ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM HISTORIA · Cz´Êç pierwsza arkusza to test, ... Odbiera na...

Miejsce na identyfikacj´ szko∏y

GRUDZIE¡ROK 2007

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURYZ OPERONEM

HISTORIA

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy 180 minut

Instrukcja dla zdajàcego

1. Sprawdê, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 20 stron (zadania1–23). Ewentualny brak zg∏oÊ przewodniczàcemu zespo∏u nadzorujàcego egzamin.

2. Arkusz zawiera trzy cz´Êci. Cz´Êç pierwsza arkusza to test,cz´Êç druga wymaga analizy materia∏ów êród∏owych, a cz´Êçtrzecia napisania krótkiego wypracowania na jeden z podanychtematów.

3. CzynnoÊci zaplanuj tak, aby mo˝liwe by∏o rozwiàzanie zadaƒ z trzech cz´Êci arkusza w ciàgu 180 minut.

4. Rozwiàzania zadaƒ zamieÊç w miejscu na to przeznaczonym.5. Pisz czytelnie. U˝ywaj d∏ugopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.6. Nie u˝ywaj korektora, a b∏´dne zapisy wyraênie przekreÊl.7. Pami´taj, ˝e zapisy w brudnopisie nie podlegajà ocenie.

˚yczymy powodzenia!

Za rozwiàzaniewszystkich zadaƒmo˝na otrzymaç

∏àcznie 50 punktów.

dysleksja

PESEL ZDAJÑCEGO

Wpisuje zdajàcy przed rozpocz´ciem pracy

Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON. Kopiowanie w ca∏oÊci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zadaƒ przez

dyrektorów szkó∏ bioràcych udzia∏ w programie Próbna Matura z OPERONEM.

KODZDAJÑCEGO

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

2

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

3

CZ¢Âå ITEST SPRAWDZAJÑCY WIADOMOÂCI I UMIEJ¢TNOÂCI USTALONE W STANDARDACHWYMAGA¡ EGZAMINACYJNYCH Z HISTORII (20 punktów)

Zadanie 1. (1 pkt)Po∏àcz wymienione w tabeli postaci z wymienionymi ni˝ej krajami staro˝ytnymi. Wpisz odpowiedzido tabeli. Pami´taj, ˝e nazwy krajów mogà si´ powtarzaç.Egipt, Indie, Ateny, Babilonia, Rzym, Sparta, Asyria, Macedonia

Zadanie 2. (1 pkt)Uporzàdkuj chronologicznie wydarzenia wymienione w tabeli, przypisujàc im liczby od 1 do 4, gdzie1 oznacza wydarzenie najwczeÊniejsze, a 4 – najpóêniejsze.

Zadanie 3. (2 pkt)Przeanalizuj tekst êród∏owy, a nast´pnie, odwo∏ujàc si´ do wiedzy pozaêród∏owej, wykonaj polece-nia.

Ja Konstanty Augustus, i Ja, Licyniusz Augustus [...] postanowiliÊmy [...] przyznaç chrzeÊcija-nom oraz wszystkim innym wolny wybór wyznawania religii, jakà by chcieli [...]. Tak wi´c, w zba-wiennym i najszczerszym przekonaniu wyraziliÊmy wol´ Naszà, by nikomu zgo∏a nie odmawianoswobody wykonywania i wybrania religii czy wyznania chrzeÊcijaƒskiego, oraz by ka˝demu przy-znano prawo zwrócenia serca swego do tej religii, jakà sam uwa˝a dla siebie za najodpowiedniej-szà [...]. Przeto [...] daliÊmy chrzeÊcijanom wolne i nieograniczone prawo wype∏niania swej religii.

Historia. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i „Gazetà Wyborczà”

PPoossttaaçç KKrraajj

a) Temistokles

b) Hammurabi

c) Solon

d) Ramzes

a) Bitwa pod Kannami

b) Âmierç Aleksandra Macedoƒskiego

c) Rzàdy Peryklesa w Atenach

d) Og∏oszenie kodeksu Hammurabiego

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

4


[...] Ponadto rozkazujemy na rzecz chrzeÊcijan, by miejsca ich, w których si´ dawniej zgromadzaçzwykli [...] oddaç.

