MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

INSTYTUT BADAN EDUI<ACYJNYCII

PMCOWNIA PROGIZAMOW KSZTALCENIA ZAWODOWEGO

PROGRAM NAUCZANXA DLA ZAWODU

KRAWIEC 743 [ O l ]

,,.... srkoly Zls~dnicrcj - na porlbs<lowie progritntorvcj sxkoly pnllsln~vowcj liee~ln, mwodowcgo - nn podbadowio nt.ogramowcj szkoly podstarvnwcj szkoly policenlnej - na podbudowie prograrnowcj liccll~l! ogrilnolrrzfalcqccga

Minister

1

I. PLANY NAUCZANIA DLA ZAWODU PLAN NAUCZANIA Szkola zasadnicza Zaw6d: krawiec Podbudowa programowa: szkola podstawowa

'._.

') Wyrniary godzin poszczeg6lnych przedrniotbw dzielone sq odpowiednio na te same lala nauki, jak w szkole dia rnlodzieiy. ") Wymiar godzin zajeC praklycznych dla rnlodocianych pracownik6w zgodnie z Kodeksem Pracy. '"'1 Godziny przeznaczone na dodatkowe zajecia z przedrnioMw obowi*zkowych, zgodnie z polrzebBmi danej kiasy (semeslru).

2

PLAN NAUCZANiA Szkola Srednia zawodowa Liceum zawodowe Zaw6d: krawiec Podbudowa programowa: szkoia podstawowa

) Wymiary godzin poszczegblnych prredmiolbw dzielone sq odpowiednio na te same lata nauki, jak w szkoie dla mlodziety. ") Godziny prreznaczone na dodatkowe zajecia z prredmiolbw obowiqzkowych, zgodnie z poirzebami danej kiasy (Sernestru)

3

PLAN NAUCZANIA Szkola Srednia zawodowa Szkola policealna Zawbd: krawiec Podbudowa programowa: liceum ogoinoksztalcqce

Pnedmioly nauczania

I *)Wymiary godzin poszczeg6lnych przedmiot6w dzielone odpowiednio na te same semestry, c o w szkole dla rnlodzieiy.

430

430

Nadobovriqzkowe rajecia pozalekcyjne:

21

21

26

2 28

26

2 28

26

2 28

L

7.

Razem godr, pnedmiolbw zawodowych obowiqrkowch Wychawanie fizycrne OgMem godzin pnedmiot6w obowiazkowych

4

11. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTOW

ZAWODOWYCH

Wykaz przedrniotow zawodowych

Y I ELEMENTY I'ROJEKTOWANIA ODZIEZY 6

I I'RACOWNIA MODELOWANIA ! 22

I I'RAKTYKA ZAWODOWA 48

ZARYS WIEDZY 0 GOSI'ODARCE

5

ELEMENTY PROJEI<TOWANIA ODZIEZY

1. Szczeg6 iowe ce le ksz ta l cen ia

W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczeti (sluchacz)

powinien umiet:

. dobrat wlasciwe materialy i narzgdzia;

. scharakteryzowat proporcje majuskuly, minuskuly, cyfry arabskiej i rzymskiej;

napisaC pismem technicznym kr6lki tekst zgodnie z zasadami dobrej

kompozycji;

przygotowat arkusz kreblarski wraz z tabelkqopisow;~

. rozrbinit rodzaje linii kreilarskich i umiet je zastosowat;

naysowat fragment i ca lo i t wyrobu;

. stosowat wlaSciwe skale;

. odczyiat rysunek lechniczny prostego wyrobu odzieiowego;

objasnit zasady kompozycji symetrycznej i asymetrycznej;

okretlic prawidlowe proporcje sylwelki damskiej, mgskiej i dziecigcej;

. wskazat miejsca ruchome w sylwetce damskiej;

narysowat sylwetkg damskaw ruchu;

. scharakteryzowat najbardziej typowe dysproporcje sylwetki;

. nalysowat str6j na sylwetce;

6

. rozroinit kolory zasadnicze, pochodne i neutralne;

. rozroinit kolory cieple i zimne;

. okreslic sposbb powstawania kolorow zgaszonych i zlamanych;

wyk0nac kompozycje barwnq inspirowanq obserwacjq przyrody:

dobraL ro ine zestawienia kolorystyczne w projektach odzieiowych:

dobierat wlasciwe narzedzia i materialy do cwiczen z kolorystyki;

rozrbinii- rysunek modeiowy i iurnalowy;

. scharakteryzowat fason odzieiy i wskazat rodzaj zastosowanego materialu

odzieiowego;

. opracowac rbine warianty jednego projektu;

. okreslic przeznaczenie odzieiy i dobrat wlasciwy fason do wieku i figury;

. dobrac dodalki;

odczytac i zinterpretowat rysunek iurnalowy;

. wykazab wplyw klimatu i obyczajow na ksztalt i kolorystyke ubioru;

. scharakteryzowac stroje wybranych epok historycznych;

. scharakteryzowat niektore polskie stroje regionalne;

zastosowac elementy stroj6w historycznych i regionalnych w ubiorach

wspolczesnych.

2. Material nauczania

Materialy i narzgdzia do rysunku technicznego . Pismo techniczne + Zasady

kompozycji . Arkusz do rysunku fechnicznego Linie kreslarskie . Skala

Zasady kreslenia . Prawidlowe proporcje sylwetki damskiej, mgskiej i

dzieciecej . Dysproporcje sylwetki Sylwetka statyczna i dynamiczna

Kompozycja symetryczna i asymetryczna Narzgdzia i rnaterialy do cwiczeri z

kolorystyki . Rysunek iurnalowy i modelowy Projektowanie odzieiy . Dob6r

7

dodatk6w krawieckich . Odziei wybranych epok historycznych . Wybrane

stroje regionalne

3. Uwagi o realizacji

Zadaniem programu jest wprowadzenie lakich Cwiczeh rysunkowych,

po ktbrych wykonaniu uczeri lsluchacz znajqc prawidlowe proporcje sylwetki

iurnalowej i por6wnujqc je z obsemowanymi sylwetkami w naturze,

charakteryzujqcymi sig czasem wadami budowy, zaproponuje odpowiedni

fason odzieiy, korygujqcy te wady i podkreklajqcy zalety figury, a takte

umiejetnie dobierze kolorystykg i dodatki. Do zrealizowanie tych zadari

potrzebne s q plansze przedstawiajqce schematycznq sylwetkg iurnalowq,

sylwelkg iurnalowqw ruchu i rozmaite wydawnictwa pobwigcone modzie.

Rysunek odrgczny, koiorystyka i elementy, projektowania poprzedzone

by t powinny Cwiczeniami z lifernichua, aby uczerilsluchacz jak najszybciej m6g1

podpisaC i opisat rysunek pismem technicznym estelycznie wykonanym.

Podczas wykonywania liternictwa i rysunku technicznego naleiy

ucznialsluchacza zachecaC do starannosci I precyzji przez cierpliwe

korygowanie blgdow. W twiczeniach z zakresu koiorystyki i projektowania

moina pozwalad na wigkszq swobodg, choCby w zakresie wyboru techniki i

Srodk6w wyrazu. W zwiqzku z tym informacja o sposobach maiowania farbami

akwareiowymi, plakatowymi, rysowania migkkim olowkiem, pastelami i

efektach uzyskanych przy zastosowaniu tych technik jest konieczna.

Ponadto Cwiczenia trudniejsze, wymagajqce precyzyjnego wykonania.

i czasochlonne naleiy przeplatat Cwiczeniami latwiejszymi. W pracy z

uczniamilsluchaczami mniej zdolnymi plastycznie naleiy om6wiC techniki, ktorymi

naleiy wykonaf. zadanie, a nastgpnie pokazaC uczniomlsluchaczorn r6ine

zrealizowane prace na ten Sam temat.

8

Po wykonaniu zadania prace moina zaprezentowaC na mini wystawie

klasowej, przy okazji omawiajqc je tak, aby zachqcit ucznidw do dalszego

wysilku. Nie powinna to byC zatem analiza zbyt krytyczna, bo takq

przeprowadza sig w trakcie korekty.

W ocenie prac Cwiczeniowych naleiy brat pod uwagq samodzielnoSC,

starannoSt i terminowoSC wykonania pracy, a w Cwiczeniach projektowych

takie oryginalnoSC i fantazjq.

W ostatnim dziale - elementy historii ubioru - nauczyciel omawiajqc

stroje dawnych epok, moie nawiqzywat do tematow lektur i filmow znanych

uczniom/sluchaczom z lekcji jezyka polskiego, czy hislorii.

4. Podstawowe srodki dydaktyczne

Naleiy zgromadzit nastgpujqce Srodki dydaktyczne:

- rzutnik i ekran,

- stelaie do organizowania wystaw prac uczniowskich,

- stojaki na plansze,

- plansze tematyczne: pismo techniczne, kolory zasadnicze i pochodne,

koiory ciepie i zimne, kolory zgaszone i zlamane;

- wzorcowy arkusz rysunku technicznego z tabelq opisowq,

- rysunki techniczne przykladowych wyrobbw odzieiowych,

- rysunki schematyczne sylwetki damskiej, mqskiej i dzieciqcej, sylwetki w

ruchu,

- fotografie iub piansze lub przeirocza lub albumy ze strojami historycznymi z

roinych epok,

- fotografie lub plansze lub przeirocza lub albumy ze strojami regionalnymi;

- iurnale i albumy;

- probki materialow odzieiowycil:

9

- dodatki wykoriczeniowe.

5. Literatura

1. Czurkowa M., Uiawska-Bryszewska I.: Rysunek zawodowy dln szk61

odzieiowych

2. Gutkowska-Rychlewska M. : Historia ubior6w

3. Szylier E. : Historyczny rozw6j form odzieiy

Naleiy korzystaC z najnowszych wydari powyiszego zestawu iiteratury.

