ZAAWANSOWANA RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA...

mgr Stanisław Hońko Z A A W A N S O W A N A R A C H U N K O W OŚĆ F I N A N S O W A 2 0 0 6 /2 0 0 7 www.honko.oz.pl [email protected] Strona 1

Mater ia ły pomocnicze do ćwiczeń z przedmiotu „ZAAWANSOWANA RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA”

Spis treści: 1. Faktoring ........................................................................................................................ 1 2. Forfaiting........................................................................................................................ 6 3. Leasing ........................................................................................................................... 7 4. Rachunkowość jednostek w stanie upadłości lub likwidacji ....................................... 13 5. Sponsoring.................................................................................................................... 19

Literatura:

1. Cebrowska T. (red.) Rachunkowość finansowa i podatkowa, PWN, Warszawa 2005. 2. Gmytrasiewicz M., Karmańska A.: Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2006. 3. Gos W. (red.): Vademecum głównego księgowego, Polska Akademia Rachunkowości,

Warszawa 2006. 4. Gos W. (red.): Vademecum samodzielnego księgowego, Polska Akademia

Rachunkowości, Warszawa 2005. 5. Gos W., Hońko S.: Czynności związane z prowadzeniem rachunkowości jednostki w

stanie upadłości, Poradnik Finansowo – Księgowy, Aktualizacja nr 63, Maj 2006, Wydawnictwo „Wiedza i Praktyka”, Warszawa 2006.

6. Gos W., Waśniewski T.: Rachunkowość przedsiębiorstw, Tom II, Zadania i rozwiązania dla zaawansowanych, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2002.

7. Olchowicz I.,Tłaczała A.: Rachunkowość finansowa w przykładach według ustawy o rachunkowości i MSR, Difin, Warszawa 2005.

8. Olchowicz I.: Rachunkowość podatkowa, Difin, Warszawa 2006. 9. Winiarska K. (red.) Zaawansowana rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2006. 10. Strony internetowe: www.gofin.pl ; www.gazetapodatkowa.pl ; www.par.edu.pl ;

www.portalfk.pl ; www.poradnikfk.pl Temat 1: Faktoring

Uproszczony schemat operacji występujących przy umowie faktoringu

Wprowadzenie: Umowa faktoringu należy do kategorii umów cywilnoprawnych, które nie zostały nazwane w prawie cywilnym. Na podstawie tej umowy faktorant (przedsiębiorca) przenosi na faktora wierzytelności, jakie posiada wobec swojego kontrahenta z tytułu sprzedanych mu m.in. towarów, produktów czy też usług. W zamian za przeniesienie ww. wierzytelności otrzymuje od faktora środki pieniężne. Faktor, którym jest zazwyczaj bank albo firma faktoringowa,


przejmuje finansowanie faktoranta w zakresie określonym w umowie. W zamian otrzymuje wynagrodzenie w postaci prowizji i dyskonta. Objaśnienia do schematu:

1. Przedsiębiorca wystawia fakturę dokumentującą sprzedaż towaru, produktu lub usługi. 2. Faktorant (przedsiębiorca) przenosi na faktora wierzytelność, którą posiada wobec

swojego kontrahenta. 3. W zamian za swą wierzytelność przedsiębiorca otrzymuje ekwiwalent pieniężny w

wysokości kwoty wynikającej z faktury pomniejszonej o prowizję i odsetki. 4. Dłużnik faktoringowy (kontrahent przedsiębiorcy) dokonuje na rzecz faktora zapłaty

kwoty wynikającej z faktury. Test: 1. Faktor to:

a) firma sprzedająca wierzytelność faktorantowi b) firma skupująca wierzytelności od dłużników c) bank lub inna jednostka skupująca wierzytelności

2. Jednostka skupująca wierzytelności zgodnie z umową faktoringu: a) jest określana jako faktor b) musi być bankiem lub inną instytucją finansową, c) może być osobą fizyczną prowadząca działalność gospodarczą.

3. Wierzytelności będące przedmiotem umowy faktoringu: a) muszą być bezsporne, b) dotyczą należności z tytułu dostaw i usług, c) najczęściej ich termin spłaty nie przekracza 14 dni.

4. Awansowa metoda faktoringu polega na: a) przekazaniu faktorantowi zaliczki w wysokości 50% - 95% faktury b) udokumentowaniu transakcji (przekazanie faktorowi kopii faktur, dokumentów

magazynowych potwierdzających realizację transakcji) c) odliczeniu przez faktora z góry założonej opłaty.

5. Dyskontowa metoda faktoringu polega na: a) zakupie wierzytelności przedsiębiorcy przez faktora z terminem natychmiastowej

wymagalności, b) przekazaniu faktorantowi zaliczki w wysokości 50% - 95% faktury c) odliczeniu przez faktora dyskonta oraz opłaty za świadczone usługi od ceny zakupu

wierzytelności 6. Do zalet faktoringu z perspektywy faktoranta należą:

a) poprawa płynności finansowej b) skrócenie czasu oczekiwania na wpływ środków pieniężnych c) uniknięcie konieczności zaciągania kredytów bankowych

7. Do wad faktoringu z perspektywy faktoranta należą: a) wysokie koszty opłat i prowizji faktora b) możliwe osłabienie więzi z kontrahentem (dłużnikiem) c) możliwe osłabienie reputacji jednostki

Faktoring – test uzupełnień/wyboru Faktoring właściwy różni się od niewłaściwego tym, że ryzyko nieściągalności wierzytelności spoczywa na faktorze/faktorancie/dłużniku (właściwe zakreślić). Faktoring niepełny to inaczej faktoring właściwy/niewłaściwy (właściwe zakreślić). Faktoring łączący cechy właściwego i niewłaściwego to faktoring .......................................... (uzupełnić)


Faktoring leasingowy polega na możliwości............................................................................. .................................................................................................................................(uzupełnić) Zadania sytuacyjne: A. Dokonałem zakupu towaru. Jednak ze względu na czasowy brak środków finansowych nie uregulowałem zapłaty za towar. Obecnie o zapłatę ubiega się bank, a nie sprzedawca towaru. Czy poza koniecznością zapłaty za towar wraz z odsetkami na rzecz banku okoliczność ta rodzi u mnie jakieś konsekwencje podatkowe? Pierwszy raz mam od czynienia z taką sytuacją i mam wątpliwości, czy sprzedawca nie powinien uzyskać mojej zgody na przeniesienie wierzytelności na rzecz banku? B. Z odbiorcami moich wyrobów mam podpisane umowy, z których wynikają długie terminy płatności. Chcąc poprawić płynność finansową przedsiębiorstwa zwróciłem się do banku o kredyt w rachunku bieżącym. Bank zaproponował mi umowę faktoringu. Wiem, że przy takiej umowie bank będzie pobierał prowizję i odsetki dyskontowe. Czy będą one kosztem uzyskania przychodów? Zadanie 1.1. (Określanie rodzaju faktoringu – faktoring właściwy a niewłaściwy) Ustalić, czy w przedstawionych poniżej sytuacjach, występuje faktoring właściwy czy niewłaściwy: Sytuacja 1: Spółka z o.o. „XAVIER” zawarła z bankiem umowę o usługę faktoringu, na mocy której bank przejął jej nieprzeterminowaną, bezsporną wierzytelność od spółki z o.o. „BACA” za sprzedane towary. Z umowy wynika, że całkowite ryzyko nieściągalności należności od spółki z o.o. „BACA” przejmuje faktor (tj. bank). Z przekazanej faktorantowi kwoty faktor potrąci prowizję (0,6% przejętej wierzytelności brutto) oraz odsetki dyskontowe (roczna stopa dyskonta wynosi 20% przejętej wierzytelności) należne za okres od dnia wypłaty tej kwoty do dnia płatności faktury. Sytuacja 2: Spółka jawna zawarła z bankiem umowę o usługę faktoringu, na mocy której bank przejął jej nieprzeterminowaną, bezsporną wierzytelność od spółki akcyjnej za sprzedane usługi transportowe. Ryzyko niespłacenia wierzytelności przez dłużnika obciąża faktoranta. Umowa zastrzega, że w przypadku niespłacania przez dłużnika w terminie należności wynikających z faktury, faktor dokonuje zwrotnego zbycia wierzytelności na rzecz faktoranta (spółki jawnej), zatrzymując prowizję i odsetki dyskontowe. Zadanie 1.2. (Określanie opłacalności faktoringu z perspektywy faktoranta) Spółka z o.o. "KOMETA" ze względu na problemy z płynnością finansową zawarła w dniu 1 marca 200X umowę z instytucją "FAKTOR S.A.", której podstawowe założenia są następujące:

1. Umowa faktoringowa dotyczy należności od przedsiębiorstwa "METEOR", za sprzedane produkty. Faktura została wystawiona 28.02.200X na kwotę 500 000 zł. Termin płatności ustalono na 30.04.200X.