Euzebiusz z Cezarei, Historia KoÊcielna, t∏um. A. Lisiecki, Poznaƒ 1924.

a) Napisz, jak nazywa si´ cytowany dokument i kiedy go og∏oszono.

................................................................................................................................................................

b) WyjaÊnij, w jaki sposób zmieni∏a si´ sytuacja chrzeÊcijan w Cesarstwie Rzymskim po og∏oszeniucytowanego dokumentu.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Zadanie 4. (2 pkt)Poni˝ej zaprezentowano fotografie budowli z ró˝nych epok. Przeanalizuj je, a nast´pnie wykonaj po-lecenia.

A B

C D

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

5

a) Wpisz liter´, którà oznaczono budowl´ romaƒskà. .................

b) Wypisz dwie cechy wskazujàce na to, ˝e wybrana przez ciebie budowla ma charakter romaƒski.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Zadanie 5. (1 pkt)Przeanalizuj treÊç mapy i zaproponuj dla niej tytu∏. Powinien on zawieraç okreÊlenie tematu i czasu.

................................................................................................................................................................

Zadanie 6. (1 pkt)W tabeli podano definicje trzech poj´ç historycznych. Dopisz do ka˝dego z nich w∏aÊciwy termin.


a) Organizacja zrzeszajàca rzemieÊlników tej samej lub pokrewnych specjal-noÊci w danym mieÊcie.

b) W okresie przed- i wczesnopaƒstwowym oddzia∏ przyboczny wodzów ple-miennych, trzon zbrojnych w∏adcy (w Polsce do XII w.).

c) Ogó∏ mieszkaƒców Êredniowiecznego miasta, którzy mieli obywatelstwomiejskie, ale nie nale˝eli do rzàdzàcej miastem elity (patrycjat) i nie spra-wowali najwy˝szych urz´dów.

1441

1429–1430

1430

1369

1373

1369

1369

HENRYK V

JOANNA D'ARC

Castillon1453

1429

1356

1429Patay

1430Compi¯gne

Azincourt1415

Sluis1340

Crécy 1346

Maupertuis

Garonna

Ebro

Sekwana

Rod

an

Ren

Pary˝

Arras

Troyes

Burges

ReimsDomremy

Orlean

Awinion

Rouen

Londyn

Beziers

Bordeaux

Bajonna

Calais

Poitiers

ang. 1415–1453

OceanAtlantycki

Gujenna

Ks.Anjou

Prowansja

F r a n c j a

Ks.Burgundii

Armagnac

Brabancja

Luksemburg

0 100 km

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

6


Zadanie 7. (1 pkt)Przeanalizuj diagram statystyczny, a nast´pnie, odwo∏ujàc si´ do wiedzy pozaêród∏owej, opisz dyna-mik´ relacji mi´dzy cenà ˝yta a p∏acà murarza w póênoÊredniowiecznej Antwerpii.

Zadanie 8. (2 pkt)Przeanalizuj zamieszczony ni˝ej fragment uproszczonego drzewa genealogicznego Jagiellonów, a nast´pnie wykonaj polecenia.

a) Opisz wi´zy pokrewieƒstwa ∏àczàce Kazimierza Jagielloƒczyka z Albrechtem Hohenzollernem.

