Rewitalizacja obszarów miejskich i poprzemysłowych

w ramach NSRO 2007-2013

Jarosław Orliński Zastępca Dyrektora Departamentu

Koordynacji Programów Infrastrukturalnych

Plan prezentacji

Polityka spójności Unii Europejskiej w nowym okresie programowania 2007-2013

Rewitalizacja w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006

Rewitalizacja w Regionalnych Programach Operacyjnych

Rekultywacja w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia dokument określający działania o charakterze rozwojowym, jakie Polska zamierza

podjąć w latach 2007-2013 w celu osiągnięcia trwałego wzrostu gospodarczego, wzrostu konkurencyjności oraz wzrostu zatrudnienia. Integruje priorytety Wspólnoty z priorytetami polskimi, uwzględniając wyzwania Strategii Lizbońskiej oraz tworzy ramy dla przygotowania programów operacyjnych.

NSRO będzie realizowane poprzez wynegocjowane z Komisją Europejską:Regionalne Programy OperacyjnePO Infrastruktura i Środowisko PO Kapitał Ludzki PO Innowacyjna GospodarkaPO Rozwój Polski WschodniejPO Europejska Wspólnota Terytorialna PO Pomoc Techniczna W polityce spójności pozostały 3 Fundusze:Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)Europejski Fundusz Społeczny (EFS)Fundusz Spójności (FS)

Polityka spójności Unii Europejskiej w nowym okresie programowania 2007-20013

Strategiczne Wytyczne WspólnotyTERYTORIALNY WYMIAR POLITYKI SPÓJNOŚCI

Wkład miast we wzrost i zatrudnienie

Cel NSROWzrost konkurencyjności polskich regionów i

przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej,gospodarczej i przestrzennej

podnoszenie spójności

społeczno-gospodarczej i przestrzennej

obszarów

wzrost konkurencyj

ności regionów

promowanie trwałego i

zrównoważonego

rozwoju

Podstawowe cele RPO:

Poziom europejski

Poziom krajowy

Poziom regionalny

Cele „miejskie” w dokumentach strategicznych

Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej

Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej

podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski

Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa

mechanizmów partnerstwa

Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym

szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój

sektora usług

Wzrost konkurencyjnoś ci polskich regionów i przeciwdziałanie ich

marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej

Wyrównywanie szans ro zwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na

obszarach wiejskich

85, 6 mld euro (środki UE + wkład krajowy) na cele określone w Narodowej Strategii Spójności (NSRO)

PO Infrastruktura i Środowisko

36 410 mln euro 43%

RPO23 508 mln euro

28%

PO Innowacyjna Gospodarka

9 712 mln euro 11%

PO Pomoc Techniczna;608 mln euro

1%

PO Rozwój Polski

Wschodniej2 675 mln euro

3%

PO Kapitał Ludzki

11 420 mln euro 13%

PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej860 mln euro

1%

Narodowa Strategia Spójności 2007 - 2013 Narodowa Strategia Spójności 2007 - 2013 Cele i programy operacyjneCele i programy operacyjne

Działanie 3.3. Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe

Poddziałanie 3.3.1 Rewitalizacja obszarów miejskich Poddziałanie 3.3.2 Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych

i powojskowych

• Projekty powinny wynikać z Lokalnych Programów Rewitalizacji

• Przewidziane środki na realizację działania: 128,6 mln euro

w tym alokacja unijna: 96,5 mln euro

• Podpisane umowy: 381,6 mln zł (106% alokacji UE)

• Refundacje z kont programowych: 223,8 mln zł (62% alokacji UE)

Rewitalizacja w ramach ZPORR 2004-2006

Podstawowe cele RPO: wzrost konkurencyjności regionów, promowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju, podnoszenie spójności społeczno-gospodarczej

i przestrzennej obszarów.Cele szczegółowe:

poprawa infrastruktury technicznej i społecznej regionu, poprawa stanu środowiska przyrodniczego, lepsze

wykorzystanie jego zasobów i walorów w rozwoju społeczno-gospodarczym,

budowa społeczeństwa informacyjnego, tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności gospodarki, odnowa i ożywienie społeczno-gospodarcze miast

i obszarów zdegradowanych.

Regionalne Programy Operacyjne - cele

24%

8%

2,5%

11%

8%

4%6%

26%

3%10%

Nauka i technologie, innowacje i przeds. ITTransport EnergiaOŚ TurystykaKultura RewitalizacjaInfrast. społ. PT

Alokacja środków wg kategorii interwencji

(w %) w 16 RPO

Województwo Umiejscowienie w RPO

DolnośląskiePriorytet Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich na terenie Dolnego Śląska („Miasta”)

Kujawsko-pomorskiePriorytet Wspieranie przemian w miastach i w obszarach wymagających odnowy

