Post on 28-Feb-2019
2010-01-12
1
Uniwersytet SzczecińskiInstytut RachunkowościZakład Teorii Rachunkowości
RACHUNKOWOŚĆ (WYKŁAD 6)
dr Stanisław Hońko
Szczecin, 15.12.2009 r.
ORGANIZACJA ZAJĘĆLp. Data Realizowane zagadnienia
5. 15.12.2009
1. Definicja kosztów, przychodów i wyniku finansowego
2. Pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe i straty nadzwyczajne
3. Przychody z działalności operacyjnej4. Koszty działalności operacyjnej (koszty 4. Koszty działalności operacyjnej (koszty
rodzajowe, koszty według miejsc powstawania)
PODZIELNOŚĆ KONT
POZIOMA – tworzenie kont
analitycznych (księgi
pomocnicze)
PIONOWA – tworzenie kont
korygujących
pomocnicze)
PODZIELNOŚĆ POZIOMA NA PRZYKŁADZIE EWIDENCJI ANALITYCZNEJ ROZRACHUNKÓW
Rozrachunki z odbiorcami: 50.000 zł (należności),
z tego:
1. Józef Jajcarz: 45.000 zł
2. Waldemar Małolat: 0 zł2. Waldemar Małolat: 0 zł
3. Celina Ciułała: 5.000 zł
EWIDENCJA ANALITYCZNA ROZRACHUNKÓW
2-Rozrachunki z
odbiorcamiWn Ma
Sp) 50.000
2-Rozrachunki
z odbiorcami –
Józef Jajcarz Wn Ma
Sp) 45.000
2-Rozrachunki z
odbiorcami –
Waldemar Małolat Wn Ma
Sp) 0
2-Rozrachunki
z odbiorcami –
Celina CiułałaWn Ma
Sp) 5.000
PIONOWA PODZIELNOŚĆ KONT NA PODSTAWIE ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH (1/2)
0-Długoterminowe
aktywa finansoweWn Ma
Sp) 150.000 Zmniejszenie
stanu , np. w
wyniku sprzedaży
KONTO
PODSTAWOWE
0-Odpisy
aktualizujące DAFWn Ma
Zmniejszenie
wartości, np. w
wyniku spadku
kursu akcji
KONTO
KORYGUJĄCE
2010-01-12
2
PIONOWA PODZIELNOŚĆ KONT NA PODSTAWIE ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH (2/2)
0-Długoterminowe
aktywa finansoweWn Ma
Sp) 150.000 Zmniejszenie
stanu , np. w
wyniku sprzedaży
i spadku kursu
akcjiakcji
0-Odpisy
aktualizujące DAFWn Ma
Zmniejszenie
wartości, np. w
wyniku spadku
kursu akcji
ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALDLp. Nr konta Nazwa konta Obroty + BO Salda końcowe
Wn Ma Wn Ma
1 131 Rachunki bankowe 10.000 1.000 9.000 -
2 134 Kredyty bankowe 1.000 10.000 - 9.000
RAZEM 11.000 11.000 9.000 9.000
ZASADY POPRAWIANIA BŁĘDÓW KSIĘGOWYCH
POPRAWIANIE BŁĘDÓW KSIĘGOWYCH
KOREKTA STORNO
CZARNE (DODATNIE)
CZERWONE (UJEMNE)
DEFINICJA KOSZTÓW I PRZYCHODÓW ORAZ WYNIKU
FINANSOWEGO
PRZYCHODY I ZYSKI
KOSZTY I STRATY
WYNIK FINANSOWY
Wynik finansowy – syntetyczny miernik działalności jednostki. Informuje o zmianie
kapitału własnego w ciągu pewnego okresu.
WYNIK FINANSOWY
Jego wadą jest to, że nie określa formy zmiany w majątku.