10

MATERIALOZNAWSTWO ODZIEZOWE

1. Szczegotowe cele ksztatcenia

W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz)

powinien umiet:

. sklasyfikowac surowce wlbkiennicze wedlug ich pochodzenia;

sklasyfikowae surowce wlbkiennicze wedlug skladu surowcowego;

sklasyfikowac surowce wlokiennicze wedlug dlugoSci;

scharakteryzowac czynniki decydujqce o wlaSciwoSciach materialow

odzieiowych;

zdefiniowac pojqcia: wlbkno odcinkowe, wlokno ci-le (jedwab), wlokna

teksturowane, mikrowlokna;

przedstawiac g16wne etapy otrzymywania wlokien chemicznych:

. zastosowat nazwy handlowe wlokien naturalnych i chemicznych;

. odczytac symboie lilerowe wlokien naturalnych i chemicznych;

. zdefiniowae pojqcia okreSlajqce wlaSciwosci fizyczno-mechaniczne wlokien:

dlugoSC, masa liniowa.(gruboSc), wytrzymaloSc, wydluialno6c. sprqiystoSC,

higroskopijnoSC, izolacyjnoSC cieplna;

. przedstawic charakterystyczne cechy wyglqdu wzdlutnego i przekroju

poprzecznego wlokien naturalnych: bawelny, lnu, konopi, welny owczej,

jedwabiu naturalnego;

przedstawit charak(erystyczne cechy wyglqdu wwMkien chemicznych:

scharakteryzowaC wlaSciwoSci fizyczno-mechaniczne wlbkien naturalnych:

bawelny, lnu, konopi, welny owczej, jedwabiu naturalnego;

11

. scharakteryzowat podstawowe wlaSciwoSci chemiczne wl6kien ro5linnych i

zwierzecych;

przedstawit wlaSciwoSci fizyczne wl6kien chemicznych, kiore mogq byC

dowolnie ksztallowane;

. wyjaSniC pojecie modyfikacji wl6kien;

scharakferyzowac podstawowe wlaSciwoSci chemiczne wlbkien:

sztucznych (wiskozowych, octanowych, bialkowych, kauczukowych) i

syntetycznych (poliamidowych poliestrowych, poliakrylonifrylowych,

polichlorowinyiowych i poliuretanowych);

scharakteryzowat wlaSciwoSci fizyczno-mechaniczne wl6kien sztucznych i

syntetycznych;

wykazat zalety i wady wlokien syntetycznych;

zidentyfikowat na podstawie proby spalania grupe surowcowq do ktorej

naleiy wldkno;

. zidentyfikowat na podstawie badaii organoieptycznych i pr6by spalania rodzaj

wlokna;

. scharakteryzowat wtdkna mineralne: azbest, wlokna metalowe i wl6kna

szkiane;

zdefiniowat polecia: wl6kno wtorne, wl6kno ponowne, wlokienniczy odpad

uiytkowy;

. wykazat znaczenie stosowania surowcirw wt6rnych dla gospodarki i ochrony

Srodowiska;

scharakteryzowat rodzaje nitek stosowanych do produkcji wyrobbw

wl6kienniczych:

przedstawit wlaSciwoSci charakteryzujqce nitkg: masa liniowa, kierunek i sila

skrgtu, WytrzymaloSC, wydluialnoSt, rownomiernoSt;

wyjaSniC wpiyw wlaSciwoSci nilek na wlaSciwoSci material11 odzieiowego;

dokonat podzialu materialow odzietowych, ze wzglgdu na ich budowe;

12

. zdefiniowat pojgcie tkanina;

rozpoznac uklad osnowy i wqtkowy;

sklasyfikowat spioly lkackie;

. rozpoznat sploty tkackie zasadnicze i pochodne;

wykazat wplyw splotu na wyglqd powierzchni i wlaSciwoSci tkaniny;

scharakteryzowaC tkaniny zloione, runowe, ozdobnie tkane;

scharakteryzowak procesy stosowane w wykonczeniu lkanin;

okreslit cechy wzoru na tkaninie (motyw, jego wieikoSC, kompozycja);

wykazat wplyw wykoriczenia na wlaSciwoSci tkanin;

wykazat wplyw wykonczenia na zastosowanie:

przedslawit wplyw wyglqdu powierzchni i wzoru na sposbb konfekcjonowania

tkaniny;

zidentyfikowat typowe blgdy i wady tkanin;

zidentyfikowat pojecia: dzianina, oczko prawe, oczko !ewe, kolumienka,

rzqdek;

rozroinit dzianiny rzqdkowe i osnowowe (kolumienkowe):

. sklasyfikowat sploty dzianin rzqdkowych i osnowowych;

. scharakteryzowak procesy stosowane przy wykobczeniu dzianin;

scharakteryzowat wlaSciwoSci uiytkowe dzianin: ScisloSC, rozciagiiwost,

wytrzymalost, odpornoSt na Scieranie, podatnoSt na pillingowanie.

spr~iystoSC, cleplochronnoSC, higroskopijnoSC, SpruwalnoSC, lecenie oczek:

porownat wlaSciwoSci dzianiny i tkaniny;

. wybraC sposob konfekcjonowania dzianiny;

. zdefiniowat pojqcia: wyrdb pleciony, tiul, koronka;

rozpoznat podstawowe typy koronek rgcznych i maszynbwych: szydelkowe,

klockowe, tiulowe, dziewiarskie;

13

. rozpoznat podslawowe typy haftow: gipiurowy, angieiski, richelieu, regionalne;

. dobrat rodzaje koronek do wyrobu bieliinianego i odzietowego;

scharakteryzowat fiice i okresiit ich przeznaczenie;

. scharakteryzowat wlbkniny;

. rozr6inittypy wlbknin: klejone, przeszywane, iglowane;

okresiit przeznaczenie wlbknin;

. scharakteryzowat przgdziny;

. rozr6iniC typy przgdzin: Malimo-gladkie, Malipoi-runowe;

. porownat przgdzing z tkaninqi dzianin%

. przedstawit zastosowanie przgdzin;

. scharakteryzowat wlaSciwoSci i zastosowanie foiii;

. scharakteryzowat wlaSciwoSci i zastosowanie materialbw . powiekanych;

. sklasyfikowat iaminaty;

. scharakteryzowat wlaSciwoSci i zastosowanie laminat6w;

wskazaC trudnokci wystgpujqce przy konfekcjonowaniu laminatow;

scharaktetyzowat wlaSciwoSci i wskazaC zastosowanie sk6r i materialdw

sk6ropodobnych;

scharakteryzowat wla$ciwo$ci i wskazat zastosowanie futer oraz ich imitacji;

. scharakletyzowat zasady doboru dodatkbw do materialu;

. skiasyfikowat nici ze wzgigdu na ich przeznaczenie;

scharakteryzowat wlaSciwoSci nici konfekcyjnych;

. dobrat nici do szycia material6w odzieiowych;

. przedstawiaC rodzaje zapigt i ich zastosowanie;

. dobierat zapigcia do wyrobow odzietowych;

. skiasyfikowat materialy usztywniajqce i konstrukcyjno-nohe;

14

okreSlac zastosowanie rnaterialow usztywniajqcych i konstrukcyjno-nosnych;

. scharakteryzowac wlaSciwoSci materialow terrnoizolacyjnych i wskazac ich

zastosowanie:

sklasyfikowat typy podszewek;

. objaSniC zasady doboru podszewek;

dobrae podszewke do wyrobu odzieiowego:

scharakteryzowat pasrnanterie tkane: tasiernki krawieckie, taSrny gurnowe,

gurty, wstqiki;

scharakteryzowac pasrnanterie plecione: sznurki, gimpy, borty, galony,

tasiernki krawieckie;

. wskazaC zastosowanie pasrnanterii;

wskazat zastosowanie dodatkbw zdobniczych;

. scharakteryzowac sklad surowcowy i wlaSciwoSci materialow bawelnianych

oraz bawelnopodobnych;

. scharakteryzowac sklad surowcowy i wlasciwoSci rnaterialow lnianych i

Inianopodobnych;

. scharakteryzowat sklad surowcowy i wlaSciwoSci materialow welnianych i

welnopodobnych;

I . scharakteryzowac sklad surowcowy i wlaSciwoSci rnaterialbw jedwabnych i

jedwabnopodobnych:

. dobrac prawidlowe nazwy handlowe do podstawowych rnaterialow

odzieiowych;

odczytae inforrnacje zawarte na etykietce tkaniny;

. przedstawii rnetody badania wlaSciwoSci materialow odzieiowych;

scharakteryzowac wlaSciwoSci higieniczne materialow odzieiowych;

scharakteryzowac wlaSciwoSci estetyczne rnaterialow odzieiowych;

scharakteryzowat wlaSciwoSci wytrzyrnaloSciowe materialow odzieiowych;

15

scharakteryzowat wlaSciwoSci konfekcyjne rnaterial6w odzieiowych;

okrekiic zasady konlekcjorlowania material6w ze zwr6ceniem uwagi na

trudnoSci wystgpujqce przy konfekcjonowaniu;

. oceni? organoieptycznie wlaSciwoSci higieniczne, estetyczne i

wytrzyrnaio4ciowe rnalerialbw odzieiowych;

. przedstawit zasady doboru materialu na podstawowe typy wyrob6w

odzieiowych:

. dobra? materialy na podstawowe typy wyrob6w odzieiowych;

scitarakteryzowac sposoby wywabiania piam;

scharakteryzowat sposoby prania wyrobbw odzieiowych;

. objasnit zasady prasowania materialbw i wyrob6w odzieiowych;

zidentyfikowat znaki konserwacyjne stosowane dla oznaczenia sposobu

konserwacji wyrobow odzieiowych;

objasnic zasady magazynowania i przechowywania rnaterial6w i wyrobow

odzieiowycli.

2. Materiat nauczania

Klasyfikacja wl6kien . Czynniki decydujqce o wlaSciwoSciach materialow

odzietowych . WiaSciwoSci fizyczno-mechaniczne wl6kien WtaSciwoSci

chemiczne wMkien Wlokna roilinne (bawelna, len, konopie) . Wl6kna

zwierzgce (uwlosieniowe, oprzgdowe) Wl6kna sztuczne(celulozowe,

biaikowe, kauczukowe) W16kna syntetyczne (poiiamidowe, polieslrowe,

poliakrylonitrylowe i inne wlokna syntetyczne) . Wi6kna mineraine (azbesl,

metalowe, szklane) . Otrzymywanie przgdzy . Klasyfikacja materialbw

odzieiowych Budowa tkanin . Spioly lkackie . Tkaniny zloione . Wytwarzanie tkanin . Otrzymywanie wzorow Rodzaje wzor6w

WlaSciwoSci tkanin Charakterystyka dzianin rzqdkowych i osnowowych

16

(kolumienkowych) . Wykoiiczenie dzianin . WlaSciwoSci dzianin

Charakterystyka tiuli, koronek, haftow Charakterystyka filc6w . Charakterystyka wloknin przeszywanych, iglowanych i klejonych . Charakterystyka przedzin . Charakterystyka folii i materialow powlekanych

Charakterystyka laminatow . Charakterystyka sk6r i futer . Dodalki

krawieckie (nici, zapiqcia, pasmanterie, materiaiy konstrukcyjno-noSne, materialy

termoizolacyjne, inne dodatki zdobnicze) . Melody badania materialow

odzieiowych . WlaSciwoSci higieniczne, estetyczne, wylrzymaloSciowe i

konfekcyjne materiaiow odzieiowycll Nazwy handlowe tkanin i dzianin . Konserwacja materialow odzieiowych Znaki konserwacyjne Kierunki

rozwoju przemyslu wlokienniczego

3. Uwagi o realizacji

Giownym zadaniem przedmiotu materialoznawstwo jest opanowanie przez

ucznialsiuchacza (w przyszlosci krawca) umiejetnosci rozpoznawania

wlaSciwoSci materiaiow odzieiowych i dodatkaw krawieckich. UmiejetnoSc ta

prowadzido prawidlowego dobierania materiaiu na wyrob odzieiowy,

stosowania wiasciwych metod i technologii konfekcjonowania, stosowania

sposob6w konserwacji i przechowywania. Ma to szczegolne znaczenie w czasach

wspolczesnych, w ktbrych przemysl wi6kienniczy wprowadza nowe wl6kna

syntelyczne, modyfikuje wldkna oraz stosuje r6ine mieszanki wlokiennicze do

produkcji materialow odzieiowych.

