 09:39

Zarzàdzanie

zmianà

Biblioteka komponentów

bazowych w tym CTI i IVR

ATMqsfera6

T E C H N O L O G I A

mogà przenosiç tak˝e ró˝nego rodzaju infor-macje dodatkowe. Taki znak musi spe∏niaçwiele warunków. Przede wszystkim powi-nien przenosiç tyle informacji, ile to mo˝li-we, przy jak najmniejszym rozmiarze bito-wym. Sposób znakowania treÊci ma zale˝eçod zewn´trznego klucza, bez znajomoÊci któ-rego nie mo˝e byç dost´pu do informacji za-pisanej w znaku wodnym. Poza tym znak po-winien byç odporny na wszelkiego rodzajuprzekszta∏cenia treÊci, takie jak skalowanie,filtrowanie itp. Istnienie znaku wodnego mabyç trudne do wykrycia przez odbiorc´ treÊci,a sam znak praktycznie niemo˝liwy do usu-nićia (powinien obejmowaç jak najwi´kszàliczb´ elementów treÊci).

Na rys. 1 i rys. 2 przedstawiono schematwprowadzania znaku wodnego i jego eks-trakcji (detekcji).

Znakowanie w dziedzinie obrazuTechniki znakowania obrazu mo˝na podzieliçogólnie na techniki znakowania w dziedzinieobrazu i w dziedzinie cz´stotliwoÊci. Znakowa-nie obrazów w dziedzinie obrazu polega naanalizie jego w∏aÊciwoÊci statystycznych i do-dawaniu szumu o okreÊlonych parametrach.Detekcja znaku wodnego odbywa si´ poprzezodjćie od treÊci oznakowanej treÊci orygi-nalnej i zbadaniu w∏aÊciwoÊci statystycznych

Dost´p do najnowszych filmów czy utworówmuzycznych staje si´ coraz ∏atwiejszy. Bardzocz´sto materia∏y dost´pne sà w sieci od ra-zu po premierach kinowych, co sprawia, ˝ewysokie nak∏ady ponoszone na ich produk-cj´, promocj´ i reklam´ cz´sto przestajà si´zwracaç. Wielu ludzi, zw∏aszcza m∏odych,Êwiadomie rezygnuje z chodzenia do kina narzecz oglàdania niskojakoÊciowych kopii fil-mu, pochodzàcych z Internetu.

W celu ochrony praw autorskich i zabezpie-czania materia∏ów przed nielegalnà dystrybu-cjà opracowano wiele mechanizmów ochronytreÊci. W artykule sà opisane wybrane z nich.

Znakowanie treÊciZnakowanie treÊci cyfrowej jest dynamicz-nie rozwijajàcà si´ dziedzinà przetwarzaniasygna∏ów, która od drugiej po∏owy lat 90. ub.wieku towarzyszy technikom multimedial-nym. Dzia∏anie to ma g∏ównie na celu okre-Êlenie êród∏a wycieku treÊci do nielegalnychkana∏ów dystrybucji i wykorzystywane jestdo dowodzenia ∏amania praw autorskich.

Znakowanie treÊci przy pomocy cyfrowychznaków wodnych polega na umieszczeniu(osadzeniu) w treÊci niejawnej, odpornej naprzekszta∏cenia i trudnej do usunićia, infor-macji identyfikujàcej jednoznacznie autorai pochodzenie treÊci. Cyfrowe znaki wodne

X Rys. 2. Schemat ekstrakcji

(detekcji) znaku wodnego.

W dobie wspó∏czesnego,

szerokopasmowego Internetu

i upowszechnienia programów

typu P2P, s∏u˝àcych do wymiany plików,

kwestie bezpieczeƒstwa materia∏ów

multimedialnych i ochrony praw

autorskich stajà si´ sprawà krytycznà.

MetodyzabezpieczaniatreÊcimultimedialnychMarek ¸uniewski, Marek Nowicki,Pawe∏ Pisarczyk

(cz. 1)

ZNAKOWANIE

Informacja znakujàca (I)

Klucz szyfrujàcy (K)

Dane (X)

Oznakowane dane (Y)

EKSTRAKCJA

Obraz oryginalny (X)

Klucz szyfrujàcy (K)

Oznakowane dane (Y)

Informacja znakujàca (I)

lub detekcja znaku

X Rys. 1. Schemat znakowania

treÊci.

27 technologie OK 08/09/06 15:20

ATMqsfera


7

uzyskanego obrazu ró˝nicowego. Bardzo cz´-sto stosuje si´ tak˝e znakowanie poprzezmodyfikacj´ koloru. Technika ta polega naprzeskalowaniu intensywnoÊci obrazu i do-

daniu na najm∏odszych bitach pikseliokreÊlonej informacji. Informacja

osadzana jest w sposób okresowy,tzn. na wielu powtarzajàcych si´ pikse-

lach. Osadzany ciàg bitów powinien byç natyle krótki, by móg∏ zostaç dodany do jak naj-wi´kszej liczby pikseli obrazu. Metoda eks-trakcji znaku jest stosunkowo prosta i polegana wyszukaniu okreÊlonych ciàgów bitów, za-kodowanych na najm∏odszych bitach inten-sywnoÊci. Ten sposób jest cz´sto okreÊlanymianem metody LSB (Least Significant Byte).

Znakowanie w dziedziniecz´stotliwoÊciZnakowanie treÊci w dziedzinie cz´stotliwo-Êci polega na modyfikacji wybranych frag-mentów widma. Przez modyfikacj´ widmarozumiane jest dodawanie do obrazów sygna-∏ów o okreÊlonej cz´stotliwoÊci. Widmo mo-dyfikowane jest wy∏àcznie dla okreÊlonychobszarów obrazu, w sposób nie wp∏ywajàcyistotnie na jego walory wizualne. Wybieranesà fragmenty obrazu o du˝ej cz´stotliwoÊciw celu ukrycia znaku w teksturach lub obsza-rach o du˝ym zró˝nicowaniu kolorystycznym.Dodatkowo fragmenty widma i obszary obra-zu, podlegajàce modyfikacji, wybierane sà napodstawie kluczy szyfrujàcych. Cz´sto stosu-je si´ metod´ z rozpraszaniem, polegajàcà najednoczesnej modyfikacji wielu obszarówwidma w celu uodpornienia na filtracj´ przy

pomocy filtrów pasmowych. Ekstrakcja znakumo˝liwa jest wy∏àcznie na podstawie kluczyszyfrujàcych i polega na detekcji okreÊlonychmodyfikacji widma.

Obecnie rozwijanych jest wiele innych,wyrafinowanych metod znakowania treÊcii oferowane jest wiele komercyjnych syste-mów wykorzystujàcych te metody.

Systemy DRMDigital Rights Management (DRM) jest jed-

nà z technologii u˝ywanych do kontrolidost´pu do materia∏ów multimedial-nych, takich jak pliki muzyczne, filmy

lub obrazy graficzne. Technologiata jest powszechnie stosowana nakomputerach osobistych.W spoty-

kanych obecnie systemach DRM treÊçjest zabezpieczana przez dostawc´ przed

przekazaniem do odbiorcy. Zabezpieczanieodbywa si´ za pomocà szyfrowania (lub —rzadziej — z zastosowaniem innej transfor-macji, majàcej na celu uniemo˝liwienie od-tworzenia poprawnej treÊci pliku).

Odtworzenie zabezpieczonego materia∏ujest mo˝liwe po uzyskaniu odpowiedniej li-cencji, na podstawie której generowany jestklucz deszyfrujàcy. Proces pozyskania licencjii generacji klucza deszyfrujàcego realizowa-ny jest przez program odtwarzajàcy plikimultimedialne. W licencji zawartych jesttak˝e wiele informacji opisujàcych sposób,metody odtwarzania materia∏u oraz limityodtworzeƒ, które pozwalajà na definiowanieodpowiedniej polityki licencyjnej.