2010-01-12
3
PRZYCHODY > KOSZTY => ZYSK
PRZYCHODY < KOSZTY => STRATAPRZYCHODY < KOSZTY => STRATA
PRZEDSIĘBIORSTWO OSIĄGAJĄCE ZYSK – PRZEDSIĘBIORSTWO
RENTOWNE
PRZEDSIĘBIORSTWO PONOSZĄCE STRATĘ – PRZEDSIĘBIORSTWO NIERENTOWNE (DEFICYTOWE)
TEORIA WARTOŚCI A TEORIA TRANSAKCYJNA
PRZYCHODY –TEORIA TRANSAKCYJNA
PRZYCHODY –TEORIA WARTOŚCI
WZROST WYNIKU
FINANSOWEGO
ZWIĘKSZENIE AKTYWÓW/ZMNIEJSZENIE ZOBOWIĄZAŃ WPŁYWAJĄCE NA PRZYROST
KAPITAŁU WŁASNEGO
DEFINICJA PRZYCHODÓW
Przychody – przyrost kapitału własnego w pewnym okresie, wynikający wzrostu wartości aktywów lub
zmniejszenia zobowiązań.
16
DEFINICJA PRZYCHODÓW (art. 3, ust. 1, pkt 30 uor)
• przychody i zyski: uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o
wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia
17
zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu
kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez
udziałowców lub właścicieli,
DEFINICJA PRZYCHODÓW I ZYSKÓW W UOR (art.3,ust.1,pkt30)
PRZYCHODY I ZYSKI W UOR
Przychody finansowe
Pozostałe przychody operacyjne
Przychody ze
sprzedaży
Zyski nadzwyczajne
2010-01-12
4
ZASADA MEMORIAŁOWA (art. 6, ust. 1 uor)
W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz
przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, przychodami dotyczące danego roku obrotowego,
niezależnie od terminu ich zapłaty.
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY TOWARÓW[Zł]
Otrzymanie
zamówienia
na towary
Podpisanie
umowy na
dostawę towarów
Zakup towarów Wystawienie
faktury za
sprzedane
towary –
odroczony
termin
płatności
Wpłata należnych
kwot przez
zamawiającego
Wydanie towarów
PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK[Zł]
Powstanie
należności
Monit
ponaglający do
zapłaty
Naliczenie
odsetek
umownych za
nieterminową
spłatę
Wpłata kary
umownej przez
kontrahenta
Akceptacja kwoty
podwyższającej
należność przez
dłużnika
PRZYCHÓD A WPŁYW
PRZYCHÓD ≠ WPŁYW
WPŁYW – KAŻDE ZWIĘKSZENIE STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH BEZ WZGLĘDU NA ŹRÓDŁO
ZASADA MEMORIAŁOWA -PRZYKŁAD
Przedsiębiorstwo „NUDA” S.A. handluje pontonami. W dniu 10 grudnia 2009 r. wystawiło fakturę za 100 szt. pontonów w cenie 500 zł/szt. Termin płatności ustalono na 5 stycznia 2010 r. Odbiorca uregulował ustalono na 5 stycznia 2010 r. Odbiorca uregulował należność w terminie. Kiedy należy ująć przychód, a
kiedy nastąpi wpływ?
Przychód należy ująć 10 grudnia 2009 r.
Wpływ nastąpi 5 stycznia 2010 r.
7 – Przychody ze
sprzedaży produktów
2 – Rozrachunki z
odbiorcami 1 – Rachunki bankowe
Przychód Wpływ
2010-01-12
5
ZASADA MEMORIAŁOWA –PRZYKŁAD (c.d.)
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w związku ze sprzedażą pontonów, jeżeli stawka wynosi 22%? Jaka jest kwota przychodu a jaka wpływu?
Obowiązek powstaje w grudniu 2009 r. Obowiązek powstaje w grudniu 2009 r.
Rozliczenie z urzędem skarbowym następuje w terminie do 25 stycznia 2010 r.
Przychód: 100 szt. a 500 zł/szt. = 50 000 zł
Wpływ: 50 000 zł + 22% = 61 000 zł, z tego 11 000 zł należy odprowadzić na rachunek US.
7 – Przychody ze
sprzedaży produktów
2 – Rozrachunki z
odbiorcami 1 – Rachunki bankowe
50 000 (1a 1c) 61 000 61 000 (2 2) 61 000 11 000 (3
2 – Rozrachunki z tytułu
VAT
11 000 (1a3) 11 000
„Przychody są duszą przedsiębiorstwa.