Aby uczeiilsluchacz opanowal umiejetnoSC prawidlowego

konfekcjonowania malerialow, musi on wiedziet, od czego zaleiq wla5ciwoSci

maleriaiu i jaki jest wplyw tych wlaSciwoSci na zastosowanie materialu i spos6b

jego konfekcjonowania. By te zaleZnoSci zrozumieC, uczeii musi poznat:

- rodzaje wlokien i ich wlaSciwoSci,

17

- typy materialow odzieiowych i wpiyw ich struktury na wlasciwo6ci materiaiu

zar6wno te, ktbre decydujq o jego przeznaczeniu, jak i sposobie

konfekcjonowania.

- dodatki krawieckie i zasady ich doboru

Ponadto musi wiedzieC, jaki jest wplyw prawidiowo dobranych materiaiow.

dodatk6w krawieckich i techniki konfekcjonowania na wyglqd estetyczny wyrobu i

jego war lo i t uiytkowq.

Opanowanie przez ucznia tych umiejetnosci i wiadomoSci jest doSC trudne.

dlatego zajecia muszq odbywat sig w odpowiednio wyposaionej pracowni

maleriaioznawslwa. Szczegblne znaczenie w jej wyposaieniu majqokazy wlokien

i materiai6w odzieiowych, katalogi, plansze i filmy dydaktyczne. Kaida

jednoslka metodyczna powinna byC tak prowadzona, by w jej lrakcie lub jako

utrwalenie uczeri wykonal Cwiczenia sprawdzajqce poziom opanowania

umiejetnoSci. Wykonanie Cwiczeri bedzie moiliwe tylko wtedy, gdy od pierwszej

lekcji kaidy uczeri bgdzie gromadzil maleriaiy odzieiowe i systematycznie

wzbogacai sw6j zbior pr6bek.

Lekcje powinny by6 prowadzone metodami aktywizujqcymi ucznidw,

ilustrowane d u i q ilo5ciqprzykiad6w wtokien, wyrobow wi6kienniczych, dodatkow

krawieckich i elementbw odzieiy, w ktorych prawidlowo zastosowano materiaiy,

dodatki i techniki konfekcjonowania. Na lekcjach mo ie by6 stosowana praca w

grupach, ulatwia to wymiang doswiadczen i malerialow przy wykonywaniu

Cwiczeri.

Niezmiernie waina jest kontrola i ocena pracy uczni6w/sluchaczy

dokonywana przez nauczyciela.. Im lepiej bgdzie przeprowadzona kontrola, tym

obiektywniej moina ocenit wyniki poszczeg6lnych ucznl6w.

Ocenianie rezultatbw pracy ucznia z materialoznawslwa moie by6

przeprowadzone w postaci testow, prac pisemnych tzw. klasowek, odpowiedzi

ustnych i Cwiczeti

Przy ocenie odpowiedzi i prac pisemnych naiety brac pod uwage:

- poprawnoSC definiowania pojqC,

18

- trafnoSC stosowania pojgc,

- dokladnobC i wszechstronnoSC charakterystyki,

- poprawnoSC wyciwania wnioskow,

- prawidlowoSC doboru metod do rozwiqzywania problemu.

- samodzielnoSC rozwiqzywania problembw.

Szczegolnq rolg w maleria+oznawstwie odgrywa ocena Cwiczeti

wykonywanych przez ucznia. Przy ocenie Cwiczeti naleiy brat pod uwagg:

- zgodnoSC ze schematem rozwiqzania problemu,

- poprawnoSC merytorycznq,

- iloSC przyklad6w ilustrujqcych problem,

- poprawno56 wnioskowania,

- estetykg wykonania

4. Podstawowe Srodki dydaktyczne

Naleiy przygotowat nastgpujqce srodki dydaktyczne:

- telewizor, magnetowid, grafoskop, ekran, wieszaki do plansz;

- kasety magnetowidowe z nagranymi filmami dydaktycznymi;

- mikroskopy z oprzyrzqdowaniem do identyfikacji wl6kien:

- zestawy odczynnikow chemicznych do identyfikacji wlokien:

- lupy tkackie;

- gabloty: len, bawelna, welna, jedwab naturalny, wl6kna wiskozowe, wl6kna

stylonowe, azbest, wlokna naturalne, wl6kna chemicme:

- plansze: klasyfikacja wlbkien, widoki wzdluine i przekroje wMkien, zasada

przqdzenia, klasyfikacja nitek i przgdz, znaki informacyjne o konsewacji

materialow i inne:

19

- kolekcje pr6bek wl6kien;

- kolekcje nitek;

- kolekcje wyrobow wiokienniczych: tkanin, dzianin, plecionek, wloknin,

przgdzin, material6w powlekanych, foiii, laminatow, skor, koronek, haftow;

- koiekcja splot6w tkackich: zasadniczych i pochodnych;

- kolekcja splot6w dzianin: rzqdkowe i osnowowe (kolumienkowe);

- kolekcja dodatkow krawieckich: nici, zapigC, materialow konstrukcyjno-

noAnych, termoizolacyjnych, pasmanterii, dodatkow zdobniczych;

- Polskie Normy dotyczqce klasyfikacji wiokien, rozpoznawania wiokien.

klasyfikacji splot6w tkackich i dziewiarskich.

5. Literatura

1. Podrgczniki dla ucznia :

- Chyrosz M.. Zembowicz-Suikowska E.: Materiaioznawshvo odzieiowe

- Swigch T, Swigch Fr.: Materiaioznawstwo odzietowe

2. Literatura uzupeiniajqca:

- Dziamara H.: Dziewiarshvo maszynowo-rgczne. Technologia dla ZSZ

- Filipiak I., Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podrgcznik dla

zsz - Nycz E.. Owczarz R., Srednicka L.: Budowa tkanin

- Poradnik intyniera, wiokiennichvo

- Praca zbiorowa: Materiaioznawshvo wiokiennicze dla technikum

- Persz T.: Materiaioznawstwo dla technikow przemysiu skorzanego

- Tomsa A.:Wykohczalnichvo wlokiennicze. Podrgcznik dia ZSZ

- Turek K.: Pracownia materialoznawshva odzieiowego

20

- tyiiriski T.: Nauka o wl6knie

3. Czasopisma zawodowe

Naleiy korzystat z najnowszych wydari wymienionej literatury

21

1. Szczeg6towe cete ksztafcenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania. uczeri(s1uchacz) powinien

umiec:

. wyjaSniC ceiowoS6 i spos6b przeprowadzania pomiar6w anlropometrycznych;

. okreSliC poloienie podstawowych punkt6w pomiarowych ciala ludzkiego do

potrzeb odzietownictwa;

. oznaczy6 symboiikg pomiar6w ciala

stosowa6 symbolikg pomiar6w ciala podczas wykonywania pomiarow

krawieckich na podstawowe wyroby odzieiowe;

. scharakteryzowaC proporcje syiwetki: dziecigcej, damskiej i mgskiej oraz

wskazaC rotnice w ich budowie;

. zdefiniowae podstawowe pojgcia z zakresu konstrukcji i modelowania form

odzieiy: konstrukcja, siatka konstrukcyjna, odcinek konslrukcyjny, dodalek

konstrukcyjny i szablon odzieiowy;

. por6wnaC wyniki pomiar6w krawieckich z tabelami pomiar6w

anlropomellycznych i skorygowat je;

. rozroinit: rodzaje modelowania form odzieiy: konstrukcyjne, wtorne i

przeslrzenne;

ustali6 wielkoSC dodatku konstrukcyjnego w podstawowych asortymentach

odzieiowych:

ustali6 wieikoSC dodalku konstrukcyjnego w odzieiy wierzchniej;

. ustali6 wielkoSC dodalku konstrukcyjnego w odzieiy roboczej;

22

. ustali6 wielkoSC dodatku konstrukcyjnego w bielitnie;

dobrac wielkost dodatku na szwy i podwiniecia w wykonanych forrnach;

. wykazac rotnice rniedzy forrnqa szablonern.

pobrac rniary potrzebne do wykonania konstrukcji i rnodelowania

podstawowych form odzieiy lub odczytaC je z tabeli wymiarbw

. wykonac konstrukcje i rnodelowanie form sp6dnicy podstawowej na podane

wyrniary;

wykonat konstrukcje i rnodelowanie spodnicy polkloszowej i kloszowej na

podane wyrniary;

. wykonac konstrukcje i rnodelowanie spodnicy z klinow;

wykonai: rnodelowanie wtorne spodnic z karczkarni;

. zrnodelowaC spbdnic? portfelowq, z faldami;

wykonat konstrukcje i rnodelowanie sp6dnico-spodni na podane wymiary;

. skonstruowac i zrnodelowat sp6dnice zgodnie z projektern plastycznym;

. narysowak siatke konstrukcyjnq, wyprowadzajqc linie rnodelowe standardu

spodni damskich lub meskich;

. zastosowaC zasady rnodelowania wt6rnego spodni z jednoczesnym

ustaleniern dodatku konstrukcyjnego dla r6tnych fason6w;

. wykreSliC siatke konstrukcyjnq odzieiy darnskiej na gornq czeSC ciafa bez

zaszewki piersiowej:

wyprowadzic linie rnodelowe przodu i tylu bluzki bez zaszewki piersiowej;

wykonat rnodelowanie konstrukcyjne form tylu i przodu bluzki z zaszewkq

piersiowq;

. zastosowat zasady rnodelowania wtdrnego bluzek ze szczegolnyrn

zwroceniern uwagi na przenoszenie zaszewki piersiowej;

. wymodelowaC karczki, rnarszczenia, zakladki , faldy;

. wyrnodelowac zaszewke barkowq;

23

wykreSliC cigcia modelowe zaszewek dopasowujqcych;

. wykreSliC konstrukcje i modelowanie form rgkawa podstawowego i z wysokq

gl6wkq;

. wykonat konstrukcjg i modelowanie kolnierzy do bluzek na podstawie w.3 prostego, typu koszulowego: na st6jce, bez stdjki, z odcinanq st6jkq

wykreSli6 konstrukcjg i modelowanie kolnierzy do bluzek na podstawie

podkroju szyi przodu, np.: szalowy;

. wykonat konstrukcjg i modelowanie kolnierzy leiqcych np. bebe.