Lubelskie

Priorytet Infrastruktura ekonomicznaPoddziałanie Rewitalizacja miast i zdegradowanych obszarów

zurbanizowanych

Lubuskie

Priorytet Rozwój lokalny i współpraca terytorialna

Działanie Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich i wiejskich

Łódzkie Priorytet Odnowa obszarów miejskich

Małopolskie

Priorytet Krakowski Obszar MetropolitalnyPriorytet Spójność wewnątrzregionalnaDziałanie Obszary miejskie

Mazowieckie Priorytet Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu

Opolskie Priorytet Aktywizacja obszarów miejskich i zdegradowanych

Miasta w strukturze priorytetów RPO (1)

Miasta w strukturze priorytetów RPO (2)

województwo Umiejscowienie w RPO

Podkarpackie

Priorytet Współpraca wewnątrzregionalna Działanie Rewitalizacja miastDziałanie Rewitalizacja pozostałych obszarówDziałanie Aktywizacja obszarów marginalizowanych gospodarczo

Podlaskie Priorytet Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w regionie

Pomorskie Priorytet Funkcje miejskie i metropolitalne

Śląskie

Priotytet Zrównoważony rozwój miast

Działanie Wzmacnianie regionalnych ośrodków wzrostu

Działanie Rewitalizacja obszarów zdegradowanych

Świętokrzyskie

Priorytet Wzmocnienie ośrodków miejskich i rewitalizacja małych miast

Działanie Wzmocnienie regionalnych i sub-regionalnych ośrodków wzrostu

Działanie Rewitalizacja małych miast

Warmińsko-mazurskie Priorytet Rozwój, restrukturyzacja i rewitalizacja miast

Wielkopolskie

Priorytet Restrukturyzacja i wzmocnienie potencjałów rozwojowychDziałanie Odnowa miastDziałanie Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskichDziałanie Rewitalizacja zdegradowanych obszarów poprzemysłowych i powojskowych

ZachodniopomorskiePriorytet Kultura i rewitalizacjaPriorytet Rozwój funkcji metropolitalnych

Rewitalizacja:

przywracanie walorów użyteczności publicznej i gospodarczej terenom zdegradowanym, włączając w to rozwój obszarów poprzemysłowych i powojskowych,

zagospodarowanie centrów miast oraz zdegradowanych dzielnic,

rozwój infrastruktury lokalnej, tworzącej warunki do zwiększania atrakcyjności inwestycyjnej zdegradowanych obszarów miast i dzielnic miast,

odnowa substancji mieszkaniowej.

RPO - przykładowe typy projektów

Renowacja mieszkalnictwa częścią rewitalizacji

Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 roku w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Działania w zakresie mieszkalnictwa powinny być realizowane w ramach zintegrowanych projektów tzn. powinny stanowić element programów rewitalizacji

Działania w zakresie mieszkalnictwa mogą być realizowane wyłącznie na wyznaczonych obszarach wsparcia (kryteria)

Wyznaczenie obszaru wsparciaWyznaczenie obszaru wsparciaArt. 47 Rozporządzenia wykonawczegoArt. 47 Rozporządzenia wykonawczego

Kryteria dla wyznaczania obszarów wsparcia, na których mogą być realizowane działania z zakresu mieszkalnictwa to:

a) wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, b) wysoki poziom długotrwałego bezrobocia,c) niestabilne trendy demograficzne, d) niski poziom edukacji, znaczące braki w umiejętnościach i wysoki odsetek osób porzucających szkołę, e) wysoki poziom przestępczości,f) szczególnie zniszczone otoczenie,g) niski poziom aktywności gospodarczej, h) wysoki udział imigrantów, grup etnicznych i mniejszościowych oraz uchodźców,i) porównywalnie niższy poziom wartości zasobu mieszkaniowego,j) niski poziom wydajności energetycznej budynków.

Kwalifikowany obszar wsparcia powinien spełniać co najmniej trzy kryteria z podanej wyżej listy, przy czym dwa muszą odnosić się do wymiaru społecznego tj. zawierać się w katalogu od a) do h).

Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym wkład EFRR przeznaczony na wydatki związane z mieszkalnictwem powinien obejmować wyłącznie wydatki ponoszone na: renowację/modernizację budynków mieszkalnych

wielorodzinnych oraz adaptację budynków na cele mieszkaniowe z przeznaczeniem dla rodzin o niskich dochodach lub osób o szczególnych potrzebach, pod warunkiem, że domy te będą własnością jednostek publicznych lub podmiotów prowadzących działalność niedochodową.

Kwalifikowane do wsparcia są też interwencje obejmujące odnowę części wspólnych budynków.

Mieszkalnictwo

Koszty, które mogą uzyskać dofinansowanie z EFRR ujęte zostały w zamkniętym katalogu i obejmują: – renowację następujących elementów konstrukcyjnych

budynku: dach, okna, fasada budynku mieszkalnego, klatka schodowa, winda, schody, korytarz i przejście podziemne, naziemne bądź nadziemne łączące poszczególne elementy budynków mieszkalnych, wejście do budynku;

– usprawnienie (wymiana/remont) wszelkich instalacji technicznych budynku;

– działania podnoszące efektywność energetyczną budynku (termomodernizacja).