2. Instytucja "FAKTOR S.A." zapłaci 70% należności spółce "KOMETA" 3.03.200X. Pozostała część należności będzie wypłacana po zapłacie przez dłużnika, czyli 30.04.200X.

3. Czas finansowania przez instytucję "Faktor" wynosi 59 dni. 4. Prowizja wynosi 2% wartości faktury, natomiast stopę dyskontową w skali roku (od

wypłaconej kwoty) ustalono w wysokości 8%. Polecenia do wykonania:


Na podstawie przedstawionych informacji ocenić opłacalność umowy faktoringowej, wiedząc że alternatywnym rozwiązaniem jest zaciągnięcie kredytu oprocentowanego według stopy 28% rocznie. Zadanie 1.3. (Ewidencja faktoringu właściwego, koszty uzyskania przychodu) Jednostka wystawiła fakturę za sprzedane produkty w wysokości 20 000 zł plus podatek VAT (22%) 4 400 zł. Po pewnym czasie jednostka sprzedała wierzytelność faktorowi za 19 000 zł (przelew). Zgodnie z umową faktoringową ryzyko nieściągalności należności obciąża faktora. Faktor w całości odzyskał należność z tytułu faktury (przelew). Polecenia do wykonania: Na podstawie przedstawionych założeń sformułować i zaksięgować niezbędne operacje gospodarcze u faktoranta i faktora. Ustalić stratę z transakcji faktoringowej, wskazując w jakiej części stanowi ona koszt uzyskania przychodu zgodnie z updop. Zadanie 1.4. (Ewidencja faktoringu właściwego, faktoring a koszty uzyskania przychodu) Spółka z o.o. "WOJTUŚ II" posiada należności z tytułu udzielonej pożyczki w kwocie 200 000 zł. W umowie faktoringu ustalono cenę sprzedaży wierzytelności na 160 000 zł. Faktor przekazał kwotę 160 000 zł na rachunek faktoranta. Na podstawie przedstawionych założeń sformułować i zaksięgować niezbędne operacje gospodarcze u faktoranta. Ustalić stratę z transakcji faktoringowej, wskazując w jakiej części stanowi ona koszt uzyskania przychodu zgodnie z updop. Zadanie 1.5. (ewidencja faktoringu właściwego) Spółka z o.o. "X" zawarła z instytucją faktoringową umowę o usługę faktoringu. Przedmiotem umowy są wierzytelności od spółki akcyjnej "Y" za sprzedane produkty. Wystawiona dla spółki akcyjnej "Y" wartość faktury wynosiła 61 000 zł, w tym należny podatek VAT 11 000 zł. Postanowienia umowy faktoringowej są następujące:

1) całkowite ryzyko nieściągalności należności od spółki "Y" przejmuje faktor, 2) dyskonto potrącone przez faktora wynosi 2 000 zł, 3) prowizja faktora wynosi 1% wartości brutto wierzytelności 610 zł, 4) dyskonto i prowizja będą potrącone przez faktora z kwoty należnej spółce "X", 5) kwota należna spółce "X" wynosi (61 000 zł - 2 000 zł – 610 zł) 58 390 zł.

Na podstawie przedstawionych danych ułożyć i sformułować niezbędne operacje gospodarcze u faktora i faktoranta. Zadanie 1.6. (faktoring właściwy) Spółka „FAKTORANT” zawarła w dniu 12.11.200X r. umowę faktoringu właściwego z firmą faktoringową „FAKTOR”. Faktura VAT, z terminem płatności 60 dni od daty jej wystawienia, przekazana firmie faktoringowej, była wystawiona firmie „DŁUŻNIK”w dniu 2.11.2006 r. na kwotę 244.000 zł, w tym 44.000 VAT. W umowie ustalono stopę dyskonta na 15%. Prowizja faktora wynosi 3% kwoty brutto wierzytelności. Dyskonto i prowizja zostaną potrącone przez faktora z kwoty należnej spółce „FAKTORANT” w momencie przelewu środków od dłużnika . Spółka powiadomiła dłużnika faktoringowego o zawarciu umowy faktoringowej. Polecenia do wykonania: Na podstawie przedstawionych założeń sformułować i zaksięgować niezbędne operacje gospodarcze u faktoranta, faktora oraz dłużnika faktoringowego. Przyjąć założenie, że dłużnik uregulował zobowiązanie w terminie płatności.


Zadanie 1.7. (faktoring niewłaściwy) Korzystając z założeń poprzedniego przykładu postanowienia umowy są następujące:

1) ryzyko niespłacenia wierzytelności przez dłużnika obciąża faktoranta, tzn. faktor zwraca mu fakturę za sprzedaż w wypadku jej nieściągalności i nie dokonuje zwrotu dyskonta i prowizji,

2) dyskonto i prowizja są pobierane jednorazowo w momencie przelewu środków na rachunek bankowy faktora,

3) faktor blokuje 10% sumy należnej spółce "X" do czasu otrzymania od dłużnika (spółki "Y") pełnej kwoty wierzytelności, co wynosi 5 839 zł ,

4) kwota postawiona do dyspozycji spółki "X" wynosi 52 551zł (61 000 zł - 2 000 zł – 610 zł - 5 839 zł).

Wykorzystując przedstawione dane sformułować i zaksięgować niezbędne operacje gospodarcze. Zadanie 1.8. (faktoring niewłaściwy) Spółka „MECH” S.A. zawarła z firmą faktoringową umowę, na mocy której faktor przejął jej wierzytelność. Wartość brutto faktury wynosi 122.000 zł. (w tym 22% VAT), a termin płatności 50 dni od daty wystawienia faktury. Umowa zawiera następujące postanowienia:

• roczna stopa dyskonta wynosi 20%, • prowizja faktora wynosi 0,5% wartości brutto, • dyskonto i prowizja są pobierane jednorazowo w momencie przelewu środków na

rachunek spółki. • faktor blokuje 10% należnej spółce kwoty do czasu zapłaty przez dłużnika całej kwoty z