Bez przychodów nie ma dochodów,
a bez dochodów nie a bez dochodów nie
ma przedsiębiorstwa”
E.A. Hendriksen, M.F. van Breda: Teoria Rachunkowości, PWN, Warszawa 2002, s. 362.
DEFINICJA KOSZTÓW
Koszty - celowe zużycie zasobów w ujęciu pieniężnym, którego rezultatem jest zmniejszenie kapitału
własnego w pewnym okresie.
28
DEFINICJE KOSZTÓW (art. 3, ust. 1 pkt 31 uor)
Koszty i straty – uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych,
o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia
29
zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego
niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
KONSEKWENCJE DEFINICJI KOSZTÓWI PRZYCHODÓW
AKTYWA (ZASOBY)Aktywa
+ –
Przychody
+-
Koszty+ -
30
PASYWAZobowiązania i
rezerwy na
zobowiązania
Kapitał własny
– +
+–
2010-01-12
6
WPŁYW KOSZTÓW I PRZYCHODÓW NA WYNIK FINANSOWY
Zasoby
Zaangażowanie zasobów Produkty Sprzedaż
Koszty Przychody
Wynik finansowy (Rachunek zysków i strat)
KOSZT A WYDATEK
KOSZT ≠ WYDATEK
WYDATEK – KAŻDE ZMNIEJSZENIE STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH BEZ WZGLĘDU NA CEL
KOSZT A WYDATEK – PRZYKŁAD 1
Przedsiębiorstwo „BUR – ŻUJ” Sp. z o.o. otrzymało wyciąg bankowy dotyczący spłaty kredytu, w tym:
a) rata kapitałowa: 10 000 zła) rata kapitałowa: 10 000 zł
b) odsetki: 2 000 zł
Ile wyniesie koszt a ile wydatek?
Koszt: 2 000 zł
Wydatek: 12 000 zł
KOSZT A WYDATEK – PRZYKŁAD 2
Przedsiębiorstwo „OŁ - SZOŁ” Sp. z o.o. zakupiło towary (sztuczne choinki) za 100 000 zł (marża „koszt plus” 40%). Data przyjęcia do magazynu 30 listopada 2009 r., sprzedaż: grudzień 2009 r, 30 listopada 2009 r., sprzedaż: grudzień 2009 r, zapłata dostawcy: luty 2010 r. Kiedy jednostka
ponosi koszt, a kiedy wydatek?
Koszt: Grudzień 2009 r. (wówczas wydano towary kupującym)
Wydatek: Luty 2010 r. (zapłata za choinki)
2 – Rozrachunki z
dostawcami 3 - Towary 7 - Koszty
100 000 (1 1) 100 000 100 000 (2 2) 100 0004) 100 000
Listopad 2009 r. Grudzień 2009 r.Luty 2010 r.
1 – Rachunki bankowe
100 000 (4Sp) X
1 – Kasa
3) 140 000
7 - Przychody
140 000 (3
Luty 2010 r.
Grudzień 2009 r.
WSPÓŁMIERNOŚĆ KOSZTÓW I PRZYCHODÓW (art. 6, ust. 2 uor)
Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego pasywów danego okresu sprawozdawczego
zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres
sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
2010-01-12
7
WSPÓŁMIERNOŚĆ PRZYCHODÓW I KOSZTÓW
PRZYCHODY PRZYCHODY
37
KOSZTY KOSZTY
POMIAR WYNIKU W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU PRZYCHODÓW
K1K2 K3
P4
K4
38
K1K2 K3
P4
K4
P1 P2 P3
UKŁAD RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
8 – Wynik finansowy (Rachunek
zysków i strat
Przychody Koszty
UKŁAD RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
Wynik ze sprzedaży
Przychody ze sprzedaży produktów
Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
Wynik z działalności operacyjnej
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
Przychody finansoweKoszty operacjifinansowych
Wynik z operacji finansowych
finansowych
Wynik brutto z działalności
gospodarczej
Wynik brutto z działalności
gospodarczej
Wynik finansowy brutto
Zyski nadzwyczajneStraty nadzwyczajne
UKŁAD RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT (C.D.)
Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
Wynik finansowy netto
KLASYFIKACJA PRZYCHODÓW I ZYSKÓW
PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE
PRZYCHODY FINANSOWE
ZYSKI NADZWYCZAJNE
2010-01-12
8
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
KLASYFIKACJA KOSZTÓW I STRAT
KOSZTY RODZAJOWE (ZESPÓŁ 4 ZPK)
KOSZTY WEDŁUG MIEJSC POWSTAWANIA
(ZESPÓŁ 5 ZPK)
KOSZT WYTWORZENIA SPRZEDANYCH
PRODUKTÓW (ZESPÓŁ 7 ZPK)
POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE
KOSZTY FINANSOWE
STRATY NADZWYCZAJNE
FUNKCJONOWANIE KONT PRZYCHODÓW I ZYSKÓW
7– Pozostałe
przychody operacyjne
FUNKCJONOWANIEKONT KOSZTÓW I STRAT
4– Amortyzacja
UKŁAD RZiS A USTALANIE WYNIKU FINANSOWEGO (1/2)
WARIANT KALKULACYJNYWyszczególnienie
Rok ubiegły
Rok bieżący
A. Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym:
-od jednostek powiązanych
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym:
1. od jednostek powiązanych
I. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów
II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) brutto na sprzedaży (A - B)
D. Koszty sprzedaży
E. Koszty ogólnego zarządu
F. Zysk (strata) na sprzedaży (C - D - E)
UKŁAD RZiS A USTALANIE WYNIKU FINANSOWEGO (2/2)
WARIANT PORÓWNAWCZYWyszczególnienie
Rok ubiegły
Rok bieżący
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym:- od jednostek powiązanychPrzychody netto ze sprzedaży produktówZmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie –wartość ujemna)Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostkiPrzychody netto ze sprzedaży towarów i materiałówPrzychody netto ze sprzedaży towarów i materiałówB. Koszty działalności operacyjnejAmortyzacjaZużycie materiałów i energiiUsługi obcePodatki i opłaty, w tym:
- podatek akcyzowyWynagrodzeniaUbezpieczenia społeczne i inne świadczeniaPozostałe koszty rodzajoweWartość sprzedanych towarów i materiałówC. Zysk (strata) na sprzedaży (A - B)
POWIĄZANIE KOSZTÓW RODZAJOWYCH (ZESPÓŁ 4) i KOSZTÓW WEDŁUG MIEJSC POWSTAWANIA (ZESPÓŁ 5)
KOSZTY RODZAJOWE (ZESPÓŁ 4 ZPK)
KOSZTY WEDŁUG MIEJSC POWSTAWANIA
(ZESPÓŁ 5 ZPK)
AMORTYZACJA
ZUŻYCIE MATERIAŁÓW I ENERGII
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWEJ
KOSZTY SPRZEDAŻY
USŁUGI OBCE
PODATKI I OPŁATY
WYNAGRODZENIA
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I INNE ŚW.
POZOSTAŁE KOSZTY RODZAJOWE
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI POMOCNICZEJ
KOSZTY ZARZĄDU
2010-01-12
9
POWIĄZANIE KOSZTÓW RODZAJOWYCH (ZESPÓŁ 4) i KOSZTÓW WEDŁUG MIEJSC POWSTAWANIA (ZESPÓŁ 5)
KOSZTY RODZAJOWE (ZESPÓŁ 4 ZPK)
KOSZTY WEDŁUG MIEJSC POWSTAWANIA
(ZESPÓŁ 5 ZPK)
AMORTYZACJA
ZUŻYCIE MATERIAŁÓW I ENERGII
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWEJ
KOSZTY SPRZEDAŻY
490 – Rozliczenie
kosztów rodzajowych
USŁUGI OBCE
PODATKI I OPŁATY
WYNAGRODZENIA
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I INNE ŚW.
POZOSTAŁE KOSZTY RODZAJOWE
KOSZTY DZIAŁALNOŚCI POMOCNICZEJ
KOSZTY ZARZĄDU
WESOŁYCH ŚWIĄT
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