................................................................................................................................................................

b) Podaj nazwy czterech paƒstw, którymi w∏adali w XVI w. Jagiellonowie.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

80

100

120

140

160

180

200

cena ˝ytap∏aca murarza

1400 1450 1500

rok

Zofia (✝1512)

˝ona Fryderyka Hohenzollerna

Aleksander (✝1506)

wielki ksià˝´ litewski,

król Polski

Kazimierz(✝1484)Êwi´ty

patron Litwy

Fryderyk(✝1503)

arcybiskup gnieênieƒski

Zygmunt I Stary (✝1548)

wielki ksià˝´ litewski,

król Polski

Jan Olbracht (✝1501)

król Polski

W∏adys∏aw II (✝1516)

król Czech

Zygmunt II August (✝1572)

wielki ksià˝´ litewski, król Polski

Izabela (✝1559)

˝ona Jana Zapolyi, króla W´gier

Katarzyna Jagiellonka (✝1583)

˝ona Jana III Wazy, króla Szwecji

Anna Jagiellonka (✝1596)

królowa Polski, ˝ona Stefana Batorego

Albrecht Hohenzollern (✝1568)

wielki mistrz zakonu krzy˝ackiego

Ludwik (✝1526)

król Czech i W´gier

Zygmunt III Waza (✝1632)

król Polski i Szwecji

Jan Zygmunt Zapolya (✝1570)

antykról W´gier

Kazimierz IV Jagielloƒczyk (✝1492)

wielki ksià˝´ litewski, król Polski

..................................................................................................................

..................................................................................................................

..................................................................................................................

.................................................................................................................

..................................................................................................................

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

7

Zadanie 9. (3 pkt)Przeanalizuj zamieszczony ni˝ej fragment traktatu zawartego przez w∏adców Austrii, Prus i Rosji, a nast´pnie wykonaj polecenia.

[Trzy mocarstwa postanowi∏y] u˝yç wszelkich Êrodków [...], aby na elekcji wybrano króla, któ-ry by∏by w stanie utrzymaç pokój i dobre stosunki z sàsiadujàcymi paƒstwami; doÊwiadczenie wy-kaza∏o, ˝e francuska partia w Polsce wznieca ciàgle niepokoje przeciw cesarzowi i królowi pru-skiemu, a równoczeÊnie intrygami w Konstantynopolu zagra˝a Rosji [...].

W Polsce mo˝e powstaç stronnictwo popierajàce Stanis∏awa [Leszczyƒskiego] i podburzajàcedo czynów bezprawnych [...] sojusznicy przeto zobowiàzujà si´ w czasie elekcji wystawiç na pol-skich granicach armie, [...] aby ochraniaç polskà wolnoÊç od wszelkiego skr´powania ze stronypaƒstw postronnych [...].

Cyt. za: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach êród∏owych, t. 2, Rzeszów 1996.

a) Podaj nazw´ cytowanego traktatu i rok jego zawarcia.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

b) Oceƒ zasadnoÊç kroków podj´tych przez sygnatariuszy traktatu i wartoÊç uzasadnienia (zaznaczo-nych w tekÊcie podkreÊleniem).

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Zadanie 10. (1 pkt)Wpisz podane nazwiska twórców w rubryki tabeli odpowiadajàce uprawianej przez nich dziedziniesztuki. Pami´taj, ˝e ka˝dej mo˝e byç przyporzàdkowany wi´cej ni˝ jeden twórca.Bertel Thorvaldsen, Siergiej Prokofiew, Dominik Merlini, Johann Gottfried Schadow, Ryszard Wa-gner, Antonio Corazzi, Eugène Delacroix, Caspar David Friedrich


Dziedzina twórczoÊci

Nazwiska twórców

a) rzeêba

b) architektura

c) muzyka

d) malarstwo

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

8


Zadanie 11. (1 pkt)Przeczytaj tekst êród∏owy, a nast´pnie wyjaÊnij, jaki wp∏yw mia∏y opisane w nim wydarzenia na ów-czesnà sytuacj´ Polaków.Z deklaracji niepodleg∏oÊci Belgii zamieszczonej w „Gazecie Polskiej” z paêdziernika 1830 r.1. Naród belgijski od∏àcza si´ od Holandii [...]. 2. Nie b´dzie wchodziç w uk∏ady z innymi krajami,a mianowicie z Holandià, tylko jako kraj wolny. [...] 3. Odbiera na powrót w posiadanie terytoriumswoje [...]. 5. Wojsko holenderskie ma byç za nieprzyjacielskie uwa˝ane i jako takie z kraju wyp´-dzone. 6. Wszyscy obywatele belgijscy od 18 do 40 lat sà powo∏ani do broni. 7. Tam, gdzie si´ po-ka˝e potrzeba wyp´dzenia nieprzyjaciela, winna powstaç ca∏a ludnoÊç, bez ˝adnej, nawet co dop∏ci ró˝nicy.