. zmodelowat konstrukcyjnie kamizelkg podstawowqdamskq

. zastosowat zasady modelowania wt6rnego kamizelek ze szczeg6lnym

uwzglgdnieniem: przenoszenia zaszewek, wyprowadzania cigt pionowych i

poziomych w kamizelkach damskich;

wykonat modelowanie wl6rne kimona w oparciu o formg podslawowq bluzki i

rekawa

wykonat modelowanie wt6rne reglanu w oparciu o formp podstawowq bluzki i

rgkawa:

wykonat konslrukcjq stanika dziecigcego i rgkawa dla I grupy modelowej;

wykonat konstrukcjg i modelowanie iakietu damskiego;

wykonat konstrukcjg i modelowanie rgkawa dwuczg8ciowego.

wykonat siatkg konstrukcyjnq odzieiy mgskiej na g6rnqczgSC ciala;

. wykreSlit konstrukcyjnie formg rgkawa do koszuli mgskiej;

wyprowadzit linie modelowe tylu i przodu koszuli podstawowej;

. wykonat modelowanie wt6rne koszuli mgskiej o charakterze sportowym;

. scharakteryzowat nietypowe sylwelki damskie lub mgskie;

pobrat miary z nietypowej figury damskiej lub mgskiej;

wykonat modelowanie konstrukcyjne i wl6rne sp6dnicy na nier6wne biodra;

24

zmodelowac formy spodni damskich lub mgskich na krzywe nogi z kolanami

koSlawym - nogi X i szpotawymi - nogi 0 ;

wymodelowai formy damskiej biuzki podstawowej na figurg sprgiystq;

. wykonai szablon wyjSciowy wzorcowy do stopniowania z uwzglgdnieniem

warunk6w technologicznych;

opisaC szablon;

wykonat szablony spodnicy, spodni

2. Material nauczania

Proporcje sylwelki ludzkiej . Tabele pomiar6w antropometrycznych . Pomiary antropometryczne i krawieckie . Pobieranie wymiarow na ro2ne wyroby

odzieiowe i sposob ustalania dodatkow konstrukcyjnych . Rodzaje

modelowania wyrobow odzieiowych Podstawowe pojgcia z zakresu

konstrukcji i modelowania form odzie2y Siatka konslrukcyjna i modelowanie

spodnicy podstawowe . Konstrukcja i modelowanie sp6dnicy pblkloszowej,

kloszowej, z klinow oraz sp6dnico-spodni . Modelowanie wtorne spddnic

Konstrukcja i modelowanie standardu spodni damskich, mgskich

Modelowanie konstrukcyjne i wtorne zgodnie z projektem plastycznym rbinych

fasonow spodni .. Konstrukcja i modelowanie form tylu i przodu bluzki bez

zaszewki piersiowej r Konstrukcja i modelowanie form tylu i przodu bluzki z

zaszewkq piersiow& . Konstrukcja i modelowanie form rgkaw6w Zasady

przenoszenia zaszewki piersiowej w bluzce damskiej . Modelowanie wt6rne

bluzek Zasady modelowania kolnierzy . Modelowanie kimona . Modelowanie reglanu Konstrukcja i modelowanie form koszuli meskiej

Modelowanie konstrukcyjne. i wt6rne kamizelek damskich . Modelowanie

kieszeni . Konstrukcja i modelowanie iakietu damskiego . Konstrukcja i

modelowanie rgkawa dwuczgSciowego Konstrukcja i modelowanie odziety

25

dziecigcej dla I grupy modelowej . Rodzaje i cechy charakterystyczne figur

nietypowych Modelowanie konstrukcyjne i wtorne odzieiy na figury nietypowe . Opracowanie szablon6w odzieiy

3. U w a g i o rea l i zac j i

Przedmiot ma charakter pracowni, dlatego t e i zajgcia powinny odbywac

sig w grupach oraz blokach godzinowycll. Program obejmuje zagadnienia

modelowania konslrukcyjnego i wtornego form odzieiy oraz opracowywania form

i szablon6w. Realizacja materialu oparta jest przede wszystkim na symulujacej

metodzie cwiczeti, ktirre aktywizujauczni6w zmuszajqc do samodzielnej pracy, a

zarazem ksztaltujq: odpowiedziaino5C, systematycznoSC, samodzieInoSC,

cierpliwosC i dokladnoSC. Cwiczenia uczeti powinien wykonywat w skali i w

naturalnej wielkoSci.

Przy konstruowaniu i modelowaniu element6w form wyrobow odzieiowych

wskazana jest prezentacja modelowanych fasonow oraz projektdw z najnowszych

iurnali mody. Konieczne jest korzystanie przy wykreglaniu siatek konstrukcyjnych

i linii modelowych ze standard6w konstrukcji odzieiy damskiej, dziewczgcej,

mgskiej i clilopigcej oraz dziecigcej, opracowanych przez CPBRPiO i na bieiqco

uaktualnianych w czasopiSmie .Odziei". Naleiy kategorycznie i konsekwentnie

zrezygnowat z konstrukcji prezentowanych w wydawniclwach o charakterze

popularnym, redagowanych pod kqtem samoukow, kursow krawieckich.

Natomiast wskazane jest inspirowanie sig modelowaniem prezentowanym 'w

tychte wydawnictwach. Jeieii szkola posiada fundusze, winna zaprenumerowac

niemieckie czasopisma "RUNDSCHAU DAMEMODE", "RUNDSCHAU

HERRNMODE, ktbre znakomicie odzwierciedlaja aklualnq linig modelowa i

prezentujq ciekawe modelowanie r6inych fasonbw odzieiy. Powyisze tytuly

poleca sig z powodu braku na polskim rynku wydawniczym czasopisma

kontynuujqcego charakter kwartalnika "Modne krawieclwo'.'

Uczeii przed przystqpieniem do konstruowania i modelowania powinien

wykonaC projekt plastyczny na sylwetce podstawowej (korelacja z rysunkiem

26

zawodowym) w celu doskonalenia umiejetnosci doboru odpowiedniej konstrukcji,

przenoszenia proporcji z rysunku modelowego na siatke konstrukcyjnq,

wyprowadzania linii, cieC modelowych i umiejscowienia elementow zdobniczych

np.: kieszeni, patek, wielkosci (szerokosci, dlugosci) wylogu, ksztattu kolnierza itp.

Ucznia naleiy oceniaC wg, nastqpujqcych kryteriow:

- prawidlowosc zdejmowania miar i korygowanie ich z tabelami wymiarow

sylwetek ludzkich;

- poprawnost odczytywania rysunkow modelowych i przenoszenia zaloien

projektow na siatkg konstrukcyjnq lub forme podstawowa,;

- poprawnoSC obliczania odcinkbw konstrukcyjnych, ustalania dodatkow

konslrukcyjnych i wykreslenia sialki konslrukcyjnej;

- prawidlowoSC wyprowadzania cigC modelowych;

- prawidlowoSC przenoszenia zaszewki piersiowej;

- prawidlowosC stosowania zasad modelowania;

- staranno% i estetyka wykonanych Cwiczen.

Podslawow% metodq kontroli osiqgnigc uczniow/asluchaczy jest korekta i

obselwacja czynnosci ucznia.

UWAGA! Zakres modelowania form odzieiy w rbinych grupach wiekowych

z poszczegolnych hasel programowych nauczyciel ustala Sam.

4. Podstawowe Srodki dydaktyczne

Naleiy przygotowaC nastqpujqce Srodki dydaktyczne:

- modele odzieiy;

- telewizor ;

- magnetowid ;

- filmy video ;

27

- graloskop :

- loliogra~ny :

- ekran :

- wieszak do plansz ;

plansze:: rysunki modeiowe wyrob6w . konslrukcje i modelowania

podslawowych wyrob6w odzieiowych, przebieg modelowania wyrob6w

odzieiowych:

- czasopisma zwiqzane z mod*.

5. L i te ra tu ra

1. Bily-Czopowa Maria: Konslrukcja i rnodelowanie odziety damskiej lekkiej.

twiczcnia do leclinologii dla ZSZ

2. Bily-Czopowa Maria. Mierowska Karolina: Kr6j i modelowanie odziety lekkiej.

Krawieclwo uslugowo miarowe

3. Cyrankiewicz Haiina: Konslrukcje i rnodelowanie odzieiy dziecigcej. twiczenia

do leclinologii dla ZSZ

1. Hanus Zolia: Kulisy kroju i szycia. Sp6dnice i bluzki

5. Hanus Zolia: Kulisy kroju i szycia. Suknie, kamizelki i spodnie

G. Hanus Zolia: Kulisy kroju i szycia. takiely, plaszcze i peleryny

7 . Kowalczyk Ryszard: Kr6j odzieiy darnskiej

0. Kowalczyk Ryszard: Kr6j odzieiy meskiej

9. Lewandowska Elibiela: Modelowanie form odziety na dolnq czqS6 ciala.

Zeszyl Cwiczeri nr 1. Torur? 1993 r.. Slowarzyszenie Obwialowc6w Polskicl> w

Toruniu

28

10. Lewandowska Elibiela: Modelowanie fortn odzieiy. Zeszyl Cwiczeri nr 2.

Torun 1993 r.. Slowarzyszenie Oiwialowcow Polskicli w Toruniu

11. .ODZIEt". Dwuniiesiecznik 1990.1996 r. (artykuly dolyczqce konstrukcji,

tnodelowariia i slopniowania roinycli wyroB6w odzieiowycli)

12. Prafianowicz Zbigniew. Szkoiny slownik odzieiowy

13. Parafianowicz Zbigniew. Piskorska Maria: Konslrukcja i ~nodelowanie odzieiy

damskiej cieikiej. Cwiczenia do lechnologii Ula ZSZ

14. Paralianowicz Zbigniew. Piskorska Maria: i<onstnrkcja i modelowanie odzieiy

meskiej. Cwiczenia do leclinologii dla ZSZ.

15. Piskorska Maria: Konslrukcja i modeiowanie form bielizny. Cwiczenia do

leclinologii dla ZSZ

16. Piskorska Maria. Parafianowicz Zbigniew: Modelowanie form odzieiy dla

figur nielypowycli

17. .RUNDSCHAU DAMENMODE". Miesiecznik 1990-199G r.

18. ,,RUNDSCHAU HERRNMODE". Miesigcznik 1990.1990 r.

Pozycje 1: 5: G; 7 i 0 naleiy traklowat wylqcznie jako irodla inspirujqce do

rnodelowania r6inycli fasonow odziety pomimo braku icti aktualizacji na rynku

wydawniczym.

W rniare ukazywania sic tiowycli pozycji wymienion?, literalure naleiy na

bieiqco aklualizowaC. Naleiy korzyslat z najnowszych wydan wskazanej

literalury.

29

1. S z c z c g 6 l o w c cele ksz ta lcen ia

W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczeri (sluchacz)

powinien umiet:

przedslawik zadania przemyslu odzietowego;

. wyjaSniC podslawowe pojecia zwiqzane z produkcjqodziety llechnologia.

rnoda, uslugowo-miarowe wylwarzanie odziety, konlokcjonowanie/;

. wytnienik kryleria klasylikacji maszyn szwalniczych

. dokonat podzialu maszyn szwalniczycll ze wzgledu na rodzaj lworzonego

Sciegu Isi$mowe, IaAcuszkowel;

. scharakleryzowat budowe zewnelrznq podstawowej maszyny szwalniczej:

. wymienik rnaszyny zrbinicowane budowq glowicy Iplaska, kolumnowa, - przyklady maszyn/;

. . wyniienit rnaszyny zrbinicowane napedern Inoiny, eleklryczny - przyklady

maszynl:

. objaSniC zasady doboru igiel maszynowych do rodzaju nici i materialu

odzietowego;

. zdeliniowat pojecie "niechanizm":

. wyr6tniC podslawowe mecllanizmy w rnaszynie szwalniczej:

. wyrbtnit niechanizmy lworzenia Sciegu w ~iiaszynie szwalniczej:

. objnSniC zasady wspbldzialania mccl~anizmbw lworzeriia Sciegu w maszynie

szwal~iiczej;

30

wyrnienit rnaszyny o przeznaczeniu specjalnyrn;

. wskazat zaslosowanie rnaszyn zygzakowych w procesie wylwarza~ria

wyrobow odzieiowych:

wskazat zaslosowanie rnaszyn lahcuszkowych:

wskazat zaslosowanie faslrygbwek:

wskazat zaslosowanie rnaszyn obrzucajqcych;

wskazak zaslosowanie rnaszyny podszywarki:

wskazat zaslosowanie niaszyny dziurkarki;

. wskazai: zaslosowanie rnaszyny guzikarki;

. wskazat zaslosowanie rnaszyny ryglbwki;

rozrbtnit rodzaje rnaszyn wieloiglowych:

. rozr6iniC dodalkowe oprzyrzqdowanie rnaszyn szwalniczych;

. rozroini6 i scharakleryzowat rodzaje polqczeh zgrzewanych w wyrobach

odzieiowych Iwady i zalelyl;

wyjaSnit wplyw konslrukcji i rnelod eksploalacji rnaszyn odzieiowych na

bezpieczenstwo pracy:

. wyjainit zasady konlroli jakoSci malerialow przed rozkrojern.