faktury. Kwoty wpłacone przez dłużnika są zarachowywane przez faktora na spłatę kwoty pożyczki udzielonej spółce MECH. Jeżeli dłużnik nie spłaci należności, to faktor zwraca spółce MECH fakturę nie dokonując zwrotu dyskonta i prowizji. Dłużnik został powiadomiony o zawartej umowie i w wyznaczonym terminie 70 dni spłacił 50% kwoty wierzytelności. Z uwagi na niespłacenie w terminie pełnej kwoty wynikającej z faktury, faktor zwrócił ją spółce. Jednocześnie zaliczył na poczet spłaty kwotę zablokowaną i pobrał pozostałą niespłaconą kwotę z rachunku bieżącego spółki. Zadanie 1.9. (faktoring niewłaściwy) Spółka cywilna zawarła z bankiem umowę o usługę faktoringu, na mocy której z dniem wystawienia faktury przez spółkę cywilną bank przejmuje jej wierzytelność wobec spółki z o.o. za sprzedane produkty. Zgodnie z postanowieniami umowy całkowite ryzyko nieściągnięcia należności od spółki z o.o. przejmuje faktor (faktoring właściwy).W myśl umowy, w dniu wystawienia faktury przez spółkę cywilną bank ma przekazać faktorantowi (spółce cywilnej) kwotę w wysokości wartości brutto wynikającej z faktury pomniejszonej o: - prowizję, - odsetki dyskontowe, - 22% VAT od sumy kwot prowizji i odsetek dyskontowych. Prowizja faktora wynosi 0,5% przejętej wierzytelności brutto. Umowna roczna stopa dyskonta wynosi 10% przejętej wierzytelności brutto. Wartość brutto wierzytelności wynikającej z faktury wynosi 122.000 zł. W fakturze wyznaczono 60-dniowy termin płatności. Temat 2: Forfaiting Wprowadzenie Umowa forfaitingu należy do kategorii umów nienazwanych (w prawie cywilnym). Istotą tej umowy jest sprzedaż przez zbywcę (sprzedawcę lub dostawcę towarów i usług - forfetystę) na rzecz nabywcy (instytucji forfaitingowej - forfaitera) wierzytelności, do uregulowania których zobowiązany jest odbiorca towarów i usług (dłużnik forfaitingowy). Forfaiting


spełnia zatem funkcje zbliżone do faktoringu (bardziej rozpowszechnionej w praktyce formy obrotu wierzytelnościami).

Różnice między faktoringiem a forfaitingiem Faktoring Forfaiting

Krótkoterminowa forma finansowania (do 180 dni). Średnio i długoterminowa forma finansowania (od 6 miesięcy do 7 i więcej lat).

Przedmiotem umowy jest na ogół finansowanie na podstawie wierzytelności wynikających z umowy dostawy i sprzedaży wyrobów oraz usług; rzadko dotyczy obrotu wekslowego.

Zazwyczaj dotyczy obrotu wekslowego; przedmiotem umowy są wierzytelności w wekslach oraz objęte akredytywami, a także wynikające z umów leasingu i wierzytelności księgowe.

Przedmiotem mogą być wszystkie wierzytelności przysługujące wobec danego odbiorcy lub w stosunku do wszystkich odbiorców.

Przedmiotem umowy jest z reguły jedna, indywidualnie oznaczona wierzytelność pieniężna.

W ofercie faktora znajduje się cały zestaw usług, wśród których finansowanie nie musi odgrywać najważniejszej roli.

Celem jest finansowanie wierzytelności i temu są podporządkowane wszystkie czynności.

Finansowanie obrotu krajowego, a także eksportu. Finansowanie tylko eksportu. Dłużnik jest zazwyczaj informowany (poza faktoringiem tajnym) o zawarciu umowy.

Dłużnik często nie wie o zawarciu transakcji.

Wykupowi mogą podlegać niskie wartościowo wierzytelności pieniężne (małe kwoty ale duża liczba wierzytelności).

Wykupowi podlegają duże wartościowo wierzytelności (jedna wierzytelność na wysokie kwoty).

Faktor wykupuje 50-90% wartości faktury. Forfaiter wykupuje 100% wartości faktury. Faktor finansuje dostawce na ogół we własnym imieniu i na własne ryzyko.

Często tworzone są konsorcje forfaiterów celem zgromadzenia środków finansowania danej transakcji, co umożliwia rozłożenie ryzyka między kilka podmiotów finansujących.

Faktor nie musi przejmować ryzyka. Finansowanie tylko bez regresu (z przejęciem ryzyka). Usługa tańsza od forfaitingu. Koszty są wysokie, ze względu na bezregresowy charakter. Na

koszty te składa się dyskonto, marża forfaitera, opłaty dodatkowe dotyczące dni, w których mimo wymagalności należności nie ma wpływu środków pieniężnych oraz opłaty związane z wycofaniem się którejś ze stron.

Faktor stosuje zabezpieczenia, gdyż liczy się ze stratami. Nie stosuje się dodatkowych zabezpieczeń, gdyż forfaiter wyklucza z reguły poniesienie strat.

Zadanie 2.1. (forfaiting właściwy) Firma „KWAS” S.A. wykazuje w księgach rachunkowych należność z tytułu eksportu preparatów chemicznych w kwocie 610 000 zł, w tym, 110 000 zł VAT. Termin płatności faktury określono na 6 miesięcy. W celu przyspieszenia wpływu należności zawarto umowę forfaitingu z bankiem (forfaiter). W związku z tym w księgach rachunkowych foretysty należy ująć następujące operacje gospodarcze: 1. Sprzedaż wierzytelności (połączona z zawiadomieniem o tym fakcie dłużnika):

a) cena sprzedaży wierzytelności 450 000 zł 2. Wyksięgowanie wierzytelności według wartości nominalnej 610 000 zł 3. Wpływ zapłaty od forfaitera za przeniesioną wierzytelność 450 000 zł W księgach rachunkowych forfaitera wystąpiły następujące operacje gospodarcze: 1. Przejęcie wierzytelności będącej przedmiotem umowy: a) wartość nominalna wierzytelności wynikająca z umowy 610 000 zł b) cena nabycia wierzytelności wynikająca z dokumentu źródłowego 450 000 zł c) zarachowanie kwoty dyskonta (wynagrodzenia) do rozliczenia 160 000 zł 2. Zapłata forfetyście za przejętą wierzytelność 450 000 zł 3. Zapłata dłużnika za przejętą wierzytelność 610 000 zł 4. Przeksięgowanie dyskonta na przychody finansowe 160 000 zł Polecenia do wykonania: Zaksięgować operacje gospodarcze w księgach rachunkowych foretysty i forfaitera. Zadanie 2.2. (forfaiting niewłaściwy) Założenia jak w zadaniu 2.1., z tą różnicą, że ryzyko nieściągalności należności jest dzielone między forfaitera i foretystę. W księgach rachunkowych foretysty należy zaksięgować następujące operacje gospodarcze związane z realizacją umowy forfaitingowej: 1. Przeksięgowanie wartości nominalnej wierzytelności z tytułu eksportu 610 000 zł 2. Dokumenty źródłowe (faktura, nota księgowa, wyciąg bankowy) potwierdzające:


a) potrącenie przez forfaitera kwoty dyskonta zaliczanego w koszty 160 000 zł b) zablokowanie kwoty umownej jako zabezpieczenia ewentualnych roszczeń forfaitera na wypadek niewypłacalności dłużnika forfaitingowego 100 000 zł c) wpływ na rachunek bieżący kwoty należnej wynikającej z ustaleń umownych, (pomniejszonej o dyskonto i kwotę zablokowaną) 350 000 zł d) wartość ogółem wierzytelności przeniesionej na forfaitera 610 000 zł 3. Zaliczenie na spłatę pożyczki forfaitingowej całości zapłaconej przez dłużnika wierzytelności - na podstawie zawiadomienia forfaitera: 4. Wpływ na rachunek bankowy kwoty odblokowanej przez forfaitera w związku z rozliczeniem pożyczki forfaitingowej: Polecenia do wykonania: Zaksięgować operacje gospodarcze u forfetysty. Temat 3: Leasing

Leasing w ustawie o rachunkowości Art. 3 uor: 4.Jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze

stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, środki te i wartości zalicza się do aktywów trwałych korzystającego, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

1)przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta, 2)zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od

wartości rynkowej z dnia nabycia, 3)okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka

trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego,

4)suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz korzystającego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie,

5)zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie,

6)przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający,

7)przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.

5.W przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w ust. 4, oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów trwałych jako należności.