Cyt. za: J. ¸ojek, Opinia publiczna, a geneza Powstania Listopadowego, Warszawa 1982.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Zadanie 13. (1 pkt)Przeanalizuj fragment „Dekretu o pokoju” uchwalonego przez II Ogólnorosyjski Zjazd Rad Delega-tów Robotniczych, a nast´pnie podaj deklarowanà i prawdziwà przyczyn´, dla której bolszewicy dà-˝yli do zawarcia pokoju koƒczàcego I wojn´ Êwiatowà.

Rzàd robotniczy i ch∏opski, stworzony przez rewolucj´ 24–25 paêdziernika [...], proponujewszystkim wojujàcym narodom i ich rzàdom niezw∏oczne rozpocz´cie rokowaƒ o sprawiedliwy, de-mokratyczny pokój.Za pokój sprawiedliwy, czyli demokratyczny, którego pragnie goràco przyt∏aczajàca wi´kszoÊç wy-czerpanych, znu˝onych i zn´kanych przez wojn´ robotników i klas pracujàcych wszystkich krajówwojujàcych – za pokój, którego w sposób najbardziej wyraêny i uporczywy domagali si´ robotnicyi ch∏opi rosyjscy po obaleniu monarchii carskiej – za taki pokój rzàd uwa˝a natychmiastowy pokójbez aneksji [tj. bez zaboru cudzych ziem, bez przy∏àczenia przemocà innych narodowoÊci] i bez kon-trybucji.

Cyt. za: J. Eisler, M. Sobaƒska-Bondaruk, Historia 1789–1990. Wybór tekstów êród∏owych dla szkó∏ Êrednich,

Warszawa 1995.

Zadanie 12. (1 pkt)Przeanalizuj rysunek satyryczny z 1935 r. ukazujàcy Hitleraprzed Ligà Narodów, a nast´pnie, odnoszàc si´ do treÊci ilu-stracji, krótko scharakteryzuj relacje Niemiec i Ligi Narodóww okresie mi´dzywojennym.

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

......................................................................................................

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

9

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

Zadanie 14. (1 pkt)Przeanalizuj poni˝sze ilustracje, a nast´pnie podkreÊl wÊród wymienionych pod fotografiami termi-nów te dwa, które wià˝à si´ z treÊcià ilustracji.

bitwa o handel, forsowna industrializacja, kartelizacja, reglamentacja, etatyzm

Zadanie 15. (1 pkt)Przeanalizuj fragment tekstu êród∏owego i w wykropkowane miejsce pod tekstem wpisz imi´ i na-zwisko autora oraz rok wyg∏oszenia mowy.[...] Dlaczego masowe represje przeciwko aktywowi wzmaga∏y si´ coraz bardziej po XVII Zjeêdziepartii? Dlatego, ˝e Stalin w tym czasie tak bardzo wyniós∏ si´ ponad parti´ i ponad naród, ˝e ju˝zupe∏nie nie liczy∏ si´ ani z Komitetem Centralnym, ani z partià. [...]

Wi´kszoÊç cz∏onków i kandydatów na cz∏onków KC, wybranych na XVII Zjeêdzie i aresztowa-nych w latach 1937–1938 zosta∏a wykluczona z partii bezprawnie przy brutalnym pogwa∏ceniu sta-tutu partii. [...]

Obecnie [...] ustalono, ˝e sprawy te zosta∏y sfabrykowane. Przyznanie si´ do winy wielu aresz-towanych, oskar˝onych o wrogà dzia∏alnoÊç, uzyskano przy pomocy okrutnych, nieludzkich tortur.[...] Jasne jest, ˝e o takich sprawach decydowa∏ Stalin [...].

