„„Krajobrazy Krajobrazy PolskiPolski””

W różnych krainach PolskiW różnych krainach PolskiPolska jest krajem Polska jest krajem

o zróżnicowanym krajobrazieo zróżnicowanym krajobrazie

W różnych krainach Polski

Można tu wyróżnić obszary o krajobrazie górskim, wyżynnym

i nizinnym. W północnej i północno-zachodniej części

naszego kraju występują obszary pojezierzy. Nad Morzem Bałtyckim występują krajobrazy nadmorskie.

Góry

Krajobrazy górskie są bardzo zróżnicowane i dlatego wyróżniamy

krajobraz gór wysokich, średnich i niskich.

RysyNajwyższym szczytem Tatr w Polsce są Rysy.

Morskie OkoU podnóża Rysów znajduje się największe

w Tatrach jezioro – Morskie Oko.

Roślinność Tatr

Wśród skalnych turni, na każdym skrawku gleby pomiędzy kamieniami

zielenią się i kwitną różne rośliny górskie. Większość z nich podlega

ścisłej ochronie.

Do tatrzańskich osobliwości należą:

Limba

Drzewo rosnące wysoko w górach. Jego igły zebrane są w pęczki po 5 sztuk.

Krokus

Kwiat kwitnący wczesną wiosną i ubarwiający górskie łąki.

Kosodrzewina

Niska sosna górska, która tworzy gęste zarośla umacniające glebę i chroniące przed lawinami.

Dziewięścił

Kolczaste liście tworzą różyczkę, z której wyrasta suchy, biały kwiat.

Szarotka

Charakterystyczna roślina wysokogórska. Jej kwiaty i liście pokryte są białymi, filcowatymi włoskami.

Zwierzęta żyjące w Tatrach

Zwierzęta, które można spotkać w Tatrach to:

Dzik

Sarna

Jeleń

Niedźwiedź

Orzeł przedni

Królem tatrzańskich ptaków jest orzeł przedni.

Na terenie Tatr znajduje się Tatrzański Park Narodowy.

Tatrzański Park Narodowy

Ostróżka tatrzańskaPowrót

Góry średnie

Przykładem krajobrazu gór średnich są Sudety.

Karkonosze

Najwyższą grupą górską w Sudetach są Karkonosze.

Karkonosze

Nad rozległym płaskim grzbietem karkonoskim wznosi się Śnieżka – najwyższy szczyt Karkonoszy.

Sudety

O urozmaiconym krajobrazie Sudetów decydują kotliny śródgórskie, górskie jeziora,a także liczne potoki spływające bystro ze stoków.

Karkonoski Park NarodowyAby chronić roślinność i zwierzęta występujące na tym obszarze utworzono Karkonoski Park Narodowy. W granicach tego parku znajdują się także dwa rezerwaty: „Góra Chojnik” i „Wodospad Szklarka”.

Powrót

Góry niskie Przykładem krajobrazu gór niskich

są Góry Świętokrzyskie.

ŁysicaNajwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich

jest Łysica.

W przeszłości wierzono, że tam właśnie odbywają się zloty czarownic.

Jaskinia Raj

Perłą rzeźby krasowej w górach Świętokrzyskich jest jaskinia Raj, powstała w wapieniach. W jej korytarzach obok bogatych form naciekowych, odnaleziono ślady pobytu człowieka neandertalskiego a także szczęki mamuta, niedźwiedzia jaskiniowego i nosorożca włochatego.

Jaskinia Raj

Świętokrzyski Park Narodowy

Pasmo Gór Świętokrzyskich obejmuje Świętokrzyski Park Narodowy.

Osobliwością parku są gołoborza – zgrupowania głazów pozbawione roślinności.

Powrót

Bieszczady

Najwyższy szczyt to Tarnica

Połoniny

Wyżyny

Południowa i południowo – wschodnia część Polski jest wyżynna, ale jej poszczególne krainy geograficzne znacznie różnią się między sobą.

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska

Na wyżynie Krakowsko – Częstochowskiej występują skały wapienne. W tych skałach powstały niezwykłe kolumny, baszty,a nawet formy w kształcie maczugi.