6.W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlega obowiązkowi badania i ogłoszenia w myśl art. 64 ust. 1, to może on dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować ust. 4 i 5

Ujmowanie leasingu w sprawozdaniu finansowym1

SPRAWOZDANIE FINANSOWE KORZYSTAJĄCEGO

(Leasing finansowy - umowa spełnia co najmniej jeden warunek wymieniony w art. 3, ust. 4 UOR) BILANS

AKTYWA PASYWA

ŚRODKI TRWAŁE ZOBOWIĄZANIA

z tytułu długu pozostałego(kapitał pozostały do spłaty)

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT KOSZTY I STRATY PRZYCHODY I ZYSKI

AMORTYZACJA + CZĘŚĆ ODSETKOWA(część odsetkowa liczona w sposób odzwierciedlający stałą okresową stopę zwrotu długu pozostałego

PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

1 http://www.bre-leasing.pl/ogolne/dlaczego_aspekty2.html


- MSR-17 "Leasing")

SPRAWOZDANIE FINANSOWE FINANSUJĄCEGO (Leasing finansowy - umowa spełnia co najmniej jeden warunek wymieniony w art. 3, ust. 4 UOR)

BILANS AKTYWA PASYWA

NALEŻNOŚCI zdyskontowane wewnętrzną stopą zwrotu (IRR)

raty leasingowe oraz wartość resztowa (niespłacony kapitał)

ZOBOWIĄZANIA w zależności od źródeł refinansowania np. kredyt bankowy

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

KOSZTY I STRATY PRZYCHODY I ZYSKI

KOSZTY z tytułu odsetek od refinansowania + koszty stałe

PRZYCHODY z części odsetkowej rat leasingowych. Rozliczane w

sposób odzwierciedlający stałą okresową stopę zwrotu długu pozostałego

(MSR 17 - "Leasing")

Podatkowe skutki umów leasingowych

Umowa leasingowa, według której prawo do amortyzacji przysługuje finansującemu

(leasing finansowy)

Umowa leasingowa, według której prawo do amortyzacji przysługuje korzystającemu

(leasing operacyjny) Zakres przychodów finansującego

Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy, w

tym także opłaty wstępne, są dla finansującego przychodem podatkowym w pełnej wysokości.

Do przychodów finansującego zalicza się opłaty należne od korzystającego w podstawowym okresie

umowy, ale tylko w wysokości przekraczającej spłatę wartości przedmiotu umowy.

Traktowanie wydatków związanych z nabyciem przedmiotu umowy przez finansującego Wydatek związany z nabyciem przedmiotu umowy nie jest kosztem podatkowym, natomiast kosztem uzyskania przychodu są dla finansującego odpisy

amortyzacyjne dokonane przez okres trwania umowy. Należy pamiętać, że amortyzacja może być naliczana metodą liniową lub degresywną. Nie można jednak

stosować podwyższonych stawek amortyzacyjnych w wypadku używania składników w pogorszonych

warunkach, gdyż finansujący nie zna tych warunków.

Wydatek poniesiony na nabycie przedmiotu umowy nie jest kosztem podatkowym, finansujący nie

dokonuje również odpisów amortyzacyjnych od tego przedmiotu.

Traktowanie wydatków związanych z umową leasingową przez korzystającego Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy, w

tym także opłaty wstępne, są dla korzystającego kosztem uzyskania przychodów w pełnej wysokości.

Do kosztów korzystającego zalicza się raty leasingowe w podstawowym okresie umowy, ale tylko

w wysokości przekraczającej spłatę wartości przedmiotu umowy.

Test: 1. W Polsce leasing jest unormowany przez:

a) kodeks cywilny b) ustawę o rachunkowości c) ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych

2. Umowa leasingu jest: a) umową nienazwaną zbliżoną do dzierżawy b) umową nienazwaną zbliżoną do najmu c) umową nazwaną

3. Stronami leasingu są: a) korzystający i finansujący b) lesingodawca i leasingobiorca


c) najemca i wynajmujący 4. Przedmiotem leasingu są zgodnie z prawem bilansowych:

a) rzeczy, b) wartości niematerialne i prawne, c) żadne z powyższych.

5. Przedmiotem leasingu są zgodnie z kodeksem cywilnym: a) rzeczy b) wartości niematerialne i prawne c) żadne z powyższych

6. Kodeks cywilny przewiduje następujące rodzaje leasingu: a) operacyjny b) finansowy c) żadne z powyższych

Zadanie 3.1. (Ewidencja leasingu finansowego po stronie korzystającego) 1. Na podstawie umowy leasingowej przyjęto do użytkowania maszyny produkcyjne:

a) wartość maszyn .......................................................................................... 10 000 zł b) naliczone z góry odsetki za cały okres trwania umowy ............................... 1 200 zł c) razem .......................................................................................................... 11 200 zł

2. Zapłacono ratę firmie leasingowej(finansującemu) (WB) ........................................... 200 zł 3. Przeksięgowano odsetki do kosztów bieżącego okresu ................................................. 20 zł Polecenia do wykonania: Zaksięgować operacje gospodarcze w księgach rachunkowych korzystającego (leasingobiorcy). Zadanie 3.2. (Ewidencja leasingu finansowego po stronie finansującego i korzystającego) W listopadzie 200X r. miały miejsce następujące operacje gospodarcze: 1. Otrzymano fakturę VAT za maszyny zakupione z zamiarem przekazania w leasing:

a) wartość netto............................................................................................. 500 000 zł b) podatek VAT ............................................................................................ 110 000 zł c) razem ........................................................................................................ 610 000 zł

2. Zawarto umowę leasingową, zgodnie z którą odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Zgodnie z treścią umowy wystawiono korzystającemu fakturę VAT:

a) część kapitałowa....................................................................................... 500 000 zł b) odsetki za cały okres umowy.................................................................... 100 000 zł c) podatek VAT dotyczący części kapitałowej (22%) ................................. 110 000 zł d) razem ........................................................................................................ 710 000 zł

3. (WB) Spłacono zobowiązanie wobec dostawcy maszyn........................................ 610 000 zł 4. Wystawienie faktury za ratę leasingową za pierwszy miesiąc:

a) część kapitałową........................................................................................... 5 000 zł b) część odsetkową ........................................................................................... 1 000 zł c) podatek VAT ................................................................................................ 1 100 zł d) razem ............................................................................................................ 7 100 zł

5. (WB) Wpłata od korzystającego raty za pierwszy miesiąc......................................... 7 100 zł 6. Wystawienie faktury za ratę leasingową za drugi miesiąc:

a) część kapitałową........................................................................................... 5 000 zł b) część odsetkową ........................................................................................... 1 000 zł c) podatek VAT ................................................................................................ 1 100 zł d) razem ............................................................................................................ 7 100 zł

7. (WB) Wpłata od korzystającego raty za drugi miesiąc............................................... 7 100 zł Polecenia do wykonania:


Zaksięgować operacje gospodarcze w księgach rachunkowych finansującego. Sformułować operacje gospodarcze, które wystąpią u korzystającego i dokonać ich ewidencji. Zaksięgować amortyzację za dwa kolejne miesiące w kwocie 900 zł/miesiąc. Zadanie 3.3. (Ewidencja leasingu operacyjnego u korzystającego i finansującego) Firma „BUSS” (korzystający) przyjęła do użytkowania samochód ciężarowy VW BUS na podstawie umowy leasingu z firmą „LEND _ LEASE” S.A, która nabyła go za 120 000 zł + 22% VAT. Zgodnie z umową odpisów amortyzacji dokonuje finansujący (Metoda liniowa, stopa amortyzacji 20%) Miesięczna opłata leasingowa wynosi 3 000 zł netto + 22% VAT. Polecenia do wykonania: Sformułować operacje gospodarcze (umowa oraz opłaty leasingowe przez dwa miesiące) i zaksięgować je w księgach rachunkowych finansującego i korzystającego. Zadanie 3.4. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym) Firma zawarła umowę, na podstawie której przekazała korzystającemu do użytkowania środek trwały o wartości godziwej 100 000 zł na okres 3 lat. Opłatę roczną ustalono na poziomie 12 000 zł. Umowa nie zawiera zapisu o przeniesieniu własności przedmiotu na korzystającego po zakończeniu umowy ani o prawie do nabycia przedmiotu umowy na korzystnych dla korzystającego warunkach. Nie przewidziano również możliwości zawarcia kolejnej umowy. Przedmiot umowy jest typowy i nie został dostosowanych do indywidualnych wymagań korzystającego. Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności przedmiotu umowy wynosi 10 lat. Polecenia do wykonania:

1. Przedstawić zawarcie i realizację umowy przez cały okres leasingu w księgach rachunkowych finansującego i korzystającego, pomijając kwestię podatku od towarów i usług.