Towarzysze! Aby nie powtarzaç b∏´dów przesz∏oÊci – Komitet Centralny stanowczo wyst´pujeprzeciwko kultowi jednostki. Uwa˝amy, ˝e Stalin by∏ wywy˝szany ponad miar´.

Cyt. za: Wiek XX w êród∏ach, oprac. M. Sobaƒska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998.

...............................................................................................................................................................


LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

10


CZ¢Âå IIZADANIA ZWIÑZANE Z ANALIZÑ èRÓDE¸ WIEDZY HISTORYCZNEJ (10 punktów)

Temat: Zmiany sytuacji ch∏opów od staro˝ytnoÊci do wspó∏czesnoÊci

Zapoznaj si´ z materia∏ami êród∏owymi (êród∏a A–G). Nast´pnie odpowiedz na pytania zamieszczo-ne w Arkuszu odpowiedzi (zadania 16–22).

èród∏o ACyceron na temat rolnictwaKiedy si´ Katona pytano, co w gospodarstwie najwićej zysku przynosi, odpowiedzia∏: „Dobra ho-dowla byd∏a”. Co drugiego: „Mierna hodowla byd∏a”. Co trzeciego: „Licha hodowla byd∏a”. Coczwartego: „Rolnictwo”.

Cyt. za: Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 10. oprac. L. Piotrowicz, Kraków 1923.

èród∏o BWarron o p´dzie ludnoÊci wiejskiej do miastWielcy m´˝owie, przodkowie nasi, nie bez powodu wy˝ej cenili obywateli ˝yjàcych na wsi ni˝ w mieÊcie. Bo jak na wsi, ci którzy ˝yjà w willach, stajà si´ gnuÊniejsi, ni˝ ci, którzy na ziemipracujà, tak i tych, którzy osiedli w mieÊcie, uwa˝ano za gnuÊniejszych od tych, którzy rolúprawiali. To te˝ i rok w ten sposób podzielili, ˝e tylko co 8 dni sprawy w mieÊcie za∏atwiali, a przez inne na roli pracowali. Dopóki przestrzegali tego zwyczaju, podwójny mieli po˝ytek, boz pól dobrze uprawionych plony mieli bardzo obfite i sami lepszem cieszyli si´ zdrowiem. Nieodczuwali te˝ potrzeby urzàdzania po miastach wed∏ug greckiego zwyczaju gimnazjów, którychteraz niemal po jednem na osob´ przypada [...]. Teraz natomiast wcisn´li si´ za mury, porzu-ciwszy p∏ugi i sierpy i wolà pracowaç r´kami w teatrze i cyrku, ani˝eli przy zasiewach i w win-nicach; dlatego te˝ sprowadzamy okr´tami zbo˝e z Afryki i Sardynii, a wino z wyspy Kos i Chios. W ten sposób na tej ziemi, na której pasterze, za∏o˝yciele naszego miasta, nauczyli sy-nów swoich uprawy roli, obecnie przeciwnie potomkowie ich powodowani chciwoÊcià wbrewprawu zaprowadzili ∏àki, zamiast pól uprawnych, nie widzàc, ˝e nie to samo jest rolnictwo i pa-sterstwo.

Cyt. za: Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 10. oprac. L. Piotrowicz, Kraków 1923.

èród∏o CAppian o reformie Tyberiusza Semproniusza Grakcha

Tyberiusz Semproniusz Grakchus, mà˝ ze znakomitego rodu, wysoce ambitny, a przytem zna-komity mówca, jako trybun ludowy wystàpi∏ w obronie italskiego ludu [...] ginàcego zwolnaskutkiem n´dzy i spadku liczby ludnoÊci, a nie majàcego nawet nadziei poprawy swego losu.

[...] wniós∏ na nowo prawo, ˝e nikt nie mo˝e posiadaç wićej ani˝eli 500 [jugerów] ziemi paƒ-stwowej; dla [dwóch] synów jednak doda∏ po po∏owie jeszcze z tego˝, ponad miar´ ustanowio-nà przez stare prawo. Pozosta∏à reszt´ mia∏o rozdzieliç mi´dzy ubogich trzech wybranych m´-˝ów, zmieniajàcych si´ co roku.

To w∏aÊnie najbardziej dra˝ni∏o bogaczy, poniewa˝ nie mogli ju˝, jak poprzednio, lekce-wa˝yç sobie prawa ze wzgl´du na komisj´ rozdzielczà, ani te˝ wykupywaç dzia∏ek od osad-ników. Grakchus bowiem i to przewidzia∏ i zabroni∏ sprzedawaç. Gromadzàc si´ grupami,zawodzili i przedstawiali ubogim, ile pracy od dawna w t´ ziemi´ w∏o˝yli, jak jà obsiali i za-budowali; inni znów wskazywali na cen´ zap∏aconà sàsiadom za posiad∏oÊci, które teraz z tà ziemià majà utraciç; powo∏ywali si´ na groby przodków w tej ziemi, na to ˝e otrzymalijà przy podziale spadku po ojcach lub ˝e jà nabyli za posag ˝ony, to znów ˝e córkom w po-sagu jà dali [...].

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

11

[...] pozostali w mieÊcie i pe∏ni goryczy odgra˝ali si´, ˝e nie ujdzie to bezkarnie Grakchowi,skoro tylko z∏o˝y urzàd: odpokutuje za zniewa˝enie Êwi´tej i nietykalnej w∏adzy trybuƒskiej i rozpocz´cie takich zaburzeƒ w Italii [...].

Cyt. za: Teksty êród∏owe do nauki historii w szkole Êredniej, z. 10., oprac. L. Piotrowicz, Kraków 1923.

èród∏o DFragment opracowania naukowegoPrzemiany [...] zachodzi∏y na obszarze ca∏ego kraju w pierwszej po∏owie XIII w. [...]. [...] Uno-

woczeÊnienie gospodarki sz∏o w parze ze wzrostem dochodów posiadaczy ziemskich, którzy co-raz bardziej zacz´li przypominaç sposobem ˝ycia rycerstwo zachodnie. Brali udzia∏ w krucja-tach, w poselstwach na dwory papieskie i cesarskie, w uroczystoÊciach dworskich, przywo˝àcartystyczne wzory literackie, rzeêbiarskie, architektoniczne. Ci ludzie starali si´ tak˝e zmieniçpanujàcy stan rzeczy, unowoczeÊniç gospodark´, podnieÊç swoje dochody, ale – jednoczeÊnie – nie uroniç swych dotychczasowych przywilejów.By∏o to u∏atwione wzrostem ich mo˝liwoÊci finansowych. Ziemia zacz´∏a przynosiç coraz wi´k-

szy dochód, pokrywajàc si´ regularnà siatkà pól uprawnych. Dotychczas siano zbo˝a jedyniena lepszych kawa∏kach gruntu. Obecnie area∏ u˝ytkowanej ziemi zdecydowanie si´ zwi´kszy∏, cowraz z ulepszeniem narz´dzi i trójpolówkà dawa∏o pokaêniejszà nadwy˝k´ produkcyjnà. OdXIII w. przeci´tna wydajnoÊç z jednego ziarna g∏ównych zbó˝ by∏a niemal czterokrotna. Umo˝-liwi∏o to zwi´kszenie hodowli, tak˝e na potrzeby gospodarcze, co z kolei przyspieszy∏o i czas or-ki, i zwózk´ plonów. Ulepszano trakcj´ pociàgowà przez wprowadzenie chomàta. Wzrost ho-dowli powodowa∏ bardziej intensywne nawo˝enie, szczególnie terenów przeznaczonych poduprawy warzyw.