W celu uniemo˝liwienia rekonstrukcji tegoprocesu poprzez analiz´ dzia∏ania programuodtwarzajàcego stosuje si´ odpowiednie za-bezpieczenia utrudniajàce in˝ynieri´ wstecz-nà. Metody utrudniajàce in˝ynieri´ wstecznàmajà na celu ukrycie w∏aÊciwego przebiegusterowania i utrudnianie Êledzenia wykonaniaaplikacji. Stosowane sà ro˝ne systemy zabez-pieczeƒ. Najprostsze z nich wykorzystujà cechyÊrodowiska wykonania. Inne wykorzystujàpewne w∏aÊciwoÊci modelu programowegoprocesora. Powszechnie stosowane sà me-chanizmy modyfikacji kodu aplikacji w trakciewykonania (deszyfrowanie fragmentów pro-gramu podczas dzia∏ania). Najbardziej wyrafi-nowane metody wykorzystujà wirtualizacj´instrukcji. ˚aden ze wspomnianych sposobównie gwarantuje jednak pe∏nego bezpieczeƒ-stwa i nie zapobiega in˝ynierii wstecznej. Ichcelem jest wyd∏u˝enie tego procesu i uczynie-nie go nieop∏acalnym. Upowszechnienie syste-mu DRM zale˝y od jego akceptacji przez pro-ducentów treÊci multimedialnych. w

Producenci oprogramowa-nia i urzàdzeƒ tworzà w∏a-sne implementacje syste-mów DRM, wzajemnieniekompatybilne. Sà onezale˝ne od platformy orazurzàdzenia, na którymDRM jest wykorzystywany.Do najbardziej popular-nych systemów DRM nale-˝à obecnie Windows Me-dia Rights Management(WMRM), Real Helix DRMi OMA DRM.

Znakowanie treÊcima g∏ównie na celu okreÊlenie

êród∏a wycieku treÊci do

nielegalnych kana∏ów

dystrybucji.

Digital RightsManagement (DRM)jest jednà z technologii,

u˝ywanà do kontroli dost´pu do

materia∏ów multimedialnych.

Dalszy ciàg artyku∏u

w nast´pnym numerze.

27 technologie OK 08/09/06 15:20

Operatorzy a nowe wyzwaniabiznesoweFinansowe korzyÊci z dostarczania wieluus∏ug i aplikacji przez jednà, konwergentnàinfrastruktur´ sieciowà sà ju˝ powszechnieznane. Jednak˝e taki model biznesowy ozna-cza dla operatorów tak˝e nowe wyzwania.ZaÊ zdolnoÊç operatora do efektywnego sta-wiania czo∏a tym wyzwaniom determinujeutrzymywanie dochodów oraz szybki zwrotz inwestycji w us∏ugi szerokopasmowe.

Niektóre z wyzwaƒ czekajàcych na opera-torów to:r Wzrost ruchu na odcinku abonenckim —

rozwój technologii pozwala operatoromzwi´kszaç pasmo do abonenta i oferowaç

coraz to nowe us∏ugi multimedialne. Wià-˝e si´ to jednak tak˝e z nowymi problema-mi w zarzàdzaniu ruchem oraz tym, i˝z czasem transport szerokopasmowy sta-nie si´ „ofertà dla mas”, która znajdzie si´w cennikach wszystkich operatorów;

r Deregulacja rynku i wzrost konkurencji —regulacje rynku szerokopasmowego zmie-rzajà w kierunku pe∏nej otwartoÊci. Oznaczato dramatyczny wzrost oferty us∏ug, z któ-rych klient mo˝e skorzystaç. Wzrost ruchupowoduje w konsekwencji, ˝e dotychczaso-we, sztandarowe argumenty przyciàgajàceklientów, takie jak jakoÊç obs∏ugi oraz do-st´pnoÊç pasma, przestajà byç atrakcyjne.Operatorzy muszà rozwiàzaç ten problem,

ATMqsfera8

P A R T N E R Z Y

Jak oferowaç dochodowe us∏ugi

w sieciach szerokopasmowych?

Regulacje rynkuszerokopasmowegozmierzajà w kierunku pe∏nej

otwartoÊci.

Konkurencyjny rynek szerokopasmowy wywiera du˝à presj´ komercyjnà na operatorów

telekomunikacyjnych. Olbrzymie koszty inwestycyjne zwiàzane z ciàg∏à potrzebà zwi´kszania

przepustowoÊci sieci, nowe wymagania dotyczàce zarzàdzania sieciami oraz malejàce dochody jednostkowe

na u˝ytkownika (ARPU) zmuszajà operatorów do ponownego przeanalizowania modeli technologicznych

i biznesowych us∏ug szerokopasmowych. W odpowiedzi na te wyzwania Cisco Systems stworzy∏o koncepcj´

stanowiàcà podstaw´ do oferowania dochodowych us∏ug w szerokopasmowych sieciach IP.

Tomasz Kubasik, Cisco Systems

27 partnerzy OK 08/09/06 15:22

poszukujàc nowych sposobów oferowaniaus∏ug i odró˝niania si´ od konkurencji;

r Zapewnienie satysfakcji klienta i wydajnoÊcisieci — wymagania klientów sà dzisiaj bar-dzo wysokie. Standardowa oferta pakietówdost´pu do Internetu, definiujàca okreÊlonàprzepustowoÊç i limity transferu danych, niejest ju˝ powszechnie akceptowana. Klientchce mieç mo˝liwoÊç monitorowania w∏a-snego ruchu w czasie rzeczywistym, a nie byçskazanym na zablokowanie konta, i to dopie-ro w momencie przekroczenia limitów okre-Êlonych w umowie.

Rozwiàzanie Cisco — architektura SEF (Service Exchange Framework)Aby wspomóc operatorów w zarzàdzaniuzmieniajàcym si´ Êrodowiskiem, Cisco Systemszdefiniowa∏o architektur´ nazwanà ServiceExchange Framework, która zosta∏a przed-stawiona na rysunku poni˝ej.

Cisco SEF to kombinacja inteligentnychurzàdzeƒ transportowych, us∏ug oraz punk-tów kontroli polityk, zintegrowana za pomo-cà zestawu otwartych styków. Ta inteligentnawarstwa us∏ugowa zosta∏a zaprojektowanaz myÊlà o lepszym zarzàdzaniu i lepszej kon-troli dostarczania zaawansowanych us∏ug IP

dzi´ki dok∏adniejszej identyfikacji u˝ytkow-nika, klasyfikacji aplikacji, gwarancji wydaj-noÊci us∏ugi oraz wykorzystaniu informacjio lokalizacji u˝ytkownika w celu dostarcze-nia mu spersonalizowanego, dynamicznegoi zorientowanego aplikacyjnie Êrodowiskasieciowego. Przy wykorzystaniu tej architek-tury operatorzy mogà definiowaç politykisieciowe, które wykraczajà znacznie pozazwyk∏y transport pakietów IP. Polityki te mo-gà wykorzystywaç takie informacje jak:r Kim jest u˝ytkownik — identyfikator i pro-

fil danego u˝ytkownika;r Co robi u˝ytkownik — aplikacje wykorzy-

stywane przez u˝ytkownika i treÊç, do którejsi´ dostaje;

r Gdzie znajduje si´ u˝ytkownik — miejsce do-∏àczenia abonenta oraz w∏aÊciwoÊci tego po-∏àczenia w kontekÊcie dostarczanych us∏ug;

r Jak u˝ytkownik mo˝e wykorzystywaç zaso-by sieciowe — Êrodki dynamicznej kontrolizasobów sieciowych w celu zapewnieniaw∏aÊciwego ich odbioru przez abonenta.Wa˝nym elementem architektury Cisco

SEF jest Cisco Service Control Engine (SCE),czyli element sieciowy umo˝liwiajàcy inspek-cj´ pakietów IP i u∏atwiajàcy operatorowiidentyfikacj´, klasyfikacj´, monitorowanie

ATMqsfera

P A R T N E R Z Y

9

X Rys. 1. Cisco Service Exchange

Framework

Klient musi mieç mo˝liwoÊçmonitorowaniai przycinania w∏asnegoruchu w czasie rzeczywistym.

vv

Ap

pli

cati

on

La

ye

rS

erv

ice

La

ye

rN

etw

ork

La

ye

r

C O

pe

rati

on

al

Lay

er

V

Video and

Gaming

Data

Center

Presence-Based

Telephony

Web

Services

Mobile

Applications

IP Contact

Center

Self Service Identity Policy Billing

Open Framework for

Enabling „Triple Play on

the Move” (Data, Voice,

Video, Mobility)

Service Exchange

Intelligent Networking

Transport

Customer

Element

Access/

Aggregation

Intelligent

Edge

Multiservice

Core

Mobility

27 partnerzy OK 08/09/06 15:23

i kontrol´ ruchu na podstawie parametrówwarstwy aplikacyjnej.