- scharakleryzowat urzqdzenia ulalwiajqce kontrole jakoSci rnalerialu przed

rozkrojern;

- scharakleryzowat rnaszyny i urzqdzenia do warslwowania rnalerialbw;

. wyjaSniC zasady prawidlowego uloienia nakladow Iwarslwl;

wyrotnit i scharakleryzowat rodzaje rnaszyn krojczych sluiqcych do krojenia

nakladbw i wykrawania elemenlbw odziety;

. okre5lit wysokoSC nakladu i iloSC warslw w rbinych rodzajacli rnalerialbw

odzieiowych:

. wskazat zagrotenia, jakie rnogq wyslqpit przy obsludze rnaszyn i urzqdzeh

krojczych;

31

?

. wyr6tniC rodzajc poiqczeh slosowanych w wyrobacli odzieiowych;

+ wyrbtnit podslawowe paramelry obr6bki lermicznej rnalerial6w:

wyjaSniC znaczenie znak6w inforrnacyjnych dolyczqcych prasowania, a

znajdujqcych s i t na elykielce wyiobu odzieiowcgo;

wyr6tniC elapy polnego cyklu prasowania meclianicznego;

. wykazab zaslosowanie pras uniwersalnych, plaskich, specjalislycznycli i

formujqcych:

. ohjaSniC sposob plisowania:

. rozr6ZniC rodzaje obr6hki klejowej;

. rozr6tniC rodzaje pras do klejenia;

- wskaraC rodzaje zagrotch wyslppujqcych podczas pracy z urzqdzeniami

do obrhbki parowo-cieplnej:

objaSnit zasady bezpiecznej pracy podczas prasowania i klejenia;

. schnrnklcryzowat cccliy prawidlowo zorganizowariego lransporlu;

. scharakleryzowat rodzaje transporl6w, jakie sq slosowane w (yzemyslowym

znkladzie odzieiowym:

. objaSniC zasady bezpiecznego lransporlowania p6iiabrykal6w i wyrobow

golowych w poszczeg6lnych dzialach przedsiqbiorshva odzietowego;

. zdefiniowaC podslawowe pojecia dolyczqce procesu produkcji Iproces

lcclinologiczny i pornocniczy, fazy, ogniwa, operacje, zabiegi, czynnoici.

ruchy roboczel:

. scharakleryzowat operacje lechnologiczne w krojowni, szwalni. prasowalni:

. scharakteryzowat systemy organizowania produkcji slosowane w

odzietowycli zakladach produkcyjnych:

wyjainiC zasady organizowania slanowiska roboczego w poszczeg6lnych

fnzncli proccsu lccliriologiczncgo zgodnic z wyrnaganiami blip i ergo~iolnii:

32

. przewidywat konsekwencje z tytulu naruszenia przepisbw i zasad bhp w

trakcie realizacji zadati zawodowych;

. wyr6init elementy skladowe dokumentacji procesu produkcyjnego;

scharakteryzowat elemenly skladowe dokumentacji techniczno-

technologicznej,

odczytat zadania produkcyjne zawarte w karcie operacji stanowiska

roboczego przedstawione w formie graficznej i opisowej:

zdefiniowat podstawowe pojecia zwiqzane z normowaniem zutycia surowca w

przemyslowej produkcji odzieiy (materialy podslawowe i pomocnicze, norma.

procentbwka, wielkost odzieiy);

wyrbtni6 kryteria klasyfikacji wielkosci wyrobu odzietowego,:

stosowat zasady ukladu szablonow na rnateriale w przemyslowej produkcji

odzieiy:

. scharakteryzowac zadania wytw6rczoSci uslugowo-miarowej;

scharakteryzowat odziei miarowq;

. scharakteryzowat organizacje i wyposatenie zakladu uslugowo-miarowego;

wyroinic kolejne etapy wytwarzani odzieiy miarowej;

stosowat zasady obliczania ilosci rnaterialu i dodatkbw krawieckich

niezbgdnych do uszycia wyrobu odzietowego w produkcji uslugowo-

miarowej;

wyroinit czynnik wplywajqce na zutycie surowca w przemyslowej i w

usiugowej produkcji odzieiy (wielkoSC odzieiy, fason, rodzaj materialu, wz6r

na tkaninie);

wyjasnic zasady kontroli wykonanych operacji w zakladzie przemyslowym i

wyrobu gotowego w zakladzie uslugowym;

. wyjaSniC zasady zarzqdzania przez jakoSt (norma I S 0 9000):

wyjaSniC zasady skladowania i rnagazynowania surowca oraz wyrobu

gotowego;

33

. wyjaSniC wlaSciwe formy wsp6ldzialania w zespole.

2. Material ksztalcenia

Zadania przemyslu odzietowego . Podstawowe poipcia zwiqzane z produkcjq

odzieiy Klasyfikacja maszyn szwalniczych Podstawowe mechanizmy w

rnaszynach szwalniczych Klasyfikacja igiel do szycia

Oprzyrzqdowanie maszyn szwalniczych . Charakterystyka rnaszyn o

przeznaczeniu specjalnyrn . Analiza informacji zawartych w instrukcji obslugi

rnaszyn szwalniczych Metody i sposoby kontroli surowca i wyrobu

golowego . Rozkr6j rnaterialu odzieiowego Rodzaje obrdbki parowo-

cieplnej . Proces produkcyjny . Podstawowe pojqcia zwiqzane z procesem

produkcyjnym . Dokurnentacja procesu produkcyjnego

Dokumentacja techniczno-technologiczna . Symbole graficzne szwdw

zawaite w norrnach Normowanie surowca . Zasady zarzqdzania przez

jakoSC (norrna IS0 2000) Uklady szablonow Konlrola jakosci

elernenthw i wyrobu gotowego . Skladowanie i magazynowanie surowca

oraz gotowego wyrobu odzieiowego . Wytw6rczoSC uslugowo-miarowa . Zadania i cechy wylw6rczoSci uslugowo-miarowej . Organizowanie i przebieg

ustugowo-miarowego wytwarzania odzieiy Komunikacja rnigdzyludzka i

zasady pracy w zespole . Zasady i przepisy bhp w lrakcie realizacji zadaii

zawodowvch

3. Uwagi o realizacji

Zakres urniejetnoSci ujpty w szczeg6towych celach ksztalcenia zostal

opracowany w takiej kolejno'sci, w jakiej bgdzie realizowany w toku

nauczania. Nauczyciel na podstawie cel6w szczeg6lowych i rnaterialu nauczania

34

opracuje rozklad materialu. Cele szczegolowe zostaiy opracowane pod

kq!ern umiejqtnoSci, jakie bgdq polrzebne pracownikowi w zakladach

odzieiowych. W toku ksztalcenia uczeri (sluchacz) ma zdobyC odpowiednie

kompetencje zawodowe niezbgdne do efektywnego funkcjonowania w zawodzie

krawiec. Szkola powinna wyposaiyt go w pelny zakres umiejgtnoSci, jakie

powinien posiadaC rozpoczynajqc pracq. Uczeti/sluchacz powinien bye

przygotowany do nowalorskich dzialan i otwarty na postgp techniczny i

organizacyjny na swoim stanowisku pracy w zakladzie odzietowym. Nauczyciel

winien realizowak cele ksztalcenia, odpowiadajqc sobie na pylania:

- jakie sq najwatniejsze umiejetnoSci w zawodzie krawca.

- za pomocqjakich Srodkow dydaktycznych naiety je ksztaltowaC.

SkutecznoSC nauczania zaleiy od prawidlowego doboru Cwiczen. Oto

przykladowe Cwiczenia:

- wykonaC przekroje graficzne wqzl6w technologicznych w elementach lub

gotowych wyrobach odzietowych:

- wykonac kartg operacji stanowiska roboczego na dowolnie wybrane

stanowisko pracy w szwalni:

- obliczyC i loic surowca do uszycia podstawowych asortyrnent6w odziety w

produkcji uslugowo-miarowej:

- wykonac w skali 1:4 lub 1:5 dowolny uklad szablon6w na wybrany wyr6b

odzieiowy:

- wykonaC wybrane czgSci skladowe dokumentacji techniczno-technologicznej

do przykladowego wyrobu odzieiowego np. spodnicy, spodni:

- dokonaC kontroli wybranej operacji technologicznej i gotowego wyrobu wedlug

podanych zasad.

Duty wpiyw na skutecznoSC ksztalcenia ma prawidlowy dob6r rnetod.

Naleiy stosowat takie metody, kMre:

- wdratajq uczni6w do samodzieinego, logicznego i krytycznego mySlenia,

- aktywizujq w rozwiqzywaniu problemow,

35

- ksztakujq urniejelnost dostrzegania powiqzah w organizacji procesow

produkcyjnych.

- wyrabiajq urniejelnoSC wsp6ldzialania i pracy w zespole.

Podstawowe zatern bpdq rnetody interaktywne, wyzwalajqce inwencj?

tw6rczq uczni6w i zachgcajqce ich do wlasnych poszukiwaii.

4. Podstawowe Srodki dydaktyczne

Nalety zgrornadzit nastgpujqce srodki dydaktyczne:

-katalogi rnaszyn i urzqdzeri;

-rnodele rnaszyn szwalniczych roinego typu;

-fazograrny przedstawiajqce powstawanie sciegu w podstawowej rnaszynie

szwalniczej;

-fazograrny przedstawiajqce wspotdzialanie rnechanizrn6w tworzqcych Scieg w

rnaszynie szwalniczej;

-filmy dydaktyczne pokazujqce pracg rotnych rnaszyn szwalniczych;

-foliograrny lub prospekty przedstawiajqce urzqdzenia przygotowawcze,

rnaszyny krojcze i prasowalnicze;

-katalogi lub foliograrny urzqdzeri i rnaszyn transportowych;

-dodatkowe oprzyrzqdowanie rnaszyn szwalniczych - rnodele lub foliograrny;

-filmy dydaktyczne o przernyslowej produkcji odzieiy;

-przyklady dokurnent6w obowiqzujqcych w zaktadach przernys{owych;

-Polskie Norrny obowiqzujqce w przernysle odzietowyrn;

-przykladowy kornplet dokurnentacji procesu technologicznego;

-przykladowe karty operacji stanowiska roboczego:

36

-zestaw foliogrambw lub tablic z symbolami graflcznymi wgzi6w

technologicznych;

-przykladowa instrukcja obsiugi maszyn szwalniczych:

-1oliogramy lub tablice z graflcznymi znakami informacyjnyml dotyczqcymi

termicznej obr6bki odzieiy;

-katalogi z nowoczesnymi urzqdzeniami i maszynami zwigkszajqcymi wydajnoSC

pracy;

-fotokopie lub foliogramy ukladbw szablonbw,

5. Literatura

1. Bialczak B. : Maszyny i urzqdzenia w przemySle odzieiowym

2. Bujalski M., Jurek S., Porycki M.: Krawiectwo

3. Czyiewski H. : Krawiectwo

4 Kazik R. , Krawczyk J.: Technologia odzieiy

5. Parafianowicz Z. : Szkolny siownik odzieiowy

6. Kedracka E. : Wprowadzenie do TQM w edukacji zawodowej. CODN 1995

W-wa.