2. Wskazać, w jaki sposób skutki umowy będą wpływały na sprawozdanie finansowe obu stron umowy.

Zadanie 3.5. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym) Spółka akcyjna „OLA” zawarła umowę leasingu finansowego środka trwałego o wartości godziwej 150 000 zł na okres 5 lat. Korzystającym jest spółka z o.o. „ZUZIA”, niepodlegająca obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta. Opłaty według umowy zostały rozłożone równomiernie, w każdym roku po 40 000 zł. Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego wynosi 10 lat, a stopa amortyzacji według updop została określona na 10%. Kierownik firmy „ZUZIA” podjął decyzję o prezentowaniu w wyniku finansowym skutków umowy leasingowej zgodnie z prawem podatkowym. Polecenia do wykonania:



Zadanie 3.6. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym) Przedsiębiorstwo „MODEL” S.A. zawarło umowę leasingu finansowego na okres 5 lat ze spółką „BADACZ” S.A. Przedmiotem leasingu jest maszyna o wartości godziwej 150 000 zł.


Roczne opłaty w kwocie 40 000 zł zostały rozłożone równomiernie. Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności maszyny wynosi 7 lat. Polecenia do wykonania:



Zadanie 3.7. (klasyfikacja umów leasingu, ujmowanie umów leasingowych w księgach rachunkowych oraz w sprawozdaniu finansowym) Przedsiębiorstwo „GROSZKI” S.A. zawarło umowę leasingu finansowego na okres 5 lat ze spółką „KOWALE” S.A. Przedmiotem leasingu jest maszyna o wartości godziwej 150 000 zł. Roczne opłaty w kwocie 40 000 zł zostały rozłożone równomiernie. Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności maszyny wynosi 7 lat. Korzystający zdecydował się na ujęcie zobowiązań leasingowych w kwocie obejmującej raty kapitałowe oraz odsetki. Polecenia do wykonania:



Zadanie 3.8. Firma leasingowa (finansujący) zobowiązała się oddać spółce z o.o. „Gama”, która nie jest zobowiązana do badania sprawozdań finansowych, do używania na 24 miesiące samochód dostawczy „Star” o oferowanej wartości netto 50.000zł. Integralną część umowy stanowi harmonogram finansowy, którego warunki są następujące: • Opłata wstępna 11.000zł + VAT, • 23 raty po 2.100zł + VAT, • po zakończeniu umowy i zapłaceniu wszystkich rat przez korzystającego samochód zostanie sprzedanych za 8.000zł +VAT. Z przedstawionych założeń wynika, że: 1) okres, na jaki została zawarta umowa stanowi 40% normatywnego okresu używania środka trwałego, gdyż zgodnie z wykazem stawek amortyzacyjnych dla środków transportu okres normatywnego używania wynosi 5 lat, 2) suma opłat leasingowych wynosi 59.300zł (11.000zł + 48.300zł), czyli odpowiada co najmniej wartości początkowej środka trwałego. Jednak w umowie nie ma informacji o tym, że odpisy amortyzacyjne dokonuje finansujący, czyli zgodnie z prawem podatkowym umowa będzie traktowana jako umowa leasingu operacyjnego. Na podstawie przedstawionych założeń określić przychody i koszty dla finansującego i korzystającego oraz ułożyć i zaksięgować operacje gospodarcze w księgach rachunkowych finansującego i korzystającego. Zadanie 3.9. Jednostka otrzymała na podstawie umowy leasingowej środek trwały o wartości 10.000zł, który amortyzuje się metodą liniową przy wykorzystaniu 30% stawki amortyzacyjnej. Wybrane warunki umowy są następujące: • Opłata wstępna 2.080zł plus 22% podatku VAT, • 36 rat leasingowych po 250 zł plus 22% podatku VAT, co wynosi 9.000zł plus podatek VAT. Wykaz operacji będzie następujący: 1. Przyjęcie środka trwałego 10.000 zł


2. Zaksięgowanie odsetek leasingowych: a) za okres umowy 1.080 zł b) zaliczenie odsetek do kosztów w okresie, którego dotyczą

3. Naliczanie odpisów amortyzacyjnych (np. 3.000 zł rocznie) 4. Otrzymanie faktury za opłatę wstępną 2.000 zł plus VAT 440zł 5. Rozliczenie otrzymanej faktury za opłatę wstępną:

a) zaksięgowanie naliczonego podatku VAT 440 zł b) zaksięgowanie wartości netto opłaty leasingowej 2.000 zł

6. Otrzymanie faktury za ratę leasingową 250zł plus VAT 55 zł 7. Rozliczenie otrzymanej faktury za ratę leasingową:

a) zaksięgowanie naliczonego podatku VAT 55 zł b) zaksięgowanie wartości netto raty leasingowej 250 zł

8. Przeksięgowanie związane z kontem "Pozostałe rozrachunki rozliczane bilansowo": a) opłata wstępna 2.000 zł b) rata leasingowa 250 zł

Zaksięguj wymienione operacje. Zadanie 3.10. (Ustalanie wartości hipotetycznej) Wartość początkowa środka trwałego przekazanego w leasing operacyjny wynosiła 60 000 zł. Okres umowy leasingowej określono na 3 lata, stopa amortyzacji wynosi 10%. Ustalić wartość hipotetyczną środka trwałego. Zadanie 3.11. (Ewidencja leasingu u korzystającego) Jak należy ująć w księgach rachunkowych operacje związane z leasingiem operacyjnym samochodu osobowego, gdy dla celów bilansowych umowa ta spełnia warunki leasingu finansowego? Spółka podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Zadanie 3.12. (Ewidencja leasingu u korzystającego) Jednostka podpisała umowę o leasing operacyjny wózka magazynowego. Otrzymała od finansującego pierwszą fakturę na opłatę administracyjną i wstępną opłatę leasingową. Jak ująć wymienione opłaty w księgach rachunkowych? Zadanie 3.13. (Ewidencja leasingu u korzystającego) Spółka z o.o. zawarła umowę leasingu, której przedmiotem jest aparatura medyczna. Umowa została zawarta na czas oznaczony (2 lata) i zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. Spółka otrzymała fakturę na kwotę brutto: 16 600 zł, w tym podatek VAT (7%): 1 086 zł, która obejmuje: - część kapitałową: 14 002 zł, - część odsetkową: 1 512 zł, - podatek VAT: 1 086 zł. Zgodnie z warunkami umowy opłata wstępna obejmuje spłatę kapitału w kwocie netto: 1.396 zł i podatek VAT w całości: 1 086 zł. Kolejne raty miesięczne wynoszą po 588 zł, w tym rata kapitałowa: 525 zł i rata odsetkowa: 63 zł. Podatek VAT naliczony nie podlega odliczeniu. Spółka przyjęła 14% stawkę amortyzacji. Polecenia do wykonania: Zaksięgować operacje gospodarcze. Zadanie 3.14. Wprowadziliśmy do ewidencji bilansowej środków trwałych spółki jawnej urządzenia o jednostkowej wartości początkowej 2.950 zł. Są to urządzenia używane na podstawie umowy leasingu finansowego - w rozumieniu przepisów bilansowych i podatkowych. Czy fakt, że są to urządzenia pochodzące z leasingu nie wykluczał możliwości dokonania jednorazowego


odpisu amortyzacyjnego ich wartości początkowych? Jak powinna przebiegać ewidencja księgowa nabycia tych urządzeń w drodze leasingu finansowego?