Cisco Service Control Engine umo˝liwiaoperatorowi wglàd w aplikacje i us∏ugi orazkontrol´ pasma i priorytetów na podsta-wie wymagaƒ poszczególnych aplikacjii warunków panujàcych w sieci. Cisco SCEmo˝e tak˝e rezerwowaç zasoby sieciowew zale˝noÊci od profilu u˝ytkownika i dzi´-ki takiemu dzia∏aniu dawaç u˝ytkownikowipersonalizowany dost´p szerokopasmowy.Dzi´ki informacjom na temat aplikacji i u˝yt-kowników operator jest w stanie naliczaçop∏aty i kontrolowaç wykorzystanie dowol-nych us∏ug i aplikacji, bez wzgl´du na me-chanizm transportu czy te˝ wykorzystanyprotokó∏ sieciowy.

Zastosowania architektury SEFZarzàdzanie wydajnoÊcià sieci i kontrolà

us∏ugi przez klienta

Podstawowym problemem operatorów sieciszerokopasmowych jest pasmo koniecznedla zapewnienia w∏aÊciwego poziomu us∏ugdla klientów, tym wi´kszym, ˝e koszt zwiàza-nych z tym inwestycji jest na ogó∏ wy˝szy ni˝cena, jakà sà oni sk∏onni zap∏aciç za us∏ug´.Operatorzy zak∏adajà w zwiàzku z tym pe-wien wspó∏czynnik niedowymiarowania,czyli przyjmujà, ˝e dane pasmo w sieci jestw stanie obs∏u˝yç wi´kszà liczb´ klientówni˝ w rzeczywistoÊci. Powoduje to jednakznaczàce problemy w utrzymaniu umownejjakoÊci us∏ug. Bez stosowania takich ele-mentów sieciowych jak Cisco SCE, operatorw odpowiedzi na narzekania klientów mo˝ejedynie zwi´kszaç pasmo (co przek∏ada si´na wi´ksze wydatki) lub te˝ ignorowaç pro-blem (co powoduje migracj´ klientów dokonkurencji).

Cisco SCE daje mo˝liwoÊç klasyfikowaniai egzekwowania polityk dla aplikacji, a tak˝ezarzàdzania ruchem na poziomie pojedyn-czego abonenta. Jest to wi´c dla operatoraefektywne narz´dzie, pozwalajàce zarzàdzaçruchem sieciowym dzi´ki regu∏om przyja-znym u˝ytkownikowi. Niektóre z istotnychfunkcji rozwiàzania to:r Klasyfikacja i identyfikacja dowolnego ru-

chu, bez wzgl´du na numer portu czy ad-res IP, w∏àczajàc w to aplikacje typu P2P(np. BitTorrent, eDonkey, Gnutella), aplika-cje wielostrumieniowe (np. streamingRTSP, SIP VoIP) czy te˝ aplikacje „ukryte”(np. HTTP dzia∏ajàce na niestandardo-wych numerach portów);

r Priorytetyzacja aplikacji interaktywnychi czu∏ych na opóênienia;

r Zastosowanie polityk ruchowych dajàcychklientom sprawiedliwy przydzia∏ dost´p-nego pasma;

r Polityki ruchowe pozwalajàce na zacho-wanie w sieci aplikacji P2P, ale niedopusz-czajàce do wykorzystania przez nie ∏àczyo ograniczonej przepustowoÊci;

r Oznaczanie pakietów na podstawie klasy-fikacji aplikacji, co daje mo˝liwoÊç odpo-wiedniego traktowania ruchu przez me-chanizmy QoS w sieci.

Pakiety us∏ugowe i personalizacja oferty

Na obecnym rynku us∏ug szerokopasmo-wych operator stosujàcy najlepszà strategi´dotyczàcà pakietów us∏ug ma szans´ zdobyçwi´kszoÊç klientów. Na przeszkodzie stoi jed-nak brak narz´dzi pozwalajàcych zebraç in-formacje statystyczne z sieci, aby by∏o mo˝li-we podzielenie klientów na odpowiedniegrupy docelowe. Nie u∏atwiajà tak˝e zadanialimitowane mo˝liwoÊci przycinania pasmau˝ytkownika, przez co operatorzy na ogó∏stosujà „brutalne” metody przycinania prze-p∏ywnoÊci do kilku zdefiniowanych wartoÊci.

ZdolnoÊç Cisco SCE do przetwarzania ru-chu sieciowego, powiàzana z jednoczesnàanalizà aplikacji oraz u˝ytkowników, a tak˝emo˝liwoÊç integracji rozwiàzania z zarzàdza-niem politykami, systemem naliczania op∏atczy te˝ systemem wdra˝ania us∏ug zapewniaoperatorowi elastyczne Êrodowisko tworzenianowych us∏ug. Operator mo˝e dzi´ki temu:r Definiowaç regu∏y aplikacyjne, takie jak

ograniczenia pasma lub dost´pu dla kon-kretnych aplikacji lub treÊci;

r Naliczaç op∏aty, bioràc pod uwag´ aplika-cj´ i u˝ytkownika.

PodsumowanieStojàc przed wyzwaniami zwiàzanymi ze wzro-stem kosztów przepustowoÊci sieci, z nowymimetodami zarzàdzania siecià, zmniejszajàcymsi´ dochodem na klienta (ARPU), operatorzymuszà fundamentalnie zmieniç model bizne-sowy. Jego realizacja b´dzie wspomagana dzi´-ki dodatkowym mo˝liwoÊciom zapewnianymprzez Cisco Service Exchange Framework orazprzez sieç nast´pnej generacji: Cisco IP NGN.

Cisco Service Control Engine, b´dàc inte-gralnà cz´Êcià rozwiàzania Cisco SEF, zapewniaoperatorom mo˝liwoÊç wyró˝niania si´ wÊródkonkurencji i stworzenia dochodowej ofertyus∏ugowej. Operatorzy mogà obecnie wdra˝açtechnologie sieci NGN,aby identyfikowaç u˝yt-kowników, klasyfikowaç aplikacje, zapewniaçparametry QoS oraz mierzyç i naliczaç op∏atyza poszczególne aplikacje lub ich zestawy. w

ATMqsfera10

P A R T N E R Z Y

Cisco SEF to kombinacja

inteligentnych urzàdzeƒ

transportowych, us∏ug oraz

punktów kontroli polityk,

zintegrowana za pomocà zestawu

otwartych styków.

Wa˝nym elementem architektury

Cisco SEF jest Cisco ServiceControl Engine (SCE).

Niektóre zalety rozwiàza-

nia Cisco Service Control

Engine:

Analiza ruchu — wa˝nykrok w kierunku lepszejkontroli sieci, zrozumieniaprofilu klientów oraz wyko-rzystywanych aplikacji;Optymalizacja wydajnoÊci

sieci — lepsza priorytetyza-cja poszczególnych aplikacjiw sieci;Zwi´kszone mo˝liwoÊci

i ni˝sze koszty — uwolnie-nie pasma, które mo˝e byçprzeznaczone na noweus∏ugi szerokopasmowelub poszerzenie pasma dlaju˝ istniejàcych us∏ug, bezkoniecznoÊci ponoszeniawydatków na dodatkowàinfrastruktur´ sieciowà;Odró˝nienie od konkurencji

— mo˝liwoÊç elastycznegokreowania nowych us∏ug;Rozszerzona oferta i per-

sonalizacja us∏ug — re-dukcja kosztów utrzyma-nia klientów oraz ich mi-gracji do konkurencji;Wi´ksze dochody (ARPU)

— mo˝liwoÊç sprzeda˝ydodatkowych us∏ug.

27 partnerzy OK 08/09/06 15:23

ATMqsfera

I N F O R M A T Y K A

W Â W I E C I E G L O B A L I Z A C J I

11

Creative Commons,

czyli open sourceÊwiata kultury

Justyna Hofmokl, Creative Commons Polska

S∏owo commons (dobro wspólne) robi ostatnio zawrotnà

karier´ w Êwiecie kultury. Jeszcze do niedawna by∏o

kojarzone tylko z jednym — tragedià wspólnego pastwiska

(ang. tragedy of the commons). vv

ProgramiÊci udowodnili,

˝e mo˝liwe jest skuteczne

dzia∏anie du˝ej liczby osób

pracujàcych za darmo

i dzielàcych si´ efektami swoich

dzia∏aƒ.