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska

W podziemnych korytarzach jaskiń możemy zobaczyć wyjątkowo piękne formy w kształcie wapiennych sopli i kolumn.

Wyżyna Krakowsko – Częstochowska

W czasie wędrówki Szlakiem Orlich Gniazd, wiodącym z Krakowa do Częstochowy można podziwiać nie tylko malownicze krajobrazy, ale także

ruiny zamków, będących często świadkami wielu burzliwych wydarzeń historycznych.

Ogrodzieniec

Pieskowa skała

Kraków

Stolicą regionu jest Kraków, zbudowany na Wzgórzu Wawelskim.

Obok zamku powstało miasto, które przez kilka wieków było stolicą państwa i siedzibą polskich królów.

Ojcowski Park Narodowy

Krajobraz wyżyn ze skałkami wapiennymi, w tym południową część Jury Krakowsko – Częstochowskiej z Doliną Prądnika stanowi Ojcowski Park Narodowy.

Ojcowski Park Narodowy

Osobliwości tego parku to wspomniane już liczne jaskinie, formy terenu o różnych kształtach i lasy bukowe z domieszką jodły, wiązu i jawora, które zachowały się tylko w trudno dostępnych wąwozach.

Wyżyna LubelskaWyżyna Lubelska jest najdalej wysuniętą na wschód Polski.

Spotyka się tu wąwozy lessowe. Powstają one w skale zbliżonej wyglądem do gliny.

Wyżyna Lubelska Na lessach wytworzyły się bardzo żyzne gleby – czarnoziemy. W związku z tym teren ten słynie z rolnictwa.

Wyżyna ŚląskaNajdalej na zachód wysuniętą wyżyną jest Wyżyna Śląska.

Spotyka się tu różne formy powstałe na skutek intensywnej działalności człowieka. Są to usypiska, sztuczne wzgórza – hałdy w pobliżu kopalń i hut, doły – wyrobiska powstałe po eksploatacji węgla.

Wyżyna Śląska

KatowiceNajwiększym miastem Wyżyny Śląskiej są Katowice.

Powrót

NizinyPrzeważającą część Polski zajmują niziny. Są to obszary często płaskie, niekiedy lekko faliste lub pagórkowate. Przecinają je szerokie doliny rzek: Wisły, Odry, Warty, Bugu, Pilicy, Noteci i wielu innych. Na nizinach rozwinęła się produkcja rolna. Dużą ich część zajmują pola i łąki.

NizinyW wielu miejscach występują rozległe obszary leśne, np. puszcze: Kampinoska, Kozienicka, Białowieska i inne. W dolinach Narwi i Biebrzy występują obszary bagien. Na wielu bagnach ustanowiono rezerwaty przyrody.

Nizina Mazowiecka

Jest to równina o słabych i piaszczystych glebach, na których rosną żyto i ziemniaki. Monotonię krajobrazu Mazowsza przerywa szeroka wstęga Wisły.

Puszcza KampinoskaNa terenie Puszczy Kampinoskiej utworzono Kampinoski Park Narodowy. Jest to największy park narodowy w Polsce.

Jego osobliwością są wysokie wydmy porośnięte borem sosnowym.

Puszcza Kampinoska

Symbolem Parku Kampinoskiego jest głowa łosia. Łosie są objęte ochroną gatunkową na tym terenie.

Nizina MazowieckaOprócz łosi dużo jest w lasach kampinoskich dzików, jeleni, saren, a także czarnych bocianów oraz siwych czapli. Ostatnio sprowadzono tam także bobry.

Bóbr

Bocian czarny

WarszawaCentralnym punktem Niziny Mazowieckiej jest Warszawa, stolica Polski.

Nizina ŚląskaPrzez środek Niziny Śląskiej płynie Odra z licznymi dopływami. Dolina Odry

przechodzi na odcinku środkowym w rozległe obniżenie porośnięte Borami Dolnośląskimi.

Nizina ŚląskaTeren poprzecinany licznymi wałami wydm porasta jednostajny bór sosnowy.Na obszarze borów występują często tereny podmokłe, a nawet typowe torfowiska.

WrocławStolicą całego regionu jest Wrocław. Należy on do największych miast w Polsce.

Nizina WielkopolskaRóżnorodność rzeźby, bogata sieć wód, powodują, że jest to obszar atrakcyjny dla turystów.

Nizina WielkopolskaNa tym terenie żyją czaple, żurawie, kormorany, derkacze, perkozy.Czapla

ŻurawKormorany

Nizina Wielkopolska

W drzewostanie tego regionu dominuje sosna, a oprócz niej świerk i jodła.Jodła

Wielkopolski Park Narodowy

Przyroda na tym terenie jest chroniona dzięki utworzeniu Wielkopolskiego Parku Narodowego.

Nizina WielkopolskaNizina Wielkopolska to jeden z największych okręgów rolniczych w Polsce.

Nizina WielkopolskaUprawia się tu pszenicę, jęczmień,buraki cukrowe oraz warzywa i owoce.

Buraki cukrowe

BełchatówNizina jest zasobna w pokłady węgla brunatnego (Bełchatów), soli kamiennej, potasowej, wapieni i gipsu.

Kopalnia węgla brunatnego

Gniezno

Na Nizinie Wielkopolskiej znajduje się miasto związane z najdawniejszymi dziejami Polski – Gniezno.

Poznań Stolicą regionu jest Poznań, leżący nad rzeką Wartą.

Powrót

PojezierzaBardzo urozmaicony krajobraz mają pojezierza.

Najbardziej znane i odwiedzane przez turystów są:

Pojezierze Mazurskie,

Pojezierze Pomorskie.

Pojezierze MazurskiePojezierze Mazurskie

z największymi w kraju jeziorami:

Śniadrwy, Mamry i Hańcza (najgłębsze).

Hańcza

Śniadrwy

Pojezierze PomorskieA także Pojezierze Pomorskie, położone między dolnym biegiem Wisły i Odry.

Pojezierza

Na pojezierzach wiele jest terenów do wypoczynku oraz uprawiania sportów. Aby uchronić przyrodę przed najazdem turystów utworzono kilkadziesiąt rezerwatów i parków krajobrazowych.

PojezierzaPowstał także Wigierski Park Narodowy.

Czarna Hańcza

Powrót

Krajobrazy nadmorskieCzęść lądu. Która graniczy z morzem nazywa się wybrzeżem.

Plaża

Brzeg morski czasem jest płaski i są tam szerokie plaże.

Klif

Kiedy indziej brzeg jest stromy. Fale podmywają wtedy ląd i powodują osuwanie się skał. Taki typ brzegu nazywamy klifem.

Wybrzeże

Linia między morzem a lądem, tzn. linia brzegowa ma czasem bardzo skomplikowany przebieg. Nadają jej kształt zatoki i półwyspy.

Wybrzeże

Na polskim wybrzeżu znajdują się dwie mierzeje: Wiślana i Helska.

Hel

Wydmy

Często na wybrzeżach Bałtyku spotykamy wydmy. Są to piaszczyste wzniesienia usypane przez wiatr.

Wydmy

Gdy nie porasta ich roślinność, przesuwają się zgodnie z kierunkiem wiatru. Takie ruchome wydmy można spotkać między innymi w Słowińskim Parku Narodowym.

Wydmy

Rośnie tam kilka gatunków roślin chronionych, na przykład fiołek nadmorski i mikołajek.

Mikołajek

WybrzeżePrzykładem chronionego gatunku zwierząt są bataliony.

Woliński Park Narodowy

Ciekawą roślinność i zwierzęta można oglądać również w Wolińskim Parku Narodowym. Gnieździ się tutaj orzeł bielik – symbol parku.

PtakiPospolitymi ptakami nad morzem są mewy i rybitwy.

PortyNad polskim morzem wybudowano liczne porty i stocznie. Największe znajdują się w Szczecinie, Gdyni i Gdańsku.

Port w Gdyni

Latarnie morskie

Charakterystyczną cechą krajobrazu nadmorskiego są też latarnie morskie.

Rozewie