7. Polskie Normy obowiqzujqce w odzieiownichvie

8. Encyklopedia Techniki. Przemysl lekki

9. Katalogi i prospekty nowoczesnych maszyn i urzqdzeii odzietowych

10. Czasopismo .Odziei" SIGMA NOT - Nr 5 z 1990 i inne numery z lat 1990 do

najnowszych

Nauczyciel powinien korzystaC z najnowszych wydah wskazanej lileratury.

a takie aklualizowaC wymienionq listg.

37

ZAJeCIA PRAKTYCZNE

1. Szczegolowe cele ksztalcenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeri (sluchacz)

powinien urniet:

uzasadnit znaczenie przestrzegania przepisow bhp i ppot. w warsztatach

szkolnych;

przedstawit prawa i obowiqzki ucznia w warsztatach szkolnych;

okreslit rolg odziety ochronnej stosowanej w warsztatach szkolnych;

przedstawit zasady organizowania stanowiska pracy zgodnie z wyrnaganiami

bhp i ergonomii;

. przedslawit zasady zapobiegania wypadkom powodowanym przez czynniki

Srodowiska pracy;

. udzielit pomocy przedlekarskiej;

. poslugiwaC sig narzgdziami i przyborami do pracy rgcznej;

. zorganizowat stanowisko pracy rgcznej zgodnie z przeplsami bhp i ergonomii;

. scharakteryzowat Sciegi rgczne zasadnicze i ozdobne;

. dobrat igly i nici do szycia rgcznego do rodzaju rnalerialu odzietowego;

. wykonat Sciegi rgczne;

. zastosowat Sciegi rgczne w okreslonej operacji technologicznej;

. dostrzegat zagroienia i zapobiegat wypadkom przy pracy;

. analizowat przyczyny wypadkow;

. wyjainitzasady zachowania sig w razie wypadku przy pracy;

38

scharakteryzowac budowg zewngtrznq stgbnowki plaskiej;

rozroiniC podstawowe mechanizmy w stgbn6wce plaskiej;

. scharakteryzowat podstawowe mechanizmy tworzenia Sciegu w

stgbnowce piaskiej;

. przedstawic zasady wsp6idziaiania podstawowych mechanizmow

tworzqcych Scieg w stgbnowce plaskiej;

uruchomic i zatrzymat stgbnowkg plaskq;

nawinqc nitkg na cewkg w stgbnowce plaskiej;

przewlec nitkg g6rnq i dolnqw stgbnowce plaskiej;

wyreguiowac skok Sciegu i naprgienie nitki g6rnej i dolnej w stgbnowce

plaskiej;

konserwowab stgbnowkg plaskq;

. szyC po iiniach o zr6inicowanym stopniu trudnoSci;

wyreguiowaC skok Sciegu i naprgienie nitki gornej i dolnej przy zszywaniu

warstw maleriaiu;

. stosowai szwy maszynowe objgte normq;

scharakteryzowac budowg zewngtrznq overlocka;

rozroinii: podslawowe mechanizmy w overiocku:

scharakteryzowac podstawowe rnechanizmy tworzenia Sciegu w

overlocku;

. przedstawit zasady wspoldzialania podstawowych mechanizm6w tworzqcych

Scieg w overiocku;

. uruchornit i zatrzyrnat overlock;

. wymieniC iglg w overiocku;

przewlekac nitkg g6mq i dolne w overlocku;

regulowat naprgienie nitki g6rnej i doinych w overiocku;

. szyC po liniach o zr6inicowanym stopniu trudnokci;

39

39

wyregulowat naprgienie nitki g6rnej i dolnych w overlocku przy szyciu war$twy

materialu;

. konserwowat overlock:

przewidywae zagroienia wystgpujqce podczas prasowania;

zastosowat zasady bhp podczas prasowania;

rozr6init narzgdzia i przyrzqdy do prasowania;

zastosowat narzgdzia i przyrzqdy do prasowania;

scharakteryzowat techniki prasowania;

zastosowat prawidlowe techniki prasowania materialow odzieiowych;

. dobra6 ternperaturg ielazka do rodzaju rnaterialu odzietowego;

uprasowat elementy odzieiy;

przykleit wklady usztywniajqce:

uprasowat gotowe wyroby odzieiowe:

zdefiniowat pojqcie wgzel lechnologiczny;

. scharakleryzowaC rodzaje wgzl6w technologicznych;

. przedstawit etapy obr6bkl prastych wgzl6w lechnologicznych odzieiy;

wykonat proste wgzly technologiczne odzieiy;

przedstawit etapy obr6bki wezl6w technologicznych o zlotonej budowie;

. wykonat wybrane wgzly technologiczne o zloionej budowie:

zaslosowat narzgdzia i przyrzqdy do krojenia zgodnie z zasadami bhp;

. zastosowat zasady prawidlowego uloienia nakladow z r6inych materialow

odzieiowych;

zwarstwowat materialy odzieiowe zgodnie z obowiazujqcymi zasadami;

wykonat rysunek ukiadu szablon6w na materiale odzieiowym zgodnie z

rozkladkq technicznq;

. nanieSC punkty spotkah;

40

. dobrat materialy i dodatki krawieckie potrzebne do wykonania wybranego

wyrobu odzietowego;

dobrat techniki wykonania do wybranego wyrobu odzieiowego;

. wyliczat iIoSt rnaterialow odzieiowych i dodatk6w krawieckich niezbgdna. do

uszycia wyrobu;

. przedstawit kolejnoSt prac przy wytwarzaniu odzieiy miarowej;

. przedstawitzasady wykonywania I i II miary;

przeprowadzit I i II rniarg;

. wykonat poprawki;

. przedstawic sposoby przeprowadzania kontroli malerialow odzietowych i

dodatkow krawieckich;

. dokonat kontroli rnaterialow odzietowych i dodatk6w krawieckich;

. przedstawit sposoby przeprowadzania kontroli migdzyoperacyjnej;

dokonat kontroli rnigdzyoperacyjnej;

. przedstawic sposoby przeprowadzania kontroli gotowego wyrobu

odzieiowego;

. przedstawic zasady klasyfikacji gatunkowej wyrobu odzietowego;

przeprowadzat kontrolg yotowego wyrobu odzietowego;

przedstawit zasady oznaczania I pakowania gotowych wyrob6w

odzietowych;

. oznaczyt i spakowat yotowe wyroby odzieiowe:

. przedstawit zasady prrechowywania materialow odzieZowych i dodatk6w

krawieckich:

. zastosowat zasady prrechowywania materialow odzietowych i dodatk6w

krawieckich;

41

2. Ma te r i a l nauczan ia

Przepisy bhp i ppoi, obowiqzujqce w warsztatach szkolnych Prawa

obowiqki ucznia w warsztatach szkoinych Odziei ochronna Organizacja

stanowiska roboczego . Klasyfikacja Scieg6w rgcznych wg. obowiqzujqcych

norm Narzgdzia i przybory do szycia rgcznego Poslugiwanie sig

narzgdziami i przyborami do szycia rgcznego . Zastosowanie Sciegdw rgcznych

w odzieiy Przygotowanie stgbndwki piaskiej do pracy . Obsluga stgbndwki

plaskiej e Szycie po liniach o zrbtnicowanym stopniu trudnobci na stebnowce

plaskiej . Przygotowanie overlocka do pracy Obsluga overlocka . Szycie po liniach o zr6inicowanym stopniu trudnoSci na overlocku . Narzgdzia i przybory do prasowania . Obrbbka termiczna . Etapy obrbbki

prostych wgzl6w technologicznych . Etapy obr6bki wgzlow technologicznych o

zloionej budowie . Krojenie element6w wyrob6w odzieiowych . Znakowanie Kompletowanie wykrojaw Szycie prostych i zioionych

wgzi6w technologicznych . Szycie prostych wyrob6w odzieiowych w rbtnych

asortymenlach i grupach wiekowych . Szycie fantazyjnych wyrobow

odzietowych Elernenly zdobnicze . Wykoriczanie gotowego wyrobu

Konlrola jakoSci wyrobbw odzietowych . Klasyfikowanie wyrobow

odziekowych Zasady pakowania gotowych wyrob6w odzieiowych i

przrchowywania rnaterialbw odzieiowych i dodatkdw krawieckich

3. U w a g i o rea l i zac j i

G16wnym zadanlern zajgt praktycznych jest ksztatlowanie u uczniow

umiejglnoSci zwiqzanych z wykrojeniem element6w wyrobdw odzietowych,

przygotowaniem i obslugq podstawowych maszyn szwalniczych oraz wykonaniem

wyrobu odzietowego. Nauczyciel prowadzqcy zajecia praktyczne odzieiy

ksztaltuje takie nawyki poprawnej organizacji stanowiska roboczego.

Proces ksztaltowania urniejqtnokci powinien obejmowac:

41,

42

- om6wienie i pokaz prawidlowego wykonania czynnoSci technologicznych ;

- stopniowe wdrazanie ucznia do prawidlowego wykonywania czynnobcl

technologicznych ;

- zwracanie uwagi na prawidlowe wykonywanie czynnoici ;

- oceng sposobu wykonania zadania

W kszlaltowaniu umiejglnosci praktycznych musi by6 przestrzegana

zasada stopniowania trudnoSci. Ucze~ilsluchacz nie powinien przejSC do

wykonania nastgpnej czynnoSci, dopoki nie opanowal dostatecznie poprzedniej.

Watnq zasadqjest teZ bazowanie na doSwiadczeniach uczni6wlsluchaczy

nabytych w trakcie wczesniej wykonywanych przez nich zadali technologicznych.

SkutecznoSC ksztalcenia zaleiy od prawidlowego doboru metod. NaleZy

stosowaC takie metody, kt6re:

- przygotujq uczni6w do samodzielnoSci i odpowiedzialnoSci za wykonanq prace

oraz logicznego i krytycznego myslenia;

- uaktywniq uczni6w w rozwiqzywaniu problem6w ;

- uksztakujq umiejetnosci dostrzegania powiqzah i zaleinoici w procesach

wytwarzania odzieiy;

- wyrobiq umiejetnoSC wsp6ldzialania i pracy w zespole.

Wainym czynnikiem majqcym wplyw na opanowanie przez ucznibw

umiejgtnoSci ma kontrola i ocena pracy dokonana przez nauczyciela. W ocenianiu

osiagnigt uczniow z zajet praktycznych nalety zwrociC szczegblnq uwagg na

zgodnoSC wykonanego przez ucznia wyrobu z modelem i wymaganiami

technologicznymi oraz sprawnoSC ucznia w wykonywaniu operacji

technologicznych.

Podstawowymi kryleriami oceniania sq :

- poprawnost przygotowania maszyn do pracy :

- poprawnoSC obslugiwania maszyn szwalniczych;

43

- starannost i dok1adnoS.C wykonywania wezlow technologicznych i wyrobow

gotowych;

- stopieii zgodnoSci wykonywanego wyrobu z projeklem.