C Autor rysunku:

Cezary Ostrowski

Uznanie autorstwa

— Na tych samych

warunkach 2.0 Polska

Tam, gdzie dobra sà wspólne,

a ka˝dy dà˝y do indywidualnej

korzyÊci, nigdy nie b´dziedobrobytu.

27 informatyka OK 08/09/06 15:58

ATMqsfera12



V Mimo ogromnej

popularnoÊci wersji

elektronicznej ksià˝ki

Lawrenca Lessiga “Wolna

kultura” sprzedano prawie

ca∏y nak∏ad wydania

papierowego.

V Na sàsiedniej stronie

Autor rysunku:

W∏odek Kierus

Uznanie autorstwa

— Na tych samych

warunkach 2.0 Polska

X Uznanie autorstwa

flickr.com — suneko

Pod koniec lat 60. ub. wieku biolog GarrettHardin opublikowa∏ w Science artyku∏, w któ-rym opisa∏ nieuchronnà degradacj´ pastwi-ska uprawianego wspólnie przez wielu pa-sterzy. Tam, gdzie dobra sà wspólne, a ka˝dydà˝y do indywidualnej korzyÊci, nigdy nieb´dzie dobrobytu. Pr´dzej czy póêniej zasobyulegnà zniszczeniu, a gospodarze stracàswoje êród∏o utrzymania. Tekst Hardina naca∏e lata okreÊli∏ perspektyw´ postrzegania

zasobów wspólnych — panowa∏a powszech-na opinia, ˝e jedynym rozwiàzaniem jest po-dzia∏ dóbr i ich prywatyzacja.

Wspólnota internetowaNowe Êwiat∏o na problem dóbr wspólnychrzuci∏ rozwój sieci komputerowych i Inter-netu, które umo˝liwi∏y rozkwit grupowejwspó∏pracy na niespotykanà do tej poryskal´. Szczególnym przyk∏adem dzia∏aƒ,które zdawa∏y si´ przeczyç tezom Hardina,by∏ rozwój ruchu free software i open sour-ce. ProgramiÊci tworzàcy oprogramowanieo otwartym kodzie êród∏owym udowodnili,˝e mo˝liwe jest skuteczne dzia∏anie du˝ejliczby osób, które pracujà za darmo i do te-go dzielà si´ efektami swoich dzia∏aƒ. Z ichpracy mogà korzystaç wszyscy, nawet ci,którzy nie znajà si´ na programowaniu i ni-gdy nie b´dà mogli do∏o˝yç swojej cegie∏kido projektu.

Okazuje si´, ˝e takie przedsi´wzi´cia sàmo˝liwe, bowiem dobra, którymi dzielimysi´ za poÊrednictwem Internetu, majà innycharakter ni˝ dobra naturalne: nie ulegajàdegradacji na skutek intensywnego wyko-rzystania. Sà to bowiem dobra informacyj-ne, a do tego w formie cyfrowej — mo˝na jezatem powielaç bez obawy, ˝e ich kiedyÊzabraknie. Ale informacyjne dobra wspólne(information commons) nie sà wynalazkiem

ery Internetu, przecie˝ ca∏y dorobek kulturo-wy pokoleƒ powstawa∏ na zasadzie wspó∏-tworzenia, dzielenia si´ i inspiracji dzie∏amipoprzedników.

Internet i liczne aplikacje do tworzeniatreÊci przyczyni∏y si´ do eksplozji oddolnejtwórczoÊci, ale jednoczeÊnie wprawi∏yw przera˝enie dostawców treÊci epoki przed-internetowej, przede wszystkim gigantówrynku rozrywki. Dla nich kopia oznacza kra-dzie˝ i starajà si´ zrobiç wszystko, aby do mi-nimum ograniczyç swobodny przep∏yw dóbrkultury, chronionych coraz bardziej restryk-cyjnymi ograniczeniami prawa autorskiego.

Misja Creative Commons „Artystom potrzeba narz´dzi, które wyelimi-nujà poÊredników, dadzà im mo˝liwoÊç de-cydowania o dalszym losie ich twórczoÊci.Prawo autorskie w obecnej formie jest zaÊzupe∏nie nieprzygotowane na rozwój narz´dzi


ATMqsfera



13

cyfrowych demokratyzujàcych proces two-rzenia” — do takiego wniosku dosz∏a grupaamerykaƒskich prawników, która powo∏a∏ado ˝ycia organizacj´ Creative Commons.Dzia∏a ona na rzecz rozszerzania zebranychw Internecie zasobów wspólnych poprzeztworzenie narz´dzi, które u∏atwiajà twórcomotwieranie dost´pu do w∏asnych dzie∏.

Twórcà i guru Creative Commons jestamerykaƒski prawnik Lawrence Lessig, który

podjà∏ si´ misji przeciwstawienia si´ silne-mu lobby wielkich korporacji medialnych.Lessig, z wykszta∏cenia konstytucjonalista,sp´dzi∏ kilka lat studiujàc filozofi´ i podró˝u-jàc po Europie, co, jak twierdzi, mia∏o istotnywp∏yw na ukszta∏towanie jego poglàdówi postawy ˝yciowej. DziÊ Lessig jest jednymz najbardziej znanych prawników zajmujà-cych si´ kwestiami prawa internetowego naÊwiecie. Ma na swoim koncie trzy bestselle-rowe ksià˝ki oraz udzia∏ w najg∏oÊniejszychsprawach sàdowych, w tym w s∏ynnym anty-monopolowym procesie przeciwko Microso-ftowi. Lessig sprzeciwia si´ procesowi ciàg∏e-go wyd∏u˝ania okresu obowiàzywania prawautorskich, które, jego zdaniem, dzia∏ajà je-dynie na korzyÊç poÊredników, czyli korpora-cji, a nie samych autorów czy odbiorców.

G∏ównà misjà Creative Commons jest wy-pe∏nienie luki w systemie prawnym, którynie oferuje twórcom alternatywy do opcji

„wszystkie prawa zastrze˝one”. Organizacjauzupe∏nia spektrum praw o zasad´ „pewneprawa zastrze˝one”, którà reprezentuje sys-tem licencji, do tej pory stosowany jako formaograniczania praw u˝ytkowników. LicencjeCreative Commons pozwalajà u˝ytkownikomna wi´cej ni˝ zasada „all rigths reserved”.Autor sam okreÊla, na jakie sposoby wykorzy-stania w∏asnego utworu si´ zgadza, a czemujest przeciwny.

Licencje Creative CommonsPodstawowà inspiracjà dla licencji CC by∏alicencja GNU — General Public License (GPL),stworzona przez ruch wolnego oprogramo-wania. Pozwala ona na oglàdanie, zmienianei ponowne rozprowadzanie kodu êród∏owe-go pod warunkiem, ˝e wprowadzone zmianyb´dà obj´te takà samà licencjà.

Creative Commons oferuje twórcomszeÊç podstawowych licencji, b´dàcych kom-binacjà czterech ró˝nych warunków, na któ-rych mo˝na udost´pniç dzie∏o. Ka˝da z licen-cji zawiera warunek „Uznanie autorstwa”oraz jeden lub dwa warunki dodatkowe.

Istniejà równie˝ cztery licencje specjalne,wÊród których bardzo istotna jest licencja nasamplowanie. Podstawowa wersja licencji ze-zwala na samplowanie, remiksowanie i prze-twarzanie utworu dla celów zarówno nie-,jak i komercyjnych, jednoczeÊnie zabraniajàc

Licencje Creative Commons

Uznanie autorstwa

(ang. Attribution)

Wolno kopiowaç, rozprowadzaç,

przedstawiaç i wykonywaç

obj´ty prawem autorskim utwór

oraz opracowane na jego

podstawie utwory zale˝ne pod

warunkiem, ˝e zostanie

przywo∏ane nazwisko autora

pierwowzoru.

U˝ycie niekomercyjne

(ang. Noncommercial)



obj´ty prawem autorskim utwór

oraz opracowane na jego

podstawie utwory zale˝ne

jedynie dla celów

niekomercyjnych.

Bez utworów zale˝nych

(ang. No Derivative Works)



utwór jedynie w jego oryginalnej

postaci — tworzenie utworów

zale˝nych nie jest dozwolone.

Na tych samych warunkach

(ang. Share Alike)

Wolno rozprowadzaç utwory

zale˝ne jedynie na licencji

identycznej do tej, na jakiej

udost´pniono utwór oryginalny.

vv


ATMqsfera14



kopiowania utworu w jego oryginalnej, pe∏-nej postaci oraz u˝ywania sampli dla celówreklamowych. Wersja plus licencji zezwalatak˝e na kopiowanie utworu w ca∏oÊci dla ce-lów niekomercyjnych.Wersja noncommercialplus licencji pozwala na samplowanie i ko-piowanie dzie∏a w ca∏oÊci jedynie dla celówniekomercyjnych. Artysta ma równie˝ mo˝li-woÊç zrzeczenia si´ praw do utworu (z wyjàt-kiem prawa osobistego) i przekazania go narzecz tzw. domeny publicznej.

Licencje sà skierowane do szerokiego gro-na u˝ytkowników: profesjonalnych i amator-skich twórców oraz instytucji kulturalnych,których misjà jest przechowywanie dziedzic-twa kulturowego dla przysz∏ych pokoleƒ. Ideaeliminowania niepotrzebnych poÊrednikówwyra˝a si´ równie˝ w dà˝eniu do maksymal-nego uproszczenia licencji. Chodzi o to, bymóg∏ je zrozumieç ka˝dy u˝ytkownik Inter-netu, bez koniecznoÊci konsultowania si´z prawnikami. Ka˝da licencja ma zatem trzyformy — Przyst´pne podsumowanie, Tekstprawny i Metadane. Przyst´pne podsumowa-nie t∏umaczy znaczenie licencji za pomocàsymboli i kilku prostych zdaƒ, Tekst prawnyjest w∏aÊciwym zapisem licencji w j´zykuprawnym, a Metadane pozwalajà na ozna-czenie zasobów na licencjach w kodzie HTMLstrony internetowej. Dzi´ki temu u∏atwionezosta∏o katalogowanie i wyszukiwanie treÊcina licencjach, co poza stronà http://creative-commons.org oferujà obecnie równie˝ dwienajwi´ksze wyszukiwarki — Google i Yahoo!

Znaczenie licencji CreativeCommonsLiczba zasobów udost´pnianych na otwartychlicencjach stale roÊnie. Wyszukiwarka Yahoo!indeksuje obecnie ok. 18 mln stron z treÊciamina licencjach Creative Commons. WÊród nichznajdziemy zasoby bardzo ró˝norodne, od licz-nych plików muzycznych po ogromne zbioryzdj´ç (np. w serwisie Flickr. com), prace i po-moce naukowe (MIT OpenCourseWare), archi-walne zdjćia i dokumenty audiowizualne(Archive.org).

Licencje Creative Commons mogà byç sku-tecznie wykorzystywane równie˝ w przedsi´-wzićiach biznesowych. Choç inicjatywa jestjeszcze dosyç m∏oda, mo˝na znaleêç przyk∏adyfirm, dla których licencje sà równie˝ êród∏emzysku. Przoduje tu oczywiÊcie rynek muzycz-ny i mno˝àce si´ sklepy internetowe, któresprzedajà muzyk´ opublikowanà na licen-cjach. Wzorem modelu biznesowego dla no-woczesnej wytwórni muzycznej, czyli tzw.netlabelu, jest Magnatune — wytwórnia, któ-

ra wydaje tylko albumy na licencjach CC, nazasadzie „wypróbuj zanim kupisz”. TwórcyMagnatune okreÊlajà przedsi´wzićie mia-nem „shareware’u zastosowanego do muzy-ki”. W tej chwili wytwórnia oferuje 479 pe∏-nych albumów, które mo˝na przes∏uchaçw ca∏oÊci. Muzycy zachowujà pe∏ne prawa doswoich utworów, a firma dzieli si´ z nimi zy-skami w proporcjach pó∏ na pó∏. Charaktery-stycznà cechà wytwórni jest równie˝ dba∏oÊço dobrà jakoÊç promowanej muzyki i zasada,˝e przyjmowani sà tylko artyÊci, którzy repre-zentujà najwy˝szy poziom.

Globalizacja Creative CommonsW Polsce na eksperyment z licencjami odwa-˝y∏o si´ wydawnictwo WSiP, które wyda∏oksià˝k´ Lessiga „Wolna kultura”, przet∏uma-czonà przez zespó∏ t∏umaczy-wolontariuszy.Ksià˝ka zosta∏a opublikowana na licencjiUznanie autorstwa — U˝ycie niekomercyj-ne i jest dost´pna w Internecie. Mimoogromnej popularnoÊci wersji elektronicz-nej (zarejestrowano ok. kilkudziesićiu tysićyÊciàgni´ç), sprzedano prawie ca∏y nak∏ad wy-dania papierowego, co oznacza, ˝e istniejànadal amatorzy tradycyjnej lektury, nawetgdy tekst ksià˝ki mo˝na Êciàgnàç z Internetuza darmo, i do tego legalnie.

Creative Commons w krótkim czasieprzesta∏o byç organizacjà stricte amerykaƒ-skà i rozpocz´∏o proces przystosowywanialicencji do ró˝nych systemów prawnychz ca∏ego Êwiata. Aby ruch mia∏ prawdziwiemi´dzynarodowy zasi´g, konieczne jest za-gwarantowanie wszystkim twórcom pe∏nejzgodnoÊci licencji z ich lokalnymi ustawo-dawstwami. Chodzi bowiem o to, aby licen-cja by∏a dokumentem prawnym, na podsta-wie którego mo˝na bez przeszkód dochodziçswoich praw w ka˝dym zakàtku Êwiata.Obecnie licencje zosta∏y wprowadzone w 32krajach, a 9 kolejnych jest w trakcie procesulokalizacji. Polski oddzia∏ Creative Commons(http://creativecommons.pl) zosta∏ otwartyw kwietniu 2005 roku.

Szybko okaza∏o si´, ˝e dzia∏alnoÊç mi´dzyna-rodowa to nie tylko dbanie o kompatybilnoÊçlicencji, ale równie˝ koordynowanie ruchu,którego ambicje wykraczajà poza kwestie je-dynie prawnicze. Jednà z odnóg CreativeCommons jest organizacja iCommons, zrze-szajàca dzia∏aczy z ca∏ego Êwiata, którym bli-skie sà idee otwierania dost´pu do wiedzy,promowania twórczoÊci i narz´dzi, które u∏a-twiajà dzielenie si´ owocami swojej pracy.Jednym s∏owem „Wspólnotowcy wszystkichkrajów, ∏àczcie si´!” w

Artystom potrzebanarz´dzi, które wyeliminujà

poÊredników, dadzà im

mo˝liwoÊç decydowania

o dalszym losie ich twórczoÊci.

G∏ównà misjà Creative Commonsjest wype∏nienie luki w systemie

prawnym, który nie oferuje

twórcom alternatywy do opcji

„wszystkie prawa zastrze˝one”.

Giganci rynku rozrywkistarajà si´ zrobiç wszystko,

by do minimum ograniczyç

swobodny przep∏yw dóbr kultury,

chronionych coraz bardziej

restrykcyjnym prawem autorskim.


ATM S.A. per∏à biznesuOsiàgni´cia finansowe ATM S.A. w 2005 rokucieszà nie tylko zarzàd i inwestorów, ale zo-sta∏y tak˝e zauwa˝one przez kapitu∏´ nagro-dy Per∏y Polskiej Gie∏dy. W dniu 3 czerwcabr. ATM S.A. znalaz∏a si´ w gronie wyró˝nio-nych tà zaszczytnà nagrodà, w otoczeniunajlepszych spó∏ek, takich jak KGHM i BankMillennium, jednoczeÊnie dystansujàc po-wa˝nych rywali, m.in.: MNI, TVN, Comarchczy Prokom.

ATM by∏ zdecydowanym liderem w sekto-rze TMT i uzyska∏ od Kapitu∏y wysokie notynie tylko za du˝y wzrost notowaƒ i stop´zwrotu, ale tak˝e nie mniej ni˝ 64 proc. mak-symalnej liczby punktów w pozosta∏ychkategoriach.*

Z∏oty Procesor dlaoprogramowania Atmosfera Po otrzymaniu na poczàtku czerwca br. Per∏yPolskiej Gie∏dy w kategorii nowe technolo-gie przyszed∏ czas na kolejne wyró˝nienie.W dniu 6 czerwca br. na uroczystym Balu dlaElity Polskiej Teleinformatyki, zorganizowa-nym przez wydawnictwo Migut Media, prezesZarzàdu ATM S.A. odebra∏ nagrod´ Z∏otegoProcesora Teleinfo dla Atmosfery — modu∏o-wego systemu obs∏ugi procesów bizneso-wych w Êrodowisku IT. Atmosfera zosta∏auhonorowana w kategorii: aplikacje wspo-magajàce zarzàdzanie.

Atmosfera zosta∏a ju˝ wdro˝ona u kilkudu˝ych klientów ATM S.A. Sà wÊród nich:PTC Sp. z o.o., PLL LOT, Agora S.A.

Produkt ATM S.A. Atmosferau „Lidera Wsparcia”Z nagrodà dla oprogramowania Atmosferawià˝e si´ wyró˝nienie, które w dniu 7 czerwcabr. otrzyma∏a Agora S.A. w pierwszej polskiejedycji konkursu „Lider Wsparcia”, organizo-wanego przez Help Desk Institute. Agora S.A.

uzyska∏a wyró˝nienie m.in. dzi´ki wdro˝e-niu stworzonego przez ATM S.A. systemuAtmosfera.

„Lider Wsparcia” to konkurs,w którym nagradzane sà organi-zacje zajmujàce si´ wsparciemu˝ytkowników systemów informa-tycznych. Oceniane sà dzia∏aniazmierzajàce do poprawy jakoÊciwsparcia i satysfakcji u˝ytkowników.

Otrzymane przez Agora S.A. wy-ró˝nienie jest praktycznym potwier-dzeniem u˝ytecznoÊci systemu Atmo-sfera w najbardziej wymagajàcymÊrodowisku.

(MD) w

A K T U A L N O Â C I

Deszcz nagród

dla ATM S.A.

ATMqsfera 15

Z Atmosfera zosta∏a ju˝

wdro˝ona u kilku du˝ych

klientów ATM S.A. Jest wÊród

nich m.in. PLL LOT.

*èród∏o: Top 250, Parkiet, marzec 2006

27 aktualnosci OK 08/09/06 15:25

Konsorcjum ATM S.A.i Crowley DataPoland buduje sieçinternetowà nowejgeneracji

Na poczàtku lipca 2006 r. firmy ATM S.A. (ATM)i Crowley Data Poland (CDP) stworzy∏y kon-sorcjum, którego celem jest budowa i eksplo-atacja sieci internetowej nowej generacji,zapewniajàcej wysoki poziom przepustowo-Êci niezb´dny do efektywnego wprowadze-nia nowoczesnych us∏ug multimedialnych.

W ramach wspó∏pracy firmy oferowaçb´dà nowà us∏ug´: AC-X, która pozwoliklientom na znaczne obni˝enie kosztów wy-miany ruchu z innymi operatorami i do-stawcami treÊci. Oferta konsorcjum umo˝li-wia nowy sposób rozliczeƒ, alternatywnydla p∏atnego tranzytu ruchu. Us∏uga skiero-wana jest przede wszystkim do dostawcówInternetu, portali, a tak˝e firm planujàcychÊwiadczenie us∏ug multimedialnych, takichjak telewizja internetowa, wideo na ˝àda-nie, telefonia VoIP. Z us∏ug dost´pnych w ra-mach mi´dzyoperatorskiego w´z∏a rozpro-szonego poczàtkowo b´dà mogli korzystaçklienci z Bia∏egostoku, Gdaƒska, Katowic,Krakowa, Lublina, ¸odzi, Poznania, Rzeszowa,Szczecina, Warszawy i Wroc∏awia. Planowa-ne jest udost´pnienie us∏ugi równie˝ w ko-lejnych miastach.

(MD) w

ATM S.A. i Cisco Systems — wsparciedla biznesu

ATM S.A. konsekwentnie umacnia relacje z jed-nym ze swoich najbardziej znaczàcych partne-rów biznesowych — firmà Cisco Systems.W ostatnim pó∏roczu wartoÊç zamówieƒw Cisco Systems wynios∏a ponad osiem milio-nów z∏otych netto. Do urzàdzeƒ aktywnych po-chodzàcych od producenta ATM S.A. dok∏adawartoÊç dodanà w postaci kompetencji integra-torskich oraz us∏ug telekomunikacyjnych klasyoperatorskiej,Êwiadczonych pod markà ATMAN.

Od kilku lat postrzegamy firm´ ATM jako

kluczowego partnera Cisco w Polsce w zakresie

rozwiàzaƒ dla przemys∏u i dostawców us∏ug te-

lekomunikacyjnych. Planujemy dalsze zacieÊnie-

nie wspó∏pracy poprzez koncentracj´ na wybra-

nych obszarach biznesowych i technologicznych,

dzi´ki czemu jeszcze lepiej wykorzystamy umie-

j´tnoÊci in˝ynierskie naszego partnera bizneso-

wego i jego znajomoÊç klientów. MyÊlimy przede

wszystkim o nowoczesnych, zaawansowanych

technologiach: IPTV, VoD (wideo na ˝àdanie),

zarzàdzaniu treÊcià — powiedzia∏ MarcinChudak, Cisco Regional Channel Manager.

Specjalizacja ATM w zakresie produktówCisco obejmuje bezpieczeƒstwo wirtualnychsieci prywatnych (VPN Security), rozwiàzaniarouting i switching, sieci bezprzewodowe(Wireless LAN) oraz komunikacj´ IP, w tymtelefoni´ IP (IP Express Communication).

(MD) w

ATMqsfera16


Z ostatniej chwili...Nasza spó∏ka coraz dro˝szaAkcje ATM zadebiutowa∏y na

Gie∏dzie Papierów WartoÊciowych

w Warszawie nieca∏e dwa lata

temu. W czwartek 7 wrzeÊnia br.

ich kurs osiàgnà∏ wartoÊç

112,90 z∏. Psychologiczna bariera

(100 z∏) zosta∏a przekroczona

17 sierpnia, gdy kurs wyniós∏

105 z∏. Rynek wyraênie docenia

nasze wysi∏ki zmierzajàce do

oferowania innowacyjnych

produktów i us∏ug. Osiàgni´ta

wartoÊç akcji jest wyrazem

zaufania do stabilnych podstaw

spó∏ki. Na kurs wp∏yn´∏y

z pewnoÊcià dobre wyniki

finansowe drugiego kwarta∏u,

opublikowane w po∏owie sierpnia.

ATM S.A. przyjmuje w outsourcing nowyportal PLL LOT

ATM S.A. wspólnie z anixe Polska Sp. z o. o.b´dzie Êwiadczyç dla Polskich Linii Lotni-czych LOT S.A. (PLL LOT) pe∏ny outsourcingplatformy technicznej do obs∏ugi nowegoportalu linii lotniczych, przeznaczonego mi´-dzy innymi do sprzeda˝y biletów lotniczychprzez Internet. anixe tworzy oprogramowa-nie portalu, w tym system sprzeda˝y, nato-miast ATM przejmuje odpowiedzialnoÊç zawarstw´ telekomunikacyjnà oraz hostingportalu. Praca urzàdzeƒ obs∏ugujàcych por-tal b´dzie obj´ta przez ATM 24-godzinnymmonitoringiem przez siedem dni w tygo-dniu. Kontrakt zosta∏ zawarty na pi´ç lat.

(MD) w


ATMqsfera


17

W dniu 10 maja 2006 r. firmy Monolith FilmsSp. z o.o. oraz ATM S.A. podpisa∏y list intencyj-ny dotyczàcy powo∏ania spó∏ki kapita∏owejmajàcej wprowadzaç na rynek nowe us∏ugicyfrowej dystrybucji wysokiej jakoÊci treÊcifilmowych, czyli VoD (Video on Demand —wideo na ˝àdanie).