Mieszkalnictwo

• Kraj członkowski decyduje czy przeznaczyć na rozwój mieszkalnictwa:– do 3% alokacji EFRR w ramach programów, – do 2% ogólnej alokacji EFRR przyznanych krajowi.

• Wysokość środków przeznaczonych na mieszkalnictwo w Polsce nie przekracza 3% alokacji EFRR w ramach poszczególnych Regionalnych Programów Operacyjnych.

Mieszkalnictwo

Kategorie alokacji100 000 000

50 000 000

10 000 000

projekty dla obszarów miejskich/wiejskich

Infrastruktura mieszkaniowa

Środki UE na 1 mieszkańca w EuroPolska = 418,9 Euro/1 mieszkańca

725,6

500,1 - 600,0

450,1 - 500,0

400,0 - 450,0

< 400,0

Kategorie alokacji100 000 000

50 000 000

10 000 000

projekty dla obszarów miejskich/wiejskich

Infrastruktura mieszkaniowa

Środki UE na 1 mieszkańca w EuroPolska = 418,9 Euro/1 mieszkańca

725,6

500,1 - 600,0

450,1 - 500,0

400,0 - 450,0

< 400,0

Kujawsko-Pomorskie

Świętokrzyskie

Wielkopolskie Łódzkie

Pomorskie

Zachodniopomorskie

Lubuskie

Dolnośląskie

Opolskie Śląskie

Małopolskie

Podkarpackie

Mazowieckie

Warmińsko-Mazurskie

Podlaskie

Lubelskie

Wydatki w RPO według kategorii interwencji 61 i 7861: Zintegrowane projekty dla odnowienia obszarów miejskich/wiejskich78: Infrastruktura mieszkaniowa

Rekultywacja w PO IiŚ Priorytet II: Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi

• Działania związane z rekultywacją dotyczyć będą przywrócenia naturalnego ukształtowania terenu i osiągnięcia przez glebę lub ziemię zawartości substancji zgodnych z wymaganymi standardami.

• W ramach priorytetu mogą być realizowane wyłącznie projekty wielkoobszarowe na terenach niezurbanizowanych i jedynie w sytuacji, gdy obecny właściciel gruntu nie jest odpowiedzialny za powstanie zanieczyszczenia lub degradację środowiska Podejmowane działania powinny zapewnić wzmocnienie pełnienia funkcji społecznych, m.in. udostępniania zrekultywowanych terenów w sposób nieograniczony oraz:

– utrzymanie (lub poprawę) ekologicznych funkcji terenu lub,– utrzymanie (lub przywrócenie) bioróżnorodności lub tradycyjnego krajobrazu.

• W ramach tych działań wsparcie będą mogły otrzymać działania związane z zabezpieczeniem osuwisk.

• W ramach kompleksowej rekultywacji przewiduje się również rozminowanie obszarów popoligonowych i usuwanie zanieczyszczeń gruntowych.

Rekultywacja w Programie Operacyjnym Infrastruktura i

Środowisko

Działanie 2.2 Przywrócenie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrony brzegów morskich:

Inwestycje z zakresu:• rekultywacji terenów,• ochrony brzegów morskich,• zabezpieczenia osuwisk.

Wartość: co najmniej 20 mln PLN. Beneficjenci: • jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,• podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych jednostek samorządu

terytorialnego,• wojewodowie, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, • urzędy morskie,• wojsko – jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej oraz dla

których jest on organem założycielskim lub organem nadzorczym,• podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wymienionych na liście indykatywnej.

Rekultywacja w Programie Operacyjnym Infrastruktura i

Środowisko

Instytucja pośrednicząca:Ministerstwo Środowiska – Departament Funduszy Ekologicznych

Instytucja pośrednicząca II stopnia:NFOSiGW oraz WFOŚIGW

• Projekty o wartości poniżej 20 mln PLN będą realizowane w ramach 16 RPO

Rodzaje Projektów: • rekultywacja terenów powojskowych oraz zdegradowanych przez przemysł

i górnictwo (włącznie z działaniami udostępniającymi tereny do rekultywacji – usuwanie min, zanieczyszczeń ropopochodnych i chemicznych),

• projekty związane z zabezpieczeniem/stabilizacją osuwisk,• modernizacja i budowa umocnień brzegowych.

Finansowanie:• Alokacja finansowa na działanie ogółem 292,35 mln euro w tym środki unijne 248,50 mln euro, środki krajowe 43,85 mln euro.• Maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych na poziomie projektu 85%.

Rekultywacja w Programie Operacyjnym Infrastruktura i

Środowisko

Ministerstwo Rozwoju Ministerstwo Rozwoju RegionalnegoRegionalnegoUl. Wspólna 2/4Ul. Wspólna 2/4www.mrr.gov.plwww.mrr.gov.pl

www.funduszspojnosci.gov.plwww.funduszspojnosci.gov.pl

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę