M G R M A R L E N A B O R O W S K A

W Y Ż S Z A S Z K O Ł A B I Z N E S U

W D Ą B R O W I E G Ó R N I C Z E J

OPEN ACCESS

zmiana myślenia o udostępnianiu

informacji

zmiana modelu finansowania

publikacji naukowych

zmiany w ocenach

parametrycznych publikacji

Darmowy dostęp do wiedzy dla

celów edukacyjnych

zmiana współpracy

z wydawcami komercyjnymi

Nowe kanały publikowania

elektronicznego

Repozytoria

Czasopisma otwarte

Otwarte kursy

Dostępne materiały

konferencyjne

REPOZYTORIUM DZIEDZINOWE

Zwane również repozytorium tematycznym i repozytorium wiedzy, wg. Leksykonu

Kształcenia na odległość :

Repozytorium to miejsce przechowywania ustrukturyzowanej

wiedzy dziedzinowej, przeznaczonej do wielokrotnego

wykorzystania w różnych kontekstach. Wiedza jest

przedstawiona w postaci porcji zwanych - LO (Learning Object),

Inaczej mówiąc jest on wyspecjalizowanym systemem

informatycznym, który wykonuje funkcje przechowywania,

udostępniania i modyfikowania ustrukturyzowanej wiedzy

dziedzinowej.

REPOZYTORIA DZIEDZINOWE NA ŚWIECIE

ArXiv – pierwsze repozytorium naukowe gromadzące publikacje i wyniki

badań z zakresu fizyki, informatyki i astronomii.

CogPrints - najstarsze elektroniczne archiwum dotyczące psychologii,

lingwistyki, socjobiologii, antropologii oraz innych wchodzących w obszar

badań

kognitywnych.

E-LIS – repozytorium dzidzinowe z zakresu bibliotekoznawsta i informacji

naukowej.

RePec – repozytorium gromadzące lub odsylające do tekstów z szeoko

pojetej ekonomii.

PsyDok – repozytorium tekstów naukowych z zakresu psychologii w jezyku

angielskim bądź niemieckim.

PhilSci Archive – repozytorium tekstów filozoficznych i etycznych.

OpenMed@nic – archiwum tematyczne z medycyny i nauk pokrewnych

◄ Istnieje kilkadziesiąt

repozytoriów

dziedzinowych.

◄ W zasadzie niemal

każda dziedzina

wiedzy posiada choc

jedno takie

repozytorium.

◄ Zazwyczaj archwizują

one dokumenty w

językach angielskim,

niemieckim,

francuskim, ale

istnieją i

multilingwistyczne

Biblioteki cyfrowe

- 93 biblioteki (wg. FBC)

- ponad milion dokumentów

Repozytoria instytucjonalne -Utworzone przez instytucje naukowe (Uniwersytety, Politechniki, Instytuty Naukowe), np.: Repozytorium AMUR.

-Część bibliotek Cyfrowych jest jednocześniej repozytoriami instytucji naukowej, np.: Biblioteka Cyfrowa Politechniki Lubelskiej

JAK JEST W POLSCE?

Bardzo szeroko pojęta definicja Repozytorium

dziedzinowego

Wortale i archiwa

Biblioteki Cyfrowe

tematycznie ukierunkowane

Repozytoria z jednej

dziedziny lub zakresu

REPOZYTORIA Z JEDNEJ DZIEDZINY LUB

ZAKRESU

REPOZYTORIUM GEOMATYKI

Utworzone zostalo w 2008 r. i działa do dnia dzisiejszego.

Prowadzone jest przez Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej.

W repozytorium rozróżnia się następujące rodzaje publikacji :

• artykuł w czasopiśmie,

• rozdział w książce,

• książka,

• czasopismo,

• dokument niepublikowany lub prezentacja,

• mapa.

REPOZYTORIUM ENY

Repozytorium działa przy Wydziale Elektrycznym Politechniki

Wrocławskiej

Gromadzi i archiwizuje prace publikowane i niepublikowane z zakresu

elektryki, elektroniki i dziedzin pokrewnych

Są to m.in. :

artykuły z czasopism, zarówno wersji preprint (przed recenzją naukową),

jak i postprint (po opublikowaniu w czasopiśmie),

propozycje książkowe,

referaty konferencyjne,

raporty,

prace dyplomowe,

materiały dydaktyczne

zdjęcia

REPOZYTORIUM ECNIS

Utworzony w 2007 r. jako część międzynarodowego projektu

koordynowanego przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi .

Celem repozytorium jest gromadzenie wszelkich publikacji o tematyce

związanej ze środowiskowym narażeniem na raka.

REPOZYTORIA MIESZANE

Repozytoria, które mogą być uznane zarówno za instytucjonalne jak i

dziedzinowe, ze względu na kolekcje tematyczne.

REPOZYTORIUM CYFROWE INSTYTUTÓW NAUKOWYCH

TEMATYCZNE BIBLIOTEKI CYFROWE

WORTALE, PORTALE I ARCHIWA

Strony Towarzystw Naukowych

Strony Wydziałów i Katedr udostępniający

teksty swoich pracowników

Portale i wortale tematyczne posiadające

archiwum tekstów naukowych bądź

archiwum czasopisma.

PUBLIKACJE INSTYTUTU SPRAW PUBLICZNYCH

PORTAL EURODORADZTWO

WORTAL INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA

FUNDACJA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO

PODSUMOWANIE

Jest wiele inicjatyw , których celem jest udostępnianie tekstów z danej

tematyki.

Brak odgórnej myśli przewodniej, aby tworzyć dla każdej z dziedzin lub

zakresów takie repozytorium.

Biblioteka cyfrowa gromadząca publikacje z domeny publicznej ( teksty

nieaktualne w wielu dziedzinach) nie może być traktowana jako

repozytorium , a jedynie jako stan przejściowy.

Rozwój repozytoriów dziedzinowych to rozwój polskiej nauki.

BIBLIOGRAFIA

1. Rychlik M., Karwasińska E., Repozytorium instytucjonalne jako czynnik

wspomagający rozwój nauki w środowisku akademickim, Biblioteka, 2007, nr 11

(20), s. 153-167

2. Otwarte zasoby wiedzy .Nowe zadania uczelni i bibliotek w rozwoju komunikacji

naukowej, pod red. M. Górskiego, M. Marcinek, Kraków – Zakopane, 2011.

3. Bednarek-Michalska B., Otwarte zasoby elektroniczne dla humanistów, w [on-line]

Toruń 2006. [dostęp 02.0.2013]. Dostępny w World Wide Web:

http://www.kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=29873&dirids=1

Dziękuję za uwagę

mborowska@wsb.edu.pl

REPOZYTORIA DZIEDZINOWE W PIGUŁCE

- repozytoria dziedzinowe na swiecie

- polskie repozytoria strictwe dziedzinow:

Repozytoirum geomatyki, Repozytorium ENY, Repozytorium PKP (?),

Repozytoria wielotematyczne:

RCIN, Instytut Spraw Publicznych, czy Eurodoradztwo , Pedagogiczna

biblioteka Cyfrowa