ATM S.A. zapewni spó∏ce technologi´umo˝liwiajàcà bezpieczny dost´p do treÊcifilmowych operatorom telekomunikacyj-nym, w tym operatorom telewizji kablo-wych, operatorom sieci osiedlowych i innym

operatorom dost´pu do Internetu, a poprzezich sieci — wszystkim u˝ytkownikom szero-kopasmowych ∏àczy internetowych.

Wk∏adem Monolith Films jest baza naj-wi´kszych produkcji filmowych Êwiatowegokina, a tak˝e doÊwiadczenie w prowadzeniudzia∏alnoÊci zwiàzanej z dystrybucjà filmo-wà na rynku polskim.

Rozpocz´cie dzia∏alnoÊci komercyjnejspó∏ki planowane jest na drugà po∏ow´ bie-˝àcego roku.

(MD) w

ATM S.A. i Monolith Films dokonujà prze∏omu na polskim rynku cyfrowejdystrybucji filmów

Nowa polityka dywidendy ATM S.A.

Zarzàd ATM S.A. og∏osi∏ nowà polityk´ w spra-wie dywidendy wyp∏acanej przez Spó∏k´. Za-k∏ada ona, ˝e inwestorzy powierzajàcy Spó∏-ce swoje Êrodki finansowe poprzez nabyciejej akcji winni otrzymywaç corocznà dywi-dend´ nie mniejszà ni˝ odsetki od lokat ban-kowych. Zarzàd zak∏ada, ˝e ATM S.A. b´dziewyp∏aca∏a roczne dywidendy w wysokoÊcinie mniejszej ni˝ stawka EURIBOR dla depo-zytów rocznych w ostatnim dniu roku obro-towego, zwi´kszona dodatkowo o 0,5%, po-mno˝ona przez wartoÊç gie∏dowà Spó∏kiw ostatnim miesiàcu roku.

(AT) w

RoÊnie grupakapita∏owa ATM S.A.

Zaledwie trzy miesiàce po akwizycji spó∏kiiloggo (24 maja br.), do grupy kapita∏owejATM S.A. do∏àczy∏a ATM-Services Sp. z o.o.Dzia∏alnoÊç spó∏ki b´dzie si´ koncentrowaçna obs∏udze informatycznej firm z sektoraMSP, dope∏niajàc ofert´ ATM S.A. skierowanàg∏ównie do klientów z wy˝szego segmenturynku. ATM-Services b´dzie oferowaç ma∏ymi Êrednim przedsi´biorstwom innowacyjnei zaawansowane technologicznie rozwià-zania dost´pne dotychczas klientom kor-poracyjnym.

(AT) w

C ATM S.A. zapewni

bezpieczny dost´p do treÊci

filmowych wszystkim

u˝ytkownikom

szerokopasmowych ∏àczy

internetowych.


ATMqsfera18

L U D Z I E A T M

ATMosfera: Michale, z przeprowadzanych do

tej pory wywiadów cz´sto wynika∏o, ˝e roz-

mówcy porzucali nauk´ na rzecz biznesu. Ty

zlikwidowa∏eÊ w∏asnà, cieszàcà si´ uzna-

niem firm´, by przejÊç do ATM. Dlaczego?

Micha∏ Chodakowski: PRETOR istnia∏ przezblisko 10 lat, odnoszàc spory sukces i zyskujàcdoskona∏à renom´ na rynku. Jednak ta dzia-∏alnoÊç zwiàzana by∏a z pewnà specyficznài niezbyt g∏´bokà niszà rynkowà.To powa˝nieogranicza∏o mo˝liwoÊci rozbudowy firmy. Polatach pracy doszed∏em do wniosku, ˝e dlamojego rozwoju zawodowego potrzebnejest zapoznanie si´ z funkcjonowaniem wi´k-szej organizacji. Jak wiele osób, w latach 90.ub. wieku ˝ywo interesowa∏em si´ informa-tykà, która coraz szerzej wkracza∏a równie˝ narynek finansowy, znajdujàc tu szereg wrćzprze∏omowych zastosowaƒ. W tych czasachpowsta∏y pierwsze systemy bankowoÊci in-ternetowej. Gie∏da Papierów WartoÊciowychwymieni∏a system transakcyjny, umo˝liwia-jàc notowania ciàg∏e i sk∏adanie zleceƒ dro-gà elektronicznà etc. Doszed∏em do wniosku,˝e mój dalszy rozwój zawodowy powinienwiàzaç si´ z informatykà, a konkretnie — z jejzastosowaniami na rynku finansowym.

ATM stworzy∏ mi takà szans´. Jednymz pierwszych projektów, w których uczestni-czy∏em po podjćiu pracy w naszej firmie, by∏rozwój rozwiàzania interBRESOK — systemubankowoÊci internetowej przeznaczonegodla klientów instytucjonalnych BRE Banku.W tamtych czasach by∏ to zdecydowanie je-den z najlepszych tego typu systemów narynku, wielokrotnie wygrywajàcy w ró˝negorodzaju rankingach. Dla mnie by∏a to mo˝li-woÊç wykorzystania moich wczeÊniejszychdoÊwiadczeƒ z rynku finansowego i posze-rzenia ich o nowe, zwiàzane ze Êwiatem IT.ATMosfera: Jakie doÊwiadczenia z kierowania

firmà PRETOR uwa˝asz za najistotniejsze?

MCh: Prowadzàc w∏asnà firm´ w∏aÊciciel jestzmuszony nauczyç si´ wielu rzeczy. Niezb´dnajest znajomoÊç prawa dotyczàcego dzia∏alno-Êci gospodarczej, pewnych elementarnych za-sad rachunkowoÊci, umiej´tnoÊç poruszaniasi´ w Êrodowisku biznesowym, ale tak˝e ad-ministracyjnym.Tak˝e sta∏e podnoszenie kwa-lifikacji bezpoÊrednio zwiàzanych z wykony-wanà pracà — w przypadku mojej firmy by∏ato znajomoÊç mechanizmów funkcjonowaniarynku kapita∏owego, wiedza pog∏´biana wrazz rozwojem tego rynku, osiàganiem przez nie-go coraz wi´kszej z∏o˝onoÊci i dojrza∏oÊci.

Jednak prowadzenie w∏asnej firmy by∏o dlamnie przede wszystkim wspania∏à szko∏à od-powiedzialnoÊci, cz´sto wykraczajàcej poza za-kres w∏asnych kompetencji, poza to, co mo˝nakontrolowaç.W∏aÊciciel firmy w sposób bezwa-runkowy ma na swoich barkach ca∏à jej dzia∏al-noÊç. Ka˝dy b∏àd w ostatecznym rozrachunkuobcià˝a w∏aÊnie jego. Poza tym to na w∏aÊcicielupolegajà w sposób absolutny jego pracownicy.Niezale˝nie od sytuacji na rynku czy chwilo-wych niepowodzeƒ ma on obowiàzek wyp∏aciçwynagrodzenie, które jest podstawà utrzyma-nia wielu rodzin. Jeszcze raz powtórz´, ˝e jed-nym z cenniejszych doÊwiadczeƒ tamtegookresu jest w∏aÊnie umiej´tnoÊç wzićia odpo-wiedzialnoÊci za prac´ zespo∏u.ATMosfera: Które z prowadzonych projektów

uwa˝asz za najwa˝niejsze dla siebie i dla ATM?

MCh: Ka˝dy z projektów realizowanych przezDzia∏ Systemów Biznesowych jest wa˝ny.ATM tradycyjnie koncentruje si´ na relatyw-nie ma∏ej grupie niezwykle wymagajàcychklientów, którym stara si´ oferowaç rozwià-zania bardzo nowoczesne, cz´sto wykracza-jàce poza obowiàzujàce na rynku standardy.Takie samo podejÊcie stosujemy w moimdziale. To oznacza, ˝e praktycznie ka˝dy pro-jekt dla ka˝dego klienta jest jedynym w swo-im rodzaju wyzwaniem.

Od biznesuma∏ego

do

du˝ego

Micha∏ jest zwiàzany z ATM od 2001 roku.

Poczàtkowo, pracujàc na stanowisku

kierownika sprzeda˝y, by∏ odpowiedzialny za

wspó∏prac´ z klientami z sektora

telekomunikacyjnego i finansowego. We

wrzeÊniu 2004 roku awansowa∏ na stanowisko

dyrektora Dzia∏u Systemów Biznesowych. Wraz

ze swoim zespo∏em zajmuje si´ rozwojem

oferty ATM w zakresie systemów wsparcia

procesów biznesowych. Poniewa˝ jednym ze

strategicznych kierunków dzia∏aƒ jest budowa

rozwiàzaƒ wspierajàcych przebieg procesów

opisanych w bibliotece ITIL, Micha∏ uzyska∏

certyfikat w IT Service Management.