Melody oceniania to:

- obsenvacja ucznia podczas wykonywania pracy

- przeglqd eelemnt6w wyrobu odzieiowego

- przeglqd gotowego wyrobu odzieiowego.

4. Podstawowe Srodki dydaktyczne

Naleiy przygolowat nastqpujqce Srodki dydaktyczne:

-regdamin praw i obowiqzkow ucznia obowiqzujqcy w warsztalach szkolnych;

-sprzgt ppoi.;

- apleczka;

-katalog Sciegbw rgcznych i rnaszynowych;

-kalalog dodalk6w pasrnanteryjnych;

-Polskie Normy szwbw, klasyfikacja i oznaczenia szwow;

-maszyny szwalnicze (stgbnowki plaskie, overlocki - 1 maszyna na 2 uczniow);

--niezbedne przybory do szycia rgcznego;

-urzqdzenia do prasowania (ielazko z wytwornicq pary, ielazka elektryczne,

rgkawnik, poduszka, deska iglowa);

-urzqdzenia do krojenia (note krojcze pianowe lub tarczowe, noiyczki);

-etapy odszyt wgzl6w technologicznych;

-oprzyrzqdowanie maszyn;

-wzorce odzieiy;

44

-tabele porniarbw anlropometrycznych;

-katalogi, turnale mody.

5. Literatura

1. I. Filipiak, Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podrgcznik dla ZSZ

2. Jurek St.: Kroj i rnodelowanie odzieiy cigtkiej darnskiej i dziecigcej,

Cwiczenia do technologii dta ZSZ

3. Porycki M.: Konstrukcja i rnodelowanie odziety rngskiej, Cwiczenia do

technologii dla ZSZ

4. Bily - Czopowa M, Mierowska K. : Kr6j i rnodelowanie odziety lekkiej.

Krawieciwo miarowo-usiugowe"

5. Bily - Czopowa M, Mierowska K.: Konstrukcja i rnodelowanie odziety darnskiej,

twiczenia do technologii dla ZSZ

6. Cyrankiewicz H. : Krawieciwo i rnodelowanie odziety dziecigcej, Cwiczenia

do technologii dla ZSZ

7. Parafianowicz Z.: Konstrukcja i modelowanie odziety cigikiej

8. Parafianowicz Z.: Szkolny slownik odzieiowy

9. Parafianowicz 2.. Piskorska M.: Konslrukcja i modelowanie odziety

darnskiej cigtkiej. Cwiczenia do technologii dla ZSZ

10. Parafianowicz Z., Piskorska M.: Konslrukcja i modelowanie odziety

rngskiej, Cwiczenia do technologii dla ZSZ

11. Trzecihska K.: Konslrukcja i modelowanie odziety lekkiej, cz. I i It

12. Chyrosz M., Zernbowicz-Sulkowska E. : Materialoznawshvo odzieiowe,

podrgcznik dla ZSZ

13. Bialczak 8.: Maszyny i urzqdzenia w przernySle odzietowym

14. CzasoDisma zawodowe

45

15. Katalogi i iurnale

16. Obowiqzujqce normy

17. Dokumentacja procesu produkcyjnego

Literatura powinna by t aktualizowana. Naleiy korzystac z najnowszych

wydah wskazanej literatury.

46

PRAKTYKA ZAWODOWA

f . Szczegolowe cele ksztalcenia

W wyniku zorganizowanego procesu ksztalcenia uczen (sluchacz)

powinien umieC:

stosowac przepisy bhp i ppoi. obowivujqce w przemyslowyrn zakladzie

odzieiowym;

. stosowat przepisy dotyczqce praw i obowia.zk6w pracownik6w;

. przewidywat zagroienia wystgpuja.ce na stanowisku pracy w przernyslowyrn

zakladzie odzietowym;

. objaSni6 zasady obslugi urzqdzeri do przeglqdania i warstwowania material6w

odzieiowych;

. zastosowat narzedzia i przyrzrldy do krojenia zgodnie z zasadami bhp;

. zastosowab zasady prawidlowego uloienia nakladbw;

. zwarstwowat malerialy odzieiowe;

wykonat rysunek ukladu szablon6w na rnateriale odzieiowym zgodnie z

rozkladkq technicznq:

. nanieSC punkty spotkan;

. wykroic elementy odzieiy;

. skontrolowaC wykrojone elernenty odzieiy;

. skompletowac wykroje;

przedstawit zasady obslugi maszyn specjalnego przeznaczenia:

. przewlec nitki w maszynach szwalniczych;

47

+ dokonat regulacji skoku Sciegu i napreienia nitek;

. wyczyScic maszyny po skonczonej pracy:

zastosowat szwy rnaszynowe;

. wykonat wezly technologiczne zgodnie z kartqoperacji;

. dobrat paramelry obr6bki termicznej do rodzaju materialu odzieiowego;

. oUslugiwat proste urzqdzenia prasowalnicze;

. skontrolowa6 golowy wyrob odzieiowy;

elykietowaC wyr6b odzieiowy;

. skladac wyr6b odzieiowy wg. wymagafi zakladowych;

spakowat wyr6b odzieiowy wg. wymagan zakladowych;

. skladowaC materiav odzietowe i dodatki krawieckie:

magazynowad gotowe wyroby odzietowe;

+ okreSliC zadania poszczeg6lnych komorek organizacyjnych w zakladzie

produkcyjnym.

2. Material ksztalcenia

Przepisy bhp i ppoi. w przemyslowym zakladzie odzieiowym . Prawa i

obowiqzki pracownik6w Urzqdzenia do przeglqdania i warstwowania

material6w odzieiowych . Narzedzia i przyrzqdy do krojenia material6w

odzieiowych . Przygotowanie wykrojow . Maszyny szwalnicze

specjalnego przeznaczenia Zastosowanie maszyn specjalnego

przeznaczenia do produkcji wyrobu odzieiowego Obrobka termiczna . Pakowanie i magazynowanie wyrobow odzieiowych

48

3. Uwagi o reaiizacji

Zadaniem praktyki zawodowej jest rozwijanie umiejgtnoSci zwiqzanych ze

specyfikq prac wykonywanych w dzialach produkcyjnych zaklad6w odzieiowych.

Uczet' lsluchacz odbywajqcy praktyke powinien pracowab pod nadzorem

opiekuna w wydzialach produkcyjnych takich, jak krojownia i szwalnia.

Uczetilsluchacz powinien prowadzit dzienniczek praktyk wedlug ustalonych

zasad z opiekunem praktyk . Na praktykg zawodowq naleiy kierowab uczni6w do zaklad6w dobrze

zorganizowanych i nowoczeknie wyposaionych.

Zaleca sig, aby praklyka zawodowa byla realizowana w grupach nie

wiekszych n i i 6- osobowych.

4. Podstawowe srodki dydaktyczne

Naleiy przygotowab nastqpujqce Srodki dydaktyczne:

- schemat struktury organizacyjnej zakladu;

- kolekcja wyrob6w odzieiowych produkowanych w zakladzie produkcyjnym;

-maszyny, urzqdzenia i przybory stosowane do produkcji wyrobu odzieiowego;

-prospekty maszyn i urzqdzeti stosowane do produkcji wyrobu odzieiowego;

-dokumentacja procesu produkcyjnego.

5. Literatura

1. Filipiak I.. Kowalczyk K.: Konfekcjonowanie dzianin. Podrgcznik dla ZSZ.

2. Czyiewski H. : Krawiectwo

LIO

49

3. Furmaiiska A,: Konserwacja wyrobdw wl6kienniczych , cz. II

4. Szarek H. : Konserwacja wyrob6w wlbkienniczych, cz. I

5. Parafianowicz Z. : Szkolny slownik odzieiowy

6. Chyrosz M., Zembowicz-Sulkowska E.: Materialoznawstwo odzieiowe

podrecznik dla ZSZ

7. Bialczak B.: Maszyny i urzqdzenia w przernySle odzieiowym

8. Czasopisma zawodowe

9. Katalogi i iurnale

10. Obowiqzujqce norrny

11. Dokumentacja procesu produkcyjnego

Literatura powinna by6 aktualizowana. Naleiy korzystat z najnowszych

wyda i wskazanej literatuly.

50

1. SzczegMowe cele ksztakenia

W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeri (sluchacz) powinien

umieC:

zdefiniowat pojgcia: potrzeby, dobra, uslugi, produkcja, obrot towarowy,

konsumpcja. Srodki pracy, przedmioty pracy, sila robocza;

scharakteryzowac powiqzania migdzy ogniwami cyklu gospodarczego;

wykazaC wptyw odpowiedniej organizacji pracy na efekl dzialania;

. okreSliC istotg mechanizmu rynkowego;

. okreSliC pojecia: towar, popyl, podai, cena:

wykazac relacje migdzy popylem, podaiqa cenq

. wskazac przyczyny inflacji oraz metody walki z inflacjq

wyjasnic pojgcia: podmiot gospodarczy, dzialalnoSC gospodarcza:

. sklasyfikowaC podmioly gospodarcze wedlug formy prawnej;

. wykazac roinice migdzy przedsigbiorshvem panstwowym. komunalnym,

spoldzielniq, a spolkami prawa handlowego; jawna, akcyjna, z ograniczonq

odpowiedzialnosci~ i prawa cywilnego, uwzglgdniajqc hvorzenie . osobowoSC i

zasady dzialania;

. rozrdinic odpowiedzialnoSc majqtkowq sp6ldzielni i sp6lek oraz ich

wspohvlaScicieli;

. rozroiniab ceng akcji i obligacji: nominainq, emisyjnq i rynkowq;

wyjainic sposoby prywalyzacji przedsigbiorstw parishvowych

51

. wyjainit zasady powszechnej prywatyzacji;

. wymieniC podstawowe zadania organow rrdtnych podmiotbw gospodarczych;

scharakteryzowat schema! struktury organizacyjnej przedsigbiorstwa: komorki

zarzqdu, kom6rki produkcyjne i pomocnicze;

wskazat kom6rki organizacyjne zajmujqce sig sprawami pracowniczymi;

. zloty6 ofertg pracy i odpowiedzieC na niq ;

sporzqdzit list intencyjny Ipodaniel i iycioiyslCurriculum Vitae - C.V/;

. przeprowadzit rozmowg z potencjalnym pracodawcq

. okrei l i t prawa i obowiqzki pracownika przy zawieraniu umowy o pracg i

umowy- zlecenia;

. skorzystat z kodeksu pracy i przykiadowych regulamin6w wewngtfznych;

objainit wpiyw wydajnoici pracy na wynagrodzenie pracownika;

obliczyt wysokoit wynagrodzenia;

. skorzystatz ustawy o podatku dochodowym od os6b fizycznych:

. obliczyt podatek dochodowy od os6b fizycznych zatrudnionych wg. umowy o

pracq, na umowg - zlecenie oraz wypeinit deklaracjq podatkowq;

. rozpoznawat lokalny rynek w celu prowadzenia dzialalnoici gospodarczej;

. zaiatwit formalnoici zwiqzane z podjgciem dziaialnoSci gospodarczej:

wypelnit zgloszenie w urzgdzie gminy, uzyskat koncesjg, zaloiyt rachunek

bankowy, uzyskat nr REGON, zglosit obowiqzek podatkowy w urzgdzie

skarbowym;

. wypeinit deklaracjg ubezpieczeniowqdo ZUS;

sklasyfikowat ubezpieczenia spoleczne i gospodarcze;

rozrotnit Srodki trwaie i obrotowe:

wyjaSniC roinice migdzy ieasingiem a kredylem ;

. sklasyfikowat kredyty;

. obliczyt odsetki od kredylu;

52

. sklasyfikowat koszty w ukiadzie rodzajowym i kaikulacyjnym;

. scharakleryzowat koszty zmienne i stale:

. przeprowadzit prosla. kalkulacjp kosztow;

obliczyt ceng sprzedaiy;

obliczyt wysokoSC podatku akcyzowego ;

. obliczyc wysokoSC podatku VAT naliczonego i naletnego

sporzqdzit fakturg i rachunek:

podat rbinice mipdzy platnosciami za pomocq czeku, weksla i polecenia

przelewu.