Temat 4: Rachunkowość jednostek w stanie upadłości lub likwidacji

Klasyfikacja postępowania upadłościowego według prawa upadłościowego i naprawczego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie puin

Wypłacalność spółki a zasady jej rozwiązania Źródło: Opracowanie własne

Zgodnie z art. 29 uor:

1. Jeżeli założenie kontynuacji działalności nie jest zasadne, to wycena aktywów jednostki następuje po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. W takim przypadku jednostka jest również obowiązana utworzyć rezerwę na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności (na przykład rezerwy na odprawy dla pracowników).

2. Wycena po cenach sprzedaży netto i utworzenie rezerwy następują w szczególności w przeddzień postawienia jednostki w stan likwidacji (jeżeli nie jest ona spowodowana prywatyzacją przedsiębiorstwa

UPADŁOŚĆ

Upadłość z możliwością zawarcia układu

Upadłość obejmująca likwidację majątku

Z zachowaniem prawa zarządu majątkiem przez

upadłego

Bez prawa zarządu majątkiem przez

upadłego

Nadzorca sądowy Zarządca sądowy Syndyk

Wystąpienie przesłanek rozwiązania spółki

Spółka wypłacalna, której rozwiązanie następuje na

podstawie decyzji wspólników. Jej majątek po spłacie zobowiązań jest

dzielony między wspólników

Spółka niewypłacalna, której majątek jest przeznaczony na

zaspokojenie wierzycieli

Likwidacja – na podstawie przepisów Kodeksu Spółek Handlowych

Upadłość – na podstawie Prawa upadłościowego i naprawczego

Rozwiązanie spółki w drodze wykreślenia z rejestru przedsiębiorców


państwowego) lub w stan upadłości, na koniec roku obrotowego, jeżeli na dzień zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy jednostka nie będzie kontynuowała działalności, na koniec roku obrotowego przypadającego w czasie trwania postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego, a także w przeddzień przekazania, podziału lub sprzedaży jednostki, jeżeli odpowiednia umowa nie przewiduje przyjęcia za podstawę rozliczeń wartości majątku ustalonej przy założeniu, że działalność gospodarcza będzie przez jednostkę kontynuowana.

3. Różnica powstała w wyniku wyceny oraz utworzenia rezerwy, o której mowa w ust. 1 art. 29 uor wpływa na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.

4. Wszczęcie postępowania naprawczego lub zmiana formy prawnej jednostki nie stanowi przeszkody do uznania, że działalność będzie kontynuowana, jeżeli odpowiednia umowa nie przewiduje obniżenia wartości wykazanych w bilansie aktywów i pasywów.

Schemat 4. Algorytm postępowania syndyka przy sprzedaży majątku jednostki z stanie upadłości

Uwaga Sprzedaż przedsiębiorstwa jako całości wymaga powołania rzeczoznawcy majątkowego Koniec

Czy sprzedaż przedsiębiorstwa jako całości jest najkorzystniejsza ze względów ekonomicznych? (art. 316 puin)

Syndyk zwraca się z wnioskiem do sędziego komisarza o wyznaczenie biegłego, którego zadaniem jest dokonanie oceny przedsiębiorstwa

tak

nie

Czy sprzedaż zorganizowanych części przedsiębiorstwa jako całości jest najkorzystniejsza ze względów ekonomicznych? (art. 318 puin)

nie

tak

Syndyk zwraca się z wnioskiem do sędziego komisarza o wyznaczenie biegłego, którego zadaniem jest dokonanie oceny zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Sprzedaż poszczególnych składników majątku zgodnie z zasadami określonymi w puin bez konieczności powoływania biegłego

Czy wartość majątku przewyższa planowane koszty postępowania upadłościowego?

tak

Umorzenie postępowania upadłościowego spowodowane niedoborem majątku nie

Sprzedaż przedsiębiorstwa jako całości

Sprzedaż zorganizowanych części przedsiębiorstwa


Etapy i czynności związane z prowadzeniem rachunkowości jednostki w stanie likwidacji

Etap Zakres czynności Regulacja prawna

Dzień poprzedzający postawienie

jednostki w stan upadłości

− przeprowadzenie inwentaryzacji aktywów i pasywów,

− wycena składników majątkowych, − zamknięcie ksiąg rachunkowych, − sporządzenie sprawozdania

finansowego

Art. 26, ust. 4 uor, art. 29 uor, art. 12, ust. 2, pkt 6 uor, art. 45, ust 1 uor

Dzień postawienia

jednostki w stan upadłości

− otwarcie ksiąg rachunkowych, − sporządzenie bilansu otwarcia

(składniki kapitału własnego łączy się w jeden kapitał)

Art. 12, ust. 1, pkt 5 uor, art. 36, ust. 3 uor

Po ogłoszeniu upadłości i

wyznaczeniu syndyka

− przeprowadzenie inwentaryzacji, − wycena masy upadłościowej, − sporządzenie listy wierzytelności, − zbycie masy upadłościowej, − zaspokojenie wierzycieli

Art. 57, 61, 68, 306, 342 puin

Zakończenie postępowania

upadłościowego

− przeprowadzenie inwentaryzacji pozostałych aktywów i pasywów,

− zamknięcie ksiąg rachunkowych i sporządzenie sprawozdania finansowego,

− sporządzenie sprawozdania z działalności syndyka,

− wystąpienie do sądu o skreślenie jednostki z rejestru.

Art. 12, ust. 2, pkt 2 uor, art. 45, ust. 1 uor

Kategorie wierzytelności uszeregowane według kolejności spłaty

Kategoria Wybrane wierzytelności Pierwsza − koszty postępowania upadłościowego,

− należności ze stosunku pracy oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe pracowników,

− renty należne za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,

− należności powstałe wskutek czynności syndyka albo zarządcy, − należności z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości

umów wzajemnych, których wykonania żądał syndyk albo zarządca, − należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości − należności, które powstały z czynności upadłego dokonanych za zgodą

nadzorcy sądowego;


Kategoria Wybrane wierzytelności Druga − podatki oraz inne daniny publiczne oraz niepodlegające zaspokojeniu w

kategorii pierwszej − należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należne za ostatni

rok przed datą ogłoszenia upadłości wraz z należnymi od nich odsetkami i kosztami egzekucji

Trzecia − inne wierzytelności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w kategorii czwartej, wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji,

− wierzytelność nabyta w drodze przelewu lub indosu po ogłoszeniu upadłości, jeżeli nie podlega zaspokojeniu w kategorii czwartej,

Czwarta − odsetki, które nie należą do wyższych kategorii w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał

− sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów

Źródło: Opracowanie własne na podstawie art. 342 – 344 puin.

Zadanie 4.1. (Test)

1. Sprawozdanie finansowe jednostek postawionych w stan upadłości: a) podlega badaniu przez biegłego rewidenta, b) jest sporządzane zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny, c) składa się bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej.

2. Kapitały jednostek postawionych w stan upadłości lub likwidacji łączy się w jeden kapitał podstawowy:

a) na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości lub otwarcie likwidacji, b) na dzień ogłoszenia upadłości lub otwarcia likwidacji, c) na każdy dzień bilansowy.

3. Ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu powoduje konieczność: a) zamknięcia i otwarcia ksiąg rachunkowych, b) sporządzenia sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający ogłoszenie

upadłości, c) wydania syndykowi majątku oraz ksiąg rachunkowych.

4. Ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku wiąże się z obowiązkiem: a) przeprowadzenia inwentaryzacji aktywów i pasywów, b) zamknięcia i otwarcia ksiąg rachunkowych, c) wydania syndykowi majątku oraz ksiąg rachunkowych.