Pomimo obcià˝enia obowiàzkami

zwiàzanymi z kierowaniem zespo∏em oraz

zarzàdzaniem portfelem produktów, Micha∏

dba o utrzymanie bezpoÊrednich, osobistych

relacji z kluczowymi klientami. Poza tym

reprezentuje ATM w komitetach sterujàcych

projektów Dzia∏u Systemów Biznesowych.

Mi´dzy innymi jego wysi∏kowi ATM

Micha∏ Chodakowski

27 ludzie OK 08/09/06 16:08

ATMqsfera

L U D Z I E A T M

19

Patrzàc jednak z perspektywy lat sp´dzo-nych w ATM, odczuwam satysfakcj´, myÊlàco tym, ˝e uda∏o nam si´ stworzyç w∏asne,w pe∏ni autorskie rozwiàzanie, które nadalstale rozwijamy. Konkuruje ono z powodze-niem z systemami wytwarzanymi w wielkichmi´dzynarodowych korporacjach, wydajàcychna prace badawczo-rozwojowe miliony dola-rów. I cz´sto wygrywamy przetargi organizo-wane przez najwi´ksze polskie firmy, takie jakPTC (operator sieci Era i Heyah), PLL LOT, Netiaczy Agora, które mogà sobie pozwoliç na sys-tem najlepiej odpowiadajàcy ich potrzebom,i to bez specjalnego oglàdania si´ na koszty.A wybierajà w∏aÊnie system Atmosfera.ATMosfera: Masz du˝à wiedz´ na temat

rynków finansowych. Jak si´ ona przydaje

w realizacji konkretnych rozwiàzaƒ?

MCh: Podstawà sukcesu dzia∏u dostarczajàce-go rozwiàzania jest zdolnoÊç zrozumienia po-trzeb klientów, umiej´tnoÊç rozmawianiaz klientami ich j´zykiem. Moje poprzednie do-Êwiadczenia pomagajà mi uzyskaç odpowiednipoziom komunikacji. Renoma, którà osiàgnà∏PRETOR, zaufanie, którym si´ cieszy∏, wielokrot-nie w du˝ym stopniu u∏atwi∏y mi rozpoczćierozmów w imieniu ATM.To bardzo wa˝ne.ATMosfera: Prowadzàc projekty IT kierujesz

du˝ymi zespo∏ami ludzkimi. Jakie cechy po-

winien posiadaç dobry lider projektu, a ja-

kie — cz∏onkowie zespo∏u?

MCh: Zarzàdzanie zespo∏em to niezwykle de-likatna materia. Z jednej strony warto utrzy-maç kole˝eƒskie, bliskie kontakty ze wszyst-kimi cz∏onkami zespo∏u. Warto, bo wtedymo˝na liczyç na zaufanie, na szczerà rozmowí pe∏ne zaanga˝owanie zespo∏u — szczególniegdy obcià˝enie pracà jest bardzo du˝e. Z dru-giej jednak strony liczy si´ umiej´tnoÊç ta-kiego u∏o˝enia stosunków, aby mo˝liwe by∏opodejmowanie decyzji równie˝ w sytuacji, gdynie zawsze sà one zgodne z oczekiwaniami

zespo∏u. Bardzo przydajà si´ tu naturalneumiej´tnoÊci przywódcze. Kluczowe wrćzznaczenie ma zaufanie, które pozwala uznaçnawet takie w∏aÊnie, trudne do akceptacji,ustalenia prze∏o˝onych.ATMosfera: OczywiÊcie nie nale˝y zbyt wiele

ujawniaç na temat przysz∏ych zamierzeƒ,

bowiem konkurencja nie Êpi. Jak jednak wi-

dzisz rozwój produktów, które powstajà

w Dziale Systemów Biznesowych?

MCh: Jak pewnie domyÊli∏eÊ si´, produktemszczególnie bliskim mojemu sercu jest sys-tem Atmosfera. Jestem przekonany, ˝e posia-da on potencja∏, który mo˝e byç wykorzysta-ny na szerszà ni˝ dotychczas skal´. Mam namyÊli budow´, na bazie naszej technologii,specjalizowanych rozwiàzaƒ wspierajàcychprocesy biznesowe. Szczególnie chcia∏bymskupiç si´ na wsparciu bezpoÊredniej obs∏u-gi klientów i spraw. Ze wzgl´du na tradycyj-ne relacje ATM myÊl´, ˝e bardzo wiele b´dzie-my w tej dziedzinie mogli zaoferowaç przedewszystkim podmiotom z rynku finansowegooraz telekomunikacyjnego.ATMosfera: Na zakoƒczenie, jak zwykle,

proÊba o powiedzenie, co robisz poza pracà.

MCh: W mojej rodzinie ju˝ pewnà tradycjàsta∏o si´ zami∏owanie do fotografii. Z tech-nicznego punktu widzenia na przestrzeni latbardzo wiele si´ w tej dziedzinie zmieni∏o.Mój ojciec mia∏ w∏asnà, zaimprowizowanàw ∏azience ciemni´ fotograficznà. Ja zaÊ po-s∏uguj´ si´ aparatem cyfrowym i cz´sto wielegodzin sp´dzam na cyfrowej obróbce zdj´çprzy u˝yciu programu Adobe Photoshop. Fa-scynujà mnie zarówno mo˝liwoÊci ekspresji,jakie daje fotografia, jak i potencja∏ drzemià-cy w cyfrowym przetwarzaniu obrazu.

Poza tym oboje z ˝onà sporo czasu po-Êwićamy na dzia∏alnoÊç spo∏ecznà, przedewszystkim niosàc pomoc potrzebujàcym.ATMosfera: Dzi´kuj´ za wywiad. w

Produktem szczególnie bliskim

mojemu sercu jest

system Atmosfera.

Odczuwam satysfakcj´,

˝e w ATM uda∏o nam si´stworzyç w∏asne,w pe∏ni autorskie rozwiàzanie, które nadal

stale rozwijamy.

W∏aÊciciel firmy musi

poznaç prawo dotyczàce

dzia∏alnoÊci gospodarczej,

elementarne zasady

rachunkowoÊci i nabyç

umiej´tnoÊci poruszania si´

w Êrodowisku biznesowym oraz

administracyjnym.

Zarzàdzanie zespo∏emto niezwykle delikatna materia

bardzo si´ tu przydajà

naturalne umiej´tnoÊci

przywódcze.

Prowadzenie w∏asnej firmy by∏o

dla mnie wspania∏à szko∏à

odpowiedzialnoÊci.

zawdzićza uzyskanie presti˝owej nagrody:

Z∏otego Procesora Teleinfo za sztandarowy

produkt Dzia∏u Systemów Biznesowych

— system Atmosfera. Przyk∏adem dobrej

wspó∏pracy z klientem jest wyró˝nienie

przyznane firmie Agora S.A. przez Help Desk

Institute Polska w konkursie „Lider Wsparcia”.

W ten sposób doceniono osiàgnićia Agory

w zakresie wsparcia u˝ytkowników IT,

których wa˝nym elementem by∏ wdro˝ony

przez ATM system Atmosfera.

Przed przejÊciem do ATM Micha∏

prowadzi∏ w∏asnà firm´ o nazwie PRETOR.

Przez blisko 10 lat oferowa∏ us∏ugi doradcze,

a tak˝e organizowa∏ szkolenia i konferencje

dotyczàce funkcjonowania rynku

kapita∏owego. Ten okres to przede

wszystkim najlepsza, praktyczna szko∏a

biznesu oraz zarzàdzania zespo∏em. Wtedy

te˝ Micha∏ mia∏ okazj´ przyjrzeç si´ z bliska

rodzàcemu si´ dopiero rynkowi

finansowemu. (JSz)

27 ludzie OK 08/09/06 16:08

ATMqsfera32


27 redakcja OK 13/09/06 10:17 Page 32

ATMosfera 3/06 (27)

Documents

Transcript of ATMosfera 3/06 (27)