H. Samsonowicz, J. Tazbir, A. Wyczaƒski, Historia Polski, t. 1, Polska do 1586 r., Warszawa 2007.

èród∏o E


pierwszyrok

drugirok

trzecirok

czwartyrok

pierwszyrok

drugirok

trzecirok

czwartyrok

pierwszyrok

drugirok

trzecirok

czwartyrok

pierwszyrok

drugirok

trzecirok

czwartyrok

wypas orka wegetacjaozimin

wegetacjajarych

1 3 4 5 6 7 8 9 10 11 122

Pole 1

Pole 2

Pole 3

ugór

oziminy

jare

miesiàc

uprawaugór ozimejare ugór

Dwupolówka Trójpolówka

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

12


èród∏o F

Dane za: Cz. Brzoza, A. L. Sowa, Wielka historia Polski, t. 5, Warszawa 2003.

èród∏o G

%

1931 1950 1960 19700

10

20

30

40

50

60

70

80

Odsetek ludnoÊci Polski czynnej zawodowo zatrudnionej w rolnictwie

1934 1936 193819301928

tzw. wskaênikagregatowy(1928=100)

artyku∏y przemys∏owe (nabywane przez rolników)

artyku∏y spo˝ywcze (sprzedawane przez rolników)

20

40

30

60

50

80

70

100

90

Ceny artyku∏ów rolnych i przemys∏owych w latach 1928–1938

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

13

ARKUSZ ODPOWIEDZI

Na podstawie êróde∏ A i B

Zadanie 16. (1 pkt)WyjaÊnij, które z zaj´ç wiejskich uwa˝ali staro˝ytni Rzymianie za najbardziej intratne i dlaczego nieuwa˝ali tej dzia∏alnoÊci za rolniczà.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Na podstawie êród∏a B

Zadanie 17. (2 pkt)Scharakteryzuj stosunek autora tekstu do rolników. Nie cytujàc tekstu êród∏owego, przedstaw uza-sadnienie takiego stosunku.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Na podstawie êród∏a C

Zadanie 18. (1 pkt)Posi∏kujàc si´ wiedzà pozaêród∏owà, wyjaÊnij, na czym polega∏a agrarna reforma Tyberiusza Sem-proniusza Grakcha i w jaki sposób mia∏a poprawiç po∏o˝enie rzymskich ch∏opów.

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................


LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

14


...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Na podstawie êród∏a D

Zadanie 19. (2 pkt)Posi∏kujàc si´ wiedzà pozaêród∏owà, wyjaÊnij, jakie zmiany zasz∏y w XIII w. w sposobie gospodaro-wania ch∏opów. Przedstaw skutki tych zmian.

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Na podstawie êród∏a E

Zadanie 20. (1 pkt)Opisz ró˝nice mi´dzy dwu- i trójpolówkà, a nast´pnie przedstaw korzyÊci p∏ynàce ze stosowania trój-polówki.

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

15

Na podstawie êród∏a F

Zadanie 21. (2 pkt) WyjaÊnij, na czym polega∏o zjawisko no˝yc cen i jakie mia∏o ono skutki dla polskich ch∏opów.

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

Na podstawie êród∏a G

Zadanie 22. (1 pkt)Przedstaw wniosek dotyczàcy zmiany struktury zawodowej spo∏eczeƒstwa polskiego po II wojnieÊwiatowej. Posi∏kujàc si´ wiedzà pozaêród∏owà, wyjaÊnij, jaka by∏a przyczyna tej zmiany.

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................


LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

16


CZ¢Âå IIIZADANIE ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI (20 punktów)

Zadanie 23. (20 pkt)Zadanie zawiera dwa tematy. Wybierz jeden z nich do opracowania.

Temat IScharakteryzuj uwarunkowania po∏o˝enia polskich ch∏opów w XVI i XVII w.

Temat IIPrzedstaw proces zmian po∏o˝enia polskich ch∏opów w XIX w. w trzech zaborach.

Wybieram temat ..............

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

17

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................


LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

18


................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

19

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................


LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

20


BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

LHD-2008-arkusz I ZR 11/15/07 7:12 AM

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM HISTORIA · Cz´Êç pierwsza arkusza to test, ... Odbiera na...

Documents

Transcript of ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM HISTORIA · Cz´Êç pierwsza arkusza to test, ... Odbiera na...