5. Sąd może odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli: a) zobowiązania jednostki nie przekraczają 10% sumy bilansowej, b) majątek jednostki nie pokryje kosztów postępowania sądowego, c) okres zaprzestania spłaty zobowiązań jest krótszy niż 6 miesięcy.

Zadanie 4.2. (Przesłanki upadłości) Bilans VGK Sp. z o.o. na dzień 31.12.2005 został ujęty w tabeli. Bilans VGK Sp z o.o. na dzień 31.12.2005

Aktywa Kwota Pasywa Kwota A. Aktywa trwałe 1. Wartości niematerialne i prawne 2. Środki trwałe

120 000

20 000100 000

A. Kapitały własne 1. Kapitał (fundusz) podstawowy 2. Kapitał (fundusz) zapasowy 3. Kapitał (fundusz) z

aktualizacji wyceny 4. Wynik finansowy (strata)

-20 00050 00010 00020 000

- 100 000


B. Aktywa obrotowe 1. Materiały 2. Towary 3. Należności z tytułu dostaw 4. Rachunki bankowe

181 00030 00050 000

100 0001 000

B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

1. Rezerwy na zobowiązania 2. Kredyty bankowe 3. Zobowiązania z tytułu dostaw

321 00021 000

100 000200 000

Suma bilansowa 301 000 Suma bilansowa 301 000

Zadanie 4.3. (Ujmowanie kapitału własnego w spółkach postawionych w stan upadłości) W sprawozdaniu finansowym VGK Spółka z o.o. na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości ujęto następujące składniki kapitału własnego: - kapitał zakładowy 50 000 zł - kapitał zapasowy 10 000 zł - kapitał z aktualizacji wyceny -136 000 zł - zysk (strata) brutto -100 000 zł Przedstawić ewidencję scalania kapitału podstawowego na dzień ogłoszenia upadłości. Wskazać, w jakiej kwocie zostanie wykazany kapitał podstawowy w bilansie otwarcia.

Zadanie 4.4. (Ewidencja kosztów postępowania upadłościowego) Salda początkowe wybranych kont na dzień 1 czerwca 2006 r. są następujące:

− Rezerwy 121 000 zł, w tym koszty postępowania upadłościowego 100 000 zł Pozostałe salda kont zostały ujęte na kontach (oznaczyć X). W czerwcu 2006 roku w

VGK spółka z o.o. w stanie upadłości miały miejsce następujące operacje gospodarcze: 1. Syndyk sprzedał samochód ciężarowy VW:

a) wartość początkowa 150 000 zł b) dotychczasowe umorzenie 65 000 zł c) cena sprzedaży (Fa VAT) 80 000 zł + 22% VAT (17 600 zł) 97 600 zł

2. Syndyk sprzedał materiał ALFA: a) cena nabycia 30 000 zł b) odpisy aktualizujące wartość materiałów 21 000 zł c) cena sprzedaży (Fa VAT) 8 000 zł + 22% VAT (1760 zł) 9 760 zł

3. Naliczono wynagrodzenie brutto syndyka i pracowników 5 000 zł 4. Składki ZUS obciążające pracodawcę (dotyczy operacji 3) 1 000 zł 5. Miesięczny odpis amortyzacji środków trwałych 500 zł Ująć na kontach syntetycznych i analitycznych (w wypadku konta 8 – Rezerwy) operacje gospodarcze, które nastąpiły w czerwcu 2006, wiedząc że utworzona rezerwa na koszty postępowania w kwocie 100 000 zł obejmuje takie pozycje jak:

− Rezerwa na koszty wynagrodzeń 60 000 zł − Rezerwa na ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 5 000 zł − Rezerwa na koszty usług obcych 30 000 zł − Rezerwa na koszty amortyzacji 5 000 zł

Zadanie 4.5. (Wycena składników majątkowych jednostek postawionych w stan upadłości)

W dniu 1 czerwca 2006 roku sąd ogłosił upadłość spółki z o.o. VGK obejmującą likwidację majątku. Wyznaczony syndyk przeprowadził spis inwentarza, ustalając stan masy upadłości na godzinę 000 tego dnia. Składniki ujęte w spisie z natury wraz z ich wyceną zawiera tabela 4.1. Inne składniki aktywów zweryfikowane w drodze weryfikacji oraz potwierdzenia sald zawiera tabela 4.2.

1. Ustalić skład masy upadłości i określić jej wartość, 2. Ustalić wartość składników majątku na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości

według puin oraz uor.


Tabela 4.1. Spis inwentarza wraz z wyceną jego składników w Spółce z o.o. VGK na dzień 1 czerwca 2006

Wycena mienia na podstawie ksiąg rachunkowych Lp. Składnik aktywów Cena nabycia

(koszt wytworzenia)

Odpisy amortyzacyjne

Odpisy aktualizujące z tytułu utraty

wartości

Wartość netto – odpisy

aktualizujące (kol. 3-4-5)

Wartość godziwa

Wartość bilansowa

(niższa z kol. 6 lub 7)

1 2 3 4 5 6 7 8 1. Program FK 30 000 12 000 - 18 000 20 000 2. Samochód ciężarowy

STAR, objęty zastawem 120 000 80 000 25 000 15 000 18 000

3. Samochód dostawczy VW 150 000 50 000 10 000 90 000 85 000 4. Tokarka ROBO-6 20 000 6 000 - 14 000 15 000 5. Materiał ALFA 30 000 - 20 000 10 000 9 000 6. Towar A 50 000 - 10 000 40 000 45 000 7. Produkt gotowy X 12 000 - - 12 000 15 000 RAZEM 232 000 148 000 65 000 199 000 207 000

Tabela 4.2. Pozostałe składniki aktywów spółki z o.o. VGK w dniu ogłoszenia upadłości

Wycena mienia na podstawie ksiąg rachunkowych

Lp. Składnik aktywów

Wartość ewidencyjna

Odpisy aktualizujące

Wartość ewidencyjna –

odpisy aktualizujące (kol. 3 – 4)

Wartość godziwa

Wartość bilansowa (niższa z kol. 6 lub

7)

1 2 3 4 5 6 7 1. Środki na wyodrębnionym rachunku Zakładowego

Funduszu Świadczeń Socjalnych 20 000 - 20 000 20 000

2. Należności z tytułu dostaw i usług 200 000 120 000 80 000 40 000 3. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów

(czynne) – ubezpieczenie budynku biurowego za rok z góry

12 000 2 000 10 000 - -

Zadanie 4.6. (Wycena majątku jednostek postawionych w stan upadłości) Na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości VGK Spółki z o. o. przeprowadzono wycenę składników majątku, których wartość wynikającą z ewidencji oraz wartość godziwą przedstawiono w tabeli 4.3. Lp. Składnik aktywów Wartość wynikająca z

ewidencji2 Wartość godziwa Kwota odpisu

aktualizującego (kol. 3-4)

1 2 3 4 5 1. Program FK 18 000 20 000 - 2. Samochód ciężarowy STAR, objęty

zastawem 15 000 18 000 -

3. Samochód dostawczy VW 90 000 85 000 5 000 4. Tokarka ROBO-6 14 000 15 000 - 5. Materiał ALFA 10 000 9 000 1 000 6. Towar A 40 000 45 000 - 7. Produkt gotowy X 12 000 15 000 - 8. Środki na wyodrębnionym rachunku

Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych

20 000 20 000 -

9. Należności z tytułu dostaw 80 000 40 000 40 000 10. Krótkoterminowe rozliczenia

międzyokresowe kosztów (czynne) – ubezpieczenie budynku biurowego za rok z góry

10 000 - 10 000

Razem 56 000

Na podstawie tabeli 4.3. dokonać ewidencji odpisów aktualizujących wartość aktywów na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości, wiedząc, że salda początkowe są następujące: 6 – Rozliczenia międzyokresowe kosztów operacyjnych (Wn) 10 000 zł 8 – Kapitał z aktualizacji wyceny (Wn) 80 000 zł

2 Kwoty w tej kolumnie uwzględniają odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu aktualizacji wyceny przed

postawieniem jednostki w stan upadłości (por. tabela 6.3.4). Można przyjąć, że jest to wartość bilansowa tych składników bez uwzględnienia ich wartości godziwej na dzień poprzedzający ogłoszenie upadłości.