. wystawit weksel, czek i polecenie przelewu ;

. obliczat wynik finansowy;

. obliczyt i zinterpretowat podstawowy wskainik rentownokci;

wybrat sposob rozliczania sig z urzgdem skarbowym:

. zarejestrowac typowe zdarzenia gospodarcze w podatkowej ksipdze

przychodbw i rozchodbw;

prowadzic ewidencjp przychodbw i zakupow;

. rozliczyt sip z urzpdem skarbowym z tytuiu rbinych podatkbw;

2. Material nauczania

A,. WlADOMO$Cl WSTEPNE

Potrzeby ludzkie i Brodki ich zaspokajania . Roia przedsigbiorslwa w

zaspokajaniu potrzeb ludzkich Ogniwa cyklu gospodarczego Produkcja i jej

czynniki . lstota i znaczenie'organizacji pracy . lstota gospodarki rynkowej

lnflacja

53

C w i c z e n i a

- Klasyfikowanie d6br i uslug:

- Zaiiczanie okreslonych d6br i uslug do Srodk6w lklb przedmiot6w pracy

8. PODMIOT GOSPODARCZY I JEGO PRACOWNICY

Podmiot gospodarczy, di ialalnoS~ gospodarcza . Klasyfikacja podmiotow

gospodarczych .lstota, zasady dzialania i tworzenie podmiotow gospodarczych . Prywalyzacja przedsigbiorshv paristwowych . Powszechna plywatyzacja

Akcje, obligacje jako papiery wartoSciowe . Gieida papierow wartosciowych

Organy podmiotu gospodarczego . Struktura organizacyjna . Zarzqd i

kom6rki produkcyjne . Wydzial produkcyjny i kom6rki pracownicze jako przyszie

slanowisko pracy absolwenta. . Komorki zajmujqce siq sprawami

pracowniczyrni . Rynek pracy, popyt i poda i pracy . Bezrobocie, przyczyny

i skutki Poszukiwanie pracy Agencje pracy . Rozmowa kwalifikacyjna,

odpowiednie zaprezentowanie sig Iubior, zachowaniel . Umowa o pracg i

umowa zlecenie . Obowia,zki i prawa pracownika (ubezpieczenie, czas pracy,

urlopy, wynagrodzenie) . Zwalnianie pracownika WydajnoSC pracy

Wynagrodzenie: placa realna a nominaina . Podatek dochodowy od osob

fizycznych

C w i c z e n i a

- Sporzqdzanie: lislu intencyjnego, odpowiedzi na ofertg, tyciorysu.

- Przeprowadzanie scenki sytuacyjnej zwiqzanej z ubieganiem sig o pracg.

- Wypeinianie drukdw, umowy o pracg, umowy zlecenia.

- Obliczanie wysokoSci wynagrodzenia wg. rotnych systemow plac - Obliczanie

podatku dochodowego od os6b fizycznych.

- Wypelnianie formularza podatkowego.

54

C. PODEJMOWANIE DZlAtALNOSCl GOSPODARCZEJ

Wybbr rodzaju i miejsca dzialalnosci gospodarczej Badanie rynku

Formalnosci zwiqzane z podejmowaniem dzialalnoSci gospodarczej

Obowiqzek ubezpieczenia wiasciciela i ]ego pracownik6w Ubezpieczenia

gospodarcze . Pozyskanie majqtku trwalego i obrotowego: leasing i kredyt . Koszty dzialalnosci . Cena sprzedaiy i jej elementy . Podatek akcyzowy,

podatek od towarow i uslug (VAT) . Formy platnoSci za dostawy:obr6t

gotowkowy i bezgoMwkowy . Wynik finansowy: przychody i koszty . Rentownost Rozliczanie sig z urzgdem skarbowym z tytulu r6tnych

podatkbw Oplaly i podatki na rzecz gminy . Podatki jako podstawowe

irodla dochodow budietu pafistwa i gminy Prowadzenie podatkowej ksiggi

przychod6w i rozchodbw oraz prowadzenie ewidencji przychodow i zakupbw w

przypadku opodalkowania zryczakowanym podatkiem dochodowym

Marketing jako zespd dziaiah i instrumentow zmierzajqcych do najlepszego

zaspokojenia potrzeb ludzkich . Produkt, dysliybucja, cena . Komunikowanie sig z nabywcq

k w i c r e n i a

- Sporzqdzanie umowy spblki prawa cywilnego

- Sporzqdzanie zawiadomienia o zamiarze podjgcia dzialalnoSci

gospodarczej.

- Wypeinianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.

- Wypelnianie wniosku o uzyskanie numeru REGON.

- Wypelnianie zgtoszenia ubezpieczenia w ZUS.

- Obliczenia adsetek od kredytu.

- Obliczanie ceny sprzedaiy.

- Obliczanie podatku od towarow i uslug naliczonego i naleinego.

55

- Sporzqdzanie faktury i rachunku.

- Wystawianie czeku, wypelnianie druku polecenia przelewu.

- Wystawianie weksia..

- Obliczanie przychodow i koszt6w, wyniku finansowego.

- Obiiczanie wskainika rentownoSci

- Rejestrowanie typowych zdarzeh gospodarczych w podatkowej ksiq2.o

przycilod6w i rozchod6w.

- Prowadzenie ewidencji przychod6w i zakup6w.

- Obliczanie podatku dochodowego od prowadzonej dzialalnoSci.

3. Uwagi o realizacji

Absolwent szkoly zasadniczej, liceum zawodowego lub szkdu policeain~

bedzie w przyszloSci pracownikiem firmy (przedsiebiorstwa), albo moZe prowadzii

samodzielnie dzialalnoSC gospodarczq. Zakres umiejetnoSci niniejszego program

ma na celu stworzenie podstaw do pelnlenia jednej z tych rbi.

Na podstawie ukladu umiej$tnoSci uj$tego w celach ksztalcenia nauczycie

opracowuje szczeg6lowy rozklad ' materialu nauczania. Wynikajqca z plank

I. nauczania liczba godzin na realizacje tego przedmiotu powinna by6 wykorzystana n2

uksztaltowanie umiejetnoSci przewidzianych w programie, jak r6wniei na ak!ualizacj<

oraz na rozszerzenie treSci programowych wedlug zapotrzebowania uczniow

uznania nauczyciela.

Realizujqc treici ksztalcenia, nauczyciel powinien przedstawiaC je w spos6t

praklyczny, stosujqc przede wszyslkim bwiczenia i pokazy. Na lekcjach powinien le i

uwzgiqdniab aktualne zmiany w przepisach oraz r6inego rodzaju doniesienit

orasowe.

56

Dzial A,. -- W realizacji tej partii materialu naleiy poslugiwat sig slownikami i

encykiopediami - pozwoli to na ksztaitowanie nawyku korzyslania z literatuty.

Najwalniejszym celem leg0 dzialu jest zrozumienie przez uczni6w istoty mechanizmu

rynkowego.

Dzial B -- W dziale v m nauczyciel powinien skancentrowaC sic na objaknianiu r6tnic

pomiqdzy podmiotami gospodarczymi z punktu widzenia wlasnokci. Przedstawiajqc

typowe schematy organizacyjne, nauczyciel powinien wskazat uczniom ich przyszle

stanowiska pracy. Druga czgkt tego dzialu powinna by6 realizowana w spos6b

praklyczny poprzez twiczenia ksztailujtce umiejgtnokci poszukiwania pracy

Iprzykladowe oferty z prasy codziennejl oraz korzystania ze swoich praw i spelniania

swoich obowiqzk6w w pracy. W tym przypadku nauczyciel powinien zapoznat

ucznidw z podstawowymi przepisami prawa pracy i ewentualnie z przykladowymi

regulaminami wewngtrznymi przedsigbiorsiwa.

Dzial C -- UznaC go naleiy za najwatniejszy. Uczeri powinien zapoznat siq z

formalnokciami przy podejmowaniu dzialalnokci gospodarczej oraz zasadami

prowadzenia tej dzialainoSci od strony ekonomicznej. Zadaniem nauczyciela jest

takie ~Swiadomienie uczniom, gdzie szukat ewentualnych zmian w przepisach, aby

dzialaC zgodnie z prawem.

Proponuje siq, aby osiqgnigcia uczni6w byiy badane za pomocq test6w

osianigC szkolnych i twiczeh oraz obserwacji uczni6w podczas wykonywania zadah

I przygotowania do zajqt lekcyjnych.

3. Podstawowe Srodki dydaktyczne

1. Piansze (foiiogramy) - wg. uznania nauczyciela, np.:

- kiasyfikacja potrzeb,

- klasyfikacja d6br i uslug.

- wykres krzywej popytu i podaiy.

- przykladowe schematy sbuktur organizacyjnych .

57

- przykladowy schema1 wydzialu produkcyjnego,

- przykladowe umowy i statuty sp6lek prawa handlowego.

2 . R6Zne rodzaje druk6w wynikajqcych z wykazu umiejgtnoSci i Cwiczen

3. Przykladowe regulaminy wewngtrzne przedsigbiorstw

4. Podalkowa ksigga przychodow i rozchodow

5. Wz6r ewidencji przychodow i zakupow.

5 Literatura

1. Bien W.: Rynek papierow warto8ciowych. Stowarzyszenie Ksiqgowych w Polsce

1992 r.

2. Ogbski St.: Ekonomika i organizacja pnedsigbiorshv cz. . i i li, WSiP 1994

3. Domanski T.: Tworzenie i rozw6j malego p~edsigbiorshva. PWE 1993

4. Felden J., Gburek R.,R6iycki M.: Dam pracq. Praktyczny przewodnik dla

szukajqcych pracy. Wydawnictwo Biblioteka Pracownicza.

5. Kodeks pracy

6. Komosa A,: Szkolny sbwnik ekonomiczny. Ekonomik 1992

7. SopoCko A,: Gielda papierow wartoSciowych, PWE 1992.

8. Praca zbiorowa:Przygotowanie do wejScia na rynek pracy. Polska Fundacja

OBrodkOw Wspomagania Rozwoju Gospodarczego, "OIC Poland Lublin 1994

9. WiSniewski A.W.: Prawo o spdkach, Twiger SA 1992.

10.Przepisy regulujqce funkcjonowanie podmiotbw gospodarczych

11 .Czasopisma ekonomiczno-prawne

Literatura powinna byc na bieiqco aktuaiizowana

58