Zadanie 4.7. (Ewidencja kosztów postępowania upadłościowego) Spółka z o.o. „BUMERANG” została w dniu 1 sierpnia 2006 postawiona w stan upadłości obejmującej likwidację majątku. Salda wybranych kont są następujące: 8 – Kapitał (fundusz) podstawowy 50 000 zł 8 – Rozliczenie wyniku finansowego (Wn) 30 000 zł 8 – Kapitał zapasowy 5 000 zł 8 – Kapitał z aktualizacji wyceny 1 000 zł Polecenia do wykonania: Na podstawie przedstawionych danych wskazać, czy istnieją przesłanki złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Po przeprowadzeniu inwentaryzacji okazało się, że wartość towarów zmniejszyła się o 2 000 zł. Przewidywane koszty postępowania upadłościowego są następujące:

a) koszty organizowania przetargów 10 000 zł b) opinie rzeczoznawców majątkowych 5 000 zł c) wynagrodzenie syndyka 8 000 zł d) składki ZUS obciążające pracodawcę 2 000 zł

Dokonać księgowań na kontach syntetycznych i analitycznych: I. na dzień poprzedzający postawienie jednostki w stan upadłości:

1. Aktualizacja wartości towarów 2 000 zł 2. Utworzenie rezerwy na przewidywane koszty postępowania sądowego 25 000 zł

II. na dzień ogłoszenia upadłości 3. Połączenie kapitałów własnych w kapitał podstawowy .....zł

Zadanie 4.8. (Czynności księgowe związane z postawieniem jednostki w stan likwidacji) Zgromadzenie wspólników spółki z o.o. w dniu 30 czerwca 2006 r. podjęło uchwałę o postawieniu spółki w stan likwidacji i jej rozwiązaniu. Uchwała została zarejestrowana w rejestrze sądowym dnia 7 lipca 2006 r. Za dzień rozpoczęcia likwidacji należy w tym przypadku przyjąć dzień 30 czerwca 2006 r. Przewiduje się, że postępowanie likwidacyjne będzie trwało 10 miesięcy. Polecenia do wykonania: Określić jakie czynności księgowe należy przeprowadzić w przedstawionej sytuacji. Zadanie 4.9. (Rachunkowość jednostek postawionych w stan likwidacji) Likwidator spółki z o.o. w trakcie likwidacji dokonał zbycia aktywów, ściągnięcia należności i spłaty zobowiązań. Na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu i zabezpieczeniu wierzycieli sporządzono sprawozdanie finansowe. W bilansie stan aktywów i pasywów przedstawiał się następująco:

• Aktywa: Środki pieniężne na rachunku bankowym: 80.000 zł. • Pasywa: Kapitał podstawowy: 80.000 zł.

Zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę w sprawie zatwierdzenia ww. sprawozdania finansowego. Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego dokonano podziału majątku między dwóch wspólników (krajowe osoby fizyczne) zgodnie z umową spółki, tj. proporcjonalnie do wniesionych udziałów: - udziałowiec A - 80.000 zł × 60% = 48.000 zł, - udziałowiec B - 80.000 zł × 40% = 32.000 zł. Temat 5: Sponsoring Sponsoring - podstawę tej formy działań marketingowych stanowi nienazwana umowa cywilnoprawna, w ramach której sponsor zobowiązuje się sfinansować określone przedsięwzięcie w zamian za reklamę przedsiębiorstwa polegającą na eksponowaniu firmy i znaku firmowego (logo) sponsora, zamieszczaniu wzmianek o działalności sponsora i zaletach jego produktów.


Zadanie 5.1. (Podatkowy aspekt sponsoringu) Firma ELTON podpisała umowę sponsoringu z zespołem sportowego. Zespół składa się z pracowników firmy. W ramach tej umowy firma opłaca salę do ćwiczeń oraz zakupuje stroje sportowe z logo firmy, tj. koszulki, buty, itp. Czy w tej sytuacji poszczególni pracownicy, będący członkami zespołu sportowego, otrzymują przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym? Zadanie 5.2. (Podatkowy aspekt sponsoringu) Spółka jako sponsor współfinansowała organizację koncertu charytatywnego. W zamian za poniesione nakłady w sali koncertowej zamieszczono reklamę firmy. Czy na rozliczenie poniesionych kosztów ma wpływ fakt, że w koncercie uczestniczyły wyłącznie osoby zaproszone przez organizatorów? Zadanie 5.3. (Podatkowy aspekt sponsoringu) Na ogólnie dostępnej stronie internetowej zamieszczam reklamę swojej firmy. Internautom, którzy złożą zamówienie, wysyłam dodatkowe informacje w postaci katalogów reklamowych. Czy koszty wytworzenia katalogów oraz ich wysyłki stanowią koszty uzyskania przychodów rozliczane w ramach reklamy publicznej? Zadanie 5.4. (Podatkowy aspekt sponsoringu) W ramach promocji, jako spółka z o.o. (świadcząca usługi przewozowe) co pewien czas wydajemy kupony uprawniające do bezpłatnego korzystania z naszych usług. Kupony te przekazujemy szkołom, przedszkolom i innym podobnym instytucjom i tam traktowane są jako nagrody w organizowanych przez nie konkursach czy loteriach. Klient, który wygra taki kupon może w dowolnym momencie skorzystać z usługi spółki, przedkładając w kasie biletowej ten talon. Cała wartość usługi traktowana jest jako darowizna. Darowizna ta nie stanowi kosztu uzyskania przychodów, gdyż jest to darowizna na rzecz osoby fizycznej. Czy stosowane przez nas rozwiązanie jest poprawne z podatkowego punktu widzenia? Zadanie 5.5. (Podatkowy i ewidencyjny aspekt sponsoringu) Firma ufundowała nagrodę dla zwycięzcy konkursu zorganizowanego przez publiczną telewizję w telewizora o wartości 5 000 zł. W zawartej umowie telewizja zobowiązała się do reklamy firmy sponsorującej, której wartość określono na 4 000 zł. Polecenia do wykonania:

1. Jaką kwotę sponsor może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. 2. Zaksięguj operacje związane z przekazaniem telewizora, zakładając że został on

specjalnie zakupiony na potrzeby konkursu (nie był środkiem trwałym firmy).

Zadanie 5.6. (Podatkowy i ewidencyjny aspekt sponsoringu) Spółka z o.o. przekazała klubowi sportowemu ZORZA kwotę 10 000 zł (przelew) w zamian za eksponowanie banerów reklamowych podczas meczu i nadruk logo sponsora na biletach. Sponsorowany wystawił sponsorowi fakturę za reklamę na kwotę 6 000 zł + 22% VAT = 7 320 zł.

1. Jaką kwotę sponsor może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. 2. Zaksięguj operacje związane ze sponsoringiem u sponsora i sponsorowanego.

Zadanie 5.7. (Ewidencja sponsoringu) Spółka „GIGANT” przekazała fundacji „ROMAN-TYK” w ramach umowy sponsoringu: a) środki pieniężne (gotówka) 500 zł b) towary o wartości 600 zł W zamian na koncercie charytatywnym zamieszczono reklamę, za którą wystawiono fakturę na 1 000 zł + 22% VAT. Zaksięguj operację gospodarczą w księgach rachunkowych sponsora i sponsorowanego.

ZAAWANSOWANA RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA...

Documents

Transcript of ZAAWANSOWANA RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA...